News @ M-Media

Blog

  • ေသြးႂကြသူတစ္စုေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒသာသနာ ညႇိဳးႏြမ္းေတာ့မွာလား

    ေသြးႂကြသူတစ္စုေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒသာသနာ ညႇိဳးႏြမ္းေတာ့မွာလား

    ဇူလုိင္ ၁၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    သီရိလကၤာေရာက္ သီတဂူဆရာေတာ္

    -ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးတစ္ပါး တပ်င္ေခြထုိင္ကာ အစၥလာမ္သာသနာအေၾကာင္း မေကာင္းေျပာေနစဥ္မွာပဲ အနီးအနား ေနရာတစ္ခုက မီးေလာင္ဗံုးပစ္သံ ေပၚထြက္လာပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Ambalangoda Sumedhananda Thero တစ္ေယာက္ ဒီအသံကုိ မသိလုိက္ မသိဖာသာပဲ ေနလိုက္ပါတယ္။ ညဘက္တုိက္ခတ္လာတဲ့ ေလေအးေအးနဲ႔အတူ ပါလာတဲ့ ျခင္တစ္အုပ္ကုိ လက္နဲ႔ ေ၀ွ႔ယမ္းဖယ္ရွားၿပီး မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး တရားကုိ သူက ဆက္ေဟာေနပါတယ္။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ေတာင္ပုိင္း Gontota ၿမိဳ႕မွာျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ၊ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္သူေတြလုိ႔ သူက ေျပာေနတာပါ။

    “မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ငါတုိ႔တုိင္းျပည္ကုိ သိမ္းဖုိ႔နဲ႔ ငါတုိ႔တန္ဖုိးထားတဲ့အရာေတြ အားလံုးကုိ လုယူဖုိ႔ပဲ။ တစ္ခ်ိန္က ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္၊ ပါကစၥတန္၊ ကက္ရွ္မီးယား၊ အင္ဒုိနီးရွားတုိ႔ ဘာျဖစ္သြားလဲဆုိတာကုိ ၾကည့္လုိက္။ အစၥလာမ္က အဲဒီႏုိင္ငံေတြအားလံုးကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့တာ”

    မိနစ္အနည္းငယ္အၾကားမွာ ကပၸိယတစ္ဦးက ဘုန္းေတာ္ႀကီးအနားကုိ ကပ်ာကယာ ၀င္ေရာက္လာၿပီး အနီးအနားက ဗလီတစ္လံုး မီးေလာင္ဗံုးနဲ႔ မီး႐ႈိ႕ခံလုိက္ရတဲ့သတင္းကုိ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးကေတာ့ လက္ကုိခါျပကာ ပခံုးတြန္႔ျပလုိက္တာပါပဲ။

    သူဟာ လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ပဲ တာ၀န္ရွိၿပီး တုိင္းျပည္လူဦးေရရဲ႕ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကေတာ့ သူနဲ႔မဆုိင္ဘူးလို႔ ယူဆပံုပါ။

    Sumedhananda Thero လုိ႔ ၾသဇာႀကီးတဲ့ ဘုန္းႀကီးအုပ္စုေတြရဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္မႈနဲ႔အတူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ခ်ိဳ႕ ေသြးႂကြတဲ့ေခတ္ကုိ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး သူတုိ႔ကေတာ့ ျပင္ပ ပေရာဂါေတြကေန ဘာသာတရားကုိ ကာကြယ္ေနတဲ့ ဘာသာေရးသူရဲေကာင္းႀကီးေတြအျဖစ္ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိ မွတ္ယူေနၾကပါတယ္။

    သူတုိ႔ရဲ႕ ဒီအေတြးအေခၚေတြဟာ တကယ္ေတာ့ သမၼာဒိဌိ မက်သလို၊ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်လည္း မရွိပါဘူး။ အစြန္းေရာက္ ဘာသာေရး-လူမ်ိဳးေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ေရွ႕တန္းကုိေရာက္လာတဲ့ သီရိလကၤာနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိ႔မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက လူမ်ားစု ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ အခ်ိဳ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ – အထူးသျဖင့္ ေထရ၀ါဒသန္႔သန္႔ကုိမွ လုိက္နာၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကေတာ့ သူတုိ႔ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ခံေနရၿပီလုိ႔ ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အစၥလာမ္သာသနာ ကုိယ္တုိင္က အစြန္းေရာက္ေနာက္လုိက္ေတြရဲ႕ဒဏ္ကုိ အလူးအလဲ ခံစားေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အမည္ခံ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ အမည္ခံအစၥလာမ္တုိ႔ ထိပ္တုိက္ေတြၾကတဲ့အခါမွာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕ဟာ သူတုိ႔ ဘာသာသာသနာရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အဆံုးအမေတြကုိ စြန္႔လႊတ္လုိက္ၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ လူနည္းစု မြတ္စလင္ေတြအေပၚ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး တုိက္ခုိက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္။

    ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး ၀ါဒီေတြကလည္း အစြန္းေရာက္ ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ ၾသဇာကုိ အသံုးခ်ၿပီး လူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကုိ ရယူလာၾကပါတယ္။

    “အရင္တုန္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ အခုလုိ မမုန္းပါဘူး။ အခုေတာ့ ဘုန္းႀကီးေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဒီႏုိင္ငံနဲ႔မဆုိင္ဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို ေမာင္းထုတ္သင့္တယ္လုိ႔ ၀ါဒျဖန္႔ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္သြားရမလဲ။ ဒါက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အိမ္ပဲ” လုိ႔ Gintota ၿမိဳ႕ Hillur ဗလီက ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ မုိဟာမက္ နာဆီရ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ Hillur ဗလီကုိ ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္က ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ တုိက္ခုိက္ခဲ့ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့လတုန္းကလည္း ၾသဇာႀကီးတဲ့ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါး အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတဲ့အတြက္ သီရိလကၤာအစုိးရအဖြဲ႕၀င္ မြတ္စလင္၀န္ႀကီး ၅ ဦး ရာထူးကေန ႏႈတ္ထြက္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဧၿပီလက အီစတာေန႔မွာ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြနဲ႔ ဟုိတယ္ေတြကုိ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕က တုိက္ခုိက္မႈမွာ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့တယ္လုိ႔ အဲဒီဘုန္းႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း လူ ၂၅၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း လူမ်ိဳးစုလုိက္ ရွင္းလင္းေရး လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံအတြင္းက မြတ္စလင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ မြတ္စလင္ေတြဟာ နုိင္ငံလူဦးေရရဲ႕ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္သာ ရွိေပမယ့္ ဘုန္းႀကီးေတြကေတာ့ အစၥလာမ့္မစ္ က်ဴးေက်ာ္မႈကုိ သတိထားရမယ္လုိ႔ လႈံ႕ေဆာ္ေနပါတယ္။

    ေမလက ရမ္ဇာန္ဥပုသ္လမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္က ၀တ္ျပဳေဆာင္ေတြကုိ လာ၀ုိင္းလုိ႔ မြတ္စလင္၀တ္ျပဳသူေတြ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။

    ခႏၱီစ သည္းခံျခင္းတရားေတြ၊ ေမတၱာတရားေတြနဲ႔ ထံုးမႊမ္းထားတဲ့ သြန္သင္မႈေတြေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာ အရင္က ရန္လုိ ေသြးႂကြမႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တာမ်ိဳး မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး’ ဆုိတာကုိ ဘယ္ဘာသာကမွ အၾကာႀကီး ေမာင္ပုိင္စီးထားလုိ႔ မရပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ခ်ိဳ႕လည္း စစ္ဆာလာေနၾကပါၿပီ။

    “သူတုိ႔ဟာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ဘယ္တုန္းကမွ မပတ္သက္ဘူးလုိ႔ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေတြက ေျပာၾကလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတြကုိ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မဆုိ ကာကြယ္ရမယ္လုိ႔ ေျပာတာလည္း သူတုိ႔ပါပဲ” လုိ႔ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံ Aarhus တကၠသုိလ္က မႏုႆေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ မီေကးလ္ ဂရာဗားစ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒတုိ႔ရဲ႕ ဆံုမွတ္ကုိ ေလ့လာေနသူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။

    တစ္က်ိပ္တည္း တစ္ဉာဏ္တည္း

    ၿပီးခဲ့တဲ့ေမလ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ လူေထာင္ခ်ီပါ၀င္တဲ့ ဆႏၵျပမႈအတြင္း အရွင္၀ီရသူက စစ္တပ္ကုိ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ အရွင္၀ီရသူဟာ တစ္ခ်ိန္က အမုန္းစကားေျပာၾကားမႈေၾကာင့္ ေထာင္က်ခဲ့ဖူးသူ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လကစလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ သူ႕ကုိေထာက္ခံတဲ့အုပ္စုေတြရဲ႕ လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ဒီလုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္စုေတြနဲ႔ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ အဓမၼက်င့္တာ၊ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ရြာေတြကို
    ေျပာင္ရွင္းေနေအာင္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးတာေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ သတင္းေတြလည္း ထြက္ခဲ့ပါတယ္။

    အရွင္၀ီရသူဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ သင္ၾကားမႈေတြကုိ ဆန္႔က်င္သူပါ။ လႊတ္ေတာ္ထဲက စစ္တပ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ ဘုရားလုိ ကုိးကြယ္ရမယ္လုိ႔လည္း သူက ခ်ီတက္ပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကုိ ကာကြယ္တာ စစ္တပ္တစ္ခုပဲရွိတယ္”

    ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စစ္တပ္ကုိ တရားစြဲဆုိဖုိ႔ တုိက္တြန္းတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုး (ICC) ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပပြဲတစ္ခုမွာ အရွင္၀ီရသူက ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

    ဒီဘုန္းႀကီးဟာ လက္နက္ကုိင္မယ္လုိ႔ေတာင္ ႀကံဳး၀ါးခဲ့သူပါ။

    “ICC လာတဲ့ေန႔ဟာ ၀ီရသူ ေသနတ္ကုိင္တဲ့ေန႔ပဲ” လုိ႔ New York Times သတင္းစာနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အရွင္၀ီရသူလုိ ဘုန္းႀကီးေတြဟာ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒရဲ႕ ကုိင္းဖ်ားကုိင္းနားေလာက္သာ ျဖစ္ၿပီး လူအမ်ား ေလးစားၾကည္ညိဳျခင္းခံရတဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြလည္း ဒီကိစၥမွာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။

    အဲဒီအထဲမွာ သက္ေတာ္ ၈၂ ႏွစ္ရွိၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ၾသဇာအႀကီးဆံုး ဘုန္းေတာ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ အရွင္ညာဏိႆရလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သူ႕ကုိ သီတဂူဆရာေတာ္လုိ႔ သိၾကပါတယ္။

    ရြာေတြမီး႐ႈိ႕ခံရလုိ႔ သိန္းခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ ထြက္ေျပးေနရခ်ိန္ သီတဂူဆရာေတာ္က စစ္တပ္အႀကီးအကဲေတြကုိ “မြတ္စလင္ေတြက ကုလသမဂၢကုိ ၀ယ္လုိက္ၿပီ” ဆုိတဲ့ တရားမ်ိဳး ေဟာသူပါ။

    စစ္တပ္နဲ႔ ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ တစ္က်ိပ္တည္း တစ္ဉာဏ္တည္းဇာတ္လမ္းဟာ ဆက္ရွိေနအံုးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေမလက စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ Facebook ေပ့ခ်္မွာ စစ္သားေတြၾကား ရယ္ေမာေနတဲ့ သီတဂူဆရာေတာ္ရဲ႕ပံု ေပၚလာပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ ဘာသာေရးစစ္သားမ်ိဳး ဖန္တီးေပးမယ္လုိ႔ေတာင္ သူက ကမ္းလွမ္းခဲ့ဖူးၿပီး ဘာသာေရးအတြက္ အႀကီးမားဆံုး ေပးဆပ္မႈလုိ႔ သူက ယူဆေနပံုပါ။

    “ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သံဃာ ၄ သိန္းရွိတယ္။ မင္းတုိ႔လုိအပ္ရင္ သူတုိ႔ကုိထည့္ေပးလုိက္မယ္။ လြယ္ပါတယ္” လို႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ ဆရာေတာ္က ေျပာၾကားဖူးပါတယ္။

    “သီတဂူဆရာေတာ္လုိ ၾကည္ညိဳခံရတဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြက ေျပာမယ္ဆုိရင္ လူတစ္စုကုိ ႏွိမ့္ခ်ေစာ္ကားတဲ့စကားမ်ိဳး ျဖစ္ေပမယ့္လည္း လူေတြက လက္ခံၾကတယ္။ သူ႕ရဲ႕စကားေတြက အမုန္းတရားကုိ တရား၀င္ေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳးပါ” လုိ႔ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္က ျမန္မာႏုိင္ငံဖြား လူမႈမႏုႆေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ ခင္မာမာၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ အခြင့္အေရး

    သီရိလကၤာႏုိင္ငံက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြ ဟုိတယ္ေတြကုိ IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြက အီစတာေန႔မွာ ဗံုးခြဲတုိက္ခုိက္လုိက္တဲ့အခါ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြက သူတုိ႔မလြန္ဘူးဆုိတဲ့ အသံမ်ိဳး ထြက္လာပါတယ္။

    “မြတ္စလင္အစြန္းေရာက္ေတြဟာ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးရဲ႕ အႏၱရာယ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ဳပ္တုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သတိေပးလာတယ္။ အစြန္းေရာက္အစၥလာမ္၀ါဒကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈလုိက္တဲ့အတြက္ အစိုးရလက္မွာ ေသြးစြန္းသြားပါၿပီ” လုိ႔ သီရိလကၤာက အႀကီးဆံုး အမ်ိဳးသားေရးအဖြဲ႕ Bodu Bala Sena (BBS) က အႀကီးတန္း တာ၀န္ရွိသူ Dilanthe Withanage က ေျပာပါတယ္။

    ႏွစ္အနည္းငယ္ေလာက္ အလယ္အလတ္က်တဲ့ မဟာမိတ္အုပ္စုိးမႈ ရွိလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ဘာသာေရးနဲ႔ ထႂကြလုိတဲ့၀ါဒ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈတစ္ခု သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွာ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ ဦးေဆာင္သူက ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း Gotabaya Rajapaksa ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အခုႏွစ္အတြင္းျပဳလုပ္မယ့္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔လည္း ရွိေနပါတယ္။

