News @ M-Media

Author: editor

  • “ျပည္သူႏွင့္အတူ ေနာက္ကြယ္က လက္မဲၾကီး အုပ္စုကို ေဖာ္ထုတ္ၾကပါစို႕လား”

    “ျပည္သူႏွင့္အတူ ေနာက္ကြယ္က လက္မဲၾကီး အုပ္စုကို ေဖာ္ထုတ္ၾကပါစို႕လား”

    “မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္” ဟူသည္ တိုင္းျပည္တစ္ခုခုမွာေနထိုင္ၾကသည့္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ထားရွိသင့္သည့္ မရွိမျဖစ္စိတ္ဓာတ္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ကမာၻ႔သမိုင္းကို ေလ့လာၾကည့္ပါက ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕သည္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္၊ ဖက္ဆစ္စနစ္၊ နာဇီစနစ္၊ ဇီယြန္စနစ္ စသည့္ စနစ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့ရသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

    “ေနမဝင္ အင္ပါယာ” ဟုေခၚေဝၚတင္စားျခင္းခံရေသာ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို အဂၤလိပ္လူ မ်ိဳးေတြအျပင္ ျပင္သစ္၊ေပၚတူဂီ၊ ဒတ္ခ်္ လူမ်ိဳးေတြက က်င့္သံုးခဲ့သည္။ မိမိတို႔လက္ေအာက္ခံ ႏိုင္ငံ ငယ္ေလးမ်ားရဲ႕ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္၊ ေရေပၚ၊ ေရေအာက္၊ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို လိုသလို ထုတ္ယူသံုးစြဲၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္သည့္ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္တို႔၏ဖက္ဆစ္စနစ္ဟူသည္ မိမိ တို႔သိမ္းပိုက္ခံႏိုင္ငံမ်ား၏ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကိုလည္း စိတ္ႀကိဳက္ထုတ္ယူသံုးစြဲသည့္အျပင္  ထိုႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူလူထုကို သံသယရွိရင္ ရွိသလို ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းျပဳသည့္ ျပဳသည့္အျပင္ အမ်ိဳးေကာင္း သမီးပ်ဳိေလးမ်ားကိုလည္း မိမိတို႔စိတ္ဓာတ္ခံစားမႈ႕အတြက္ အဓမၼျပဳ က်င့္သည့္စနစ္ျဖစ္သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ နီးပါး ျဗိတိသွ် ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ စနစ္ေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့  သည္။ ထိုကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါဝင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ တို႔သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ လ်ဴိ႕ဝွက္စြာ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ပါးရိုက္ခံ၊ နားရင္းရိုက္ခံ၊ ပင္ပန္းဆင္းရဲခံကာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ကို အရင္းတည္ကာ သူ႔ကၽြန္ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ထားရွိခဲ့ေသာ စိတ္ ဓာတ္သည္ “မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္” အစစ္ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္တို႔၏ စစ္အင္အားအကူအညီျဖင့္ ရဲေဘာ္သံုး က်ိပ္တို႔ႏွင့္အတူ အသက္ေသြး၊ ေခၽြး ေပးဆပ္ခဲ့ရေသာ ျပည္သူလူထုႀကီးထားရွိခဲ့ေသာ စိတ္ဓာတ္ သည္လည္း မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ အရင္းစစၤ၊အရင္းခံျဖစ္သည္။ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကို တြန္းလွန္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္တို႔သည္  မင္းသားေခါင္းေဆာင္ထားေသာ ဘီလူးရုပ္သ႑ာန္ေပၚလာခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္စနစ္ ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူလူထုႀကီးကို ဖက္ဆစ္စနစ္ေအာက္မွ ကယ္တင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္၏ရန္သူ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကို ေအာက္က်ခံကာ စစ္ေရး အကူအညီမ်ားကို ေတာင္းခံရေတာ့သည္။ “ ရန္သူရဲ႕ရန္သူသည္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ မိတ္ေဆြျဖစ္သည္”      (The enemy of the enemy is friend ) ဟူေသာ ႏိုင္ငံေရး ဖီေလာဆိုဖီ (philosophy) ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ညက္ခဲ့ေၾကာင္း ဤလုပ္ရပ္ကား သက္ေသတည္း။

    ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ႏွင့္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကေသာ ျပည္သူလူထုႀကီး ထားရွိခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္သည္ စစ္မွန္ေသာမ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျဖစ္သည္။ ဟန္ျပလုပ္စားျပပံုစံ၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္မဟုတ္ေပ။ နာဇီစနစ္က်င့္သံုးခဲ့သည့္ ဂ်ာမဏီေခါင္းေဆာင္ မွာ ဟစ္တလာျဖစ္သည္။ မိမိလူမ်ိဳးေကာင္းစားေရးအတြက္၊ မိမိႏွင့္မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ိဳးမ်ားကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းပစ္ေရး မူဝါဒစနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ထိုနာဇီစနစ္၏သားေကာင္ျဖစ္ခဲ့ရသူမွာ ဂ်ဴး လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။  နာဇီေခါင္းေဆာင္ဟစ္တလာသည္ မိမိ၏နာဇီဝါဒအရ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေျမာက္ျမားစြာ ကို အခန္းထဲကိုျပြတ္သိပ္ထည့္ကာ အဆိပ္ေငြ႕မ်ားလႊတ္ကာ သုတ္သင္ရွင္းလင္းျဖစ္ခဲ့သည့္ ဆိုးေမြ မ်ားကို ကမာၻ႕ျပည္သူလူထုႀကီးက ရြံရွာမုန္းတီးခဲ့ေပသည္။ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။

    “ဇီယြန္” ဝါဒသည္ အစၥေရးႏို္င္ငံရွိ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတို႔ ယေန႔တိုင္က်င့္သံုးေနေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ မိမိလူမ်ိဳး၊မိမိကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာသည္သာ အမွန္ကန္ဆံုး၊ႀကီးက်ယ္၊ျမင့္ျမတ္ဆံုးဟု ယူဆၿပီး မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ် မိမိတို႔ဘာသာထဲသို႔ အသစ္ဝင္ေရာက္လာျခင္းကို လက္မခံေသာစ နစ္ျဖစ္သည္။

    ေဖာ္ျပပါ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္၊ဖက္ဆစ္စနစ္၊ နာဇီစနစ္၊ဇီယြန္စနစ္မ်ားသည္ အစြန္းေရာက္ဝါဒစနစ္ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကို ကမာၻ႕သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္မ်ား၊ သုေတသီမ်ားက ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ မွတ္ေက်ာက္တင္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။

    အစြန္းေရာက္ျခင္းသည္ အႏၱရာယ္ႀကီးမားလွသည္။ ( Extremes are dangerous.) ဗုဒၶ ျမတ္စြာသည္ လူသားတို႔အား “အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္” သည္သာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေၾကာင္းကို ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။

    မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ဆန္႕က်င္ဘက္မွာ အစြန္းေရာက္မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ သို႕မဟုတ္ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျဖစ္သည္။ “ငါႏွင့္ငါသာ ၊ႏႈိင္းစရာ။ ငါႏွင့္မတူ၊ ငါ့ရန္သူ” ဟူေသာ အယူအဆျဖစ္သည္။ “ငါ့လူမ်ိဳး၊ငါကိုးကြယ္ယံုၾကည္သည့္ အယူအဆ၊အေတြးအေခၚ၊ဘာသာ၊သာ သနာ သည္သာ အေကာင္းဆံုး အျမတ္ဆံုးျဖစ္သည္ဟု ေသြးနထင္တက္ ဘဝင္ေလဟပ္ကာ၊ အျခားမတူကြဲျပားေသာလူမ်ိဳးဘာသာ အယူဝါဒမ်ားကို အျပစ္ျမင္ မုန္းတီး ရန္ရွာေနေသာ အသိဥာဏ္ ဆင္ျခင္တံုတရား ပိတ္ေလွာင္ျခင္း ခံထားရေသာ ဝါဒစနစ္ဆိုးတစ္ခုျဖစ္သည္။ အျမင္ က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ဝါဒ ျဖစ္သည္။

    ထိုမ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္ အစြန္းေရာက္ဝါဒကို ပညာေရးအေျခခံ နည္းပါးေသာ၊ဗဟုသုတ ဆင္းရဲေသာ၊ လူတန္းစားမ်ားကို ထိုဝါဒဆိုးမိႈင္းမ်ား အလြယ္တကူ သြတ္သြင္းေပးႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ ထိုကဲ့သို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ အင္အားမ်ားျပားလာပါက ထိုႏိုင္ငံသည္ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ကင္းေဝးကာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ႕ဆုတ္ယုတ္ကာ ကမာၻ႕အလယ္ ပံုရိပ္က်ဆင္းမ်က္ႏွာငယ္ရမည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္ျဖစ္သည္။

    သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္တြင္ ဘာသာေရး၊လူမ်ိဳးေရး၊ အဓိကရုဏ္းမ်ားကို စနစ္တက် ေနာက္ကြယ္က ဖန္တီးခဲ့ေသာ “လက္မဲႀကီးအုပ္စု” သည္ ယေန႔တိုင္ NLD အရပ္သား အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ယိမ္းယိုင္ပ်က္စီးေအာင္ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ မ်ိဳးစံုသံုးကာ ေစ့ေစာ္ဖန္တီးလ်က္ရွိ သည္။ မတူကြဲျပားဘာသာဝင္ လူနည္းစုမ်ား၏ အသက္အိုးအိမ္၊စည္းစိမ္မ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ဝတ္ျပဳေဆာင္မ်ားကို ျပႆနာရွာျခင္း၊ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ားကို ဖိအားေပး အၾကပ္ကိုင္ကာ တားဆီးပိတ္ပင္ေစျခင္း စသည့္ ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္မ်ားကို မင္းမဲ့စရိုက္ဆန္ ဆန္ ျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ႀကီးအပါအဝင္၊ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက NLD ေရြးေကာက္ပြဲႏို္င္ အစိုးရအား ကန္႔ကြက္၊ျပစ္တင္၊ရႈတ္ခ်သည္ အထိျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။ လက္ရွိအေျခအေနအရ – ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ  ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး႒ာနသည္ အာဏာရအစိုးရ၏ ျပည္နယ္၊တိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ႕ေအာက္တြင္ တိုက္ရိုက္မရွိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၏ စီမံကြပ္ကဲမႈ ေအာက္တြင္ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ဆူပူလႈံ႕ေဆာ္ေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္းမ်ား၊ ဖန္တီးေနသူမ်ားကို အခ်ိန္ႏွင့္တေျပး ညီ အေရးမယူႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု စာေရးသူ ထင္ျမင္မိပါသည္။

    ထို႔ေၾကာင့္၏လည္း “အမ်ိဳးဂုဏ္၊ဇာတိဂုဏ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕လို႔ပဲ ေျပာေျပာ၊ အမ်ိဳးဘာသာ၊သာသနာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕လို႕ပဲေျပာေျပာ အမ်ားၾကားေကာင္းေအာင္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ မ်ိဳးခ်စ္မာန္ျပ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ “ အသိကိုတမံ ဥာဏ္ကို ေျခကတုတ္ျပဳ” ၍ မိမိတိ္ု႕လုပ္ရပ္မ်ားကို စစ္တမ္းထုတ္ေလ့လာၾကည့္ပါက ရွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္သည္ကိုသာ ေတြ႕ရေပလိမ့္မည္။ မိမိတို႔လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းေပ မည္။

    ေနာက္ကြယ္က လက္မဲႀကီးအုပ္စုသည္ ယေန႔တိုင္ အေရးယူျခင္းမခံရေသးဘဲ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္မ်ားကို ေမြးကာ ေနာက္ကြယ္မွ လိုသလိုႀကိဳးဆြဲကာ ကျပေစလ်က္ရွိသည္ ကို နိုင္ငံေရးအျမင္ရွိေသာ ျပည္သူလူထုႀကီးသည္ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ နားလည္သေဘာေပါက္ခဲ့ၿပီ  ျဖစ္သည္။ ထိုသူတို႔၏ လုပ္ရပ္ဆိုးမ်ားက သမိုင္းသက္ေသတည္း။

