ဧၿပီ ၆၊ ၂၀၁၈
M-Media
Facebook တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ ဇူကာဘတ္
– ျမန္မာႏုိင္ငံက Facebook အသံုးျပဳသူေတြၾကားထဲမွာ အမုန္းစကားေတြ ျပန္႔ႏွံ႔မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ Facebook တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ဇူကာဘက္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ေတြက ေ၀ဖန္လုိက္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာေလာက္မွာ Facebook ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မြတ္စလင္ ႏွစ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းၾကားမွာ တုိက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္တဲ့ ၀ါဒျဖန္႔စာေတြ ျပန္႔ႏွံ႔တာကုိ သိရွိခဲ့ၿပီး ဒါေတြ ထပ္မျပန္႔ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ အခုတစ္ပတ္အေစာပုိင္း အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ဇူကာဘက္က ေျဖၾကားခဲ့တာပါ။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အဖြဲ႕ ၆ ဖြဲ႕ေပါင္းၿပီး ဇူကာဘတ္ကုိ လိပ္မူတဲ့ အိပ္ဖြင့္ေပးစာမွာ ႏုိင္ငံအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္တဲ့ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ဒီ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြကုိ Facebook က ၄ ရက္ၾကာမွ တားဆီးခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ ၆ ဖြဲ႕ဟာ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ေရးသားမႈေတြကုိ တားဆီးဖုိ႔အတြက္ Facebook နဲ႔အတူ လက္တြဲလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြျဖစ္ပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဒီစာေတြကုိ ေတြ႕ရွိၿပီး ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ စေနေန႔မွာ ခင္ဗ်ားတုိ႔အဖြဲ႕ကုိ အီးေမးလ္နဲ႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ အေၾကာင္းၾကားၿပီးေနာက္ပုိင္း ဒီစာဟာ ေနာက္ထပ္ ၃ ရက္အထိ ဆက္လက္ျပန္႔ႏွံ႔ေနတုန္းပါ” လုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ျပန္႔ႏွံတဲ့၀ါဒျဖန္႔မႈက ႏွစ္ခုျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္ေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားတဲ့စာမွာ မဘသနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ေတြဟာ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ တုိက္ခုိက္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားတာေၾကာင့္ သတိထားဖုိ႔ ေရးသားထားပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကုိ ရည္ရြယ္တဲ့စာမွာေတာ့ မြတ္စလင္ေတြဟာ အဲဒီေန႔မွာ ဂ်ီဟတ္လုပ္ဖုိ႔ရွိေနတာေၾကာင့္ ေသြးစည္းၾကဖုိ႔၊ ဒီစာကုိ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ျဖန္႔ေ၀ေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားပါတယ္။
အိတ္ဖြင့္ေပးစာေပးတဲ့ အဖြဲ႕ေတြကေတာ့ Facebook ဟာ ဒီစာေတြကုိ တားဆီးဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ရပ္တန္႔ေအာင္ မလုပ္ယံုသာမက ဒီစာဟာ မႀကံဳစဖူးနည္းလမ္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းကုိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕စုိးရိမ္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ျဖစ္ခဲ့ကာ အနည္းဆံုး ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ၃ ခုေလာက္ ဒီကိစၥမွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္”
