Author: editor

ဒီဇင္ဘာ ၃၁၊ ၂၀၁၆
M-Media

ယခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလအတြင္း ကၽြႏ္ုပ္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးခဲ့၏။ ၎၌ တရုတ္ျပည္၏ One Belt One Road မဟာဗ်ဴဟာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အခ်က္အျခာက်ေသာ က႑တစ္ရပ္အျဖစ္ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း တင္ျပထားသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာသည္ လက္ရိွ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အရ ဤအေနအထား၌ ရိွမေနႏိုင္ပါဟု လူအမ်ားအျပားက မွတ္ခ်က္ျပဳလာၾကသည္။ သို႔ရိွရာ ထိုလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈအခ်ဳိ႕ကို ပထမဆံုး စူးစမ္းၾကည့္ၿပီးေနာက္ ဤအခန္းက႑ထဲ ပါ၀င္မႈရိွ မရိွဟူသည္ကို အကဲျဖတ္ၾကည့္ၾကပါစို႔။ သတိခ်ပ္ရန္မွာ ယခင္ေဆာင္းပါးသည္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းလမ္းမ်ား အေပၚ၌ လည္းေကာင္း၊ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ တရုတ္ျပည္၏ စြမ္းအင္လံုၿခံဳေရးအစီအမံအေပၚ၌လည္းေကာင္း ဗဟိုျပဳတင္ျပခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သိေစခ်င္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ေတာ့ ကုန္းတြင္းလမ္းေၾကာင္းမ်ားအေပၚ သံုးသပ္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း ဆိုင္ရာေတြးဆခ်က္ မွ အေျပာင္းအလဲမ်ားအေပၚ အေထာက္အကူျပဳေနသည့္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အေဆာက္အဦတို႔ကို ျပန္လည္ တင္ျပပါမည္။

ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း
——————————
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ပိတ္ဆို႔မႈဖယ္ရွားလိုက္ျခင္းႏွင့္အတူ ျမန္မာသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံႏွင့္ စီးပြားေရးအဆက္အဆံႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး၌ ေႏြးေထြးမႈျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၎က တရုတ္ျပည္အတြက္ ၎၏  အေျခခံအေဆာက္အဦဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ပရိယာယ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ေစရာ ေရာက္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ-တရုတ္ဆက္ဆံေရး ေအးစက္သြားႏိုင္သည္ဟု အေတြးေရာက္ေစသည္။ သို႔ရာတြင္ ေအာက္ေျခေျမျပင္အဆင့္တြင္ ယင္းသို႔ျဖစ္ေပၚမလာေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ဤသည္ကပင္ တရုတ္ျပည္သည္ ျမန္မာျပည္အား အာရွတိုက္၏ အေရးပါေသာ အစိပ္အပိုင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ထားၿပီးျဖစ္ေသာ သိမ္ေမြ႕သည့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးအား ညႊန္းဆိုျပေနေပသည္။ အေထာက္အထားျပဳႏိုင္သည့္ ဥပမာအခ်က္မ်ားလည္း ရိွေနသည္။

– ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျမွင့္တင္တိုးတက္ေစျခင္း (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ ခရီးစဥ္မတိုင္မီအလ်င္ တရုတ္ျပည္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္)
– ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းအေရး ျပန္လည္အေျဖရွာရန္  အတြက္ အခရာက်သည့္ ရင္ၾကားေစ့မႈ အစီအမံမ်ား
– ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ျပည္နယ္မ်ားမွ ပဋိပကၡဇံုမ်ား၌ ရိွေနေသာ တရုတ္ျပည္၏ ဖ်န္ေျဖသူအခန္းက႑

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္စဥ္မ်ားအေပၚ အေနာက္တိုင္း၏တုန္႔ျပန္မႈမွာလည္း တရုတ္ျပည္၏ ဗ်ဴဟာလမ္းေၾကာင္းထဲ ေရာက္ေနသည္ဟု ကၽြႏ္ုပ္မွ ယူဆပါသည္။ ႏိုင္ငံအေရးအသာစီးရမႈထက္ တရုတ္ျပည္သည္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားထဲ လက္၀င္မလွ်ဳိသည့္ နည္းလမ္းကို စြဲကိုင္လိုက္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးအေပၚ NLD အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေနာက္တိုင္းမွ အသံက်ယ္ေလာင္လာသျဖင့္ ဤျပႆနာကို ပူးေပါင္းကူညီေျဖရွင္းရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရုတ္ျပည္အား ဆြဲမသြင္းဘဲ လူသိရွင္ၾကား အေနာက္တိုင္းသို႔ ကမ္းလွမ္းလာေတာ့သည္။ တရုတ္ျပည္သည္ ယဥ္ေက်းမႈစစ္ပြဲ အႏိုင္ရေရးအလို႔ငွာ ျပႆနာ၏ အစိတ္အပိုင္းထက္ အေျဖရွာမႈ၏အစိပ္အပိုင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ပံုေဖာ္ပါ၀င္လိုက္ဟန္ ရိွေပသည္။

