အေရာင္ ခပ္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ အ၀တ္အစား ႏွင့္ အဘိုးအို တစ္ဦး ရႊံ ထူထူလမ္းကေလးကေန လူ အုပ္ ၾကီး ဆီ လမ္းေလွ်ာက္ လာေနသည္။ ထို႔ေနာက္ အဘိုးအိုက ပါကစၥတန္ေရေဘးဒုကၡ သည္မ်ား အေၾကာင္း ေျပာဆိုလိုက္သည္ႏွင့္ အလႊာစံု ပါကစၥတန္ျပည္ သူမ်ားက သဒၵါတရား အျပည္ျဖင့္ ေငြမ်ား လႉဒါန္းလိုက္ ၾကသည္။ ၄နာရီပင္ မၾကာလိုက္ေခ်။ ပါကစၥတန္ျပည္သူမ်ား လႉလုိက္ ေသာ ေဒၚလာ ၁၅၀၀၀ ခန္႔ မွာ အလႈပံုး အတြင္းျပည္႔ႏွက္ သြားေတာ့သည္။ ဤမွ်အထိ ျပည္သူ မ်ား ၏ ယံုၾကည္ကိုးစား ခံေနရသူကား ေက်ာမြဲ မ်ားအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ေက်ာ္ ႏွစ္ျမဳပ္ ကူညီ ေန သူ၊ အဗၺဒူစတာရ္း အီဒီအမည္ရ အသက္၈၀ေက်ာ္ အဖိုးအိုျဖစ္သည္။ 
မဟတၱမဂႏၵီ၊ မာသာထရီဇာတို႔ ကဲ့သုိ႔ အီဒီ သည္လည္း ပါကစၥတန္လူမ်ိဳး တို႔၏ လူသာခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈတရား အမွတ္သညာ ျဖစ္လို႔ လာေနသည္။ အီဒီဘ၀ကို ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္္ ဖေအမေပၚ၊ အေမမေပၚ ကေလးမ်ား ကအစ အၾကမ္းဖတ္ဒဏ္သင့္ ျပည္သူမ်ားအလယ္၊ ပိုင္ ရွင္ မဲ့ သူေသအေလာင္းမ်ားအဆံုး စသည္႔ လူမႈကူညီေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ဘ၀တစ္ ခုလံုး ႏွစ္ျမဳပ္ အခ်ိန္ေပးခဲ့သည္။ အီဒီ၏ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္မႈေၾကာင့္ ယေနအခါတြင္ ပါကစၥတန ္ႏုိင္ငံ တစ္၀ွမ္း လံုးတြင္ လူမႈရိပ္သာေပါင္း ၂၅၀ေက်ာ္ ဖြင့္လွစ္ကာ အခမဲ့ ကူညီေ စာင့္ ေရွာက္ ေပး လ်က္ရွိသည္။ ထိုျပင့္ အၾကမ္းဖတ္တုိက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေသေက်၊ ဒဏ္ရာ ရသူမ်ား၊ ကား မေတာ္ တဆ ျဖစ္မႈမ်ားအတြက္လည္း လူနာတင္ကားမ်ား စြာကိုလည္းသူ က စီစဥ္ေပးထား သည္။
ဘာသာတရာကိုင္းရိႈင္းတက္သူ အီဒီကေတာ့ အယူအဆျပင္းထန္သူ အစြန္းေရာက ္မ်ားကို လည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္တက္သည္။ “တခ်ိဳ႕ဘာသာေရး ဆရာေတြက ျပည္သူေတြကို ႏြမ္းပါးခ်ိဳ႕တဲ့ သူေတြ ဒုကၡေရာက္ေနရသူေတြ ကို ကူညီ ရမဲ့အေၾကာင္း တိုက္တြန္းဖို႔ ထက္ က်င့္ၾကံ အားထုတ္မႈေတြ၊ ငရဲ ျပည္အေၾကာင္းေတြ ၊ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယံုၾကည္ခ်က္ကို ထိန္းသိမ္းရမဲ့အေၾကာင္း ေတြ ေလာက္ပဲ ေဟာေျပာၾကတာ ပါ ” ဟု အဖိုးအို အီဒီက ေထာက္ျပပါသည္။