    တုိင္းျပည္မွာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ တည္တံ့ခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဘာသာပံုရိပ္ကုိ ကာကြယ္သြားမယ္လုိ႔ Gotabaya က ကတိျပဳထားပါတယ္။ လူနည္းစု တမီလ္ေတြနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္း ပံုေဖာ္ခဲ့တဲ့ ‘လံုၿခံဳေရးႏုိင္ငံ’ ကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သြားဖုိ႔ သူက စိတ္ပုိင္းျဖတ္ထားပါတယ္။

    ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း သီရိလကၤာႏုိင္ငံကုိ Gotabaya ရဲ႕ အစ္ကုိ Mahinda Rajapaksa က တုိင္းျပည္ကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့တာပါ။ Mahinda ဟာ မ်က္ေႏွာင္ေျပာင္တုိက္တတ္တဲ့ အမ်ိဳးသားေရးသမားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းစစ္မွာ ရက္ရက္စက္စက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈေတြကုိ တရားသေယာင္ေယာင္ေျပာကာ မိမိသာလွ်င္ ဘာသာေရးကုိ ကယ္တင္ခဲ့သူလုိ႔ ၀ါဒျဖန္႔ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ သူတုိ႔ညီအစ္ကုိႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ပံုေတြကုိ နံရံျပည့္ ပံုေဖာ္ထားၾကပါတယ္။ မြတ္စလ္ေတြ အသတ္ခံရတဲ့ ဘာသာေရးအဓိက႐ုဏ္းေတြမွာ ေအာင္ပြဲခံေလ့ရွိတဲ့ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာအုပ္စုေတြကုိလည္း သူတုိ႔ညီအစ္ကုိက ေငြေၾကးေတြ ေထာက္ပံ့ခဲ့ပါတယ္။
    ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိလံဘုိက အထပ္ျမင့္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈစင္တာကုိ ‘ဗုဒၶဘာသာတပ္ဖြဲ႕’ လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ Bodu Bala Sena ကုိ တည္ေထာင္သူတစ္ဦးက ေဆာက္လုပ္ထားတာပါ။ တန္ဖုိးႀကီးတဲ့ အဲဒီေျမကြက္ကုိ Rajapaksa ညီအစ္ကုိႏွစ္ဦးက လွဴဒါန္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အစုိးရပုိင္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ ဖုန္း ringtones ေတြထဲမွာ BBS ရဲ႕ သီခ်င္းကို ထည့္သြင္းေပးခဲ့ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က BBS ေခါင္းေဆာင္ Galagoda Aththe Gnanasara Thero ကုိ အစုိးရက ေထာင္ဒဏ္ ၆ ႏွစ္ ခ်ခဲ့ေပမယ့္ အခုႏွစ္ေမလအတြင္း သမၼတရဲ႕လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ေန႔မွာ ဒီဘုန္းႀကီးက သံဃာ ေထာင္ခ်ီပါ၀င္တဲ့ ခ်ီတက္ပြဲတစ္ခုကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး မၾကာခင္ျပဳလုပ္ေတာ့မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္မယ့္ သူတို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအင္အားကုိ ထုတ္ျပလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ေထာင္မက်ခင္ေလးမွာပဲ Gnanasara Thero က သူတုိ႔သာလွ်င္ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူျဖစ္ေၾကာင္း ႀကံဳး၀ါးခဲ့ပါတယ္။

    “ဗုဒၶဘာသာကုိ က်ဳပ္တုိ႔ေစာင့္ေရွာက္လာတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေလာက္ရွိၿပီ။ က်ဳပ္တုိ႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ကၽြန္းေလးကုိ အစၥလာမ္ရန္ကေန ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ရမယ့္တာ၀န္ဟာ က်ဳပ္တုိ႔ရဲ႕တာ၀န္ ျဖစ္သလုိ ျမန္မာနုိင္ငံက ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ တာ၀န္လည္း ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ Times သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ သူက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: NEW YORK TIMES

    (NEW YORK TIMES သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ‘Our duty to fight’: The rise of militant Buddhism’ ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။ ေဆာင္းပါးပါအခ်က္မ်ားသည္ မူရင္းေဆာင္းပါးရွင္၏ အေတြးအျမင္မ်ားသာျဖစ္ၿပီး M-Media ၏ အာေဘာ္မဟုတ္ပါ)

  • ထုိင္၀မ္ႏွင့္ကပ္ေနသည့္ ကမ္း႐ုိးတန္းတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္ခဲ့ဟု တ႐ုတ္ထုတ္ျပန္

    ထုိင္၀မ္ႏွင့္ကပ္ေနသည့္ ကမ္း႐ုိးတန္းတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္ခဲ့ဟု တ႐ုတ္ထုတ္ျပန္

    ဇူလုိင္ ၁၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ႏုိင္ငံအေရွ႕ေတာင္ပုိင္း ကမ္း႐ုိးတန္းမွာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဒီကေန႔မွာ ေၾကျငာလုိက္ၿပီး ထုိမ္၀မ္ကို လက္နက္ေရာင္းမယ့္ အေမရိကန္နဲ႔ တင္းမာမႈေတြ ျမင့္တက္လာတဲ့အခ်ိန္ ဒီသတင္းေပၚထြက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ဒီေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ဒီေလ့က်င့္မႈဟာ ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားတဲ့ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းက ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာလုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ထုိင္၀မ္ကုိ ကန္ေဒၚလာ ၂.၂ ဘီလီယံ တန္ဖုိးရွိတဲ့ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ ေရာင္းခ်သြားမယ္လုိ႔ ထုိင္၀မ္သမၼတ Tsai Ing-wen ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ ခရီးစဥ္မွာ အေမရိကန္ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္က ဒီအစီအစဥ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းဖုိ႔ အေမရိကန္ကုိ ေတာင္းဆုိခဲ့ၿပီး၊ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈမွာ ပါ၀င္တဲ့ ကုမၸဏီေတြအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ျပဳလုပ္သြားမယ္လုိ႔ ေသာၾကာေန႔မွာ တုန္႔ျပန္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ထုိင္၀မ္သမၼတ Tsai Ing-wen ဟာ ကာရစ္ဘီယံေဒသက မဟာမိတ္ေတြထံ သြားေရာက္တဲ့ ခရီးစဥ္အတြင္း အေမရိကန္ကုိ ၀င္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးစဥ္မစတင္ခင္မွာ Tsai Ing-wen က ႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံျခားတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ခံေနရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ ရည္ညႊန္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီမုိကေရစီစနစ္နဲ႔ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရွိတဲ့ ထုိင္၀မ္ကုိ တ႐ုတ္က သူ႕ရဲ႕ပုိင္နက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။

    ထုိင္၀မ္သမၼတကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေ၀ဖန္ေျပာဆုိခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူမႈဘ၀ေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သြားမယ္လုိ႔ ႀကံဳး၀ါးထားပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • ႏုိင္ငံ၏ ကေလးေမြးႏႈန္းက်ဆင္းမႈမွာ အိမ္ေထာင္မျပဳသည့္ အမ်ိဳးသမီးအေရအတြက္ ျမင့္လာျခင္းေၾကာင့္ဟု ၀န္ႀကီးေျပာ

    ႏုိင္ငံ၏ ကေလးေမြးႏႈန္းက်ဆင္းမႈမွာ အိမ္ေထာင္မျပဳသည့္ အမ်ိဳးသမီးအေရအတြက္ ျမင့္လာျခင္းေၾကာင့္ဟု ၀န္ႀကီးေျပာ

    ဇူလုိင္ ၁၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    Photo credit – 3mdg.org

    -ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးေမြးဖြားႏႈန္း က်ဆင္းသြားတာဟာ လက္မထပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ မ်ားလာတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ အလုပ္သမား၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႕အင္အား ၀န္ႀကီဌာန ၀န္ႀကီး ဦးသိန္းေဆြက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

    ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က အိမ္ေထာင္တစ္ခုမွာ ပ်မ္းမွ် ကေလးေမြးဖြားႏႈန္း ၅ ဦးအထိ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ တစ္ျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အေရာက္မွာေတာ့ ပ်မ္းမွ်ေမြးဖြားမႈႏႈန္းဟာ ၂.၃ ဦးသာ ရွိပါေတာ့တယ္။

    ေနျပည္ေတာ္မွာ ၾကာသာပေတးေန႔ကျပဳလုပ္တဲ့ ကမၻာ့လူဦးေရေန႔ အခမ္းအနားမွာ ၀န္ႀကီး ဦးသိန္းေဆြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အိမ္ေထာင္ရွင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးဟာ ကေလး ၄ ဦးႏႈန္း ေမြးဖြားေနေပမယ့္ အိမ္ေထာင္မျပဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ မ်ားလာတာေၾကာင့္ ပ်မ္းမွ်တြက္လုိက္ရင္ ေမြးဖြားႏႈန္း
    က်ဆင္းတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးေမြးဖြားႏႈန္း က်ဆင္းမႈ အေၾကာင္းအရင္းေတြထဲက တစ္ခုဟာ အိမ္ေထာင္မျပဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအေရအတြက္ ျမင့္တက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္”

