ဇူလုိင္ ၂၁၊ ၂၀၁၇
M-Media
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္
– စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း သူ႕ႏုိင္ငံနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ဆက္ဆံေရးဟာ လံုး၀ရပ္တန္႔သြားၿပီလုိ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန အၿမဲတမ္းအတြင္း၀င္ ဦးေက်ာ္ေဇယ်တစ္ေယာက္ အယံုသြင္းခံထားရပံုပါပဲ။
အေမရိကန္အစုိးရရဲ႕ ေျမာက္ကုိရီးယားဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ဂ်ိဳးဆက္ပ္ယန္ ဒီတစ္ပတ္အတြင္း လာေရာက္စဥ္မွာ ဦးေက်ာ္ေဇယ်က ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ သာမန္ဆက္ဆံေရးသာ ရွိၿပီး စစ္တပ္ျခင္းဆက္ဆံေရး လံုး၀ မရွိေတာ့ဘူးလုိ႔ အခုိင္အမာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔ရဲ႕ အရင္က နီးကပ္တဲ့ဆက္ဆံေရးမွာ လက္နက္ေရာင္းအ၀ယ္၊ ဒံုးက်ည္ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေျမေအာက္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ကြယ္ေရးအေဆာက္အဦး ေဆာက္လုပ္မႈေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ အာရွေပၚလစီမွာ ဆံုခ်က္အျဖစ္ထားရွိမယ့္ အစီအစဥ္ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းအျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ က်ဥ္မထားဘဲ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း အုိဘားမားရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ျမန္မာအစုိးရက ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ စစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးအားလံုးကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးအတြက္လည္း ရည္မွန္းခ့ဲပါတယ္။
ကုလက ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားအစုိးရနဲ႔ ကုန္သြယ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံေတြကုိ ဖိအားေပးေရးကေနတစ္ဆင့္ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္ေရးနဲ႔ ၀ုိင္းပယ္ေရး သမၼတထရမ့္က အဓိကဦးစားေပးေဆာင္ရြက္လာတဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးျဖတ္ေတာက္မႈကတိကုိ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔ဟာ ၀ါရွင္တန္အတြက္ ပုိၿပီး အေရးႀကီးလာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ယန္ရဲ႕ ေနျပည္ေတာ္ခရီးစဥ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အရပ္သားအစုိးရအေနနဲ႔ ကုိယ့္မင္းကုိယ့္ခ်င္းစစ္တပ္ရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္လႈပ္ရွားမႈေတြအေပၚမွာ တကယ္တမ္း ဘယ္ေလာက္အထိ သိသလဲ၊ မၾကာေသးခင္ကမွ ဖယ္ရွားေပးခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ အဆက္အသြယ္မျဖတ္တဲ့အတြက္ ျပန္လည္ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ အေမရိကန္က စဥ္းစားလာမလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေပၚထြက္ေစပါတယ္။
ကုိရီးယားကၽြန္းဆြယ္က တင္းမာမႈေတြ၊ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ဒံုးက်ည္အစီအစဥ္ေတြကို အေလးထားေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ စင္ကာပူက အစည္းအေ၀းတစ္ခုကုိ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ယန္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေရာက္လာၿပီး ေဆြေႏြးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ကုိရီးယားဆုိင္ရာ အေမရိကန္ရဲ႕ ထိပ္တန္းကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟာ ဒီ့အျပင္ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ မသြားပါဘူး။
အေမရိကန္ကုိေရာက္ႏုိင္တဲ့ ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္မႈတစ္ခုကုိ ဇူလုိင္လ ၄ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ပုိၿပီး၀ုိင္းပယ္ႏုိင္ေရး အေထာက္ကူျဖစ္ေစဖုိ႔ သူလုိလားတဲ့ အာမခံခ်က္မ်ိဳး ယန္တစ္ေယာက္ ရခဲ့လားဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အႀကီးအကဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံေတြသာရွိၿပီး ရန္သူမရွိေၾကာင္း၊ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက စစ္တပ္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံလုိေၾကာင္း ယန္နဲ႔ေတြ႕ဆံုအၿပီးမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ပါကစၥတန္၊ လစ္ဗ်ားနဲ႔ ဆီးရီးယားတုိ႔လုိ စစ္လက္နက္ပစၥည္း၀ယ္ယူတဲ့ အဓိကေဖာက္သည္ေတြ ဆံုး႐ံႈးသြားတဲ့အခ်ိန္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားအတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးႀကီးလာပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက တိတ္တိတ္ပုန္း စတင္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိ႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေရႊမန္း ၿပံဳးယမ္ကုိ တရား၀င္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ ပုိၿပီး ခုိင္မာလာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီခရီးစဥ္မွာ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ကာကြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၿပီး ဒံုးက်ည္စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္လည္ပတ္တာ၊ ေလေၾကာင္းကာကြယ္ေရး ေရဒါေတြကုိ ၾကည့္႐ႈေလ့လာတာေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔မႈတစ္၀က္ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ဆက္ဆံေရးျပန္တည္ေဆာက္ဖုိ႔ အုိအားမားရဲ႕ဆံုးျဖတ္မႈ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးကုိ ျမႇင့္တင္ေပးဖုိ႔ကုိ အာ႐ံုစုိက္တယ္ဆုိေပမယ့္ အဓိကကေတာ့ ဒီသေဘာတူခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည္သူေတြက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ႐ႈျမင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ ေတာင္အာရွမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာာ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ မဟာမိတ္အျဖစ္ ေပၚထြက္လာမႈက အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအတြက္ အိပ္မက္ဆုိးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ သမၼတျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္ ေနာက္တစ္ႏွစ္ စင္ကာပူကုိသြားတဲ့အခ်ိန္ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားဆက္ဆံေရးရွိတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြဟာ ‘အေျခအျမစ္မရွိဘူး’ လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့စကားအတြက္ ျပန္ေပးတဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္က ဒီလုိ ေပၚလစီအေျပာင္းအလဲ လုပ္ေပးလုိက္ပံုရပါတယ္။
2008 ခုႏွစ္ သူရဦးေရႊမန္း ေျမာက္ကုိရီးယားသုိ႔ သြားေရာက္စဥ္က
ဒါေပမယ့္ အရင္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ဟာ ဒီကိစၥကုိ လွည့္ဖ်ားလုိက္တာသာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ႏ်ဴဆက္ဆံေရးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏ်ဴကလီးယားဓာတ္ေပါင္းဖုိ ေဆာက္ခ်င္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သံသယေတြရွိေနေပမယ့္ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔ ႏ်ဴကီလီးယားဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ထားေၾကာင္း တိက်ခုိင္လံုတဲ့ သတင္းရင္းျမစ္ေတာ့ မရွိပါဘူး။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏ်ဴဓာတ္ေပါင္းဖုိတစ္ခု ေဆာက္လုပ္ေရး ကူညီဖုိ႔ ႐ုရွားရဲ႕အစီအစဥ္ဟာလည္း ေငြေၾကးျပႆနာေၾကာင့္ ပ်က္သြားပါတယ္။
ေျမာက္ကုိရီးယားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၁၃၀ မမ M-46 အေျမာက္ေတြ၊ ထရပ္ကားမွာ တပ္လုိ႔ရတဲ့ ၂၄၀ မမ ဒံုးက်ည္ေလာင္ခ်ာအမ်ိဳးမ်ိဳး ေရာင္းခ်ခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ ေနျပည္ေတာ္တစ္၀ုိက္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေျမေအာက္ဘန္ကာေတြ၊ လိႈဏ္ေခါင္းေတြ၊ လွ်ိဳ႕၀ွ
က္အေဆာက္အဦးေတြ အမ်ားအျပားေဆာက္လုပ္ရာမွာ ေျမာက္ကုိရီးယားက အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ လွ်ိဳ႕၀ွက္တဲ့ ရင္းျမစ္တစ္ခုက မႏၱေလးအေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕က စစ္တကၠသုိလ္မွာ အေျခစုိက္တဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားဆရာေတြဟာ မၾကာေသးခင္ကပဲ ေရတပ္က တုိက္ပြဲ၀င္သေဘၤာေတြမွာ ကြန္ပ်ဴတာကေနထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ပစ္ခတ္မႈစနစ္ကုိ သင္ၾကားေပးခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ပုိၿပီး စုိးရိမ္စရာေကာင္းတာက ႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္း မင္းလွၿမိဳ႕အနီးက လွ်ိဳ႕၀ွက္ ကာကြယ္ေရးလက္နက္စက္႐ံုတစ္ခုနဲ႔ အျခားေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေနရာေတြမွာ ဒံုးက်ည္ထုတ္လုပ္မႈကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားက ကူညီခဲ့တယ္၊ လက္ရွိမွာလည္း ကူညီေနတဲ့ အလားအလာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ အာရွနဲ႔ အေနာက္တုိင္းက လံုၿခံဳေရးရင္းျမစ္ေတြရဲ႕ ေျပာၾကားမႈပါပဲ။
