ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၈၊ ၂၀၁၈
လင္ရွာၿမိဳ႕ ျမင္ကြင္းတစ္ခု – ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြက ဘာသာေရးသင္ၾကားမႈေတြမွာ လူငယ္ေတြ ပါ၀င္လုိ႔မရဘူးလုိ႔ တ႐ုတ္အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ မၾကာေသးခင္က တားျမစ္မႈဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက လူနည္းစု ေဟြမြတ္စလင္ေတြအတြက္ လက္မခံႏုိင္စရာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ဘ၀ ရွင္သန္ရပ္တည္မႈအေပၚ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ ဟန္႔တားမႈပဲလုိ႔ ႐ႈျမင္ေနၾကပါတယ္။
သူတုိ႔ရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕မႈႀကီးတစ္ခုက တ႐ုတ္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ၀ီဂါမြတ္စလင္ေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ နည္လမ္းေတြထဲက တစ္ခ်ိဳ႕ကုိ ႏုိင္ငံအေနာက္ေျမာက္ပိုင္း ဂန္းဆူျပည္နယ္မွာ လုပ္ေဆာင္လာမလားဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနၿပီး ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အစုိးရနဲ႔ ေခ်ာေမြ႕တဲ့ ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့တဲ့ ေဟြလူမ်ိဳးေတြဟာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွာ လက္နက္ကုိင္ ရဲေတြနဲ႔ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေတြ၊ ဦးေႏွာက္က်င္းစင္တာေတြ၊ လူထုရဲ႕ DNA စုေဆာင္းမႈေတြနဲ႔ မာရွယ္ေလာနီးပါး လုပ္ထားတဲ့အေျခအေနကုိ ေကာင္းေကာင္း ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသူေတြပါ။
ဒါေပမယ့္ ဇန္န၀ါရီလက ေဟြမြတ္စလင္အမ်ားစုတည္ရွိရာ ဂြမ္ဟီ ခ႐ုိင္မွာ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူးအတြင္း ကေလးငယ္ေတြ ဓမၼသင္တန္း တက္ေရာက္မႈကုိ ေဒသတြင္း အာဏာပုိင္ေတြက ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ ၾကာသာပေတးေန႔က စတင္ခဲ့တဲ့ ဒီ ႏွစ္သစ္ကူးကာလဟာ သီတင္းပတ္ခ်ီ ၾကာျမင့္မွာျဖစ္ၿပီး အစုိးရကလည္း တစ္ပတ္တာ ပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
၀ီဂါလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ တူညီေနတဲ့ ကေလးေတြအေပၚ ဒီလုိပိတ္ပင္မႈကုိ ႏွစ္သစ္ကူး ပိတ္ရက္ေနာက္ပုိင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားမလားဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။ ဒါပမယ့္ ဘာသာတရားေတြအေပၚ ေစာင့္ၾကည့္မႈ တုိးျမႇင့္ေရး ရည္ရြယ္ၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔က စတင္သက္ေရာက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ စည္းမ်ဥ္းသစ္ထဲမွာ ပါတဲ့အတုိင္း ေဆာင္ရြက္ပံု ရပါတယ္။
ဂြမ္ဟီေဒသအေနာက္ဖက္ ကီလုိမီတာ ၅၀ အကြာမွာ တည္ရွိၿပီး ေဟြလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ ဂန္းဆူျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ လင္ရွာမွာလည္း ဒီလုိ ကန္႔သတ္မႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ထားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အဓိပၸါယ္မရွိတာေတြ၊ အံ့အားသင့္စရာေတြလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခံစားရပါတယ္” လုိ႔ အေရွ႕ပုိင္း ဟီနန္ျပည္နယ္က ေဟြလူမ်ိဳး ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ လီဟုိင္ယန္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ အမိန္႔ထုတ္မႈဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကုိ ဆန္႔က်င္တာျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်တဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကုိ လီက ေရးသားခဲ့ၿပီး အြန္လုိင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါတယ္။
