ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုးရီးယား ခ်ိတ္ဆက္ ပတ္သက္မႈ ေမးခြန္း (၁၀)ခု

ႏိုဝင္ဘာ- ၁၄ ၂၀၁၃
M-Media
သာကီ ထက္ေကာင္း ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။

ဓါတ္ပံုအညႊန္း- ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ကနအဖ နံပါတ္(၃)အဆင့္ ရိွ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ၾကိး သူရေရႊမန္း (လက္ရိွ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ) ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံသို႔ လ်ိဳ႕ဝွက္ခရီးစဥ္သြားေရာက္ခဲ့သည့္ ခရီးစဥ္တြင္ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးစဥ္ လက္ဝဲဘက္ မွ တေယာက္မွာ လက္တေလာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းလိုက္သူ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ၾကီး သိန္းေဌး (ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ နယ္စပ္ ဝန္ၾကီးေဟာင္း) ျဖစ္သည္

၀ါရွင္တန္။        ။ တစ္ခ်ိန္က ယံုစားမႈကင္းမဲ့ခံရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဂ်ပန္ႏွင့္ ဂ်ပန္ ကုမၸဏီမ်ားသာမက ၄င္းတို႔၏မိတ္ဖက္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံတို႔ ေျခလွမ္းက်ဲလာမႈသည္ ႏိုင္ငံ၏ စစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေနာက္ပိုင္း အမွန္တကယ္ ေျပာင္းလဲလာၿပီေလာဟု ေမးျမန္းစရာျဖစ္လာ၏။ ထို႔ျပင္ ဂ်ပန္ႏွင့္ က်န္အေရွ႕အာရွႏိုင္ငံမ်ား အဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆက္ႏြယ္မႈအေပၚ သတိႀကီးစြာထားအပ္သည့္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္လည္း ရိွေနသည္။

ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးက႑မ်ား၌ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ တိုးတက္မႈကိုေတြ႕ရသည့္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွရေသာ ေနာက္ဆံုးသတင္းအရ ျပည္နယ္ အမ်ားအျပားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး လစ္ဟာခ်က္မ်ားရိွေနၿပီး ထိုအခ်က္က ညီညြတ္ေရးအတြက္ အတားအဆီးျဖစ္ေနေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ လတ္တစ္ေလာ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားက ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ရြာသူရြာသားတို႔ကို အိုးစြန္႔အိမ္စြန္႔ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ၿပီးခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္မ်ားအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ျဖစ္ပြားသည့္ လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈက လူအေျမာက္အမ်ားကို ေသေၾကေစျပန္၏။

ဤသည္မ်ားသာမကေသး ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနိ ေခတ္ကာလကပင္ ျဖစ္တည္ခဲ့ေသာ အျခား ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အေျဖမ့ဲ တင္းမာမႈမ်ားက လက္စားေခ်မႈ အေနႏွင့္ ျပန္လည္ ျပဴထြက္လာသည္။

အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အမ်ားအျပား ႏွင့္ ျမန္မာျပည္အား ပိတ္ဆို႔ရန္ တစ္ခ်ိန္က တြန္းပို႔ခဲ့ၾကသည့္ တိုင္းျပည္မ်ားသည္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား ခိုင္မာေအာင္ မျပတ္ ဖိအားေပးေနသည္ကိုလည္း အမ်ားသိပင္။ ျမန္မာ ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ယခင္ႏွင့္လက္ရိွ ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္းအရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မူ၀ါဒေရးဆြဲသူမ်ားက မဆိုစေလာက္သာ စိတ္၀င္စားၾကသည္။

အာရွတိုက္၏ တည္ၿငိမ္တိုးတက္မႈအေပၚ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ သေဘာထားကုိ မခန္႔မွန္း မသိရိွႏိုင္ၾက။ ထိုအခ်က္ႏွင့္အတူ ၄င္းႏိုင္ငံႏွင့ ္ျမန္မာ၏ ႏ်ဴကလိယ၊ ဇီ၀၊ ဓာတု ႏွင့္ ဒံုးက်ည္ အစီအစဥ္မ်ားအား ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရိွေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။

မၾကာေသးမီက ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေဟာင္း Keith Luse သည္ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွေစရန္ ၀ါရွင္တန္၊ Heritage Foundation တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့၏။

ေမးခြန္းအခ်ဳိ႕ျဖင့္ သူ႔ပုဂၢလအျမင္ကိုလည္း ေဖာ္က်ဴးခဲ့သည္။ ယင္းေမးခြန္း ၁၀ ရပ္သည္ အာရွေရးရာ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ားအဖို႔ ထဲထဲ၀င္၀င္ စဥ္းစားေျဖဆိုရမည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။

၁)- ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၃ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းပိုင္း၌ ေျမာက္ကိုးရီးယား ပညာရွင္ႏွင့္ အာဏာပိုင္တို႔ေဆာင္ရြက္ေနခဲ့ေသာ စစ္ေရးႏွင့္အျခား ပေရာဂ်က္မ်ား၏ ၿပီးစီးမႈ အေျခအေန မည္သည့္ အဆင့္သို႔ေရာက္ရိွေနၿပီနည္း ?

