တန္းတူညီမွ်စံနစ္ကို အျပင္းစားယံုၾကည္ရာမွ အစၥလာမ့္ေဘာင္သို႕ေရာက္ရိွလာေသာ အဆင့္ျမင့္ မိုဘိုင္းလ္ပညာရွင္ အေမရိကန္သူ ကာရိုးလ္ စတုန္း – Carol Stone
The Muslim Reader ( TMR ) ႏွင့္ Carol Stone ( CS ) ၏ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္မ်ား
ဂ်ဴလိုင္ရဲရင့္
( TMR ) အစၥလာမ္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ခင္ဗ်ားရဲ႕စဦးအေတြ႕အႀကံဳရယ္ ၊ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အစၥလာမ္ကိုလက္ခံလာပံုေလးရယ္ ေျပာျပေစခ်င္ပါတယ္။
( CS ) ေကာလိပ္မွာတုန္းက ကၽြန္မ အစၥလာမ္အေၾကာင္းကို ေလ့လာခြင့္ႀကံဳခဲ့တယ္။ ကၽြန္မ အဂၤလိပ္စာျပေနတခ်ိန္ကေပါ့။ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးက ကၽြန္မကို လက္ေဆာင္အေနနဲ႕ ကုရ္အာန္တစ္စံုကိုေပးခဲ့တယ္။ ကၽြန္မက စာအုပ္စင္ေပၚ အသာတင္ထားလိုက္တာ လေပါင္းမ်ားစြာၾကာတဲ့အထိပါဘဲ။ ဒီလိုနဲ႕ တစ္ညေနခင္းေတာ့ ကၽြန္မရဲ႕ စိတ္ပညာဆိုင္ရာမွတ္စုေတြဖတ္အၿပီးမွာ ကုရ္အာန္ကို ေကာက္ကိုင္လုိက္မိတယ္။
ခါတိုင္းဆို အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အိပ္ငိုက္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ မုကၡပါဌ္ေတာ္တစ္ရပ္က ကၽြန္မကို ႏိုးၾကားသြားေစ ပါေလေရာ။ အဲ့ဒါက ….. ” စင္စစ္ဧကန္ ယဟူဒီမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ဆြာဘီမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ခရစ္ယာန္ မ်ားသည္လည္းေကာင္း အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးေန႕ေတာ္ကိုယံုၾကည္ၿပီး ေျဖာင့္မတ္ေကာင္းျမတ္စြာ က်င့္မူၾကပါလွ်င္ ထိုကဲ့သို႕ေသာသူတို႕အဖို႕ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမရိွ၊ ပူေဆြးစရာလည္း ရိွအံ့မည္မဟုတ္ေခ် “ တဲ့။ အဲ့ဒါ စူရဟ္ မာအိဒဟ္ထဲက အာယသ္အမွတ္ ၆၉ – ၅း၆၉ ျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္က ျခယ္မႈန္းျပသထားတဲ့ ဘုရားသခင္ဟာ – ကၽြန္မရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အယူအဆနဲ႕ တစ္ထပ္တည္း ျဖစ္ေနပါလားဆိုၿပီး အျမင္ပြင့္သြားခဲ့တယ္ေလ။
လယ္ကြင္းေတြထဲၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဘ၀ကိုေက်ာင္းၿပီး သစၥာသမာဓိရိွတဲ့ ဂ်ဴးေတြကို ဘုရားသခင္က ျပစ္ဒဏ္ခတ္ျခင္းဟာ မမွ်တဘူးရယ္လို႕ ကၽြန္မ အၿမဲတမ္းေတြးေနခဲ့မိတာေပါ့။ အဲ့ဒီအခ်က္က ကၽြန္မကို ကုရ္အာန္ပိုၿပီးဖတ္ျဖစ္ေအာင္ တြန္းပို႕ခဲ့တာပါ။ ဖတ္ရႈေလေလ ကၽြန္မယံုၾကည္ထားမႈနဲ႕သေဘာမွ်ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေတြ႕လာရေလေလ ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ကၽြန္မဟာ ေက်ာင္းမွာရိွတဲ့ မုစ္လင္မ္ တစ္ဥိး တစ္ေယာက္ကိုမွ လက္လႊတ္မခံဘဲ ေမးျမန္းတယ္၊ ေဆြးေႏြးတယ္၊ အျပန္အလွန္အေခ်အတင္ ေျပာဆိုၾကည့္တယ္။ လ အနည္းငယ္အတြင္းမွာဘဲ ( ငါးလ၀န္းက်င္ေလာက္ အၾကာမွာ ထင္ပါတယ္ ) အစၥလာမ္က ကၽြန္မအတြက္ဘဲဆိုၿပီး သိသြားခဲ့ပါတယ္။
