ႏိုဝင္ဘာ ၃၀ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
ေ၀းလံေခါင္သီေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္စြန္းေဒသအား ေက်ာခိုင္း၍ နီးရာႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေလွငယ္ေလးျဖင့္ ထြက္ခြာၾကသူ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း ေထာင္ခ်ီရိွေနၾကၿပီ။ သုိ႔ရာတြင္ ယင္းသို႔တအံုတက်င္းစြန္႔ခြာသည့္ အုပ္စုတစ္စုအေၾကာင္းကိုမူ သတင္းမ်ား၌ အေရးတယူေဖာ္ျပမႈ နည္းပါးလွေလျခင္း။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔သည္လည္း ၄င္းတို႔ ရန္သူသဖြယ္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာနည္းတူ မေလးရွားႏွင့္ ထုိင္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေရးအတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ တဖြဲဖြဲ ထြက္ခြာေနလ်က္ရိွသည္။ တရားမ၀င္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ ခရီးႏွင္ၾကသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အတိုင္း ရခိုင္လူမ်ဳိး အုပ္စုအခ်ဳိ႕သည္ပင္လွ်င္ လူကုန္ကူးျခင္း၏ သားေကာင္မ်ားအျဖစ္ သက္ဆင္းေနၾကရ၏။
အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ထြက္ခြာမႈသည္ စီးပြားေရး ယိုယြင္း အားနည္းမႈကို ထင္ဟပ္ေစသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အရပ္သားတစ္ပိုင္း အစိုးရသည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အာဏာရယူၿပီးကတည္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားစြာကို ေဆာင္ရြက္လာေသာ္လည္း အလုပ္အကိုင္မ်ားကိုမူ လံုေလာက္ေအာင္ မဖန္တီးေပးႏိုင္ခဲ့ေခ်။
“ရခိုင္ေက်းရြာေတြကို သြားၾကည့္လိုက္ပါ။ ကေလးနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြကိုသာ ေတြ႕ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။ လူငယ္ေတြ ထြက္ခြာသြားကုန္ၾကပါၿပီ” ဟု ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြရိွ ထင္ရွားေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးထြန္းေမာင္က ေျပာျပပါသည္။
ရခိုင္ႏွင့္ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ုဳိးႏွစ္စုလံုး တအံုတက်င္းထြက္ခြာႏႈန္းမွာ ထိုလူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ရပ္အၾကား အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္တစ္ႏွစ္ ၂၀၁၂-၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ပိုမို အရိွန္ျမင့္ခဲ့သည္။ ယင္းအၾကမ္းဖက္မႈ၌ လူေပါင္း ရာခ်ီေသဆံုးကာ တစ္သိန္းေလးေသာင္း၀န္းက်င္ အုိးအိမ္မဲ့ဘ၀ ေရာက္သြားသည္။ အမ်ားစုက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ေနရပ္စြန္႔ရသူ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားစြာတို႔သည္ ယခုအခါ ရခိုင္ ကမ္းရိုးတန္း တစ္ေလွ်ာက္ ႏံုခ်ာညစ္စုတ္သည့္စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနၾကရသည္။ ထိုေဒသမ်ား၌ ခေနာ္ခနဲ႔ လက္လုပ္ လူေမွာင္ခို ေလွငယ္ေလးမ်ားကို အလြယ္တကူ ဆိုက္ကပ္ႏိုင္သည့္ ေနရာျဖစ္သည္။
၂၀၁၂ အၾကမ္းဖက္မႈကာလမွစ၍ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သိန္းခန္႔မွာ ထိုေလွမ်ားျဖင့္ ဇာတိစြန္႔ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာအေရးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ Arakan Project မွဆိုသည္။
ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔၏ တအံုတက်င္းထြက္ခြာမႈကို သတိထားမိသူနည္းပါးၾက၏။ အေၾကာင္းေသာ္ သူတို႔သည္ ႏိုင္ငံမဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစု မရရိွႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္၍ ကုန္းေၾကာင္း၊ ေလေၾကာင္းျဖင့္ သြားလာေနၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၂ ခုနွစ္ ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္လူမ်ိဳး အေျမာက္အမ်ား ထြက္ခြာသြားခဲၾကသည္ဟု အာဏာပိုင္မ်ား မွ ေျပာၾကသည္။ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရ လက္ထက္အတြင္း ရာစုႏွစ္၀က္နီးပါးမွ် လ်စ္လ်ဴရႈခံရေသာ ေဒသတြင္း စီးပြားေရးမွာ ဆုိး၀ါးဆုတ္ယုတ္လာခဲ့သည္။
ျပည္ပတြင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား သန္းခ်ီရိွၾကသည္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းမွာပင္ ၂ သန္း၀န္းက်င္ရိွသည္ဟု အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအလုပ္သမားသမဂၢက ဆိုသည္။ ၎တို႔အမ်ားစုသည္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ မရိွမခ်င္း ျပန္လာမည့္အရိပ္အေယာင္ မေတြ႕ရေခ်။
အယုံအၾကည္ မရိွ
——————–
ရခိုင္တို႔၏ တအံုတက်င္း ေျပာင္းေရႊ႕ထြက္ခြာျခင္းက ၎တို႔၏ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ားႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ားကို ပိုၿပီးဆိုး၀ါးသြားေစသည္။
လူဦးေရ ၃.၂ သန္းရိွ ရခုိုင္ျပည္နယ္၏ေနရာအမ်ားအျပားတြင္ လူနည္းစု၀င္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ရခိုင္တို႔၏ တဖက္ေစာင္းနင္းဆက္ဆံမႈကို ခံေနၾကရၿပီး လူဦးေရအခ်ဳိးအစားအရ ရခုိင္ ၂ ဦးလွ်င္ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္ဦးႏႈန္းျဖစ္ေနသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ရိွ ေမာင္ေတာေဒသတြင္မူ ကိန္းဂဏန္းမ်ား ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနျပန္သည္။ စုစုေပါင္းလူဦးေရ ၅ သိန္း ၁ ေသာင္းအနက္ ရခိုင္ သို႔မဟုတ္ မြတ္စ္လင္မ္မဟုတ္သူမ်ားသည္ သံုးေသာင္းမွ်သာရိွေနေၾကာင္း ေမာင္ေတာေဒသသို႔ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္တစ္ဦး ရွားရွားပါးပါးေရာက္ရိွကာ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးၾကည္စန္းႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္ ၎က ေျပာျပခဲ့သည္။
ျပည္ပအလုပ္အကိုင္အတြက္ လူငယ္မ်ား ရြာစြန္႔ထြက္ခြာၾကသည္ႏွင့္အမွ် က်န္ရစ္သူ ရခိုင္တို႔မွာ ပိတ္ဆို႔ထားျခင္းႏွင့္ လံုၿခံဳမႈကင္းမဲ့ျခင္းကို ခံစားလာရသည္။
လွထြန္းဦး (၃၀ ႏွစ္)သည္ မေလးရွားတြင္ စက္ရံုလုပ္သားအျဖစ္ ၇ ႏွစ္တာ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီးေနာက္ ေမာရ၀တီရြာသို႔ မၾကာေသးမီက ျပန္ေရာက္လာသည္။ သူ ရြာ၌ ရိွမေနခ်ိန္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၌ ရိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုတစ္စု၏ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ယင္းေမာရ၀တီရြာအား ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေထာက္ပံ့ေရးေအဂ်င္စီမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ၎သည္လည္း စစ္တပ္ႀကီးစိုးရာနယ္ေျမ ျဖစ္သည္။