လူမႈကူညီေရး လုပ္ငန္း အမ်ား အေခၚ NGO တစ္ခုကို ထူေထာင္ထားသူ တစ္ဦးေနအိမ္မွာ လူ ကံုတန္မ်ား ၏ ဆိတ္ျငိမ္ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ မိုးေမွ်ာ္ ကြန္ဒို တြင္ ရွိသည္ ဟုမွန္းဆမည္ဆိုလွ်င္ အဖိုးအို အီဒီ အတြက္ေတာ့ တက္တက္စင္ မွားသြားလိမ္႔မည္ ။ အီဒီမွာ ကရာခ်ိျမိဳရွိ သူပိုင္ လူမႈရိပ္သာ အေဆာင္အံု၏ အခန္း ငယ္ေလးတြင္ သူေစာင့္ေရွာက္ထား ေသာ ေက်ာမဲြမ်ားႏွင့္ အတူေနထိုင္ လ်က္ရွိသည္။ သူႏွင့္ အတူ ဇနီးသည္ ကလည္း ပါရီျဖည္႔ဘက္ေကာင္းပီသစြာႏွင့္ သူ၏လူမႈကူညီေရးတြင္ လုပ္အားေပး အျဖစ္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနပါသည္။ အီဒီက သူ အခန္းရွိ သစ္သားကုတင္ေလးကို ေနာက္ဆံုးေပၚ ဇိမ္ခံပစၥည္းအျဖစ္ မွတ္ယူထား သူျဖစ္သည္။
ကံအေၾကာင္းမလွ သျဖင့္ ဒုသၡေရာက္ေနသူမ်ား အေပၚတြင္ ထားရွိသည့္ သူသေဘာ ထားမွာလည္း အတုယူစရာ ေကာင္းလွသည္။ “ကၽြန္္ေတာ္ကေတာ့ ..ဒီ ဆင္းရဲသားေတြ ရဲ့ သူဖုန္းစားပါ သူတို႔ အတြက္ ပိုက္ဆံေတာင္းေပးေနသူပါ..”ဟု ဇရာေထာင္းအျပံဳးျဖင့္ ဆိုပါသည္။
ပါကစၥတန္ရွိ အစြန္းေရာက္တို႔၏ ေလလံုးထြားေျပာ ဆိုေနမႈမ်ားအေပၚ အဖိုးအို အီဒီက “ သူတို႔ေတြ ဆိုေနၾကတဲ့ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ဘာသာေရးစစ္ (ဂ်ီဟာဒ္)ဆိုတာ က အမွန္တကယ္ မွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထား မႈပါ၊ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြကို ကူညီကယ္တင္ေရးပါ ” ဟု သူ႔အျမင္ကို ေျပာဆိုသည္။
လူမႈ ကူညီေရးလုပ္ငန္မ်ားကို ေဇာက္ခ်လုိပ္ကိုင္ေနသူ အီဒီမွာ ေသျခင္းႏွင့္ ရွင္ျခင္းၾကားက ဘ၀မ်ားစြား အတြက္ အလုပ္မ်ားေနသူ ဟုဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္း အမ်ိိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေလာက ထဲေရာက္လာသူ၊ လူမည္ကေလးငယ္မ်ားအတြက္လည္း ကေလးေဂဟာ ဖြင့္လွစ္ေပး ထားသကဲ့သို႔ ေလာက ထဲေ၇ာက္လာမည္႔ ရင္ေသြးမ်ား ဖြားျမင္ႏုိင္ရန္ အတြက္လည္း သားဖြားခန္းကိုပါ ထူေထာင္ထား ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ေလာကမွ ျပန္ထြက္သြားသည့္ သူမ်ားအတြက္ ေရခဲတုိက္ ကေန ေျမျမဳပ္ သျဂိဳလ္ေရး အထိတာ၀န္ ယူေဆာင္ရြက္ ေပးေနသည္။ ပါကစၥတန္ ရွိ ဆင္ရဲသားမ်ားအတြက္ မဂၤလာခန္းမကို ပင္မက်န္ အဖတ္ဖတ္မွ ျပည္စံုေအာင္ စီစဥ္ေပး ထားသည္။ သူ မတည္ေပးထားသည့္ ေပါင္မုန္႔ဖိုမ်ား ကေန သူတို႔အတြက္ ၀င္ေငြ ဖန္တီးေပးထားသည္။“ ဆင္ရဲႏြမ္းတဲ့သူေတြ ဟာ ဒီကိုလာျပီး သူတို႔ရဲ့ အခက္ခဲေတြ ရဲ႕အေျဖကို ဒီကိုလာျပီး လာယူႏုိင္ပါတယ္ ပုခတ္တြင္းကေန သင္ခ်ိဳင္းအထိေပါ့ဗ်ာ..” ဟု အီဒီကို လိုလားသူ ဖခင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