( TMR ) ကုရ္အာန္စာအုပ္ကို မရရိွခင္တုန္းက အစၥလာမ္အေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ရာ သိရိွခဲ့ပါသလား။
( CS ) အစၥလာမ္အေၾကာင္းဆိုလို႕ ဘာမွ မသိခဲ့ပါဘူးရွင္။ ၾကားဖူးနား၀ေတာင္ မရိွခဲ့ပါဘူးလို႕ ဆိုရပါမယ္။
တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကၽြန္မကို ေမးျမန္းလာယင္လည္း အဲ့ဒါဟာ အေရွ႕ဖ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာရိွတဲ့ ဘာသာေရး ယံုၾကည္ခ်က္တစ္မ်ဳိးလို႕ ေျပာမိပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္မတို႕ေက်ာင္းရဲ႕ သင္ရိုးထဲမွာ အပိုင္းသံုးပိုင္းခြဲထားတယ္ – ခရစ္ယာန္၀ါဒ၊ ဂ်ဴးအယူ၀ါဒ နဲ႕ အျခားဘာသာတရားမ်ား က႑ ဆိုၿပီးေတာ့ေပါ့။ ေနာက္ဆံုးအပိုင္းထဲမွာ ဗုဒၵ၊ ဟိႏၵဴ နဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာေတြ ပါ၀င္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လည္း အစၥလာမ္ဆိုတာ အေရွ႕ဖ်ားတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံဆီက ဘာသာတရား တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႕သာ သိခဲ့ရတာေလ။
( TMR ) အစၥလာမ္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ခင္ဗ်ားရဲ႕ေတြ႕ရိွခ်က္ေတြကကို တစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႕ မွ်ေ၀ခံစားခဲ့တာမ်ဳိးရိွခဲ့ဖူးပါသလား ၊ ရိွခဲ့ယင္ သူတို႕ရဲ႕ လက္ငင္းတုန္႕ျပန္မႈေတြက ဘယ္လိုပါလဲ။
( CS ) တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ကၽြန္မက သီးသန္႕ဆန္တဲ့လူတစ္ေယာက္ပါ။ ကၽြန္မရဲ႕ယံုၾကည္မႈကို သိုသိပ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အကူးအေျပာင္းလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ လူေတြကို ဒီအေၾကာင္းေျပာျပတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတို႕တစ္ေတြက စိတ္၀င္တစားေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ရန္ရွာမႈကို မႀကံဳရသေလာက္ပါဘဲ။ ကၽြန္မမိသားစုရဲ႕တုန္႕ျပန္မႈကသာ ကၽြန္မကို စိတ္မခ်မ္းေျမ႕ေစခဲ့တာပါ။ ကၽြန္မက ကိုယ္ဆံုးျဖတ္တာအမွန္လို႕ အၿမဲယူဆတတ္တဲ့လူစားမ်ဳိးေလ။
ဒီကိစၥျဖစ္လာတာေလာဘေၾကာင့္လည္းမဟုတ္၊ ေငြေၾကာင့္လည္း မဟုတ္ခဲ့ဘူး။ သူတို႕ဘာေၾကာင့္ လက္မခံႏိုင္သလဲဆိုတာကို ကၽြန္မ ေတာ္ေတာ္ေလး နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
