ေမ ၂၉၊ ၂၀၁၈
M-Media
သႀကၤန္ေဖ်ာ္ေျဖေရးမ႑ပ္တြင္ေတြ႕ရသည့္ ကမန္လူငယ္မ်ား
– ကမန္လူမ်ိဳးေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက တရား၀င္သတ္မွတ္ထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းမွာ ပါ၀င္ေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ခြဲျခားမႈ၊ အစုိးရရဲ႕ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကုိ ခံေနရပါတယ္။
ရခိုင္မ်ိဳးႏြယ္စုေတြထဲမွာ ပါ၀င္ၿပီး တုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးမွာ တစ္ခုတည္းေသာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အုပ္စုျဖစ္တဲ့ ကမန္ေတြဟာ လူဦးေရးအနည္းဆံုး တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ကာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမႈအရ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ၂၈၀၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္။ ကမန္ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ဆုိရင္ ၄၅၀၀၀ ေလာက္ရွိမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
တုိင္းျပည္က လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြအၾကား တင္းမာမႈေတြ ျမင့္တက္လာတာတဲ့အခ်ိန္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡကုိ တုန္႔ျပန္တဲ့ အစုိးရနဲ႔ သေဘာထားတင္းမာသူ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးလြန္ဆြဲပြဲအၾကားမွာ ကမန္ေတြဟာ မၾကာခဏဆုိသလုိ ေျမဇာပင္ျဖစ္ရပါတယ္။
မၾကာေသးခင္က ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈတစ္ခုဟာ ကမန္လူမ်ိဳးေတြ ပုံမွန္လုိလုိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ရန္လုိမုန္းထားမႈေတြကုိ မီးေမာင္းထုိးျပေနပါတယ္။
မတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီအမတ္ ဦေမာင္ျမင့္ (စစ္ကုိင္း၊ မင္းကင္း မဲဆႏၵနယ္) က လူ ၁၅၇ ဦးပါ၀င္တဲ့ ကမန္မိသားစု ၅၅ စုကုိ ရန္ကုန္မွာ ေနရာခ်ထားေပးတဲ့ အစုိးရရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းတဲ့ အဆုိတစ္ခု လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမိသားစုေတြဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြားတဲ့ လူမ်ိဳးေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕က ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနခဲ့ရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
“ရခုိင္မွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကင္ဆာကုိ ရခုိင္မွာပဲေျဖရွင္းတာက ပုိၿပီးသင့္ေလ်ာ္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္” လုိ႔ အရင္ ႀကံ႕ဖြံ႕အစုိးရလက္ထက္က ၀န္ႀကီးျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဦးေမာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။ ကမန္မိသားစုေတြကုိ ရန္ကုန္မွာ အေျခခ်ခြင့္ျပဳလုိက္တာဟာ ‘ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ျပန္႔ႏွံ႔ခြင့္ျပဳလုိက္တာျဖစ္တယ္’ လို႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။
မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ ဒီကိစၥကုိ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အမတ္ ၁၉ ဦးမွာ ပါ၀င္သူ ဦးေဖသန္း (ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ၊ ေျမပံု) က ဦးေမာင္ျမင့္ရဲ႕ ကင္ဆာမွတ္ခ်က္အတြက္ စိတ္ပ်က္ရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ဒီဟာကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာပဲ ကုသရမယ္လုိ႔ ဦးေမာင္ျမင့္ရဲ႕ ေျပာၾကားမႈအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္မွာ ကင္ဆာျဖစ္ၿပီဆုိရင္ ဘယ္ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသႏုိင္ပါတယ္” လုိ႔ ဦးေဖသန္းကဆုိၿပီး ကုိဖီအန္နန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာက အစုိးရအတြက္ အႀကံျပဳခ်က္တစ္ခုဟာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကုိ ပိတ္ပစ္ဖုိ႔ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဦးဘရွင္ (ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ၊ ေက်ာက္ျဖဴ) ကလည္း တုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ကမန္ေတြဟာ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ရွိၿပီး ရန္ကုန္မွာ သူတုိ႔ကုိ အေျခခ်ေစတာဟာ ဥပေဒနဲ႔ညီတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးတာက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ျပန္လာတဲ့သူေတြ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီဆုိရင္ သူတုိ႔ကိုလည္း ဒီလုိ သြားလာခြင့္ ေပးရပါမယ္”
ဦးေမာင္ျမင့္ရဲ႕အဆုိကို ေထာက္ခံမဲ ၁၃၆ မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၂၃၆ မဲနဲ႔ ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ လူမႈ၀န္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရခ်ထားေရး၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ၀င္းျမတ္ေအးက ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထုိင္ေနရတဲ့ ကမန္ေတြဟာ အစုိးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ မိသားစုေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ျပႆနာေတြ ႐ုတ္တရက္ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ဟာ စခန္းေတြထဲကို အဓမၼပုိ႔ေဆာင္ခံရၿပီး အျပင္ထြက္ခြင့္ မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားမႈတစ္မ်ိဳးပါ။ သူတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံသားေတြျဖစ္ၿပီး စခန္းေတြမွာ အခ်ိန္ေတာ္ ေတာ္ၾကာၾကာ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရမယ္ဆုိရင္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရးေတြ ထိခုိက္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အစုိးရ တက္လာတဲ့အခါ ဒီစခန္းေတြကို ပိတ္ပစ္ဖုိ႔ စီစဥ္တာ ျဖစ္ပါတယ္”
ပုိင္ဆုိင္မႈေတြအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးယူၿပီး ရန္ကုန္ေျပာင္းဖုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ရမ္းၿဗဲက နဂုိမူလေနရာေတြကို ျပန္သြားဖုိ႔ ကမန္ေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။
“သူတုိ႔ပုိင္ဆုိင္မႈေတြအတြက္ နစ္နာေၾကးကုိ လက္ရွိေပါက္ေစ်းနဲ႔ တြက္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ လူနည္းစုက ရမ္းၿဗဲမွာပဲဆက္ေနဖုိ႔ ေရြးခဲ့ၿပီး သူတုိ႔အတြက္ နယ္စပ္ေဒသ၀န္ႀကီးဌာနက အိမ္သစ္ေတြ ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အားလံုး ေအးေဆးပါပဲ”
ဒါေပမယ့္ ၀န္ႀကီးရဲ႕ ဒီေျပာၾကားခ်က္ေတြဟာ ရန္ကုန္ကုိေျပာင္းလာတဲ့ ကမန္ေတြရဲ႕ လက္ေတြ႕အေျခအေနေတြနဲ႔ ကုိက္ညီမႈ မရွိပါဘူး။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန ထြက္ခြင့္ရလုိ႔ သူတုိ႔ ေက်နပ္ၾကေပမယ့္လည္း စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဘ၀သစ္စတင္ရတာ သူတုိ႔အတြက္ မလြယ္ကူပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အစိုးရ၀န္ထမ္းမရွိတဲ့ မိသားစုတစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘ၀ေတြ ျပန္တည္ေဆာက္ေနရ
ကမန္မိသားစုေတြဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ရန္ကုန္ကုိ တစ္ျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းေရႊ႕အေခ်ျခလာၾကၿပီး လူမ်ိဳးေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကေန လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမန္လူမႈကြန္ယက္ကုိ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္ ဦးထြန္းေငြက အဲဒီမိသားစုေတြထဲက တစ္ခ်ိဳ႕ကုိ ကူညီေနပါတယ္။
