I keep six honest serving-men
(They taught me all I knew)
Their names are What and Why and When
And How and Where and Who.
(Rudyard Kipling)
က်ေတာ္တို႔ဟာ ဘ၀မွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ပူပင္ေသာကေတြ၊ ျပသနာေတြကို ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းၾကရပါတယ္။ ဒီလိုေျဖရွင္းတဲ႔အခါမွာ အသံုး၀င္မယ္႔ နည္းလမ္းေလးတစ္ခုကိုေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းလမ္းေလးကေတာ႔ အဆင္႔သံုးဆင္႔ပါ၀င္ပါတယ္။
(၁) အခ်က္အလက္ေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ျပည္႕စံုေအာင္စုေဆာင္းပါ။
(၂)ရလာတဲ႔အခ်က္အလက္ေတြကို ေသခ်ာေလ႔လာသံုးသပ္ပါ။
(၃)ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါ။ အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ပါ။
ဒီနည္းကို အရစ္တိုတယ္ ေျပာခဲ႔တာပါ။ သူကိုယ္တိုင္လည္းအသံုးခ်ခဲ႔ပါတယ္။ က်ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေန႔ေတြ ညေတြကို ေလာကငရဲ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတဲ႔ ဒီပူပင္ေသာကေတြကို ေျဖရွင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ႔ က်ေတာ္တို႔လည္း ဒီနည္းကို သံုးသင္႔ပါတယ္။
ကဲ.. ပထမဆံုး အဆင္႔ကို ၾကည္႕ရေအာင္။ အခ်က္အလက္ေတြကို တတ္ႏုိင္သေလာက္စုေဆာင္းပါ..တဲ႔။ ဘာလို႔ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းဖို႔ အေရးႀကီးတာလဲ?။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ႔ လိုအပ္တဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြ ကို မကိုးကားပဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ျပသနာေတြကို လိမ္လိမ္မာမာ ေျဖရွင္း နုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္သမွ်ေတြဟာ ဆင္ကန္းေတာတိုးသလိုျဖစ္ေနမွာပါပဲ။ ဒါက်ေတာ္႔ အယူအဆ လို႔ ထင္ပါသလား?။ မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ ကိုလန္ဘီယာ တကၠသိုလ္မွာ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ေလာက္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလုပ္လာတဲ႔ ဟာဗတ္ေဟာ႔စ္ ရဲ႕အယူအဆဗ်။ သူဟာ ေက်ာင္းသားေပါင္း ႏွစ္သိန္း ေလာက္ရဲ႕ ေသာကဗ်ာပါဒ ေတြကို ကူညီေျဖရွင္းေပးခဲ႔ဘူးတယ္။ “ အေျခအေနမွန္ကို နားမလည္မႈ႕ဟာ ပူပင္ေသာကေတြအားလံုးရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းပဲ။ ကမာၻေပၚမွာ ရွိတဲ႔ ပူပင္ေသာကေတြအားလံုးရဲ႕ တ၀က္ေလာက္က လံုေလာက္တဲ႔ အခ်က္အလက္မရေသးခင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ႔သူေတြ ေၾကာင္႔ျဖစ္ရတာဗ်။” လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ “ဆိုၾကပါစို႔ဗ်ာ.. က်ေတာ္႔မွာ ျပသနာတစ္ခုရွိတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဒီျပသနာကို ေနာက္တပတ္ အဂါၤေန႔မွ ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုပါစို႔။ က်ေတာ္ အဂၤါေန႔ မေရာက္မခ်င္း ဘာမွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မထားဘူး။ ဒီၾကားထဲမွာ ဒီျပသနာနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြကို ရႏိုင္သေလာက္ စုေဆာင္းတယ္၊ ေလ႔လာတယ္။ က်ေတာ္ ဘာမွ ပူပင္ေနတာလဲ မရွိဘူး။ အိပ္ေရးလဲ မပ်က္ဘူး။ ဒီလို ေသခ်ာ ျပင္ဆင္ထားတယ္ဆိုရင္ အဂါၤေန႔ေရာက္တာ နဲ႔ ျပသာနာက သူ႔ဟာသူ ေျဖရွင္းၿပီးသားျဖစ္သြားတာပဲ။”
က်ေတာ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကို ဆက္ေမးပါတယ္။ “ဒီလိုလုပ္ေတာ႔ ဆရာ႔မွာ ဘာေသာက၊ ဘာပူပင္မႈ႕မွ မရွိေတာ႔ဘူးလား”။ “အရိုးသားဆံုးေျပာရ ရင္ေတာ႔ က်ေတာ္႔ရဲ႕ ပူပင္မႈ႕ေတြ အကုန္နီးနီး ေပ်ာက္ကုန္တာအမွန္ပဲဗ်။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္ရင္ဆိုင္ေနရတဲ႔ ျပသနာရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြ ကို ဓမၼဓိဌန္ က်က် ရွာေဖြစုေဆာင္းႏုိင္မယ္၊ ဘက္မလုိက္ပဲ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ သူရဲ႕ ျပသနာေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင္႔ သူ႕ဟာသူ ေျဖရွင္းၿပီးသားျဖစ္သြား တာပဲဗ်” ။
အခ်က္အလက္ေတြကို က်ေတာ္တို႔ဘယ္လိုစုေဆာင္းၾကမလဲ။ ကိုလန္ဘီယာတကၠသိုလ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးေျပာသလိုပဲ အခ်က္အလက္ေတြကို ဓမၼဓိဌန္က်က်ရွာေဖြစုေဆာင္းရမယ္၊ ဘက္မလိုက္ပဲေ၀ဖန္ပို္င္းျခားႏိုင္ရမယ္။ တနည္းအားျဖင္႔ေျပာရရင္ က်ေတာ္တို႔ရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကို ခဏေဘးဖယ္ထားႏိုင္ရမယ္။ တကယ္တမ္းက် က်ေတာ္တို႔ ပူပင္ေသာက ေတြျဖစ္ေနတဲ႔အခ်ိန္မွာ ဒီလိုေခါင္းေအးေအး စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ သိတ္ေတာ႔ မလြယ္ဘူးဗ်။ ဒါေပမယ္႔ က်ေတာ္ သံုးတဲ႔နည္းလမ္းေလးကို မွ်ေ၀ေပးခ်င္ပါတယ္။
(၁) ပူပင္ေနတဲ႔ ျပသနာအတြက္ အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းတဲ႔ေနရာမွာ ကိုယ္႔အတြက္ကို စုေဆာင္းတယ္လို႔ မမွတ္ယူပဲ တျခားသူတစ္ေယာက္အတြက္ စုေဆာင္းေပးတယ္လို႔ သေဘာထားလိုက္ပါ။ အဲလိုလုပ္တဲ႔အတြက္ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေခါင္းေအးေအး ထားၿပီး စဥ္းစားႏိုင္လာတယ္။
(၂)ကုိယ္႔ကိုယ္ ကို အျခားတဖက္အတြက္ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးမယ္႔ ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္အျဖစ္သေဘာထားၿပီး ဆန္႔က်င္ဘက္ အခ်က္အလက္ ေတြကို ေသခ်ာစုေဆာင္းပါ။ တနည္းအားျဖင္႔ဆိုရင္ အဆိုးဆံုးျဖစ္လာႏိုင္တဲ႔ အခ်က္အလက္ ေတြကို စုေဆာင္း ပါ။
ၿပီးရင္ ကိုယ္ရရွိထားတဲ႔ ႏွစ္ဘက္လံုးကအခ်က္အလက္ေတြကို ခ်ေရးၾကည္႕ပါ။ ကိစၥအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အဲဒီအစြန္းႏွစ္ဘက္ ၾကားမွာ အေျဖေပၚ လာပါလိမ္႔မယ္္။