( TMR ) အစၥလာမ္ကိုလက္ခံၿပီးေနာက္မွာမွ ထူးထူးျခားျခား ခံစားမိတာမ်ဳိးရိွပါသလား။ ငါ့ရဲ႕ေရြးခ်ယ္မႈ မွန္မမွန္ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့ေလ။
( CS ) အိုး – သိပ္ရိွတာေပါ့ရွင္။ ကၽြန္မ အကူးအေျပာင္းလုပ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ေလာက္အၾကာမွာေပါ့။ အမ်ဳိးသမီး Racket Ball ၿပိဳင္ပြဲကေန ရပ္နားခံရတယ္။ ေဆာင္းတြင္းႀကီးျဖစ္လို႕ ခ်မ္းစိမ့္လိုက္တာ လြန္ပါေလေရာ။ အဲ့ဒီအခါတုန္းက အိမ္အျပန္ တစ္လမ္းလံုးငိုေၾကြးယင္း လမ္းေလွ်ာက္ေနခဲ့မိတာကို အမွတ္ရပါတယ္။
ကၽြန္မရဲ႕မိသားစု၀င္အားလံုးေရာ ကၽြန္မရဲ႕အရင္းႏွီးဆံုးသူငယ္ခ်င္းေတြပါ ကၽြန္မကို အရမ္းစိတ္ဆိုးေနခဲ့ၾက တယ္ေလ။ ကၽြန္မလည္း – အို၊ ဖန္ဆင္းရွင္။ ကၽြန္မကို အစၥလာမ္ဆိုတာကို သိသြားေအာင္ ဘာလို႕ျပဳေတာ္မူလိုက္တာလဲ လို႕ မိမိဖာသာ ေရရြတ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မသိနားမလည္တဲ့သူကို ျပစ္ဒဏ္မေပးဘူး ဆိုတဲ့အာယသ္ေတာ္ တစ္ခုကို ကၽြန္မသိထားလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုရားသခင္ ေပးကမ္းေတာ္မူတဲ့ အရာမွန္သမွ်ထဲမွာ ေကာင္းျမတ္တဲ့ အေၾကာင္းရပ္တစ္ရပ္ရပ္ ရိွကိုရိွတယ္၊ ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီအရာနဲ႕ ရွင္သန္ေနထိုင္သြားရမယ္ဆိုတာကိုလည္း ကၽြန္မ အသိ၀င္ခဲ့ ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္က ကၽြန္မအဖို႕ စိတ္ေျဖစရာ ရရိွေစၿပီး ခုိင္ၿမဲသြားေစခဲ့တာပါ။
( TMR ) အစၥလာမ္ကိုလက္ခံလိုက္တဲ့အခါ စြန္႕လႊ႔တ္လိုက္ရတဲ့ အရာေတြ ဒါမွမဟုတ္ ျပင္ဆင္ညိွႏိႈင္းရတဲ့ အရာေတြရိွခဲ့ပါသလား။
( CS ) ကၽြန္မ အစၥလာမ္ကို မကူးေျပာင္းခင္ကတည္းက အစၥလာမ့္နည္းက်အရာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကၽြန္မဆီမွာ ရိွႏွင့္ေနခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မက အရက္၊ ေဆးလိပ္ မေသာက္စားဘူး။ မူးယစ္ေဆး၀ါး မသံုးဘူး။ အၿမဲတေစ ခ်ာ့ခ်္ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္းတက္ေနခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ကၽြန္မအဖို႕ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္လိုက္ရတာကေတာ့ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈပံုစံ တစ္ခုပါဘဲ။ အကူးအေျပာင္းျဖစ္ကာစမွာ ေနေရာင္ခံ၀တ္စံု Sun Dress ကို ၀တ္ေနျဖစ္ေသးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အ၀တ္အစား ထူထူ၀တ္ဆင္လာတယ္။ လက္ေမာင္းသားအနားစေတြ ခပ္ရွည္ရွည္ျဖစ္လာပါတယ္။ ဆံပင္ကိုဖံုးကြယ္ရတဲ့ကိစၥကေတာ့ ကၽြန္မအဖို႕ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ယူခဲ့ရတယ္ရွင့္။
