မတ္ ၁၀ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
– လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီသုိ႔ ေရာက္ရွိလာစဥ္အခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သမၼတသစ္ ဦးသိန္းစိန္ကုိ အာရွ၏ ေဂၚဘာေခ်ာ့ ဟု ေခၚဆုိၾကသည္။ ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရးေႏြဦးသုိ႔ ေရာက္ ရွိလာျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အနည္းဆံုး တင္းမာမႈေလ်ာ့ပါး လာျခင္းကုိ ျမင္ရသည့္အတြက္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ၿမိဳ႕ႀကီးတြင္ ေဟာေျပာရန္စင္ျမင့္မ်ား၊ ဧည့္ခံပြဲမ်ားျဖင့္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္သြားၾကသည္။
ဦးသိန္းစိန္မွာ စီးပြားေရးဖြင့္ေပးျခင္းႏွင့္ ႏုိဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအား လႊတ္ေပးျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ခ်ီးက်ဴးၾသဘာေပးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ျမန္မာဟု အမည္ေျပာင္းခဲ့ၿပီး ကာလရွည္ ထိခုိက္ခံစားရမႈမ်ား ရွိခဲ့သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားလည္း ေပၚလာခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ယခင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းျဖစ္ခဲ့သူ ဦးသိန္းစိန္တစ္ေယာက္ လူတုိင္းေမွ်ာ္လင့္သကဲ့သုိ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသူ ျဖစ္ခဲ့ၿပီလား?
မျဖစ္ေသးသည္သာမက ယခုႏွစ္မွာ ၎၏ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းမွ ေနာက္ဆံုးႏွစ္သုိ႔ပင္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီ။
ဦးသိန္းစိန္က “ေဂၚဘာေခ်ာ့နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ဟာ မတူဘူးလုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု သဲလြန္စ ေပးခဲ့ဖူးသည္။
ဦးသိန္းစိန္၏ မွတ္တမ္းမ်ားက ေရွ႕ေနာက္လုိက္ဖက္ျခင္းမရွိ။
– ရန္ကုန္တြင္ လူ႕အခြင့္အေရး ႐ုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ က်င္းပရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္မ်ားကေတာ့ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားတြင္ ေမာင္းသြင္းခံထားရသည္။
– သူက လာဘ္စားမႈကုိ ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကန္ထ႐ုိက္မ်ားက ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ား၊ ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပလူးပလဲေနၾကသည့္ ခ႐ုိနီမ်ားထံသုိ႔ပင္ ဆက္သြားေနသည္။
– ၂၀၁၃ အကုန္တြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလံုး လႊတ္ေပးမည္ဟု သူ ေျပာခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ပို၍ပင္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
– ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕အား အက်ဥ္းေထာင္သုိ႔ ၀င္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသမ်ားတြင္ ပိတ္မိေနေသာ ျပည္သူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီမ်ားကုိေတာ့ ပိတ္ဆုိ႔ထားသည္။
– ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ႐ံုးခန္းကုိ ဖြင့္ခြင့္ေပးမည္ဟု သူက ကတိျပဳထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္အထိ ျဖစ္မလာေသး။
– အမုန္းတရားမ်ားကို ဆန္႔က်င္သည္ဟူ သူေျပာခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မြတ္စလင္မ်ားအေပၚ မလုိမုန္းထားမႈမ်ားျဖစ္လာရန္ မီးထုိးေပးေနသည့္ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္ဘုန္းႀကီး ၀ီရသူအား ေထာက္ပံ့ေပးထားသည္။
