News @ M-Media

Author: Ko Lay

  • အစၥေရးရွိ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးမ်ား ခရစၥမတ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ စတင္

    အစၥေရးရွိ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးမ်ား ခရစၥမတ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ စတင္

    ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    tree

    – အခုတစ္ပတ္အတြင္း က်ေရာက္မယ့္ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္ က်င္းပဖုိ႔အတြက္ ျမင့္ျမတ္ရာ ေဂ်႐ုစလင္နယ္ေျမကုိ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြက စု႐ံုးလာၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥေရးက ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးေတြဟာ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္အေပၚ စစ္ဆင္ႏႊဲမႈတစ္ခု ျပဳလုပ္လုိက္ပါတယ္။

    ေဂ်႐ုစလင္က ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးအဖြဲ႕ဟာ ၿမိဳ႕ထဲက ဟုိတယ္ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ သတိေပးစာ ေပးပုိ႔ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီစာထဲမွာ ခရစၥမတ္သစ္ပင္ ထားရွိတာနဲ႔ ႏွစ္သစ္ကူးပါတီက်င္းပတာေတြကုိ ဂ်ဴးဘာသာေရးဥပေဒက တားျမစ္ထားတာေၾကာင့္ မလုပ္ၾကဖုိ႔ ေဆာ္ၾသထားပါတယ္။

    ဒီစာေၾကာင့္ ဟုိတယ္ပုိင္ရွင္ေတြက ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကၿပီး သူတုိ႔ေျပာတဲ့အတုိင္းမလုပ္ရင္ ဂ်ဴးေတြ စားေသာက္ႏုိင္တဲ့ ‘ကုိရွာ’ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ကို ဘုန္းႀကီးေတြက ထုတ္မေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္လာႏုိင္တာေၾကာင့္ စီးပြားေရး ထိခုိက္မယ္ဆုိတဲ့ စုိးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

    အစၥေရးေျမာက္ပုိင္းက ကမ္း႐ုိတမ္းၿမိဳ႕ ဟုိင္ဖာမွာလည္း နည္းပညာတကၠသုိလ္က ဘုန္းႀကီးေတြက ဒီလုိကန္႔သတ္မႈမ်ိဳးေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢက သူတုိ႔ရဲ႕ ပထမဆံုး ခရစၥမတ္သစ္ပင္တစ္ပင္ကုိ ဖန္တီးလိုက္တာေၾကာင့္ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီး အီလဒ္ ဒုိေကာင္းက ေက်ာင္းသားသမဂၢကုိ သပိတ္ေမွာက္ဖုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြကုိ အမိန္႔ေပးခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီသစ္ပင္ကုိ ႐ုပ္ထုကုိးကြယ္မႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ဒုိေကာင္းက သမုတ္ခဲ့ၿပီး အစားအေသာက္ခန္းမ အပါအ၀င္ အေဆာက္အဦးရဲ႕ သန္႔ရွင္းမႈကုိ ညစ္ႏြမ္းေစတဲ့ ဒိဌိအမွတ္သညာျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါေသးတယ္။

    Technion လုိ႔ေခၚတဲ့ အဲဒီတကၠသုိလ္က ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ၅ ပံုတစ္ပံုဟာ ႏုိင္ငံအတြင္းက လူနည္းစု ပါလက္စတုိင္းႏြယ္ဖြားေတြပါ။

    အစၥေရးရဲ႕ ပါလက္စတုိင္းႏြယ္ဖြားႏုိင္ငံသားေတြအမ်ားစုဟာ မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ေပမယ့္ ပါလက္စတုိင္းခရစ္ယာန္ ၁၃၀၀၀၀ ေလာက္လည္းရွိေနၿပီး ဂါလီလီၿမိဳ႕မွာ ေနၾကတာပါ။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒကုိခ်ိဳးေဖာက္ကာ အစၥေရးက သိမ္းပုိက္ထားတဲ့ ပါလက္စတုိင္းပိုင္ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္မွာလည္း ခရစ္ယာန္ေတြ ရွိေနပါတယ္။

    “ဒါဟာ လြတ္လပ္စြာကုိးကြယ္ခြင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီႏုိင္ငံဟာ ကမၻာမွာ တစ္ခုတည္းေသာ ဂ်ဴးႏုိင္ငံပါ။ ႏုိင္ငံရဲ႕အမွတ္သညာကုိ ထင္ရွားဖုိ႔လုိတယ္။ အယူအဆတုိင္းကုိ လြယ္လြယ္ကူကူ လက္မခံႏုိင္ပါဘူး” လုိ႔ ဒုိကာင္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ လွ်ပ္စစ္အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းသား ရာဘီယာ မဟဂ်္နီက ေက်ာင္းသားသမဂၢမွာ ခရစၥမတ္သစ္ပင္ထားရွိတာကို ပါလက္စတုိင္းေက်ာင္းသားေတြက လက္ခံေပမယ့္ ဂ်ဴး ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ၀န္ထမ္းေတြၾကားမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး သေဘာထား ကြဲလြဲၾကတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီလုိထားရွိမႈကုိ ဆန္႔က်င္ၾကပါသတဲ့။

    “ဒီလုိသစ္ပင္ထားတဲ့အတြက္ (ပါလက္စတုိင္း) ေက်ာင္းသားေတြကို မေက်နပ္ဘဲ ဒီသစ္ပင္က သူ႕ကုိ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစတယ္လုိ႔ ပါေမာကၡတစ္ေယာက္က Facebook မွာ ေရးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီလုိထားခ်င္ရင္ ကုိယ့္အိမ္မွာ ကုိယ္ထား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဥေရာပကုိ ျပန္လုိ႔လည္း ေရးထားပါတယ္” လုိ႔ မဟဂ်္နီက ဆုိပါတယ္။

    “ခရစၥမတ္သစ္ပင္ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီသစ္ပင္ကုိ ထားတဲ့သူေတြေၾကာင့္ပါ။ အာရပ္လူနည္းစုေတြ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အမွတ္သညာေတြကုိ ဂ်ဴးလူ႕အဖြဲ႕အစည္းက လက္ခံဖုိ႔ ဆႏၵရွိလားဆုိတာ ဒါက စမ္းသပ္မႈတစ္ခုပါပဲ”

    ေနာက္ၿပီး ဂ်ဴးတုိ႔ရဲ႕ မီးထြန္းပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Hanukkah ပြဲေတာ္ကုိ ေက်ာင္းသား သမဂၢက က်င္းပရာမွာ ပါလက္စတုိင္းႏြယ္ဖြားေက်ာင္းသားေတြက မကန္႔ကြက္ဘူးလုိ႔ မဟဂ်္နာက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ မီးထြန္းပြဲေတာ္ဟာ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ခရစၥမတ္နဲ႔ သြားတုိက္ေနပါတယ္။

    “ဒါဟာ လြတ္လပ္စြာကုိးကြယ္ခြင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီႏုိင္ငံဟာ ကမၻာမွာ တစ္ခုတည္းေသာ ဂ်ဴးႏုိင္ငံပါ။ ႏုိင္ငံရဲ႕အမွတ္သညာကုိ ထင္ရွားဖုိ႔လုိတယ္။ အယူအဆတုိင္းကုိ လြယ္လြယ္ကူကူ လက္မခံႏုိင္ပါဘူး” 