၂)- ျမန္မာျပည္၏ ဒုံးက်ည္ လက္နက္ အစီအစဥ္ သို႔မဟုတ္ ႏ်ဴကလိယ အစီအစဥ္ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုး၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ျမင္မႈ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရိွေနသည့္ သို႔မဟုတ္ ေရာက္ရိွၿပီးျဖစ္သည့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတို႔မွ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေသာ စီမံခ်က္ သို႔မဟုတ္ အကူအညီမ်ားမွာ အဘယ္အရာမ်ားပါနည္း ?

၃)- ျမန္မာျပည္၏ ဒံုးက်ည္လက္နက္ႏွင့္ ႏ်ဴကလိယအစီအစဥ္ တိုးျမွင့္ေရး၌ ေျမာက္ကိုးရီးယား ကုန္သြယ္ေရး ကုမၸဏီတို႔မွာ မည္သည့္အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသနည္း ? ထိုကုမၸဏီမ်ားပင္ ၄င္းတို႔၏ႏ်ဴကလိယ နည္းပညာမ်ားကို ဆီးရီးယားသို႔ လူသိရွင္ၾကား ကူညီပံ့ပို္းထားသည္။

၄)- အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔သည္ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆက္ဆံေရးအေပၚ လက္တံရွည္ထားေသာ တရုတ္တို႔ႏွင့္ မည္သည့္အဆင့္အထိ ဆက္ဆံေရးတိုးျမွင့္ထားသနည္း ?
လက္ရိွႏွစ္မ်ားအတြင္း ေျမာက္ကိုးရီးယား နည္းပညာရွင္ႏွင့္ လုပ္သားတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား အေထာက္အပံ့ စစ္လက္နက္ပစၥည္းတို႔သည္ လည္းေကာင္း တရုတ္ေလေၾကာင္း ခရီးစဥ္မ်ားအားျဖင့္ တရုတ္ျပည္မွတဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ဟု Luse က ဆိုသည္။

၅)- ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလိယႏွင ့္ဒံုးက်ည္လက္နက္ တိုးခ်ဲ႕ေရးအစီအစဥ္မ်ား အတြင္း တရား၀င္ျဖစ္ေစ တရားမ၀င္ျဖစ္ေစ တရုတ္ျပည္၏ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည့္ အခန္းက႑မွာ အဘယ္အရာမ်ားနည္း ?

တရုတ္၏မိတ္ဖက္ျဖစ္ေသာ ေျမာက္ကိုးရီးယား ကုန္သြယ္ေရး ကုမၸဏီတို႔အေနႏွင့္ ျမန္မာ့ ႏ်ဴကလိယႏွင့ ္ဒံုးက်ည္ အစီအစဥ္မ်ား၌ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ ပါ၀င္ေကာင္းပါ၀င္ေနႏိုင္သည္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ ဆန္႔က်င္စြာ ရုရွားကမူ ျမန္မာႏ်ဴကလိယ တိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ေရး အစီအစဥ္၌ မိမိ၏အခန္းက႑အား ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ခ်ျပထား၏။

၆)- ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလိယ သို႔မဟုတ္ ဒံုးက်ည္ လက္နက္တိုးခ်ဲ႕ေရးအစီအစဥ္မ်ား အကူအညီေပးေနသည့္ အမ်ားသိ သို႔မဟုတ္ အမ်ားမသိေသးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား မည္မွ် ရိွသနည္း ?

အကယ္၍ ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ားထံမွ ႏွစ္မ်ဳိးသံုး နည္းပညာရပ္ ပါ၀င္လာပါက ဂ်ပန္သည္ ဤစာရင္း၀င္ ျဖစ္သြားေလရာ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းလာေပလိမ့္မည္။

၇)- အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔သည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား အကူအညီျဖင့္ စစ္ေရး စြမ္းရည္ခ်ဲ႕ထြင္မႈကို မည္သည့္အတိုင္းအတာထိ တိုးျမွင့္သိရိွထားၾကသနည္း ?