( TMR ) ခင္ဗ်ားရဲ႕ စိတ္ဓါတ္ႀကံ႕ခုိင္မႈအတြက္ လူတစ္ဦးဦးဆီက အကူအညီ ရယူခဲ့ပါသလား။
( CS ) မရိွသေလာက္ပါဘဲရွင္။ ကိုယ့္ဖာသာ လုပ္ယူရတာပါ။ အုပ္စုဖြဲ႕ေဆြးေႏြးမႈေတြျဖစ္လာေအာင္ ကၽြန္မစည္းရံုးတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ေတြကို ပံ့ပိုးမႈေတြလုပ္တယ္။ သူတို႕ကိုၾကည့္ယင္း စိတ္ဓါတ္က်လိုက္ ျပန္ျမွင့္တင္လိုက္ – ၿပိဳကြဲလုိက္ ျပန္စုစည္းလိုက္နဲ႕ေပါ့။ သူတို႕ကို ကူညီဖို႕အတြက္ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္က မႀကံ႕ခုိင္လို႕ ဘယ္ျဖစ္မလဲေလ။
( TMR ) စကၤာပူမွာဆိုယင္ လူတစ္ဦးဟာ မုစ္လင္မ္သစ္လြင္ ျဖစ္သြားတာနဲ႕ အျခားသူေတြက သူ႕ကို မေလးလူမ်ဳိးျဖစ္သြားၿပီလို႕ ထင္ျမင္တတ္ၾကတယ္။ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႕ေရာ အလားတူအျဖစ္မ်ဳိး ႀကံဳဖူးပါသလား။
( CS ) အဲ့ဒါ အသိနိမ့္က်မႈ သက္သက္ပါဘဲ။ တစ္ခ်ဳိ႕ (မိရိုးဖလာ) မုစ္လင္မ္ေတြက ရွင္တို႕ကို ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ဖိအားေပးေနတာပါ။ ရွင္တို႕ (မုစ္လင္မ္သစ္လြင္)ေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္အသစ္မွာ အဆင္မေျပမႈေတြ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ၾကားက အဲ့ဒီဖိအားေတြေၾကာင့္ ပိုၿပီးေတာ့ မသက္မသာ ျဖစ္သြားရမွာ အမွန္ဘဲ။
( TMR ) အေမရိကမွာရိွေနတဲ့ မုစ္လင္မ္အမ်ားစုဟာ အာရပ္လူမ်ိဳး နဲ႕ အိႏိၵယ-ပါကစၥတန္အႏြယ္၀င္ေတြလို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕သိထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ စကၤာပူမွာႀကံဳရတဲ့ မေလးယဥ္ေက်းမႈကိစၥလုိ ” အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ မကြဲျပားတဲ့ ျပသနာေတြ ” ခင္ဗ်ားတို႕ဆီမွာ ေတြ႕ရပါသလား။
( CS ) ကၽြန္မတို႕ဆီမွာ အဲ့ဒီလိုျပသနာေတြ မ်ားမွမ်ားပါဘဲရွင္။ မိမိရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈကသာလွ်င္ အဟုတ္အမွန္ လို႕ေျပာၿပီး သူတို႕ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈေတြအေပၚ ကိုယ္စီကိုယ္ငွ တစ္ယူသန္ အစြဲႀကီးေနလိုက္ၾကတာေလ။ အေမရိကန္မုစ္လင္မ္ေတြက သူတို႕ၾကားထဲ ညွပ္ေနရတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္မတို႕ကလည္း ဟိုတစ္စ သည္တစ္စ ေကာင္းႏိုးရာရာေကာက္ႏႈတ္လို႕ ကၽြန္မတို႕နဲ႕ အံ၀င္ကိုက္ညီႏုိင္တာကို ၾကည့္ၿပီး ပံုေဖာ္ၾကရတာပါဘဲ။
( TMR ) ခင္ဗ်ားေတြ႕လုိက္ရတဲ့ အစၥလာမ္သာသနာရဲ႕ပသာဒ တစ္ရပ္ရပ္ကို အသိေပးေ၀မွ်ေပးခ်င္တာရိွယင္ …….