    စိတ္၀င္စားမႈ ျမင့္တက္

    အစၥေရးသမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ခရစ္ယာန္အမ်ားစုရွိတဲ့ ေနရာေတြကလြဲလုိ႔ အျခားေနရာေတြမွာ ခရစၥမတ္သစ္ပင္ အလွဆင္တာမ်ိဳးက ေတြ႕ရခဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္ က်င္းပဖုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈေတြက ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။

    ဒီလုိ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္စားမႈ ျမင့္တက္လာတာဟာ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြဲသြားၿပီးေနာက္ပုိင္း ႐ုရွားစကားေျပာဂ်ဴးေတြ အစၥေရးကုိ ေရာက္ရွိလာၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အစၥေရးမွာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ Hiddush အဖြဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိ ေဒးဗစ္ ဘုိဂုိမုိလ္နီက ဆုိပါတယ္။

    အဲဒီ ႐ုရွားစကားေျပာဂ်ဴးေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ဇာတိ ဆုိဗီယက္မွာ ဂ်ဴးဘာသာေရး ထံုးတမ္းကုိ မလုိက္နာၾကဘဲ ေဒသထံုးတမ္းေတြနဲ႔ ေရာႁပြန္းလုိက္ၾကပါသတဲ့။

    “(ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုမွာ) ဒီသစ္ပင္ေတြက ေတာ္ေတာ္လူႀကိဳက္မ်ားတယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ဒါက ခရစၥမတ္နဲ႔မဆုိင္ဘူး။ ႏွစ္သစ္ေရာက္ေတာ့မယ္ဆုိရငင္ တစ္အိမ္မွာ တစ္ပင္ေတာ့ ရွိၾကတယ္” လုိ႔ ေဒးဗစ္က ဆုိပါတယ္။

    အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွာ အႀကီးဆံုး ခရစၥမတ္သစ္ပင္ႀကီးရွိရာ နာဇရသ္ၿမိဳ႕ဟာ ဂ်ဴးေတြ၊ ခရစ္ယာန္ေတြ၊ မြတ္စလင္ေတြအပါအ၀င္ ျပည္တြင္း ခရီးသြားေတြ မ်က္စိက်ရာေနရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ ခရစၥမတ္ေစ်းေတြမွာ လမ္းေလွ်ာက္ၾကၿပီး ဓမၼေတးေတြနားေထာင္တယ္၊ ဆန္တာကေလာ့ ဦးထုပ္ေတြလည္း ၀ယ္ၾကပါတယ္။

    အစၥေရးရဲ႕ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ေတြျဖစ္ၿပီး ပါလက္စတုိင္းခရစ္ယာန္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိတဲ့ ဟုိင္ဖာနဲ႔ ဂ်က္ဖာတုိ႔မွာဆုိရင္ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္ကုိ အၿပိဳင္အဆုိင္လုပ္ၾကတာပါ။ ၿမိဳ႕ေတာ္ တဲလ္အဗီးနဲ႔ ကပ္ေနတ့ဲ ဂ်က္ဖာမွာဆုိရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ပထမဆံုး ခရစၥမတ္ေစ်းတန္း ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

    ႏုိ္င္ငံရပ္ျခားကအပါအ၀င္ ခရစ္ယာန္ဘုရားဖူးေတြလာေရာက္တဲ့ ဒီလုိအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဟုိတယ္ေတြကလည္း ခရစၥမတ္သစ္ပင္ေတြ ဖန္တီးၿပီး ခရီးသည္ေတြကုိ စြဲေဆာင္က ၀င္ေငြတုိးေအာင္ ႀကံၾကပါတယ္။

    အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စုိးေၾကာက္ေန

    ဒါေပမယ့္ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္အေပၚ လူႀကိဳက္မ်ားမႈ ျမင့္တက္လာတာက ျပည္သူေတြအေပၚမွာ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈရွိတဲ့ ေရွး႐ုိးစြဲ ဂ်ဴးဘုန္းေတြအတြက္ ေနမထိထုိင္မသာ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေဒးဗစ္ကေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးဟာ ဂ်ဴးေတြရဲ႕အမွတ္သညာ ဆံုး႐ံႈးမႈ မျဖစ္ေစဖုိ႔ တုိင္းျပည္ကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် ‘ဂ်ဴးတုိင္းျပည္’ ျဖစ္အာင္ လုပ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ခရစၥမတ္သစ္ပင္ေတြက ဂ်ဴးေတြကို ခရစ္ယာန္ဘာသာဖက္ စိတ္တိမ္းညႊတ္ေစမလားဆုိၿပီး စုိးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။

    ေဂ်႐ုစလင္က လက္တင္ ခရစ္ယာန္အသုိင္း၀ုိင္းရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ၀ါဒီ အဘူ နက္ဆာရ္က အစၥေရးဂ်ဴးေတြဟာ ခရစ္ယာန္ေတြရဲ႕ပြဲေတာ္အေပၚ စိတ္၀င္စားမႈျမင့္တက္လာတာကုိ ေတြ႕ရၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိရင္ ခရစ္ယာန္ေတြရဲ႕ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းမႈေတြမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာမ်ိဳးေတြအထိ ရွိတယ္လုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။

    ဒါဟာ ဂ်ဴး၀ါဒကုိ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမဟုတ္ဘဲ စူစမ္းခ်င္စိတ္ ျပင္းျပတာသာျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အတူတကြ ယွဥ္တြဲေနထုိင္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နားလည္ရမယ္၊ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ယံုၾကည္တတ္ေအာင္လည္း သင္ယူရပါမယ္” လုိ႔ နက္ဆာရ္က ေျပာၾကားခ့့ဲပါတယ္။

    ခရစၥမတ္ဆန္႔က်င္မႈက သမုိင္းနဲ႔ခ်ီ

    ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစၥေရးက ဂ်ဴးေတြရဲ႕ သည္းမခံႏုိင္ငံမႈဟာ အခုမွမဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုရဲ႕သား ယာအီရ္ ေနတန္ယာဟုဟာ အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္က ခရစၥမတ္သစ္ပင္ေဘးနားမွာ ဆန္တာကေလာ့ဦးထုပ္ေဆာင္ၿပီး ဓာတ္ပံု႐ုိက္တုန္းကလည္း အံုးအံုးႂကြက္ႂကြက္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။

    ဒီအျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ ေနတန္ယာဟု႐ံုးက ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ အလ်င္အျမန္ထုတ္ကာ ယာအီရ္ဟာ ‘အစၥေရးကိုခ်စ္တဲ့ ခရစ္ယာန္ ဇီယြန္၀ါဒီေတြက ျပဳလုပ္တဲ့ ပါတီတစ္ခုကုိတက္ရင္း အေပ်ာ္သေဘာ ႐ုိက္ခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီခရစ္ယာန္ဇီယြန္၀ါဒီေတြရဲ႕ သားသမီးေတြဟာ အစၥေရးစစ္တပ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေၾကာင္း’ ရွင္းလင္းခဲ့ရပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္အရင္ကလည္း အက္ပါးနာဇရသ္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ရွီမြန္ ဂက္ပ္ဆုိက အမ်ားျပည္သူနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ေနရာေတြမွာ ခရစၥမတ္လကၡဏာေတြ လံုး၀မရွိေစရလုိ႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ နာဇရက္ၿမိဳ႕က ခရစ္ယာန္ေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္ဆန္႔က်င္မႈကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။

