ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇၊ ၂၀၁၈
M-Media
– ေဘာလံုးကုိ စြဲလမ္းႏွစ္ၿခိဳက္တဲ့ ဂယ္ရီ ကလစ္ဖီဟာ ၿဗိတိသွ် ထိပ္တန္းလူငယ္နည္းျပျဖစ္ကာ မန္စီးတီးအသင္းနဲ႔ ခ်ိတ္ထားတဲ့ ဘယ္ရီ ဘန္နဲလ္ဆီကုိ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္ အသက္ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္သာ ရွိေသးၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကလစ္ဖီတစ္ေယာက္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာတဲ့အထိ ဘန္နဲလ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဒီအေၾကာင္းကုိ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။
“မန္ခ်က္စတာစီးတီးေဘာလံုးအသင္းက သူ႔(ဘန္နဲလ္)ဆီမွာ သင္ၾကားမႈခံယူရတယ္ဆုိတာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတုိင္းကုိ ႀကိဳးစားတက္လွမ္ဖုိ႔ မဟာအခြင့္အရးႀကီးပါ” လုိ႔ အလ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနနဲ႔ ပထမဆံုးအင္တာဗ်ဴးမွာ သူက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ ကလစ္ဖီဟာ မန္ခ်က္စတာစီးတီးနဲ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အသင္းႀကီးေတြမွာ လူငယ္အသင္း မရွိေသးပါဘူ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘန္နဲလ္လုိ လူငယ္ကင္းေထာက္ေတြကုိ အေပ်ာ္တမ္းအသင္းေတြ ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ ခန္႔ထားေလ့ရွိၿပီး အဲဒီအထဲက အေကာင္းဆံုးေတြကုိ ေရြးထုတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပြဲမကစားခင္ ကစားသမားေတြကို ဘန္နဲလ္က သူ႕အိမ္မွာ လာေနခုိင္းၿပီး ကုိယ့္အလုပ္ကို စိတ္ႏွစ္ျမႇဳပ္ထားတဲ့ ကစားသမားေတြအျဖစ္ သူတုိ႔ကုိ ဘန္နဲလ္က ခ်ီးက်ဴးေလ့ရွိပါတယ္။
“မီးမွိတ္လုိက္မယ္။ ဧည့္ခန္းမွာထုိင္ေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၃၊ ၄ ေယာက္အေပၚ အိပ္ရာခင္းတစ္ခု အုပ္လုိက္မယ္။ တစ္ေယာက္ေယာက္ကုိ သူ စၿပီး ထိေတြ႕ေတာ့မယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သိလုိက္ၿပီ။ သူ႕လက္က စြပ္က်ယ္ေအာက္ပုိင္းကေန ေဘာင္းဘီထဲအထိ ေရာက္လာပါတယ္” လုိ႔ ကလစ္ဖီက ေျပာပါတယ္။
ကလစ္ဖီဟာ အဲဒီလုိ လိင္ေစာ္ကားမႈကုိ ၄ ႏွစ္ေလာက္ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံခဲ့ရၿပီး အဓမၼက်င့္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမႈအထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူက ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေျပာခဲ့ပါဘူး။
ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီး၊ စိတ္ဒဏ္ရာ ရရွိေနတာေၾကာင့္ ဘန္နဲလ္က သူ႕အေပၚ ဒီလုိလုပ္တာကုိလည္း ဂ်ဴနီယာကစား သမားေတြကို မေျပာျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။
“ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ဟာ အျပစ္ရွိတယ္လုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ စီနီယာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တစ္ခုခုေတာ့ ေျပာခဲ့သင့္တာေပါ့ေလ။ တစ္ကယ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ေျပာစရာ စကားလံုး မရွိတာပါ။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္သူမွလည္း မေျပာၾကဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ဖံုးထားခဲ့ၾကတာပါ”
အခုအခ်ိန္မွာ လူလတ္ပုိင္းအရြယ္ေရာက္ေနတဲ့ ကလစ္ဖီဟာ အလ္ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ဒီကိစၥကို လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
