မတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၄
M-Media
(The Independent မဂၢဇင္းမွ Kevin McKiernan ၏ Buddhist Rampage in Burma း Burma’s Brutal Buddhists ေဆာင္းပါး ျမန္မာ ဘာသာျပန္စဆံုး)
ကၽြႏ္ုပ္ ျမန္မာျပည္သို႔ေရာက္ၿပီး ရက္သတၱအပတ္ အနည္းငယ္အၾကာ ၿပီးခဲ့သည့္လအတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျပည္သူ႔စစ္တို႔သည္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္ အမ်ားစုပါ၀င္ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္ အနည္းဆံုး ၄၈ ဦးအား စုၿပံဳသတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၌ တင္ျပၾကသည္။ ထိုျဖစ္စဥ္မွာ စာနယ္ဇင္းသမားႏွင့္ လူမႈစာနာ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ ကန္႔သတ္ထားရာ ျမန္မာႏို္င္ငံ အေနာက္ပိုင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း၌ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ျပႆနာ အစျပဳေဒသျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူရမ္းကားအုပ္စုတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္ ၂၀၀ ဦးထက္မနည္း သတ္ျဖတ္လိုက္ၾကၿပီး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ အိမ္ေျခမ်ားကို မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသည္။ အစိုးရပိုင္းမွ ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ရမည့္အစား ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔၏ အားျဖည့္ပါ၀င္ေနျခင္းက ရိုဟင္ဂ်ာေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ကို စစ္တပ္ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ စခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္သြားေအာင္ တြန္းပို႔ခဲ့သည္ဟု စာနယ္ဇင္းသမားတို႔၏ သတင္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ ၎တို႔မွာ ထိုေနရာမ်ား၌ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ရိွေနၾက၏။
သူတို႔သည္ အာဏာပိုင္တို႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရလွ်င္ ထိမ္းျမားခြင့္ မရိွ၊ ရင္ေသြးႏွစ္ဦးထက္ ပိုယူခြင့္ မရိွၾက။ ထို႔အတူ ရဲႏွင့္စစ္တပ္၏ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး သြားလာခြင့္ မရၾကေခ်။ စုၿပံဳသတ္ျဖတ္မႈ၏ေနာက္ ၎အေပၚစံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ကုလသမဂၢမွ ျမန္မာႏို္င္ငံအား အေဆာတလ်င္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခင္အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္မ်ား အတိုင္း သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားအတြက္ တာ၀န္ခံရန္ အစိုးရဖက္မွ ျငင္းဆိုၾကသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆိုေသာ စကားလံုးအား အၾကမ္းဖက္မႈ၌ အထူးျပဳနာမ္စားတစ္ရပ္အျဖစ္ အသံုးခ်လာ လိမ့္မည္ဟူသည္ကို ကၽြႏ္ုပ္သည္ ဘယ္ေသာ အခါမွ် မထင္မွတ္ခဲ့ဖူးပါ။
ယမန္ႏွစ္ေႏြရာသီတြင္ေတာ့ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ မ်က္ႏွာဖံုးေပၚ၀ယ္ “THE FACE OF BUDDHIST TERROR” ေခါင္းစီးစာတန္းျဖင့္ နီညိဳေရာင္ သကၤန္း၀တ္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ဦး၏ ပံုရိပ္ျမင္ကြင္းကို ေတြ႕ရေသာအခါ အရာ အားလံုးေျပာင္းလဲသြားပါသည္။ ရုန္႔ရင္းၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ ႏွစ္ ၅၀ ၾကာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္ျခင္း ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္းကို အသိအမွတ္ျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ သမၼတ ဘားရက္ အုိဘားမားက သမိုင္း၀င္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ေရာက္လာခဲ့ၿပီး မ်ားမၾကာမီ ၎မ်က္ႏွာဖံုးေဆာင္းပါး ထြက္ေပၚလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ပကတိ အေနအထားတြင္မူ ႏိုင္ငံတြင္း လူမ်ဳိးေရးခြဲျခား အၾကမ္းဖက္မႈ ႀကီးထြားေနျခင္းက ကူးေျပာင္းေရးအခင္းအက်င္းကို တားဆီးလ်က္ရိွ၏။ အာရွတိုက္၏ ေနာက္ဆံုးေသာ နယ္ျခားေစ်းကြက္ႏိုင္ငံထဲတြင္ အေနာက္တိုင္းေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႔၏ ပံုစံတူျဖစ္တည္ေစလိုေသာ အာသာဆႏၵအား အရိွန္ေလ်ာ့က်ေစေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူဦးေရ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔၊ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားမွာ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရိွေနၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုကြဲ အနည္းဆံုး ၁၃၅ မ်ဳိးရိွၿပီး၊ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာပဋိပကၡမ်ားလည္း ရွည္လ်ားသည့္ရာဇ၀င္ႏွင့္တစ္ကြ ရိွေနသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ဒီမိုကရက္တစ္ႏိုင္ငံ တစ္ခုအျဖစ္ တည္ေထာင္ေသာ္လည္း ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းျခင္းကိုခံရၿပီး ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တုိင္ေအာင္ အာဏာရွင္ စံနစ္ေအာက္၌ တည္ရိွေနခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ စစ္အစိုးရသည္ တင္းမာမႈလမ္းေၾကာင္းမွခြဲထြက္လာၿပီး
ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ အတူ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပ ခြင့္ျပဳမည္၊ တရား၀င္ အရပ္သားအစိုးရ လမ္းေၾကာင္းသို႔ ဦးတည္မည္ဟု ေၾကျငာသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အနက္ မိမိ၏ေနအိမ္၌ ၁၅ ႏွစ္မွ် အက်ယ္ခ်ဳပ္ခံရေသာ ထင္ရွားသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ နာမည္ႀကီး အင္းစိန္ အက်ဥ္းေထာင္မွ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္ေပးျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။ စစ္တပ္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေျဖေလွ်ာ့လိုက္ျခင္းက ႏိုင္ငံတကာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို တမဟုတ္ခ်င္း ရုပ္သိမ္းေစလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆက္တြဲအားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ အၾကား အဓိပၸာယ္မဲ့ လူမ်ဳိးခြဲျခားအၾကမ္းဖက္မႈ တစ္ရပ္ရုတ္ျခည္းထြက္ေပၚလာ၏။
ယမန္ႏွစ္က ကၽြႏ္ုပ္ေရာက္ရိွေသာ ဗမာျပည္၌ ေရႊေရာင္ေစတီဘုရားမ်ား၊ ေရွးေဟာင္းေက်ာင္းဂန္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီၿပီး ရိွေန၏။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ စစ္အစိုးရမွ ျမန္မာဟု အမည္ေျပာင္းလဲေသာ္လည္း အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံမ်ားစြာကမူ ဗမာ – Burma ဟု ေခၚဆိုေနဆဲျဖစ္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ တရုတ္ႏွင့္ဗီယက္နမ္မွ သတင္းမ်ားေရးသားေပးပို႔ေနေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကုန္းတြင္းပိုင္းရိွ တကၠဆက္ကဲ့သို႔ ေျမလြတ္ေျမရိုင္းၾကြယ္၀သည့္ႏိုင္ငံ တစ္ခုျဖစ္မွန္း မသိခဲ့ရပါ။
သမၼတ အိုဘားမားအတြက္ ဤႏိုင္ငံအား မိတ္သဟာယသစ္ဖြဲ႕ရန္ အဘယ္အေၾကာင္းက တြန္းအားေပးသနည္း၊ ကၽြႏ္ုပ္၏အမိေျမအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ မည္သည့္အက်ဳိးရွိႏိုင္မည္နည္းဟူသည္ကို ကၽြႏ္ုပ္ နားမလည္ခဲ့သည္မွာ အမွန္ပင္။ အိုဘားမား၏အထက္ဆက္သမၼတတို႔သည္ တရားသည္ျဖစ္ေစ မတရားသည္ျဖစ္ေစ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏွင့္ အီရတ္၌ အရႈံးေပၚခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အေရာင္ကပ္ခံရၿပီးေလၿပီ။ အိုဘားမားသည္ ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒမ်က္ႏွာစာ၌ အသာစီးရေရးလိုအပ္ခ်က္အရ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု ကၽြႏ္ုပ္ ထင္ျမင္ခဲ့မိသျဖင့္ စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ပါသည္။
အလည္အပတ္ခရီးစဥ္ၿပီးေနာက္ သမၼတအိုဘားမားသည္ စီးပြားေရးဒဏ္ခံပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးခဲ့သည္။ ယင္းဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားက ျမန္မာျပည္အား ဆယ္စုႏွ စ္မ်ားစြာ ေစာင့္ၾကည့္နယ္ေျမအျဖစ္ အထီးက်န္ေစခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ဤအျဖစ္အပ်က္မ်ားသည္ ကံဆိုးလွစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ အဘယ္ကဲ့သို႔ ၾသဇာသက္ေရာက္ရိုက္ခတ္ေစသနည္း ဟူသည္ကို ကၽြႏ္ုပ္ အံအားတသင့္ ျဖစ္ရေပသည္။ ထိုသူတို႔အား “ကမာၻ႕အညွင္းပန္းခံရဆံုး လူနည္းစု၀င္မ်ား ” အျဖစ္ ကုလသမဂၢမွ ေခၚဆိုထားသည္။ ထိုသူတို႔သည္ နည္းပင္နည္းျငား ၎တို႔၏ ၀မ္းနည္းဖြယ္ဇာတ္လမ္းကို အိုဘားမား၏အထက္ဆက္အတြင္း၌ အေရးတယူ ျပဳခဲ့ပါ၏ေလာ ? သို႔တည္းမဟုတ္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ အႀကီးစားဇာတ္အိမ္တစ္ခုရိွ အရံဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ခုေပေလာ ?
ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားမွ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ျပန္လည္ေရးသားသည့္အခါ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္ ခံလိုက္ရသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေပၚရိွသည့္ စိတ္၀င္စားမႈကို ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း တရုတ္ လႊမ္းမိုးမႈဖက္သုိ႔ အာရံုလႊဲလိုက္ေသာ အိုဘားမား၏
“အာရွေရးရာပဲ့ကိုင္ျခင္း”ႏွင့္ တြဲစပ္ေနသည့္ ကစားကြက္တစ္ခုေလေလာ ?
ျမန္မာျပည္မွ ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္မ်ား
စြတ္စိုထိုင္းမႈိင္းသည့္ နံနက္ခင္းတစ္ခုတြင္ ကၽြႏ္ုပ္ ရန္ကုန္ေျမသို႔ ေျခခ်ခဲ့ပါသည္။ ဤခရီးစဥ္မတိုင္မီ လူ႔အခြင့္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၏ ဦးေဆာင္သူ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဘီလ္ ေဒးဗစ္ Bill Davis က ကရင္းမ္ အမည္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာလုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးအေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ ၎ ကရင္းမ္(အမည္လြဲ)သည္ ခရီးသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ပိတ္ဆို႔မႈ မခ်မွတ္မွီက ရန္ကုန္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာခဲ့သူျဖစ္၏။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း မိတၳီလာၿမိဳ႕၌ အၾကမ္းဖက္ အုပ္စုမွ ဒါဇင္ႏွင့္ခ်ီေသာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား စုၿပံဳ သတ္ျဖတ္ျခင္းႏွင့္တစ္ကြ လူေပါင္း တစ္ေသာင္း သံုးေထာင္ အိုးအိမ္မဲ့ျဖစ္သြားျခင္း အေၾကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္ လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ဦး၏ ေရႊအေရာင္းအ၀ယ္ အခ်င္းမ်ားမႈမွ ဥပေဒမဲ့ထင္ရာစိုင္း လုပ္ရပ္မ်ား ေပၚထြက္လာျခင္း အေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ေနရာအမ်ားအျပားမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ မီးတင္ရိႈ႕မႈခံရေၾကာင္း၊ ၎တို႔ လက္ခ်က္ျဖင့္ ေသဆံုးသြားသူမ်ားကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္း အေၾကာင္း၊ ယင္းအမႈမ်ားေရွ႕ေမွာက္၌လည္း ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ရပ္ၾကည့္လ်က္သာ ရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ လူစုလူအုပ္မ်ားက “ ကုလားေတြကို သတ္ၾက ” ဟု ေအာ္ဟစ္ေနၾကေၾကာင္း၊ ကုလားဟူသည္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔ကို လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ ခ်ဳိးႏွိမ္ေခၚဆိုသည့္အသံုးအႏႈန္းတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၊ စင္စစ္အားျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ခံမိသားစုမ်ားစြာမွာ ယင္းေဒသအတြင္း မ်ဳိးဆက္အလီလီ ေနထိုင္လာသူမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ၏ အဆိုပါအဆက္အသြယ္က ကၽြႏ္ုပ္အား တစ္စစီဖ်က္ဆီးခံရသည့္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းျမင္ကြင္းကို ေခၚေဆာင္ျပသႏိုင္ေကာင္းမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း Davis က ေျပာပါသည္။
ကၽြႏ္ုပ္အား ေလဆိပ္၌ ေတြ႕ဆံုရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း လမ္းေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ကရင္းမ္က ေလဆိပ္ အငွားယာဥ္ျဖင့္ လာေရာက္ရန္ အႀကံျပဳခဲ့သည္။
ကၽြႏ္ုပ္ရန္ကုန္ေရာက္ရွိၿပီး တစ္နာရီမွ်ၾကာေသာ္ ကိုလိုနီေခတ္က Queen’s Park Hotel ဟုေခၚတြင္ခဲ့သည့္ ဟိုတယ္၌ စတည္းခ်သည္။ မ်ားမၾကာမီ ကၽြႏ္ုပ္ အဆက္အသြယ္ျပဳထားေသာ ကရင္းမ္ အမည္ရိွ အသက္သံုးဆယ္ေက်ာ္ အမ်ဳိးသား တစ္ဦးသည္ သူ႔အရြယ္ႏွင့္တင့္တယ္စြာ ၀တ္စားဆင္ယင္လ်က္ ဟိုတယ္ ခန္းမသို႔ ေရာက္လာသည္။ ဟိုတယ္ႏွင့္ အလွမ္းမေ၀းေသာေနရာတြင္ ျမန္မာ့ရိုးရာ အစားအစာျဖင့္ နံနက္စာ စားေသာက္ၾကသည္။ ၎ေနာက္ သူသည္ ကၽြႏ္ုပ္ကို မိတၳီလာသို႔ ေခၚေဆာင္ မသြားႏိုင္ေၾကာင္း၊ အႏၱရာယ္မ်ားေၾကာင္း၊ ကူညီ လိုလွပါေသာ္လည္း ေနာက္ခံ သတင္း အခ်က္အလက္ ကိုသာေပးႏိုင္ေၾကာင္း အႏွဴးအညြတ္ဆိုပါသည္။ “ ကၽြန္ေတာ့္ဆီမွာ သမီးငယ္သံုးဦး ရိွေနပါတယ္ ” ဟု တိမ္၀င္ေသာ အသံႏွင့္ ေျပာရွာသည္။
ယမန္ႏွစ္ေဆာင္းဦးကာလ ကၽြႏ္ုပ္၏ခရီးစဥ္အတြင္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွ တဆင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုျဖတ္၍ တရုတ္နယ္စပ္သို ႔သြယ္တန္းေသာ မိုင္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ အရွည္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ သယ္ပို႔ပိုက္လိုင္း တည္ေဆာက္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ တရုတ္နယ္စပ္မွသည္ ရခိုင္ ကမ္းေျမွာင္ေဒသၿမိဳ႕မ်ားထံသို႔ ရထားလမ္း တစ္ခုကိုလည္း ေဘဂ်င္းမွ ဆက္လက္ေဖာက္လုပ္သည္။ ဤသည္မွာ တရုတ္ထုတ္ကုန္မ်ားအတြက္ အိႏိၵယသမုဒၵရာသို႔ အျမန္ဆံုးေရာက္ရိွေစေသာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေနသည္။ Coca-Cola ၊ General Electric ႏွင့္ Ford အပါအ၀င္ အေမရိကန္ကုမၸဏီ အမ်ားအျပားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမည္ဟု ေၾကျငာထားၿပီးျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕မွာ ရန္ကုန္၌ အေရာင္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ကိုပင္ ေခၚယူထားၾကသည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္လြန္ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြားလိႈင္းလံုးသည္ အႀကီးစားေစ်းကြက္ အေနအထားအနက္ အပါအ၀င္ တစ္ခုျဖစ္သည္သာမက လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားစြာကလည္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ သယံဇာတမ်ားအေပၚ မ်က္ေစ့က်လ်က္ရိွသလုိ ေျမယာ အေရာင္းအ၀ယ္ေစ်းကြက္သည္လည္း ထိုးတက္လ်က္ ရိွေနေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႕အရွည္ၾကာဆံုး ျပည္တြင္းစစ္ကို ႀကံဳေတြ႕လာေၾကာင္း၊ အေကာင္းဆံုးအေျဖ မထြက္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ကၽြႏ္ုပ္ သိထားပါသည္။ အင္အားႀကီးစာရင္း၀င္ျဖစ္ေနေသာ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ တရုတ္ႏွင့္ထိုင္းနယ္စပ္ရိွ တိုင္းရင္းအုပ္စုမ်ားႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ မွ် တိုက္ပြဲျဖစ္လာခဲ့သည္။ သူပုန္ဟုဆိုေသာ ထိုသူတို႔မွာ မြတ္စ္လင္မ္အုပ္စုမ်ား မဟုတ္ၾက။ ျမန္မာပိုင္နက္နယ္စပ္ေဒသမ်ားမွာ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕၊ (ကမာၻ႕ အေကာင္းဆံုးေက်ာက္စိမ္း ႏွင့္ ကမာၻ႕ ပတၱျမား၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအပါအ၀င္) အဖိုးတန္ေက်ာက္မ်က္မ်ား ၾကြယ္၀မ်ားျပားသလုိ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ယင္း အက်ဳိးအျမတ္တို႔ကို ရရိွခံစားေနၾကသည္ကို ကၽြႏ္ုပ္သိရိွပါ၏။ ဘိန္းျဖဴကို အေမရိကန္သို႔ အဓိကတင္ပို႔သည့္ ျမန္မာ့ေရႊႀတိဂံေဒသရိွ မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈမွ အစိုးရဖက္ယိမ္း စစ္အုပ္စုမ်ားသည္ အက်ဳိး အျမတ္ႀကီးစြာျဖစ္ထြန္းေၾကာင္း ခိုင္မာေသာအေထာက္အထားမ်ားလည္း ရိွေနေပသည္။
စစ္ေတြ
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ဘာသာစကားရိွေသာ လူနည္းစု၀င္ တိုင္းရင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ထိုသူမ်ားမွာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွ မေလးရွားအထိ ႏိုင္ငံေပါင္း ၆ ခုထက္မနည္း ျပန္႔ႏွံ႔လ်က္ရိွသည္။ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ လူဦးေရ ၁.၂ သန္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေတြ႕ႏိုင္သည္။ အဓိကအားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းတြင္ ရိွေနၾကသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအလြန္တြင္ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ “မိမိကုိယ္ကို ခုခံကာကြယ္မႈ” အတြက္ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕သည္ ႏိုင္ငံ့အျခားေဒသမ်ားႏွင့္ ကုန္းတြင္းပိုင္းေတာင္စြယ္ေတာင္တန္းမ်ားျဖင့္ ပိုင္းျခားခံထားရ သလို ျဖစ္ေနၿပီး အလြယ္တကူ လမ္းမေပါက္ေသာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မတိုင္မီ လြတ္လပ္ေသာတိုင္းျပည္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေရႊေရာင္လႊမ္းေသာ ထုိကာလမ်ားတြင္ ဥေရာပခရီးသြားတို႔မွ “အေရွ႕တိုင္းက ဗင္းနစ္” ဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကေသာ ကမ္းေျမွာင္ေဒသတိုင္းျပည္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ယေန႔တိုင္ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ား၀ယ္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားထက္ လူဦးေရသာလြန္ မ်ားျပားေနလင့္ ကစား ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔ကမူ စပိန္ႏိုင္ငံရိွ ကိုယ့္ဖက္ကိုယ္ယက္သည့္ လူမ်ဳိးမ်ား ကဲ့သုိ႔ မိမိကိုယ္ကို သီးျခား တည္ရိွလာေသာ ေရွးေဟာင္းလူမ်ဳိး အင္အားစုႀကီးအျဖစ္ ခံယူထားဆဲျဖစ္ေနၾက၏။
ကရင္းမ္၏ ေမြးရပ္ေျမႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ ကၽြႏ္ုပ္သည္ ေလယာဥ္ ခရီးစဥ္ျဖင့္ ေရာက္ရိွသည္။ ၎မွာ လူဦးေရ ႏွစ္သိန္းရိွ ကၽြန္းၿမိဳ႕ေလး တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ကာ ပတ္လည္ ၀ိုင္းရံေနေသာျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားက ပင္လယ္ေအာ္တြင္းသို႔ စီး၀င္ေနၾကသည္။ ပထမအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ ကာလအတြင္း ၁၈၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်တို႔ ၀င္ေရာက္ေျခခ်သည္။ ထိုစဥ္ကတည္းက မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရ ထူထပ္ေနေသာ္လည္း ယင္းေဒသကို ဗုဒၶ၀ါဒစတင္ ထြန္းကာလာရာေဒသအျဖစ္ သတ္မွတ္လ်က္ရိွၾကသည္။
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈ၏ ထင္ရွားေသာေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ႏွင့္ ေရွးရိုးေထရ၀ါဒ လမ္းစဥ္က်င့္သံုးသူ မြန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပ၍ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်အက်ဥ္းေထာင္ထဲ၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္လည္း စစ္အစိုးရကို အာခံ၍ စစ္ေတြ သံဃာေတာ္မ်ားမွ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏႊဲရာမွ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ကူးစက္သြားသည္။ သို႔ေသာ္ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းစြာ ႏွိမ္ႏွင္းခံခဲ့ရသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးလူမ်ဳိးေရးအၾကမ္းဖက္မႈ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပြင့္အံလာသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္လိုက္သည္ ဆိုေသာ မြတ္စ္လင္မ္ သံုးဦးအား ခ်က္ျခင္းပင္ ေသဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ထပ္မံပြင့္ထြက္လာၿပီး ဆူပူေသာင္းက်န္းေသာ လူစုမ်ားက မြတ္စ္လင္မ္ရပ္ကြက္ ေအာင္မဂၤလာအား ရွင္းလင္းကာ အိမ္ေျခအမ်ားအျပားကို မီးေလာင္ တိုက္သြင္းခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ဖက္ေပါက္ကြဲ အၾကား ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ ၂၄၀ ဦးထက္မနည္း သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး လူေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းခန္႔မွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား၌ ပိတ္ေလွာင္ခံလိုက္ ရသည္။ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔က ႏိုင္ငံစြန္႔ ထြက္ေျပးႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။
ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္တြင္း ၀င္ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရာ၌ ရဲကင္းတစ္ခုက ကၽြႏ္ုပ္အား လွည့္ျပန္ေစခဲ့သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ပင္လယ္ျပင္ႏွင့္ မေ၀းလြန္းလွသည့္ စခန္းတစ္ခုသို႔ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္သည့္ လူတစ္ဦးကို ကၽြႏ္ုပ္မွ ငွားရမ္းသည္။ ထိုေနရာတြင္ ႏူးရ္အလီ အမည္ရိွ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသား တစ္ဦးႏွင့္ ဆံုစည္းခဲ့သည္။ သူ၀တ္ဆင္ထားသည့္ အျဖဴေရာင္တီရွပ္ေလးမွာ ေဟာင္းျမင္းစုတ္ခ်ာေနေပၿပီ။ အလီသည္ ကၽြႏ္ုပ္အား ခါေတာ္မီွ ပစ္စလက္ခတ္သခၤ်ဳိင္းတစ္ခုသို႔ ေခၚေဆာင္သြားကာ လတ္ဆတ္ေနဆဲ ေျမစုေျမပံုမ်ားကို ျပသပါသည္။ ၎မွာ စုၿပံဳျမွဳပ္ႏွံမႈေနရာတည္း။ စကားျပန္မွတဆင့္ သူက ေျပာျပခဲ့သည္။ ထိုေန႔မတိုင္မီက ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔သည္ ထရပ္ကားႀကီးတစ္စင္းျဖင့္ ညပိုင္းတြင္ ေရာက္ရိွလာေၾကာင္း၊ မည္သည့္ ရွင္းလင္းေျပာၾကားမႈ မရိွဘဲ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီး ႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားပါ၀င္ေသာ ရုပ္အေလာင္း ၅၈ ဦး ကားေပၚမွ ေအာက္သို႔ပစ္ခ်ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုရုပ္အေလာင္းမ်ားက ဟိုတစ္စဒီတစ္စ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ကာ မည္သူမည္၀ါမွန္း မမွတ္မိႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း၊ အျခားစခန္းတစ္ခုမွ လူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရိွေၾကာင္း၊ ထိုကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ပေဟဠိျဖစ္ေနရေၾကာင္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက မည္သည့္ေျပာဆိုေျဖၾကားမႈမျပဳသျဖင့္ ဤအေရးကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ လူတိုင္းက ေၾကာက္ရြံ႕ တုန္လႈပ္ေနေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ ၎ေနာက္ အလီက ေျမပံုေဟာင္းတစ္ခုထံသို႔ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး “ ကၽြန္ေတာ့္ဇနီးကို ဒီေနရာမွာ ျမွဳပ္ႏွံခဲ့တာပါ ” ဟု ေျပာျပပါသည္။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွာ အတန္ၾကာမွ် မွင္သက္ေနမိၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ မိုးရာသီကုန္ဆံုးလုအခ်ိန္ စိမ္းစိုႏွဴးညံ့ေသာ စိုက္ကြင္းက်ယ္ႀကီးကို ျဖတ္ေလွ်ာက္လ်က္ သူ၏ဇာတ္လမ္းကို ကၽြႏ္ုပ္အား ေအာက္ပါအတိုင္း ရိုးစင္းစြာ ေျပာျပခဲ့ေပသည္။
“ ကၽြန္ေတာ္တို႔ (စစ္ေတြက လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအားလံုး)ဟာ သင့္သင့္ျမတ္ျမတ္ ေနထိုင္လာၾကတာပါ။ တစ္ေန႔မွာေတာ့ သံဃာေတြက ဒါမင္းတို႔ေျမ မင္းတို႔ႏိုင္ငံ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ရြာကေန အဓမၼထြက္္ခြာေစပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက သူတို႔နဲ႔ပူးေပါင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့အခါ ရြာကေန ခြာကိုခြာရေတာ့မယ္လို႔ သိလိုက္ရပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ရပ္ကြက္တစ္ခုလံုးက ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္သြားၾကတယ္။ အဲ့ဒီ ပရမ္းပတာရႈပ္ေထြးမႈၾကားမွာ ကၽြန္ေတာ့္ဇနီး၊ သံုးႏွစ္အရြယ္သားေလးနဲ႔ ကြဲကြာသြားတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမစ္တစ္ခုကို ျဖတ္ေက်ာ္ၾကရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရစီးသန္လြန္းေနတယ္။ သူတို႔ ေရနစ္ရတယ္ေလ။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ဇနီးရဲ႕အေလာင္းကိုသာ ျပန္ရွာေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္ ”။
ညဖက္၌ ကၽြႏ္ုပ္ တည္းခိုသည့္ ပင္လယ္ကမ္းေျခနားေနစခန္း၀ယ္ အေတြးပြားေနမိပါေတာ့သည္။ ျမန္မာျပည္ကို ကမာၻလွည့္ ခရီးသည္မ်ားစခန္း တစ္ခုအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရန္ စြန္႔ဦး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပံု၊ အလီႏွင့္တစ္ကြ စခန္းထဲရိွအျခားသူမ်ားအေၾကာင္း၊ သူတို႔သည္ အသံဗလံမ်ား မေရာက္ႏိုင္သည့္ ေ၀းသီေခါင္ဖ်ား ဥပေဒမဲ့ေနရာ တစ္ခုရိွ ဦးတည္ရာမဲ့ႀကဳံရာ က်ပန္းလူသားမ်ားသဖြယ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ အမ်ားသြားလာေနသည့္ ေျမျပင္မွခြာ၍ ေ၀းကြာေသာ အရပ္ဆီသို႔ အသံတိုးညွင္းသထက္ တိုးညွင္းကာ ေမ်ာပါသြားေတာ့သေယာင္ …… စသည္ျဖင့္။
မ်ဳိးႏြယ္စုရွင္းလင္းေရးမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ပင္လယ္ျပင္ႏွင့္မိတ္ဖြဲ႕ျခင္း
ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုမွ ကိုက္ ၁၀၀ ခန္႔အကြာ ဘဂၤလားပင္လယ္၀တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာငါးဖမ္းေလွမ်ားကို ကၽြႏ္ုပ္ ေတြ႕ရ၏။ ယင္းေလွငယ္ အုပ္စုမ်ားတြင္ ေရျမဳပ္ေနၿပီး ေဆးေရာင္ ကင္းမဲ့ေျခာက္ေသြ႕ေသာ သစ္သားေလွငယ္မ်ား ၄၀ ခန္႔ရိွသည္။ ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္တြင္ ပြေနသည့္ပ်ဥ္ခင္းမ်ား အၾကား အက္ေၾကာင္းမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။ စိမ့္၀င္လာသည့္ေရမ်ားကို မေနမနားစုတ္ထုတ္ေနေသာ အသံသဲ့သဲ့ကိုလည္း ၾကားရေပမည္။ ေလွငယ္မ်ားမွာ ပူးကပ္စီတန္းထားေသာ ပ်ဥ္ခ်ပ္မ်ားသဖြယ္ျဖစ္လ်က္ ပင္လယ္သခၤ်ဳိင္းတစ္ခုအလား ခံစားရေစသည္။
ေရျပင္အနီး ရႊံ႕ကမ္းပါးေပၚတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားစြာက ေလွငယ္တစ္စင္းအား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေနၾက၏။ ေပ ၄၀ ခန္႔ရွည္လ်ားေသာ သေဘၤာကိုယ္ထည္မွာ အရိုးစုႀကီးတစ္ခုအလား ထင္ျမင္ရသည္။ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးက တူတစ္ေခ်ာင္းကို သံေခ်းတက္သံေခ်ာင္းမ်ားျဖင့္ တူေခါင္းတပ္ဆင္ႏိုင္ရန္ အလုပ္ရႈပ္လ်က္ရိွသည္။ ဆားဓာတ္သည္ သံထည္အားလံုးကို အလ်င္အျမန္ တိုက္စားႏိုင္ရကား အေနာက္တိုင္း သစ္ထြင္းေလွ တည္ေဆာက္သူတို႔သည္ ေၾကးနီႏွင့္ သံေခ်းမတက္ႏိုင္ေသာ စတီးလ္ပစၥည္းမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳၾကေၾကာင္း ကၽြႏ္ုပ္ သတိရေနမိေပသည္။
“ ဒီေလွငယ္ေတြထဲမွာ လူ ၆၀-၇၀ ေလာက္ကို တင္ေဆာင္ေလ့ရိွပါတယ္ ” ဟု ကၽြႏ္ုပ္၏လမ္းျပက ေျပာျပသည္။ သူတို႔သည္ ၎ခေနာ္နီ ခေနာ္နဲ႔ေလွငယ္ေလးမ်ားျဖင့္ ေရေၾကာင္းအခ်က္ျပကိရိယာ တစိုးတစိမွ်မပါ၀င္ ပင္လယ္ခရီးစဥ္သို႔ ထြက္ၾကေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မွာ ကပ္လ်က္ရိွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မွာေတာ့ မေလးရွား ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ အလြတ္ရုန္းထြက္ေျပးၾကသည္ဟူ၏။
လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ား၏ အဆိုအရ ယမန္ႏွစ္အတြင္း ေသြးပ်က္ေနရရွာေသာ ဒုကၡသည္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ မ်ဳိးျဖဳတ္သုတ္သင္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ပင္လယ္ျပင္၏ အႏၱရာယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။
၂၀၁၂ အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုပါ၀င္ေသာ လူေပါင္း တစ္ေသာင္းသံုးေထာင္သည္ ၎နည္းလမ္းျဖင့္ အလြတ္ရုန္းရာမွ (တရား၀င္စာရင္းရ) ၄၈၅ ဦးမွာ နစ္ျမဳပ္ေသဆံုးရသည္ဟု ကုလသမဂၢမွ ဆိုသည္။ ယမန္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ကၽြႏ္ုပ္ ရန္ကုန္မွျပန္လာၿပီး မ်ားမၾကာမီ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ လူေပါင္း ၇၀ သည္ ၀န္ႏွင့္အားမမွ်၍ ေလွပြင့္ထြက္ျခင္းေၾကာင့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္း နစ္ျမဳပ္သြားရသည္ကို ၾကားသိလိုက္ရပါ၏။ ေခ်းတက္သံေခ်ာင္းမ်ားကိုင္ေဆာင္ခဲ့သူအမ်ဳိးသားမွာ ႏိုင္ငံစြန္႔ ထြက္ခြာေသာထိုသူတို႔အထဲ ပါမပါဟူသည္ကိုမူ ကၽြႏ္ုပ္ မသိေတာ့ပါေလ။
