ေအာက္တုိဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၅
M-Media
– အီရတ္တြင္ ဖ်က္အားျပင္း ဓာတုလက္နက္မ်ား ရွိသည္ဆုိေသာ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းမွာ သတင္းအမွားသာျဖစ္သည္ဟု ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တုိနီဘလဲက ၀န္ခံေျပာၾကားလုိက္ၿပီး အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုး႐ံႈးခဲ့သည့္ အီရတ္စစ္ပြဲ အမွားမ်ားအတြက္လည္း ေတာင္းပန္လုိက္သည္။
“ေထာက္လွမ္းေရးကရတဲ့ သတင္းဟာ မွားယြင္းတယ္ဆုိတာအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ အစီအစဥ္ဆြဲမႈ အတြင္းမွာ မွားယြင္းမႈေတြနဲ႔၊ အာဏာရွင္ဆက္ဒမ္ဟူစိန္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ဘာေတြျဖစ္လာမလဲဆုိတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တြက္ခ်က္မႈမွာ တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲခဲ့တာေတြအတြက္လည္း ကၽြန္ေတာ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္” ဟု CNN Europe ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ တုိနီဘလဲက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အဆုိပါ အင္တာဗ်ဴးကို ယေန႔တြင္ ဥေရာတစ္လႊား၌ ထုတ္လႊင့္ျပသမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိန္တုိ႔၏ အီရတ္စစ္ပြဲမွာ IS အဖြဲ႕ ေပၚထြက္လာမႈ၏ “အဓိက အေၾကာင္းအရင္း” ျဖစ္သလားဟု ေမးျမန္းရာတြင္လည္း ဘလဲက တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း မွန္ကန္သည္ဟု ၀န္ခံခဲ့သည္။
“၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဒီ ၂၀၁၅ က အေျခအေနေတြမွာ လံုး၀ တာ၀န္မရွိဘူးလုိ႔ေတာ့ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး”
တုိနီဘလဲႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ အမ်ိဳးသမီးကလည္း ဘလဲမွာ ေထာက္လွမ္းေရး၏ အမွားလုပ္မႈႏွင့္ အစီအစဥ္ မမွန္ကန္မႈမ်ားအတြက္ အၿမဲတမ္း ေတာင္းပန္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း ဆက္ဒမ္အား ျဖဳတ္ခ်ျခင္းမွာ မွားယြင္းမႈတစ္ခုဟု ၎က မထင္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အီရတ္က်ဴးေက်ာ္စစ္အတြင္း ၿဗိတိန္အစုိးရ၏ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈအား စံုးစမ္းရန္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ Chilcot အဖြဲ႕မွာ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ရန္ရွိေနၿပီး ဘလဲ၏ ယခုေတာင္းပန္မႈက အစီရင္ခံစာထြက္ၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေပၚလာဖြယ္ရွိေနသည့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားအတြက္ ႀကိဳတင္ ကာထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု စေကာ့တလန္ ပထမ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နီကုိလာ စတာဂ်ီယန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ဘလဲရဲ႕ ေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္ဇာတ္လမ္းက စပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ တုိင္းျပည္က အမွန္တရားကုိ ေစာင့္ဆုိင္းေနပါတယ္။ Chilcot စုံစမ္းေရးအဖြဲ႕က အစီရင္ခံစာ ေႏွာင့္ေႏွးေနတာကလည္း မသမာမႈပါပဲ” ဟု စတာဂ်ီယန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အဆုိပါ စံုစမ္းေရးအဖြဲ႕ကုိ လြန္ခဲ့သည့္ ၆ ႏွစ္က စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္အတြင္း အၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ထုိစဥ္က ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဂၚဒြန္ဘေရာင္းက အေသအခ်ာ ေျပာခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ အစီရင္ခံစာ ထြက္မလာေသးဘဲ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္ရန္ ရက္အတိအက်ကုိလည္း သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိေခ်။
ထုိကဲ့သုိ႔ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္မႈ အလြန္အမင္း ေနာက္က်ေနျခင္းက တုိနီဘလဲအပါအ၀င္ အီရတ္စစ္ပြဲအတြက္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရႏုိင္သူမ်ား အစီရင္ခံစာ ထြက္မလာခင္ အျမင္လွေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ အခြင့္အေရး ရေစခဲ့သည္။
စစ္ပြဲအတြင္း ေသဆံုးသြားေသာ စစ္သားမ်ား၏ မိသားစု ေဆြမ်ိဳးမ်ားကမူ ထုိအစီရင္ခံစာထြက္မည့္ရက္ကုိ သတ္မွတ္ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိပါက တရားဥပေဒအရ တုန္႔ျပန္သြားမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ထားသည္။
အေမရိကန္၏ အီရတ္က်ဴးေက်ာ္စစ္တြင္ ပါ၀င္ရန္ တုိနီဘလဲက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သည့္အခ်ိန္တြင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ေလာ့ဒ္ ဘလန္႔ကတ္က ဆက္ဒမ္အား ျဖဳတ္ခ်အၿပီး ေဆာင္ရြက္မည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘလဲထံမွ ေရေရရာရာ မသိခဲ့ရဟု ဆုိသည္။
“စစ္ဆင္ေရး ၿပီးသြားတဲ့အခါ ဘာျဖစ္မလဲဆုိတာကုိ တုိနီက ဘာမွမေျပာႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ သူက ဒစ္ေခ်နီ (အေမရိကန္ ဒုတိယသမၼတ) နဲ႔ ေဒၚနယ္လ္ရမ္းစဖဲလ္ (အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး) တုိ႔ကုိ ယံုၾကည္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာပါ” ဟု ယေန႔တြင္ Dailymail သုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ျပန္ေျပာင္းေတြးၾကည့္တဲ့အခါ အစုိးရယႏၱရားတစ္ခုလံုးကို ျဖဳတ္ခ်ျခင္းအားျဖင့္ ဆက္ဒမ္ရဲ႕ ဘာ့သ္ပါတီ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈကုိ လံုး၀ ၿဖိဳဖ်က္ဖုိ႔ဆုိတဲ့အေပၚ သူတုိ႔ ပါ၀င္ခဲ့တာလုိ႔ အခု ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သိရွိရပါတယ္။ ဒါက တကယ္အလုပ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ ဘယ္လုိအစုိးရမ်ိဳးကုိမွ ဖြဲ႕လုိ႔မရတာ၊ ထိမ္းမႏိုင္သိမ္းမရအေျခအေနမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတာဆီကုိပဲ ဦးတည္ခဲ့ပါတယ္”
“တုိနီဘလဲကုိ ဓားစာခံလုပ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္အေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ပုိႀကီးမ်ားတဲ့ လႊမ္းမုိးမႈ ရွိမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ထင္မွတ္ၿပီး ေမွာက္မွားသြားတဲ့ ဒီကိစၥအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလံုးကုိ အျပစ္တင္ရမွာပါ”
ထုိ႔ျပင္ ထုိစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ၏ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကနဦးအစီရင္ခံစာကုိ အလ်င္အျမန္ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိပါက၊ အစီရင္ခံစာတစ္ခုလံုးမွာ ယံုၾကည္၍မရဟူေသာ အေျခအေနအထိ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္ဟုလည္း ၎က ထည့္သြင္းသတိေပးခဲ့သည္။
Ref: Gurdian
