အီရန္ႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္းႏွင့္ အစၥေရးေထာက္လွမ္းေရး ေမာ့ဆက္
အီရန္ႏိုင္ငံ အႏုျမဴစက္႐ုံမ်ားတြင္ မေတာ္တဆ မီးေလာင္ျခင္း၊ အီရန္သိ ပၸံပညာရွင္မ်ား လက္စတုံး ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္း၊ အီရန္ အႏုျမဴကြၽမ္းက်င္သူမ်ား အသတ္ခံရျခင္းတို႕ ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနျခင္ းသည္ အစၥေရးလွ်ိဳ႕ဝွက္ေထာက္လွမ္းေရး ေမာ့ဆက္၏လက္ ခ်က္ဟု စြပ္စဲြခ်က္မ်ားေပၚထြက္လ်က္ရွိသည္။
႐ုပ္ ျမင္သံၾကားစတူဒီယို မီးေရာင္ေအာက္တြင္ ထိုင္ေနေသာ လူရြယ္သည္ သူေတြ႕ႀကဳံခဲ့ရသည္မ်ားကို စိတ္အားထက္သန္စြာႏွင့္ ေျပာျပသည္။ သူသည္ မီးပူ က်ရွပ္အက်ႌႏွင့္ ဂ်င္းေဘာင္းဘီျပာကို ဝတ္ထားသည္။ အညိဳေရာင္ သားေရကုလားထိုင္ေပၚတြင္ လက္ႏွစ္ဘက္ ယွက္ကာထိုင္ေနသည္။ သူေျပာဆိုေနသည္ကို အီရန္ အစိုးရ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဌာနက တိုက္႐ိုက္ထုတ္လႊင့္ေပး ေနသည္။ ” ကြၽန္ေတာ္က မဂ်စ္ ဂ်မာလီ ဖားရွ္ Majid Jamali Fash ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သုံးႏွစ္က ေမာ့ ဆက္ေအးဂ်င့္နဲ႕ အစၥတန္ဘူလ္ျမိဳ႕မွာ စေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ ေအးဂ်င့္နာမည္က ရတ္ဖာျဖစ္ပါတယ္။ သူက ကြၽန္ေတာ့္ ကို အစၥေရးေကာင္စစ္ဝန္႐ုံးကိုသြားဖို႕ အႀကံေပးပါ တယ္။ ”ေကာင္စစ္ဝန္႐ုံးမွာ ေတြ႕တဲ့လူက တဟီရန္ၿမိဳ႕ အခ်ိဳ႕ေနရာေတြရဲ႕ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ငါတို႕သိခ်င္တယ္။ အဲဒါေတြကို မင္းစုံစမ္းေပးေစခ်င္ တယ္ လို႕ေျပာတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို လက္ခံေတြ႕တဲ့ အခန္းက ျပတင္းေပါက္ေတြကို ေဆးမည္းေတြသုတ္ ထားတယ္ ” ယင္းသို႕ႏွင့္ မဂ်စ္သည္ အီရန္သို႕ျပန္လာခဲ့သည္။ ေနာက္တစ္ ႀကိမ္ အစၥတန္ဘူလ္သို႕ သူေရာက္သြား သည့္အခါ ေမာ့ဆက္က သိလိုေသာ အခ်က္အလက္ အေသးစိတ္မ်ားေရးသားထားသည့္ စာမ်က္ႏွာသုံးဆယ္ ပါစာရြက္မ်ားကို ေပးခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ သူ႔ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ေမာ့ဆက္ေအးဂ်င့္က အေတာ္သေဘာက်သြားသည္။ ေနာက္ပိ ုင္းတြင္ အစၥေရး၊ ဥေရာပရွိၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ ထိုင္းတြင္ ေမာ့ဆက္ ေအးဂ်င့္မ်ားႏွင့္ အႀကိမ္ ႀကိ မ္ ေတြ႕ကာ ေလ့က်င့္ မႈယူခဲ့ သည္။ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ ရန္အတြက္ စရံေငြ ေဒၚလာ သုံးေသာင္းရသည္။ လုပ္ႀကံ ၿပီးသည့္အခါ ေဒၚလာ ႏွစ္ေသာင္းေပးမည္ဟုဆိုသည္။ အဓိက ေလ့က်င့္မႈကို အစၥေရးတြင္ သူယူခဲ့ရသည္။ အီရန္႐ူပေဗဒ ပညာရွင္ မာဆြတ္ အလီ မိုဟာမဒီ – Massoud Ali Mohammadi ၏ေနအိမ္ရွိရာ လမ္းအေန အထားအတိုင္း ပုံတူေဆာက္ ထားသည့္စခန္ းတြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေလ့က်င့္ရသည္။ တဲလာဗီးမွ ေဂ်႐ူဆလမ္ သို႕သြားေသာ အေဝးေျပးလမ္းမ တစ္ေနရာရွိ စစ္စခန္း တြင္ျဖစ္သည္။ ဟြန္ဒါ ၁၂၅ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္တစ္ စင္းျဖင့္ သူ႕အားေလ့က်င့္ေစသည္။ ထိုဆိုင္ကယ္အမ်ိဳး အစားသည္ တဟီရန္ၿမိဳ႕တြင္ အသုံးမ်ားေသာ ဆိုင္ကယ္ျဖစ္သည္။ ေပါ့ပါးၿပီး အေကြ႕အေရွာင္ လြယ္ ကူေပါ့ပါးေသာ ဆိုင္ကယ္အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ ထိုဆိုင္ကယ္တြင္ အေဝးထိန္း ဗုံးတပ္ဆင္ပုံကို မဂ်စ္အားသင္ေပးသည္။ ေသနတ္ပစ္ေလ့က်င့္ရသည္။ ႐ုပ္ေျပာင္း ႐ုပ္လႊဲ ပညာရွင္တစ္ဦးက ႐ုပ္ေျပာင္း ႐ုပ္လႊဲ လုပ္နည္းသင္ေပးသည္။ ေနာက္ဆုံးအဆင့္တြင္ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ေရး အစီအစဥ္ကို အဖန္ဖန္ ေလ့က်င့္ရသည္။ တဟီရန္သို႕ျပန္ေရာက္သည့္အခါ ေဒသခံ ေမာ့ ဆက္ေအးဂ်င့္က သူ႕အားလိုအပ္ေသာပစၥည္းမ်ား ထုတ္ ေပးသည္။ ဗုံးဆင္ထားေသာ ဟြန္ဒါ ၁၂၅ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္၊ လက္အိတ္၊ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ဝတ္စုံ၊ ၿဂဳိလ္တုဖုန္း ႏွစ္လုံးတို႕ျဖစ္သည္။ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈ စတင္ဖို႕ အမိန္႕ကို ဖုန္းတစ္လုံးမွ လက္ခံရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး၊ က်န္ဖုန္းမွာ ဗုံးေဖာက္ခဲြရမည့္ အေဝးထိန္းခလုတ္ျဖစ္ သည္။ ဗုံးဆင္ျပီး ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ကို ႐ူပေဗဒပညာရွင္ မိုဟာမဒီ၏အိမ္ၿခံဝ ကားထြက္ေပါက္နံေဘး တြင္ မဂ်စ္ကရပ္ထားလိုက္သည္။ ကားထြက္ လာသည့္အခါ ေမာ္ ေတာ္ဆိုင္ ကယ္သည္ ယာဥ္ေမာင္း ဘက္ျခမ္းႏွင့္ အနီးဆုံးေနရာ တြင္ရွိေနမည္။ မိုဟာမဒီသည္ ႐ုံးတက္ရန္ ကားေမာင္း၍ ထြက္အလာ၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ ကယ္အနီးေရာက္သည္ႏွင့္ မဂ်စ္က အေဝး ထိန္းခလုတ္ကို ျဖဳတ္လိုက္သည္။ ေပါက္ ကဲြမႈအရွိန္ ျပင္းထန္လြန္းသျဖင့္ မ်က္ႏွာ ခ်င္းဆိုင္ရွိ ေလးထပ္တိုက္ေပၚမွ အလံတိုင္ စိုက္ထားေသာ ကြန္ကရစ္တုံးပင္ လြင့္စဥ္ ျပဳတ္က်လာသည္ ။ မွန္ျပတင္းအားလုံးကဲြ သည္။ မိုဟာမဒီလည္း ပဲြခ်င္းၿပီးေသဆုံး သည္။ ကားတစ္စင္းလုံးလည္း စိစိညက္ ညက္ေက်သြားသည္။ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၂ ရက္ ေန႕တြင္ ျဖစ္သည္။ မဂ်စ္၏ ထုတ္ေဖာ္ဝန္ခံခ်က္ မ်ိဳးကို အီရန္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ယခင္က ျပသေလ့မရွိခဲ့ေပ။အတိုက္ အခံေခါင္းေဆာင္၊ ႏိုင္ငံျခားသတင္း ေထာက္ စသည္တို႕ကို အီရန္က မၾကာခဏ ဖမ္းဆီးခဲ့ေသာ္လည္း သူ တို႕၏ထုတ္ေဖာ္ဝန္ခံခ်က္ကို တိုက္ ႐ိုက္႐ုပ္သံထုတ္လႊင့္ျခင္းမ်ိဳး ယခင္ ကမလုပ္ခဲ့ဖူးေပ။ သူ႕အား အီရန္တရား႐ုံးက ၂ဝ၁၁ ခု ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕ တြင္ ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္သည္။ တရား႐ုံးေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ အရာရွိ က ”မဂ်စ္ဟာ ဘုရားသခင္ကို ဆန္႕ က်င္ေစာ္ကားတဲ့ အျပစ္နဲ႕ အက်င့္ ပ်က္သူလဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီအျပစ္ႏွစ္ခု စလုံးဟာ ေသဒဏ္ထိုက္တဲ့ အျပစ္ ေတြျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ သူ၏ေျဖာင့္ခ်က္ကို အီရန္လုံၿခဳံ ေရးဝန္ထမ္းတို႕က ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္း ရယူခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေကာင္း သည္။ မည္သို႕ပင္ဆိုေစ အစၥေရး ေထာက္လွမ္းေရးေမာ့ဆက္သည္ တဟီရန္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ဗုံးေဖာက္ခဲြႏုိင္ စြမ္းရွိသည္ဟု အီရန္က ဝန္ခံလိုက္ ျခင္းလည္းျဖစ္ေပသည္။ အစၥေရးသည္ အီရန္၏အႏုျမဴ စီမံကိန္းကို ေႏွာင့္ ယွက္ဖ်က္ဆီးေနသည္ဆိုသည္မွာ လည္း ထင္ရွားလာသည္။
မဂ်စ္ရွာရီဟာရီ Majid Sha-hriari ႏွင့္ ဖာရီဒြန္း အဘာစီ ဒါဗာနီ – Fereydoon Abbasi Davani တို႕သည္လည္း မိုဟာမဒီ ကဲ့သို႕ပင္ အီရန္၏ ထိပ္တန္းအႏုျမဴ သုေတသီ မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ရွာရီဟာရီသည္ တဟီရန္ တကၠသိုလ္မွ အႏုျမဴ႐ူပေဗဒပါေမာကၡ ျဖစ္သည္။ အဘာစီသည္လည္း ညဴကလီးယား႐ူပေဗဒဘာသာရပ္ ကိုပို႕ခ်ေနသူျဖစ္သည္။ ေလဆာ ပညာရပ္ႏွင့္ အိုင္ဆိုတုပ္မ်ား ခဲြထုတ္ ရာတြင္ ကြၽမ္းက်င္သူျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁ဝ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၂၉ ရက္ ေန႕တြင္ ရွာရီဟာရီသည္ တကၠသိုလ္ သို႕ ကားေမာင္းလာသည္။ ထို႕အတူ အဘာစီသည္လည္း သူ႕ကားျဖင့္ လာေနသည္။ ဤသည္မွာ သူတို႕ႏွစ္ ဦး၏ ေန႕စဥ္ျပဳျမဲ နိစၥပတ္ျဖစ္သည္။ ရွာရီဟာရီ၏ ပိုဂ်ိဳကားထဲတြင္ ဇနီးျဖစ္သူလည္းပါလာသည္။ ျမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္ပိုင္းရွိ အာတက္ရွ္ အေဝးေျပးလမ္းမေပၚတြင္ ၾကပ္ပိတ္ ေနေသာ ယာဥ္ေၾကာအၾကား သူ႕ ကားကို တေရြ႕ေရြ႕ေမာင္းေနသည္။ အာ႐ုံစူးစိုက္၍ ကားေမာင္းေနသျဖင့္ သူ႕ကားနားသို႕ ႐ုတ္တရက္ခ်ဥ္းကပ္ လာေသာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္တစ္စီး ကိုသတိမထားမိလိုက္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ ကယ္သမားသည္ ကား၏ ေမာင္းသူ ဘက္ တံခါးတြင္ တစ္စုံတစ္ခုကို ကပ္လိုက္ၿပီး၊ တစ္ဟုန္ထိုးေမာင္း ထြက္သြားသည္။ သံလိုက္ျဖင့္ ကပ္ ထားခဲ့ေသာ ဗုံးေပါက္ကဲြသည့္အခါ ရွရီဟာရီသည္ ပဲြခ်င္းၿပီး ေသဆုံး သည္။ ဇနီးသည္မွာမူ ကံေကာင္း ေထာက္မစြာ အသက္မေသခဲ့။ အဘာစီမွာမူ အီရန္ေတာ္လွန္ေရး တပ္ဖဲြ႕ဝင္ Massoud Ali Mohammadi ျဖစ္သျဖင့္ လုံၿခဳံေရးသတိ ပိုရွိသူျဖစ္ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္သူႏွင့္ ဇနီး သည္တို႕အသက္ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ သြားသည္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္တစ္ စင္းသည္ ျပည့္ၾကပ္ေနေသာ ယာဥ္ ေၾကာအတြင္း ခဲခဲကပ္ကပ္ တိုးဝင္ လာၿပီး သူ႕ေဘးမွတံခါးတြင္ တစ္ခုခု ကိုကပ္လိုက္သည္ဟု သိလိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ဘရိတ္အုပ္ျပီး ဇနီးသည္ ကို ဆဲြလ်က္ကားထဲမွ ခုန္ထြက္ လိုက္သည္။ အခ်ိန္မီ႐ုံေလးတင္သာ ျဖစ္သည္။ သူတို႕ႏွစ္ဦး အသက္ခ်မ္း သာရာရသည္။ အဘာစီသည္ ကုလသမဂၢက ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ခ်မွတ္ထားေသာ ခရီးသြားျခင္း ကန္႕သတ္ပိတ္ဆို႕ခံရ သူ၊ ျပည္ပရွိသူ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈကို ထိန္း ခ်ဳပ္ ထားခံရသူ စာရင္းဝင္ျဖစ္သည္။ လုပ္ၾကံခံရမႈမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီးၿပီးခ်င္း သူ႕အား အီရန္၏ ဒုတိယသမၼတ တစ္ဦး အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အီရန္ အႏုျမဴေအဂ်င္စီ အၾကီးအကဲအျဖစ္ လည္းေကာင္း ခန္႕အပ္လိုက္သည္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္လည္း အီရန္ အႏုျမဴသိပၸံ ပညာရွင္ အဒီရွား ဟူစိန္ပူ Ardeshir Hosseinpour သည္ ဓာတ္ေငြ႕ အဆိပ္သင့္ ေသဆုံးခဲ့ရသည္။ သူ႕ေသ ဆုံးမႈကို တစ္ပတ္ၾကာမွ အစိုးရက ေၾကညာသည္။ ေမာ့ဆက္ပါဝင္ပတ္ သက္ေနမႈ ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဗုံးခဲြမႈသတင္းသည္ ေနာက္တစ္ ေန႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မီဒီယာ၏ ထိပ္စီး သတင္းျဖစ္သြားသည္။ သတင္း၏ ႐ိုက္ခတ္မႈသည္ အျပည္ ျပည္ဆိုင္ရာတြင္ သာမက အစၥေရး တြင္လည္း ျပင္းထန္စြာ ႐ိုက္ခတ္ သည္။ ထိုေန႕တြင္ အစၥေရးဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ ဘင္ဂ်ာမင္ နာတန္ယာဟု က ေမာ့ဆက္ အႀကီးအကဲ မီယာဒီဂန္ Mier Dagan ကို ရာထူးမွ အၿငိမ္း စားယူခြင့္ျပဳေၾကာင္း ေၾကညာသည္။ အစၥေရး သတင္းစာ ဟာယြန္ ရန္ HaYomran က ဒီဂန္၏ႏႈတ္ ဆက္ပဲြလက္ခ်က္ေလာ ဟူသည့္ ေခါင္းစီးျဖင့္ တဟီရန္တြင္ ဗုံးေပါက္ ကဲြမႈသတင္းကို ေဖာ္ျပသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ ေန႕တြင္ ဒါရီဝပ္ရွ္ရီဇာအီ Darioush Rezaei သည္ သူ႕သမီး၏ မူလတန္း ေက်ာင္းေရွ႕တြင္ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ သတ္ခံရသည္။ သမီးႏွင့္ ဇနီးသည္ ေရွ႕တြင္ ပစ္သတ္ခံရျခင္းျဖစ္သည္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ ရီဇာအီ သည္ ႐ူပေဗဒျဖင့္ ပါရဂူဘဲြ႕ရထား သူျဖစ္ၿပီး ညဴဗံုးစနက္တံ စနစ္-Detonator ျပဳလုပ္ရန္ သုေတသန လုပ္ေနသူျဖစ္သည္။ သူ႕အားပစ္ခတ္ သြားသူႏွစ္ဦးသည္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ ကယ္ျဖင့္ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္သြား သည္။ အီရန္၏ အႏုျမဴလုပ္ငန္းမ်ားကို အေမရိကန္ႏွင့္ အစၥေရးတို႕က မရမက ဖ်က္ဆီးရန္ႀကိဳးစားေနသည္ဟု အီ ရတ္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ေျပာသည္။