မီးသင့္ေလာင္ကၽြမ္းထားသည့္ ဗလီတစ္လံုး
ကၽြႏ္ုပ္အားအက်ဳိးေဆာင္ေပးသူ အသက္ ၆၀ အရြယ္ ဦးေအာင္၀င္းေနာက္မွ ကၽြႏ္ုပ္သည္ စစ္ေတြအနီးရိွ မီးတင္ရိႈ႕ခံဗလီ၏ျပာပံုမ်ား အၾကား ျဖတ္သန္း လိုက္ပါခဲ့သည္။ ကပ္လ်က္ေနရာရိွ စာသင္ေဆာင္ေဟာင္းေနရာသို႔လည္း ၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈသည္။ ထိုဗလီသို႔ ေန႔စဥ္လာေရာက္ ၀တ္ျပဳသူမွာ ၃၅၀ ခန္႔ရိွသည္ဟု ဦးေအာင္၀င္းက ေျပာျပသည္။ အၾကြင္းအက်န္အပိုင္းအစမ်ားျဖင့္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ေနေသာ စာသင္ခန္း တစ္ခုကို ျဖတ္သန္းရာ ေထာင္မတ္ေနဆဲ နံရံမ်ား၊ မဲတူးကၽြမ္းေလာင္ထားေသာ ၾကမ္းျပင္၊ တစ္ခ်ိန္က ေက်ာင္းသားမ်ား အတြက္ ေန႔လည္စာျပင္ဆင္ စီမံေပးရာ မီးဖိုေဆာင္ အပ်က္အစီးပံုမ်ား၊ ေလွ်ာက္လမ္းေျမျပင္ေပၚ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္အက်ဳိးအပဲ့ အစိတ္အပိုင္းမ်ား စသည္တို႔ကို ေတြ႕ရေလ၏။
“ ဇြန္လ ၁၂ ရက္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မဲမဲျမင္သမွ် မီးရိႈ႕ခဲ့တယ္။ ၁၃ နဲ႔ ၁၄ ရက္မွာလည္း ထပ္လုပ္ၾကတယ္။ အဲ့ဒီအခါ ထြက္ေျပးဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့ သူေတြကို ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္ ” ဟု သူက ဆိုသည္။
နံရံသာက်န္ရစ္သည့္ ေနာက္ထပ္အခန္းတစ္ခုထဲ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခိုက္အတန္႔တြင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ၀န္းက်င္မွအေစာင့္မ်ား၏ မ်က္ကြယ္၌ ရိွခဲ့ၾက၏။ ဤတြင္ ဦးေအာင္၀င္းမွ “ အၾကမ္းဖက္မႈထဲမွာ ကၽြန္ေတာ့္ ေယာက္ဖႏွစ္ဦးကို ဆံုးရံႈးခဲ့တယ္။ တစ္ေယာက္က ရိုက္ႏွက္ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ (သူ႔လည္ပင္းကို လက္ညိွဳးျဖင့္ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ဆြဲျပကာ) ဓားရွည္တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ လည္မ်ဳိကို ခုတ္ပိုင္းခံရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ သိပ္၀မ္းနည္းပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ တရားမွ်တမႈ ခုခ်ိန္ထိ မရိွေသးပါဘူးဗ်ာ ” ဟူ၍ တိုးညွင္းေသာေလသံျဖင့္ မ်က္ရည္၀ဲလ်က္ ေျပာျပပါသည္။
ဦး၀ီရသူ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဗုဒၶ၀ါဒ ႏွင့္ အမ်ဳိးသားေရး အယူအဆတို႔မွာ ရာစုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ၾကာေညာင္းသည္ အထိ ေဒြးေရာယွက္တင္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ၁၉၂၀ ႏွစ္မ်ားက ၿဗိတိသွ် ရဲအရာရိွအျဖစ္ ျမန္မာျပည္သို႔ေရာက္လာခဲ့ေသာ ပထမဆံုး စာေရးဆရာ ေဂ်ာ့ဂ်္ ေအာ္၀ဲလ္ George Orwell က ရဟန္းသံဃာတို႔သည္ ၀ိနည္းႏွင့္ မေလ်ာ္ညီစြာ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည္ကို ျမင္ေတြ႕ ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ႏွစ္တစ္ရာနီးပါး လြန္ေျမာက္ေသာ္ အစြန္းေရာက္ဗမာဘုန္းေတာ္ႀကီး အရွင္၀ီရသူမွာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ၏ အထင္ကရေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ေပၚထြက္လာၿပီး အမုန္းတရားေဟာေျပာခ်က္မ်ားေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရႈတ္ခ်ျပစ္တင္ခံရသူျဖစ္သည္။ သူသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ၁၀ ဦးကို သတ္ျဖတ္ေအာင္လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၅ ႏွစ္ခ်မွတ္ခံရေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၌ အေထြေထြလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ လြတ္ေျမာက္လာသည္။ သူ၏ ဗေလာင္းဗလဲရာဇ၀င္ႏွင့္ဆန္႔က်င္စြာ အရပ္ ၅ ေပ ၇ လကၼသာရိွၿပီး ႏွစ္လိုဖြယ္ အသြင္ျဖင့္ ၾကည္ညိဳစရာ ဓမၼဆရာအသြင္ေဆာင္၍ ၄၅ ႏွစ္ဆိုေသာအရြယ္ႏွင့္ မလိုက္ေအာင္ ႏုပ်ဳိေနျခင္းကို ေတြ႕ျမင္ရေသာ အခါ ကၽြႏ္ုပ္မွ မယံုႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ရေလ၏။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ေျပာင္းေရႊ႕လာၿပီး ေျမယာႏွင့္အလုပ္အကိုင္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားသူမ်ားအျဖစ္ ၉၆၉ အဖြဲ႕မွ သတ္မွတ္ၾကသည္။ တစ္ဦးေသာသူမွ ကၽြႏ္ုပ္အား “ သူတို႔ဟာ ခင္ဗ်ားတိုင္းျပည္က စိမ့္၀င္လာတဲ့မကၠဆီကန္ေတြလုိမ်ဳိးဘဲေပါ့ ” ဟု သံေယာင္လိုက္ေျပာဆိုပါသည္။
ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ရည္ညႊန္းသည္ဟုယူဆရေသာ ၉၆၉ ဂဏန္းကုိ ဦး၀ီရသူမွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ဆုပ္ကိုင္သည္။ ေက်ာက္တိုင္တစ္ခု အေပၚရိွေသာ ျခေသၤ့သံုးေကာင္မွ ေရာင္ျခည္စက္ကြင္းျဖာထြက္ေနသည့္ ထိုအဖြဲ႕၏လက္စြဲတံဆိပ္(လိုဂို)အား ျမန္မာျပည္တစ္၀ွမ္း ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္မ်ား၊ အငွားယာဥ္မ်ား၊ ပုဂၢလိက ယာဥ္မ်ားေပၚတြင္ အလြယ္တကူ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါ၏။
ဦး၀ီရသူထံ၌ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္ေနာက္လိုက္မ်ားရိွေနသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို “ေခြးမ်ား”၊ “ငါးဖယ္/ငါးၾကင္းမ်ား” ႏွင့္ အျခား အမည္တို႔ျဖင့္ ကင္ပြန္းတပ္ေခၚဆိုထားေသာ သူ၏ YouTube ဗီဒီယိုမ်ားက အင္တာနက္တစ္ခြင္၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန၏။
ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္တြင္ ကၽြႏ္ုပ္ သူႏွင့္ဆံုေတြ႕ခဲ့သည္။ သူ႔လက္ေအာက္တြင္ သံဃာ ၂၅၀၀ ခန္႔ရိွသည္။ ကမာၻ႕မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ပူးေပါင္းႀကံစည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာသံဃာမ်ား ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ၀ပ္လွ်ဳိးေနရသည့္ပန္းခ်ီကားကို သူက ေရးဆြဲျခယ္သျပသ ထား၏။ “သူတို႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အစၥလာမ္မစ္ နယ္ပယ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖို႔ျဖစ္တယ္ ” ဟု ဦး၀ီရသူက ဆိုသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာအားလံုးနီးပါးမွာ အလ္ကိုင္ဒါကဲ့သို႔ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈမရိွေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ ယင္းတို႔၏ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္၌ေရာက္ေနသည္ဟု သူက ေျပာၾကားသည္။