ဒီလို ပိတ္ပင္တားဆီးမႈမ်ိဳးေတြကုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ႏႈတ္မိန္႔နဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာမ်ိဳးေတာ့ သိပ္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာ ပုိမိုတင္းၾကပ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္လာတာက အာဏာပုိင္ေတြဟာဒီကိစၥကုိ အမွန္တကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာေတာ့မယ္ဆုိတာကုိ ျပသေနတာျဖစ္တယ္လုိ႔ လီက ေျပာပါတယ္။
လင္ရွာၿမိဳ႕နဲ႔ ဂြမ္ဟီခ႐ုိင္တုိ႔ကို ႀကီးၾကပ္ေနတဲ့ ေဒသခံအစုိးက ေပၚလစီ အေသးစိတ္ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒါပမယ့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ဘာသာေရးကုိ ခြဲျခားထားဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဘာသာတရားေတြ တ႐ုတ္စစ္စစ္ျဖစ္ေရး လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြကုိ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႕က လုိက္နာေဆာင္ရြက္တာ၊ အစြန္းေရာက္ ဘာသာေရးအယူအဆ ၀င္ေရာက္ျပန္႔ႏွံ႔မႈကုိ ခုိင္ခုိင္မာမာ တားဆီးကာကြယ္တာမ်ိဳးကုိ လုပ္ေဆာင္တာပါ။ ဥပေဒအရ စီမံခန္႔ခြဲမႈဟာ ဘာသာတရားကုိ ကာကြယ္ရာမွာ အေရးပါဆံုး
ဂြမ္ဟီ ပညာေရးဗ်ဴ႐ုိရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးဌာနကုိ ႐ုိက္တာက အႀကိမ္ႀကိမ္ ဖုန္းေခၚခဲ့ေပမယ့္ ျပန္လည္ေျဖၾကားျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။
တ႐ုတ္ သာသနာေရးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈဌာနက မွတ္ခ်က္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္ျခင္းမရွိေပမယ့္ ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္႐ံုးက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကုိ ဥပေဒေအာက္မွာ အျပည့္အ၀ အာမခံေပးထားတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္သာမက ဥပေဒေအာက္မွာ ဥပေဒနဲ႔ညီတဲ့ အျခားေသာ အခြင့္အေရးေတြကုိလည္း ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္။ တရားမ၀င္လုပ္ရပ္ေတြလုပ္ဖုိ႔ ဘာသာေရးကုိ အသံုးခ်မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ တိတိက်က် တားဆီးကာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိမ္ႏွင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ သတင္းအခ်က္အလက္႐ံုးရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ငါတုိ႔ အစြန္းေရာက္မ်ားမဟုတ္
တ႐ုတ္အာဏာပုိင္ေတြက ေဟြမြတ္စလင္ေတြအေပၚ ဖိအားေပးလာမႈဟာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ၀ီဂါမြတ္လင္ေတြ ခံစားေနရတာေလာက္ မဆုိးပါဘူး။ ရွင္က်န္းမွာ တင္းၾကပ္တဲ့ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ေဆာင္ရြက္မႈေတြေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးတုိက္ခုိက္မႈေတြအထိ ျဖစ္လာၿပီး တ႐ုတ္အစုိးရက အစြန္းေရာက္ေတြကို ျပစ္တင္ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေဟြလူမ်ိဳးေတြ ေနထုိင္ရာေဒသက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြမွာ နိဗၺာန္ေဆာ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ေလာ္စပီကာေတြကုိ ဆူညံမႈတားဆီးေရးဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဖယ္ရွားတဲ့သတင္းကုိ ႏုိင္ငံပုိင္သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဧၿပီလမွာ အစုိးလက္ေအာက္ခံ တ႐ုတ္အစၥလာမ္အသင္းက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ အသစ္ေတြမွာ အာရပ္အေငြ႕အသက္ပါတဲ့ ဗိသုကာလက္ရာေတြကုိ မသံုးစြဲဖုိ႔၊ အလြန္အမင္းႀကီးက်ယ္ခမ္းနားတဲ့ ပံုစံေတြ မေဆာက္လုပ္ဖုိ႔၊ တ႐ုတ္႐ုိးရာဒီဇုိင္းေတြကုိသာ အသံုးျပဳဖုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဂြမ္ဟီနဲ႔ လင္ရွာၿမိဳ႕ေတြမွာ ပညာေရးဆုိင္ရာ တင္းၾကပ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံေတြက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