    အစၥေရးပါလီမန္ကုိလည္း ခရစၥမတ္သစ္ပင္ကင္းမဲ့ဇုန္အျဖစ္ အစုိးရက ေၾကျငာခဲ့ဖူးပါတယ္။

    ၂၀၁၃ ခုႏွစ္က ပါလက္စတုိင္းခရစ္ယာန္အမတ္ ဟန္နာဆြာအစ္က လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အဦးမွာ ခရစၥမတ္သစ္ပင္ထားရွိဖုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈကုိ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ယူအီလ္ အဒဲလ္စတိန္းက ခြင့္မျပဳခဲ့ဘဲ ဒါဟာဂ်ဴးေတြ ဥေရာပမွာ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းခံခဲ့ရတဲ့ နာက်င္စရာအတိတ္ကုိ ဆြေပးသလုိျဖစ္ၿပီး တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဂ်ဴးအမွတ္သညာကုိ ထိပါးေစတယ္လုိ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ဆြာအစ္က အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ Hanukkah ပါတီပြဲလုပ္တာအပါအ၀င္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အမ်ားျပည္သူနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ေနရာေတြမွာ ဂ်ဴးေတြရဲ႕ အမွတ္သေကၤတေတြ ထင္ထင္ရွားရွားရွိေနတာကုိ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

    “အစၥေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက အေမရိကန္ရဲ႕ ဘာသာေရးညီညြတ္မႈမ်ိဳးကုိ ေမွ်ာ္လင့္ၾကတယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္က်င့္သံုးသလုိမ်ိဳးေတာ့ ႏုိင္ငံထဲမွာ မက်င့္သံုးၾကဘူး” လုိ႔ ဆြာအစ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေနာက္ၿပီး ပါလက္စတုိင္းလူနည္းစုေတြရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး က်ဥ္းထဲၾကပ္ထဲေရာက္ေနတာလုိ႔ ဆြာအစ္ကဆုိၿပီး ဗလီေတြမွာ ေလာ္စပီကာသံုးၿပီး ၀တ္ျပဳဖုိ႔အတြက္ ဖိတ္ေခၚမႈကုိ တားျမစ္တဲ့ ‘မုအ္ဇင္ ဥပေဒ’ က အထင္ရွားဆံုးလုိ႔လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။

    “ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးအရ ရန္လုိတဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘာသာေရးအမွတ္သညာေတြ တရား၀င္ေနေစဖုိ႔အတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ဖုိ႔ဟာ အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္လာပါၿပီ။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ မေတြး၀ံ့စရာပါပဲ”

    အစြန္းမေရာက္သည့္ ဂ်ဴးမ်ား

    ဒါေပမယ့္ ေရွး႐ုိးစြဲ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ ပိတ္ပင္တားဆီးမႈမ်ားကုိ တုန္႔ျပန္ေနတဲ့ ဘာသာေရးေရွ႕တန္းမတင္တဲ့ ဂ်ဴးေတြလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။

    ဟုိင္ဖာၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ယိုနာ ယာဟက္ဇ္က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးေတြ ခရစၥမတ္သစ္ပင္နဲ႔ ႏွစ္သစ္ကူးပါတီေတြ ပိတ္ပင္တာကုိ အာဏာသံုးၿပီး ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ဴးႏွစ္ကူးဟာ ခရစ္ယာန္ႏွစ္ကူးမတုိင္ခင္ လမ်ားစြာအရင္ က်ေရာက္ေလ့ရွိတာပါ။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကေတာ့ Hiddush အဖြဲ႕ရဲ႕ ဥပေဒနဲ႔ရင္ဆိုင္မႈေၾကာင့္ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးအဖြဲ႕ အႀကီးအကဲဟာ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္က်င္းပရင္ ကုိရွာအသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ မထုတ္ေပးဘူးဆုိတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ရပါတယ္။

    ခရစၥမတ္သစ္ပင္မထားရဆုိတဲ့ ပိတ္ပင္မႈကို တရား၀င္ ပယ္ဖ်က္လုိက္ေပမယ့္ ေအာက္ေျခမွာေတာ့ ပုိေနၿမဲက်ားေနၿမဲ အတုိင္းပါပဲ။

    “အႀကီးအကဲဘုန္းႀကီးက ၿမိဳ႕ထဲက ဘုန္းႀကီးေတြအေပၚမွာ ၾသဇာရွိေနတာက ျပႆနာဗ်။ အဲဒီဘုန္းႀကီးေတြက ဒီလုိပယ္ခ်တာကုိ အေလးမထားဘူး။ ေဂ်႐ုစလင္က ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးေတြ စာထပ္ထုတ္တာကို ကၽြန္ေတာ့္ ထပ္ၿပီး ေတြ႕ရတယ္” လုိ႔ Hiddush အဖြဲ႕က တာ၀န္ရွိသူ ေဒးဗစ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဟုိတယ္ေတြအမ်ားစုကေတာ့ စီးပြားေရးထိခုိက္မွာေၾကာက္တာေၾကာင့္ ခရစၥမတ္သစ္ပင္မထားရဆုိတဲ့ တားျမစ္ခ်က္ကုိ လုိက္နာလုိစိတ္ မရွိၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အျပစ္ေပးခံရမွာကုိလည္း ေၾကာက္ေနၾကပါတယ္။

    “တုိင္းျပည္တစ္ျပည္လံုးမွာ ဒါက ျပႆနာတစ္ခုဗ်။ တားျမစ္ခ်က္ကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ရမွာကုိလည္း ဟုိတယ္ေတြက ၾကာက္ေနတယ္။ တရား႐ံုးနဲ႔ဘာနဲ႔ ရွင္းမယ္ဆုိရင္လည္း အခ်ိန္ကုန္၊ ေငြကန္မွာ ရွိေသးတယ္ေလ”

    အေနာက္ေဂ်႐ုစလင္က ဟုိတယ္မန္ေနဂ်ာတစ္ဦးကေတာ့ ခရစၥမတ္သစ္ပင္ေတြ ထားမယ္ဆုိရင္ ဂ်ဴးဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ လက္စားေခ်မႈအႏၱရာယ္ ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ဒီစာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ေပၚတင္ၿခိမ္းေျခာက္လုိက္တာဗ်။ ခရစ္ယာန္ခရီးသြားေတြက ဒီကုိ ခရစၥမတ္ပြဲအတြက္လာမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က သူတုိ႔စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္လုပ္ေပးခ်င္ေပမယ့္ (ကုိရွာ) လက္မွတ္မရရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဂြမ္းသြားမွာပါ”

    Ref: Aljazeera

    (Aljazeera မွ Israeli rabbis launch war on Christmas tree ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆုိသည္)