    မ်ိဳးခ်စ္အမည္ခံ လူ႕ဗလာ၊ဖိုးသုည မ်ားကို မႏၱေလးၿမိဳ႕မွ ဆရာ ဦးဘုန္း(ဓာတု)က “ ကိုယ့္လူမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့ အျခားလူမ်ိဳးေတြကို မုန္းတီးေနတာ သူတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားပ်က္ဆီးေအာင္ ၾကံစည္ေျပာဆို လုပ္ကိုင္ေနတာေတြဟာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္လံုးဝ မဟုတ္ဘူး။ အဲ့ဒါ လူမ်ိဳးေရး၊မုန္းတီးစိတ္သာျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဆိုတာ ကိုယ့္တစ္မ်ိဳသားလံုးရဲ႕ လူေနမႈ႕အဆင့္အတန္း၊ တိုးတက္ျမင့္မားဖို႔ အတြက္ မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္” လို႔ ေဟာေျပာပြဲတစ္ခုတြင္ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးပါသည္။ ထို႔အျပင္ မတူကြဲျပားလူသားမ်ားအား အျပစ္ျမင္တတ္သည့္ စိတ္ဓာတ္သည္ “ ဗုဒၶ၏ ဆႏၵ၊ ဗုဒၶ၏ဝါဒ မဟုတ္ေၾကာင္း ကို စာေရးသူေလ့လာဖူးပါသည္။ ဗုဒၶဝါဒသည္ လူသားဝါဒျဖစ္ပါသည္။ လူသားပီသ သူမ်ားထံတြင္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈ႕လံုးဝမရွိေၾကာင္း သမိုင္းက သက္ေသခံေနပါသည္။

    နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံ၏ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စသည္တို႔သည္ ထိုႏိုင္ငံ၏ အစိုးရမ်ားက လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာျခင္း၊တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတို႔ကို အျပည့္အဝေဆာင္ရြက္ျခင္း စသည္တို႔အေပၚတြင္ တည္မွီေနေပသည္။

    အခ်ဳပ္ျဖင့္ဆိုရလွ်င္ “ျပည္သူႏွင့္အတူ လက္တြဲပူးေပါင္း လိုေသာ ျပည္သူ႔ အစိုးရသည္ ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵျဖစ္ေသာ  မေကာင္းသူကို မေကာင္းသလို ျပတ္ျပတ္သားသား ဥပေဒအရ အေရးယူဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ။ မည္သူ႕ကိုမွ် ငဲ့ညွာမေနဘဲ တိုင္းျပည္အက်ိဳး၊ျပည္သူ႕အက်ိဳးကို ေရွ႕ရႈကာ အေကာင္းအဆိုးကို ျပည္သူလူထုအား ခ်ျပကာ၊ အသိေပးကာ၊ျပည္သူ႕အသံတို႕ကို နားေထာင္ဖို႕ အျမန္လိုေနၿပီ” ဟု စာေရးသူ သံုးသပ္မိသည္။ သမၼတ ဥိးသိန္းစိန္လက္ထက္က ေဖာ္ထုတ္အေရးယူျခင္းမရွိေသာ လက္မဲႀကီးအုပ္စုႏွင့္ အေပါင္းအပါတစ္စုသည္ ျပည္သူ႕အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူလူထုႀကီးကို ဟန္႔တားေနွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးေနပါက ဥပေဒအရ အေရးယူဖို႔ လိုေနၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း ျပည္သူႏွင့္အတူ ျပည္သူ႕အစိုးရအား အၾကံျပဳလိုက္ပါေတာ့သည္။

    ေျမးသခင္ေဒါင္း (ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းဝင္)

     

  • ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းေတြ နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒ ျပႆနာ

    ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းေတြ နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒ ျပႆနာ

    Copy illustration image

    ေမ ၃ ၊ ၂၀၁၇
    ရဲေခါင္ေထြး ေရးသည္။

    ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမွတ္ပံုတင္မရွိလို႔ Horizon International school ေက်ာင္းကို ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနက တရားစြဲ ဆိုတဲ့ သတင္းတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ရတယ္။

    အဲဒီ သတင္းမွာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ လက္မွတ္မရွိပဲ ဖြင့္လွစ္ထားေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႔ရွိရတဲ့အတြက္ သာေကတ ျမိဳ႕နယ္ပညာေရးမွဴး ေဒၚသန္းသန္းဦးက ဧျပီလ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ အမႈ႔ဖြင့္တိုင္တန္းထားတယ္ဆိုျပီး ေမလ ၂ ရက္ေန႔ထုတ္ The Voice Daily news နဲ႔ The Voice website (http://thevoicemyanmar.com/news/8147-kpk ) တို႔မွာ ေဖၚျပ ထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အလားတူ အျခားေသာ ဂ်ာနယ္ တစ္ခ်ဳိ႕မွာလည္း ေဖၚျပထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။

    အဲဒီမွာ ေတြ႔ရတာက ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒကို ” ၂၀၁၁-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလဆန္းက အတည္ျပဳခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး ယင္း ဥပေဒ အခန္း(၆) တားျမစ္ခ်က္မ်ား၊ အခန္းပါ ပုဒ္မ (၂၈) တြင္ ‘ မည္သူမွ် ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ လက္မွတ္ မရွိဘဲ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ျခင္း မျပဳရ’ ဟု ျပဌာန္းထားသည္”-တဲ့။

    ရုတ္တရက္ ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ဟုတ္သလိုလိုပဲ။ သာမာန္အားျဖင့္ေတာ့ လိုင္စင္မွ မရွိတာ။ တရားစြဲဆိုခံရမွာေပါ့ လို႔ ထင္ၾကမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ –

    ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုတာ ဘာလဲ ? မည္သူမွ် ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ လိုင္စင္မရွိပဲ ဆိုတာ ဘာလဲ? ေသျခာ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုဖို႔ . . . . . ေသျခာ စဥ္းစားဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။

    ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒလက္စြဲမွာ ‘ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း’ ဆိုသည္မွာ ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရးထားျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။

    အခန္း (၁) အမည္နဲ႔ အဓိပၸါယ္ ေဖၚျပခ်က္ ၊ ၂ (က) မွာ –

    #ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုသည္မွာ ပညာေရး အရည္အေသြး ျမင့္မားေရးအတြက္ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနက သတ္မွတ္ေသာ အေျခခံပညာသင္ရိုးညြႊန္းတမ္း ႏွင့္ သင္ရိုးမာတိကာမ်ားပါ ဘာသာရပ္မ်ားအတိုင္း ျဖစ္ေစ၊ အဆိုပါ ဘာသာရပ္မ်ားအတြက္ သင္ခန္းစာမ်ား ထပ္ေဆာင္း၍ ျဖစ္ေစ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေသာ ပုဂၢလိက တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္သည့္ အေျခခံပညာ ေက်ာင္း ကို ဆိုသည္။”

    လို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရးထားတယ္။

    အဲဒီေတာ့ Horizon ေက်ာင္းေတြဟာ (ကၽြန္ေတာ္သိရသေလာက္) ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနမွ ျပဌာန္းထားတဲ့ သင္ရိုး ညႊန္း တမ္းကို သင္ၾကားေပးျခင္းလည္း မရွိဘူး။ သင္ရိုး မာတိကာေတြကလည္း အစိုးရ အေျခခံပညာေက်ာင္းက ဘာသာရပ္ေတြ အတိုင္း ေလ့က်င့္ေပးျခင္းလည္း မရွိဘူး။ ထပ္ေဆာင္းေပးျခင္းလည္း မရွိဘူး။ ကိုယ္သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ သင္ရိုးအတိုင္းသာ သင္ေပးေနျခင္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေက်ာင္းက ႏိုင္ငံတကာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကိုသာ သင္ၾကား ေပးတဲ့ ေက်ာင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ေက်ာင္းသားမိဘတိုင္းက အသိပဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ courses ေတြနဲ႔ သင္လာတာ လဲ ၁၇ ႏွစ္ေလာက္ ရွိပါပီ။

    တကယ္တမ္းေျပာရယင္ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒကလည္း ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနက ျပဌာန္းထားတဲ့ သင္ရိုးညြန္း တမ္းနဲ႔ သင္ေပးတဲ့ေက်ာင္းေတြနဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္လို႔ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒထဲမွာ ပါတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ အက်ံဳးမ၀င္တဲ့အတြက္ မွတ္ပံုတင္ဖို႔ေတာင္ မလိုအပ္ပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း ဥပေဒ အရလည္း ဘယ္ international school မွ မွတ္ပံုတင္လို႔ မရေသးပါဘူး။

    ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေရးထားျပီး  မျပ႒ာန္းရေသးတဲ့ နည္းဥပေဒ မူၾကမ္း အတည္ျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ျဖစ္လာႏိုင္ စရာ ရွိေပမဲ့ international schools ေတြအေနနဲ႔က ျမန္မာႏိုင္ငံပညာေရး၀န္ၾကီး ဌာနရဲ့ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြကို သင္ေနတာ မဟုတ္ေတာ့ မွတ္ပံုတင္စရာ မလိုသလို တင္ခ်င္ရင္လည္း တင္လို႕ မရေသးဘူးဆိုတာေတာ့ လူတိုင္း နားလည္ၾကမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

    ကၽြန္ေတာ္ ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ အဲဒီ Horizon ေက်ာင္းေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ ပညာေရး သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားျဖစ္တဲ့ IGCSE , IB စတဲ့ ဒီပလိုမာ သင္တန္းေတြကိုသာ ေပးပါတယ္။ ကမၻာမွာ ဂုဏ္သတင္းေက်ာ္ၾကားတဲ့ IB (International Baccalaureate® ) ဒီပလိုမာကို ေအာင္ျမင္စြာေပးႏိုင္တဲ့ ေက်ာင္းဆိုလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Horizon နဲ႔ ISY ေက်ာင္းေတြပဲ ရွိပါေသးတယ္။

    အဲဒါအျပင္ Horizon ေက်ာင္းေတြက UK ႏိုင္ငံ Cambridge University ရဲ႕ IGCSE Exam Centre အျဖစ္ အသိမွတ္ျပဳထားတဲ့ ေက်ာင္းလည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါဆိုရင္ Horizon ေက်ာင္းက UK ႏို္င္ငံ Cambridge University ရဲ႕ IGCSE Exam Centre နဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္ေနတာကို သြားေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စာစစ္ဌာနနဲ႔ေတာင္မွ မသက္ဆိုင္ပါဘူး။ သင္လည္းမသင္ဘူး။ ေအာင္လက္ မွတ္လည္း မထုတ္ေပးဘူး။

    အဲဒါကို လြယ္လြယ္ကူကူ နားလည္ႏိုင္ဖို႔ ေျပာရယင္ အလြတ္က်က္ (Parrot Learning) ကိုထိုးေဖာက္ျပီး ကိုယ္ပိုင္ ေတြး ေတာ စဥ္းစားတီထြင္ႏိုင္တဲ့ (Creative Learning) နည္းစနစ္နဲ႔ ကေလးေတြကို တီထြင္ေတြး ျဖစ္ေအာင္ သင္ၾကား ေပး ေနတဲ့ ေက်ာင္းပါ။

    ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုတဲ့ Definition အရ Horizon International schools ေက်ာင္းေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ထဲမွာ မ၀င္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနက အသိမွတ္ျပဳထားတဲ့ သင္ရိုးညႊန္း တမ္းေတြကို သင္တာမဟုတ္ပဲနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ သင္ရိုးကို သင္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမွတ္ပံုတင္နဲ႔ ပတ္သတ္ ျပီး ဘာမွ မဆိုင္တာ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက အတိုခ်ံဳး ထပ္ေျပာရျခင္း ျဖစ္တယ္။

    အဲဒီေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုတဲ့ Definition နဲ႔ လြဲေနတဲ့အတြက္ သူတို႔ ဘယ္လိုလုပ္ျပီး ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္မွာလဲ?

    ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနအေနနဲ႔လည္း ေက်ာင္း(school) ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရစကားလံုးေၾကာင့္ နားလည္မႈ႔ လြဲေနတယ္လို႔ပဲ ယူဆမိတယ္။ ေနာက္ျပိးေတာ့ မွတ္ပံုမတင္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။

    ကၽြန္ေတာ္သိရသေလာက္ အစထဲက အမ်ဳိးသားစီမံကိန္း ၀န္ၾကီးဌာန၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ႔ ေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ကုမၸဏီ ထူေထာင္ျပီး ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ေက်ာင္းျဖစ္တယ္။ တျခား ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းလို႔ေခၚတဲ့ International School ေတြကလည္း အလားတူ ကုမၸဏီေတြ ဖြင့္လွစ္ျပီးေတာ့ပဲ သင္ၾကား ေပးေနျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ တင္ရင္လည္း တင္ဖို႔ အဆင္သင့္ပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

    ဒီကိစၥကို ျပည္သူ႔အစိုးရလို႔ ေခၚတဲ့ အန္အလ္ဒီ အစိုးရကို ေမးခ်င္တာက-

    #လူမႈ႔ဘ၀ ကို ပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ KTV၊ မာဆတ္၊ အရက္ဘီယာဆိုင္ေတြကိုေတာ့ လိုင္စင္ရွိသေယာင္ေယာင္ ဘံုးေဘာလေအာ ေနရာတိုင္းမွာ လက္ညိဳးထိုးမေရွာင္ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ေပးျပီးေတာ့ ‘ပညာေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ အံ့’ လို႔ ေၾကြးေက်ာ္ လာခဲ့တဲ့ အန္အလ္ဒီ အစိုးရ လက္ထက္က်မွ ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းတေက်ာင္းကို ပိတ္ပစ္လိုက္မယ္ဆိုတဲ့ သမိုင္း၊ ရာဇ၀င္ ရိုင္းေတာ့မွာလား ဗ်ာ။

  • စစ္ေရွာင္စခန္းမွ ေရႊမင္းသမီး အိပ္မက္

    စစ္ေရွာင္စခန္းမွ ေရႊမင္းသမီး အိပ္မက္

    ဧျပီ ၃၀ ၊၂၀၁၇
    သာလြန္ေဇာင္းထက္ ေရးသည္။

    ျမက္ရုုိင္းေတြ ေတာထေနတဲ့ ေျမကြက္လပ္ႀကီးထဲမွာ အျဖဴေရာင္၊ အျပာေရာင္ မုုိးကာတဲေလး ေတြ အစီအရီ ရွိေနတယ္။ မုုိးကာတဲေတြေပၚမွာေတာ့ UNHCR ဆိုုတဲ့ တံဆိပ္က ထင္ထင္ ရွား ရွား ေပၚလြင္ေနပါတယ္။

    ေန႔လယ္ခ်ိန္ျဖစ္တာမိုု႔ ေနေရာင္က စူးရွ ပူျပင္းေနၿပီး မုုိးကာတဲေတြထဲမွာ ေနထုုိင္ေနၾကတဲ့ ကေလး နဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာေတြမွာ ေခၽြးေတြ တဒီးဒီးက်ေနတယ္။ ပူအုုိက္ေနတဲ့ တဲငယ္ေလးေတြဆီက စူးစူး၀ါး၀ါး ငိုုေၾကြးေနတဲ့ ကေလး ငယ္ေတြရဲ႕ ငိုုယိုုသံေတြကိုု အတုုိင္း သားၾကားေနရတယ္။

    ဒီမုုိးကာတဲေလးေတြနဲ႔ ေနထုုိင္ေနရတဲ့ သူေတြထဲမွာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ ေခါင္ႏြယ္ဆုုိတဲ့ ကခ်င္ တုုိင္းရင္းသူေလး ၁ ဦးလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတိုု႔ေတြအားလုုံးဟာ ျမန္မာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေကအုုိင္ေအ ကခ်င္လြတ္လြပ္ေရးတပ္မေတာ္ တိုု႔အၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုုိက္ပြဲ ေတြ အရွိန္ျမွင့္လာတာေၾကာင့္ သူတိုု႔ ေနရပ္ေတြကုုိ စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာရတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုုကၡသည္ေတြျဖစ္ၿပီး ၀ုုိင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ ၊ ၀ုုိင္းေမာ္စုုံနယ္ ေလာ္ေ၀ၚႏွစ္ျခင္း အသင္းေတာ္က ဖြင့္လွစ္ တဲ့ ဒုုကၡသည္စခန္းမွာ လာေရာက္ ခုုိလႈံေနၾကတာပါ။ အဲဒီစခန္းမွာ မိသားစုု ၁၅ စုုရွိၿပီး လူဦးေရ အားျဖင့္ ၆၆ ဦး ခုုိလႈံေနၾကပါတယ္။

    ေခါင္ႏြယ္အပါအ၀င္ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုုကၡသည္စခန္း ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအတြင္းမွာ တုုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ပူပုေႏြးေႏြးဒုုကၡသည္အသစ္ေတြပါ။ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နဲ႔ ၀ုုိင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုုကၡသည္ေတြ ေသာင္းခ်ီရွိေနၿပီး ဒုုကၡသည္ စခန္းေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။

    ၂၀၁၁ ခုုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားတဲ့ KIA နဲ႔ အစုုိးရစစ္တပ္အၾကားတုုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ စစ္ေဘးေရွာင္အေရအတြက္ေတြ တိုုးပြားေနဆဲျဖစ္ၿပီး စစ္ေဘးေရွာင္ကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကလည္း မေရမရာျဖစ္ေနပါတယ္။

    ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ စစ္ေရွာင္ကေလးမ်ားအနက္မွ ေခါင္ႏြယ္
    ==================================

    အသက္ ၁၇ႏွစ္အရြယ္ဆုုိတာ မိဘအုုပ္ထိန္းသူေအာက္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ပညာသင္ၾကားရမယ့္ အရြယ္ျဖစ္ေပမယ့္ သမီးငယ္ေခါင္ႏြယ္ဟာ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ မိဘမဲ့ ျဖစ္ၿပီး ၀ုုိင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေလာ္ေ၀ၚစစ္ေရွာင္စခန္းမွာ လာေရာက္ေနထုုိင္ရပါတယ္။

    သမီးငယ္ေခါင္ႏြယ္ဟာ ေမြးစကတည္းက မိခင္၊ဖခင္တုုိ႔ကုုိ မျမင္ဖူးဘဲ အဘိုုးအဘြားေတြနဲ႔ အတူ ေနထုုိင္ခဲ့ရင္း စစ္ေဘးကုုိ ၂ ႀကိမ္တုုိင္တုုိင္ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရပါတယ္။

    “သမီးအေမက ဒီဘက္မွာ လုုပ္ကုုိင္မွာ စားလိုု႔ တရုုတ္ဘက္မွာ သမီးငယ္ေလးကတည္းက အလုုပ္ သြားလုုပ္တယ္။ သမီးအေဖကလည္း အဆက္အသြယ္မရဘူး။ ငယ္ငယ္ေလး ကတည္း က အဘိုုးအဘြားနဲ႔ေနတယ္။ သမီးက စစ္ေဘး ၂ ႀကိမ္ေရွာင္ခဲ့ဖူးၿပီးၿပီ ဇုုိင္းေအာင္ မွာလည္း စစ္ျဖစ္ေတာ့ တခ်ဳိ႕ေတြက ျမစ္ႀကီးနားကိုု ေျပးၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြက တရုုတ္ ဘက္ကုုိ ေျပးတယ္။ သမီးအေဒၚက ဒီမွာေျပးတယ္ဆုုိတယ္။ သမီးက စတုုန္းမွာေတာ့ ၾကားျဖစ္ ေနတယ္။ ဟုုိဘက္လည္း သြားမရ၊ ဒီဘက္လည္းသြားမရေတာ့ အဲဒါ သမီးအေဒၚရွိတဲ့ ဒီဘက္ကုုိေျပးလာတာ” လိုု႔ ေခါင္ႏြယ္ က ေျပာတယ္။

    အခုု သူေရာက္ရွိေနတဲ့ ေလာ္ေ၀ၚစစ္ေဘးေရွာင္စခန္းကုုိ သူ အလြယ္တကူ ေရာက္ရွိလာေတာ့ မဟုုတ္ပါဘူး။ အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးမွ ေရာက္ရွိလာခဲ့တာပါ။ မိဘမဲ့ တစ္ေကာင္ၾကြက္ဘ၀၊ ကယ္ကူသူမရွိဘဲ လမ္းမေပၚမွာ ဆုုိင္ကယ္တစ္စီးငွားလိုု႔ စြန္႔စြန္႔စားစား လာခဲ့ရတာပါ။ စစ္ေဘး ၂ ႀကိမ္ေရွာင္ရေတာ့လည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေက်ာင္းေျပာင္းၿပီး ပညာေရးမွာလည္း အခက္အခဲ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

    “သယ္ရတာက အမ်ားႀကီးပဲ။ ေစာင္ေတြ ပန္းကန္ေတြ ကုုိယ္စားရတာေတြ အကုုန္သယ္ရတာေပါ့။ သမီးက စခုုန္းမွာအထိက ၅ တန္းတက္ခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ပုုိင္း စစ္ေဘးဒုုကၡသည္ျဖစ္လာၿပီးေတာ့ ဇုုိင္းေအာင္မွာ ျပန္တက္တယ္။ ဇုုိင္းေအာင္မွာ လုုိင္ဇာ ျပန္ေျပာင္းရမယ္ဆုုိၿပီး ၇ တန္း၊ ၈ တန္း လိုုင္ဇာမွာ ေက်ာင္းတက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းေျပာင္းမယ္ KIA ေက်ာင္းမွာ မတက္ခ်င္ေတာ့ဘူးဆိုုၿပီး အဘိုုးအဘြားကိုု မရမကေျပာၿပီးေတာ့ စတုုန္းမွာ အစုုိးရေက်ာင္းျပန္တက္ခဲ့တာ” လုုိ႔ ေခါင္ႏြယ္က ဆုုိပါတယ္။

    စစ္ဒဏ္ေအာက္မွ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ကေလးငယ္မ်ား
    ===============================

    ေခါင္ႏြယ္လိုုပဲ စစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ရင္း ပညာကုုိ ေကာင္းေကာင္းမသင္ရ၊ မိဘမဲ့ျဖစ္ ရတဲ့ ကေလးေတြ ေျမာက္ျမားစြာ ရွိေနပါတယ္။ သူတုုိ႔ေတြဟာ ဒုုကၡသည္စခန္းေတြမွာ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့စြာ ဆင္းဆင္းရဲရဲေနထုုိင္ၾကရင္း အခ်ိန္ေတြကုုိ ျဖတ္သန္း ကုုန္လြန္ေနၾကရပါတယ္။ ျပည့္စုုံ လုုိေလာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈလည္း မရၾကပါဘူး။

    ျမစ္ႀကီးနားနဲ႔ ၀ိုုင္းေမာ္လိုုၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုုကၡသည္ေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ဇတ္လမ္းေတြ ၀မ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းလွေပမယ့္လည္း ၿမိဳ႕ခံေတြ အတြက္ေတာ့ မထူးဆန္းေတာ့သလိုုေတာင္ျဖစ္ေနပါၿပီ။

    “ဒုုကၡသည္ေတြဆုုိတာေလ ဟုုိေနရာမွာလည္း ဒီေနရာမွာလည္းရွိ။ သူတိုု႔ ဘ၀ဇတ္လမ္းေတြ နားေထာင္ၾကည့္ရင္လည္း သူ႕ထက္သူ ပိုုဆုုိးေတြခ်ည္းပဲ။ က်ေနာ္တိုု႔က အၿမဲၾကားေန ျမင္ေနရေတာ့ ကံတရားပဲဆုုိၿပီး သံေ၀ဂရတယ္။ က်ေနာ္တုုိ႔လည္း ဘာမွ မကူႏုုိင္ဘူး။ ကုုိယ္တတ္နုုိင္တာလည္း ေငြလွဴတာေလ။ ေရရွည္က်ေတာ့ က်ေနာ္တုုိ႔ မလွဴႏုုိင္ေတာ့ဘူး။ အဓိက စစ္ႀကီးၿပီးသြားဖိုု႔နဲ႔ သူတုုိ႔အားလုုံး အိမ္ျပန္ႏုုိင္ရင္ ဒီျပႆနာေတြ ၿပီးၿပီ” လိုု႔ ျမစ္ႀကီးနားေဒသခံ ကုုိျမင့္စုုိးက ဆုုိပါတယ္။

