ၾသဂုတ္ ၆၊ ၂၀၁၇
M-Media
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ လွည္းကူး၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္အတူ ေတြ႕ရသည့္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္း
– ရန္ကုန္က ဘတ္စ္ကားလုိင္းေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြင္း ရန္ကုန္တုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိတဲ့အတြက္ NLD ပါတီအတြင္းမွာ သေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြ ျဖစ္ေနၿပီး၊ ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္ေတြကလည္း အျမင္မၾကည္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ Reuters သတင္းဌာနက ဒီေန႔မွာ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဘတ္စ္ကားေပါင္း ၂ ေထာင္ေလာက္ကုိ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ ေက်ာ္နဲ႔ ၀ယ္ယူဖုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ႏွစ္ခုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္တုိင္းအတြင္းက NLD အမတ္ေတြဟာ ဒီကုန္က်စားရိတ္ေတြအတြက္ ေမးခြန္းေတြထုတ္ေနကာ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းဟာ ခ႐ုိနီ၀ါဒဆန္ဆန္လုပ္ကာ တာ၀န္ခံမႈမရွိဘူးလုိ႔လည္း စြပ္စြဲထားပါတယ္။
“ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းအစုိးရဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိပါဘူး။ ဒါကို သူမေျပာင္းလဲဘူးဆုိရင္ အစုိးရရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာ ပ်က္စီးသြားပါလိမ့္မယ္” လုိ႔ ရန္ကုန္က NLD လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေက်ာ္ေဇယ်ရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကုိ သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံကုိ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ အုပ္စုိးခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးသမားတစ္ေယာက္အၾကား သေဘာတူခဲ့တဲ့ ဒီဘတ္စ္ကား၀ယ္ယူေရးကိစၥဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး အထစ္အေငါ့ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြက ဆုိပါတယ္။
ဒီအတြက္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရက လုပ္ပုိင္ခြင့္ခ်ေပးမႈမွာ ဥေပဒခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိတယ္ဆုိတဲ့ အေထာက္အထားေတြ မေတြ႕ရေပမယ့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူးလုိ႔ စီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီး ဦးသန္းျမင့္ထံကုိ ေပးပုိ႔တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဥေရာပသံအမတ္ ႐ုိလန္ ကုိဘီယာရဲ႕ စာမွာ ေစာဒကတက္ထားပါတယ္။
“စီးပြားေရးမွာ မွ်တစြာ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈကုိ ကာလရွည္ တားဆီးခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းနဲ႔ ေဒသတြင္းလူတစ္ခ်ိဳ႕က လက္ရွိ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးကုိ လႊမ္မုိးထားတာျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ကုိဘီယာက ဇြန္လအတြင္းမွာ ေပးပုိ႔ခဲ့တဲ့ အဲဒီစာထဲမွာ ေရးသားထားတာကုိ ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း Reuters က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစာထဲမွာ ဘတ္စ္ကားကိစၥကုိ ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိပါဘူး။
တ႐ုတ္ဘတ္စ္ကားေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာက ဘတ္စ္ကားေတြထက္ ထက္၀က္ေလာက္ေစ်းသက္သာေပမယ့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေဟာင္းႏြမ္းၿပီး၊ အစားထုိးရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး ရွိေနပါတယ္။
Reuters က သူတုိ႔ အင္တာဗ်ဴးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ျငင္းဆုိခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းနဲ႔ အျခား၀န္ႀကီးေတြက ဒီလုိ၀ယ္ယူမႈကိစၥကုိ ကာကြယ္ေျပာဆုိထားၿပီး တ႐ုတ္အစုိးရနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔အၾကား ရရွိတဲ့ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္မွာ ေစ်းေလွ်ာ့ေပးတာေတြ၊ အလ်င္အျမန္ ပုိ႔ေပးတာေတြ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ကုိဘီယာက ဥေရာပက ကုမၸဏီေတြဟာ ျမန္မာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အဆင္သင့္ရွိေပမယ့္ သေဘာတူညီမႈေတြအတြက္ မွ်တတဲ့အခြင့္အေရးမ်ိဳး ပုိမိုလုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးခင္ေမာင္လြင္ကေတာ့ Reuters ကုိ မွတ္ခ်က္ေပးဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။