    ေခတ္ေပၚ သေႏၶတားနည္းလမ္းေတြကုိ အမ်ိဳးသမီးေတြ လက္လွမ္းမီလာတဲ့အေျခအေနမ်ိဳး ေရာက္ေနတာကလည္း ေမြးဖြားႏႈန္း ေလ်ာ့က်မႈ အေၾကာင္းအရင္ေတြထဲကတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေမြးဖြားႏႈန္းေလ်ာ့က်မႈဟာ ေက်းလက္ေဒသထက္ ၿမိဳ႕ျပေဒသမွာ ပုိမုိျမင့္မားၿပီး၊ ေက်းလက္ေန အမ်ိဳးသမီးေတြထံ သားဆက္ျခားနည္းလမ္းေတြ ေရာက္ရွိေအာင္ အစုိးရက ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီးက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ မိခင္ေသဆံုးမႈႏႈန္းလည္း က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြက အသက္ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁၉ ႏွစ္ၾကား အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ ကေလးေမြးရင္ ပ်မ္းမွ် ၄၃ ခုမွာ မိခင္ေတြ ေသဆံုးေလ့ရွိေပမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဒီအေရအတြက္ဟာ ၃၃ ခုအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိေသဆံုးမႈဟာလည္း ၿမိဳ႕ျပထက္ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ ပုိမိုအျဖစ္မ်ားတယ္လုိ႔ ၀န္ႀကီးက ဆုိပါတယ္။

    ေက်းလက္ေဒသမွာ ေမြးဖြားႏႈန္း ျမင့္မားရတာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အိမ္ေထာင္က်မႈ ျမင့္မားလုိ႔ျဖစ္ၿပီး ပညာေရးအခြင့္အလမ္း နည္းပါးတာေၾကာင့္ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ အိမ္ေထာင္ ေစာေစာက်က်တယ္လုိ႔လည္း ၀န္ႀကီးက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ပညာေရးဆံုးခန္းတုိင္းမႈ အခ်က္အလက္မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားေတြထက္ ပုိမုိျမင့္မားၿပီး စုစုေပါင္း ဘြဲ႕ရမႈရဲ႕ ၅၉ ရာခုိင္ႏႈန္းက အမ်ိဳးသမီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: Myanmar Times

    (Myanmr Times အဂၤလိပ္ပုိင္းမွသတင္းကုိ ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္)

  • အလ္ကုိေဟာမပါသည့္ဘီယာ မြတ္စလင္မ်ားအတြက္မဟုတ္ဟု မေလးရွား Heineken ရွင္းလင္း

    အလ္ကုိေဟာမပါသည့္ဘီယာ မြတ္စလင္မ်ားအတြက္မဟုတ္ဟု မေလးရွား Heineken ရွင္းလင္း

    ဇူလိုင္ ၁၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ ဘီယာထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်တာဟာ မြတ္စလင္ေတြ ေသာက္သံုးဖို႔ ရည္ရြယ္တာမဟုတ္ဘဲ မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြကိုပဲ ပစ္မွတ္ထားတာျဖစ္တယ္လို႔ ကမ႓ၻာေက်ာ္ ဘီယာတံဆိပ္ျဖစ္တဲ့ Heineken က မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Heineken ရဲ႕ အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ ဘီယာဟာ အသစ္ထြက္ရွိလာတာျဖစ္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္း မေလးရွားမွာ စတင္ေရာင္းခ်ခဲ့တာပါ။ ေၾကာ္ျငာမွာ Now You Can (အခုေတာ့ ေသာက္လို႔ရၿပီ) ဆိုတဲ့ စာလံုး ပါလာတာေၾကာင့္ ဒီထုတ္ကုန္ဟာ ဘာသာေရးတားျမစ္ခ်က္အရ မူးယစ္ထံုထိုင္းေစတဲ့အရာေတြ မွီဝဲသံုးစြဲခြင့္မရွိတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ ရည္ရြယ္တာလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြလည္း ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။

