အမ်ိဳးသားေက်ာင္း၊ အမ်ိဳးသားပညာေရးရဲ႕ အေမြအႏွစ္

ေဆာငး္ပါးရွင္- ဆူးငွက္

၁၂၈၂ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ (၁၉၂၀ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ၅ရက္)ေန႔မွာ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္က တကၠသိုလ္အက္ဥပေဒကို မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသား ကိုဘဦးအပါအ၀င္ (၁၁)ဦးက ဦးေဆာင္ၿပီး သပိတ္ ေမွာက္ၾကတာပါ။ ဒီပထမေက်ာင္းသားသပိတ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးဆိုင္ရာ အသိအျမင္ေတြကို ပထမဆံုးစတင္ထိုးေဖာက္ အျမင္က်ယ္ေစတဲ့ သမိုင္း၀င္ လႈပ္ရွားမႈႀကီးပါပဲ။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ၾကမ္ၼာကို ကိုယ့္ဖာသာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ဖို႔ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚ ျမႇင့္တင္ေရးမွာ အမ်ိဳးသားပညာေရးက အေရးပါေၾကာင္း လံႈ႔ေဆာ္လိုက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈႀကီးလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ဒါေၾကာင့္ ပထမ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီး အၿပီး၊ ရန္ကုန္မွာ ဗဟန္း အမ်ိဳးသားေကာလိပ္နဲ႕ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားအျပင္ တစ္ျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အထိ၊ အမိ်ဳးသားေက်ာင္းေတြ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ၁၂၈၃ခု သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၈ရက္ (၁၉၂၁ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၄ရက္)ေန႔က မႏ္ၲေလးမွာက်င္းပတဲ့ န၀မေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္း အစည္းအေ၀းႀကီးမွာ ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီး စတင္တဲ့ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔ကို အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႔ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၂၈၃ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔က စတင္ၿပီး တစ္ျပည္လံုးအတိုင္း အတာနဲ႕ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ေတြ စတင္ က်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီးရဲ႕ အသီးအပြင့္ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းေတြက အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ေတြကို ထူးထူးျခားျခား က်င္းပခဲ့ၾကတာလည္း အထင္အရွားပါပဲ။

ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီးေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြ ဖြင့္လွစ္ရာမွာ မႏၱေလး က ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္ဦးေဆာင္ၿပီး တက္ႂကြစြာပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ မႏၱေလး မွာ (၁)လမ္း၈၀နဲ႕ ၈၁လမ္းၾကား၊ လမ္း ၃၀နဲ႕ ၃၁လမ္းၾကား၊ အထက္ဆင့္၀င္းထဲက ဗဟိုပိဋကတ္တိုက္အေဆာက္အဦးႀကီးမွာ ဖြင့္လွစ္တဲ့ ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္း၊ (၂) လမ္း၈၀ တ႐ုတ္တန္း၊ လမ္း၃၀နဲ႕၃၁လမ္းၾကား၊ ဦးစိုးမင္းတိုက္မွာဆရာမႀကီး ေဒၚေစာအံုေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရွင္နယ္အမ်ိဳးသမီးေက်ာင္း၊ (၃) ဆိုင္းတန္း သေဘၤာ တန္းရပ္မွာ ေနရွင္နယ္ အလယ္တန္းေက်ာင္းနဲ႕ (၄) ေညာင္ပင္ေစ်းမွာ ေညာင္ပင္ေစ်းေနရွင္နယ္ေက်ာင္း ဆိုၿပီး ၄ေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ခဲ့တယ္။ မႏ္ၲေလးက အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြဟာ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္ရဲ႕ အေျမာ္အျမင္ေၾကာင့္ ဂ်ီစီဘီေအႀကီး၂ျခမ္းအကြဲ၊ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အေထာက္အပံ့ခံေရး၊ မခံေရး သေဘာထားကြဲမႈမွာ ဗဟိုအမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းႀကီး တည္တံ့ခဲ့တယ္။ ဒီကေန႔အထိ အမွတ္ ၂ အ.ထ.က အျဖစ္နဲ႕အထိေပါ့။ မႏ္ၲေလးၿမိဳ႕မိ ၿမိဳ႕ဖ ေတြကလည္း ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္းႀကီးကို အားေပး ေထာက္ခံခဲ့ၾက႐ံုမက၊ ကိုယ့္သားသမီးေတြကိုလည္း ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ဆီ အပ္ႏွံကာ ဗဟိုအမ်ိဳးသား ေက်ာင္းမွာပဲ ေက်ာင္းအပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မႏ္ၲေလးရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈေရးစတဲ့ မ်က္ႏွာစာက ထင္ရွားတဲ့ ပုဂိ္ၢဳလ္ႀကီးေတြ အမ်ားစုဟာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းထြက္ေတြ အမ်ားစုျဖစ္ခဲ့တယ္။