  • အီဘုိလာကာကြယ္ေဆး စမ္းသပ္မႈေအာင္ျမင္

    အီဘုိလာကာကြယ္ေဆး စမ္းသပ္မႈေအာင္ျမင္

    ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    ebola

    – အီဘုိလာကာကြယ္ေဆးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ rVSV-EBOV ကုိ စမ္းသပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ ဂီနီႏုိင္ငံရွိ ေနာက္ဆံုးရလဒ္မ်ားအရ အဆုိပါေဆး၀ါးမွာ ေရာဂါကာကြယ္ရာတြင္ အလြန္ထိေရာက္မႈရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။

    ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ဂီနီႏိုင္ငံ၌ အဆုိပါကာကြယ္ေဆးထုိးသူ ၅၈၃၇ ဦးရွိရာ ကာကြယ္ေဆးထုိးၿပီး ၁၀ ရက္ေက်ာ္အၾကာတြင္ အီဘုိလာေရာဂါ လံုး၀ ကူးစက္ျခင္းမရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး ကာကြယ္ေဆး ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

    ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း အေနာက္အာဖရိကတြင္ ျပန္႔ႏွံ႔ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အီဘုိလာေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၁၃၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည္။

    “ေနာက္တစ္ခါ အီဘုိလာေရာဂါျဖစ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အကာအကြယ္မဲ့ ျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး” ဟု ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO မွ လက္ေထာက္ ဒါ႐ုိက္တာ မာရီ ေပၚလီ ကီနီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎မွာ ကာကြယ္ေဆးစမ္းသပ္မႈကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ သုေတသနပညာရွင္မ်ားထဲမွ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။

    အေမရိကန္အေျခစုိက္ ေဆး၀ါးကုမၸဏီ Merck မွ ထုတ္လုပ္ေသာ အဆုိပါကာကြယ္ေဆးကုိ ဆီရာလီယုိနီ ႏုိ္င္ငံတြင္လည္း အသံုးျပဳၿပီး ျဖစ္သည္။

    Ref: CNA

  • လူၿပိန္းႀကိဳက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ျမင့္တက္မႈအတြက္ ခ်ားလ္စ္မင္းသား သတိေပး

    လူၿပိန္းႀကိဳက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ျမင့္တက္မႈအတြက္ ခ်ားလ္စ္မင္းသား သတိေပး

    ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    charld

    – ဘာသာေရးအေရ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ သည္းမခံႏုိင္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿဗိတိန္အိမ္ေရွ႕စံ ခ်ားလ္စ္မင္းသားက သတိေပးလုိက္ၿပီး၊ လူၿပိန္းႀကိဳက္၀ါဒ (populism) ျမင့္တက္လာမႈက ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရေသာ အေမွာင္ကာလ (dark days) ကုိ ျပန္လည္အမွတ္ရေစသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္ကုိလာၿပီး ခုိလႈံလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ ခံစားရမႈေတြက အဆံုးမသတ္ပါဘူး။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာ လူၿပိန္းႀကိဳက္၀ါဒသမားအုပ္စုေတြ မ်ားလာတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခု ျမင္ေနရပါတယ္။ လူနည္းစုဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ သူတုိ႔ေတြရဲ႕ ရန္လုိမႈကလည္း ျမင့္
    တက္ေနပါတယ္” ဟု မင္းသားက ဘီဘီစီ ေရဒီယုိ၏ Thought For The Day အစီအစဥ္သုိ႔ ယမန္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ထုိ႔ျပင္ ထုိအေျခအေနမ်ားက ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ အေမွာင္ကာလကုိ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းစြာ ျပန္လည္ျမင္ေနရျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း ခ်ားလ္စ္မင္းသားက ဆုိသည္။

    ခ်ားလ္စ္မင္းသားမွာ ဒုတိယကမၻာစစ္မတုိင္ခင္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္၀ါဒကုိ ရည္ညႊန္းေျပာဆုိခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ နီးပါး ၾကာျမင့္ၿပီးေနာက္ ယခု ျပန္လည္ေတြ႕ျမင္ေနရသည့္ အဆုိပါ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကုိ မည္သည့္ဘာသာတရားႏွင့္မွ တန္းညႇိ၍မရဟုလည္း ၎က ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့သည္။

    “ေၾကာက္စရာအတိတ္ဆုိးေတြ တစ္ပတ္ျပန္မလည္လာဖုိ႔အတြက္ ထိခုိက္ခံစားခဲ့ရသူေတြ၊ ေသဆံုးသူေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အေႂကြးတင္ေနပါတယ္”

    ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရသူမ်ားမွာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွ ထြက္ေျပးလာရသည့္ ခရစ္ယာန္မ်ားကုိသာ ရည္ညႊန္းျခင္းမဟုတ္ဘဲ ယာဇီဒီမ်ား၊ ဂ်ဴးမ်ား၊ အဟ္မဒီယာ မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ ဘဟာအီဘာသာ၀င္မ်ား အပါအ၀င္ ဘာသာတရားေၾကာင့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံရသူအားလံုးကုိ ရည္ညႊန္းသည္ဟုလည္း မင္းသားက ဆုိသည္။

    ထုိ႔ျပင္ ခရစ္ေတာ္ဖြားျမင္ရာ ယခုအခ်ိန္ကာလကုိ ရည္ညႊန္း၍ ခရစ္ေတာ္၏ မိသားစုပင္လွ်င္ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခုိလႈံခဲ့ရၿပီး၊ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္မွာလည္း ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ မကၠာမွ မဒီနာသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရသည္ဟု ေျပာဆုိကာ ဒုကၡသည္မ်ားအား စာနာရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။

    အဲလိဇဘက္ဘုရင္မႀကီး ကြယ္လြန္ပါက ထီးနန္းစုိးစံသည့္အခ်ိန္ အဂၤလန္ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္၏ အႀကီးအကဲျဖစ္လာမည့္ ခ်ားလ္စ္မင္းသားမွာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ ခရစ္ယာန္လူနည္းစုမ်ား ဖိႏွိပ္ခံရမႈအတြက္ မၾကာခဏ ဖြင့္ဟေျပာဆုိေလ့ရွိသူျဖစ္သည္။

    Ref: Todayonline

  • ေဆး႐ံုမ်ား – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၃၅)

    ေဆး႐ံုမ်ား – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၃၅)

    ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    ရာဇာ တင္ဆက္သည္
    (အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)
    al-mansuri
    ၁၃ ရာစု အီဂ်စ္မွ အလ္မန္ဆူရီေဆး႐ံု

    – လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္တစ္ေထာင္အရင္က မြတ္စလင္ေဆး႐ံုေတြဟာ ေဆးကုသမႈတင္မကဘဲ  ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး၊ ခုိလႈံခြင့္ေပးေရးနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အုိ ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆုိတဲ့  ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းေတြနဲ႔ ျဖစ္တည္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနထုိင္မေကာင္းသူေတြကို ျပဳစုကုသေပးတာဟာ ကုိယ္က်င့္တရားေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာျဖစ္တယ္လုိ႔ မြတ္စလင္ေတြက ယူဆတာေၾကာင့္ အဲဒီေဆး႐ံုေတြဟာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး၊ အယုတ္ အလတ္ အျမတ္မေရြးရဲ႕ မွီခုိအားထားရာ ေနရာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ေစာေစာပုိင္းမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ ဒီ ေဆး႐ံုေတြကုိ ‘၀ကားဖ္’ (waqaf) လုိ႔ေခၚတဲ့ အက်ိဳးကုသုိလ္ေမွ်ာ္ကုိးတဲ့ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ လွဴဒါန္းမႈေတြကေနတစ္ဆင့္ တည္ေထာင္ၾကၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈကုိေတာ့ ျပည္သူ႕ဘ႑ာတုိက္ထဲက က်ခံသံုးစြဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရရဲ႕ ဒီလုိ ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့္ အဲဒီေဆး႐ံုေတြဟာ ရာစုႏွစ္ ၂ ခုအတြင္း ေဆးသိပၸံဆုိင္ရာ အဓိကေနရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး လူထုအတြက္ မရွိမျဖစ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။