    စစ္ေဘးေရွာင္ဒုုကၡသည္ ကေလးငယ္ေတြအမ်ားစုုဟာ အရြယ္ေရာက္ၿပီဆုုိတာနဲ႔ လူကုုန္ကူးခံရမယ့္ အေျခအေန၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး သားေကာင္းအျဖစ္ ႀကဳံလာရမယ့္ အေျခအေန၊ လက္နက္ကုုိင္အျဖစ္ တုုိင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႕ေတြထဲ ေရာက္ရွိမယ့္ အေျခအေန ႀကဳံၾကရတယ္လိုု႔ဆုုိပါတယ္။

    “စစ္ေရွာင္စခန္းမွာ နည္းနည္းအရြယ္ေရာက္လာတဲ့ မိန္းကေလးေတြဆိုုရင္ လူကုုန္ကူးတဲံသူေတြအႀကိဳက္ပဲ။ တရုုတ္မွာ အလုုပ္သြားလုုပ္မလားဆုုိၿပီး တရုုတ္မယားအျဖစ္ အေရာင္းစားခံရတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ျမစ္ႀကီးနားနဲ႔ ၿမိဳ႕ေတြေပၚမွာ KTV ၊ မာဆပ္ေတြ ေရာက္ကုုန္ၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ျပည့္တန္ဆာေတြ ျဖစ္ကုုန္ၾကတယ္။ အဓိက ဒုုကၡသည္စခန္းေတြမွာက စားရတာလည္း ခ်ဳိ႕တဲ့၊ ေနရတာလည္း ဆင္းရဲေတာ့ ေနာက္ဆုုံး ထြက္ေပါက္ရွာၾကတာ” လုုိ႔ ေဒသခံတစ္ဦးက ဆုုိပါတယ္။

    အရြယ္ေရာက္လာတဲ့ အမ်ဳိးသားေလးေတြဆိုုရင္လည္း မိန္းကေလးေတြနည္းတူပဲ မလုုံၿခဳံမႈေတြရွိတယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။

    “ေယာက်ၤားေလးဆိုုရင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ဆိုုရင္ စစ္ေရွာင္စခန္းမွာ မေနေတာ့ဘူး။ ဖားကန္႔ကုုိတက္တယ္။ ေမွာ္ေတြထဲမွာ ေက်ာက္သြားတူးတယ္။ အဲဒီမွာ ေျမၿပိဳလိုု႔ ေသရင္ေသ၊ မေသရင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆြဲ၊ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ေသတာပဲ။ ဖားကန္႔ တက္သြားၿပီး ေက်ာက္ေအာင္လိုု႔ ခ်မ္းသာသြားတယ္ဆုုိတာ ရုုပ္ရွင္နဲ႔ ၀တၱဳေတြထဲမွာပဲ ရွိေတာ့တယ္။ အျပင္မွာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဖားကန္႔ေရာက္ရင္ ဘယ္လူငယ္မဆုုိ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အသက္ရွင္ရွင္ ျပန္လာႏုုိင္ဖုုိ႔က ၇၅ ရာခိုုင္ႏႈန္းမေသခ်ာဘူး” လိုု႔ ေဒသခံက ဆက္ေျပာပါတယ္။

    တခ်ဳိ႕လူငယ္ေတြကေတာ့ KIA လိုု႔ေခၚတဲ့ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ထဲကိုု ၀င္ေရာက္သြားတာရွိသလိုု အတင္းအဓမၼစစ္သားအျဖစ္ ေခၚေဆာင္ရတာမ်ဳိးေတြလည္းရွိေနပါတယ္။

    “အခုု ကခ်င္ ကေလးငယ္ေတြအားလုုံးမွာ တကယ့္ကုုိ အနာဂတ္မဲ့ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္ ခုုနက ေျပာသလုုိပဲ မိန္းကေလးဆုုိရင္ အရြယ္ရလာတာနဲ႔ ျပည့္တန္ဆာ ျဖစ္ဖိုု႔ ပိုုမ်ားတယ္။ ေယာက်ၤားေလးဆုုိရင္ အရြယ္ရလာတာနဲ႔ လက္နက္ကုုိင္ရင္ ကုုိင္ မကုုိင္ရင္ေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးရဲ႕ သားေကာင္အျဖစ္နဲ႔ ဘ၀နိဂုုံးခ်ဳပ္ရတာပဲ။ ဒါက ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ေတြ႕ အမွန္တရားပဲ” လုုိ႔ ေလာ္ေ၀ၚႏွစ္ျခင္းခရစ္ယန္ အသင္းေတာ္မွ ေဒသခံတစ္ဦးက ဆုုိပါတယ္။

    စစ္ေရွာင္စခန္းမွ ေရႊမင္းသမီးအိပ္မက္
    ======================

    ေလာ္ေ၀ၚစစ္ေရွာင္စခန္းမွာေနတဲ့ မေခါင္ႏြယ္ကေတာ့ ဒုုကၡသည္စခန္းမွာေနထုုိင္ရင္း ၁၀ တန္းေအာင္ဖုုိ႔ စိတ္ေစာေနပါတယ္။ သူ႕အေနနဲ႔ ေက်ာင္းတက္ဖိုု႔ စရိတ္ အလုုံအေလာက္မရွိ၊ ေက်ာင္းထားေပးမယ့္သူမရွိတာကိုု အၿမဲလုုိလုုိ ပူပန္ေနတယ္။ တကၠသုုိလ္ပညာေရးၿပီးဆုုံးတဲ့အခါ သူသိပ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ရုုပ္ရွင္မင္းသမီး ဘ၀ ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခ်င္ေနပါတယ္။

    “သမီး ဒီႏွစ္ ၁၀ တန္းတက္မယ္။ ဒီႏွစ္ ၁ ႏွစ္တည္းနဲ႔ ေအာင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္။ ၿပီးရင္ တကၠသုုိလ္ဆက္တက္မယ္။ တကၠသုုိလ္တက္ၿပီးရင္ သမီးရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ မင္းသမီးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္” လိုု႔ သူက ဆုုိတယ္။

    စစ္ေရွာင္စခန္းကတဲေလးထဲေနရင္း ေခါင္ႏြယ္ ၁ ေယာက္တည္း စကားေတြလည္း ေျပာေနပါတယ္။ သူ႕မ်က္ႏွာက တစ္ခါတစ္ခါ ခက္ထန္သြားၿပီး တစ္ခါတစ္ခါ ၿပံဳးသြားတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ဟန္ပန္ေတြလည္း သူလုုပ္ေနတယ္။

    “အားရင္ တစ္ေယာက္တည္း အမူအရာေတြက်င့္တယ္။ ေဒါသထြက္၊ ရယ္၊ ၿပဳံးေပါ့။ ဗီဒီယိုုေတြထဲမွာ ၾကည့္ရသလိုု လုုိက္လုုပ္ၾကည့္တာ။ သမီးက ငယ္ငယ္ေလးကတည္း မင္းသမီးရူးတာ” လုုိ႔ သူက ဆုုိတယ္။

    ေနလုုံးက တျဖည္းျဖည္း၀င္ၿပီး အေမွာင္ရိပ္သန္းလာၿပီ။ ေလာ္ေ၀ၚစစ္ေရွာင္စခန္းက တဲေလးေရွ႕မွာ မီးေလးဖိုုၿပီး ထမင္းအုုိးတည္ဖုုိ႔ ေခါင္ႏြယ္ျပင္ဆင္ေနတယ္။ အုုိးမည္းေတြနဲ႔ ညစ္ေပေနတဲ့ ဒန္အုုိးထဲကိုု ညစ္ေထးမြဲျေခာက္ေနတဲ့ ဆန္ႏုုိ႕ဆီဗူး ၁ ဗူး ေလာင္းထည့္လိုုက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ အ၀ါေရာင္ေပါက္ေနတဲ့ ေရေတြေလာင္းထည့္ၿပီး သူ ဆန္ေဆးလုုိက္တယ္။ မီးဖိုုေလးေပၚ ထမင္းအုုိးတင္ဖိုု႔ ျပင္ေနတဲ့ ေခါင္ႏြယ္လက္မွာ အုုိးမည္းေတြက ဟုုိေနရာ တစ္ကြက္၊ ဒီေနရာ တစ္ကြက္။

    ဒီအုုိးမည္းေပေနတဲ့ ေခါင္ႏြယ္ဆုုိတဲ့ ကခ်င္တုုိင္းရင္းသူေလးလက္ကေလးက တခ်ိန္မွာ စင္ျမင့္ထက္မွာ အကယ္ဒမီေရႊစင္ရုုပ္တုုပုုိင္ဆုုိင္လွမ္းကုုိင္ႏုုိင္တဲ့ လက္ျဖစ္ မလာႏုုိင္ဘူး လုုိ႔ ဘယ္သူေျပာႏုုိင္မလဲ။

    စုုတ္ျပတ္ေနတဲ့ ဒုုကၡသည္တဲေလးမွာ ေနေနရတဲ့ ေခါင္ႏြယ္ဆိုုတဲ့ မိန္းကေလးငယ္ တစ္ဦးက တစ္ခ်ိန္မွာ ႏုုိင္ငံေက်ာ္ ရုုပ္ရွင္မင္းသမီး တစ္ဦး ျဖစ္မလာႏုုိင္ဘူးလိုု႔ ဘယ္သူ ႀကိဳသိႏုုိင္မွာလဲ။

    (ေခါင္ႏြယ္သည္ တစ္လ ၅၀၀၀ က်ပ္ အလွဴရွင္မ်ားအဖြဲ႕၏ လက္ေအာက္ခံ ရင္ေသြးငယ္ပညာေရးေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ပညာသင္ဆုုကိုု လက္ခံရရွိသြားၿပီး တကၠသုုိလ္၀င္တန္းအတြက္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ ေဘာ္ဒါေနရမည္ျဖစ္သည္။ ၁၀ တန္းေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ တကၠသုုိလ္ပညာသင္ၾကားေရးအတြက္ အဖြဲ႕က ေထာက္ပံ့သြားမည္ျဖစ္သည္)

  • ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းၾကီးအား စြမ္းအားျမွင့္တင္ေရး

    ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းၾကီးအား စြမ္းအားျမွင့္တင္ေရး

    ဧျပီ ၃၀ ၊ ၂၀၁၇
    ေဆာင္းပါးရွင္- ျမင္သစ္

    မအားတာနဲ႕ စာမေရးျဖစ္တာ ၾကာေနပါျပီ။ မေန႕က သာေကတမွာ အစၥလာမ့္အေျခခံဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းႏွစ္ခု ဘုရားရိွခိုးဝတ္ျပဳမႈ လုပ္ေဆာင္တယ္ဆိုျပီး ပိတ္ခံရတာ ျမင္ရၾကားရေတာ့ မေနႏိုင္လို႕ ဒီစာေလး ေရးလိုက္ပါတယ္။

    ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ ဘာသာေရးေက်ာင္းပါဆိုမွ ဝတ္ျပဳမွာေပါ့တို႕၊ အစြန္းေရာက္ဗုဒၶဘာသာမ်ိဳးခ်စ္နဲ႕ သကၤန္းဝတ္ေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြ အေရးမယူဘူးလားတို႕၊ အန္တီစုရဲ့ NLD အစိုးရတာဝန္ရိွသူေတြ ဘာလုပ္ေနလဲ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေဆြးေႏြးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

    ကၽြန္ေတာ္ ေဆြးေႏြးေရးသားမွာက ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ လူ႕အသိုင္းအဝန္းကို စြမ္းအားျမွင့္တင္ေရး ရႈေထာင့္ကပါ။ စာဖတ္သူေတြအေနနဲ႕ ပိုမိုရွင္းလင္းေစဖို႕ ကၽြန္ေတာ္ဆြဲထားတဲ့ ပုံေတြနဲ႕ ခ်ျပေဆြးေႏြးသြားပါမယ္။