နားလည္ရခက္သည့္ သမၼတႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ေတာ့ ၀ိေရာဓိမ်ားက ဆက္လက္ရွိေနေသးသည္။ မ်က္မွန္တပ္ထားၿပီး ေသးသြယ္ေပ်ာ့ေျပာင္းသည့္ ပံုပန္းသ႑ာန္က ၎မွာ စိတ္ဓာတ္ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ အရာရွိတစ္ဦးျဖစ္သည္ဟူေသာ အထင္အျမင္ကုိ ပံ့ပုိးကူညီေပးသည္။ ထုိ႔ျပင္ အာဏာရွင္ေဟာင္း၏ အရိပ္မ်ားအတြက္ ေက်းဇူးဆပ္ရန္ ရွိေနေသးသည္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီကလင္တန္ကပင္ ဦးသိန္းစိန္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္တစ္ေယာက္ဆုိသည္ထက္ စာရင္းစစ္တစ္ေယာက္ႏွင့္ ပုိတူသည္ဟု ၎၏ ကုိယ္ေတြ႕မွတ္တမ္းတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားက ဦးသိန္းစိန္မွာ အျခားေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားထက္ လာဘ္စားမႈနည္းၿပီး အုပ္ခ်ုဳပ္သူ အရာအရွိတစ္ေယာက္အျဖစ္ ရက္စက္မႈ ပုိနည္းသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကမူ ဦးသိန္းစိန္မွာ ခက္ခဲေသာ အေျခအေနမ်ားတြင္ ဦးေႏွာက္သံုး တတ္သည္ဟုဆုိၿပီး အေသးစားေျပာင္းလဲမႈကုိ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ပင္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္တတ္သည္ဟု ဆုိသည္။ အခ်ိဳ႕က ၎၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တုိင္းျပည္အတြင္း လုိအပ္ေနသည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ ဆြဲေဆာင္ရန္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈအားလံုးကုိ ဖယ္ရွားေစေရးျဖစ္ၿပီး အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားက ေက်နပ္သည့္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကုိ ဖန္တီးရန ္မဟုတ္ဟု အခ်ိဳ႕က ထင္ၾကသည္။
ဒီအေျခအေနတြင္ေတာ့ ဦးသိန္းစိန္တစ္ေယာက္ အေတာ့္ကုိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ယခင္က စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပိတ္ပင္ခံထားရသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္မွာ အခြင့္အေရးရခဲ့သည္။ ၎တုိ႔မွာ စစ္တပ္က လစ္ဘရယ္စီးပြားေရးကုိ စတင္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍ ကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၅၀ ေက်ာ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခဲ့သည္။ ကုိကာကုိလာ၊ MasterCard၊ Ford ႏွင့္ Hilton တုိ႔က လူဦးေရသန္း ၅၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ဒလေဟာျဖစ္ေနသည့္ ေစ်းကြက္ထဲသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာသည္။ Kentucky ၾကက္ေၾကာ္ဆုိင္ပင္လွ်င္ ဖြင့္လွစ္ရန္ ေနရာမ်ားကုိ ရွာေဖြေနသည္။
သုိ႔ရာတြင္ ပံုမွန္သြားေနသည့္ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ အယ္ဒီတာမ်ား ေထာင္ခ်ခံရျခင္း၊ တုိက္ခုိက္ခံရျခင္းတုိ႔က ေကာင္းေသာ လကၡဏာမဟုတ္။ တစ္ေယာက္ဆုိလွ်င္ မမွတ္မိေလာက္ေအာင္ပင္ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ႐ုိက္ႏွက္ခံရၿပီး ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ (ကိုပါႀကီးကို ဆုိလုိသည္) နယ္ေျမမ်ားကို ဆက္လက္သိမ္းယူေနျခင္းမွာလည္း ေကာင္းေသာ လကၡဏာမဟုတ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ဆြဲထားခ်ိန္တြင္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ား၌လည္း တုိက္ခုိက္မႈမ်ားက ဆက္ျဖစ္ေနသည္။ ပညာေရးလြတ္လပ္မႈ မရွိျခင္းအတြက္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဆႏၵျပမႈမ်ားကုိလည္း ရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စြမ္းအားရွင္မ်ားက တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကသည္။
အတိတ္ကုိျပန္ၾကည့္လွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္လာစဥ္က ဦးသိန္းစိန္၏ ႀကိဳဆုိမႈမွာ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားကို ေခ်ာ့ေမာ့ရန္အတြက္ ဟန္ေဆာင္ေျပာဆုိျခင္းသာျဖစ္သည္ကုိ ယခု ေတြ႕ရေလၿပီ။ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥေပဒ ျပင္ဆင္ေရး ၆ ပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိမႈကုိလည္း ဦးသိန္းစိန္က ထပ္ခါတလဲလဲ ဥပကၡာျပဳထားသည္။ ထုိအစား တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေယာက္ မိက္ဆက္ျခင္း သာသာေလာက္သာ အခ်ိန္ေပး၍ ၄၈ ပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြးမႈကုိ က်င္းပေပးခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ၿပီးခဲ့သည့္တစ္ပတ္က သီးသန္႔ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္ ျပည္တြင္းေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက ထုိသုိ႔ေဆာင္ရြက္မႈမွာ လာမည့္ႏုိ၀င္ဘာတြင္ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္ခင္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားမွ သက္သာရာရေစရန္ အစုိးရအား အသက္႐ႈေပါက္ေပးျခင္း ဟုသာ မွတ္ယူၾကသည္။