အီဒီကို အိႏၵိယတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ကာ ပါကစၥတန္ သို႔ ၁၉၄၇ တြင္ သူမိဘႏွင့္ ေျပာင္းေရြ႕လာခဲ့သည္။ အီဒီဖခင္ကေတာ့ နယ္လွည္ အေရာင္းသမားျဖစ္ သည္။ အီဒီ၏ ဤသို႔ေသာလူ မႈ ကူညီေရးစိတ္ဓါတ္ကို မိခ္င္ျဖစ္သူက ပံုသြင္းခဲ့သည္ဟု သူကေျပာျပသည္။ ”ေမေမ က တို႔အိတ္ကပ္ထဲပိုက္ဆံ တစ္၀တ္က္ုိ ႏြမ္းပါးတဲ့သူေတြကို ေန႔တိုင္း ေပးလႉဖို႔ အျမဲဆံုးမတယ္ကြဲ႕ ၊ တကယ္လို႔မ်ား လႉဖို႔ေမ့သြားတယ္ဆိုရင္ တိုကို တစ္ကိုယ္ေကာင္း၊အတၱသမား၊ ဘယ္လိုလူစားလဲလို႔ ဆူပူၾကိမ္းေမာင္ပါေလေရာ ၊ ေနာက္ အေမဆံုးျပီးေနာက္မွာေတာ့ ဒီလူမႈ ကူညီေရး လုပ္ငန္မွာ တို႔ဘ၀ကိုႏွစ္ ျမဳပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္ ” ဟု သူဘ၀ကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပပါသည္။
ၾကီးမားက်ယ္ျပန္ ေနျပီျဖစ္ေသာ သူ၏ လူမႈကူညီေရး လုပ္ငန္း ၁၉၅၁ခုႏွစ္ တြင္ကိုယ္ပိုင္ေငြျဖင့္ ၀ယ္ယူခဲ့ေသာ ရာခ်ိ ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ ရွိ ၈ ေပပတ္ လည္အခန္းက်ဥ္းကေလး ကေန စတင္ ခဲံ႔သည္။ ၇ ႏွစ္ၾကာျပီးေနာက္မွာ ကားငယ္ေလးတစ္စီးကို ၀ယ္ယူကာ ဒုကၡေရာက္ ေနသူမ်ား ၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရယ္သင့္ ျပည္သူမ်ားကို ႏုိင္ငံအႏံသြား ေရာက္ကူညီခဲံသည္။ ၁၉၈၀ႏွင့္ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္ အီဒီသည္ နုိင္ငံတစ္၀ွမ္းတြင္ လူမႈေဂဟာမ်ား လူနာတင္ယာဥ္မ်ား တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ အၾကင္နာေမတၱရွင္ အီဒီမွာ ျပည္တြင္သာမက နုိင္ငံရပ္ျခားေဘး အႏၱရယ္သင့္ ေဒသမ်ားသို႔လည္း ကူညီလႉဒါန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသးသည္။ 
အီဒီ၏ ၾကီးမားသည့္ လူမႈကူညီေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လုိအပ္ေသာ ေငြေၾကး ကို တိုင္းျခား အစိုးရမ်ား ၊ပါကစၥတန္ အစိုးရ တို႔ ၏ ေထာက္ပံ့ေငြေၾကးမ်ားကိုလက္ ခံျခင္းမရွိျခင္း မွာလည္း သူ႔ လုပ္ငန္း၏ ထူးျခားခ်က္ျဖစ္ေနသည္။ “ အေရးၾကီးဆံုးက ျပည္သူခ်င္း ခ်င္းေထာက ္ပံ့ကူညီမႈပါ. .ဘယ္အစိုးရ ၊ ဘယ္ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕စည္းေတြ႕ရဲ႔ေငြေၾကးကို သံုးစြဲတာမရွိပါဘုး ”ဟု အီဒီ ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ တာ၀န္ရွိသူက ေျပာျပပါသည္။ (ဇကားသ္) ဆင္းရဲသားဒါနေၾကးေငြ ေဒၚလာ သန္း ၈၀၀ ကို ပါကစၥတန္ျပည္သူမ်ားက ႏြမ္းပါးခ်ိဳတဲ့သူမ်ားအတြက္ လႉဒါန္းခဲ့ေၾကာင္း ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ တြင္ စစ္တမ္း မ်ားက ဆုိသည္။ ပင္လယ္ရပ္ျခားသို႔ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ပါကစၥတန္လူမ်ိဳးမ်ား၊ ျပည္တြင္းရွိ သဒၵါတရားထက္သန္ သူမ်ား ဆီကေန ရရွိေသာ(ဇကားသ္)