( CS ) ဟုတ္ကဲ့။ ကုရ္အာန္အာယသ္ေတာ္ ၅း၆၉ က အစၥလာမ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ထူးျခားတယ္ဆိုတာ ကၽြန္မကိုပထမဦးဆံုးအျမင္ပြင့္ေစခဲ့တယ္။ ဘယ္သူက ဘယ္ဘာသာတရားကို ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ေနပါေစ – အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က လူတိုင္းအေပၚ ေမတၱာထားေတာ္မူတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းပါဘဲ။ ခရစ္ယာန္အယူ၀ါဒမွာ ခရစ္ယာန္ မ်ားသာလွ်င္ ေကာင္းကင္ဘံုကိုသြားၾကရၿပီး က်န္သူအားလံုးကေတာ့ ငရဲလားရမယ္လို႕ ဆိုတယ္။ အစၥလာမ္မွာကေတာ့ ဘယ္မုစ္လင္မ္ကိုမွ တစ္ဖက္သတ္ ပ,စားေပးမထားတာမ်ဳိး မရိွဘူး။ မုစ္လင္မ္ျဖစ္ပါတယ္ဆိုယံုနဲ႕ ငရဲဘံုက ကင္းလြတ္သြားမယ္လို႕ ဆိုမထားဘူးေလ။ အစၥလာမ္ဟာ တရားမွ်တမႈအေပၚ တကယ့္ကို အေလးအနက္ျပဳထားပါတယ္။
( TMR ) ဒါျဖင့္ အျခားေသာ မုစ္လင္မ္သစ္လြင္ေတြကို တစ္စံုတစ္ရာလမ္းညႊန္မႈ ေပးႏုိင္ပါမလား။
( CS ) ‘ ငါဟာ ေန႕စဥ္ေန႕တိုင္း ေျခတစ္လွမ္းကို ေရွ႕ဆက္တိုးသြားမယ္ ” ဆိုတဲ့ ကၽြန္မရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ ဒႆနကိုဘဲ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ေန႕တစ္ေန႕ကုန္လြန္ေလတိုင္း ကၽြန္မ ျပန္လွည့္ၾကည့္ (ဆင္ျခင္) ပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို တိုးတက္ျမင့္မားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားတာရိွမရိွ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးျမန္းပါတယ္။ ကၽြန္မကိုကၽြန္မ တိုးတက္ျမင့္မား လာတာကိုဘဲ ေတြ႕ျမင္ခ်င္လို႕ပါ။ ေန႕စဥ္ ဆြလာသ္ငါးႀကိမ္၀တ္ျပဳေရး၊ ရမ္ဒြန္တစ္လလံုး ဥပုသ္သီတင္းေဆာက္တည္ေရး ဆိုၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို စည္းကမ္းခ်မွတ္ဖို႕ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါေသးတယ္။ မိမိကိုယ္ကို ခက္ခဲမႈဆီ တြန္းမပို႕လိုက္ပါနဲ႕၊ ဒါေပမယ့္ ေရွ႕ဆက္ႏိုင္ေအာင္ ကိုယ့္ဖာသာ ၾကပ္မတ္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္ လို႕ မုစ္လင္မ္ သစ္လြင္မ်ားကို ကၽြန္မ အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ (SWT) ရဲ႕ အလိုေတာ္ေပါ့ရွင္။
Interview Section
A Colllection of Stories on Why They Embrace Islam TMR ( The Muslim Reader ) 2010 – 2011 , Singapore
From – TMR : Vol 7 , No.4 , Pg 24-25
TMR : Following Faith ( 2010 – 2011 ), Pg 27-28