၈)- ေရငုပ္သေဘၤာမ်ားျဖစ္ေစ ေရဒါ ကာကြယ္ေရးစံနစ္ျဖစ္ေစ ေျမာက္ကိုးရီးယားမွ ျမန္မာအား စီစဥ္ေထာက္ပံ့ေနေသာ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ားဆိုင္ရာ တီထြင္ေပးမႈအားလံုးကို သိရၿပီေလာ ?

၉)- ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေျမာက္ကိုးရီးယား ကုန္သြယ္ေရးကုမၸဏီ အမ်ဳိးမ်ဳိးေရာက္ရိွေနမႈသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ကမာၻႀကီး လႊမ္းမိုးေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္ေရွ႕ေျပး လမ္းေၾကာင္းကို ထူေထာင္လိုက္ျခင္းေပေလာ ?

၁၀) – ၄င္းအျပင္ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ တိုးျမွင့္သည့္ၾကားမွ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးအဆက္အသြယ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဘယ္ေၾကာင့္ မျဖတ္ေတာက္ပါသနည္း သို႔မဟုတ္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ မခ်ျပရသနည္း ?

အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ဂ်ပန္ စေသာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရုတ္၏စီးပြားေရးႏွင့္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအား ပခံုးခ်င္းယွဥ္ႏိုင္ရန္ စိတ္အား ထက္သန္ေနၾကသျဖင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ႏႊယ္မႈအား မသိက်ဳိးကၽြံျပဳထားျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိမိတို႔ဖက္ အခြင့္သာေနျခင္းဟု မွတ္ယူေနျခင္း ျဖစ္ေကာင္းေပမည္ဟု Luse က ဆိုသည္။

အေမရိကန္ေသာ္လည္းေကာင္း ကမာၻ႕ ကုလသမဂၢေသာ္လည္းေကာင္း ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ႏ်ဴကလိရည္မွန္းခ်က္ ႏွင့္ ဒံုးက်ည္စြမ္းရည္ကို မတားဆီးႏိုင္ေၾကာင္း လက္ရိွသမိုင္းက ျပသေနသည္။

ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲကာစ ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းေကာင္း ရႏိုင္ဖြယ္ရိွေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ၌ တာ၀န္ခံႏိုင္ရန္၊ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအေပၚ မ်က္ေစ့စံုမိွတ္ထားသလို မျပဳမူပဲ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာခ်ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းကို နားလည္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရေပသည္။

ဂ်ပန္ျဖစ္ေစ ဥေရာပသားျဖစ္ေစ အေမရိကန္ျဖစ္ေစ စီးပြားေရးသမား၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ ႏွင့္ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးေအဂ်င္စီတို႔သည္ ျမန္မာျပည္ထဲ ဘာျဖစ္ျဖစ္ အရူးအမူး အၿပိဳင္အဆိုင္တိုး၀င္လ်က္သာရိွေၾကာင္း အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဖံုးကြယ္ထားသည့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား-ျမန္မာဆက္ဆံေရး ဟူသမွ်မွာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူတို႔၏ေရရွည္ေကာင္းက်ဳိး အတြက္ လည္းေကာင္း မဟုတ္သည္ကိုေတာ့ အျခားရႈေထာင့္ျဖစ္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ ကရုမစိုက္မႈတို႔ကိုၾကည့္ျမင္၍သာ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေပသည္။

ျမန္မာျပည္သည္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ အလွည့္က်ေခါင္းေဆာင္တာ၀န္ကိုရယူထားၿပီျဖစ္ေလရာ ကမာၻႏွင့္ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ တိုးျမင့္လာသည္ႏွင့္အညီ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ အဓိကက်ေသာေမးခြန္းမ်ားကို ေမးျမန္းေျဖၾကားရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္လာၿပီတည္း။

Luse ၏ အထက္ပါေမးခြန္းမ်ားျဖင့္ စတင္လိုက္ၾကပါစို႔။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ေဆာင္းပါးရွင္ Curtis S. Chin သည္ သမၼတ ေဂ်ာ့ဂ်္ ဒဗလ်ဴ ဘုရွ္ ႏွင့္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား လက္ထက္ (၂၀၀၇ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အထိ) အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္၏အေမရိကန္သံအမတ္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ လက္ရိွတြင္ သူသည္ RiverPeak Group, LLC အတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႕၏ ဦးစီးဒါရိုက္တာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ The Japan Times တြင္ ေရးသားထားေသာ သူ၏ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအျမင္ေဆာင္းပါး Myanmar-North Korea link ကို “ သာကီ ထက္ေကာင္း ” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။