ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၇
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ Cox’s Bazar ရိွ Kutupalang Unregistered Refugee Camp တြင္ ေသာက္ေရ သယ္ေဆာင္ေနၾကသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မိန္းကေလးမ်ားကိ ေတြ႕ရစဥ္ – ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူနည္းစု၀င္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ေလးႏွစ္ေက်ာ္မက ေစာ္ကားႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈကို ခါးစည္းခံေနၾကရသည္။ လူေပါင္းတစ္သိန္းေက်ာ္ ေနအိမ္ရပ္ရြာ စြန္႔ခြာၾကရသည္။ လူဥိးေရ ၁.၃ သန္း၀န္းက်င္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ႀကီးစိုးလႊမ္းမိုးထားသည့္ႏိုင္ငံတြင္ မွီတင္းေနထိုင္ေနၾက၏။
ဗမာအစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ႏိုင္ငံသားမ်ားအျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳၾက။ ၎အျပင္ ထိမ္းျမားျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ပညာေရးတို႔တြင္လည္း ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားစြာျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၾက၏။
တစ္ခ်ိန္တစ္ခါတုန္းက ရဲရင့္မႈ၊ တက္ၾကြမႈတို႔ျဖင့္ အမည္ေကာင္းရခဲ့ေသာ ေဒၚစုၾကည္သည္ ယခုမွာကား လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္မ်ားအား အလြန္အကၽြံ မတရားဆက္ဆံေနမႈမ်ားအေပၚ အသံတစ္စပင္မထြက္သည့္အတြက္ အေ၀ဖန္ခံေနရ၏။ ယင္းလုပ္ရပ္မ်ားသည္ လူသားျဖစ္တည္မႈကို ေစာ္ကားသည့္ ျပစ္မႈမ်ားအထိ ေရာက္ရိွလာႏိုင္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက ဆိုၾကသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ သူမ အေရြးခ်ယ္ခံရစဥ္က သူမသည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ျခင္းကို အဆံုးသတ္လိမ့္မည္ဟူေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားမွာ ဘာမွ် အရုပ္မထင္ခဲ့ေပ။
မၾကာေသးမီအခ်ိန္ကစၿပီး တရိပ္ရိပ္ျမင့္တက္လာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ယခု ရက္သတၱပတ္တြင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က ဗာတီကန္ အပတ္စဥ္ ဆုေတာင္းပြဲ၌ အေလးအနက္ စကားဆိုခဲ့ပါသည္။
“သူတို႔ဟာ ေတာ္ေတာ့္ကို နာက်င္ခံစားေနရရွာတယ္။ သူတို႔ဟာ မြတ္စ္လင္မ္အယူ၀ါဒကို ဆုပ္ကိုင္ထားယံုမွ်နဲ႔ ႏိွပ္စက္သတ္ျဖတ္ခံေနရတယ္။ ဒီေနရာမွာ ၀တ္ျပဳဖို႔ ေရာက္ရိွေနၾကသူမ်ားအေနနဲ႔ – ဘယ္သူမွအလိုမရိွတာေၾကာင့္ တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာ အလြတ္ရုန္းထြက္ေျပးေနရသူ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေမာင္းထုတ္ခံေနရသူ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ရဲ႕ရိုဟင္ဂ်ာ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ားအတြက္ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းေပးၾကပါစို႔”။
၂၀၁၂ ေႏြရာသီအတြင္ ေဒသတြင္းရိွ ကာလရွည္တင္းမာမႈမ်ားမွတဆင့္ အလြန္ဆိုး၀ါးေသာ အၾကမ္းဖက္ျခင္းထံသို႔ ပြင့္လွပ္သြားခဲ့၏။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ကို မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားတစ္ဦးက မုဒိန္းက်င့္သည္ဟူေသာ ေကာလာဟလသတင္းမ်ား ထြက္ေပၚၿပီးေနာက္ ဗုဒၶဘာသာလူစုမ်ားက ေဒါသူပုန္ထခဲ့ၾကသည္။ ၎ေနာက္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားစုပါ၀င္ေသာ လူ ၂၀၀ ထက္မနည္း သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရၿပီး အခ်ဳိ႕မွာ အရွင္လတ္လတ္ မီးရိႈ႕ခံရသည္။ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာလူမ်ား မိမိတို႔ေနအိမ္မွ ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ သေဘာထားတင္းမာေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္းႀကီးမ်ားက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ မီးေမႊးေတာ့သည္။ ၎တို႔သည္ အစြန္းေရာက္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကို ေရွ႕ဆံုးမွ ဦးေဆာင္ေနၾကသည္။
ယခုလအေစာပိုင္းတြင္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက အၾကမ္းဖက္ကမ္ပိန္းတစ္ခု၌ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္သူငယ္မ်ားကို သတ္ျဖတ္/ေစာ္ကား/ႏွိပ္စက္သည့္အေပၚ ကုလသမဂၢ၏ မွတ္တမ္းတင္ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာခဲ့သည္။ ၎မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ အသက္လုထြက္ေျပးခဲ့ရေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၂၀၀ ဦး၏ ၀န္ခံထြက္ဆိုခ်က္အေပၚ အေျချပဳတင္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။
