ဧၿပီ ၃၊ ၂၀၁၈
M-Media
Facebook ကုိတည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ဇူကာဘက္
– ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြ ျပဳလုပ္ရာမွာ Facebook က အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္တယ္လုိ႔ တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ဇူကာဘက္က ၀န္ခံလုိက္ၿပီး အဲဒီကိစၥအတြက္ အေလးအနက္ထား ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
သတင္း၀ဘ္ဆုိက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Vox နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ဒီလုိ ၀န္ခံခဲ့တာျဖစ္ၿပီး Facebook ဟာ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ၀ါဒျဖန႔္ခ်ီေရး ရင္းျမစ္တစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ ေသြးႂကြေစတဲ့ ေရးသားမႈေတြကုိ Facebook Messenger ကေန ျဖန္႔ေ၀ေနတယ္ဆုိတာ သူ႕ကုိ အသိေပးမႈ ရွိတယ္လုိ႔ ဇူကာဘက္က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္က ျပႆနာအတြက္ ကုမၸဏီအတြင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး အာ႐ံုစုိက္ေနတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။ စေနေန႔တစ္ရက္ ကၽြန္ေတာ့္ဆီ ဖုန္းေခၚမႈကုိ မွတ္မိေနေသးတယ္။ ျပႆနာျဖစ္ေနတဲ့ ႏွစ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ေသြးႂကြေစတဲ့ သတင္းေတြကုိ Facebook Messenger ကေနတစ္ဆင့္ ျဖန္႔ေနတယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ဖုန္းဆက္လာတာပါ။ ‘ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ထႂကြေတာ့မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လက္နက္ေတြကုိင္ၿပီး၊ ဒီေနရာကုိသြားပါ’ လုိ႔ မြတ္စလင္ေတြကုိ တုိက္တြန္းၿပီး၊ တစ္ျခားတစ္ဖက္ကိုလည္း ဒီလုိ တုိက္တြန္းထားတဲ့ စာမ်ိဳးပါ”
“ဒီလုိမ်ိဳးေတြဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ထုတ္ကုန္ေတြကုိသံုးၿပီး လူေတြဟာ ထိခုိက္နာက်င္ေစဖုိ႔ လႈံ႕ေဆာ္ေနတာ ထင္ရွားတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္”
အဲဒီကိစၥမွာ Facebook ဟာ ဒီ စာေတြကုိ လုိက္ရွာၿပီး မျပန္႔သြားေအာင္ တားဆီးခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဇူကာဘတ္က ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး အာ႐ံုစုိက္ထားတယ္ဆုိတာ ဒီကိစၥက ေသေသခ်ာခ်ာေျပာေနပါတယ္”
ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္ေတြက ရဲကင္းစခန္းေတြကုိ ၀င္စီးၿပီးေနာက္ပုိင္း စစ္တပ္ကျပဳလုပ္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး ကုလကေတာ့ ဒါဟာ လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္မႈ နမူနာလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့ႏွစ္မွာ Facebook နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ၾကားခဲ့ရတဲ့ ေၾကာက္စရာ ဇာတ္လမ္းေတြထဲက တစ္ခုက Faebook ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ၀ါဒျဖန္႔မႈမွာ တကယ့္ ရင္းျမစ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာပါ။ လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္မႈရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းကို ျဖစ္ေနပါတယ္” လုိ႔ ဇူကာဘက္က အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာပါတယ္။
လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ဒါ႐ုိက္တာ ဖီလ္ေရာဘတ္ဆန္က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သတင္းစီးဆင္းမႈကုိ Facebook က လႊမ္းမုိးေနေပမယ့္ Facebook အတြက္ေတာ့ ျမန္မာေစ်းကြက္ဟာ သိပ္ၿပီး အေရးမပါဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့စကားကုိ ေထာက္ျပၿပီး သူတုိ႔ကုမၸဏီရဲ႕ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈကုိ ေမးခြန္းထုတ္တဲ့အခါ ဇူကာဘက္က
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာ ႐ံုးေတြရွိေနတာေၾကာင့္ တစ္ကမၻာလံုကုိ ျဖန္႔က်က္ထားတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ႐ံုးခ်ဳပ္က ကယ္လီဖုိးနီးယားမွာျဖစ္ေပမယ့္ သံုးစြဲသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အေမရိကန္က မဟုတ္တဲ့အတြက္ ကမၻာတစ္၀ွမ္း မတူညီတဲ့ေဒသေတြက မတူညီတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအေပၚ ထုိက္သင္တဲ့အာ႐ံုစုိက္မႈမ်ိဳး လုပ္ဖုိ႔ဟာ အၿမဲတမ္း စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနပါတယ္” လုိ႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ရဲ႕ မဲဆြယ္ေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ပတ္သက္ခဲ့တဲ့ ၿဗိတိန္အေျခစုိက္ ႏုိင္ငံေရးအႀကံေပးအဖြဲ႕ Cambridge Analytica က အသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ရယူၿပီး အလြဲသံုးစားလုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ ျပႆနာမွာ ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ Facebook ဟာ လတ္တေလာမွာ ေ၀ဖန္မႈကုိ အႀကီးအက်ယ္ခံေနရပါတယ္။
ဒီကိစၥအတြက္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ လာေရာက္ရွင္းျပေပးဖုိ႔ အေၾကာင္းၾကားစာကုိ Facebook က လက္ခံရရွိထားၿပီး၊ ၿဗိတိန္လႊတ္ေတာ္ကလည္း ဒီအခ်က္အလက္ အလြဲသံုးစားျပဳမႈကိစၥအတြက္ ဇူကာဘတ္ကုိ တစ္ဦးခ်င္း ေမးျမန္းခြင့္ရဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။
ဇူကာဘတ္ကေတာ့ Cambridge Analytica ကိစၥမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မွားယြင္းခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ပါတယ္။
Ref: CNA