ဦးထြန္းေငြဟာ ရန္ကုန္ေျမာက္ပုိင္းမွာ တပ္မေတာ္ဆီက ေျမငွားၿပီး ေမြးျမဴၿခံလုပ္ကုိင္လာတာ ၁၅ ႏွစ္နီးပါးေလာက္ ရွိေနပါၿပီ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တပ္မေတာ္က အဲဒီေျမကုိ လက္လႊတ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဦးထြန္းေငြနဲ႔ အျခား ကမန္တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ေငြစုၿပီး ေထာက္ႀကံ႕မွာ ေျမ၀ယ္ကာ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းကုိ လုပ္ကုိင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔လုပ္ငန္းက အလုပ္သမားအမ်ားစုဟာ ရမ္းၿဗဲက ကမန္ေတြျဖစ္ၿပီး ရမ္းၿဗဲ ဒုကၡသည္စခန္းကေန မၾကာေသးခင္က ထြက္လာတဲ့ မိသားစု ၅ စုအပါအ၀င္ ကမန္ မိသားစု ၃၂ စုက လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ သူတုိ႔ၿခံထဲမွာ ေနထုိင္ေနၾကပါတယ္။
လူမ်ိဳးေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ထပ္ျဖစ္လာမွာကုိ စုိးရိမ္တာနဲ႔ ရန္ကုန္မွာ လြတ္လပ္စြာသြားလာလုိ႔ရမယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေၾကာင့္ ကမန္ေတြဟာ ရန္ကုန္မွာ အေျခခ်ခ်င္တာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးထြန္းေငြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မိသားစုတစ္စုကုိ ေလယာဥ္လက္မွတ္ တစ္ေစာင္နဲ႔ ေငြငါးသိန္း၊ တစ္ဦးခ်င္းစီကုိ ေငြတစ္သိန္း ရခဲ့တယ္လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ရန္ကုန္ကုိ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီးက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ ေထာက္ႀကံ႕ကုိ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈၿပီးတဲ့ေနာက္ အစုိးရထံကေန အကူအညီေတာင္းဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ေပမယ့္ သူတုိ႔ေတြဟာ အစုိးရရဲ႕ကူညီမႈ ဘာမွ မရေတာ့ပါဘူး။
“ရန္ကုန္မွာရွိေနသူေတြကုိ အကူအညီေပးဖုိ႔ အစုိးရအာဏာပုိင္ေတြထံ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းဆုိခဲ့ေပမယ့္ ဘာအေျဖမွ မရပါဘူး” လုိ႔ ဦးထြန္းေငြက ေျပာပါတယ္။
ရလဒ္အေနနဲ႔ ကမန္မိသားစုေတြဟာ ေဆြမ်ိဳးေတြ၊ ရန္ကုန္မွာေနထုိင္တဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာပဲ အလြန္အမင္း မွီခုိေနရပါတယ္။
“သူတုိ႔ရဲ႕အေျခအေနက ပင္လယ္ထဲမွာ ကမ္းမျမင္လမ္းျမင္ ေမ်ာေနတဲ့သူေတြနဲ႔ တူပါတယ္။ သူတုိ႔မွာ ဘာမွမရွိဘူး၊ အလုပ္လည္းမရွိဘူး။ ရရစာစားအေျခအေနမ်ိဳးပါ” လုိ႔ ဦးထြန္းေငြက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ကမန္ေတြဟာ နစ္နာေၾကး လံုလံုေလာက္ေလာက္ရခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ လူကယ္ျပန္၀န္ႀကီးရဲ႕ စကားကုိ ဦးထြန္းေငြက ျငင္းဆုိခဲ့ၿပီး ရမ္းၿဗဲက သူတုိ႔ေျမေတြ မလိမ့္တစ္ပတ္နဲ႔ စြန္႔လႊတ္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အစုိးရကေပးတဲ့ ေငြသားဟာ ကမန္ေတြ ရန္ကုန္မွာ အေျခခ်ေရးအတြက္သာ ျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံပုိင္မီဒီယာက ဒီေငြဟာ သူတုိ႔ပုိင္တဲ့ေျမေတြအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
“သူတုိ႔ရတဲ့ေငြဟာ သူတုိ႔ဆံုး႐ံႈးတာနဲ႔ မကာမိဘူးလုိ႔ အစုိးရကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေျပာထားပါတယ္။ သူတုိ႔ပုိင္ဆုိင္ခဲ့တဲ့ ေျမေတြ၊ အိမ္ေတြဟာ သူတုိ႔ရတဲ့ေငြထက္ အမ်ားႀကီး ပုိတန္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ရမ္းၿဗဲက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေျမေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ သစၥာေစာင့္သိမႈေၾကာင့္ ရခုိင္ဘုရင္ေတြက ခ်ီးျမႇင့္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေျမေတြကို ဘယ္သူ႕ကုိမွ လႊဲေျပာင္းေပးလုိ႔မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သာ ထာ၀ရပိုင္ဆုိင္တာပါ။ ဘယ္ေတာ့မွ မစြန္႔လႊတ္ပါဘူး” လို႔ ဦးထြန္းေငြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ကမန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ အရပ္၀တ္ရဲေတြက အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ စကားမေျပာခင္ စစ္တပ္ကထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနကုိ အေၾကာင္းၾကားဖုိ႔လည္း ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။
ဦးထြန္းေငြနဲ႔ အျခားကမန္တုိင္းရင္းသားေတြကို Frontier က အင္တာဗ်ဴးတဲ့အခါ ေဒသခံအာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ သူတုိ႔အိမ္မွာ ေမးလုိ႔မရဘဲ မဂၤလာဒံုက လက္ဖက္ရည္ဆုိင္တစ္ခုမွာ ေမးခဲ့ရပါတယ္။