    မြတ္စလင္ေတြမတုိင္ခင္က ဂရိေတြမွာ Healing temples လုိ႔ေခၚတဲ့ ေဆးကုသရာ ေနရာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြဟာ သိပၸံနည္းက်ေလ့လာမႈ၊ လက္ေတြ႕ကုသမႈေတြထက္ ဂမၻီရဆန္ဆန္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂရိက ဘုိင္ဇန္တုိင္း ပရဟိတအဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး ‘ခရီးသြားသူမ်ား၏ နားခုိရာ’ လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ‘ဇီႏုိဒုိခ်ီယြန္’ (Xenodocheion) ကေတာ့ ႏူနာစြဲတဲ့သူေတြ၊ နာတာရွည္ေရာဂါသည္ေတြနဲ႔ ဆင္းရဲခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြကုိ ျပဳစုကုသမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ေဆး႐ံုတစ္ခုရဲ႕ အဂၤါရပ္နဲ႔ နီးစပ္သေလာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ေဆး႐ံုေတြဟာ ၈ ရာစု ဘဂၢဒတ္မွာ စတင္ ေပၚေပါက္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီေဆး႐ံုေတြဟာ ဘုိင္ဇန္တုိင္းေတြရဲ႕ ဇီႏုိဒုိခ်ီယြန္နဲ႔ဆင္ၿပီး ဆင္းရဲခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြ၊ နာတာရွည္ေရာဂါသည္ေတြနဲ႔ ႏူနာစြဲသူေတြကို ကုသေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပထမဆံုး စနစ္က်တဲ့ ေဆး႐ံုေတြက သကၠရာဇ္ ၈၇၂ နဲ႔ ၈၇၄ ၾကား ကုိင္႐ုိမွာ ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဟ္မဒ္ အစ္ဗေန႔ တူလန္ ေဆး႐ံု (Ahmad ibn Tulun Hospital) ကေတာ့ လူနာအားလံုးကုိ ေဆးကုသမႈနဲ႔ ေဆး၀ါးေထာက္ပံ့မႈကုိ အခမဲ့ ျပဳလုပ္ေပးပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘဲ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြအတြက္ သီးသန္႔ေရခ်ိဳးခန္း၊ စာအုပ္စံုတဲ့ စာၾကည့္တိုက္တစ္ခုလည္း ပါ၀င္ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေခတ္ေရွ႕ေျပးလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတဲ့ စိတ္ေရာဂါဆုိင္ရာ ဌာနတစ္ခုကုိလည္း ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ေဆး႐ံုတက္ၿပီဆုိတာနဲ႔ လူနာေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ မူလအ၀တ္အစားေတြ၊ တန္ဖုိးရွိပစၥည္းေတြကုိ ေဆး႐ံုတာ၀န္ရွိသူေတြထံ အပ္ႏွံရၿပီး၊ ေဆး႐ံုကထုတ္ေပးတဲ့ တူညီ၀တ္စံုကုိ ၀တ္ဆင္ရသလုိ၊ ကုတင္ကုိလည္း ေဆး႐ံုက သတ္မွတ္ေပးပါတယ္။

    “ေဆး႐ံုရဲ႕တာ၀န္က ေနထုိင္မေကာင္းသူေတြ၊ ခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြ၊ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမျခား ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးဖုိ႔ပါပဲ။ အာဏာရွိသူ၊ အာဏာမဲ့သူမေရြး၊ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာမေရြး၊ အရွင္သခင္ လက္ေအာက္ငယ္သားမေရြး၊ ႏုိင္ငံသား ႏုိင္ငံျခားသားမေရြး အခေၾကးေငြမယူဘဲ ကုသေပးမယ့္ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေက်နပ္မႈကုိ ေမွ်ာ္ကုိးတဲ့ ေဆး႐ံုျဖစ္ပါတယ္” (ကုိင္႐ုိရွိ အလ္-မန္ဆူရီေဆး႐ံု၏ ခံယူခ်က္)

    ေစာေစာပုိင္း မြတ္စလင္ကမၻာက အေရးပါတဲ့ ေဆး႐ံုေတြထဲမွာ သကၠရာဇ္ ၉၈၂ ခုႏွစ္က ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဘဂၢဒါဒီေဆး႐ံု (Baghdadi Hospital) လည္း ပါ၀င္ၿပီး သမားေတာ္ ၂၄ ဦးနဲ႔ လည္ပတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၂ ရာစု ဒမတ္စကတ္မွာ ႏူရီေဆး႐ံု (Nuri Hospital) လုိ႔ေခၚတဲ့ ပုိၿပီး ႀကီးမားတဲ့ ေဆး႐ံုတစ္ခု ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေဆး႐ံုမွာ ေဆး၀ါးဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားမႈေတြေပးသလုိ ေဆး၀ါးပညာရွင္ေတြ၊ ဆံသသမားေတြ၊ အ႐ုိးအေၾကာပညာရွင္ေတြ၊ မ်က္စိအထူးကုနဲ႔ သမားေတာ္ေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ၁၃ ရာစုက ေရးသားခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

    ကုိင္႐ုိမွာ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ ေဆး႐ံုႀကီး ၃ ခု ရွိခဲ့ၿပီး အဲဒီအထဲက အေက်ာ္ၾကားဆံုးကေတာ့ အလ္-မန္ဆူရီေဆး႐ံု (Al-Mansuri) ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၃ ရာစု အီဂ်စ္ရဲ႕ မမ္လြက္ဘုရင္ (Mamluk) လက္ထက္မွာ အလ္-မန္ဆူရ္ ကြာလာ၀မ္ (Al-Mansur Qalawun) ဟာ အိမ္ေရွ႕မင္းသားအရာမွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဆီးရီးယားကုိ စစ္ခ်ီတဲ့အခါမွာ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါကုိ ခံစားခဲ့ရတဲ့ အလ္-မန္ဆူရ္ဟာ ဒမတ္စကတ္က ႏူရီေဆး႐ံုမွာ ကုသမႈခံယူခဲ့ၿပီး   ဒီေဆး႐ံုကုိ အားက်ခဲ့ပါတယ္။ ထီးနန္းအ႐ိုက္အရာကုိ ဆက္ခံၿပီးၿပီးခ်င္း ဒီလို ေဆး႐ံုမ်ိဳး တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့ၿပီး အဲဒီ သႏၶိဌာန္ အတုိင္ အလ္-မန္ဆူရ္ဟာ ကုိင္႐ုိမွာ အလ္-မန္ဆူရီ ေဆး႐ံုကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့ကာ ေအာက္ပါအတုိင္း ရည္စူးခဲ့ပါတယ္။