၀ီရသူ၏ ေက်ာင္း၀င္းျပင္ပတြင္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ သံဃာအေလာင္းမ်ား၏ ျမင္မေကာင္းလွေသာဓာတ္ပံုမ်ားကို ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးႏွစ္ခုျဖင့္ စိုက္ထူထား၏။ ယင္းပုံမ်ား၏အထက္၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခ်ိဳးငွက္မ်ား ၀ိုင္းရံထားသည့္ ဦး၀ီရသူ၏ပုံတူကို တခမ္းတနား ေဖာ္ျပထား၏။ ၎သံဃာမ်ားသည္ မြတ္စ္လင္မ္တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ား၏ မေသမခ်င္းသတ္ျဖတ္မႈခံရသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။ ထိုပံုမ်ားကို မည္သည့္ေနရာမွရရိွပါသနည္းဟု ကၽြႏ္ုပ္မွေမးျမန္းသည့္အခါ ထိုင္းႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမ်ားမွျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူဦးေရ အနည္းအက်ဥ္း ရိွေနေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ဆိုင္းဘုတ္တစ္ခုမွ အလားတူဓာတ္ပံုမ်ားမွာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ရရိွလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဓာတ္ပံုမ်ားမွာ ခိုင္လံုမႈ မရိွသလို ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္စပ္မႈဟူ၍လည္း မရိွပါေလ။ အေၾကာင္းေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ားစုရိွေနေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားကို ၾကည္ညိဳေလးစားၾကေသာ ေနရာေဒသတစ္ခုအတြင္း ဤေရြ႕ဤမွ်မ်ားျပားလွသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား သတ္ျဖတ္ခံရသည္ဆိုသည့္ ဤအခ်က္မွာ ယံုၾကည္လက္ခံရန္ မျဖစ္ႏိုင္လြန္းေလၿပီ။ ဤသို႔ေသာတိုင္းႏိုင္ငံတစ္ခု၌ ဤရာဇ၀တ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ရိွေသာ္ သတင္းမ်ားတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ မေဖာ္ျပ မတင္ဆက္ေလသနည္း ? အဆီအေငၚမတည့္လြန္းေလစြ။
၀ါရွင္တန္ရိွ လူ႕အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား Physicians for Human Rights အတြက္ အထက္တန္းဥပေဒအႀကံေပးျဖစ္သူ အန္ဒရီးယား ဂစ္တဲလ္မဲန္း Andrea Gittleman က ဦး၀ီရသူ ေဟာၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈတို႔အၾကား အနီးကပ္ပတ္သက္မႈရွိေနေၾကာင္း သူမ၏ အဖြဲ႕အစည္းမွ ေတြ႕ရွိထားၿပီးျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဂစ္တဲလ္မဲန္းက ဤသို႔ဥပမာတစ္ရပ္ကို လွစ္ဟျပသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား တတိယႏိုင္ငံတစ္ခုသို႔ ပို႔ေဆာင္ေရးဟူေသာ လက္ရိွသမၼတဦးသိန္းစိန္၏ အျငင္းပြားဖြယ္အစီအစဥ္ကို ေထာက္ခံေသာအားျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ အတြင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ ၀ီရသူဦးေဆာင္ေသာ သံဃာတစ္စုမွ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ေထာက္ခံ ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္တစ္လၾကာေသာ အခါ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အၾကမ္းဖက္မႈသည္ ပိုမိုဆိုး၀ါးစြာ ျဖစ္ပြားလာေတာ့သည္။
(ရိုဟင္ဂ်ာအေပါင္းကို နယ္ႏွင္လိုက္ၾကရန္ သံဃာမ်ားမွ လႈံ႕ေဆာ္ေဟာၾကားၿပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီ စုၿပံဳသတ္ျဖတ္မႈ ေပၚေပါက္ခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာမီဒီယာမ်ားက အခိုင္အမာ တင္ျပထားၾကသည္မွာ သတိျပဳစရာျဖစ္၏)။
ယမန္ႏွစ္က အျငင္းပြားဖြယ္ရာ Times မဂၢဇင္း၏အင္တာဗ်ဴးတြင္ ဦး၀ီရသူအား “ဗမာဘင္လာဒင္” ဟူ၍ ေခါင္းစည္းတပ္ခဲ့သည္။ မဂၢဇင္းထြက္ရိွလာၿပီးေနာက္ သံဃာတစ္ေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ဗမာလူမ်ဳိးတစ္စုက စီတန္းကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္သည္လည္း မုန္းတီးေရးစကားျပန္႔ႏွံ႔မႈ ရပ္တန္႔လိုက္ရန္ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ဟုဆိုကာ မဂၢဇင္းကိုပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ ထိုေဆာင္းပါးတြင္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ကမာၻ႕အၾကမ္းဖက္မႈ၏ ပင္မအေၾကာင္းတရားျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႔ေနာက္ေတာ္ပါး ဒကာဒကာမမ်ားအေနႏွင့္ ႏိုးၾကား သတိ၀ီရွိဖို႔ ႏႈိးေဆာ္ထားေၾကာင္းဟူေသာ ဦး၀ီရသူ၏ေျပာဆိုခ်က္ကို ေဖာ္ျပထား၏။
“ အသင္တို႔အေနနဲ႔ ေမတၱာနဲ႔ၾကင္နာမႈကို အျပည့္အ၀ေပးႏိုင္ပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ေခြး႐ူးနဲ႔ေတာ့ တြဲအိပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး ”။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အင္တာဗ်ဴး ညေနခင္းပိုင္းတြင္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္အေလာင္းေကာင္ဓာတ္ပံုမ်ားအနီး ကၽြႏ္ုပ္သည္ ေခၽြးနစ္ေနသည့္ ရွပ္အကၤ်ီႏွင့္ရပ္လ်က္ ဦး၀ီရသူ၏ ရင္ဖြင့္စကားမ်ားကို နားေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ဖိလစ္ပိုင္ရိွ ကိုရာဇန္ အကြီႏို၊ ပါကစၥတန္မွ ဘနာဇီရ္ ဘူတို၊ အိႏိၵယမွ မဟတၱမ ဂႏၵီ အစရိွသည့္ သမိုင္း၀င္ ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ားကို ေလးစားအားက်ေၾကာင္း သူကဆိုသည္။
“ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခုခံကာကြယ္ေရးနည္းလမ္းကို ျပသခဲ့တဲ့ မာတင္ လူသာကင္းလို ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးကို အထူးအားက်ေလးစားမိပါတယ္။ သူ႔စံနမူနာေနာက္လိုက္တဲ့လူေတြ ျမန္မာျပည္မွာ လက္တစ္ဆုပ္စာသာသာပဲ ရိွပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲကတစ္ေယာက္ကေတာ့ က်ဳပ္(ဦး၀ီရသူ) ပါပဲ ”။
ကၽြႏ္ုပ္မွာ တအံ့တၾသျဖင့္ အူယားလိုက္ေလျခင္း။ အေမရိကန္ဧည့္သည္တစ္ဦးအျဖစ္ အလိုက္သင့္ ဆက္ဆံေနရေသာ ကၽြႏ္ုပ္အဖို႔ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ညွင္းဆဲမႈဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးၿပီးျဖစ္ပါသည္။ (အားလံုးမဟုတ္ေသာ္လည္း) ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ အၾကမ္းဖက္စုၿပဳံသတ္ျဖတ္မႈ အမ်ားစုေနာက္ကြယ္၌ ရိွေနသည္ဟု ညႊန္းခံရသည့္ ေသးညွက္ညွက္ လူမြန္တစ္ဦးႏွင့္ စကားေျပာဆုိေနသည္(ကို သူကိုယ္တိုင္မွသိပါ၏ေလာ)။ သို႔ႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္က “ အဲ့ဒီ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘာေၾကာင့္ အသတ္ခံရတာလဲ ? ဘာေၾကာင့္မို႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ သူတို႔ဦးေရ တစ္သိန္းေလးေသာင္းအထိ ရိွေနရတာလဲ ? ” ဟူ၍ သံသယႀကီးစြာျဖင့္ ေမးျမန္းေလရာ ဦး၀ီရသူမွ “ အဲ့ဒါဟာ လုပ္ႀကံ၀ါဒျဖန္႔ခ်က္ပါ ” ဟု သိမ္ေမြ႕စြာ ျပန္ေျဖလိုက္ပါေတာ့သည္။