    ပုံ(၁)

    ဒီပုံ(၁)ကေတာ့ ဒီေန႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြ ေတာင့္တတဲ့ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ဦးေဆာင္မႈနဲ႕ အဖြဲ႕အစည္း ပုံစံပါပဲ။ ဒီပုံမွာ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းပါ ျမွားေတြရဲ့ သေဘာတရားကေတာ့ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ ဆက္ဆံ ဆက္ႏြယ္မႈကို ရည္ညႊန္းတာပါ။
    အဆက္ျမွားကေတာ့ အားေပ်ာ့ အားနည္းမႈကို ျပဆိုလိုျပီး၊ အျပည့္ျမွားကေတာ့ (ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္) အားေကာင္းမႈကို ျပလိုပါတယ္။ အစိုးရအာဏာပိုင္ (Government & Authorities)၊ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း (Community)၊ Institution အဆင့္ကို ေရာက္ရိွျပီး (ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ)အစၥလာမ့္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီး (Institutionalized Islamic Faith-based Organization)၊ အျခား ဘာသာတရားေတြက ဘာသာေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ အျခား အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ (Other CSOs)နဲ႕ စတုတၳမ႑ိဳင္မီဒီယာ (Media)တို႕ေပါ့။
    ျပည္သူနဲ႕ အေျခခံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႕ အာဏာပိုင္ေတြၾကားက ဆက္ဆံမႈကေတာ့ ေန႕စဥ္ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနျခင္း မဟုတ္တဲ့ အေပၚမွာ အားနည္းတာ လက္ေတြ႕က်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပုံမွာ ရည္ညႊန္းထားသလို ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ၾကီးက လူမႈအေဆာက္အအုံ အဆင့္ဖြံ႕ျဖိဳးျပီးျဖစ္ေနကာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္၊ မီဒီယာနဲ႕ အျခား အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕ ဘာသာေရးအဖြဲ႕ေတြၾကား ဆက္ဆံမႈကေတာ့ ခိုင္မာေနရပါမယ္၊ အျပန္အလွန္ရိွေနရပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခု အေရးၾကီးတာက ျပည္သူေတြထဲက ျပည္သူေတြျဖစ္တဲ့ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြနဲ႕ အျခား အရပ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြ၊ မီဒီယာေတြနဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ တိုက္ရိုက္ေရာ၊ အစၥလာမ့္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ၾကီးကေနတစ္ဆင့္ပါ ခိုင္မာေကာင္းမြန္ေနရပါမယ္။ ဒီပုံမွာ အသက္ကေတာ့ အစၥလာမ့္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ၾကီးနဲ႕ မိမိတို႕ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတို႕ အၾကား အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးဟာ အလြန္ေကာင္းမြန္ခိုင္မာေနရပါမယ္။

    ပုံ(၁)မွာ ညႊန္းဆိုသလို ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေဆာက္ထားႏိုင္ရင္…

    ပုံ(၂)

    သာေကတျဖစ္ရပ္မ်ိဳးဟာ ျဖစ္လာဖို႕ မရိွသလို၊ ျဖစ္လာရင္ေတာင္ ဒီထက္ပိုေကာင္းတဲ့ တုန္႕ျပန္မႈမ်ိဳး ေနာက္ဆက္တြဲ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးေတြ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါ။

    သာေကတျဖစ္ရပ္ဟာ အခုမွ ထျဖစ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ႏွစ္ဆယ္ခ်ီၾကာေနျပီ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္စစ္အာဏာရွင္အစိုးရလက္ထက္မွာ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈေတြရိွခဲ့ပါတယ္။ ျမိဳ႕သစ္ေတြတည္ခဲ့ေပမယ့္ ျမိဳ႕သစ္ေန လူနည္းစုဘာသာဝင္ေတြအတြက္ တရားဝင္ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးေတြ ေဆာက္လုပ္ခြင့္မရခဲ့ပါ။ အဲ့ဒီရဲ့ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႕ အိမ္ေတြမွာ စုေပါင္းဝတ္ျပဳရတာ၊ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ သက္ဆုိင္ရာ ေဒသအာဏာပိုင္ေတြနဲ႕ နားလည္မႈကို အနည္းနည္းအဖုံဖုံနဲ႕ ယူရျပီး စုေပါင္းဝတ္ျပဳရတာေတြ လုပ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။

    ႏွစ္ၾကာျမင့္ျပီးျဖစ္တဲ့ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးေတြကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရး၊ တိုးပြားလာတဲ့ လူဦးေရနဲ႕ အညီ အထပ္ျမွင့္တင္တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ေခတ္ကာလနဲ႕အညီ တိုးတက္လာတဲ့ နည္းစနစ္မ်ားနဲ႕အညီ ျပဳျပင္ေဆာက္လုပ္ေရးေတြမွာ တင္းၾကပ္စြာ ကန္႕သတ္ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ သာကေတက ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ အဲ့ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ားစြာကတည္းက တစ္ခုပါ။

    ကၽြန္ေတာ္တို႕မွာ Institution အဆင့္ရိွတဲ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီးသာရိွမယ္ဆိုရင္…အဲ့ဒီ့မွာ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြကို ဒီလိုကိစၥေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ထိေရာက္စြာ ကူညီဖို႕  Legal and Advocacy Consultancy and Action Unit (ဥပေဒေရးရာနဲ႕ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းေရး အဖြဲ႕ခြဲ) ေကာင္းေကာင္းတစ္ခုရိွေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့အဖြဲ႕ခြဲက ေဒသအလိုက္ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြအေနနဲ႕ အာဏာပိုင္ေတြကို အေျခခံဥပေဒေအာက္နဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားေအာက္ကေန ဒီအခက္အခဲေတြကို ဘယ္လို ထိေရာက္စြာ ခ်ဥ္းကပ္ေျဖရွင္းမလဲ၊  ႏို္င္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာကို ဘယ္လို တရားဝင္အေရးဆိုရမလဲ၊ ေဆာင္ရြက္စဥ္မွာ ေတြ႕ၾကဳံလာရတဲ့ အခက္အခဲနဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြကို ဘယ္လို ခ်ဥ္းကပ္ရမလဲစသည္ျဖင့္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ပုံ(၁)မွာျပခဲ့တဲ့ ျပည္သူနဲ႕ အစိုးရၾကား ဆက္ဆံေရး အဆက္ျမွားဟာ စနစ္က်နတဲ့ လူမႈအေဆာင္အအုံအဆင့္ဖြံ႕ျဖိဳးတဲ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီး အကူအညီနဲ႕ ပုံ(၂)မွာ ျပထားသလို အားေကာင္းသြားမွာ ပိုထိေရာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အလားတူ အဖြဲ႕ၾကီးရဲ့ ေဆာင္မမႈနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ႕ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ျပည္သူေတြနဲ႕ မီဒီယာ အျခားအရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြၾကား ဆက္ဆံမႈ ဆက္ႏြယ္မႈ ပူးေပါင္းေတြဟာ အားေကာင္းလာမွာျဖစ္ျပီး အဲ့ဒီရဲ့ ေကာင္းက်ိဳးကေတာ့ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႕ေရာ၊ အျခားလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ပါ ဆက္ဆံေရးဟာ ပိုမိုအားေကာင္းလာႏိုင္ျပီး ယေန႕ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ၾကဳံေနရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဆိုးနဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနည္းသြားရာကေန အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုမွ ပေပ်ာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္…ဒီေန႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လက္ေတြ႕ ၾကဳံေနရတဲ့ အေျခအေနက ပုံ(၃)ပါ။

    ပုံ(၃)

    ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေလာကကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အိုလမာသာသာန႕ပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႕၊ အစၥလာမ့္ေရးရာေကာင္စီ၊ မမလ၊ မဖအ၊ ေမာ္လဝီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို႕အျပင္ အျခားအဖြဲ႕အခ်ိဳ႕ရိွပါေသးတယ္။ ေရွ႕ငါးဖြဲ႕က အစိုးရအဆက္ဆက္က အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံထားရျပီး ငါးဖြဲ႕ေပါင္းကာ ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ဆိုျပီး ဖြဲ႕ထားပါတယ္။

    ပုံ(၃)မွာ ညႊန္းထားတဲ့အတုိင္း ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာအဖြဲ႕ၾကီးဆိုေပမယ့္… ငါးဖြဲ႕ခ်င္း တစ္ဖြဲ႕နဲ႕တစ္ဖြဲ႕ဆက္ဆံမႈဟာ event- and ad hoc-based (အခမ္းအနား၊ အစီအစဥ္နဲ႕ ျပႆနာျဖစ္မွစတဲ့အေျခအေနေပၚမွာပဲ အေျချပဳထားတဲ့) ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းဗ်ဴဟာခ် နည္းဗ်ဴဟာက် ပုံမွန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးမွာေတာ့ အားနည္းလြန္းလွပါတယ္လို႕ ျမင္မိပါတယ္။ အျခားအဖြဲ႕မ်ားနဲ႕ဆိုရင္ေတာ့ သုံးသပ္စရာကို မလိုေတာ့ပါ။

    ထို႕နည္းတူ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႕ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးမွာလည္း စာေရးသူအျမင္အရ ထိေရာက္တဲ့ channel (ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း)ဖြင့္ထားႏိုင္ျခင္း မရိွဟု ျမင္ပါတယ္။  လက္ရိွျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနရပုံေတြဟာ သက္ေသေတြပါပဲ။
    စတုတၳမ႑ိဳင္မီဒီယာနဲ႕လည္း event- and ad hoc-based ပါပဲ။ ဒါေတာင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မီဒီယာဘက္က (mostly one-sided communication initiated by media) စဆက္သြယ္ရတဲ့ အေနအထားပါ။ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ မီဒီယာပိုင္းမွာ ပုံမွန္ဆက္ဆံေရးလမ္းေၾကာင္းတစ္ခုရိွမေနပါဘူး။ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ မီဒီယာကို လူထုအျမင္လမ္းေၾကာင္းခ်ျပျခင္း ရယူျခင္းနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ အသုံးျပဳႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မဖြံ႕ျဖိဳးေသးဘူး၊ အဲ့ဒီလို မီဒီယာနဲ႕ဆက္သြယ္ရမယ့္ စနစ္တစ္ခုရိွမေနပါဘူး။

    အျခားဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ဆက္ဆံေရးကေတာ့ ပိုေတာင္အားနည္းပါေသးတယ္။ Event-based ပိုဆန္ပါတယ္။ WIN WIN အေျခအေနမ်ိဳးနဲ႕ လူမႈအေဆာက္အအုံအဆင့္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြကိုဆီက နည္းစနစ္နဲ႕ သင္ခန္းစာေတြရယူ ကိုယ့္ဖက္ကလည္း ျပန္လည္မွ်ေဝ ကိုင္းကၽြန္းမွီ ကၽြန္းကိုင္းမွီ ဗ်ဴဟာက်က် နည္းစနစ္က်က် ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးပိုင္းမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အားနည္းေနပါေသးတယ္။
    အဆိုးဆုံးကေတာ့ ေအာက္ေျခ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္လူထုနဲ႕ ထိေတြ႕မႈပိုင္းမွာကို အားနည္းေနေသးတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အဖြဲ႕အစည္းအားလုံးလိုလိုကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈစနစ္နဲ႕ သြားေနျပီ ဗဟိုအဆင့္မွာသာ သက္ဝင္လႈပ္ရွားပါတယ္။ လူထုထဲ ေအာက္ေျခအဆင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးက ရွားရွားပါးပါးေတြ႕ရပါတယ္။ ယခင္က ကြန္ရက္ျဖန္႕က်က္မႈအားေကာင္းခဲ့ေကာင္း ေကာင္းခဲ့ေပမယ့္ အခုအခါမွေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို အားနည္းေနပါျပီ။ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ့ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈေတြကိုလည္း ေအာက္ေျခလူထုက သိႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းမ်ိဳး ရိွမေနသလို၊ အဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႕ ေအာက္ေျခလူထုနဲ႕ ပုံမွန္ထိေတြ႕ျခင္းမ်ိဳးလည္း မေတြ႕ရေသလာက္ပါပဲ၊ ေအာက္ေျခလူထုက အဖြဲ႕အစည္းေတြဆီကို မိမိတို႕အသံကို တရားဝင္ၾကားေစတဲ့အပို္င္းမ်ိဳးမွာလည္း အားရစရာမရိွပါ။ အဲ့ေတာ့ လူထုကိုယ္တိုင္ကလည္း အဖြဲ႕အစည္းေတြကို က်န္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ျဖစ္ေနျပီး ခလုတ္ထိမွာ အမိတဆိုသလို ျပႆနာေပၚမွ ေဝဖန္တာ ညည္းညဴတာ ဒီေလာက္နဲ႕ပဲျပီးေနပါတယ္။

    အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႕ လူထုက အဖြဲ႕အစည္းေတြေပၚမွာ ယုံၾကည္ခ်က္ေပ်ာက္ဆုံးလာေနျပီး၊ ownership ေခၚတဲ့ ငါတို႕နဲ႕သက္ဆိုင္တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္လည္း အားေလ်ာ့လာေနပါျပီ။ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္(လူထု)ကိုယ္တိုင္က ေနာက္လိုက္ေကာင္းမဆန္မႈကိုလည္း ေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ျပႆနာျဖစ္မွ အဖြဲ႕ေတြကို တျပီး ထဆဲျပီး က်န္တဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့ ကိုယ္နဲ႕ မဆိုင္သလို ေနၾကတဲ့ အက်င့္ဆိုးပါ။ ဒီအဖြဲ႕ေတြ အခုထက္ပို အားေကာင္းလာဖို႕ ကိုယ္ေတြၾကဳံေတြ႕ေနတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြမွာ ထိေရာက္စြာ ဦးေဆာင္လာႏိုင္ဖို႕ ကိုယ္ေတြဖက္က ဘာေတြ ပံ့ပိုးေပးရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေမ့ထားၾက ေမ့ေနၾကတာပါပဲ။

    ျမန္မာစကားပုံတစ္ခုယူေျပာရရင္..စစ္ေရာက္မွ ျမွားခၽြန္ရလားဆိုျပီး စစ္သူၾကီးကို အျပစ္တင္မယ္ဆိုရင္ ေနာက္တန္းမွာတုန္းက စစ္သူၾကီး ျမွားခၽြန္လို႕ရေအာင္ ငါတို႕က ဘာလုပ္ေပးခဲ့ၾကသလဲဆိုတာကိုလည္း ေတြးမိၾကဖို႕ အခ်ိန္မီ သင္ခန္းစာယူၾကဖို႕ လိုပါမယ္။ ႏို႕မို႕ဆို မိုးလြန္မွ ထြန္ခ်ရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္မွ လိုက္ရွင္းရတဲ့ အျဖစ္ဆိုးမ်ိဳးက လြတ္ဖို႕မရိွပါ။ ေကာက္ရိုးမီးေတြ မျဖစ္ဖို႕လိုပါမယ္။

    ကိုယ္ေတြျဖစ္ေနတာက ၾကဳံေနတာက ပုံ(၃) ျဖစ္ခ်င္တာက ပုံ(၁) ပုံ(၂)။ အဲ့ေတာ့ ကိုယ္ေတြျဖစ္ခ်င္တဲ့ အေျခအေနကို ဘယ္လို တည္ေဆာက္ယူၾကမလဲေပါ့။ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြဖက္ကေရာ၊ communityလူထုကပါ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲၾကရမွာပါ။

    ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြဖက္က သမိုင္းေၾကာင္းေကာင္းခဲ့တဲ့ ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေရွးယခင္ကလို Institution အဆင့္ျပန္ရယူဖို႕ Organizational Development မိမိတို႕ အဖြဲ႕အစည္းတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို သတၱိရိွရိွလုပ္ဖို႕ ေတာ္လွန္ယူဖို႕လိုပါမယ္။ ပရဟိတအေျချပဳကေန  half volunteer half professional အဆင့္ကို သြားသင့္ေနပါျပီ။ ဥပမာ- အေပၚမွာ ဥပမာေပးခဲ့တဲ့ Unit နဲ႕ပတ္သက္ျပီးေျပာရရင္…ဥပေဒနဲ႕ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆာင္ရြက္ဖို႕ တတ္သိပညာရွင္ေတြရဲ့ အကူအညီလိုပါျပီ၊ အဲ့ဒီ့မွာ လုံးဝ volunteer-based လုပ္မယ္ဆိုရင္ ထိေရာက္မႈက ေႏွးေကြးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေယဘူယ်ဆိုရရင္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ဥပေဒအၾကံေပးဆိုသူက သူရဲ့ မိသားစုေရး ဝမ္းေရးကိစၥျပီးမွ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ပရဟိတအေရးကို လုပ္ႏိုင္မွာပါ၊ အတၱဟိတအေရးမွာ အားစိုက္မႈေလာက္ အခ်ိန္အား လူအား မေပးႏိုင္တာ ၁၀၀% ပါ။ ျဖစ္သင့္တာက Law ဥပေဒ နဲ႕ Public Policy ျပည္သူ႕ေရးရာမူဝါဒပိုင္း တတ္ကၽြမ္းတဲ့ mid-career ပညာရွင္တစ္ဦး အခ်ိန္ျပည့္ထားသင့္ျပီး သူ႕ကိုမွ ေဘးကေန Volunteer-based Legal and Advocacy Consultant Team တစ္ခုက အကူအညီေပး လမ္းညႊန္ေပးရမွာပါ။ တကယ္တမ္းသာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးက ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြ ၾကံဳေတြေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈနဲ႕ ကိစၥေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္သာ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆို အဲ့ဒီ့ လူငယ္လူရြယ္ပညာရွင္ ယားလို႕ေတာင္ ကုတ္အားမည္မဟုတ္ပါ။ ဒါက Unit တစ္ခုအတြက္ ဥပမာပါ။

    လက္ရိွ စာေရးစာခ်ီအခ်ိဳ႕သာထားရိွ ဦးေဆာင္ပိုင္းသူေတြက ကိုယ့္စီးပြားျပီးမွ၊ ကိုယ့္အတၱဟိတျပီးမွ၊ ၾကဳံမ၊ွ အေရးတၾကီးကိစၥရိွမွ လာေရာက္တာမ်ိဳး၊ ကိစၥရပ္တိုင္းကို ဦးေဆာင္သူတစ္စုကသာ အေရးေပၚေခါင္းဆိုင္ေျဖရွင္းေနတာမ်ိဳးေတြရိွေနသေရြ႕ Institution တစ္ခုအဆင့္ေရာက္လာဖို႕ရာမရိွပါ။

    ပညာလို အိုသည္မရိွဆိုသည့္အတုိင္း ၾကဳံေတြ႕လာတဲ့ အခက္အခဲနဲ႕ စိန္ေခၚမႈအသစ္ေတြကို ကိုင္တြယ္ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႕ အဖြဲ႕အစည္းပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြအေနနဲ႕ Leadership ပိုင္းအရည္အေသြးျမွင့္တင္ဖို႕လိုပါမယ္။ အျခားႏိုင္ငံတကာမွ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ျပည္တြင္း အျခားေအာင္ျမင္ေနတဲ့ non-profit sector မွ အဖြဲ႕အစည္းေတြဆီကေန သင္ယူဖို႕ အဆင့္ျမွင့္ တင္ဖို႕လိုပါမယ္။

    ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းၾကီး နာမည္ေအာက္ဝင္ အဖြဲ႕ငါးဖြဲ႕အေနနဲ႕ အဖြဲ႕အခ်င္းခ်င္း ပိုမိုပြင့္လင္းတဲ့ ပိုမုိနီးကပ္တဲ့ ပုံမွန္ျဖစ္မယ့္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးလုပ္ရပါမယ္။  အဲ့ဒီလိုလုပ္ႏိုင္ဖို႕ သေဘာတူခ်မွတ္ထားတဲ့ မူဝါဒနဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာေကာင္းတစ္ခု ျပင္ဆင္အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္ပါမယ္။ ဗဟိုမွသည္ ေအာက္ေျခအထိ ပုံမွန္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အသက္ဝင္ေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ အဲ့ဒီ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြက event-based ခ်ည္းသက္သက္မဟုတ္ေနသင့္ဘဲ လူမႈေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမယ့္ ေရတို ေရလတ္ ပေရာဂ်က္ေတြ ပရိုဂရမ္ေတြျဖစ္သင့္ပါတယ္။

    အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႕ လူထုနဲ႕ပိုမိုထိေတြ႕မႈ Community Engagement လုပ္ကိုလုပ္ရပါမယ္။ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ လုပ္လို႕တဲ့အေပၚ ဥပမာ အခ်ိဳ႕ေပးလိုက္ပါတယ္။ လူထုကို ပိုမိုပါဝင္လာႏိုင္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ိဳးေတြ အဖြဲ႕အစည္းေတြဖက္က မ်ားမ်ား လုပ္သင့္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႕ အေရးေပၚကိစၥရိွမွ မဟုတ္ဘဲ ေအာက္ေျခလူထုရဲ့ ေန႕စဥ္ဘဝဆီကို အေရာက္သြားသင့္၊ သူတို႕ရဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ အခက္အခဲေတြ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမႈေရး အေျခအေနေတြကို သူတို႕ဆီကေန တိုက္ရိုက္နားေထာင္အပ္ပါတယ္၊ အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႕ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုတာကို ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ပုံစံ လမ္းေၾကာင္းေတြနဲ႕ လူထုကို ပုံမွန္ အသိေပးအပ္ပါတယ္၊ လူထုရဲ့ တကယ့္အေျခအေနကို သိဖုိ႕ Social Research သုေတသနျပဳမႈေတြကို လုပ္သင့္ပါတယ္၊ လူထုရဲ့ အျမင္နဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႕နဲ႕ ကိုယ့္ ကန္႕သတ္မႈေဘာင္ေတြကထဲကေနပဲ အေကာင္းဆုံး ျပန္တုန္႕ျပန္ေပးဖို႕လည္း လိုပါတယ္။ အေရးၾကီးဆုံးအခ်က္က အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ ေအာက္ေျခအဖြဲ႕ေတြကို ပိုမိုလုပ္ကိုင္ခြင့္ေတြေပး ပိုမိုအသက္ဝင္ေစဖို႕လိုပါမယ္။ Decentralization ေပါ့ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေျဖေလ်ာ့ဖို႕ လိုပါတယ္။ အဲ့ဒါမွ လူထုနဲ႕ ပိုထိေတြ႕ႏိုင္မွာပါ။

    အေပၚမွာ ေထာက္ျပေဆြးေႏြးထားသလို အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ လူထုနဲ႕ ပိုမိုထိေတြ႕ႏိုင္ဖို႕ လူထုအျမင္လမ္းေၾကာင္းကို ယူဖို႕ မီဒီယာေတြအေနနဲ႕ အျမဲထိေတြ႕သင့္ပါတယ္။ မီဒီယာကဆက္သြယ္မွမဟုတ္ဘဲ မီဒီယာကို ဆက္သြယ္ဖို႕လိုပါမယ္။ အဲ့ဒီအတြက္လည္း ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္းတြင္း SOP ေဆာင္ရြက္ပုံလမ္းညြန္ရိွသင့္ပါတယ္။

    ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အျခားဘာသာတရားအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ဆက္ဆံမႈပါ။ အျခားဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးမွာ Interfaith ဘာသာေပါင္းစုံခ်စ္ၾကည္ေရးေဘာင္တစ္ခုသာ ခတ္ျပီး ခ်ဥ္းကပ္ေနတာမ်ိဳးထက္ ကိုယ္ေတြထက္ ပိုစနစ္က်တဲ့ Institution အျဖစ္ကို ရပ္တည္ေနႏိုင္ျပီျဖစ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဆီကေန အဖြဲ႕အစည္းတိုးတက္ေရး၊ လူသားအရင္းအျမစ္ဖြံ႕ျဖိဳးေရး၊ နည္းဗ်ဴဟာနဲ႕ မူဝါဒခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းစတာေတြကို အေတြ႕အၾကဳံယူ သင္ယူျခင္းလမ္းေၾကာင္းေတြနဲ႕လည္း ခ်ဥ္းကပ္သင့္ေနပါျပီ။