လိင္က်ဴးလြန္သူေတြ၊ က်ဴးလြန္ခံရသူေတြကုိ ကုသေပးခဲ့တဲ့ စိတ္ေရာဂါဆရာ၀န္ စတီဗ္လုိ၀ီက ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ လိင္အေစာ္ကားခံရတဲ့သူေတြ ဒီကိစၥကို ၁၀ စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ၾကာၿပီးေနာက္ပုိင္းမွ ထုတ္ေျပာတာဟာ ျဖစ္ေနက်ကိစၥလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အသက္ ၄၀ ေက်ာ္၊ ၅၀ ေလာက္ေရာက္ရင္ လူေတြက ျပန္လည္သံုးသပ္သာေတြ လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ကုိယ့္ရဲ႕ ဘ၀နဲ႔ ကမၻာႀကီးကို ျပန္ၾကည့္ၾကတာပါ။ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ ယံုၾကည္မႈ ပုိရွိတဲ့သူေတြဟာ တစ္ခုခုကုိ ထုတ္ေျပာႏုိင္ၾကပါတယ္” လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
က်ဴးလြန္ခံရသူေတြဟာ ေစာေစာစီးစီးထုတ္ေျပာဖုိ႔ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနေပမယ့္ သူတုိ႔မိဘေတြ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မွာကုိ ေရွာင္ရွားလုိတဲ့အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ ထိန္းထားတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတယ္လုိ႔ လုိ၀ီက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ဘန္နဲလ္ရဲ႕က်ဴးလြန္မႈကုိ ခံခဲ့ရသူ အျခားတစ္ေယာက္ကေတာ့ ဒီဇာတ္လမ္းကုိ လူသိရွင္ၾကား မေျပာလုိတဲ့အတြက္ အမည္မေဖာ္ခ်င္ဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူက ‘ကေလးေတြအေပၚ ကာမစိတ္တိမ္းညႊတ္သူတစ္ေယာက္လက္ထဲ ထည့္လုိက္ရေလျခင္း’ ဆုိၿပီး မိဘေတြ ခံစားရမွာကို နားလည္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥကုိ ထုတ္ေဖာ္မေျ
ပာခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီအတြက္လညး ‘အျပစ္ရွိတယ္’ လို႔ ခံစားရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိကိစၥမ်ိဳး ႀကံဳေတြ႕ရသူ ေနာက္တစ္ေယာက္ကုိ အလ္ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနက အင္တာဗ်ဴးမွာ “အေဖ့မ်က္လံုးထဲမွာ နာက်င္မႈေတြကို ကၽြန္ေတာ္ မျမင္ခ်င္ပါဘူး။ ၃၅ ႏွစ္ၾကာၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ အေဖနဲ႔ ဒီကိစၥကုိ ေဆြးႏြးခဲ့ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္စလံုး ေတာ္တာ္ေလး မသင့္မတင့္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္” လုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
က်ဴးလြန္ခံရသူေတြဟာ သတ္လတ္ပုိင္းကုိ ေရာက္လာလုိ႔ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိဖုိ႔အတြက္ ယံုၾကည္မႈမရွိဘူးဆုိရင္ မိမိကုိယ္ကုိ သတ္ေသဖုိ႔ အေတြးမ်ိဳး၊ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ိဳး ရွိလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီႀကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းအမ်ားႀကီးထဲမွာ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံရမႈက အေၾကာင္းအခ်က္တစ္ခုေလာက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
လုိ၀ီက အရက္နဲ႔ အျခားပစၥည္းေတြကုိ အသံုးျပဳကာ မုန္းတီးမႈ၊ ေဒါထြက္မႈ၊ ၀မ္းနည္းမႈေတြကို ခ်ဳပ္တည္းရင္း မတတ္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အဆုံးမွာ ဒီလုိ သတ္ေသဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳး ေပၚလာတတ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