စစ္သားမ်ားသည္ ေတာင္ကုန္းထိပ္တစ္ခုမွ နယ္ေျမကို ေစာင့္ၾကပ္ထားသည္။ ကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္ရိွ လူသိမ်ားေသာ ရိုဟင္ဂ်ာရြာမ်ားႏွင့္ ေမာရ၀တီရြာအၾကားရိွ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတစ္ခုတြင္ စစ္သားတို႔ကို တပ္စြဲထားေစသည္။
ရခိုင္ေက်းရြာမ်ားအနီးတစ္၀ိုက္တြင္ အၿမဲတမ္းရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ား ရိွၾကၿပီး ရြာမ်ားကို စစ္တပ္မွ တည္ေဆာက္ထားေသာလမ္းမ်ားျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေပးထားသည္။ ထိုလမ္းမ်ားျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ရခိုင္မ်ားမွ ေရွာင္ဖယ္သြားလာေစသည္။
မိမိျပန္လာရျခင္းအေၾကာင္းကို လွထြန္းဦးက “ကၽြန္ေတာ္ ဒီေနရာမွာေမြးတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ေျမကို ကၽြန္ေတာ္ခ်စ္တယ္။ ကာကြယ္ေပးခ်င္တယ္”ဟူ၍ ေျပာျပသည္။
ေမာရ၀တီမွ ထြက္ခြာသြားေသာ လွထြန္းဦး၏ညီ ၂ ဦးအပါအ၀င္ ရြာေပါင္း ၁၀၀ ခန္႔မွ လူငယ္မ်ားသည္ မေလးရွား သို႔မဟုတ္ ျပည္ပတစ္ေနရာရာသို႔ အလုပ္အကိုင္ေနျပီး ေယာက်ာ္း ၂၀ ခန္႔သာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္သည့္ အရြယ္ရိွသူမ်း ျဖစ္သာ က်န္ရိွၾကသည္။
အနီး၀န္းက်င္ရိွ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးမွာ ဖိအားေပးခံေနရဆဲပင္။ ရခိုင္လယ္သမားတို႔သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ကကဲ့သို႔ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား သူရင္းငွားခ်ေပးျခင္း အလ်ဥ္းမျပဳၾကေတာ့။
“သူတို႔ကို လံုး၀ အယံုအၾကည္ မရိွေတာ့ပါဘူး” ဟု ရြာလူႀကီး ဦးေမာင္ေမာင္သိန္းက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ရခိုင္မ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ မ်ားစြာ ဆင္တူၾကသည္။
ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္မရိွေသာ ရခိုင္လူမ်ဳိး ျဖဴတုတ္ (၃၀ ႏွစ္)သည္ ပြဲစားကို ေဒၚလာ ၆၀၀ ေပးၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံထဲသို႔ တရားမ၀င္ပို႔ေဆာင္ေစခဲ့သည္။ ခရီးသြားလာေရးစာရြက္စာတမ္းမ်ား ရရိွရန္ ခဲယဥ္းလွေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္လည္း ပြဲစားမ်ားကိုသာ အားကိုးမွီခိုေနၾကရသည္။
ျဖဴတုတ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းသို႔ ပို႔လႊတ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ေလွျဖင့္ ျဖတ္ကူးသည္။ ထို႔ေနာက္ ေျခလ်င္ခရီးျဖင့္ ေတာနက္ေတာင္ကုန္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းကာ မေလးရွားသို႔ ၀င္ေရာက္သည္။ ထိုလမ္းေၾကာင္းသည္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အသံုးျပဳသည့္လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။
မိမိႏွင့္အတူ ေျခလ်င္ခရီးဆန္႔ခဲ့သူမ်ား အေယာက္ ၃၀ ရိွၿပီး အားလံုးနီးပါးမွာ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း မေလးရွားစက္ရံုတစ္ခုတြင္ တစ္ႏွစ္ၾကာ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ျဖဴတုတ္က ေျပာျပသည္။
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကဲ့သို႔ပင္ ရခိုင္တို႔သည္လည္း အသံုးခ်ခံသားေကာင္ဘ၀ ေရာက္ေနသည္။ ၾသဂုတ္လက ယခုႏွစ္အေစာပိုင္း အင္ဒိုနီးရွားေရပိုင္နက္အတြင္း ထိုင္းငါးဖမ္းသေဘၤာမ်ားသို႔ လူကုန္ကူးခံရသူ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ၁၄ ဦးအား ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕ International Organization for Migration မွ ျပန္ပို႔ေပးေရးကို စီစဥ္ေပးခဲ့သည္။ ထိုသူမ်ားမွာ ထုိင္းႏိုင္ငံတြင္ လစာေကာင္းအလုပ္မ်ားရရိွမည္ဟု ျမဴဆြယ္ခံရျခင္း ျဖစ္၏။