အမာနီအေနာက္ဖက္တြင္ေတြ႕ရသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ထင္ရွားေသာအတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဓာတ္ပံုျဖစ္သည္။ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ၌ လူ႔အခြင့္အေရးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကည္ညိဳ ခံရေသာ ေဒၚစုၾကည္မွာ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္တို႔ အေပၚ မ်ဳိးႏြယ္ရွင္းလင္းျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏႈတ္ဆိတ္လ်က္ ရိွေနသည္။ (ဓာတ္ပံု)
အမာနီ စိန္လႈိင္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနသည့္အုပ္စု၀င္မ်ား အတက္မွျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားကိုအသံုးခ်၍ စစ္တပ္မွ အာဏာျပန္လည္ရယူလိုေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူမက ေျပာၾကားသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမား
မႏၱေလးရိွ သူမ၏ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေသာဒုတိယတန္းစားအိမ္ငယ္ေလးအတြင္း ပထမဆံုး သတိျပဳမိစရာသည္ကား ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ထင္ရွားေသာ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ႏိုဗယ္လ္ ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဓာတ္ပံုကားခ်ပ္ႀကီးျဖစ္၏။ ထိုအိမ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အမာနီ စိန္လိႈင္၏ေနအိမ္ျဖစ္သည္။ သူမသည္ ၁၉၈၀ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားက ေက်ာင္းသူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းခံရသည္။ တစ္ခါ သူမ၏ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူငယ္ခ်င္မ်ား အဖမ္းခံရသည့္ေနာက္ တစ္လတာ ေတာခိုခဲ့ဖူးသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ သမၼတေနရာ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ အမွန္တကယ္ ရိွမရိွဟူသည္မွာ သံသယ၀င္စရာအဆင့္မ်ားစြာ ရိွေနေၾကာင္း၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ရန္ စစ္တပ္မွ လက္ခံရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ထိုဖြဲ႕စည္းပံု၌ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံသူ၏ မိသားစုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ေမြးဖြားသူမ်ားသာ ျဖစ္ရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း၊ ေဒၚစုၾကည္၏ခင္ပြန္းႏွင့္ရင္ေသြးမ်ားမွာ အဂၤလန္တြင္ ေမြးဖြားသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ရိွရာ ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ေပးႏိုင္ဖြယ္မရိွေၾကာင္း သူမက ေျပာျပပါသည္။
အမာနီက ဤသို႔ထပ္မံေျပာျပ၏။
“ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ႀကိဳဆုိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကိုေပါ့။ ဒါေပမယ့္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဖန္တီးေနတယ္။ ဒါဟာ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို လမ္းေၾကာင္းေခ်ာ္သြားေအာင္ဖန္တီးတဲ့ အစိုးရရဲ႕ တမင္ႀကံစည္ခ်က္ေျခလွမ္းတစ္ရပ္ပါ။ အလ်င္က လံုးလံုးမၾကားဖူးတဲ့ ေမတၱာလႈပ္ရွားမႈေတြ အပူတျပင္း ေခါင္းေထာင္လာပါတယ္။ အလားအလာေကာင္းတဲ့ လကၡဏာတစ္ရပ္လို႔ ထင္ျမင္စရာရိွပါတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ လက္ေတြ႕ရင္ဆိုင္ေနၾကရတဲ့ျပႆနာေတြ ကေန အာရံုလႊဲဖို႔ အစိုးရပိုင္းက ႀကိဳးစားေနတာပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ မြတ္စ္လင္မ္ေတြ တိုက္ခိုက္စရာ ဘာအေၾကာင္းမွ မရိွပါဘူး။ ကၽြန္မတို႔အားလံုး တစ္ေျမတည္းမွာ ေမြးဖြားလာၾကတယ္။ ကၽြန္မတို႔အားလံုးဟာ ေမာင္ရင္းႏွမေတြလိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေနာက္ကြယ္ကေန ႀကိဳးကိုင္ေနတာျဖစ္တယ္။ ႀကိဳးဆြဲတဲ့ဇာတ္ဆရာ ရိွကိုရိွေနပါတယ္ ”။
အျပန္ခရီး
=======
ကၽြႏ္ုပ္ ရန္ကုန္မွာရိွေနစဥ္ ေနာက္ဆံုးရက္မ်ားအတြင္း ဗံုးငါးလံုး ေပါက္ကြဲခဲ့၏။ ေပါက္ကြဲမႈတစ္ခုတြင္ ၄၃ ႏွစ္အရြယ္ ထေရးဒါးေဟာ္တယ္ရိွ အေမရိကန္ခရီးသြားဧည့္သည္တစ္ဦး ဒဏ္ရာအမ်ားအျပား ရရိွခဲ့သည္။ ျမန္မာ စစ္တပ္ကို ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ လံုးလံုး အာခံတိုက္ခိုက္ေနခဲ့ေသာ ကရင္သူပုန္မ်ားလက္ခ်က္ဟု အစိုးရက ျပစ္တင္စြပ္စြဲ၏။
သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို စမ္းသပ္ဖြင့္လွစ္ေပးထားျခင္းေၾကာင့္ေလာမသိ – သတင္းစာတစ္ေစာင္က ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ အေၾကာက္တရားသြတ္သြင္းရန္ အစိုးရ၏အားထုတ္မႈမ်ားဟုဆိုကာ ရဲေထာက္လွမ္းေရးတို႔ကို ျပစ္တ င္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ျပည္တြင္း အာဏာရွင္တို႔၏ လမ္းေၾကာင္းမ်ားအရ ဤသံုးသပ္ခ်က္က အျခားအရာတို႔ထက္ ပိုမိုဆီေလ်ာ္လ်က္ရိွေနေပသည္။
၎မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ၀ါတြင္းကာလအကုန္ သီတင္းကၽြတ္အားလပ္ရက္ကာလ မိုးရာသီကုန္လြန္စ အခ်ိန္၌ျဖစ္သည္။ ကမာၻ႕အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တို႔၏ သားေကာင္ စြန္႔လွဴပြဲေတာ္ – အီးဒုလ္အသြ္ဟာ ႏွင့္ သီတင္းကၽြတ္မွာ ထူးထူးျခားျခား တိုက္ဆိုင္ေနသည္။ ထိုပြဲေတာ္ႏွစ္ခုလံုး၏ ရသကို ကၽြႏ္ုပ္ ျမည္းစမ္းခြင့္ ရခဲ့၏။ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေသာ သီတင္းကၽြတ္မီးထြန္းပြဲေတာ္အတြင္း ကၽြႏ္ုပ္ လမ္းသလား လည္ပတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ ကၽြႏ္ုပ္အား ကရင္းမ္မွ လာေရာက္ေခၚေဆာင္ကာ မြတ္စ္လင္မ္ရပ္ကြက္တစ္ခုသို႔သြားသည္၊ ထိုေနရာတြင္ ထံုးတမ္းစဥ္လာအတိုင္း အသားလွဴဒါန္းမႈကို တန္းစီလက္ခံရယူေနသည့္ သူဆင္းရဲမ်ားအား ေတြ႕ရသည္။