    ေနာက္တစ္ခုက ငါးဖြဲ႕အေနနဲ႕ အျခားရပ္တည္ေနတဲ့ အစၥလာမ့္ဘာသာေရးအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီးလည္း တိက်တဲ့ အေပါင္းဆန္တဲ့ မူဝါဒမ်ိဳးရိွေနသင့္ပါျပီ။ ဘာသာေရးငါးဖြဲ႕ရိွျပီးသား တစ္ဖြဲ႕ထပ္ေထာင္တယ္ဆိုတဲ့ အႏုတ္ေဆာင္အျမင္မ်ိဳးကေန တရားဝင္အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ငါးဖြဲ႕အေနနဲ႕ က်န္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အားကို ယူျပီး ပူးေပါင္းျပီး ဘယ္လို လူထုအတြက္ ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ၾကမလဲဆိုတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေကာင္းေတြ ရိွေနသင့္ပါျပီ။

    အေရးၾကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ တိုင္းေဒသၾကီးျပည္နယ္အဆင့္မွသည္ ေအာက္ေျခ ခရိုင္ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႕ တရားဥေပဒလမ္းေၾကာင္းကို မဆန္႕က်င္တဲ့ ဆက္သြယ္ေရး channels ေတြ ဖြံ႕ထားဖို႕လိုပါမယ္။

    Community ဖက္ကေရာေပါ့…။ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီးေတြနဲ႕ ဆက္ဆံေရးအားနည္းျခင္းမွာ လူထုဘက္က အားနည္းမႈလည္းပါပါတယ္။ အေပၚမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့သလိုပဲ ခလုတ္ထိမွ အမိတတဲ့ ပုံစံမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ လူထုအေနနဲ႕ ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ပိုမိုပါဝင္ႏိုင္ဖို႕ အားထုတ္ရပါမယ္၊ Community Participation ေပါ့။ ဒီအဖြဲ႕ေတြဟာ ငါတို႕နဲ႕ဆိုင္တယ္၊ လက္ရိွစိန္ေခၚမႈေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕ ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ဖြံ႕ျဖိဳးေစေရး တည္ေဆာက္ေရးမွာ ငါတို႕ပါရမယ္ ငါတို႕တတ္ႏိုင္တဲ့ ဖက္က ပံ့ပိုးကူညီရမယ္ဆိုတဲ့ Community Ownership အေရးၾကီးပါတယ္။ ျပႆနာမရိွတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာလည္း သူတို႕ဘာေတြလုပ္ေနၾကလဲ၊ ငါတို႕ဆီက ဘာလိုအပ္သလဲ ဒီလို အာရုံစိုက္ေနရပါမယ္။

    Institution အဆင့္ကို ျမွင့္တင္မယ္ဆိုရင္ အရင္းအျမစ္ေတြက လိုအပ္မွာေသခ်ာပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြ မျဖည့္တင္းရင္ေတာ့ စိတ္ကူးသက္သက္ plan သက္သက္ျဖစ္ေနျပီး လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါ။ အဲ့ေတာ့ လူထုဖက္က လူ႕အရင္းအျမစ္၊ အခ်ိန္၊ ေငြေၾကးအင္အားစတာေတြ ကိုယ္ေတြတတ္ႏိုင္တဲ့ဖက္က ကူညီေပးဖို႕လိုပါမယ္။

    အေရးၾကီးဆုံးက ငါနဲ႕ဆိုင္တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ရိွျပီးေနာက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြကိုယ္တိုင္က ဦးေဆာင္သူပိုင္းကိုယ္တိုင္က ကိုယ္မွန္းထားသေလာက္ မေရြ႕ရင္ေတာင္ လူထုဖက္ကေန စိတ္ဝင္တစားနဲ႕ တြန္းေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

    ကို္ယ္ေတြဖက္က ေနာက္လိုက္ေကာင္းပီသစြာေနမယ္ဆိုရင္ ဦးေဆာင္သူေတြကို ေနာက္လိုက္ေတြရဲ့ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႕ ဦးေဆာင္သူေတြေဆာင္ရြက္ရမွာေတြကို နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ ေတာင္းဆိုၾကရပါမယ္။ ဒီေနရာမွာ မေက်နပ္လို ေဝဖန္တာ ဆဲဆိုတာမ်ိဳးထက္ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ စိတ္ ownership ရိွတဲ့စိတ္နဲ႕ ကိုယ့္ဖက္က ကမ္းလွမ္းမႈေတြနဲ႕ ဦးေဆာင္သူေတြကို ျဖစ္ေစခ်င္တာ ျဖစ္သင့္တယ္ ထင္တာကို ေတာင္းဆိုရပါမယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ သြားခ်င္ေနတဲ့ စံႏႈန္းမွီ ဒီမိုကေရစီရဲ့ စံေတြပါပဲ။

    ဥပမာ-အဖြဲ႕အစည္းေတြ သို႕မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းၾကီးအေနနဲ႕ ဘာေတြလႈပ္ရွားမႈလုပ္ေနလဲ လူထုကို အသိမေပးရင္၊ လူထု မသိရရင္ အသိေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကရပါမယ္။ ဦးေဆာင္သူေတြက လူထုကို လာမထိေတြ႕ရင္ လာထိေတြ႕ဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကရပါမယ္။ လူထုအေနနဲ႕ အဖြဲ႕နဲ႕ ဦးေဆာင္သူပိုင္းေတြကို အၾကံျပဳတာ၊ ထိေတြ႕ဖို႕ လမ္းေၾကာင္းေတြ ဖြင့္ေပးထားဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကရပါမယ္။

    အဖြဲ႕တစ္ခုခ်င္းဆီအေနနဲ႕ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ထုၾကီးတစ္ရပ္လုံးနဲ႕ မဆိုင္ဘူး၊ အဖြဲ႕ေတြရဲ့ အဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႕ပဲ သက္ဆိုင္တာ တာဝန္ယူမယ္ဆိုတဲ့ မူဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အစၥလာမ့္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ၾကီးအေနနဲ႕ ေဘာင္မဝင္ပါ။ နာမည္မွာကိုယ္က ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ထုကို ကိုယ္စားျပဳေနပါျပီ။

    ေတာင္းဆိုတယ္၊ အၾကံျပဳတယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ Social Media က ကိုယ့္စာမ်က္ႏွာမွာ ေဝဖန္ေနရုံ ဆဲဆိုေနရုံ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြစု လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ထိုင္ရင္း ေဝဖန္ေနတာမ်ိဳး၊ ပစ္စာေလာက္လုပ္တာမ်ိဳးနဲ႕ ေဘာင္မဝင္ပါ။ ေဘာင္ဝင္ေအာင္ လုပ္ၾကရပါမယ္။ သက္ဆုိင္သူမ်ားကို တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္ျခင္း၊ Social Media ကန္ပိမ္းလုပ္ျခင္း၊ မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္သြားျခင္း၊ အိတ္ပိတ္ေပးစာ တရားဝင္ပို႕ျခင္း၊ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ တရားဝင္ပို႕ျခင္း၊ ေဆြးေႏြးပြဲ အစည္းအေဝးပြဲမ်ားတြင္ တိုက္ရိုက္ေျပာဆို ေမးျမန္း အၾကံျပဳျခင္းမ်ိဳးေတြ ျပဳလုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

    တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ လူထုအေနနဲ႕ အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေပးမႈနဲ႕ ေနမႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳရမွာျဖစ္ျပီး သူတို႕ရဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ားကိုလည္း နားလည္ေပးက အေပါင္းေဆာင္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ိဳးနဲ႕ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။

    ဒါဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ မျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ပုံစံ (၃)ကေန ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ပုံစံ(၁နဲ႕၂)ကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမွာျဖစ္ပါတယ္။

    အကယ္    ၍ လက္ရိွဦးေဆာင္မႈေပးေနတဲ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကို လူမႈအေဆာက္အအုံ Institution အဆင့္ျမွင့္တင္ေရးမွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ က်န္႕ၾကာေနမယ္၊ သို႕မဟုတ္ သူတို႕ကို ျမွင့္တင္ရင္း အျခားလမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ေဖာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပုံ(၄) ဟာ အေျဖေကာင္းတစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္ေခ်မ်ားပါတယ္။

    ပုံ(၄)

    ဒီပုံစံမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အေနနဲ႕ အစၥလာမ့္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ၾကီးအပါအဝင္ အဖြဲ႕ေတြအားလုံးကို ဘာသာေရးအေျချပဳ Faith-based organizations အဖြဲ႕ေတြ (တျခားဘာသာတရားေတြရဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြအပါအဝင္)ရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနနဲ႕ပဲ စဥ္းစားပါတယ္။ ဒီပုံစံကေတာ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီးကို အေျချပဳတဲ့ ပုံစံမဟုတ္ေတာ့လို႕ပါ။

    ဒီပုံစံမွာ Community ျမန္မာမြတ္စလင္မ္လူ႕အသိုင္းအဝန္းကို ပိုျမင္ေအာင္ ထပ္မံျပီး သရုပ္ခြဲလိုက္ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ လူထုရယ္၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းငယ္ေတြရယ္၊ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြရယ္၊ တဦးခ်င္းတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြရယ္ေပါ့။

    အဲ့ဒီ့လူထုၾကီး စြမ္းအားအဖက္ဖက္က ျမွင့္တက္လာေစဖုိ႕ကို ပံ့ပိုးေပးမယ္ အရိွန္ျမွင့္တင္ေပးမယ့္ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို အေျချပဳတဲ့ coordination body သို႕မဟုတ္ platform တစ္ခုရိွပါမယ္။

    အဲ့ဒီ့ bodyကို professional လူငယ္လူရြယ္တစ္စုက အေတြ႕အၾကဳံရိွ multidisciplinary consultant team တစ္ခုက ေထာက္ကူျခင္းနဲ႕ တည္ေဆာက္ organize လုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

    အဲ့ဒီ့ bodyက အဖြဲ႕တစ္ခုပုံစံရပ္တည္မ်ိဳးျခင္းထက္ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ community ၾကီးတစ္ခုလုံးနဲ႕ အျခားလူ႕အသိုင္းအဝိုင္းေတြ၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြၾကား၊ မီဒီယာအၾကား၊ အျခားေရာ အစၥလာမ္ပါ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကို အရွိန္ျမွင့္တင္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။

    အဲ့ဒီ့ body ရဲ့ အားထုတ္မႈဟာ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြနဲ႕ အျခား Institutionsေတြအၾကား WIN WIN အေျခအေနနဲ႕ ေဆာင္ရြက္ၾကမယ့္ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ပလက္ေဖာင္းၾကီးတစ္ခုျဖစ္လာပါမယ္။

    ဒီပလက္ေဖာင္းမွာ အျပန္အလွန္မွ်ေဝမႈ၊ ပံ့ပိုးမႈ၊ သင္ယူမႈေတြ၊ ပူးေပါင္းမႈေတြ၊ ဘုံတူညီခ်က္ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ေတြဆီ ေလွ်ာက္လွမ္းမႈေတြ၊ dialogue ေတြ ၇ိွေနမွာျဖစ္ျပီး အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႕ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ စြမ္းအားျမင့္တက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ WIN WIN အေျခအေနတည္ေဆာက္ယူမယ့္အေပၚ အျခားလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕လည္း ကိုယ္ေတြဖက္က မွ်ေဝမႈ တူညီမႈေတြမွာ ကိုယ္ေတြဖက္က အားျဖည့္ေပးမႈ၊ အဆုံးအေနနဲ႕ကေတာ့ အားလုံးရည္ရြယ္တဲ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ ႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီျပည့္ဝစြာ ထြန္းကားတဲ့ ႏိုင္ငံ Civilized ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႕ အသိုက္အဝန္း ပတ္ဝန္းက်င္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ပါမယ္။