အာဏာပုိင္ေတြဟာ ေျပာဆုိမႈေတြကုိ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၿပီး Frontier က အင္တာဗ်ဴးေနတဲ့အခ်ိန္ ဦးထြန္းေငြကို ဖုန္းလွမ္းေခၚကာ ဘယ္မွာရွိေနလဲလုိ႔ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ စကားေျပာတာကုိ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနက တားဆီးဖုိ႔ ႀကိဳးစားတာဟာ မမွ်တဘူးလုိ႔ ဦးထြန္းေငြက ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ မီဒီယာကုိ ေျပာပုိင္ခြင့္ ရွိသင့္ပါတယ္”
ရခုိင္ကုိျပန္ခ်င္တယ္
အသက္ ၅၁ ႏွစ္အရြယ္ရွိၿပီး သမီးႏွစ္ေယာက္ သားႏွစ္ေယာက္ မိခင္ျဖစ္သူ မုဆုိးမ ေဒၚႏြယ္ႏြယ္၀င္းက ရမ္းၿဗဲဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဘယ္လုိမွ ေနလုိ႔အဆင္မေျပေတာ့တဲ့အတြက္ ရန္ကုန္မွာ အေျခခ်ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ Frontier ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ရန္ကုန္ကုိေျပာင္းလာတဲ့ ကၽြန္မရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က စခန္းက ဒုကၡေတြကေန လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ပါ”
ရန္ကုန္ကုိေျပာင္းလာတဲ့ ကမန္ေတြကုိ အစုိးရက ေနစရာမေပးဘူးဆုိရင္ ရန္ကုန္ဟာလည္း သူတုိ႔ဘ၀ရွင္သန္မႈအတြက္ ဘာမွ ထူးျခားမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေဒၚႏြယ္ႏြယ္၀င္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ကၽြန္မတုိ႔မွာ အိမ္မရွိတဲ့အတြက္ ဒုကၡေရာက္ေနဆဲပါ။ အိမ္ေလးတစ္လံုး ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရးတစ္ခုမရွိဘူးဆုိရင္ ကၽြန္မတုိ႔ ဘယ္လုိလုပ္ အဆင္ေျပႏုိင္ပါ့မလဲ။ ဘာမွမရွိဘဲ ဒီမွာေနရမယ့္အတူတူ အစုိးရက တရားဥပေဒစုိးမုိေအာင္လုပ္ေပးရင္ ရခုိင္ျပန္ခ်င္ပါတယ္” လုိ႔ ေဒၚႏြယ္ႏြယ္၀င္းက ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပထမအေက်ာ့ လူမ်ိဳးေရး အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း ရမ္းၿဗဲမွာ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ အိမ္ ၂၁ အိမ္ထဲမွာ သူမရဲ႕ အိမ္လည္း ပါသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစုိးရကေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ေပးပါဘူး။ အဲဒီႏွစ္ေအာက္တုိဘာလက ဒုတိယအေက်ာ့ ရမ္းၿဗဲအၾကမ္းဖက္မႈမွာ အိမ္ေတြမီး႐ႈိ႕ခံလုိက္ရတဲ့ အိမ္ေထာင္စု ၄၅ စုဟာ အစုိးရထံကေန ေလ်ာ္ေၾကးရတယ္လုိ႔ သူမက ေျပာၾကားခ့ဲပါတယ္။
အိမ္ေထာင္စု ၅၅ ခုကို အစုိးရက ရန္ကုန္မပုိ႔ခင္မွာ လူေပါင္း ၆၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ကမန္မိသားစုအခ်ိဳ႕ဟာ ရန္ကုန္ကုိ သူ႕တုိ႔နည္းသူတုိ႔ဟန္နဲ႔ ေျပာင္းလာၾကပါတယ္။
အဲဒီအထဲက အသက္ ၄၂ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚမဆုိင္းေကဟာ ကမန္တစ္ေယာက္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳထားသူျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုနွစ္ အၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ပုိင္းမွာ သား ၃ ဦးနဲ႔အတူ ဒုကၡသည္စခန္းကို ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ရပါတယ္။
စခန္းမွာ အစာေရစာျပတ္လတ္တဲ့အခါ သူမရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ ေဆြမ်ိဳးေတြက သူတုိ႔မိသားစုကို ကူညီခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ Frontier ကုိ မဆုိင္းေကက ေျပာပါတယ္။