က်ေတာ္ေျပာခ်င္တာက စာဖတ္သူေရာ က်ေတာ္ေရာ အိုင္းစတိုင္းေရာ လံုေလာက္တဲ႔ အခ်က္အလက္မရရွိပဲ ဘယ္ျပသနာကိုမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူးဆုိတာပါပဲ။ အက္ဒီဆင္ဟာ သူ႕ဘ၀တေလွ်ာက္လံုးမွာ သူရင္ဆိုင္ရတဲ႔အခက္အခဲေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကိုခ်ေရးထားတဲ႔ မွတ္စုစာအုပ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္႔ငါးရာေက်ာ္ရွိပါတယ္။
ကဲ..ဒီေတာ႔ ျပသနာတစ္ခုခုကို ရင္ဆိုင္ရတဲ႔အခါမွာ အရင္ဆံုးလုပ္ရမယ္႔ စည္းမ်ဥ္းကေတာ႔ အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းဖုိ႔ပဲ။ ဒါေပမယ္႔ အခ်က္ အလက္ေတြစုေဆာင္းေနရုံသက္သက္နဲ႔ေတာ႔ ျပသနာေျဖရွင္းနည္းက ထြက္လာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ စုေဆာင္းထားတဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြကို ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာဖို႔ ဘာသာျပန္ဖို႔လုိပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ က်ေတာ္ဘာေတြ႕သလဲဆိုေတာ႔ အခ်က္အလက္ေတြကို ေသခ်ာ စာရြက္ေပၚမွာ ခ်ေရးလိုက္တာဟာ ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ ျဖာဖို႔ ပိုလြယ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ရရွိလာတဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြရယ္ ၊ ၿပီးရင္ကိုယ္ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ႔ အခက္အခဲရယ္ကို ေသခ်ာခ်ေရး လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီအခက္အခဲကို ေျဖရွင္းဖို႔ အေတာ္ခရီးေရာက္သြားၿပီဗ်။ “ေသခ်ာခ်ေရးထားတဲ႔ ျပသနာတစ္ခုဟာ တ၀က္ေျဖရွင္းၿပီးသားျဖစ္တယ္” လို႔ဆိုရိုးရွိတယ္ မို႔လား။
က်ေတာ္ေျပာခဲ႔တာေတြကို လက္ေတြ႕ပံုေဖာ္ဖို႔ အျဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခုေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တခါတေလက် ဟိုလိုလုပ္ပါ၊ ဒီလိုလုပ္ပါဆိုတာေတြေျပာ ေနတာထက္စာရင္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုခု ကိုေျပာျပလိုက္တာက ပိုမွတ္မိလြယ္တယ္ေလ။ က်ေတာ္ ဂါးလန္းလစ္ခ်္ဖီးလ္ ဆိုသူတစ္ေယာက္အ ေၾကာင္းေျပာျပမယ္။ သူက ကမၻာ႔အေရွ႕ဖ်ားမွာ ေအာင္ျမင္ေနတဲ႔ စီးပြားေရးသမား တစ္ဦးပါ။ က်ေတာ္နဲ႔ သိတာေတာ႔ အေတာ္ၾကာပါၿပီ။ ၁၉၄၂ ဂ်ပန္ေတြ ရွန္ဟိုင္းကို က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာတုန္းက မစၥတာလစ္ခ်္ဖီးလ္ က ရွန္ဟိုင္းမွာပါ။ သူ႕အျဖစ္အပ်က္ကို သူေျပာတဲ႔အတုိင္းပဲ ေရးလိုက္ပါတယ္။
“ဂ်ပန္ေတြ ပုလဲဆိပ္ကမ္းကို ၀င္တုိက္ၿပီး သိတ္မၾကာခင္ပဲ ရွန္ဟိုင္း ကို၀င္လာတယ္ဗ်။ အဲဒီတုန္းက က်ေတာ္က ရွန္ဟိုင္းက အာရွအသက္အာမခံ ကုမၸဏီမွာ မန္ေနဂ်ာေလ။ ဂ်ပန္ေတြက က်ေတာ္႔ ကုမၸဏီ စာရင္းေတြရွင္းဖို႔ အရာရွိတစ္ဦးလႊတ္လိုက္တယ္။ တကယ္ေတာ႔ သူက ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္။ ကုမၸဏီပိုင္ဆိုင္မႈ႕ေတြ စာရင္းလုပ္တဲ႔ေနရာမွာ က်ေတာ္က သူ႔ကိုကူညီရမယ္ဆိုၿပီး ဂ်ပန္ေတြက တခါတည္းအမိန္႕ထုတ္လိုက္တယ္။ က်ေတာ္မွာ ဘာမွ ေရြးခ်ယ္စရာမရွိဘူးေလ။ သူတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းရင္ပူးေပါင္း မပူးေပါင္းရင္ေတာ႔ ေသဖို႔ပဲ။ ဒီေတာ႔ က်ေတာ္လဲ သူတို႔ေျပာသလိုလုပ္ရေတာ႔တာေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ က်ေတာ္႔စာရင္းထဲမွာ ေဒၚလာ ၇၅၀၀၀၀ ေလာက္တန္တဲ႔ အာမခံတစ္ခုကိုေတာ႔ ခ်န္ထားလိုက္တယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ႔ ဒီအာမခံက က်ေတာ္တို႔ ရွန္ဟိုင္း ရုံးနဲ႔ မဆုိင္ ပဲ ေဟာင္ေကာင္ရုံးနဲ႔သာ ဆိုင္တဲ႔ဟာမို႔လို႔ပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်ေတာ္ေၾကာက္ေနတာက ဂ်ပန္ေတြက်ေတာ္႔ရဲ႕ စာရင္းထိမ္ ခ်န္မႈ႕ကို ေတြ႕သြားမွာကိုပဲ။ ကံဆိုးတာက က်ေတာ္ေၾကာက္တဲ႔အတုိင္းပဲ ျဖစ္လာတာပါပဲ။ ”
“အဲဒီအခ်ိန္က ရုံးခန္းမွာ က်ေတာ္မရွိဘူးဗ်။ ဒါေပမယ္႔ က်ေတာ္႔ စာရင္းကိုင္ေတာ႔ရွိတယ္။ သူေျပာပံုအရေတာ႔ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ဟာ အရမ္းကိုေဒါသ ထြက္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ႔ က်ေတာ္႔ကိုလည္း သူခိုး၊ သစၥာေဖာက္လို႔ ေခၚတယ္။ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္ကို ဆန္႔က်င္တယ္လို႔လဲ စြပ္စြဲတယ္။ ဒီပံုအတုိင္းဆို ရင္ေတာ႔ က်ေတာ္႔ကို ကင္ေပတုိင္စခန္း ထဲပို႔ေတာ႔မွာပဲ။ က်ေတာ္႔မွာ ကင္ေပတိုင္စခန္းအပို႔ခံရတဲ႔ အသိတစ္ေယာက္ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ အႏွိပ္စက္ခံ ရတာနဲ႔ ဆယ္ရက္ေလာက္ေနေတာ႔ ေသတာပါပဲ။ အခု က်ေတာ္ကိုယ္တိုင္ အဲဒီစခန္းကို အပို႔ခံရမယ္႔ ကိန္းဆုိက္လာၿပီ”
“က်ေတာ္ဘာလုပ္ရမလဲ။ က်ေတာ္ဒီသတင္းကို ၾကားတာက တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လယ္မွာ။ ေၾကာက္လိုက္တာဆိုတာ ေတာ႔ ေျပာစရာကိုမရွိဘူး။ ဒါေပမယ္႔ က်ေတာ္႔မွာ ျပသနာကို ေျဖရွင္းတဲ႔ နည္းတစ္ခုရွိတယ္။ က်ေတာ္ အခက္အခဲတစ္ခုခုနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ပူပင္ေသာက ေရာက္လာၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ေမးခြန္းႏွစ္ခုကို လက္ႏိွပ္စက္ နဲ႔ရိုက္ၾကည္႕တတ္တယ္။
(၁) ငါ ဘာကို ပူပင္ေနတာလဲ (တနည္းအားျဖင္႔ ဆိုရင္ –ျပသနာကဘာလဲ)
(၂) ဒီျပသနာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ငါ ဘာလုပ္ႏုိင္သလဲ
ဒီေမးခြန္းႏွစ္ခု နဲ႔ အေျဖ ကို ခ်ၿပီးရိုက္ၾကည္႕လိုက္တာနဲ႔ အဲဒီျပသနာကို က်ေတာ္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေခါင္းေအးေအး နဲ႔ စဥ္းစားႏိုင္လာတယ္။ အဲဒါနဲ႔ က်ေတာ္လဲ အခန္းကိုျပန္ လက္ႏွိပ္စက္ကိုထုတ္ၿပီး ဒီေမးခြန္းႏွစ္ခုနဲ႔ အေျဖကို ခ်ရိုက္လိုက္တယ္။
(၁) ငါ ဘာကိုပူပင္ေနတာလဲ
တနလာၤေန႔ မနက္မွာ ငါ႔ကို ကင္ေပတိုင္စခန္း အပို႔ခံရမွာကို ငါေၾကာက္ေနတာ။
(၂) ဒါနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ငါဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