    စြမ္းအားျပည့္လာတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုဟာ လက္ရိွျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေအာင္ျမင္ႏိုင္ဖို႕ ရိွျပီး၊ ေနာက္ အလားတူ ျပႆနာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းလည္းရိွလာမွာျဖစ္ပါတယ္၊ အေကာင္းဆုံးရလဒ္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလုံးရည္မွန္းတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းျပီး ဒီမိုကေရစီျပည့္ဝတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ခုပုံေဖာ္ရမွာ အေကာင္းဆုံးပါဝင္မႈ လုပ္ႏိုင္ျခင္းပါပဲ။

    ဒီေနရာမွာ အေရးအၾကီးဆုံးက Who ဘယ္သူေတြက ဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ အေျဖကေတာ့ရွင္းပါတယ္။ လက္ရိွ အေျခအေနကို ခါးစည္းခံေနရတဲ့ လက္ရိွအေျခအေနကို အားမရတဲ့ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါမယ္။ အားလုံးပါဝင္ရပါမယ္။ ဒီပုံစံကို ဦးတည္ဦးေဆာင္သူေတြက အားလုံးပါဝင္လာေအာင္ ေဆာ္ၾသဖို႕လိုပါတယ္။ ဒီပုံစံကို လြယ္လြယ္ကူကူ အေကာင္အထည္ေဖာ္လို႕ရမယ္ စိန္ေခၚမႈ လုံးဝမရိွဘူးလို႕ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ မယုံၾကည္ပါ။ ဒါေပမယ့္…ယခင္က Unity for Peace၊ Peace Alliance နဲ႕ Myanmar Muslim Conference ၾကိဳးပမ္းမႈေတြဟာ ဒီပုံစံနဲ႕ ဆက္စပ္မႈရိွျပီး ထိုၾကိဳးပမ္းမႈေတြ အတိုင္းအတာတစ္ခုမွာ ရပ္တန္႕ခဲ့ရတာေတြကို သင္ခန္းစာေကာင္းယူကာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ျပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္အပ္ပါတယ္။

    နိဂုံးခ်ဳပ္ရရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕မွာ ေရြးခ်ယ္စရာသုံးလမ္းရိွေနပါတယ္။ တစ္လမ္းက ပုံစံ(၁)နဲ႕ ပုံစံ(၂)အေျခအေနေရာက္လာေအာင္ လက္ရိွ de facto ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အစၥလာမ္အဖြဲ႕ၾကီး နဲ႕ အဖြဲ႕ခြဲေတြ Institutionalized ျဖစ္လာေအာင္ ဝိုင္းတြန္းၾကမယ္ ( ဒီေနရာမွာ de facto ဆိုတဲ့ စာအသုံးက သင့္ေတာ္ ထိမိလို႕ သုံးပါရေစ၊ ဆိုလိုတာက ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ထုတစ္ခုလုံးက ကိုယ္စားျပဳေရြးခ်ယ္ထားတာ မဟုတ္ေပမယ့္ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕ ျဖစ္တည္မႈအရ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ထုတစ္ရပ္လုံးကို ကိုယ္စားျပဳေနတယ္ဆိုတာကို ေပၚလြင္ေစခ်င္လို႕ပါ)။ ဒုတိယလမ္းက ေတာ္ပါျပီ၊ ဒီအဖြဲ႕ေတြ တြန္းရတာ ေမာလွျပီ မျဖစ္ပါဘူးကြာဆိုျပီး ပုံစံ (၄) သို႕မဟုတ္ အလားတူ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေျချပဳ စြမ္းအားျမွင့္တင္ေရးကိုပဲ ပုံေအာျပီးလုပ္ၾကမလား။ တတိယပုံစံကေတာ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕ၾကီးနဲ႕ အဖြဲ႕ခြဲေတြကိုလည္း Institution ျဖစ္ေအာင္တြန္းရင္း ပုံစံ(၄)နဲ႕ community တစ္ခုလုံး Institution ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ၾကမလား။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ တတိယလမ္းကို ပိုၾကိဳက္ပါတယ္၊ ေနာက္တစ္လမ္းေရြးဆို ဒုတိယလမ္းကို ေရြးပါမယ္။ ဒုတိယလမ္းကို တကယ္ေဖာက္ႏိုင္ရင္လည္း community ထဲက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္တဲ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕ေတြလည္း စြမ္းအားျမွင့္လာမွာမို႕လို႔ပါပဲ။

    မွတ္ခ်က္။  ။ ကၽြန္ေတာ့္တစ္ဦးတည္းရဲ႕ အျမင္ေဆာင္းပါးျဖစ္တဲ့ အေပၚ ပို႕စ္တင္ေပးတဲ့ မီဒီယာနဲ႕ မသက္ဆိုင္သလို၊ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္နဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္မွာ အားနည္းခ်က္၊ လိုအပ္ခ်က္နဲ႕ မျပည့္စုံမႈေတြ ရိွေနႏိုင္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ေစတနာေကာင္းျဖစ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ အာမခံအပ္ပါတယ္။

  • တရားမဝင္ ဗလီ

    တရားမဝင္ ဗလီ

    ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၇
    Dr-ေဆာင္းလြင္ေအာင္ ေရးသည္။

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၁၅ ရက္ေန႔က ဝန္ၾကီးခ်ဴပ္ လီရွန္လြန္းကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ေသာ စင္ကာပူႏုိင္ငံမွ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္

    ဒီအဆိုျပဳခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပေပးႏိုင္သူ ဘယ္သူရွိမလဲ။
    အဆိုျပဳခ်က္က—-

    “ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြဟာ ျမန္မာ႔လူ႕အဖြဲ႔အစည္းမွာ အျခားတိုင္းရင္းသား ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ားနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့တာ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီခဲ့ပါျပီ။ ေရွးဗမာမင္း၊ရခိုင္မင္းမ်ားဟာ မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းဖို႕ရာ ဗလီမ်ားတည္ေဆာက္ခြင့္ ေပးခဲ့႐ံုသာမက သူတို႕ကိုယ္တိုင္ ေငြေၾကးစိုက္ထုတ္ လႉဒါန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ ေရာက္ခဲ့စဥ္မွာေရာ၊ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ လက္ထက္မွာပါ ႏိုင္ငံသားမြတ္စလင္မ်ားအတြက္ ဗလီမ်ား တည္ေဆာက္ခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ စစ္အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး သပ္လွ်ိဳေသြးခြဲခဲ့စဥ္ကစလို႕ ဗလီအသစ္ေဆာက္ဖို႔ကို မဆိုထားႏွင့္၊ အေဟာင္းကိုေတာင္ ျပဳ ျပင္ထိမ္းသိမ္းဖို႔ အလြန္ခက္ခဲလာခဲ့ပါတယ္။

    တရားမဝင္ သာသနိက အေဆာက္အဦ ေပၚေပါက္ရျခင္း အေၾကာင္းအရင္း
    —————————————————-
    ၁၉၆၂ ဝန္းက်င္မွာ သန္း ၂၀ ေက်ာ္ ၃၀ နီးပါး ရွိခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့လူဦးေရဟာ ယေန႕ သန္း ၆၀ နီးနီးျဖစ္လာပါျပီ။ ျမိဳ႕ၾကီးမ်ားအနီးမွာ ျမိဳ႕သစ္ေတြေပၚလာသလို စီးပြါးေရးအရ ေ႐ြ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈေတြ၊ တြင္းထြက္သယံဇာတ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈေတြကေန ေက်းရြာအသစ္ေတြလဲ ႏွစ္ ၆၀ အတြင္းမွာ အမ်ားအျပား ေပၚထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။ အသစ္အသစ္ေသာ ျမိဳ႕ရြာေတြ၊ တိုးပြါးလာတဲ့ လူေတြအတြက္ ေဆး႐ံု၊ ေက်ာင္း၊ ေစ်း စတဲ့ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြ လိုအပ္သလို ဝိဉာဏ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြျဖစ္တဲ့ ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းဖို႕အေဆာက္အဦးေတြဟာလဲ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြ မရွိဘဲ လူ႕အဖြဲ႔အစည္းတခု ဘယ္လိုမွမရပ္တည္ႏိုင္ပါဘူး။ မရွိရင္ ရွိေအာင္ၾကံဆဖန္တီးၾကရတာပါဘဲ။ ေဆး႐ံု မရွိေတာင္ ဘိေႏၶါဆရာေတာ့ရွိရမယ္။ ေက်ာင္းမရွိေတာင္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာ စာသင္ၾကလိမ့္မယ္။ ေစ်းမရွိေတာင္ အိမ္ဆိုင္ေလးေတာ့ ရွိမွာပါ။ ဒီလိုဘဲ ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းဖို႕အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္ခြင့္ မရသူေတြက ရေအာင္ၾကံဖန္ၾကရင္း တရားမဝင္ ဗလီေတြ၊ တရားမဝင္ခ်ာ႔ခ်္ ေတြဆိုတာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရပါတယ္။

    တရားမဝင္ ဗလီ ျပႆ နာကို အျပီးတိုင္ ေျဖရွင္းခ်င္ရင္ေတာ့ တရားဝင္ ဗလီ ေတြ တည္ေဆာက္ခြင့္ေပးလိုက္ဖို႕ပါဘဲ။

    ျမန္မာမြတ္စလင္တို႔အား တိုက္တြန္းခ်က္
    ——————————————
    တခ်ိန္တည္းမွာ ႏွစ္ ၆၀ အမုန္းတရား မိႈင္းတိုက္ခံထားရမႈေၾကာင့္ ဗလီ ကို ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းရာ ဘာသာေရး အေဆာက္အဦးအျဖစ္ မျမင္ႏိုင္သူေတြရွိေနတာကို လက္ခံနားလည္ေပးရပါမယ္။ သူတို႕ေတြ စိတ္ခ်ႏိုင္ေအာင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တို႔ဘက္က လိုက္ေလ်ာေပးရပါမယ္။

    ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ျဖစ္တဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းႏိုင္ရန္ ဗလီ တည္ေဆာက္ခြင့္ျပဳေပးဖို႕လိုသလို အျမင္မရွင္းသူေတြ စိတ္ခ်ႏိုင္ေအာင္ ဗလီအသစ္ေတြေရာ အေဟာင္းေတြကိုပါ ေလ့လာခြင့္ ေပးသင့္ပါတယ္။ ေသာၾကာေန႕ နဲ႕ အျခားေန႕ထူးေန႕ျမတ္ အခမ္းအနားေတြမွာ ေဟာေျပာမႈေတြကို လာေရာက္ နားေထာင္လိုသူေတြကို အထူးသီးသန္႕ ေနရာေပးသင့္ပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ားကို ဘာသာေရး အသိပညာသင္ၾကားေနမႈေတြကို ေလ့လာခ်င္ရင္လဲ ေလ့လာသင္ၾကားႏိုင္မယ့္ အခြင့္အေရးေပးသင့္ပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအခမ္းအနားေတြမွာ မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြကိုပါ ဖိတ္ၾကားျပီး အစၥလာမ္ အေၾကာင္း၊ ဗလီအေၾကာင္း ေလ့လာခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။

    ျပည္ေထာင္စု အစိုးရသို႔ တိုက္တြန္းခ်က္
    —————————————–
    ေခတ္မီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ႀကီးကို ခ်ီတက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈံးမ်ားနဲ႔အညီ လူနည္းစု ဘာသာတရားတို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္၊ဘာသာတရားမ်ားအၾကား တန္းတူညီမၽွ ၊ သာတူညီမၽွ အခြင့္အေရးကို အသိအမွတ္ျပဳလ်က္၊
    ●ဘာသာေပါင္းစုံရဲ႕ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရာ သာသနိက အေဆာက္အဦမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္၊ ျပဳ ျပင္ ထိန္းသိမ္းခြင့္၊မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ေပးရန္၊
    ●ပိတ္ထားေသာ ဗလီမ်ား ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္
    ●အမုန္းတရား အေျခခံၿပီး သာသနိက အေဆာက္အဦမ်ားကို ထိပါးေႏွာက္ယွက္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ထိေရာက္စြာ အေရးယူေပးရန္

    (ref: Nay Linn Aung status)