လုပ္သားေပ်ာက္ေနသည့္တေစၦ
———————————
ရခိုင္မိသားစုအေျမာက္အမ်ားတို႔သည္ ျပည္ပလႊဲေငြမ်ားအေပၚ မွီခိုေနရသည္။ လွထြန္းဦးသည္ ေနအိမ္သို႔ လစဥ္ ေဒၚလာ ၂၀၀ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး မေလးရွား၌ ၇ ႏွစ္ေနၿပီးေနာက္ ေဒၚလာ ၂၀၀၀၀ စုေဆာင္းမိခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ရခိုင္လူငယ္မ်ားစြာ ထြက္ခြာေနျခင္းက ၂၀၁၂ ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈမွ ကြင္းဆက္ျဖစ္လာေသာ ေဒသတြင္းစီးပြားေရးကို အေထာက္အကူ မရရိွေစခဲ့။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ကာလရွည္ဆင္းရဲမြဲေတမႈဒဏ္ ခံစားထားရသည္။ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈမ်ားကို စိတ္ပ်က္စြာေတြ႕ရသလို ျပည္နယ္၏ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အေျခခံအေဆာက္အဦမွာလည္း ေလာက္ေလာက္လားလား မခိုင္မာ၊ စက္ရံုအလုပ္ရံုမ်ားမွာ မဆိုစေလာက္မွ်သာ ရိွသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏က်ားကန္မႈျဖင့္ ေပါၾကြယ္ခဲ့ေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ ပင္လယ္စာမ်ားမွာ တဟုန္ထိုး ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္ခုန္တက္သြားခဲ့သည္။ လုပ္အားခမ်ားမွာလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္း။ စစ္ေတြၿမိဳ႕စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ငွားရမ္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ မေပးထား။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ၿမိဳ႕ျပင္သို႔ေမာင္းထုတ္ခံရၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားျဖင့္ ၀န္းရံထားေသာ ေ၀းလံေခါင္သီလွသည့္စခန္းမ်ား၌ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသည္။
“အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဖယ္ၾကဥ္ျခင္းက စီးပြားေရးကို ပုိၿပီး ၾကပ္တည္းသြားေစခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟာ (ဒုကၡသည္)စခန္းေတြထဲကေန ခြာမရဘူး၊ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ မရၾကဘူးေလ။ မၿငိမ္သက္မတည္ၿငိမ္မႈေတြေၾကာင့္ တရား၀င္ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ပိုၿပီးမလြယ္ေတာ့ပါဘူး” ဟု ျမန္မာ့အေရး အလြတ္တန္းသုေတသီ Richard Horsey မွ ဆိုသည္။
စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈသာလွ်င္ အလုပ္ရွာေဖြေနသူရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔ကို ျပင္ပမထြက္ေအာင္ ထိန္းထားႏိုင္ေပမည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ စားေသာက္ဆိုင္ ၂ ခုႏွင့္ ေဟာ္တယ္တစ္လံုး ဖြင့္လွစ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ဦးထြန္းေမာင္က မိမိသည္ ၆ လတိုင္ေအာင္ လုပ္သားမ်ားေခၚယူေၾကျငာခဲ့ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ေနေသာ္လည္း အလုပ္လာေလွ်ာက္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် မရိွေသးပါဟု ေျပာျပပါေလသည္။
xxxxxxxxxxxxxxxxxx
ရိုက္တာ၏ေဖာ္ျပခ်က္ေဆာင္းပါး Exclusive: Poor and besieged, Myanmar’s Rakhine join Rohingya exodus ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။