က်ေတာ္အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာစဥ္းစားၿပီးေတာ႔ လုပ္ႏိုင္တဲ႔နည္းလမ္း ေလးခု နဲ႔ ဒါေတြရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြကို က်ေတာ္ခ်ေရးလိုက္တယ္
(၁) ငါ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ကို သြားရွင္းျပမယ္။ ခက္တာက သူက ငါေျပာတာကို တစ္လံုးမွနားမလည္ဘူး။ စကားျပန္ကေန တဆင္႔ရွင္းျပျပန္ရင္လဲ သူ႔ကို ပိုၿပီး ေဒါသထြက္ေအာင္လုပ္သလိုျဖစ္လာႏုိင္ေသးတယ္။ အခင္႔မသင္႔ရင္ ခ်က္ခ်င္း ကင္ေပတိုင္စခန္း အပို႔ခံရႏိုင္တယ္။
(၂) ထြက္ေျပးမယ္။ ဒါေတာ႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ငါ႔ကို အၿမဲ ေစာင္႔ၾကည္႕ေနတာ။ အခန္းထဲအ၀င္အထြက္ေတာင္လက္မွတ္ထိုးရတာ။ မလြတ္ခင္ ေသခ်ာေပါက္ျပန္မိမွာ။ အဲဒါမွ တခါတည္း ပစ္အသတ္ခံရမွာ။
(၃) တနလာၤေန႔ ရုံးမတက္ပဲ အခန္းမွာပဲ ေနလိုက္မယ္။ ဒီလိုဆိုရင္လည္း ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္က ပိုၿပီး သံသယ၀င္လာမယ္။ မေတာ္လို႔ စစ္သားေတြလႊတ္ၿပီး ဘာစကားမွေျပာခြင္႔မရပဲနဲ႔ ကင္ေပတုိင္စခန္းကို တန္းပို႔လုိက္ရင္ ဒုကၡ။
(၄)တနလာၤေန႔မွာ ပံုမွန္အတုိင္းရုံးသြားမယ္။ ဘာမွ မျဖစ္သလိုေနလိုက္မယ္။ ကံေကာင္းရင္ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ အလုပ္ရူပ္ၿပီးငါ႔ကိစၥကို မစဥ္းစားႏို္င္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔စဥ္းစားမိရင္လဲ အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္ဆို သူေဒါသေျပေလာက္ၿပီး ငါဘာေၾကာင္႔စာရင္းခ်န္ထားရတယ္ဆိုတာ သူသေဘာ ေပါက္သြားတာလဲ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကဲ..တကယ္လို႔သေဘာမေပါက္လို႔ငါ႔ကို ေမးလားျမန္းလားလုပ္လာ ရင္ေတာင္ အဲဒီအခ်ိန္မွဆို ငါ ေအးေအးေဆးေဆးရွင္းျပလို႔ ရေသးတယ္။ ဒီေတာ႔ တနလာၤေန႔မွာပံုမွန္အတိုင္းရုံတက္မယ္။ ဘာမွမျဖစ္သလိုေနလုိက္မယ္ဆိုရင္ ငါ႔မွာ ကင္ေပတုိင္စခန္းအပို႔မခံ ရဖို႔ အခြင္႔အလမ္း ပိုမ်ားတယ္။”
“နံပတ္ေလးအစီအစဥ္ကို လုပ္မယ္လို႔ဆံုးျဖတ္လိုက္တာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ က်ေတာ္ပူပင္ေနတာေတြ သက္သာသြားတယ္ဗ်။ တနလာၤေန႔ရုံးတက္ေတာ႔ ကုိယ္ေတာ္က ထံုးစံအတုိင္း စီးကရက္ခဲၿပီးထုိင္ေနတယ္။ က်ေတာ္႔ကိုလည္း တခ်က္ႀကည္႕လိုက္တယ္။ ဘာမွေတာ႔မေျပာဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ေျခာက္ပတ္ေလာက္ေနေတာ႔ ဘုရားမလို႔ ေမာင္မင္းႀကီးသား တိုက်ိဳျပန္သြားတယ္။ က်ေတာ္႔ေသာကေတြလည္း ေအးသြားတာေပါ႔ဗ်ာ”
“က်ေတာ္ ေျပာခဲ႔သလိုပဲ တနဂၤေႏြေန႔ေန႔လယ္မွာ က်ေတာ္လုပ္ႏိုင္တဲ႔ အစီအစဥ္ေတြကိုခ်ေရးတယ္။ ၿပီးေတာ႔ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးျဖစ္လာႏိုင္တဲ႔ အက်ိဳးဆက္ေတြကိုေရးတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ဘာလုပ္သင္႔တယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္တယ္။ ဒီလုိလုပ္ႏိုင္တာဟာ က်ေတာ္႔အသက္ကို ကယ္လိုက္ တာပဲဗ်။ ဒီလုိမဟုတ္ပဲ တနဂၤေႏြတေန႔လံုး ဘာဆံုးျဖတ္ခ်က္မွလည္း မခ်ႏိုင္ပဲ ပူပင္ေသာကေတြေရာက္ေနမယ္။ ၊ ညလည္းမအိပ္ႏိုင္ျဖစ္ ေနမယ္ ဆိုရင္ ေနာက္ေန႔မနက္ ရုံတက္တဲ႔အခါက် က်ေတာ္႔ရုပ္က မ်က္တြင္းေဟာက္ပက္နဲ႔ တစ္ခုခုမဟုတ္တာလုပ္ထားလို႔ ေၾကာက္ေနတဲ႔ပံုေပါက္ေနမွာပဲ။ ဒါတစ္ခုတည္းနဲ႔ကို ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္က ပိုၿပီးမသကာၤျဖစ္ခ်င္စရာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။”