” ‘ငါခံစားခဲ့ရတာေတြကုိ မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး၊ မေက်ာ္လႊားႏုိင္ေတာ့ဘူး’ ဆုိတဲ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ စိတ္ခံစားမႈကေန လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔အတြက္ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ သတ္ေသမႈဟာ အဆံုးစြန္ဆံုး နည္းလမ္းပါ”
ဘာျဖစ္လုိ႔ အားလံုး ႏႈတ္ဆိတ္ေနတာလဲ
ဘန္နဲလ္ရဲ႕ လိင္က်ဴးလြန္မႈကုိ ခံစားခဲ့ရတဲ့ မာ့ခ္ ဟာဇဲလ္ဒုိင္း ဆုိသူဟာ အသက္ ၃၆ ႏွစ္အရြယ္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ေသေၾကာင္းႀကံသြားခဲ့ပါတယ္။
မေသခင္ သူဟာ သူ႕အိမ္ကေန သိပ္မေ၀းတဲ့ မန္ခ်က္စတာ ေလဆိပ္ကုိ သြားေရာက္ၿပီး Radisson ဟုိတယ္မွာ အခန္း ဘုိကင္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
“သူ႕ေခါင္းထဲက ကိစၥတစ္ခ်ိဳ႕ကုိ ထုတ္ပစ္ဖုိ႔အတြက္ ဒီဟုိတယ္မွာ ရက္အနည္းငယ္ေလာက္ သြားေနမယ္လုိ႔ သူေျပာပါတယ္။ ဒါက သူ႕စကားေပါ့ရွင္” လုိ႔ မာ့ခ္ရဲ႕မိခင္ မာဂရက္ ဟာဇဲလ္ဒုိင္းက အလ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မာ့ခ္ဟာ ဟုိတယ္အခန္းထဲမွာ ႀကိဳးဆြဲခ် ေသဆံုးသြားခဲ့တာပါ။
ဟာဇဲလ္ဒုိင္း ေသေၾကာင္းႀကံဖုိ႔အထိ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကုိ နားလည္ဖုိ႔အတြက္ သူ႕မိသားစုဟာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုေလာက္ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလက ဘန္နဲလ္ အဖမ္းခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူတုိ႔ သဲလြန္စ ရခဲ့ပါတယ္။
“မာ့ခ္က သူနဲ႔ထြက္ထြက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ခုခုမ်ား ျဖစ္ခဲ့လားဆုိတဲ့အေတြး ကၽြန္မေခါင္းထဲ ခ်က္ျခင္း ၀င္လာတယ္။ ကၽြန္မ မူးေမ့လဲက်သြားတာ” လုိ႔ မာဂရတ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မာ့ခ္ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္မွာ ဘန္နဲလ္က စပိန္ကုိ ေဘာလံုးခရီးစဥ္တစ္ခုအတြက္ ေခၚသြားတာကိုလည္း သူမ သတိရလာပါတယ္။
“အဲဒီခရီးသြားၿပီး ျပန္လာေတာ့ သားဟာ လံုး၀ ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ အရင္က တစ္ခါမွ ရန္မျဖစ္ဘူးတဲ့သူဟာ ဒီခရီးက ျပန္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ေတာ္ေတာ့္ကုိ ရန္လုိသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာတယ္။ ပံုေျပာင္းထုလုိက္တဲ့အတုိင္းလံုး၀ ေျပာင္းလဲသြားတာပါ”
အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ ဟာဇဲလ္ဒုိင္းဟာ အရက္၊ မူးယစ္ေဆး စြဲသြားၿပီး၊ ၾကမ္းတမ္းသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဒါဟာ လိင္ပုိင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားမႈ စိတ္ဒဏ္ရာကုိ ႀကိတ္ၿပီး ေျဖရွင္းရတဲ့သူေတြမွာ ေတြ႕ရေလ့ရွိတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လုိ႔ လုိ၀ီက ေျပာပါတယ္။
“မာ့ခ္ဟာ အႀကိမ္ႀကိမ္ အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့ရၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာတဲ့အခါ ဒီစိတ္ဒဏ္ရာကုိ မေက်ာ္လႊားႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေသေၾကာင္းႀကံ အဆံုးသတ္သြားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ၁၁ ႏွစ္ေလာက္ ေလာကငရဲထဲမွာ သူေနခဲ့ရတာပါ။ မာ့ခ္ ဘာ့ေၾကာင့္ သတ္ေသသြားလဲဆုိတာကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္ ေကာင္းေကာ
င္းသိပါတယ္။ (ဘန္နဲလ္ကုိ) ဖမ္းဆီးလုိက္တာက ကၽြန္ေတာ့္ကုိ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး ဆက္စပ္လုိ႔ ရသြားပါတယ္”