ဆင္းရဲသား ဒါနေၾကးမ်ား၊ အလႉေငြမ်ားျဖင့္သာ သူူမႈကူညီေရး လုပ္ငန္းကို လည္ပတ္ေနသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ အတြင္း အီဒီသည္ သူလုပ္ငန္မ်ားအတြက္ အေမ၇ိကန္ေဒၚလာ ၅သန္းခန္႔ သံုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း ၄င္းက ဆိုပါသည္။
ပါကစၥတန္ရွိ လူမႈကူညီေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား NGO မ်ားသည္ ၀န္ထမ္းမ်ားလစာအတြက္ မ်ားျပား လွသည့္ လႉဒါန္ေငြမ်ားကို သံုးစြဲျပစ္လိုက္ၾကသည္မွာ ႏုိ႔ခြက္ထဲက မလုိင္ ခပ္စားေန သကဲ့သို႔ျဖစ္ ေနေၾကာင္း ကိုလည္း သူက ေထာက္ျပပါသည္။ ပါကစၥတန္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လူတန္းစားမ်ား ကို လည္း အီဒီ ႏွစ္ျခိဳက္မႈ မရွိေခ်။ “ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ကင္းကင္း ေနပါတယ္ . တို႔ကို အသံုးခ်သြား မွာစိုးတယ္ ..သူတို႕တေတြက ဘုရားရွင္ကိုေတာင္ အသံုးခ်တက္ၾကတယ္” ဟု အီဒီက ေ၀ဖန္ပါသည္။ 
ဤသို႔ အီဒီ၏ တိုးတက္ေသာ အျမင္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ လူမႈကူညီေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ လည္း သေဘာထား တင္းမားသူအ ခ်ိဳ ၏ ေ၀ဖန္ မႈမ်ားႏွင့္ မလြတ္ေပ။ “ သူတို႔ က အေဖ၊ အေမ မေပၚတဲ့ကေလးေတြကို တို႔တေတြ ေစာင့္ေရွာက္ ျပဳစုေပးေနတာ ကို လက္မထက္ပဲ လိင္မႈ ကိစၥေတြကို အားေပးေနရ ေရာက္ေနတယ္ လို႔ စြပ္စြဲေနတာ” ဟု သူအေတြၾကံဳကို ဆို သည္။ ”ကၽြန္ေတာ္ တို႔ သူတို႔ေတြနဲ႕ ဆံုျဖစ္ပါတယ္ သူတို႕ သတင္းစာေတြလည္း ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကို မြတ္စလင္ေတြ မဟုတ္ဘူး ကြန္ျမဴနစ္ေတြ လို႔ ေကာလဟလ ေတြထုတ္လြင့္ ေနတာပါ ”ဟု အီဒီ၏ သားျဖစ္သူ ဖိုင္ဆယ္ အီဒီက ေျပာျပပါသည္။ ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္ေရးအုပ္စုေတြက တို႔တေတြကိုမ်က္စိ စပါးေမြးစူေနၾကတာ လူသားခ်င္စာနာမႈတရားကို သူတို႔တေတြ သိမဲ့ပံု မေပၚပါဘူး ဟု လည္း သူက သံုးသပ္ပါသည္။
အသက္၈၀ေက်ာ္ေနျပီျဖစ္သည့္ အီဒီမွာ ၾကီးမားက်ယ္ျပန္႔ ေသာ သူ၏ လူမႈကူညီေရး ကြန္ ရက္ ၾကီး ကို လူငယ္ေလး တစ္ဦး အလား တက္တက္ၾကြၾကြ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ္လည္း သူ၏ က်န္းမား ေရး အတြက္ သားသမီးမ်ားက စိုးရိမ္ၾကီး ေနၾကသည္။ “ေဖေဖကို ေအးေအးေဆး ေဆးပဲေနေတာ့ပါ သိပ္အပင္ပန္းမခံပါနဲ့လို႔ ေျပာတာ ေဖေဖက နားမေထာင္ပါဘူး ..အေဖက အျမဲလိုလို ဆင္းရဲသားေတြ အတြက္ အလုပ္မ်ားေနတာ ..”ဟု သမီးျဖစ္သူက အီဒီ႔ က်န္းမာ ေရးအေၾကာင္း ေျပာျပခဲံသည။္ AP
http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5jobQzB5hDwq1UuX_jDpODPl7_n0QD9HTIPVO0