ေတာ္ေတာ္တိတိက်က်လုိက္ထားတဲ့ အာရွနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံက အမည္မေဖာ္လုိတဲ့ လံုၿခံဳေရးရင္းျမစ္ေတြက ဗုိလ္ခ်ဳပ္သိန္းေဌးဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာကာကြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ႐ံုး (DDI) ဟာ ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ စစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေနတုန္းပဲလုိ႔ Asia Times ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ရဲ႕ ေျမာက္ကုိရီးယားဆုိင္ရာ အထူးကုိစားလွယ္ ယန္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ မလာမီမွာ ဦးေက်ာ္ေဇယ်က ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေျမာက္ရီးယားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကုိ လုိက္နာေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“စစ္လက္နက္ပစၥည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ ျမန္မာက ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ေဒၚလာသန္းခ်ီ ေပးေနရပါတယ္” လုိ႔ ရင္းျမစ္တစ္ခုက ဆုိပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ ေျမာက္ကုိရီးယားတာ၀န္ရွိသူ ကင္ ခ်ိဳလ္နမ္ဟာ ကုိရီးယားသတၱဳတြင္းဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (Komid) အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ
ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ရၿပီး ဒီအဖြဲ႕ဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ လက္နက္နဲ႔ ဒံုးက်ည္နည္းပညာေတြ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်မႈလုပ္တဲ့ အမည္ခံအဖြဲ႕ျဖစ္တယ္လုိ႔ အဲဒီရင္းျမစ္ကပဲ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ကုလက Komid အဖြဲ႕ကုိ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြလုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအေပၚမွာပါ ထပ္မံပိတ္ဆုိ႔ခဲ့ပါတယ္။ အခုႏွစ္မတ္လမွာ အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဌာနက ‘အီရန္၊ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆီးရီးယား လက္နက္မျပန္ပြားေရး အက္ဥေပဒအရ ပိတ္ဆုိ႔မႈ’ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ျမန္မာကာကြယ္
ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ႐ံုး (DDI) ကုိ ပိတ္ဆုိ႔မႈအသစ္ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
DDI ဟာ အရင္တုန္းကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္း ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ပိတ္ဆုိ႔ခံခဲ့ရေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီတုိးတက္မႈေတြအတြက္ ဆုခ်တဲ့အေနနဲ႔ အုိဘားမားရဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး အစီအစဥ္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းအျဖစ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။
ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ အေရးပါတဲ့ လက္နက္ကိစၥမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈအတြက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သိန္းေဌးဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လမွာ အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဌာနက ခ်မွတ္တဲ့ ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ ခံခဲ့ရၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အုိဘားမားရဲ႕ ပိတ္ဆုိ႔မႈဖယ္ရွားေရး အစီအစဥ္မွာ စာရင္းကေန ပယ္ဖ်က္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ လက္ရွိဆက္ဆံေရးကုိ က်န္ကမၻာႀကီးနဲ႔ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံ အရပ္သားအစုိးရတုိ႔ မသိရွိေစဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္က ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြကသာ Komid ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေတြ႕ဆံုမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနမႈကုိ စစ္တပ္ အႀကီးတန္းတာ၀န္ရွိသူေတြက အတည္ျပဳထားေပမယ့္၊ လက္ရွိ ဆက္ဆံမႈအေနအထား အတိအက်ကုိေတာ့ အယံုၾကည္ရဆံုး အတြင္းစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ သိၾကတယ္လုိ႔ ရင္းျမစ္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကုိ ရပ္တန္႔မယ္ဆုိတဲ့ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ကတိဟာ အစကတည္းက မ႐ုိးမသား ထိန္ခ်န္ေျပာၾကားမႈသာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးတာ၀န္ရွိေတြက တိတိက်က် သိထားၾကပါတယ္။