အစၥေရးႏိုင္ငံသည္ မ်ားျပားလွ ေသာ အာရပ္စစ္တပ္မ်ား ဝိုင္းပတ္ ထားျခင္းကိုခံေနရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ စြမ္းရည္ထက္ျမက္လွပါသည္ဆို ေသာ အစၥေရးတပ္မေတာ္သည္ပင္ ေရရွည္စစ္ ဆင္ႏႊဲရမည္ဆိုပါက တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံကာကြယ္ ေရးစည္းကို အျခားတိုင္းျပည္မ်ား ကဲ့သို႕ နယ္နမိတ္မ်ဥ္းတစ္ေလွ်ာက္ တြင္သာမကပဲ အျခားတိုင္းျပည္မ်ား အတြင္းသို႕ပင္ ဆန္႕ထုတ္ထားရ သည္။ အစၥေရးအား ရန္ျပဳလာမည့္သူ မ်ားႏွင့္ လက္နက္မ်ားကို ႏိုင္ငံအျပင္ ထြက္ကာ သုတ္သင္ရွင္းလင္းေနရ သည္။ ယင္းသို႕ ျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ကာကြယ္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ေမာ့ဆက္တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ၆၃ ႏွစ္ တာကာလအတြင္း ေမာ့ဆက္သည္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ားအတြင္း သတ္ ျဖတ္ျခင္း၊ ဗုံးေထာင္ျခင္းတို႕ကို အလ်ဥ္းသင့္သလို လုပ္လာခဲ့သည္။ အေတြ႕အႀကဳံမ်ားလာျခင္းေၾကာင့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ေသာ ပဥၥမံအလုပ္ကို ေမာ့ဆက္သည္ တစ္ ဖက္ကမ္းခတ္လက္ယဥ္လာသည္။ ေမာ့ဆက္ေအးဂ်င့္မ်ားအား ကမၻာေပၚ တြင္ အထက္ျမက္ဆုံး ပဥၥမံတပ္သား မ်ားအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳထားသည္။ ပါလစၥတိုင္း အဖဲြ႕ခဲြတစ္ခု ျဖစ္ သည့္ Popular Front for the Liberation of Palestine – PFLP မွ ေခါင္းေဆာင္ ဝါဒီဟာဒက္ – Wadih Haddad အား ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ သြားတိုက္ေဆးထဲ အဆိပ္ထည့္ကာ လုပ္ႀကံခဲ့သည္။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ကိုရမ္က်မ္းစာအုပ္ထဲ၌ ဗုံးထည့္ကာ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အီရန္ သံ အမတ္ အလီအကၠဘာ မိုတက္ရွမီပူ အားလုပ္ႀကံသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ဟားမတ္စ္ ေခါင္းေဆာင္ ခါလစ္မာ ရွလ္ – Khaled Mashal အား အာ႐ုံ ေၾကာအဆိပ္ျဖင့္ ေဂ်ာ္ဒန္ႏိုင္ငံ အာမန္ ျမိဳ႕တြင္ သတ္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးစားေသာ္ လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့။ ဟားမတ္စ္ အဖဲြ႕အတြက္ လက္ နက္ဝယ္ေပးေနသူ မာမြတ္အယ္လ္ မာဘူး Mahmoud al-Mabhouh အား ၂ဝ၁ဝ ခုတြင္ ဒူဘိုင္းဟိုတယ္ခန္း အတြင္းသတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ဟိုတယ္ တြင္တပ္ဆင္ထားေသာ ႐ုပ္ျမင္ကင္မ ရာမ်ားေၾကာင့္ ေမာ့ဆက္၏ လက္ ခ်က္ျဖစ္သည္မွာ ေပၚလြင္သြားသည္။