ေထာက္ပံ့ေရးကြင္းဆက္ႏွင့္ စီးပြားေရးအေတြးအဆမ်ား
——————————————————
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လာမည့္ႏွစ္တြင္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း ၈ ရာခိုင္နႈန္း၀န္းက်င္ ရိွလာလိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ ADB ႏွင့္အျခားခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ တရုတ္ျပည္မွာ ကုန္သြယ္ေရး၌ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ပါ၀င္ေနေပမည္။ ဤကုန္သြယ္ေရး အထေျမာက္ေခ်ာေမာေစရန္အတြက္ ဘ႑ာေရးႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အဦလုပ္ငန္းမ်ား၌ အထူးႏႈန္းထားသေဘာတူညီခ်က္တို႔ျဖင့္ စီမံထားရိွၿပီးျဖစ္သည္။ အဆိုပါေခ်းေငြမ်ားကို တရုတ္စီးပြားေရးအုပ္စုမ်ားမွ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္သြားမည့္ ခြင့္ျပဳခ်က္ရ စီမံကိန္းမ်ားအေပၚ အေျခခံထားေပသည္။ ထိုစီမံကိန္းမ်ားက ျမန္မာလူထုအား မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ထိုးဆြလ်က္ရွိသည္။ ဤေျခလွမ္းမွာ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းေစ့စပ္မႈမ်ားမွ အစိပ္အပိုင္းျဖစ္ၿပီး ယူနန္-ေက်ာက္ျဖဴ စႀကၤန္ လမ္းေၾကာင္းအား လံုၿခံဳစိတ္ခ်သြားေစေရးအတြက္ တရုတ္ျပည္၏ အေပ်ာ့စား ငုတ္တိုင္စိုက္မႈျဖစ္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။

BCIM (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ တရုတ္၊ အိႏိၵယ၊ ျမန္မာ) စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈပဋိညာဥ္အား လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းတြင္လည္း ထပ္မံတိုးတက္မႈမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရသည္။ ဤသေဘာတူညီခ်က္မွ ရလဒ္မွာ ကလကတၱား – ဒါကာ – မႏၱေလး – ခြန္းမင္(ကူမင္း) တို႔အၾကား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ စြမ္းအင္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး စႀကၤ ံန္အခ်ိတ္အဆက္တစ္ရပ္ကို ဖန္တီးရန္ျဖစ္သည္။ ေဖာ္ျပထားသည့္ ေျမပံုအေပၚ ထပ္ဆင့္ ေလ့လာၾကည့္ပါက မႏၱေလးၿမိဳ႕အား ဗဟို႒ာနအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အေနအထားကို တမဟုတ္ခ်င္း နားလည္သိျမင္လာပါလိမ့္မည္။ သို႔တေစ ရထားလမ္းေၾကာင္းမ်ား၊ ေရေၾကာင္းကုန္စည္အတင္အခ် အဆင္ေျပေစမည့္ အထူးစီးပြားေရးဇံုမ်ား ဖန္တီးေရး အပါအ၀င္ လက္ေတြ႕က်က် ေျဖရွင္းစရာ ျပႆနာအခ်ဳိ႕ေတာ့ ရိွေန၏။ ေရွ႕ဆက္ဆိုရပါလွ်င္ အေနာက္တိုင္းနွင့္ အေရွ႕တိုင္းကို ဆက္သြယ္ထားသည့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစႀကံ ၤန္အသီးသီးကို ကၽြန္ုပ္တို႔ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါမည္။ ၎က တရုတ္ျပည္အဖို႔ (လမ္းေၾကာင္းရွည္လ်ား စားရိတ္မ်ားသည့္) မလကၠာေရလက္ၾကားကို အသံုးမျပဳေတာ့ဘဲ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ စြမ္းအင္လမ္းေၾကာင္းမ်ားအတြက္ အာမခံခ်က္ရိွသြားေသာေၾကာင့္ စကၤာပူ၏ အခ်က္အျခာအေနအထားမွာ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္လာမည္ကို မီးေမာင္းထိုးျပေနေပသည္။

ဥေရာပေဒသတခြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနမႈမ်ားႏွင့္ အတူ ျမန္မာသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ကတည္းက အေရွ႕-အေနာက္ ကုန္သြယ္ေရးအေပၚ စိုးမိုးထားသည့္ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို လံုး၀ ေျပာင္းလဲေတာ့မည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရိွေနသည္။ ၎က စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ စားရိတ္က်ဥ္း သီးသန္႔ ကုန္ထုတ္ေဒသမ်ားအျဖစ္ လမ္းခင္းေပးေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ သေဘၤာထက္ ရထားလမ္းက သယ္ယူစားရိတ္ အေတာ္အတန္ သက္သာေစေၾကာင္း ADB ၏ ေလ့လာမႈတစ္ရပ္က ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းေလ့လာမႈ၌ ရထားလမ္း အဆင့္ဆင့္သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ၏ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈ၊ လမ္းပန္းအခ်ိတ္အဆက္ျပႆနာ၊  နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ေရးႀကိဳးနီစနစ္ အျပင္ BCIM ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ သေဘာတူညီခ်က္၏ အတိုင္းအတာမ်ားကိုမူ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ထားျခင္း မရိွေခ်။

ထို႔အျပင္ ရထားလမ္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈက ကုန္စည္သေဘၤာ ပို႔ေဆာင္မႈထက္ ခရီးတာ သံုးဆ ျမန္ဆန္သည္၊ ဤေပါင္းစည္းပို႔ေဆာင္မႈ ပံုဟန္သည္ ဘ႑ာေရးအရ သက္သာမႈရိွသည္ ဆိုေသာ္လည္း စဥ္းစားသံုးသပ္ရမည့္ အခ်က္မ်ားလည္း ရိွေနပါသည္။ L/Cs ရိွ အခ်ိန္ကာလႏွင့္ ေငြေၾကး အတိုင္းအတာ၊ ရွည္လ်ားလွေသာ ေရေၾကာင္းခရီးရိွ ကုန္ပစၥည္းတန္ဖိုးတို႔ ျဖစ္သည္။ သေဘၤာလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနႏွင့္ အကူးအေျပာင္းအခ်ိန္ကာလ တိုးတက္ေအာင္ ဆိပ္ကမ္းႀကီးမ်ားႏွင့္ ကုန္စည္ခြဲျခမ္းမႈအား ဖြံ႕ၿဖိဳးေစျခင္း/တြန္းအားေပးျခင္း၊ ၎ျပင္ ကြန္တိန္နာအေရအတြက္-ခရီးမိုင္အကြာအေ၀း-ကုန္က်စားရိတ္ ဆက္ႏႊယ္ခ်က္အား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းတို႔ျဖင့္ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ႏိုင္ေကာင္းေပမည္။ သို႔ေသာ္ ဤစိုးရိမ္မႈမ်ားသည္ အဓိကက်သည့္ ဆိပ္ကမ္းမ်ားႏွင့္ တူးေျမာင္းမ်ားဆိုင္ရာ ဗ်ဴဟာခင္းက်င္းမႈအေပၚ မူတည္ေနပါသည္။ ဤအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားအားလံုးက LC exposure ကာလကို ေလွ်ာ့က်ေစေရးသာမက ေရေၾကာင္းသယ္ယူေရးၾကာျမင့္ခ်ိန္ တိုးတက္လာေရးကို အေထာက္အကူျပဳလိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္။

နိဂံုး
—-
ကုန္းေၾကာင္းေရေၾကာင္း အျပန္အလွန္ ျပည့္စံုေစမႈက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ One Belt One Road မဟာဗ်ဴဟာ၌ အဓိကအခန္းက႑အျဖစ္ တည္ရိွေနေသးေၾကာင္း သိသာေစပါသည္။ ဒူဘိုင္းသည္လည္း ဤပံုဟန္ေပၚ အေျချပဳ၍ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးကို တည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒူဘုိင္း၏ သင္ခန္းစာကို ရယူတတ္မည္ဆိုပါက တရုတ္၏ဗ်ဴဟာအတြင္းမွပင္ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္မႈၾကားစခန္းအျဖစ္သုိ႔ တိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္သြားႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

××××××××××××

Andre Wheeler ၏ Myanmar’s role along China’s new Silk Road သံုးသပ္ခ်က္အျမင္ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။

(ေဆာင္းပါးရွင္ Andre Wheeler သည္ Wheeler Management အတိုင္ပင္ခံလုပ္ငန္းစုကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ၿပီး၊ ၎သည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ Asia Pacific Connex ဟူ၍ျဖစ္လာသည္။ အဓိကလုပ္ငန္းမွာ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕၊ EPCM၊ ေရေၾကာင္း၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ သတၳဳတူးေဖာ္ေရးတို႔ျဖစ္သည္။ ဘ႑ာေရး၊ လုပ္ငန္းရွင္တို႔၏ျပႆနာအေျဖရွာေရး၊ စြန္႔ဦးတီထြင္မႈဆိုင္ရာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏွင့္ စီမံကိန္းကိုင္တြယ္မႈတို႔၌လည္း အေတြ႕အႀကံဳရင့္က်က္သည္။ ရံပံုေငြအဖြဲ႕အစည္းႀကီးငါးခု၏ အထူးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္လည္းျဖစ္သည္။)