“က်ေတာ္႔အေတြ႕အႀကံဳအရဆိုရင္ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကို ေသခ်ာ ခ်ႏိုင္တာ ဟာေတာ္ေတာ္တန္ဖိုးရွိတယ္ဗ်။ ျပသနာတစ္ခုခု ႀကံဳလာတာနဲ႔ ဘာလုပ္လို႔လုပ္ရမွန္းမသိ ေတာင္ေျပးရမလိုေျမာက္ေျပးရမလုိျဖစ္ေနတာဟာ က်ေတာ္တို႔ကို ပိုၿပီး ပင္ပန္းေစတယ္။ ေသခ်ာတဲ႔ဆံုး ျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကို ခ်လိုက္ႏိုင္တာနဲ႔ က်ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပူပင္မႈ႕ေတြဟာ ငါးဆယ္ရာႏႈန္းေလာက္သက္သာသြားတယ္ဗ်။ ေနာက္အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အ တိုင္း လုပ္လိုက္တာနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ေလးဆယ္ရာႏႈန္းေလာက္ သက္သာသြားျပန္တယ္။ ဒီေတာ႔ က်ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပူပင္ေသာကေတြဟာ ဒီအဆင္႔ေလး ဆင္႔ကိုလုပ္လုိက္တာနဲ႔ ကိုးဆယ္ရာႏႈန္းေလာက္သက္သာသြားတယ္မဟုတ္လား။”
“(၁) ငါဘာကို ပူပင္ေနတာလဲဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းခ်ေရးပါ။ (ျပသနာ အခက္အခဲ ရဲ႕သေဘာသဘာ၀က ဘာလဲ)
(၂) ငါဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ ဆိုတာခ်ေရးပါ ခ်ေရးပါ။
(၃) ငါဘာလုပ္မယ္ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ပါ။
(၄)ကိုယ္ဆံုးျဖတ္ထားတာကို ခ်က္ခ်င္းစလုပ္ပါ။”
မစၥတာ ဂါးလန္းလီခ်္ဖီးလ္ အခုအခ်ိန္မွာ အာရွမွာ ေအာင္ျမင္ေနတဲ႔ စီးပြားေရးသမားတဦးျဖစ္ေနပါၿပီ။ သူ႔ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈ႕ေတြဟာ ျပသနာကို ေသခ်ာေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္မႈ႕၊ ရဲရဲ၀ံ႕၀ံ႕ရင္ဆိုင္ႏိုင္မႈ႕ေတြေၾကာင္႔လို႔ သူ၀န္ခံသြားပါတယ္။ မစၥတာလီခ်္ဖီးလ္ ရဲ႕နည္းလမ္းက ဘာလို႔ထိေရာက္တာလဲ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ႔ ဒီနည္းဟာ တကယ္လက္ေတြ႕က်တဲ႔နည္း၊ ျပသနာရဲ႕အရင္းအျမစ္ကို ေျဖရွင္းတဲ႔နည္းျဖစ္လုိ႔ပဲဗ်။
ကဲ…ဒီေတာ႔က်ေတာ္တို႔လည္း က်ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပူပင္မႈ႕ေတြကို ဒီနည္းရဲ႕ ပထမဆံုးေမးခြန္းကိုေမးၿပီး ေျဖရွင္းလိုက္ရေအာင္။
ငါဘာကိုပူပင္ေနတာလဲ??????
(Dale Carnegie ရဲ႕ How to stop worrying and start living မွ ေကာက္ႏုတ္ဘာသာျပန္ပါသည္)
လူမင္းဟန္
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ရင္ပူျခင္း၊ ဆီးမၾကာခဏသြားျခင္း၊ ခါးနာျခင္း၊ ႏြမ္းနယ္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြက ပံုမွန္ျဖစ္သည္။