“ေပးတာေတြ မေလာက္ေတာ့ ကၽြန္မမိသားစုဆီ ဖုန္းေခၚၿပီး ဆန္နည္းနည္းထပ္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳး ကၽြန္မတုိ႔ ေနခဲ့ရတာပါ”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း မဆုိင္းေကဟာ ရန္ကုန္ကုိ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းေရႊ႕လာခဲ့ပါတယ္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ သြားေရာက္ၿပီး ၂ ႏွစ္ၾကာတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ သူမဟာ တစ္ေယာက္တည္း ရန္ကုန္ကုိ တက္လာခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ေတြဟာ ရမ္းၿဗဲကေန ရန္ကုန္ကုိ တုိက္႐ုိက္ကားစီးလို႔ မရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူမရဲ႕ သား ၃ ဦးဟာ သံတြဲကေနတစ္ဆင့္ ကားနဲ႔ ခြဲခြဲၿပီး ရန္ကုန္ကုိ လာေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ပုိက္ဆံမရွိတာနဲ႔ ကုိးကြယ္တဲ့ဘာသာေတြေၾကာင့္ သူတုိ႔မိသားစုဟာ အတူတကြ ခရီးသြားလုိ႔မရဘူးလုိ႔ မဆုိင္းေကက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရမ္းၿဗဲထက္စာရင္ ရန္ကုန္မွာေနရတာ ပုိၿပီးလြတ္လပ္တယ္လုိ႔သူမက ခံစားေနရပါတယ္။
“ဒီမွာ အႏၱရာယ္ရွိေတာ့ ကၽြန္မလည္း ေသာကေရာက္စရာ မလုိေတာ့ဘူးေပါ့” လုိ႔ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး မိသားစုကုိ လြမ္းတာေၾကာင့္ ရခုိင္မွာ ေအးခ်မ္းသြားတဲ့အခ်ိန္က်ရင္ ျပန္သြားဖုိ႔ သူမမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ ရွိေနပါတယ္။
“ကၽြန္မရဲ႕ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွစ္မ ၇ ဦးစလံုးက အဲဒီမွာ ရွိေနတယ္ေလ။ ဒီမွာက ကၽြန္မတုိ႔အိမ္မရွိဘူး။ ၾကက္ၿခံေဘးက ေက်ာတစ္ခင္းစာ အဖီေလးမွာ ကၽြန္မတုိ႔ ေနရတာ”
ယံုၾကည္မႈပ်က္သုဥ္း
ကမန္လူမႈကြန္ယက္ရဲ႕ ဒုတိယဥကၠဌျဖစ္တဲ့ ဦးမင္းႏုိင္က အရင္တုန္းက သဟဇာတျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရမ္းၿဗဲမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ မီး႐ႈိ႕မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အံ့အားသင့္ရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရမ္းၿဗဲက ကမန္အမ်ားစုမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေဆြမ်ိဳးေတြရွိတယ္လုိ႔ ဦးမင္းႏုိင္ကေျပာၿပီး သူ႕ရဲ႕ အဘုိးအဘြားေတြေတာင္ ဗုဒၶဘာသာေတြလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးေတြဟာ ကမန္အမ်ားစုေနထုိင္တဲ့ ရမ္းၿဗဲ ၆ ရပ္ကြက္ကုိ မီးတုိက္ခဲ့တဲ့အထဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့တယ္လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ေမတၱာတရားကုိ တန္ဖုိးထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုရွိတဲ့ တုိင္းျပည္မွာ ဒီလုိေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္လဲဆုိတာ နားမလည္ဘူးလုိ႔လည္း သူက ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ဘာသာမတူသူေတြၾကားထဲက ယုံၾကည္မႈဟာ ပ်က္သုဥ္းသြားႏုိင္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ေတြက တင္းမာမႈေတြကုိ မီးထုိးေပးေနတယ္လုိ႔လည္း ဦးမင္းႏုိင္က ထည့္သြင္းေျပာဆုိပါတယ္။
“ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနဟာ ႏုိင္ငံေရးကစားပြဲတစ္ခုပါ”
မြတ္စလင္ေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြရွိတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈေတြ ခံေနရတဲ့အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံသားေတြျဖစ္တဲ့ ကမန္ေတြကုိ တန္းတူအခြင့္အေရးေပးျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ရဲ႕ ပံုရိပ္ကုိ ကာကြယ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“ဒီလုိေဆာင္ရြက္ဖုိ႔၊ ပံုရိပ္ဆုိးကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔အတြက္ အခုအခ်ိန္ဟာ အခ်ိန္ေကာင္းပါပဲ”
ဦးထြန္းေငြက ကမန္ေတြကုိ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ ႀကံ႕ဖြံ႕လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေမာင္ျမင့္က ကန္႔ကြက္တာဟာ ႏုိင္ငံသားတုိင္း လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ ရွိရမယ္ဆုိတဲ့ အေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“သူတုိ႔ (လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ) ဟာ အေျခခံဥပေဒကုိ ေလ့လာသင့္ပါတယ္”
Ref : Frontier
(Frontier တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ The Kaman: Citizens who suffer ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)