ဦးသိန္းစိန္ သမၼတရာထူးယူၿပီး လအနည္းငယ္အၾကာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပုိင္း- ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကုိ ပထမဆံုး ျငင္းဆုိတဲ့ အခ်ိန္ေလာက္မွာ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာ USS Campbell ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယား ကုန္တင္သေဘၤာ M/V Light ကုိ ဒံုးက်ည္အစိတ္အပုိင္းေတြနဲ႔ အျခား စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ သယ္ေဆာင္မႈသံသယနဲ႔ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ဒီလူသတ္လက္နက္ေတြကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားျပန္ၿပီး ခ်ထားဖုိ႔ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာက ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ပုိင္းေလာက္မွာပဲ မေလးရွားအေျခစုိက္ ေျမာက္ကုိရီးယား ကုမၸဏီ Glocom က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ တုိက္ပြဲ၀င္ ေရဒီယုိပစၥည္းေတြ ေရာင္းခ်ခဲ့ပါတယ္။ Glocom ကုိ ႏုိင္ငံရပ္ျခား စစ္ဆင္ေရးေတြ၊ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယား ေထာက္လွမ္းေရအဖြဲ႕ Reconnaissance General Bureau က ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ လက္နက္စီမံကိန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သမုိင္း၀င္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္ေန႔အၿပီး ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ေျမာက္ကုိရီးယားသံအမတ္ ကင္ဆြတ္ခ်ိဳကုိ Komid ရဲ႕ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ေရးကိစၥ စီစဥ္ေပးမႈနဲ႔ အေမရိကန္က ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ကင္ဆြတ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ လက္နက္ေရာင္းခ်ေရးအစီအစဥ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ပစ္မွတ္ထားတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ Komid ရဲ႕ ၀ယ္လက္ျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္မွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိေပမယ့္ ဒီကိစၥေတြကုိ ေျခရာခံလုိက္ေနတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ Komid နဲ႔ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ဆက္စပ္မႈကုိ ထင္ထင္ရွားရွား သိရွိေနပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အရပ္သားအစုိးရအသစ္ဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ လက္နက္ျပန္႔ပြားေရး အေမရိကန္ရဲ႕ စုိးရိမ္မႈအေပၚ ပုိမုိအေလးထားမယ္လုိ႔ ၀ါရွင္တန္က ေမွ်ာ္လင့္ေကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ရဲ႕ ေျမာက္ကုိရီးယားဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟာ ျမန္မာအစုိးရေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္တုိ႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိႏုိင္ငံေရးမွာ အာဏာစင္ၿပိဳင္ရွိေနမႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳသြားပါတယ္။
အေမရိကန္အတြက္ျပႆနာက ျမန္မာ အရပ္သားအစုိးရဟာ ကာကြယ္ေရးကိစၥေတြမွာ ၀င္စြက္လုိ႔မရတာ၊ စစ္တပ္ရဲ႕ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လွ်ိဳ႕၀ွက္ဆက္ဆံေရးေတြကုိ သိရွိတဲ့အေနအထား မရွိတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
မိတ္ေဆြပဲရွိတယ္၊ ရန္သူမရွိဘူးလုိ႔ ယန္လာေရာက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ကတိက၀တ္မပါတဲ့ ေျပာၾကားမႈကုိၾကည့္ရင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ဆက္ဆံေရးကုိ သိရွိေနၿပီး ဒါကုိ ကုိင္တြယ္ ထိန္းေက်ာင္းေနတယ္ဆုိတာ သံသယျဖစ္စရာ မလုိပါဘူး။
အုိဘားမားအစုိးရက ပယ္ဖ်က္လုိက္တဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြကုိ ျပန္လည္ခ်မွတ္ေရး ျဖစ္ႏုိင္ေခ်အပါအ၀င္ ဒီကိစၥကုိ ဘယ္လုိတုန္႔ျပန္ရမလဲဆုိတာကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ရဲ႕အလုပ္ ျဖစ္လုိ႔ေနပါၿပီ။
Ref: Asia Times
(Asia Times တြင္ ဘာေတးလ္ လင့္တနာေရးသားသည့္ Could US reset sanctions on Myanmar over North Korea? ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