ထို႔ေနာက္တြင္ ထင္ရွားေသာ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံေရးသမား ဦးေက်ာ္မင္း၏ေနအိမ္သို႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ သြားၾကသည္။ ဦးေက်ာ္မင္းသည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရသည္။ သူ၏ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျပည္ပ၌ အမည္ဆိုးတြင္ရသည္ဟုဆိုကာ ေထာက္လွမ္းေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ သူ႔အား ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ဆက္လက္၍ သူ၏မိသားစုျဖစ္ေသာ သူ႔ဇနီးႏွင့္ရင္ေသြးသံုးဦးကိုပါ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ သူႏွင့္အတူ ေခၚယူထိန္းသိမ္းခဲ့ေလသည္။ ထိုစဥ္က အသက္ ၁၈ ႏွစ္သာရိွေသးသည့္ အငယ္ဆံုး သမီးျဖစ္သူ ေ၀ေ၀မွ ကၽြႏ္ုပ္အား ေျပာျပသည္မွာ – ညဥ့္သန္းေခါင္ခ်ိန္တြင္ အမည္ဆိုးျဖင့္ေက်ာ္ၾကားလွသည့္ အထူးရဲတပ္ဖြဲ႕ဌာနမွ ၎တို႔ေနအိမ္သို႔ ေရာက္လာေၾကာင္း၊ မည္သည့္ေခ်ပရွင္းလင္းခြင့္မျပဳဘဲ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ၌ ႏွစ္လတာထားရိွၿပီးေနာက္ သူမမိခင္ႏွင့္ သူမ၏ေသြးခ်င္းမ်ား အားလံုးကို ေထာင္ဒဏ္ ၁၇ ႏွစ္ခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း၊ အဓိကပစ္မွတ္ျဖစ္ေသာ သူမ၏ဖခင္မွာ ၄၆ ႏွစ္ေထာင္ဒဏ္ စီရင္ခ်က္ခ်ခံရေၾကာင္း၊ နာမည္ႀကီး အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္၌ သူတို႔အားလံုးကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခဲ့ေၾကာင္း စသျဖင့္ျဖစ္ပါ၏။ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္ကို ၁၈၇၁ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်ေခတ္တြင္ အက်ဥ္းသား ငါးေထာင္အတြက္ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး၊ ထိုေခတ္က ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာ၌ အႀကီးမားဆံုးေထာင္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ လူဦးေရ တစ္ေသာင္းအထိ မဆန္႔မၿပဲ ထည့္သြင္းခဲ့သည္ဟု ဦးေက်ာ္မင္းက ဆိုသည္။
ကၽြႏ္ုပ္၏ခရီးစဥ္မတိုင္မီ လအနည္းငယ္ခန္႔ကမွ ဦးေက်ာ္မင္းမိသားစုတို႔မွာ အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္လာခဲ့ပါသည္။ သံတိုင္မ်ားေနာက္ကြယ္မွ သူတို႔၏ နာၾကင္ေၾကကြဲဖြယ္အျဖစ္က ကၽြႏ္ုပ္အား စိတ္ထိခိုက္ေစခဲ့ပါသည္။ (ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသည့္အတြက္လည္း) ပီတိျဖစ္ရပါသည္။
ဦးေက်ာ္မင္းသည္ လုပ္ငန္းခြင္ျပန္၀င္ခဲ့သည္။ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ထက္ျမက္ေသာ သမီးျဖစ္သူမွာလည္း ေထာင္တြင္း၌ အဂၤလိပ္စာေပကို အားစိုက္ေလ့လာခဲ့ရာ ယခုအခ်ိန္တြင္ အေတာ္အတန္ ကၽြမ္းက်င္ေနေလၿပီ။ အေမရိကန္သံရံုး၌ လူထုေရးရာ သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္သည္။ သူမႏွင့္သူမ၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မွာ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္သို႔ ဖိတ္ၾကားခံရကာ မၾကာေသးမီကပင္ နယူးေယာ့ခ္ႏွင့္၀ါရွင္တန္ ခရီးစဥ္မွ ျပန္လည္ေရာက္ရိွလာပါသည္။ ၎မွာ အေသးအဖြဲ အစီအစဥ္ျဖစ္ေသာ္လည္း အလားအလာေကာင္းေသာ လကၡဏာေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
တရုတ္ေလေၾကာင္းလိုင္းျဖင့္ အိမ္ျပန္ခရီးစဥ္၀ယ္ မန္ဒရင္တရုတ္စာတန္းထိုး The Lone Ranger ကို ၾကည့္ရႈရင္း၊ စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္မ်ားကို စားသံုးရင္း ကမာၻႀကီး မည္မွ်က်ဥ္းေျမာင္းသြားသည္ကို လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သည္ အဘယ္မွ် ေခတ္ေနာက္က် က်န္ရစ္ခဲ့သည္ကိုလည္းေကာင္း ကၽြႏ္ုပ္မွ ၾသခ်သံုးသပ္ေနမိေပသည္။
စန္တာဘာဘရာသို႔ ကၽြႏ္ုပ္ျပန္ေရာက္ၿပီး ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာ အပယ္ခံ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ တိုက္တြန္း စာထုတ္ျပန္သည္။ ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ၿပီး ၀င္မစြက္ဖက္ပါရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မတုန္႔မဆိုင္း တုန္႔ျပန္လိုက္ေလသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ခြဲျခားဆက္ဆံမႈအဆံုးသတ္ရန္၊ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လူနည္းစု၀င္မ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားက်င့္သံုးရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား တြန္းအားေပးေရးအဆုိတစ္ရပ္ကို အေမရိကန္ ကြန္ကရက္၌ တင္သြင္းသည္။ မိန္းျပည္နယ္မွ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေဟာင္း တြမ္ အင္ဒရူးစ္မွ မူၾကမ္းဆြဲေပးထားေသာ ယင္းအဆိုမွာ အက်ယ္တ၀င့္ သံုးသပ္တင္ျပခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၂၅ ႏွစ္က ဆႏၵျပသူမ်ားကို ေသြးေခ်ာင္းစီးၿဖိဳခြင္း လိုက္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား စစ္ေရး အကူအညီျဖတ္ေတာက္လိုက္ျခင္း ဟူေသာ ေနာက္ဆံုးအႀကီးစားပိတ္ဆို႔မႈကို ဖယ္ရွားမည့္ အိုဘားမားအစိုးရ၏ေနာက္ကြယ္မွျမင္ကြင္းမ်ား တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ၎က ဦးတည္တင္ျပထား၏။ “ လက္နက္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတာကိုက မွားယြင္းပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အစိုးရလက္ေအာက္ခံလား၊ အစိုးရဟာ စစ္တပ္ရဲ႕လက္ေအာက္ခံ အျဖစ္ရိွေနဆဲလား ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ရဲ႕စစ္ေရး အကူအညီေပးလိုက္မွာကို ကၽြန္ေတာ္ စိုးရိမ္ေနရတာပါ ” ဟု သူက ကၽြႏ္ုပ္အား ေျပာပါသည္။
၀ါရွင္တန္ဒီစီမွ အၾကည္ညိဳခံပုဂၢိဳလ္တျဖစ္လဲ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးျပယုဂ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အေပၚ လူမဆန္စြာ မ်ဳိးျဖဳတ္သုတ္သင္မႈ မ်က္ႏွာစာ၌ အဘယ္ေၾကာင့္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနရေၾကာင္း အင္ဒရူးစ္ကို ကၽြႏ္ုပ္ေမးျမန္းပါသည္။
“ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ တတိယေျမာက္ ႏိုင္ငံေရး အကာအရံ ျဖစ္ေနလို႔ပါဘဲ။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘယ္ႏိုင္ငံေရးသမား ကမွ လူနည္းစု၀င္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပင္းထန္ျပတ္သားစြာ မရပ္တည္ႏိုင္ၾကဘူးေလ ” ဟူ၍ သူက ခပ္ဘြင္းဘြင္းပင္ ေျပာခ်လိုက္ပါေတာ့သည္။
xxxxxxxxxxxx
** ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ၆ ရက္ထုတ္ The Independent မဂၢဇင္းမ်က္နွာဖံုးတြင္ Burma’s Brutal Buddhists စာတန္းျဖင့္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Kevin McKiernan ၏ Buddhist Rampage in Burma ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ အရိွအတိုင္း ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
ကီဗင္ မက္ကီယာနန္ သည္ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦး၊ ၎အျပင္ ရုပ္ရွင္ဖန္တီးသူတစ္ဦးလည္းျဖစ္၏။ Good Kurds, Bad Kurds ဟူေသာ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္အတြက္ ဒါရိုက္တာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး၊ The Kurds: A People in Search of Their Homeland (St. Martin’s Press, 2006) စာအုပ္ကို ျပဳစုေရးသားသူလည္းျဖစ္သည္။
————————–————————–——-
** Print Media မ်ားတြင္ M-Media ခြင့္ျပဳခ်က္မရိွဘဲ အသံုးျပဳခြင့္မျပဳပါ။
ဆက္သြယ္ရန္ editor@m-mediagroup.com