    မေလးရွား အစၥလာမ့္ေရးရာအဖြဲ႕ Jakim က အဲဒီဘီယာဟာ အလ္ကိုေဟာ မပါေပမယ့္ ႐ိုး႐ိုးဘီယာ ခ်က္လုပ္တဲ့နည္းအတိုင္း ခ်က္လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ ေသာက္သံုးခြင့္မရွိဘူးလို႔ ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Heineken မေလးရွားက ဒီကေန႔မွာ ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ဘီယာဟာ ဟာလာလ္ မဟုတ္သလိုမြတ္စလင္ေတြ ေသာက္သံုးဖို႔ ထုတ္လုပ္တာမဟုတ္ဘူးလို႔ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    “Hineken ရဲ႕ အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကို မေလးရွား စူပါမားကတ္ေတြနဲ႔ ကုန္စံုဆိုင္ေတြရဲ႕ ဟာလာလ္ အစားအေသာက္ဇုန္မွာ ထားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္ ၂၁ ႏွစ္နဲ႔အထက္ မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြအတြက္သာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ကိုလည္း ထင္သာျမင္သာတဲ့
    ေနရာမွာ ခ်ိတ္ဆြဲသြားမွာပါ။ ဟာလာလ္ဇုန္ သီးသန္႔မရွိတဲ့ ဆိုင္ေတြမွာလည္း အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ ဘီယာဟာ အသက္ ၂၁ ႏွစ္အထက္ မြတ္စလင္မဟုတ္တဲ့သူေတြအတြက္ သီးသန္႔ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ တပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ Heineken က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ ဘီယာကို မေလးရွားမွာ ေရာင္းခ်ရျခင္းဟာ ဘီယာအရသာကို မမူးဘဲ ခံစားခ်င္တဲ့ မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြအတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘီယာေသာက္သံုးသူေတြ အလ္ကိုေဟာမွ်တတဲ့ လူေနမႈစနစ္မ်ိဳး ရရွိဖို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္ေၾကာင္း ကုမၸဏီက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Heineken က Now You Can ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ထမင္းပြဲ၊ လုပ္ငန္းခြင္ အစည္းအေ၀းနဲ႔ ကားေမာင္းတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာပါ မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြ ဘီယာေသာက္သံုးႏိုင္မယ့္ အေျခအေနကို ရည္ၫႊန္းတာျဖစ္တယ္လို႔ ရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။

    ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းေတြဟာ ထိလြယ္ရွလြယ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ ဘီယာ ျဖန္႔ျဖဴးမႈ၊ ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္မႈေတြမွာ ဘီယာဟာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မဟုတ္သူ အသက္ ၂၁ ႏွစ္နဲ႔အထက္ သူေတြအတြက္သာ သီးသန္႔ထုတ္လုပ္ျခင္းျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔လည္း Heineken ကုမၸဏီက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မေလးရွား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ံုး၀န္ႀကီး မူဂ်ာဟစ္ ယူစြဖ္က ႏိုင္ငံအတြင္း ဘီယာထုတ္လုပ္သူေတြအေနနဲ႔ အလ္ကိုေဟာမပါတဲ့ဘီယာ ထုတ္လုပ္တဲ့အခါ မြတ္စလင္ေတြအၾကား နားလည္မႈလြဲမွားတာမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ၫႊန္ၾကားထားတယ္လို႔ မေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဟာလာလ္
    ျဖစ္၊ မျဖစ္ မေသခ်ာတဲ့ စားသံုးကုန္ေတြကုိ သံုးစြဲျခင္းမျပဳဖုိ႔လည္း မူဂ်ာဟစ္က မြတ္စလင္ေတြကုိ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Free Malaysia Today

  • ဝီဂါမ်ားအေပၚ တ႐ုတ္ကဖိႏွိပ္မႈကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွလြဲ၍ ႏိုင္ငံ ၂၀ ေက်ာ္က ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်

    ဝီဂါမ်ားအေပၚ တ႐ုတ္ကဖိႏွိပ္မႈကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွလြဲ၍ ႏိုင္ငံ ၂၀ ေက်ာ္က ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်

    ဇူလိုင္ ၁၃၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံျမင္ကြင္း

    -ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါမြတ္စလင္ေတြအေပၚ တ႐ုတ္အစိုးရက နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကို ဆန္႔က်င္ ႐ႈတ္ခ်တဲ့ ေၾကျငာခ်က္တစ္ခုကို ကမ႓ၻာ့ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၂ ႏိုင္ငံက လက္မွတ္ေရးထိုးကာ ကုလလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တင္သြင္းခဲ့ၿပီး လက္မွတ္ထိုးတဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိရာ ႏိုင္ငံေတြ တစ္ႏိုင္ငံမွ ပါ၀င္ျခင္း မရွိပါဘူး။

    ရွင္က်န္းက ဝီဂါေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရက တရားလက္လြတ္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ သြားလာလႈပ္ရွားမႈကို ကန္႔သတ္တာေတြကို ဆက္လက္မလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေၾကျငာခ်က္မွာ တိုက္တြန္းေဆာ္ၾသထားပါတယ္။

    ေၾကျငာခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ၾသစေတးလ်၊ ၾသစႀတီးယား၊ ဘယ္ဂ်ီယံ၊ ကေနဒါ၊ ဒိန္းမတ္၊ အက္စတိုးနီးယား၊ ဖင္လန္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမနီ၊ အိုင္ယာလန္၊ အိုက္စလန္၊ ဂ်ပန္၊ လတ္ဗီးယား၊ လစ္သူေယးနီးယား၊ လူဇင္ဘတ္၊ နယ္သာလန္၊ နယူးဇီလန္၊ ေနာ္ေ၀၊ စပိန္၊
    ဆြီဒင္၊ ဆြစ္ဇာလန္နဲ႔ ယူေကတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ဝီဂါမြတ္စလင္ တစ္သန္းခြဲေလာက္ကို အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ညႇင္းပမ္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ကမ႓ၻာ့မီဒီယာေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရက ဒီသတင္းကို အေစာပိုင္းမွာ ျငင္းဆိုခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀န္ခံခဲ့ၿပီး ဒါဟာ အစြန္းေရာက္တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူေတြသာမကဘဲ ဝီဂါကေလးငယ္ေတြကိုလည္း မိဘေတြမသိေအာင္ ေပၚတာဆြဲကာ ဦးေႏွာက္က်င္းမႈ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ အခုလအေစာပိုင္းမွာ BBC သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ကတည္းက ဝီဂါေတြအေပၚ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဗုဒၶဟူးေန႔က တင္သြင္းတဲ့ အဲဒီေၾကျငာခ်က္ေၾကာင့္ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကေန တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ ထြက္လာမွာမဟုတ္ေပမယ့္ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါမြတ္စလင္ေတြကိစၥအတြက္ ကမ႓ၻာ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပထမဆံုး စုေပါင္းတုန္႔ျပန္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဂန္႔ရႊမ္က ကုလမွာတင္သြင္းတဲ့ ဒီေၾကျငာခ်က္ဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ျပည္တြင္းေရးကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ ျဖစ္တယ္လို႔ တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြ တ႐ုတ္ကို ေထာက္ခံ

    ေဆာ္ဒီအာေရဗ်နဲ႔ ႐ုရွားတို႔အပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံေပါင္း ၃၅ ႏိုင္ငံကေတာ့ ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွာ တ႐ုတ္ကေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ေပၚလစီေတြကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ကုလကို စာတစ္ေစာင္ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာ မိတၱဴကို ႐ိုက္တာသတင္းဌာနာက ေသာၾကာေန႔မွာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ လူ႕အခြင့္အေရးက႑မွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိခဲ့တယ္လို႔ အဲဒီစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    “အစြန္းေရာက္ဝါဒနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို သိသိသာသာ ရင္ဆိုင္လာရတဲ့ တ႐ုတ္ဟာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ဖ်က္ေရး၊ အစြန္းေရာက္တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္း အမ်ားအျပားကို ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး အဲဒီအထဲမွာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း သင္တန္းေပးတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္”

    ရွင္က်န္းေဒသမွာ ျပန္လည္ လံုျခံဳလာခဲ့ၿပီး တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြရဲ႕ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရးကိုလည္း တ႐ုတ္အစိုးရက ကာကြယ္ေပးထားေၾကာင္း၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း အဲဒီေဒသမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ျပည္သူေတြကလည္း ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ၿပီးျပည့္စံုမႈေတြကို အျပည့္အ၀ ခံစားေနရေၾကာင္း ဒီစာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    ကုလကို တင္သြင္းခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ေထာက္ခံေၾကာင္းစာကို ေဆာ္ဒီ၊ ႐ုရွားနဲ႔ အာဖရိကႏိုင္ငံေတြ၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ဗင္နီဇြဲလား၊ က်ဴးဘား၊ ဘီလာ႐ုဇ္၊ ျမန္မာ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဆီးရီးယား၊ ပါကစၥတန္၊ အိုမန္၊ ကူဝိတ္၊ ကာတာ၊ ယူေအအီးနဲ႔ ဘာရိန္းတို႔က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၃ ပတ္တာၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀း ေနာက္ဆံုးေန႔ျဖစ္တဲ့ မေန႔မွာေတာ့ တ႐ုတ္သံအမတ္ ႐ွဴခ်န္က အခုလို ေထာက္ခံမႈရတဲ့အတြက္ လက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ကိုေၾကာက္ရ

    ဝီဂါေတြအေပၚ တ႐ုတ္က ညႇင္းပမ္းမႈေတြကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြက လူသိရွင္ၾကား မေ၀ဖန္ရဲတာဟာ တ႐ုတ္က စီးပြားေရးနဲ႔ ျပန္လည္လက္စားေခ်မွာကို ေၾကာက္ရြံ႕မႈ၊ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံတစ္ခ်ိဳ႕မွာ လူ႕အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းေကာင္းေတြ မရွိမႈ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

    အဖြဲ႕၀င္ ၅၇ ႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ အစၥလာမ့္မစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ OIC ဟာ တ႐ုတ္က ဝီဂါေတြအေပၚ ညႇင္းပမ္းမႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြအတြက္ စိုးရိမ္မိတယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ အခုႏွစ္မတ္လမွာ ဒီစကားကို ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းသြားခဲ့ပါတယ္။
    OIC က သူတို႔ဟာ ‘အစၥလာမ္ကမ႓ၻာရဲ႕ အသံ’ ျဖစ္တယ္လို႔ ခံယူထားတဲ့အဖြဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ သူ႕ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့အတြက္ ခ်ီးက်ဴးတယ္လို႔ OIC က ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပန္လည္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Reuters, Business Insider