အျမန္လို
ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ International Finance Corporation က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ အဆုိျပဳခဲ့တဲ့ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးကြန္ယက္ အဆင့္ျမႇင္တင္ေရး အစီအစဥ္ကုိ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မွာ သေဘာကြဲလြဲမႈေတြ၊ ပြင့္လင္းတဲ့ တင္ဒါေခၚယူမႈေတြလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ရန္ကုန္အာဏာပုိင္ေတြက ပယ္ခ်ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း Reuters သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ျပင္သစ္နဲ႔ နယ္သာလန္တုိ႔က ကုမၸဏီေတြက လာေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေပမယ့္ ရန္ကုန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေတာင္းဆုိသေလာက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဘတ္စ္ကားေတြကုိ မေပးပုိ႔ႏုိင္တဲ့အတြက္ အစီအစဥ္ပ်က္သြားတယ္လုိ႔ ဒီကိစၥမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ သံတမန္ေတြနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းသူေတြက ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာ ရန္ကုန္အစုိးရရဲ႕ အမ်ားပုိင္ ဘတ္စ္ကားလုိင္းကုမၸဏီ (YBPC) ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္က ေရြးေပးတဲ့ တ႐ုတ္ကုမၸဏီႏွစ္ခုကေန ဘတ္စ္ကား ၁၀၀၀ ေလာက္ ၀ယ္ယူခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေန၀င္းရဲ႕ ေျမးျဖစ္သူ ေက်ာ္ေန၀င္းက တတိယေျမာက္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီတစ္ခုနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ရယူၿပီး ေနာက္ထပ္ ဘတ္စ္ကား ၁၀၀၀ ကုိ ၀ယ္ယူခဲ့ပါတယ္။
ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ လက္မွတ္မထုိးခင္ အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ တင္ဒါေခၚတာ၊ ရန္ကုန္တုိင္းလႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးတာေတြ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။
“ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူးလုိ႔ လူေတြက ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တင္ဒါေခၚလည္း ပုိေကာင္းဖုိ႔မရွိပါဘူး။ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးေကာင္းကို ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ပါ” လုိ႔ YBPC ဥကၠဌ ဦးေမာင္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။
တ႐ုတ္မ်က္ႏွာၾကည့္ရ
တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စုိးရိမ္မႈေတြရွိေနေပမယ့္ စက္တင္ဘာလက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားေရာက္တဲ့အခါ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္က တ႐ုတ္သံ႐ံုးအေနနဲ႔ အေကာင္းဆံုး ကုမၸဏီေတြကုိ ကူညီေရြးခ်ယ္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဒီဘတ္စ္ကား သေဘာတူညီခ်က္မွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုက အႀကီးတန္းအရာရွိက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဘတ္စ္ကားတစ္စီးကုိ ကန္ေဒၚလာ ၅၆၀၀၀ ေလာက္ေပးရၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ လက္မွတ္ထုိးခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္လအၾကာမွာပဲ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြျဖစ္တဲ့ Anhui Ankai Automobil Co Ltd နဲ႔ Zhengzhou Yutong Bus Co တုိ႔က အ၀ါေရာင္ဘတ္စ္ကား ၅၀၀ စီေပးပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။
ပုဂၢလိကပုိင္ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Zhengzhou Yutong ကုိ တ႐ုတ္ျပည္သူ႕အမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္ရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ Yuxiang Tang က ဦးေဆာင္ထားတာပါ။
ဒီကုမၸဏီႏွစ္ခုကုိ ဘယ္လုိစံေတြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့လည္းဆုိတာ မသိရေပမယ့္ ဦးေမာင္ေမာင္ကေတာ့ ကုမၸဏီအေျခစိုက္တဲ့ ျပည္နယ္အစုိးရေတြက အရည္အေသြးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အာမခံေပးခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အေရြးခံရတဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုက မန္ေနဂ်ာက သူတုိ႔အေနနဲ႔ အျခားတုိင္းျပည္ေတြကုိ ပုိ႔မယ္ဆုိရင္ တင္ဒါလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ၊ လုိက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းေတြ ရွိၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ရရွိတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္မ်ိဳးက ရွားတယ္လုိ႔ Reuters ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက တ႐ုတ္သံ႐ံုးကလည္း Reuters ရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကုိ ေျဖၾကားခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။
ေခၽြတာေရး
၀ယ္ယူမႈမလုပ္ခင္ ဘတ္စ္ကားေတြကုိ စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးစုိးေအာင္က တ႐ုတ္ဘတ္စ္ကားေတြဟာ ဥေရာပနဲ႔ ဂ်ပန္က ဘတ္စ္ကားေတြထက္ အရည္အေသြးနိမ့္ေပမယ့္ ေစ်းက တစ္၀က္ေလာက္သက္သာေၾကာင္း စီမံကိန္းက ၅ ႏွစ္သာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေန႔စဥ္သံုးေနတဲ့ ဒီကားေတြဟာ အဲဒီအခ်ိန္ေ
လာက္က်ရင္ ေဟာင္းသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီကားေတြၿပီးရင္ လွ်ပ္စစ္ကားေတြနဲ႔ အစားထုိးဖုိ႔ ရွိေနတယ္လုိ႔ အာဏာပုိင္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ ၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္းမွာေတာင္ ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔မရွိတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဓာတ္အားမလံုေလာက္မႈျပႆနာေၾကာင့္ ဒါဟာ လက္ေတြ႕က်တဲ့ကိစၥမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေ၀ဖန္ထားၾကပါတယ္။
အေနာက္ႏုိင္ငံက ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ပုိ႔ေဆာင္ေရးဘတ္စ္ကားတစ္စီးရဲ႕ သက္တမ္းဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ဒီထက္ ၂ ဆေလာက္ ရွိရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အေျဖမရေသာ ေမးခြန္းမ်ား
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ဒီဇင္ဘာလအတြင္းမွာ ေငြက်ပ္ ၇၀၀ ဘီလီယံ (ကန္ ၅၁.၅ သန္း) အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ဒီေငြေတြဟာ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧၿပီလက ဘတ္စ္ကား၀ယ္ယူဖုိ႔အတြက္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိၿပီးေနာက္ပုိင္မွာ တစ္ခ်ိဳ႕အမတ္ေတြက ေငြသံုးစြဲမႈ၊ စီးပြားေရးပလန္၊ ဘတ္စ္ကားေတြကုိ ေရြးခ်ယ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေစာဒကေတြ တက္ခဲ့ၾကေပမယ့္ အေျဖေတာ့ မရခဲ့ပါဘူး။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး စီမံကိန္းနဲ႔ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး ဦးျမင့္ေသာင္းက ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြအတြက္ ဘယ္လုိေငြသံုးစြဲခဲ့သလဲဆုိတာကုိ အေသးစိတ္ေျပာျပဖုိ႔ Reuters ကုိ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ အုပ္စုိးခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္အစုိးရကုိ ဦးေဆာင္တဲ့ ဦးေန၀င္းရဲ႕ေျမးျဖစ္သူ ေက်ာ္ေန၀င္း ဒီကိစၥမွာ ပါ၀င္မႈကုိလည္း NLD လႊတ္ေတာ္အမတ္ တစ္ခ်ိဳ႕က သေဘာမက်ဘဲ စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္က ေငြ၀င္လမ္းေျဖာင့္တဲ့ စီမံကိန္းေတြကုိ သူတုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္တဲ့ လူတစ္စုကုိသာ ပံုမွန္လုိလုိေပးခဲ့တဲ့ ခ႐ုိနီ၀ါဒမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔လည္း ေ၀ဖန္သူေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
စစ္အာဏာရွင္မ်ိဳးဆက္ ေက်ာ္ေန၀င္းဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပုိင္ Beiqi Foton Motor Co Ltd ကုမၸဏီကေန ဘတ္စ္ကားေတြကုိ ၀ယ္ယူခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ အေသးစိတ္ကုိ ေျပာျပဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ Beiqi Foton ကလည္း Reuters ရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကုိ မေျဖခဲ့ပါဘူး။
ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အႀကီးဆံုး ဘတ္စ္ကားလုိင္း ေျပးဆြဲသူျဖစ္လာတဲ့ ေက်ာ္ေန၀င္းက သူဟာ ႐ုိး႐ုိးသားသားနဲ႔ ရန္ကုန္ျပည္သူေတြအတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈေကာင္းေတြကုိ ေပးခ်င္သူ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
(Reuters သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ Suu Kyi’s man in Yangon under fire over transit deal with China ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ေကာက္ႏႈတ္ျပန္ဆုိသည္။)