    “အဆင့္တန္းတူသူ သာလြန္သူမေရြး၊ စစ္သား၊ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးမေရြး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး၊ လြတ္လပ္သူ၊ ကၽြန္ျဖစ္သူမေရြး၊ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမေရြး လူတုိင္းရဲ႕ အက်ိဳးအတြက္ ၀ကားဖ္လွဴဒါန္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း နီယသ္အဓိဌာန္ျပဳပါသည္”

    သကၠရာဇ္ ၁၂၈၄ ခုႏွစ္မွ အလ္-မန္ဆူရီေဆး႐ံုႀကီးကုိ ၀င္ေပါက္ ၄ ခုနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ၀င္ေပါက္ တစ္ခုခ်င္းဆီရဲ႕အလယ္မွာ ေရပန္းတစ္ခုစီ ထားရွိပါတယ္။ ေဆး႐ံုမွာ သမားေတာ္ေတြအစံုနဲ႔ လူနာေတြအတြက္ ေဆးပစၥည္းအစံုရွိေအာင္လည္း ဘုရင္ အလ္-မန္ဆူရ္က စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလူနာေတြကုိ ကုသေပးဖုိ႔အတြက္ အမ်ိဳးသား၀န္ထမ္း၊ အမ်ိဳးသမီးလူနာအတြက္ အမ်ိဳးသမီး ၀န္ထမ္းေတြကုိလည္း သီးသန္႔ထားေပးထားၿပီး အမ်ိဳးသားေဆာင္၊ အမ်ိဳသမီးေဆာင္ဆုိၿပီး ခြဲျခားေပးထားပါတယ္။ အိပ္ယာေတြမွာလည္း ေမြ႕ယာေတြ ထားေပးထားၿပီး သီးသန္႔ဧရိယာေတြကုိလည္း လုပ္ထားေပးပါတယ္။ ေဆး႐ံုရဲ႕ေနရာတုိင္းမွာ ေရကုိ လုိသလုိဖြင့္သံုးလုိ႔ရေအာင္ ဖန္တီးေပးထားကာ ေဆး႐ံုအုပ္ႀကီးစာျပဖုိ႔ သီးသန္႔အခန္းတစ္ခုကုိလည္း ထားရွိပါတယ္။  ေဆး႐ံုတက္ဖုိ႔အတြက္ ဘယ္လုိကန္႔သတ္ခ်က္မ်ိဳးမွ မရွိဘဲ၊ ေဆး႐ံုထဲမွာရွိတဲ့ ေဆးဌာနကေတာ့ အိမ္မွာ ေဆးေသာက္ရမယ့္ လူနာေတြအတြက္ ေဆးေတြကို တာ၀န္ယူ ျဖန္႔ေ၀ေပးပါတယ္။

    အဲဒီလုိ အေစာပုိင္းေဆး႐ံုႀကီးေတြကုိ အတုယူၿပီးတဲ့ေနာက္ မြတ္စလင္ကမၻာမွာ စနစ္က်တဲ့ ေဆး႐ံုေတြ အလွ်ိဳအလွ်ိဳ ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး စပိန္က အန္ဒါလူစီယာ၊ စစၥလီနဲ႔ ေျမာက္အာဖရိကတုိ႔အထိ ေရာက္ရွိခဲ့ပါေတာ့တယ္။ မြတ္စလင္ကမၻာက ဒီေဆး႐ံုေတြကုိ ဥေရာပသားေတြက အားက်ခဲ့ၿပီး ‘သူရဲေကာင္းမ်ား၏ ေဆး႐ံု’ လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ေဟာ္စပီတာလီယာ (Hospitaliers) လုိ ပံုတူေဆး႐ံုေတြကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေဟာ္စပီတာလီယာဟာ ျပင္သစ္ကေဆး႐ံုပါ။ အီတလီေတာင္ပိုင္းက နာမည္ေက်ာ္ ဆာလာႏုိေဆး႐ံု (Salerno) တုိ႔လုိ   ဥေရာပေတာင္ပုိင္းက ေဆး႐ံုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ တည္ေထာင္ရာမွာ မြတ္စလင္သမားေတာ္ေတြ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ကမၻာက ေဆး႐ံုေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္နဲ႔ လည္ပတ္ခဲ့တာပါ။ ဥပမာေျပာရရင္ ၁၂ ရာစုက ခရီးသြားတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ အစ္ဗေန႔ ဂ်ဴဘုိင္းရ္ (Ibn Jubayr) က (အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေဆး႐ံုးနဲ႔တူတဲ့ ပထမဆံုး ေဆး႐ံုျဖစ္ႏုိင္တဲ့) အလ္-ႏူရီေဆး႐ံုက လူနာေတြအေပၚ ကုသမႈနဲ႔ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈကုိ အခုလုိ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ပါတယ္။

    “ေဆး႐ံုသစ္ (အလ္-ႏူရီ) ဟာ (ဒမတ္စကတ္က ေဆး႐ံု) ႏွစ္ခုထဲမွာ လူနာအမ်ားဆံုးနဲ႔ အႀကီးဆံုးပါ။ ဒီေဆး႐ံုရဲ႕ တစ္ေန႔တာ ကုန္က်ေငြဟာ ဒီနာရ္ေရႊဒဂၤါး ၁၅ ျပားျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး႐ံုကုိ ႀကီးၾကပ္သူတစ္ဦး ရွိေနၿပီး သူက လူနာရဲ႕အမည္၊ ေဆး၀ါး၊ အစားအေသာက္နဲ႔ အျခားပစၥည္းပစၥယာေတြအတြက္ ကုန္က်မႈေတြကုိ ေရးမွတ္ထားတဲ့ စာရင္းေတြကုိ ကုိင္ရပါတယ္။ သမားေတာ္ေတြက မနက္တုိင္းလာၿပီး လူနာေတြကုိ စစ္ေဆးတယ္၊ လုိအပ္တဲ့ေဆးေတြ၊ လူနာတစ္ဦးခ်င္းစီနဲ႔ သင့္ေတာ္မယ့္ အဟာရေတြကုိ စီစဥ္ေပးပါတယ္”

    အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတစ္ခြင္ကို ခရီးသြားခဲ့စဥ္ သူျဖတ္သြားတဲ့ ေဒသအမ်ားစုက ၿမိဳ႕ႀကီးတုိင္းမွာ ေဆး႐ံုတစ္ခုမက ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ အစ္ဗေန႔ ဂ်ဴဘုိင္းရ္ဟာ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၿပီး၊ ဒီေဆး႐ံုေတြဟာ ‘အစၥလာမ့္ ဂုဏ္သိကၡာရဲ႕ အႀကီးက်ယ္ဆံုး သက္ေသမ်ားထဲမွတစ္ခု’ လုိ႔ေတာင္ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ကမၻာက ဒီေဆး႐ံုေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြကလည္း အေရွ႕ေရာက္ၿပီး ကုိယ္ခႏၶာမွာ ခံစားရတဲ့ ေ၀ဒနာတြကုိသာ ကုသတာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ၉ ရာစု ဘဂၢဒတ္ကေဆး႐ံုမွာ အလ္-ရာဇီဆုိတဲ့ မြတ္စလင္ စြယ္စံုရပညာရွင္ႀကီးဟာ စိတ္က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြကုိ ကုေပးဖုိ႔အတြက္ သီးသန္႔ အေဆာင္တစ္ခုကုိ ထားရွိခဲ့ပါတယ္။