ဦးသိန္းစိန္မွာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ပုိမုိေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိသနည္းဟု နာမည္ႀကီး ဟာသသ႐ုပ္ေဆာင္ ဇာဂနာကုိ ေမးၾကည့္သည့္အခါ ၎က အေသအခ်ာစဥ္းစား၍ ဤသုိ႔ ျပန္ေျဖေလ၏။
“သူ႕ရဲ႕ ေဘာ့စ္အေဟာင္းေတြကုိ ေၾကာက္လုိ႔ျဖစ္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္”
မွန္ပါသည္။ ဦးသိန္းစိန္မွာ ၄၅ ႏွစ္ခန္႔ တာ၀န္ေက်ပြန္သည့္ အရာရွိတစ္ေယာက္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၎တြင္ စစ္တပ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးရွိၿပီး စစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္မႈလည္း ရွိေနသည္။ သမၼတ႐ံုး ပံုစံကလည္း အားနည္းေနသည္။ ထင္ထင္ရွားရွားျဖစ္ေနသည္ကုိ ဆုိရလွ်င္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဴပ္မွာ အေရးပါဆံုး ၀န္ႀကီးသံုးပါး (ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီး) ကို စိတ္ၾကိဳက္ ခန္႔အပ္ႏုိင္သည္။ စစ္ဘက္ အားထားရေသာသူ အမ်ားစုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အႂကြင္းမဲ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျပဌာန္းႏုိင္သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ ထိစပ္လ်က္ရွိၿပီး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနသည့္ ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးအာဏာကုိ စစ္တပ္အား မၾကာေသးမီက လြဲေျပာင္းေပးခဲ့မႈက နားလည္သေဘာေပါက္ႏုိင္သည့္ အေလးထားစရာ ကိစၥျဖစ္သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ဧၿပီလတြင္ အသက္ ၇၀ ျပည့္ေတာ့မည့္ ဦးသိန္းစိန္ တစ္ေယာက္ လာမည့္ သမၼတသက္တမ္းအတြက္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း မျပဳေတာ့ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎ဆင္းသြားသည့္အခ်ိန္တြင္ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကုိ အားေပးျခင္း၊ ျခစားမႈကို အျမစ္ျပတ္ေအာင္လုပ္ျခင္း၊ ပညာေရးလြတ္လပ္မႈကုိ တုိးျမႇင့္ေပးျခင္း၊ တရားသူႀကီးမ်ားအား ႀကိဳးကုိင္ခ်ယ္လွယ္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းႏွင့္ ညင္သာေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျပာင္းအလဲကုိ ပုိမိုေထာက္ခံျခင္းတုိ႔ျဖင့္ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေႏြဦးတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပႆနာမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ေျဖရွင္းသြားႏုိင္သည္။
လက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ေနာက္ကြယ္တြင္ ဦးသိန္းစိန္ကုိ ႀကိဳးကိုယ္ခ်ယ္လွယ္သူအျဖစ္ မွတ္ယူေနၾကသည္။ ထုိေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ၎ကုိယ္တုိင္ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ႀကိဳးရွည္ရွည္ျဖင့္ လွန္ထားသူမွာလည္း ၎ကုိယ္တုိင္ပင္ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ကလည္း ထုိေဆြးေႏြးမႈမ်ားကုိ ေသြဖည္ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎တုိ႔အား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚသုိ႔ ျပန္တင္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္မွာ နာမည္ျပန္ယူႏုိင္သည္။
စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းမ်ား ဖြင့္ေပးျခင္းအတြက္ အျပန္လွန္အားျဖင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္အရင္က ဦးသိန္းစိန္ေပးခဲ့ေသာ ကတိမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ၎အား ဖိအားေပးျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္က ကူညီႏုိင္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ အခ်ိန္မလြန္ခင္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပခင္ ျဖစ္ရေပမည္။
TheHuffingtonPost တြင္ ေဆာင္းပါးရွင္ Rena Pederson ေရးသားသည့္ “Is Burma’s ‘Gorbachev’ Really a Reformer?” ေဆာင္းပါးအား ေလးေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
