ႏုိ၀င္ဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၇
M-Media
– ဒီမုိကေရစီတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္အျဖစ္ ရွိေနခ်ိန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ ဂုဏ္ျပဳဆုတံဆိပ္ေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းေရးအတြက္ ယူေကက တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေက်ာင္းသားေတြက လုပ္ေဆာင္ေနၾကၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာအေပၚ သူမက ႏႈတ္ဆိတ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ စြဲခ်က္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္မွာ လန္ဒန္စီးပြားေရးတကၠသုိလ္ (LSE) က ေက်ာင္းသားေတြဟာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕ ေက်ာင္းသားသမဂၢက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဥကၠဌဆုိတဲ့ ရာထူးကေန ဖယ္ရွားဖုိ႔ မဲေပးခဲ့ၾကၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ ခ်က္ျခင္းသက္ေရာက္ေစခဲ့ပါတယ္။
မဲေပးၿပီးေနာက္ ထုတ္ျပန္တဲ့ေၾကျငာခ်က္မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢက ဒီေဆာင္ရြက္မႈဟာ ‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လက္ရွိအေနအထား၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအေပၚ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈကုိ မိမိတုိ႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႔က်င္တဲ့ လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္တယ္’ လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
LSE ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠဌ မဟာသီရ္ ပက္စ္ဟာက မိမိတုိ႔အဖြဲ႕ဟာ ‘ႏုိင္ငံေရးတုိးတက္မႈကုိ အားေပးရာမွာနဲ႔ တရားမဲ့မႈအေပၚ ဆန္႔က်င္ရာမွာ ရွည္ၾကာတဲ့ ဂုဏ္ယူစရာသမုိင္းရွိတယ္’ လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ရက္ရက္စက္စက္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာျပည္သူေတြနဲ႔ LSE ေက်ာင္းသားေတြက တစ္သားတည္းရွိတယ္ဆုိတာ ကမၻာႀကီးကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပသလုိက္တာပါ” လုိ႔ ပက္စ္ဟာက ဆုိပါတယ္။
စစ္အာရွင္စနစ္အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ကာ ၁၀ စုႏွစ္မ်ားစြာ ဆန္႔က်င္လာမႈဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏုိင္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ အထြပ္အထိပ္ကုိ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ ဆန္႔က်င္မႈကာလတစ္ေလွ်ာက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးမႈနဲ႔ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက ဆုတံဆိပ္ေတြကို ရရွိခဲ့ၿပီး အျမင့္ဆံုးက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ရရွိခဲ့တာပါ။
ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေထာက္ခံအားေပးၾကသူတြဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူမရဲ႕ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈကုိ မေက်ႏုိင္မခ်မ္းႏုိင္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ကုလကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ဟာ ‘လူမ်ိဳးစုလိုက္သုတ္သင္မႈ ပံုစံ’ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ႐ႈတ္ခ်ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ၾသဂုတ္လကစၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ကုိ ပစ္မွတ္ထားတယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးအတြင္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၆ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဖက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။
ဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အဓမၼက်င့္တာ၊ သတ္ျဖတ္တာ၊ ေနအိမ္ ဖ်က္ဆီးမီး႐ႈိ႕တာေတြကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္တယ္ဆုိတဲ့ အေထာက္အထားေတြကုိ ရရွိခဲ့ၾကေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ဒီရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ အသိအမွတ္မျပဳေသးဘဲ၊ စစ္တပ္ကုိလည္း ႐ႈတ္ခ်မႈ မလုပ္ေသးပါဘူး။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႕ေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းမႈဟာ LSE တစ္ခုတည္းမဟုတ္ပါဘူး။ သူမတက္ခဲ့တဲ့ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္က တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကလည္း သူမအေပၚ ဂုဏ္ျပဳမႈကုိ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္တုိဘာလအတြင္းမွာ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္ စိန္႔ဟုဂ်္ေကာလိပ္က ေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ဧည့္ခန္းေဆာင္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပံုတူပန္းခ်ီကားကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၿပီး စက္တင္ဘာလကလည္း ျပခန္းထဲက သူမရဲ႕ ႐ုပ္ပံုကုိ ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။
အသက္ ၇၂ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၆၇ ခုႏွစ္အထိ အဲဒီေကာလိပ္မွာ ပညာဆည္းပူးခဲ့ၿပီး အေက်ာ္ၾကားဆံုး ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြထဲက တစ္ဦးအျဖစ္ မွတ္ယူခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
