နိုဝင်ဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၉
M-Media
-၁၉၉၂ ခုနှစ်က အူတာပရာဒက်ရှ်ပြည်နယ် အယွတ်ဒယမြို့မှာ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရတဲ့ ဘာဘရီ ဗလီဝတ်ကျောင်းတော် အငြင်းပွားမှုကိစ္စအတွက် အိန္ဒိယတရားရုံးချုပ်က မွတ်စလင်တွေကို မြေနေရာ ၅ ဧကပေးဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ အမိန့်ချခဲ့ပေမယ့် လက်တွေ့မှာတော့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက် အကောင်အထည်ပေါ်လာဖို့ ခက်နေတယ်လို့ မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းက ထင်မြင်ယူဆနေပါတယ်။
နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့ တရားရုံးချုပ်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ ဘာဘရီဗလီမြေနေရာကို ဟိန္ဒူတွေထံပေးဖို့နဲ့ အဲဒီနေရာမှာ ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်းတစ်ခု ဆောက်လုပ်နိုင်ရေး ဂေါပကအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပေးဖို့ အစိုးရကို အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ မွတ်စလင်တွေအတွက်တော့ ဗလီတစ်လုံး ပြန်လည်ဆောက်လုပ်နိုင်ရေး မြေ ၅ ဧကပေးဖို့လည်း တရားရုံးချုပ်က ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီမြေနေရာ ၅ ဧကကို “ဘာဘရီဗလီနေရာဟောင်း အကျယ်အဝန်း ၆၇ ဧကကနေ ဖြစ်စေ၊ အယွတ်ဒယမြို့ရဲ့ အခြားနေရာမှာဖြစ်စေ ပြည်နယ်အစိုးရ ဒါမှမဟုတ် ဗဟိုအစိုးရက သတ်မှတ်ပေးရမည်” လို့ တရားရုံးချုပ်ရဲ့ အမိန့်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရ၊ မရ မသေချာသေး
အယွတ်ဒယမြို့ မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းက မြို့အတွင်း ၅ ဧကကျယ်တဲ့နေရာ ရှားပါးတာကြောင့် အရင် ဘာဘရီဗလီ မြေနေရာထဲက ၅ ဧကခွဲပေးဖို့ လိုလားနေကြပါတယ်။
ဘာဘရီဗလီနေရာကို ဖြိုချဖျက်ဆီးမှု မဖြစ်ပွားခင် ၁ နှစ်အလို ၁၉၉၁ ခုနှစ် ခုနှစ်မှာ ဗဟိုအစိုးရက သိမ်းဆည်ခဲ့တာပါ။
အလယ်ခေတ် ၁၅၂၈ ခုနှစ်က တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဘာဘရီဗလီမှာ ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဟိန္ဒူတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ရာမနတ်ဘုရားရုပ် လာရောက်ထားရှိတဲ့အချိန် မတိုင်ခင်အထိ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေဟာ အေးချမ်းစွာ ဝတ်ပြုလာခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှာတော့ ဟိန္ဒူတွေက ဘာဘရီဗလီနေရာဟာ ရာမနတ်ဘုရားမွေးဖွားရာနေရာလို့ စွပ်စွဲကာ ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်းတည်ဆောက်ဖို့ တိုက်တွန်းဆော်ဩလာခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီကိစ္စအတွက် အငြင်းပွားမှုတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ ဗလီကို ဟိန္ဒူလူအုပ်က ဝင်ရောက်ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှာ ဟိန္ဒူ-မွတ်စလင် အဓိကရုဏ်းတွေ ဖြစ်ပွားကာ လူ ၂ ထောင်ကျော် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သေဆုံးသူအများစုက မွတ်စလင်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ဗလီနေရာ ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် ဟိန္ဒူအုပ်စုတွေနဲ့ မွတ်စလင်တွေအကြား တရားတဘောင် ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး မြေနေရာကို ၃ ပိုင်းပိုင်းကာ ၂ ပိုင်းကို ဟိန္ဒူ၊ ၁ ပိုင်းကို မွတ်စလင်တွေထံပေးဖို့ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှာ အာလာဟာဘတ်ဟိုက်ကုတ်တရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို နှစ်ဖက်စလုံးက မကျေနပ်တဲ့အတွက် တရားရုံးချုပ်ကို ဆက်လက်တင်ပြရမှာ နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက် ပေါ်ထွက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။
မွတ်စလင်ခေါင်းဆောင်တွေ၊ ပညာရှင်တွေကတော့ ဘာဘရီဗလီတည်ရှိရာ နေရာ မြေ ၅ ဧက ခွဲပေးပြီး၊ ဗလီအပြင် အစ္စလာမ့်ရေးရာ တက္ကသိုလ်တစ်ခု ဆောက်လုပ်ပေးဖို့ လိုလားနေကြပါတယ်။
ဟိန္ဒူအုပ်စုတွေကတော့ ဘာဘရီဗလီနေရာထဲက တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို မွတ်စလင်တွေထံ ပြန်ပေးရမှာ မလိုလားဘဲ အယွတ်ဒယမြို့ အပြင်မှာပဲ နေရာပေးဖို့ တောင်းဆိုထားကြပါတယ်။
မွတ်စလင်တွေကို မြေ ၅ ဧက ပေးရေး တရားရုံးချုပ်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် အကောင်အထည်ဖော်မယ့်ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရနဲ့ အူတာပရာဒက်ရှ် ပြည်နယ်အစိုးရတို့က တရားဝင် ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။
Ref: National Herald of India