ဒီအထဲမွာ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းကလည္း ကနဦးအစ ဗုဒၶသာသနာ႔ႏုဂၢဟအထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ေနခဲ႔ေပမယ္႔ ေနာက္ေတာ႔ မႏၱေလး ဗဟို အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွာ ပညာဆက္သင္ခဲ႔တယ္။ (ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္း ရဲ႕ သားသမီးေတြ အားလံုးကလည္း အမ်ိဳးသားေက်ာင္း ထြက္ေတြပါပဲ။) ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပတဲ့ အမ်ိဳး သားေအာင္ပြဲေန႔ေတြမွာ ဗဟိုအမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းက ပေဒသာကပြဲမ်ားအထိ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကေတာ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳသီခ်င္း ေတြ ႏွစ္တိုင္းေရးစပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျပန္လည္ စုေဆာင္း၊ ရွာေဖြစုေဆာင္းေတာ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းေရး စပ္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားေန႔ ဂုဏ္ျပဳသီခ်င္း (၅)ပုဒ္ေတြ႕ရိွ ခဲ့ပါတယ္။

““ေထာင့္ႏွစ္ရာရွစ္ဆယ့္ႏွစ္တြင္ အတိတ္ေခတ္ ေၾကးမံုျပင္၊ ျပန္လည္သံုးသပ္ကာျမင္၊ ဂုဏ္ယူေလာက္ ဖြယ္ပင္..””လို႔ အစခ်ီတဲ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ သီခ်င္းမွာ သူ႔မိခင္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကိုလည္း အခုလို ဂုဏ္ျပဳ စပ္ဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။
““ေကာင္းေသာ မိုးေသာက္ထမွာ ဒို႔ျမင္xx ကိုယ့္စိတ္လန္းဆတ္ၾကည္လင္၊ ၀မ္းေျမာက္ ေပ်ာ္ရႊင္xx က်က္သေရပင္
အိမ္တိုင္းေစ့ ႐ႈမၿငီး၊ အလံေတာ္ႀကီးေတြ ေ၀ျဖာလြင္xx တခံုတမင္ ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္း ေသာင္းေသာင္းျဖျဖxx
ေအာင္ပြဲသဘင္ ဆင္ၿမဲ၀င္ႏႊဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ပင္..”” တဲ့။

အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔အတြက္ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္း စပ္ဆိုခဲ့တဲ့ ေနာက္ထပ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္မွာ ““လြတ္လပ္ ေရး ရယူေစေသာ မ်ိဳးေစ့ပင္၊ ဒီေန႔မ်ိဳးစိုက္သည္တြင္၊ ဒို႔ေအာင္ျမင္”” ဆိုတဲ့စာသားတစ္ပိုဒ္ပါ၀င္တယ္။ အင္မတန္ က်စ္လ်စ္အားေကာင္းၿပီး အဓိပ္ၸာယ္ ေလးနက္ပါတယ္။ က်န္ပညာေရးကို မလိုလား၊ လက္မခံဘူးဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္နဲ႕ သပိတ္ေမွာက္တယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႕ တစ္ဆက္တည္း အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းေတြ ေပၚေပါက္လာတယ္။ အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းေတြက လက္႐ံုးရည္၊ ႏွလံုးရည္နဲ႕ ျပည့္စံုတဲ့ သားေကာင္းသမီးေကာင္းေတြ ေမြးထုတ္ေပးတယ္။ ဒီသားေကာင္းသမီးေကာင္းေတြက လြတ္လပ္ေရး တုိက္ပြဲမွာ အဓိက အားအင္ေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါကို ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက အက်စ္လ်စ္ဆံုး အားေကာင္းတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႕ ေရးစပ္ခဲ့တာပါ။

ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ အမ်ိဳးသားေန႔ ဂုဏ္ျပဳ ေနာက္ ထပ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္မွာေတာ့…
““ပညာေရးေလာကႀကီးေပါက္ဖြားေစxx အမ်ိဳးသားေန႔ မေမ႔အပ္ေပ ထူးျမတ္သေလxx
ေအာင္ပြဲဆင္ၿမဲ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ေမာင္မယ္ေဆြxx
အမ်ိဳးစိတ္ေတြ ျမင့္လ်က္တိုးတက္ေနxx ဒို႔ေျမဒို႔ေျပ၊ ဒို႔ေျမဒို႔ေျပ ဘုိးဘြားမ်ားအေမြxx ျပည္ေထာင္စုကို ျမတ္ႏိုးအက်ိဳးေဆာင္မယ္ေလ”” တဲ့။ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔လို႔ သတ္မွတ္လိုက္တဲ့ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔က အမ်ိဳးသား ပညာေရးေလာကႀကီးေပၚေပါက္လာခဲ့ပံု ကို မွတ္တမ္းတင္ လိုက္ျခင္းပါပဲ။

ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ ေနာက္ထပ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ ကေတာ့ တစ္ပုဒ္လံုးမွ် အဓိပ္ၸာယ္ေလးနက္လွပါတယ္။ ေခတ္အျမင္ ေခတ္အေတြးနဲ႕ အျမင္က်ယ္လွပါတယ္ လို႔ေျပာရပါမယ္။ တိုင္းျပည္ဟာ ေခတ္နဲ႔အညီ ကမ္ၻာ နဲ႕ရင္ေပါင္တန္းႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ပညာေရးက အေရးႀကီး ေၾကာင္း။ တိုင္းသူျပည္သား (လူထု)ရဲ႕ ပညာဥာဏ္ ရည္ အနိမ့္အျမင့္ကိုလုိက္ၿပီး တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဆင့္ အတန္း အနိမ့္အျမင့္ရိွႏိုင္တယ္။ တိုင္းျပည္ ထိပ္တန္း ေရာက္ဖု႔ိ လူထုရဲ႕ ပညာဥာဏ္ရည္ အနိမ့္အျမင့္က အေရးပါတယ္လို႔ ေလးနက္စြာဖြင့္ဆိုလိုက္ျခင္းပါ။

““ထိပ္တန္းသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရာက္ဖို႔ ျမင့္ရန္ အေရး၀ယ္xx လူထု၏နိမ့္ျမင့္ပညာ ဥာဏ္ရည္လိုက္ လို႔ျမင့္ႏိုင္မယ္xx ထို႔ေၾကာင့္ လူငယ္၊ ျမန္မာျပည္ဖြား တိုင္းရင္းသားေမာင္မယ္xx လသင္ၾကားအားထုတ္ ႀကိဳးကုတ္ပညာ မလင့္မီအခါ၀ယ္xx ႀကီးလာေတာ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳး ထမ္းပိုးႏိုင္မယ္ ေနာက္ေနာင္၀ယ္”” တဲ့။

ဒီသီခ်င္းကို အမ်ိဳးသားေန႔ ေအာင္ပြဲအတြက္ သာမက ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာမႏ္ၲေလး ယူနီဗာစီတီ ေကာလိပ္အျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ ဖြင့္ပြဲ မွာလည္း ယိမ္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႕အတူ ေက်ာင္းသူ မတင္ တင္ျမင့္နဲ႕ မစီစီ၀င္းတို႔က သီဆိုခဲ့ၾကသတဲ့။ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ အခမ္းအနားေတြကို အႏွစ္သာရရွိရွိ က်င္းပခဲ႔ၾကျခင္းဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ သမိုင္းအမွန္ႏွင္႔အတူ စစ္မွန္တဲ႔ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ေတြ ကိန္းေအာင္း ရွင္သန္ေစခဲ႔တာ အမွန္ပါပဲ။ ထင္ရွားတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးေတြ၊ စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာ စတဲ႔ အႏုပညာရွင္ႀကီးေတြ ၊ ဥယ်ာဥ္မွဴး ဆရာ ဆရာမႀကီးေတြ၊ ပါေမာကၡ ပညာရွင္ႀကီးေတြ အားလံုးလိုလိုဟာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ အမ်ိဳးသားပညာေရးက ေမြးဖြားေပးလိုက္တာပါပဲ။

ဆရာ ဆူးငွက္၏ လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။