မာဂရက္ ဟာဇဲလ္ဒုိင္းက ဘန္နဲလ္တစ္ေယာက္တည္းကိုသာ အျပစ္ပံုမခ်ပါဘူး။
“ဒီကိစၥေတြကို ဆက္ျဖစ္ေအာင္ လစ္လ်ဴ႐ႈထားတဲ့ ကလပ္မွာရွိတဲ့ လူေတြအားလံုးကုိ ကၽြန္မ ေဒါသျဖစ္ပါတယ္”
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္မွာ ေထာင္ခ်ခံရၿပီးေနာက္ပုိင္း ဘန္နဲလ္ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြ ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ဟာ သူဟာ ယူေကက အေပ်ာ္တမ္း ေဘာလံုးအသင္းေတြကုိ အေမရိကန္ေခၚသြားခဲ့ၿပီး အဲဒီမွာ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ကို အဓမၼက်င့္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ႏွစ္အၾကာမွာ ဘန္နဲလ္ဟာ အေမရိကန္မွာ ေထာင္ ၄ ႏွစ္ က်ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း အေမရိကန္က သူ႕ကုိ ယူေကထံ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။
မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ တရား႐ံုးမွတ္တမ္းေတြအရ ကေလးငယ္ ၂၃ ေယာက္ကုိ က်ဴးလြန္မႈအတြက္ ဘန္နဲလ္ကို စြဲခ်က္ေပါင္း ၅၀ နီးပါးနဲ႔ တရားစြဲဆုိထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘန္နဲလ္က လူငယ္ ၆ ဦးအေပၚ က်ဴးလြန္မႈအတြက္သာ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ၿပီး ဒါကုိလည္း တရား႐ံုးက ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
က်ဴးလြန္ခံရသူ ဘယ္သူမွ ဒီကိစၥကုိ အေသးစိတ္ မသိရွိခဲ့ရပါဘူး။ ဘန္နဲလ္ဟာ ေထာင္ ၉ ႏွစ္က်ခဲ့ၿပီ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လြတ္လာပါတယ္။
ေဒးဗစ္လီန္းဆုိတဲ့ ကစားသမားတစ္ေယာက္ကုိ က်ဴးလြန္မႈနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ဘန္နဲလ္ဟာ ထပ္ဖမ္းခံရၿပီး ေထာင္ ၂ ႏွစ္ ထပ္က်ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာမွာ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ကစားသမားေဟာင္း အန္ဒီ ၀ုဒ္၀့ါက္က ဒီအေၾကာင္းေတြ ဖြင့္ဟခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖံုးကြယ္ထားၾကတဲ့ တစ္ျခား ကစားသမားေတြကလည္း ဒီအေၾကာင္းေတြကုိ ဖြင့္ဟခဲ့ၾကပါတယ္။
အဂၤလန္ လက္ေရြးစဥ္ေဟာင္းေတြ အပါအ၀င္ ကစားသမား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ၿဗိတိန္သွ်တစ္၀ွမ္း ေဘာလုံးကလပ္ေတြက ကစားသမားေတြ သူတုိ႔အေပၚ လိင္က်ဴးလြန္မႈအေၾကာင္းကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ၿဗိတိသွ် ေဘာလံုးေလာကကုိ ႐ုိက္ခတ္သြားတဲ့ မသမာမႈႀကီး တစ္ခုပါပဲ။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာ ယူေကရဲတပ္ဖြဲ႕က စုေဆာင္းရရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ နည္းျပေတြရဲ႕ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားမႈကုိ ခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားလာသူဟာ ၈၃၉ ဦး ရွိၿပီး၊ က်ဴးလြန္တယ္လုိ႔ သံသယရွိသူေတြက ၂၉၄ ဦးျဖစ္ပါတယ္။ အသင္းေတြကေတာ့ ပရီးမီးယားလိဂ္အသင္းေတြကေန အေပ်ာ္တမ္းကလပ္ေတြ အထိ ပါ၀င္ပါတယ္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ဘန္နဲလ္ဟာ စြဲခ်က္ေပါင္း ၄၃ ခုအတြက္ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး သူက ေနာက္ထပ္ စြဲခ်က္ ၇ ခုအတြက္ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့တာေၾကာင့္ စြဲခ်က္စုစုေပါင္း ၅၀ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး က်ဴးလြန္ခံ ရသူ ၁၂ ေယာက္အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: Aljazeera
(အလ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)
