ေမ ၃၀၊ ၂၀၁၉
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ေတြ႕ရသည့္ ျမန္မာစစ္သားတစ္ဦး (Photo Credit – BBC) -ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ လတ္တေလာ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ AA နဲ႔ ျဖစ္ပြားတဲ့ တုိက္ပြဲေတြမွာလည္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Amnesty International က ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ AA တုိ႔အၾကား ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္းကတည္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ပြဲေတြဟာ အခုလအေစာပုိင္း AA က ရဲစခန္းေတြကုိ စီးနင္းတုိက္ခုိက္မႈအၿပီးမွာေတာ့ ပုိမိုျပင္းထန္လာခဲ့ပါတယ္။ ရဲစခန္းကုိ AA က တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕ ၁၃ ဦး က်ဆံုးခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လေနာက္ပုိင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အေျခစုိက္ အေနာက္ပုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္က တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ လတ္တေလာ မတည္ၿငိမ္မႈေတြအတြင္းမွာလည္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆုိတာ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္မႈေတြမွာ ေတြ႕ရွိခဲ့ရေၾကာင္း မေန႔က Amnesty International က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
က်ဴးလြန္သူေတြဟာ အမွတ္ (၂၂) နဲ႔ အမွတ္ (၅၅) ေျချမန္တပ္မက စစ္သားေတြျဖစ္ေၾကာင္း က်ဴးလြန္ခံရသူေတြက Amnesty အဖြဲ႕ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတပ္မေတြဟာ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ လႈပ္ရွားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“႐ုိဟင္ဂ်ာလူကအဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြျပဳလုပ္မႈေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးက အုပ္ေအာ္ေသာင္းနင္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂ ႏွစ္ မျပည့္ခင္မွာပဲ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္က အျခားလူမ်ိဳးစုေတြအေပၚမွာလည္း ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြကုိ ထပ္လုပ္လာပါတယ္။ စစ္တပ္က ေနာင္တရမႈမရွိ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမရွိ၊ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈမရွိဘဲ အရပ္သားေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ေနတယ္၊ က်ဴးလြန္မႈေတြကုိ နည္းစနစ္တစ္ခုအျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆုိတာ ဒီလုပ္ရပ္ေတြက ျပသေနပါတယ္” လုိ႔ Amnesty International ရဲ႕ အေရွ႕အာရွႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ နီကုိလက္စ္ ဘီကြီလင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႕ ARSA က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ရဲကင္းစခန္းေတြကို ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လေနာက္ပုိင္း ျမန္မာစစ္တပ္က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရးေတြေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ားအျပား ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရခဲ့ၿပီး၊ ၇ သိန္း ၃ ေသာင္းေလာက္ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ဖက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ကုလရဲ႕ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က ဒီစစ္ဆင္ေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆုိဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ထပ္ခံစားရ
ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ AA နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တုိ႔အၾကား လတ္တေလာ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ လူေပါင္း ၃ ေသာင္းေလာက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရတယ္လုိ႔ Amnesty International က အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
“အေရးယူမခံရတဲ့ဓေလ့က ဆက္ရွိေနတုန္းပါ။ ပုပ္ေနတဲ့ ငခံုးမက တစ္ေကာင္တည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ျမန္မာစစ္တပ္ တစ္တပ္လံုးမွာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ျပႆနာပါ။ စစ္သားတစ္ခ်ိဳ႕ကုိ ပိတ္ဆုိ႔လုိက္တာေလာက္နဲ႔ ဒီျပႆနာက ေျပလည္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေတြဟာ တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈရွိရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလုိတဲ့ တုိင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ လကၡဏာလည္း မဟုတ္ပါဘူး ” လုိ႔ Amnesty International ရဲ႕ မေန႔က အစီရင္ခံစာအတြက္ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့သူ ေလာ္ရာဟုိက္က Aljazeera သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာျဖစ္ပြားေနတဲ့ မတည္ၿငိမ္မႈေတြအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အရပ္သားေတြအေပၚ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ အလြန္စိတ္ပ်က္မိတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢက ဧၿပီလအတြင္းမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အစီရင္ခံစာကုိ No one can protect us: War crimes and abuses in Myanmar’s Rakhine State (ကာကြယ္မည့္သူမရွိ – ရခုိင္ျပည္နယ္က စစ္ရာဇ၀တ္မႈႏွင့္ ညႇင္းပမ္းမႈမ်ား) ဆုိတ့ဲ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ Amnesty International က ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနကုိ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုးထံ လႊဲေျပာင္းေပးဖုိ႔၊ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ လက္နက္၀ယ္ယူမႈေတြကုိ ပိတ္ပင္ေပးဖုိ႔နဲ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကုိ Amnesty International က တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
အေသးစိတ္ေမးျမန္း
အစီရင္ခံစာအတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံု၊ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈ ၈၁ ခုျပဳလုပ္ခဲ့သလုိ၊ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြကုိလည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့တယ္လုိ႔ Amnesty International က ေျပာပါတယ္။ စစ္သားေတြက တရားလက္လြတ္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြနဲ႔ ျပန္ေပးဆြဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဥပေဒပတုိက္ခုိက္မႈ အနည္းဆံုး ၇ ခုကုိ စစ္သားေတြက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး အရပ္သား ၁၄ ဦးေသဆံုးကာ ၂၉ ဦး ဒဏ္ရာရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က အသံုးျပဳတဲ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္ဗ်ဴဟာဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တုိ႔က ျပည္သူလူထုကုိ သိသိသာသာ ထိခုိက္မႈေတြ ရွိတယ္လုိ႔လည္း Amnesty International က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ခ်င္းလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ CHRO က ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းမွာ ရြာသားေတြကုိ စစ္တပ္က ေပၚတာဆြဲ အဓမၼလုပ္အားခုိင္းေစမႈ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ပုိမုိျမင့္တက္လာခဲ့တယ္လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
AA ေၾကာင့္လည္း ဒုကၡေရာက္
တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၇ ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းရတဲ့ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ AA ကလည္း ေဒသခံျပည္သူလူထုအေပၚ က်ဴးလြန္မႈတစ္ခ်ိဳ႕ ရွိတယ္လုိ႔ Amnesty International ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ျပည္သူလူထုဟာ အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ၾကားထဲမွာ ညပ္ေနတာပါ။ စစ္တပ္ရဲ႕ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး က်ဴးလြန္မႈေတြကုိ ကၽြန္မတုိ႔ ေတြ႕ရသလုိ၊ AA နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ခံရတာကေတာ့ သာမန္ျပည္သူလူထုပါပဲ” လုိ႔ ေလာ္ရာဟုိက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
စံုစမ္းေတြ႕ရွိမႈေတြကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ႐ံုးနဲ႔ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တုိ႔ထံ ပုိ႔ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ အေၾကာင္းျပန္ၾကားခ်က္ မရဘူးလုိ႔လည္း Amnesty International က အစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
Aljazeera သတင္းဌာနက ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစုိးရ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးထံ ဖုန္းဆက္ေပမယ့္ မရခဲ့သလုိ၊ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ကလည္း ျပန္လည္ေျဖၾကားျခင္းမရွိဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
Ref : Aljazeera