Myanmar ICT for Development အဖြဲ႕က ဒါ႐ုိက္တာတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ရေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္လည္းျဖစ္တဲ့ မထုိက္ထုိက္က တုိက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ ဒီ၀ါဒျဖန္႔မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း စုိးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဒီကိစၥရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲေတြကုိ လမ္းေတြေပၚမွာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ လူေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း စကားစျမည္ေျပာတာေတြ သိပ္မလုပ္ေတာ့ဘူး။ မိဘေတြကလည္း ကေလးေတြကုိ ေက်ာင္းမတက္ခုိင္းၾကေတာ့ဘူး”
ဇူကာဘက္က Facebook ရဲ႕ ထိထိေရာက္ေရာက္ဟန္႔တားမႈကုိ ခ်ီးက်ဴးတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိမႈကုိ အံ့အားသင့္ရေၾကာင္းလည္း ဒီအဖြဲ႕ ၆ ဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားတုိ႔အဖြဲ႕ဟာ ဒီကိစၥကုိ အေလးထားပံု မရပါဘူး။ ခင္ဗ်ားတုိ႔အခ်က္အလက္ေတြကုိၾကည့္ရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔အဖြဲ႕က အႀကီးတန္းအဖြဲ႕၀င္ေတြကုိ ဒီကိစၥအေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေျပာမွ ဒါကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးပါ” လုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အဓိကျပႆနာက ဗမာစကားေျပာဆုိတဲ့ ၀န္ထမ္းမ်ိဳး Facebook မွာ မရွိတာလုိ႔လည္း ဒီအဖြဲ႕ေတြက ေျပာပါတယ္။
“ယံုၾကည္ရၿပီး ဒီကိစၥကုိ ေကာင္းေကာင္း သတင္းပို႔ႏုိင္ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္စကားေျပာ ႏုိင္ငံျခားသားတစ္ဦး ရွိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကံေကာင္းသြားတာပါ။ ဒီလုိစနစ္မ်ိဳးဟာ အားကုိေလာက္တဲ့ ခုိင္မာတဲ့စနစ္မ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ အစကတည္းကကုိ ေႏွာင့္ေႏွးႀကံ႕ၾကာတဲ့ စနစ္မ်ိဳးပါ”
Facebook ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက သက္ဆုိင္သူေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံဖုိ႔ ေနာက္တြန္႔ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ Facebook ကုိယ္စားလွယ္ေတြ လာေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ ျပႆနာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တုန္႔ျပန္ေျဖရွင္းဖုိ႔ ဆႏၵမရွိေသးေၾကာင္း အိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားတုိ႔ နည္းပညာအဖြဲ႕ဟာ ပုိ႔စ္ေတြပြားေနတာကုိ သိရွိသင့္ၿပီး အမုန္းစကားေတြလုိ႔ ေဖာ္ထုတ္ထားတဲ့ဟာေတြကုိ လံုး၀ ဖယ္ရွားပစ္သင့္ပါတယ္။ ဒီလုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ေဆာင္တာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မေတြ႕ရေသးပါဘူး”
Facebook က ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူတစ္ဦးက Facebook ကုိ အမုန္းတရားျပန္႔ႏွံ႔ဖုိ႔၊ အၾကမ္းဖက္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ဖုိ႔ အသံုးျပဳတာမ်ိဳး မိမိတုိ႔က မလုိခ်င္ေၾကာင္း၊ ဒီကိစၥအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အရပ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာ အကူအညီေပးခဲ့တဲ့အတြက္ အလြန္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ဒီ၀ါဒျဖန္႔မႈကုိ ပထမဆံုး သတင္းေပးတာက ျမန္မာႏုိင္ငံက အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင့္ မာ့ခ္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေျပာသြားတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ သတင္းပုိ႔မႈကုိ ကၽြ န္ေတ္ာတုိ႔ ေသေသခ်ခ်ာ ဂ႐ုတစ္စုိက္ လက္ခံကာ ဒီသတင္းေတြ ျပန္႔ႏွံ႔မႈကုိ တားဆီးေရး အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ နည္းလမ္းေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ လ်င္လ်င္ျမန္ ေဆာင္ရြက္သင့္ၿပီး၊ ေစာ္ကားတဲ့၊ အမုန္းေဆာင္တဲ့ မွားယြင္းတဲ့ ေရးသားခ်က္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္တားဆီးေရးအတြက္ နည္းပညာေတြနဲ႔ နည္းလမ္းေတြ တုိးတက္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနပါတယ္”
Ref: The Guardian