    “စာအုပ္ေတြမရွိဘဲနဲ႔ ေဆးပညာေလ့လာသူတစ္ဦးဟာ အေျပာက်ယ္တဲ့ သမုဒၵရာထဲမွာ လမ္းေပ်ာက္ေနသူတစ္ဦးနဲ႔တူၿပီး၊ လူနာမရွိဘဲ ေဆးပညာေလ့လာသူကေတာ့ သမုဒၵရာေပ်ာက္ေနတဲ့သူနဲ႔ တူပါတယ္” (ကေနဒါ သမားေတာ္ ဆာ ၀ီလီယံ ေအာ့စလာ (၁၈၄၉-၁၉၁၉))

    ေဆးတကၠသုိလ္

    တကၠသုိလ္ပါတြဲထားတဲ့ အဲဒီေဆး႐ံုေတြဟာ ဒီေန႔ေခတ္လုိမ်ိဳးပဲ ေဆးေက်ာင္းသားအသစ္ေတြ အေျခခံ ခုိင္မာေစဖုိ႔ ေလ့က်င့္ေပးရာေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀၀ ေလာက္က ဒီေဆး႐ံုေတြဟာ ေဆးေက်ာင္းသားေတြအတြက္ စာေတြ႕၊ လက္ေတြ႕ သင္ခန္းစာေတြကုိ ပထမဆံုး သင္ၾကားေပးရာေနရာလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    တစ္တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ သင္ၾကားတဲ့စနစ္၊ အသင္းအဖြဲ႕လုိက္ သင္ၾကားတဲ့စနစ္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သင္ၾကားပုိ႔ခ်မႈကုိ ေဆး႐ံုက ေဟာခန္းႀကီးတစ္ခုမွာ ျပဳလုပ္တာျဖစ္ၿပီး၊ ပို႔ခ်မယ့္အေၾကာင္းအရာကုိ သမားေတာ္ႀကီးတစ္ဦးက ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ စာအုပ္ထဲကေန ဖတ္ျပကာ၊ ေဆး႐ံုအုပ္၊ ဒါမွမဟုတ္ သမားေတာ္ခ်ဳပ္က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေဆးေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ နာမည္ေက်ာ္ သမားေတာ္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးေလ့ရွိေနၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ မြတ္စလင္ကမၻာမွာ စကၠဴကုိ လုိသေလာက္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ေဆးေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတုိ႔တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ မွတ္သားထားတဲ့ မွတ္စုေတြကုိလည္း ကုိယ္တုိင္ ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ပါတယ္။ ဥေရာပမွာေတာ့ ဒီလုိမွတ္စုေတြကုိ ေက်ာင္းသားေတြက ပုိင္ဆုိင္တယ္ဆုိတာ ရွားပါးပါတယ္။

    သမားေတာ္ခ်ဳပ္ ဒါမွမဟုတ္ ေဆး႐ံုအုပ္ဆီက သင္ၾကားမႈၿပီးတဲ့အခါ တစ္ဆက္တည္းျပဳလုပ္တဲ့ အုပ္စုလုိက္ သင္ၾကားမႈက ပုိၿပီးအေရးပါပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြဟာ သမားေတာ္ေတြနဲ႔ ျပင္ပလူနာဌာနကုိ လုိက္သြားရကာ ေဆးမွတ္တမ္းၾကည့္႐ႈၿပီး လူနာေတြကုိ စမ္းသပ္စစ္ေဆးတာ၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေပးတာေတြကုိ ေလ့လာမွတ္သားရပါတယ္။

    al-nuri
    ေခတ္သစ္ေဆး႐ံုမ်ား၏ ေရွ႕ေျပးျဖစ္ေသာ ၁၂ ရာစု ဒမတ္စကတ္မွ အလ္-ႏူရီေဆး႐ံုး

    အဲဒီလုိ ေဆး႐ံုနဲ႔တြဲထားတဲ့ ေဆးေက်ာင္းေတြထဲကတစ္ခုေတာ့ ဒမတ္စကတ္က အလ္-ႏူရီေဆး႐ံု ျဖစ္ပါတယ္။ သမားေတာ္ အဘူ အလ္-မဂ်စ္ အလ္-ဘာဟီလီ (Abu al-Majid al-Bahili) နဲ႔ ၁၂ ရာစုက အုပ္ခ်ဳပ္သူ ႏူရ္ အလ္-ဒင္ အစ္ဗေန႔ ဇန္ဂီ (Nur al-Din ibn Zangi)  တုိ႔ရဲ႕ တုိက္႐ုိက္ႀကီးၾကပ္မႈနဲ႔အတူ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ဒီေဆး႐ံုကုိ အုပ္ခ်ဳပ္သူရဲ႕နာမည္တင္စားၿပီး မွည့္ေခၚခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစ္ဗေန႔ ဇန္ဂီဟာ ေဆး႐ံုးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ ေဆး၀ါးကိရိယာေတြ၊ စားနပ္ရိကၡာေတြ ေထာက္ပံ့ေပးသလုိ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ စာအုပ္စာတမ္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိလည္း လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ေတြကုိေတာ့ ေဆး႐ံုမွာ အထူးအေဆာင္တစ္ခုလုပ္ကာ ထိန္းသိမ္းထားရွိပါတယ္။

    al-nafis-2
    ႏွလံုးနဲ႔ အဆုတ္အၾကား ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္ (leser circulation) ကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သူ အစ္ဗေန႔ အလ္-နာဖစ္

    အလ္-ႏူရီေဆး႐ံုဟာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈက႑ကုိ တစ္ေခတ္ဆန္းေစခဲ့ပါတယ္။ ၁၃ ရာစု အေစာပုိင္းတုန္းက အလ္-ဒါခြါ (Al-Dakhwar) ဆုိတဲ့ သမားေတာ္တစ္ေယာက္ဟာ အလ္-ႏူရီေဆး႐ံုမွာ လခနည္းနည္းနဲ႔ အလုပ္၀င္လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ေဆးကုသရာမွာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလွတာေၾကာင့္ အျပင္ပန္း၀င္ေငြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရရွိကာ ႂကြယ္၀ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေငြေတြနဲ႔ အလ္-ဒါခြါဟာ ဒမတ္စကတ္ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေဆးေက်ာင္းတစ္ခု ထူေထာင္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔ေခတ္ ပုဂၢလိကေဆး႐ံုနဲ႔ ေဆးေက်ာင္းတုိ႔ရဲ႕ ေရွ႕ေျပးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    အလ္ႏူရီေဆး႐ံုက ေဆးေက်ာင္းမွာ နာမည္ႀကီးသမားေတာ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သင္ၾကားပုိ႔ခ်ၾကပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ သမားေတာ္ေတြ၊ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြဟာ ဘုရင္ ႏူရ္ အလ္-ဒင္ရဲ႕ေရွ႕ေမွာက္ စု႐ံုးကာ ေဆးပညာရပ္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အလ္-ႏူရီေဆး႐ံုရဲ႕ ဒါ႐ုိက္တာ အဘူ အလ္-မဂ်စ္ဟာ ေဆးေက်ာင္းသားေတြကုိ တစ္ခါသင္ၾကားရင္ ၃ နာရီေလာက္ ၾကာျမင့္တတ္ၿပီး ေဆး႐ံုက သမားေတာ္ေတြလည္း လာေရာက္နားေထာင္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ၁၃ ရာစုက ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ သမုိင္းပညာရွင္ အစ္ဗေန႔ အဘီ အူေဆဘီယာ (Ibn Abi Usaybiah)၊   ႏွလံုးနဲ႔ အဆုတ္အၾကား ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္ (leser circulation) ကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ အစ္ဗေန႔ အလ္-နာဖစ္ (Ibn al-Hafis) တုိ႔ဟာ အလ္-ႏူရီေဆးေက်ာင္းက ဘြဲ႕ရရွိခဲ့တဲ့ နာမည္ႀကီး မြတ္စလင္သမားေတာ္ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ အလ္-နာဖစ္ရဲ႕ ဒီ ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္ကို ေတြ႕ရွိျခင္းဟာ လူသားရဲ႕ ဇီ၀ကမၼေဗဒကုိ ပုိမုိနားလည္ဖုိ႔ ေျခလွမ္းတစ္ခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    အလ္-ေကြရာ၀မ္ေဆး႐ံု