အစၥေရးအေပၚ ရန္ျပဳေနသူ၊ ရန္ျပဳလာႏိုင္သူမ်ားကို ေမာ့ဆက္က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ေလ့ရွိသည္မွာ အစၥေရးႏိုင္ငံ စတင္ေထာင္ကတည္း ကျဖစ္သည္။ ၁၉၈ဝ ျပည့္ႏွင့္ ၁၉၉ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္ ရွမီ ယားသည္ ေမာ့ဆက္၏ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားအတြက္ ပစ္မွတ္မ်ား ကိုသတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။ ေမာ့ဆက္ ၏ ပစ္မွတ္မ်ားကိုသတ္မွတ္ရာတြင္ စနစ္တက် လုပ္နည္းသတ္မွတ္ထား ရွိသည္။ တစ္စုံတစ္ေယာက္သည္ အစၥေရးႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးကို အၾကမ္း ဖက္တိုက္ခိုက္ခဲ့လွ်င္ ထိုသူအား လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခြင့္ျပဳရန္ ခိုင္လုံေသာ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္တကြ ေမာ့ ဆက္အႀကီးအကဲက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ထံ တင္ျပရသည္။ အဆိုျပဳတင္ျပခ်က္ကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က တရားေရးေကာ္မတီ သို႕ ဆက္လက္ရည္ညႊန္းေပးပို႕သည္။ ေကာ္မတီအား ထိပ္တန္းအဆင့္ မကေသာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ျခင္းျဖင့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ထားသျဖင့္ အစၥေရးတရား႐ုံးခ်ဳပ္ သည္ပင္ ထိုေကာ္မတီရွိေနသည္ကို မသိေပ။ ထိုသူအားလုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ ရန္ စာရင္းတြင္ ထည့္ရန္ သင့္-မသင့္ကို ေကာ္မတီက စဥ္းစားဆုံး ျဖတ္သည္။ ေကာ္မတီတြင္ စစ္တပ္၊ ဥပေဒပညာရွင္ႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရး အဖဲြ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္သည္။ ေကာ္မတီ၏ အစည္း အေဝးကို တစ္ေနရာတည္းတြင္ ပုံ ေသလုပ္ေလ့မရွိေပ။ ေနရာအမ်ိဳး မ်ိဳးတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္သည္။ တစ္ခါ တရံ ေကာ္မတီဝင္မ်ား၏ ေနအိမ္တြင္ ျပဳလုပ္သည္။ စြပ္စဲြခံရသူ၏ မ်က္ကြယ္တြင္ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ စြပ္စဲြခံရသူအတြက္ ေရွ႕ေနတစ္ ေယာက္ကို ေကာ္မတီတြင္ ထည့္ သြင္းဖဲြ႕စည္းေပးထားသည္။ အကယ္ ၍ အစြပ္စဲြခံရသူအား အျပစ္ရွိသည္ဟု ဆုံးျဖတ္ပါက ေကာ္မတီ၏ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္သည္ ႏွစ္မ်ိဳးအနက္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ ႏိုင္သည္။ ထိုသူအား ဖမ္းဆီးေခၚ ေဆာင္လာၿပီး အစၥေရးတရား႐ုံးတြင္ တရားစီရင္ရန္။ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ လာရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါက ထိုသူ အား လက္စတုံးရွင္းပစ္္ရန္ျဖစ္သည္။ ေကာ္ မတီ၏ေထာက္ခံခ်က္ကို ရရွိသည့္ အခါ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ စြပ္စဲြခံရသူ အား ေမာ့ဆက္က ကြပ္မ်က္မည့္ စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းရန္ စာျဖင့္ ေရးသား ညႊန္ၾကားခ်က္ေပးသည္။ အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားရွိ အႏုျမဴပညာ ရွင္မ်ားကိုမူ ယင္းသို႕ေကာ္မတီျဖင့္ စဥ္းစားရန္ မလိုအပ္ေပ။ ေမာ့ဆက္ အႀကီးအကဲ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ သုတ္သင္သတ္ ျဖတ္ႏိုင္သည္။ အခ်ိန္ မဆိုင္းပဲ အေရးေပၚသုတ္သင္ရန္ လို အပ္သည့္ ကိစၥမ်ားတြင္လည္း ေမာ့ ဆက္အႀကီးအကဲက အဆုံးအျဖတ္ ေပးသည္။
ဟစ္တလာ၏ ပီနီမြန္ဒုံးပ်ံစခန္း တြင္လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးေသာ ဂ်ာမန္သိပံၸ ပညာရွင္မ်ားသည္ အီဂ်စ္အား ဒုံးပ်ံ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ အကူ အညီေပးေနေၾကာင္းသိရသည့္အတြက္ ေမာ့ဆက္က ယင္းတို႕ကိုလုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည္။ ထို ႀကိဳးပမ္းမႈသည္မေအာင္ျမင္ဘဲ ေမာ့ ဆက္ေအးဂ်င့္ႏွစ္ဦး အဖမ္းခံရကာ ဆြစ္ဇာလန္တြင္ ႐ုံးတင္ခံရသည္။ ထို မွတစ္ဆင့္ သံတမန္ေရးရာ ႐ႈပ္ေထြး မႈမ်ားျဖစ္လာရသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံက အဆိုပါ သိပၸံပညာရွင္ မ်ား အီဂ်စ္အတြက္ ဆက္ၿပီးအလုပ္ လုပ္မေပးႏိုင္ေအာင္ ၄င္းတို႕အား ဂ်ာမနီသို႕ေခၚထားလိုက္ရသည္။ အစၥေရး၏ ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီး မႈေၾကာင့္ အီရန္၏ အႏုျမဴစီမံကိန္း သည္ ေႏွးတုံ႕ ေႏွးတုံ႕ျဖင့္ ခရီးဆက္ ေနရသည္။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ အီရန္ အႏုျမဴဗုံးသည္ အေကာင္အထည္ ေပၚလာလိမ့္မည္။ ယင္းသို႕႐ုပ္လုံး ေပၚမလာမီ အစၥေရးသည္ အီရန္ အႏုျမဴစက္႐ုံႏွင့္ ဓာတ္ခဲြခန္းမ်ားကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးလိမ့္မည္ ဟူေသာ မွန္းဆခ်က္မ်ားက ပိုမိုခိုင္ မာလာေနသည္။ အီရတ္အတြက္ ျပင္သစ္တို႕ တည္ေဆာက္ေနေသာ အႏုျမဴဓာတ္ ေပါင္းဖိုကို ေမာ့ဆက္ေအးဂ်င့္မ်ားက စက္႐ုံအတြင္း ဝင္ေရာက္ေဖာက္ခဲြခဲ့ သျဖင့္ အီရတ္၏ အႏုျမဴစီမံကိန္း သည္ လေပါင္းအတန္ၾကာ ေႏွာင့္ေႏွး ခဲ့ရသည္။ ယင္းသို႕ ဖ်က္ဆီးခဲ့ေသာ္ လည္း ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ျပင္ရွိ အိုဆီရတ္ ဓာတ္ေပါင္းဖို လည္ပတ္ႏိုင္မည့္ အေန အထားသို႕ေရာက္လာသည္။ ယင္း အႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုကို အစၥေရးက ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ေအာင္ျမင္စြာ ဗုံး ႀကဲဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွ စ၍ အီရတ္၏ အႏုျမဴဗုံးသည္ အေကာင္အထည္ေပၚ မလာေတာ့ေပ။ အီရတ္တို႕ အႏုျမဴဗုံးတည္ေဆာက္ႏိုင္ ရန္ ကူညီအႀကံေပးေနေသာ အီဂ်စ္ အႏုျမဴပညာရွင္ ယာဟီယာ အယ္လ္ မီရွတ္ Yahia El Meshad ကိုလည္း ပါရီျမိဳ႕တြင္ ေမာ့ဆက္က လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ပီအယ္လ္အို ေခါင္းေဆာင္ ယာ ဆာအာရာဖတ္ဆိုလွ်င္ ေမာ့ဆက္၏ လုပ္ႀကံတိုက္ခိုက္မႈကို ဆယ္ႀကိမ္ ထက္မနည္းခံခဲ့ရသည္။ အီရတ္ သမၼတ ဆဒမ္ဟူစိန္ဆိုလွ်င္ ေမာ့ ဆက္စာရင္းတြင္ ထိပ္ဆုံးမွပါခဲ့သည္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ၄င္းအား လုပ္ၾကံ မည့္အစီအစဥ္ကို အေၾကာင္းမညီ ညြတ္သျဖင့္ ေနာက္ဆုံး မိနစ္ပိုင္းတြင္ မွ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ရသည္။ ေမာ့ဆက္၏ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ မႈအခ်ိဳ႕သည္ အစၥေရးကို အက်ိဳးျဖစ္ ေစသည္ထက္ အျပစ္ျဖစ္ေစသည္က ပိုမ်ားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဟဇၨဘို လာအဖဲြ႕ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ရွိတ္အ ဘား အယ္လ္မူဆာဝီ- Sheikh Ab-bas al-Mussawi အား ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ေမာ့ဆက္ကသတ္ ျဖတ္သည္။ သူ၏ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ တန္းအား ရဟတ္ယာဥ္မွပစ္ခတ္ ျခင္းေၾကာင့္ မူဆာဝီေသဆုံးရသည္။ မူလရည္ရြယ္ခဲ့သည္မွာ သူ႕အား ဖမ္းဆီးၿပီး အစၥေရး အက်ဥ္းသား မ်ားႏွင့္ လဲလွယ္ရန္ျဖစ္သည္။ သို႕ ေသာ္ ထိုစဥ္က အစၥေရး စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ အီဟြတ္ဘာရက္ Ehud Barak က ဖမ္းဆီးမည့္အစား သတ္ျဖတ္ရန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွမီယာအားတိုက္တြန္း ႏိုင္ခဲ့သည့္အတြက္ အစီအစဥ္ကို ေျပာင္းလိုက္ရသည္။ ယင္းသို႕ သတ္ျဖတ္ျခင္း အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳး ဆက္ကို အစၥေရးဝန္ႀကီးအဖဲြ႕က အေလးအနက္ မစဥ္းစားမိခဲ့ၾက။ မူဆာဝီအား သတ္ျဖတ္ႏိုင္ျခင္းသည္ နည္းဗ်ဴဟာအရ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္ ေသာ္လည္း မဟာဗ်ဴဟာအရ က်ဆုံး ျခင္းျဖစ္သည္။ တိုက္ပဲြႏိုင္လ်က္ စစ္ ပဲြကို႐ႈံးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ မူဆာဝီ ေသ ဆုံးၿပီးတစ္လအၾကာတြင္ အာဂ်င္တီး နားႏိုင္ငံ ေဘြႏိုဆားေရးစ္ၿမိဳ႕ အစၥေရး သံ႐ုံးတြင္ ဟဇၨဘိုလာတို႕ေထာင္ထား သည့္ဗုံးေပါက္ကဲြရာ အစၥေရးႏိုင္ငံ သား ၂၃ ေယာက္ႏွင့္ ေဒသခံဝန္ထမ္း မ်ားေသဆုံးသည္။ မူဆာဝီေနရာတြင္ တက္လာ သည့္ ဟတ္ဆန္နက္စ္ရာလာ Has-san Nasrallah က ဟဇၨဘိုလာအဖဲြ႕ ကို အင္အားေတာင့္တင္းသည့္ လက္ နက္ကိုင္အဖဲြ႕အျဖစ္ဖဲြ႕စည္းၿပီး လက္ ဘႏြန္ေတာင္ပိုင္းကို လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ ကိုင္ထားႏိုင္ေသာ အေျခအေနကိုစြမ္း ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယခုအခါ ဟဇၨ ဘိုလာအဖဲြ႕သည္ လက္ဘႏြန္၏ ႏိုင္ငံ ေရးဇာတ္ခုံကို အပိုင္သိမ္းထားသည့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္။ ယာဆာအာရာဖတ္၏ လက္ ေထာက္ျဖစ္ခဲ့သူ ခါလီအယ္လ္ ဝါဇာ Khalil al-Wazer သည္ သေဘာ ထား ေပ်ာ့ေျပာင္းသူ ျဖစ္သည္။ သူ႕ အား ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမာ့ဆက္ က လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းသည္ အမွားတစ္ရပ္ဟု ယူဆၾကသည္။ သူ သာရွိေနပါက ပါလစၥတိုင္းအဖဲြ႕ႏွင့္ အစၥေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ ေအာင္ ျမင္ႏိုင္သည္ဟုဆိုၾကသည္။ သူ အသက္ရွင္ေနေသးပါက ပီအယ္လ္အို အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္မွာ သူပင္ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္သည္။ အစၥေရး အဖို႕လည္းပိုမို အသက္႐ွဴေခ်ာင္မည္ျဖစ္သည္။
ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီး ရသည့္ အေျခအေန မဆိုက္ေရာက္ေစ ရန္ အစၥေရးႏွင့္ အေမရိကန္တို႕သည္ အီရန္ အႏုျမဴစီမံကိန္း ေႏွာင့္ေႏွးေန ေစရန္ အလုံးအရင္းႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းေန ၾကသည္။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ ပိုင္းတြင္ အီရန္၏ အႏုျမဴစက္႐ုံမ်ား တြင္ ကြန္ပ်ဴတာဗိုင္းရပ္စ္ Stuxnet ၏တိုက္ခိုက္မႈကို ခံရသည့္အတြက္ လုပ္ငန္းမ်ား အေတာ္ပင္ ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့ရ သည္။ ထိုတိုက္ခိုက္မႈသည္အစၥေရး လက္ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု စြပ္စဲြမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ထိုေႏွာင့္ယွက္မႈမ်ား အေတာ္ အတန္ထိေရာက္မႈရွိသျဖင့္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မတိုင္မီ အီရန္၏ အႏုျမဴဗုံးသည္ အေကာင္အထည္ေပၚလာစရာ မရွိ ဟုမွန္းဆၾကသည္။ သို႕ေသာ္ စီမံကိန္း သည္ လုံးဝပ်က္စီးျခင္း မဟုတ္ဘဲ ေႏွာင့္ေႏွးသြားျခင္းသာျဖစ္သျဖင့္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ အစၥေရးက ဝင္ ေရာက္ဗုံးႀကဲတိုက္ခိုက္ရသည့္ အေျခ အေနသို႕ ဆိုက္ေရာက္လိမ့္မည္ဟု ဆို ၾကသူမ်ားလည္းရွိသည္။ အီရန္၏အႏုျမဴဗုံးသည္ အစၥေရး ကိုသာမက အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခ ႏွင့္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသရွိ ပါ လစၥတိုင္းသားမ်ားအတြက္လည္း ျခိမ္း ေျခာက္မႈျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အျငိမ္းစား ယူသြားေသာ ေမာ့ဆက္အႀကီးအကဲ မီယာဒီဂန္-Meir Dagan သည္ အီရန္ အႏုျမဴစီမံကိန္းကို ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ ဆီးရန္ အစဥ္တစိုက္ စီမံကိန္းခ်လုပ္ ကိုင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ယခင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေအရီယယ္ ရွရြန္က ဒီဂန္ကို ေမာ့ ဆက္အႀကီးအကဲ အျဖစ္ခန္႕အပ္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ဒီဂန္၏ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေၾကာင့္ အီရန္၏ အႏုျမဴစီမံကိန္းသည္ ထင္ သေလာက္ ခရီးမေပါက္ခဲ့။ အီရန္ အႏုျမဴစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ သိပၸံပညာရွင္၊ ဓာတ္ခဲြခန္း၊ ယာဥ္ရ ထား စသည္တို႕သည္ ကံၾကမၼာ ဆိုးႏွင့္ ရင္ဆိုင္တိုးကုန္ၾကသည္။ အီရန္သိပၸံပညာရွင္အခ်ိဳ႕ အစအနရွာ မရဘဲေပ်ာက္ဆုံးသြားသည္။ အသတ္ ခံရသည္။ ဓာတ္ခဲြခန္းမ်ား အလိုလို မီးထေလာင္သည္။ စီမံကိန္းတြင္ အသုံးျပဳေနေသာ ေလယာဥ္ပ်က္က် သည္။ ထိုအျဖစ္အပ်က္တို႕သည္ သာမန္တိုက္ဆိုင္မႈမ်ား မဟုတ္သည္ ကေတာ့ေသခ်ာသည္။ အီရန္သည္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ အႏုျမဴလက္နက္ထုတ္လုပ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ဘဲ၊ ထို႕ထက္ပင္ေနာက္က် ႏိုင္သည္ဟု ဒီဂန္ ကယူဆသည္။ အီရန္ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ စစ္ျဖစ္ လွ်င္ အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ား ပါဝင္လာႏိုင္ သျဖင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတစ္ခုလုံး စစ္မီးေတာက္လာႏိုင္သည္ဟု သူက ယူဆသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေမာ့ဆက္ က ယခုကဲ့သို႕ အေႏွာင့္အယွက္ေပး ေနျခင္းျဖင့္ အီရန္၏ အႏုျမဴဗုံးသည္ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ျဖစ္လာလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု သူက ယုံၾကည္သည္။ တီဟီရန္ ျမိဳ႕လယ္ေကာင္တြင္ အတင့္ရဲစြာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ေန သည္ကို ေထာက္ျခင္းျဖင့္ ေမာ့ဆက္ သည္ စနစ္တက် ေရရွည္အစီအစဥ္ ခ်လ်က္ ႀကံစည္ေနသည္မွာ ထင္ရွား သည္။ အီရန္ အႏုျမဴသိပၸံ ပညာရွင္မ်ား ကို လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ေနရင္း အီရန္ ၏ အႏုျမဴစီမံကိန္းသည္ ဆက္လက္ တိုးတက္ေနမည္ဆိုပါက အစၥေရး သည္ မတတ္သာသည့္အဆုံး အီရန္ အႏုျမဴစက္႐ုံမ်ားကို ဗုံးႀကဲတိုက္ခိုက္ လိမ့္မည္ဆိုေသာ မွန္းဆခ်က္မ်ား လည္း ေပၚထြက္လ်က္ရွိသည္။ အီရန္သည္ သူ၏ အႏုျမဴလုပ္ ငန္း စက္အခ်ိဳ႕ကို ကြမ္- Qum ျမိဳ႕ အနီးရွိ ေျမေအာက္စစ္စခန္းသို႕ေျပာင္း ေရႊ႕ေနသည္ ဟု ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ စက္ တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႕ သတင္း တစ္ရပ္ကေဖာ္ျပသည္။ အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေတာ္မီဗိုက္တာက အႏုျမဴေလာင္စာ ထုတ္လုပ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ကြမ္သို႕ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္းသည္ ကုလ သမဂၢလုံၿခဳံေရးေကာင္စီက ခ်မွတ္ ထားေသာစည္းကမ္းကို ခ်ိဳးေဖာက္ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ေမာ့ဆက္က လုပ္ႀကံသတ္မႈ လုပ္တိုင္း ကမၻာအရပ္ရပ္က ေဝဖန္႐ႈံ႕ ခ်မႈမ်ားျပင္းထန္သည္ထက္ ျပင္းထန္ လာေနသည့္အတြက္ လုပ္ႀကံသတ္ ျဖတ္မႈကို ေမာ့ဆက္က ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ ခ်ိန္လုပ္ရန္လိုအပ္လာသည္။ တစ္ ဘက္တြင္လည္း ေမာ့ဆက္သည္ အီ ရန္အႏုျမဴကိစၥတြင္ ဦးေဆာင္ေနျခင္း ျဖင့္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး ဇာတ္ခုံတြင္ အသာစီးယူေနသည္ဟု အစၥေရးႏိုင္ငံ ေရးအသိုင္းအဝိုင္းက ယူဆေနသည္။ အီရန္တို႕ အႏုျမဴလက္နက္ မထုတ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးေရး သည္ အစၥေရးအဖို႕ ေသေရးရွင္ေရး ျဖစ္ေနသည္။ ထိုအခ်က္ကိုအေၾကာင္း ျပဳ၍ ေမာ့ဆက္က အသုံးစရိတ္ကို လိုသေလာက္ရေနသည္ဟုဆိုသည္။ စစ္တပ္ပိုင္းကလည္း ဗုံးႀကဲတိုက္ခိုက္ ရန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာတန္ယာဟူးကို တိုက္တြန္းေနသည္။ အစၥေရးစစ္ တပ္ႏွင့္ ေမာ့ဆက္တို႕၏ အာဏာ လြန္ဆဲြပဲြျဖစ္သည္။
Ref: Iranian Sentenced to Death for Killing Nuclear Scientist
ေအးထြန္းမင္း