စိန္႔ဟုဂ်္ေကာလိပ္က အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းသား အက္ဖ္နာဖီ ရဟ္မန္းက သူနဲ႔ ေကာလိပ္က အျခားေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ စစ္တပ္အေပၚ အာဏာမရွိဘူးဆုိတဲ့ ဆင္ေျခကုိ လက္မခံဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရး၊ တန္းတူညီေရး စတာေတြအေပၚ သူမရဲ႕ ရပ္တည္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ခ်ီးေျမႇာက္မႈကုိ သူမ ရရွိခဲ့တာပါ။ ၿပီးေတာ့ သူမဟာ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသူအျဖစ္လည္း မွတ္ယူခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ သူမဟာ ေျပာင္းလဲသြားပါၿပီ။ ႏႈတ္ဆိတ္တာထက္ ႀကံရာပါျဖစ္ေနတာမ်ိဳးပါ။ ျပႆနာေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာကုိ သူမက ျငင္းဆန္ေနတာမ်ိဳးပါ” လုိ႔ ရဟ္မန္းက ေျပာပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြထဲက တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ ဧည့္ခန္းေဆာင္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ပန္းခ်ီကားျဖဳတ္ခ်မႈမွာ အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ‘ႀကံရာပါျဖစ္ေနမႈ၊ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈ’ ကုိ ႐ႈတ္ခ်တဲ့ စာတစ္ေစာင္ေရးပုိ႔ေရး ေက်ာင္းအုပ္ကုိ ေတာင္းဆုိထားတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။
ေကာလိပ္တာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ အလ္ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကုိ မေျဖခဲ့ပါဘူး။
လန္ဒန္က Queen Mary တကၠသုိလ္ရဲ႕ International State Crime Initiative ဌာနက သုေတသနပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေသာမတ္စ္ မက္မန္နက္စ္က တကၠသုိလ္ေတြမွာ ဒီလုိလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ထိေရာက္ၿပီး၊ တာသြားတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အေနာက္တုိင္းအစုိးရေတြဟာ အေရးယူဖုိ႔၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆုိတာကုိ ဖြင့္ဟေျပာဖုိ႔ တြန္႔ဆုတ္ေနတယ္။ ပညာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြက ဒီကိစၥအတြက္ သူတုိ႔ရဲ႕ အစုိးရေတြကုိ ဖိအားေပးႏုိင္ပါတယ္”
ေနာက္ၿပီး ျမန္မာပညာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကုိ သပိတ္ေမွာက္တာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး စကားေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ထြက္ေပၚေနတာကုိ ႐ႈတ္ခ်ေရး၊ ဒါေတြကိုနားလည္ေရး ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမဂၢ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ အႀကီးတန္းအဖြဲ႕၀င္ေတြကုိ သတင္းစကားပါးတာေတြနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရအေပၚ ဖိအားေပးႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။
ပညာေရးနယ္ပယ္ကုိေက်ာ္လြန္
ဒီကိစၥဟာ လက္ရွိမွာ ပညာေရးအသင္းအဖြဲ႕ေတြကုိပါ ေက်ာ္လြန္သြားၿပီး ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ Freedom of the City ဆုကုိ ေအာက္တုိဘာလမွာ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
“ၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီက ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ စာတစ္ေစာင္ေရးသားေပးပုိ႔ကာ သူမရဲ႕ႏုိင္ငံက လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္မႈကိစၥကုိ ဆန္႔က်င္ဖုိ႔နဲ႔ ဒီကိစၥကုိတားဆီးေရး သူမ တတ္ႏုိင္သေလာက္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ထံကေန လက္ခံႏုိင္ေလာက္တဲ့ တုန္႔ျပ
န္မႈမ်ိဳး မရတဲ့အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ Freedom of the City ဆုကုိ ဆက္လက္ပုိင္ဆုိင္ဖုိ႔ မသင့္ေလ်ာ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ေကာင္စီက ၀မ္းနည္းစြာနဲ႔ ယံုၾကည္လက္ခံလုိက္ရပါတယ္” လုိ႔ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
စေကာ့တလန္က ဂလက္စဂုိနဲ႔ ေအဒင္ဘာ့ဂ္ၿမိဳ႕ေတြ အပါအ၀င္ ယူေကက အျခားအာဏာပုိင္ေတြကလည္း ဒီလုိမ်ိဳး လုပ္လာတာ၊ လုပ္ဖုိ႔ စုိင္းျပင္းလာၾကတာေတြ ရွိေနပါတယ္။
ၿဗိတိန္မွာ အႀကီးဆံုးသမဂၢေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Unison ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ရာထူးကုိ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ပါတယ္။
ပက္စ္ဟာနဲ႔ LSE က အျခားေက်ာင္းသားေတြက အျခားေသာ အဖြဲ႕ေတြဟာ သူတုိ႔လုိပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေပးထားတဲ့ ဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ ႏုိဘယ္ေကာ္မတီလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ဒီလုိဆုေတြ ေပးထားတဲ့ အျခားအသင္းအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ သူမဟာ ဒီဆုေတြနဲ႔ မထုိက္တန္တာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိပဲ ခ်က္ခ်င္း႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔ တုိက္တြန္းပါတယ္” လုိ႔ ပက္စဟာက ဆုိပါတယ္။
Ref: Aljazeera
(Aljazeera သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Aung San Suu Kyi honours revoked amid Rohingya backlash ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္အာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)
