ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၄
စစ္ေတြ သဲေခ်ာင္း မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေနပံု ျပည္လံုးကၽြတ္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈ အခ်က္အလက္အားလံုးနီးပါးမွာ ယခုသီတင္းပတ္အကုန္တြင္ အေခ်ာသတ္ၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေမလဒုတိယပတ္ အေစာပိုင္းတြင္ ရလဒ္မ်ားအေပၚ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္မည့္ အစိုးရဖက္မွ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အျငင္းပြားမႈကေတာ့ ဆက္လက္ရွိေနႏိုင္၏။
အဓိကျပႆနာျဖစ္ပြားေသာ ေဒသမ်ားမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ မိမိကိုယ္ကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပလိုသည့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ေကာက္ခံသူမ်ားမွ ထိုအခ်က္အလက္ အတိုင္း ျဖည့္သြင္းရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ၏ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမ်ား အတြင္း သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ယူႏိုင္ခဲ့။
မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခြင့္ျပဳလိုက္ပါက ရခုိင္ျပည္နယ္သာမက အျခားေဒသမ်ားတြင္ ျပင္းထန္သည့္ျပႆနာမ်ားကို ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ ယင္းကိစၥသည္ ႏို္င္ငံသားအျဖစ္ စာရင္း၀င္ေအာင္ လုပ္ယူသည့္ေျခလွမ္း တစ္ရပ္ဟု လူမ်ားတို႔မွ သိျမင္ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းသို႔ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္လိုက္ေၾကာင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာနက ဆိုသည္။
“ဒီသန္းေခါင္စာရင္း ကိစၥထဲ မည္သည့္ျပႆနာ၊ မည္သည့္ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈကိုမွ ကၽြန္မတို႔ မလိုလားပါဘူး” ဟု ၀န္ႀကီးဌာန၏ သန္းေခါင္စာရင္း နည္းပညာ အဖြဲ႕ဒါရိုက္တာ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုးက ေျပာၾကားသည္။
သို႔ေသာ္ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈမ်ားမွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ေပၚလြင္ခဲ့သည္။ စာရင္းေကာက္မ်ား၏လံုၿခံဳေရး အတြက္ ေကအိုင္ေအပိုင္နက္အတြင္း တပ္စိတ္ တစ္ခုအား ဦးေဆာင္၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္ဗိုလ္ႀကီးတစ္ဦးမွာ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသည္။
ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာသတင္းမ်ားႏွင့္ လံုး၀ကြဲလြဲ ဆန္႔က်င္လ်က္ – ထိုတိုက္ပြဲသည္ သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥႏွင့္ အလ်ဥ္း မသက္ဆိုင္ပါ ဟု ေဒၚခိုင္ခုိင္စုိးက အခိုင္အမာ ဆိုပါသည္႔တိုင္ ယင္းျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ လူေပါင္း ၅၀၀၀ အိုးအိမ္စြန္႔ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။
သို႔ေသာ္ စာရင္းေကာက္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံတြင္းအျခားေဒသရိွ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား၌ သတ္မွတ္ေမးခြန္းအားလံုးကို ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းမရိွေၾကာင္း သတင္းတို႔ႏွင့္တစ္ကြ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူပံု ေစာဒကမ်ားလည္း ပြင့္အံလာခဲ့ၾကသည္။
ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕၏ ေဒသတြင္းအစီအစဥ္မွဴး Salai Bawi Thaing က မိမိသည္ ၿမိဳ႕နယ္ မ်ားစြာရိွ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ထံမွ သတင္းမ်ား လက္ခံရရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ မ်ဳိးႏြယ္စု သို႔မဟုတ္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာအား ေမးျမန္းခဲ့ျခင္း မရိွပါဟု ၎တို႔မွဆိုေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ စာရင္းေကာက္မ်ားသည္ ေမးျမန္းျခင္း မျပဳဘဲ ေရးသြင္းခဲ့ရာ ထိုသူတို႔အဖို႔ မည္သည့္ ဘာသာ၊ လူမ်ဳိးအျဖစ္ ထည့္သြင္းခံရေၾကာင္း မသိရိွၾကပါဟု ဆိုသည္။
စာရင္းေကာက္ခံရာ၌ အမွားအယြင္းမ်ားရိွခဲ့သည္ဟု ျမန္မာအစိုးရအား နည္းပညာပံ့ပိုးေသာ ကုလသမဂၢလူဦးေရရံပံုေငြအဖြဲ႕ United Nations Population Fund (UNFPA) ေရာ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနပါ ၀န္ခံထားၾကသည္။ သို႔ျဖစ္ေစကာမူ အခ်က္အလက္အားလံုး ထိခိုက္ပ်က္စီး သြားေစေလာက္ေအာင္ မႀကီးမား မက်ယ္ျပန္႔ႏိုင္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ၎တို႔က ေျပာဆိုထား၏။
“ ေမးခြန္းေတြရဲ႕အေျဖေတြကို ရံဖန္ရံခါ အမွန္ေတြရခဲ့တယ္။ သူတို႔ကြင္းဆင္းေကာက္ယူတဲ့ အခ်ဳိ႕အခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ အသင့္ရိွေနေသာ ျပင္ပလူေတြက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ဳိးလည္း ရိွခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီေဘးပန္းေ၀ဖန္ စကားေတြကို ဒုတိယဆင့္မွာပဲ ထားခဲ့ပါတယ္ ” ဟု UNFPA မွ ဧၿပီ ၁၁ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွအပ ႏိုင္ငံေဒသအမ်ားစုတြင္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေခ်ာေမြ႕ခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားက ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး UNFPA ကိုယ္စားလွယ္ Janet Jackson က “ ရခိုင္ကျဖစ္ရပ္ေတြမွာ ကတိျပဳထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းအေပၚ ပံုဟန္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ အရိပ္ လႊမ္းမိုးေနေၾကာင္း ထင္ရွားခဲ့တယ္ ” ဟု ေျပာ၏။
လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဦစီးဌာနအရာရိွမ်ားက ေ၀ဖန္ခ်က္ အမ်ားစုကို ပယ္ခ်ထားၿပီး အလြန္ေအာင္ျမင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူဦးေရ စာရင္းကို ေကာက္ခံျပဳစုၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ က်န္ရိွေနေသးသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ေကာက္ယူႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း လြန္ခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္ငန္းစဥ္အား ေအးခ်မ္းစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး အတြက္ အစိုးရသည္ ေကအိုင္ေအႏွင့္ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းေနေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးတြင္မူ မိမိသည္ UNFPA ၏ ႏိုင္ငံတကာ သန္းေခါင္ စာရင္းကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ပါ၀င္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ နည္းပညာ အႀကံေပးဘုတ္ အဖြဲ႕ႏွင့္ အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုးက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ သတ္မွတ္ညႊန္းဆိုမည့္ မည္သည့္နည္းလမ္းကိုမွ လက္ခံ စဥ္းစားေပးလိမ့္မည ္မဟုတ္ဟု သူမက အေလးအနက္ထား ေျပာၾကားသြားသည္။ ဘုတ္အဖြဲ႕၏ ဒုဥကၠဌ Paul Cheung က နည္းလမ္းရွာ အေျဖထုတ္ဖို႔ အခ်ိန္ယူရေပဦးမည္ဟု ဆိုသည္။
“ နည္းပညာပိုင္းအရ အေျဖရွာမႈေတြကေတာ့ ရွင္းလင္းလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အတိုင္းအတာအရ ခရီးတြင္ေပါက္ေျမာက္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ နည္းပညာက ထပ္တူက်ဖို႔လည္း မလြယ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ သံုးသပ္မႈအတြက္ အကန္႔အသတ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္ထားရပါမယ္ ”။
အစိုးရဖက္မွ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုထပ္မံ ခင္းထားၿပီးျဖစ္သည္။ ပထမအႀကိမ္ ခ်န္လွပ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ဘဂၤလီမ်ား ဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပလွ်င္ သို႔မဟုတ္ တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ေမးျမန္းမႈကို လ်စ္လ်ဴရႈရန္ သေဘာတူလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္းထဲ ျပန္လည္ထည့္သြင္းႏိုင္မည္ ုုျဖစ္သည္။ ဧၿပီလ ၂၅ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၆၀၀၀ မွာ ဤလမ္းေၾကာင္းကို လက္ခံလိုက္ၿပီဟု ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားမွ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ထိုကိန္းဂဏန္းမွာ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့ အတည္ မျပဳႏိုင္ေသးေခ်။
ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ “အျခားလူမ်ဳိး” စာရင္း၀င္သူမ်ားအားလံုးကို ေရတြက္မွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္မည္။ ၎မွာ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုး၏ အဆိုအရ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို စက္ျဖင့္မဖတ္ဘဲ လက္ျဖင့္ ေရးသြင္း မွတ္တမ္းတင္မည္ျဖစ္သည္။
ယခုလအေစာပိုင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တစ္ခု၌ လ၀က၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း စာရင္းေကာက္ခံမႈဆိုင္ရာ သေဘာကြဲလြဲမႈသည္ အစိုးရႏွင့္ UNFPA သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ားအၾကားရိွ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္နစ္နာေစလိမ့္မည္ဟု မိမိ မယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ စာရင္းေကာက္မ်ားမွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ ေရးသြင္းခြင့္ျပဳခဲ့ပါက ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အၾကမ္းဖက္မႈ ပိုမိုျဖစ္ပြားေအာင္ တြန္းပို႔ရာေရာက္ေၾကာင္းကို “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံ့ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ တည္တံ့ေရး အတြက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ မူ၀ါဒအရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆီက စာရင္းေကာက္ခံမႈ မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး ” ဟူ၍ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၎ျပင္ သူက ဘဂၤလီအစား ရိုဟင္ဂ်ာဟု ေဖာ္ျပလိုသူတို႔၏ တရား၀င္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။