ေဒသခံရြာသားမ်ားအကူအညီျဖင့္ စစ္သားမ်ား၊ ရဲ၀န္ထမ္းမ်ားမွ အရြယ္စံုကေလးငယ္မ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လူမ်ား ထြက္ေျပးေစရန္ ရြာလံုးကၽြတ္ မီးတင္ရိႈ႕ျခင္း၊ တအံုတက်င္း ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း၊ အစီအစဥ္ခ် စုၿပံဳမုဒိန္းက်င့္ျခင္းႏွင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားျခင္း၊ စားနပ္ရိကၡာမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ျခင္း အစရိွသည္တို႔ကို မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ရွင္းလင္းေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။
ျဖစ္စဥ္တစ္ခုတြင္ သက္ႀကီးရြယ္အိုႏွင့္ မသန္မစြမ္းသူမ်ားအပါအ၀င္ မိသားစုတစ္ခုလံုးမွာ အိမ္တစ္လံုးထဲ ပိတ္ခံရၿပီး မီးေလာင္တိုက္သြင္းခံခဲ့ရ၏။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက အရွက္တကြဲအက်ဳိးနည္းျဖစ္ေစျခင္း၊ အေၾကက္တရားျဖစ္ေစျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မိဘသားခ်င္းမ်ားေရွ႕ေမွာက္မွာပင္ အခါအားေလ်ာ္စြာ ရိုက္ႏွက္ျခင္း၊ မုဒိန္းက်င့္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ျပဳလုပ္တတ္ၾက၏။
အသက္ ၁၄ အရြယ္မိန္းကေလးတစ္ဦးက မိမိအား စစ္သားမ်ားက မုဒိန္းက်င့္ျခင္း၊ မိခင္အား မေသမခ်င္း ထုႏွက္ရိုက္သတ္ျခင္း၊ ညီမငယ္ႏွစ္ဦးအား သတ္ျဖတ္ျခင္းတို႔ကို အႏုလံုပဋိလံု ရွင္းျပခ့ဲ၏။
“သူတို႔ဟာ (ေသနတ္နဲ႔) ပစ္သတ္ခံရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဓါးနဲ႔ လွီးျဖတ္ခုတ္သတ္ခံရတာပါ” ဟု ကုလသမဂၢစံုစမ္းစစ္ေဆးသူမ်ားကို သူမက ေျပာျပခဲ့သည္။
အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္မိန္းကေလးကလည္း သူမ၏ မိခင္(၆၀ ႏွစ္)မွာ အလြတ္ရုန္းထြက္ေျပးေသာ္လည္း စစ္သားမ်ား၏ ၀ိုင္းရံပိတ္ဆို႔မႈကို ခံခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာျပ၏။
အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း ကုလသမဂၢ၏ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ မဟာမင္းႀကီး Zeid Raad al-Hussein က ေဒၚစုၾကည္သည္ ယင္းေျပာဆိုခ်က္မ်ားအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ကတိျပဳထားၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ေလ့လာသူမ်ားစြာမွ ဟုတ္တိပတ္တိ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရမည္မဟုတ္ဟု သံသယ၀င္လ်က္ရွိသည္။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ မလူးမလြန္႔သာအေျခအေနမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီအေတာင္ေပါက္စအဆင့္သို႔ ကူးေျပာင္းလာေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကမာၻ႕အလယ္ မ်က္ႏွာျပရခက္သည့္ ပံုရိပ္အစြန္းအထင္းတစ္ခု ျဖစ္လာေပၿပီ။ သို႔ေသာ္ ျပည္တြင္း၌ သာမန္ျမန္မာျပည္သူမ်ားစြာက ဤျဖစ္ပ်က္ေနမႈအေပၚ အျပစ္မျမင္တတ္ၾကေသးေခ်။
ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားအျပားက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ဘင္ဂါလီမ်ားဟု ႏွိမ့္ခ်ခ်ဳိးႏွိမ္ ရည္ညႊန္းေနၾက၏။ မ်ဳိးဆက္အလီလီ မွီတင္းစေနထိုင္လာၾကေသာ သူတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ားစုရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမွန္တကယ္မရိွေၾကာင္း ပံုေဖာ္ေရးအလို႔ငွာ ယင္းသို႔ ေစာ္ကားသံုးႏႈန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ကၽြႏ္ုပ္သည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေရာက္ရိွၿပီး၊ အဆိုး၀ါးဆံုးႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈခံေနရသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ရိွရာ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ခရီးထြက္ခဲ့၏။ နယ္ေျမစြန္႔ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေထာင္ခ်ီရိွေနသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ စုတ္ခ်ာေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား လာေရာက္ျခင္းအေပၚ ဗမာအာဏာပိုင္မ်ားက ၾကည္လင္မႈ မရိွေၾကာင္း ထင္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ၎ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ေနအိမ္မွ ေမာင္းထုတ္ခံရစဥ္ အရာရာအားလံုး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္သာမက ယုတ္မာရက္စက္မႈ၏ေအာက္၀ယ္ ေနထိုင္ရွင္သန္ေနရေပသည္။
“ျခင္းထဲက ၾကက္အတိုင္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို အစိုးရက ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြအတိုင္းပါပဲ” ဟု သက္ႀကီးရြယ္အိုတစ္ဦးက ဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအျခားေဒသမ်ားမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ စကားစျမည္ေျပာဆိုၾကည့္ရာတြင္ ပို၍ တုန္လႈပ္သြားရပါသည္။
ေဒၚစုၾကည္မွ ဖိဖိစီးစီး ကိုင္တြယ္မႈ၊ အဆိုပါ ဘက္လိုက္အစြဲႏွင့္ အယူသည္းခ်က္အား ျပန္လည္ တန္ျပန္ေခ်ဖ်က္မႈ မရွိမခ်င္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ေသြးပ်က္စရာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈမွာကား ဆက္လက္ျဖစ္ေနဦးမည္တည္း။
××××××××××××