    al-qayrawan
    ၉ ရာစု တူနီးရွားမွ အလ္-ေကြရာ၀မ္ေဆး႐ံု

    တူနီးရွားမွာ ၉ ရာစုက ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ ဒီေဆး႐ံုႀကီးဟာ အဲဒီေခတ္အခါမွာေတာ့ အဆင့္အျမင့္ဆံုး ေဆး႐ံုႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဧည့္သည္ေတြအတြက္ နားေနခန္း၊ ဆူဒန္က အမ်ိဳးသမီးသူနာျပဳ၊ လူနာေတြ ၀တ္ျပဳဖုိ႔နဲ႔ စာေပေလ့လာဖုိ႔ ဗလီ၊ ပံုမွန္ဂ်ဴတီ၀င္တဲ့ သမားေတာ္ေတြအပါအ၀င္ အားလံုးကုိ စနစ္တက် သတ္မွတ္ေပးထားသလုိ အ႐ုိးအေက်ာျပင္ျခင္း၊ ေသြးပုပ္ထုတ္ျခင္းနဲ႔ ျဖတ္ထုတ္ကုသျခင္းေတြလုိ ကုသမႈေတြေပးတဲ့ ဖူကာဟာ အလ္-ဘာဒန္ (Fuqaha al-Badan)  အဖြဲ႕ကုိလည္း ထားရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏူနာစြဲတဲ့သူေတြကို ကုသေပးတဲ့ အထူးေဆာင္တစ္ခုကို အလ္-ေကြရာ၀မ္ေဆး႐ံုေဘးမွာ တည္ေဆာက္ထားၿပီး အဲဒီအေဆာင္ကုိ ဒါရ္ အလ္-ဂ်ဳဒ္ဟာမာ (Dar al-judhama) လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ႏူနာစြဲသူေတြကုိ ကုသမေပးဘဲ မေကာင္းဆုိး၀ါးေတြလုိ ပစ္ပယ္ထားတဲ့ ကာလမ်ိဳးပါ။ ဒီ အလ္-ေကြရာ၀မ္ေဆး႐ံုကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ဘ႑ာကေန ေထာက္ပံ့ေပးတာျဖစ္ၿပီး၊ ေစတနာရွင္ေတြရဲ႕ လွဴဒါန္းမႈေတြကုိလည္း လက္ခံတာေၾကာင့္ ဘ႑ာေရးေတာင့္တင္းကာ အေကာင္းဆံုး က်န္မာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကုိ ေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

    (ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

    (ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား – တင္ဆက္ျပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကို  ဤေနရာ တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္။

  • လစ္ဗ်ားေလယာဥ္တစ္စီးကုိ အာဏာရွင္ေဟာင္း ေထာက္ခံသူက ျပန္ေပးဆြဲ

    လစ္ဗ်ားေလယာဥ္တစ္စီးကုိ အာဏာရွင္ေဟာင္း ေထာက္ခံသူက ျပန္ေပးဆြဲ

    ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    libya
    ျပန္ေပးဆြဲခံရသည့္ ေလယာဥ္

    – စုုစုေပါင္း ၁၁၈ ဦးလုိက္ပါသြားသည့္ လစ္ဗ်ား ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္တစ္စီးကုိ လူတစ္ဦးက ျပန္ေပးဆြဲသြားခဲ့ၿပီး ေမာလ္တာႏိုင္ငံတြင္ ဆင္းသက္ခုိင္းခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    ယေန႔ေန႔လည္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆုိပါ Airbus A320 ကို ျပန္ေပးဆြဲခဲ့သူက ၎မွာ လစ္ဗ်ား အာဏာရွင္ေဟာင္း ကဒါဖီကုိ ေထာက္ခံသူျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခရီးသည္ ၁၁၁ ဦးကုိ လႊတ္ေပးမည္ျဖစ္ကာ ေလယာဥ္အမႈထမ္း ၇ ဦးကို ၎၏ ေတာင္းဆုိမႈ ျပည့္၀မွသာ လႊတ္ေပးမည္ဟု ေျပာၾကားထားေၾကာင္း Times of Malta က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၎တြင္ လက္ပစ္ဗံုး ပါသည္ဟုလည္း သိရသည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း ၎၏ ေတာင္းဆုိမႈမွာ မည္သည့္အရာျဖစ္သည္ဆုိသည္ႏွင့္ ျပန္ေပးဆြဲမႈကို တစ္ေယာက္တည္း ျပဳလုပ္သည္လားဆုိသည္ကုိ ရွင္းရွင္းလင္လင္း မသိရေသးေပ။

    လစ္ဗ်ား၏ ကုလသမဂၢ ေက်ာေထာက္ႏုိင္ငံျပဳ အစုိးရကလည္း အဆုိပါျပန္ေပးဆြဲခံရမႈမွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း အတည္ျပဳခဲ့ကာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ အမည္မေဖာ္လုိသည့္ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေလယာဥ္ေပၚသုိ႔ လုိက္ပါသြားသူအားလံုးမွာ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေမာလ္တာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာ ေလယာဥ္၏ အနီးအနားတစ္၀ုိက္တြင္ ေနရာယူထားၾကၿပီး၊ ေမာလ္တာႏုိင္ငံတကာေလယာဥ္ကြင္းမွ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္မ်ားအားလံုးကုိ ဖ်က္သိမ္းျခင္း၊ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု Times of Malta က ဆုိသည္။

    လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံပုိင္ Afriqiyah ေလေၾကာင္းလုိင္းမွ အဆုိပါေလယာဥ္မွာ ႏုိင္ငံအေနာက္ေတာင္ပုိင္း ဆဘ္ဟာၿမိဳ႕မွ ထရီပုိလီသုိ႔ ပ်ံသန္းစဥ္ ယခုကဲ့သို႔ ျပန္ေပးဆြဲ ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

    Ref: Aljazeera