၀န္ႀကီးဌာနမွ ဤျပႆနာမ်ား ထုတ္ျပေနသလို အခ်က္အလက္ လုပ္ငန္းစဥ္သည္လည္း ေမလ ပထမလ၀က္အတြင္း စတင္မည္ျဖစ္သည္။ ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ ၿဗိတိန္ကုမၸဏီ DRS မွ ၀န္ထမ္းမ်ားက ကုမၸဏီပိုင္စက္မ်ားျဖင့္ အေျဖလႊာမ်ားကို အၿပီးသတ္ဖတ္ယူမွတ္တမ္းတင္မည္။ DRS သည္ UNFPA ၏ကန္ထရိုက္ေအာက္မွ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ ပစၥည္းကိရိယာေထာက္ပံ့သည့္ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္။
ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ “အျခားလူမ်ဳိး” စာရင္း၀င္သူမ်ား အားလံုးကို ေရတြက္မွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္မည္။ ၎မွာ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုး၏ အဆိုအရ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို စက္ျဖင့္ မဖတ္ဘဲ လက္ျဖင့္ ေရးသြင္း မွတ္တမ္းတင္မည္ျဖစ္သည္။
၀န္ႀကီးဌာနသည္ အျခားလူမ်ဳိး စာရင္း၀င္ မည္ေရြ႕ မည္မွ်ရိွေၾကာင္း မသိရိွေသးသျဖင့္ ေရတြက္မႈအခ်ိန္ မည္မွ်ၾကာေညာင္းမည္ကို သူမက မခန္႔မွန္းႏိုင္။ အခ်က္အလက္မ်ား ဆန္းစစ္မႈကို ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားေရွ႕တြင္ ျပဳလည္မည္ေလာဟု ေမးျမန္းရာ ၎ကိစၥမွာ မူလအစီအစဥ္၌ မပါ၀င္ဟု သူမက ဆိုသည္။ “ DRS ကုမၸဏီနဲ႔ မေဆြးေႏြးရေသးတဲ့ အတြက္ ကၽြန္မ အေသအခ်ာ မေျပာနိုင္ေသးပါဘူး ”။
DRS မွလည္း မည္သည့္ မွတ္ခ်က္မွ် မေပးႏိုင္ခဲ့။
သန္းေခါင္စာရင္းလုပ္ငန္းစဥ္အတြင္းရိွ လက္သည္း၀ွက္မ်ား၊ ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲႏိုင္မႈမ်ားကို ေထာက္ျပ၍ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ား ႀကီးထြားလာမည္ဟု ပေရာဂ်က္ အလွဴရွင္မ်ား အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာသူမ်ားက လြန္ခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္ေလာ္ကပင္ သတိေပးထားခဲ့သည္။
အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးစာရင္းကို အေျခခံေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္၏ လက္ေ၀ခံ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ား ရိွသည္။ ထို႔အျပင္ သန္းေခါင္စာရင္း၌ မိသားစုသံုးအိမ္သာအမ်ဳိးအစားမွသည္ တစ္ႏွစ္အတြင္းေသဆံုးသူ မိသားစု၀င္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားအထိ ေမးခြန္း ၄၁ ခုကို အဓိပၸာယ္မဲ့ ရွည္လ်ားေထြျပားစြာ ထည့္သြင္းထားသည္။
“ သန္းေခါင္စာရင္းရဲ႕ အခင္းအက်င္းထဲမွာ အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ခံစစ္ေဆးၿပီးကာမွ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မႈ ျပဳမျပဳဆိုတာ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ထည့္ခြင့္မျပဳထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေပါ့။ သန္းေခါင္စာရင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းမႈကို လမ္းညႊန္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ဖြယ္ရာေတာ့ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းဒီဇိုင္းနာေတြက စီစဥ္ဆဲအဆင့္မွာ ျပည္သူ႔အသံ နားမစြင့္ခဲ့တာဟာျဖင့္ သံသယ၀င္စရာပါဘဲ ” ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕ သုေတသီ Mr David Mathieson က ဆိုသည္။
Foftify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ Matt Smith ကလည္း အခ်က္အလက္ေသခ်ာစြာရရိွေရးကို ရခိုင္ျပည္နယ္မွာကဲ့သို႔ တင္းမာမႈမီးေမႊးရန္ အသံုးခ်မခ်ဟူသည္ ေနာက္ထပ္စိန္ေခၚခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ေျပာဆိုသြား၏။
“ တင္းမာေနၿပီးျဖစ္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ကို မပြင့္ထြက္ေစဖို႔ အစိုးရမွာ တာ၀န္ရိွပါတယ္။ ဘာသာေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈအေပၚ ဒီအခ်က္အလက္ကို ကိုင္တြယ္မယ္ဆိုရင္ ဒီလမ္းေၾကာင္းက အဲ့ဒီမွာဘဲ အဆံုးသတ္သြားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအေနအထားေရာက္ရင္ အစိုးရရဲ႕ ဖ်က္ဆီးေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈလို႔ ဆိုရပါမယ္”။
Myanmar Times English ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ Census collection winds down amid controversy ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