“ဆန္႔က်င္လုိ႔မရဘူးဗ်။ လုိက္နာရတာမ်ိဳး” လုိ႔ အသက္ ၄၆ ႏွစ္အရြယ္ မာရွာက်င္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဂြမ္ဟီၿမိဳ႕က Halal China ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္အနီးမွာ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းဆုိင္ဖြင့္ထားတဲ့ မာက သူဟာ တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ မြတ္စလင္တစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
New China Mosque ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကေန ေန႔လည္ခင္း ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းမႈအၿပီး ထြက္လာတဲ့ အျခားအမ်ိဳးသားတစ္ဦးက ေဒသတြင္းအာဏာပုိင္ေတြဟာ သမၼတရွီက်င့္ဖ်င္ရဲ႕ ေပၚလစီေတြကုိ မွားယြင္း က်င့့္သံုးေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဘာသာတရားဟာ ျပႆနာေတြ ယူလာလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေၾကာင့္ မိသားစုေတြဟာ သူတုိ႔ကေလးေတြကုိ ဘာသာတရားအေၾကာင္း သင္ေပးဖုိ႔အတြက္ ေၾကာက္ရြံ႕လာပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးဆုိရင္ ႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ ဘယ္လုိ လက္ဆင့္ကမ္းရေတာ့မလဲ”
အာရွ၊ ဥေရာပနဲ႔ အာဖရိကကုိ ဆက္သြယ္တဲ့ ေဒၚလာဘီလီယံခ်ီ အေျခခံအေဆာက္ဦးေတြ ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ သမၼတရွီရဲ႕ Belt and Road အစီအစဥ္ကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက အင္တုိက္အားတုိက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခ်ိန္ ကမၻာ့တစ္၀ွမ္းမြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာ အေရးပါလာပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ သူ႕ႏုိင္ငံအတြင္းက သန္း ၂၀ ေသာ္ မြတ္စလင္ေတြထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေဟြေတြကို ဘာသာေရးဆန္မႈ ေလ်ာ့က်ဖုိ႔အတြက္ ပုိမုိလုပ္ေဆာင္လာေနၿပီး စက္တင္ဘာလက ေဟြလူမ်ိဳးတြ အမ်ားစုေနထုိင္တဲ့ နင္ရွာမွာ တ႐ုတ္-အာရပ္ ကုန္စည္ျပပြဲတစ္ခု လုပ္ခဲ့မႈက ဒါကုိ မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့ပါတယ္။
ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္တစ္ပါးျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ပညာသင္ၾကားခဲ့ရၿပီး မိသားစုနာမည္ ဇူလုိ႔ေခၚတဲ့ အသက္ ၃၀ နားနီး အမ်ိဳးသားတစ္ဦက လင္ရွာၿမိဳ႕မွာ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနဟာ အလြန္အမင္း တင္းၾကပ္ၿပီး ႐ုိက္တာသတင္းဌာနနဲ႔ စကားေျပာဖုိ႔ေတာင္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ၀င္းတံးခါးေပါက္နဲ႔ေ၀းတဲ့ ေနရာမွာသာ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဇူက ေဟြလူမ်ိဳးေတြၾကားထဲမွာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ ျပန္႔ႏွံ႔မယ္ဆုိတဲ့ အစုိးရရဲ႕ စုိးရိမ္မႈေတြဟာ တစ္လြဲျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဒါမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္ေခ်ဟာ လံုး၀ကုိ မရွိတာဗ်။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလံုးက ဒီလမ္းစဥ္ကုိ မယံံုၾကည္လုိ႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အစြန္းေရာက္ေတြမဟုတ္ပါဘူး”
(Reuters သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ China’s Hui Muslims fearful Chinese New Year education ban a sign of curbs to come ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
