News @ M-Media

Category: ဘာသာျပန္

  • က်န္းမာေရး အေစာင့္အေရွာက္မ်ား ျဖည့္ဆီးေပးမႈ မရွိျခင္းက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို မရဏ လမ္းသို႔ ပို႔ေန

    ေမ ၅ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ျမင့္မိုရ္ ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

    အဲ့ဒီလပိုင္းကေပါ့။ ေမြးဖြားလတၱံ႕ေသာ အျမြာရင္ေသြးေလးေတြ ေျခကန္လႈပ္ရွားမႈ ရပ္တန္႔သြားတဲ့ အခါ တစ္စံုတစ္ခုေတာ့ မွားယြင္းၿပီလို႔ ဇူရား ဘီဂမ္း ထင္ေယာင္ ထင္မွားျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ သူမ ခႏၶာကိုယ္ နာၾကင္မႈ ျပင္းထန္လာတဲ့ အခါက်မွ သံသယအားလံုး ပယ္ဖ်က္ႏိုင္သြားတယ္။

    သူမမွာ အကူအညီလိုအပ္ေနေပမယ့္လည္း ေမွ်ာ္ေတာ္ေယာင္ အေျခအေနမွာ ရိွေနဆဲပါ။ သူမဟာ အျခားေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားလို ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္က ညစ္ေထးက်ဥ္းၾကပ္ဖံုထူလွတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္းမွာ ေရာက္ေနလို႔ပါပဲ။

    ကနဦးပိုင္းက တစ္ခုတည္းေသာ အားထားရာျဖစ္တဲ့ ျပည္ပကူညီေထာက္ပံ့ေရး လုပ္သားမ်ားကလည္း မရိွေတာ့ဘူး။ ပ်က္လိုဖ်က္ဆီး လုပ္တတ္တဲ့ အာဏာပိုင္ နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အစြန္းေရာက္လူရမ္းကားေတြရဲ႕ အဓမၼေမာင္း ထုတ္မႈေၾကာင့္ ေဒသတြင္းမွ ထြက္ခြာသြားၾကပါၿပီ။ စခန္းျပင္ပက အကူအညီရယူဖို႔ ဆိုတာကလည္း လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြ ႀကီးစိုးထားတဲ့ ျပည္သူ႔ေဆးရံုကို တက္ေရာက္ေရး အတြက္ ခြင့္ေတာင္းခံဖို႔ဟာ ယခင္ကာလမ်ားထက္ ခက္ခဲ တင္းၾကပ္ေနျပန္ေတာ့တယ္။

    ေနာက္ထပ္ အတားအဆီးႀကီး တစ္ရပ္ကလည္း ရိွေနေသးရဲ႕။ အဲ့ဒါကေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕မႈပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ရခိုင္လူမ်ဳိးအမ်ားစုက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ ေသဆံုးသူ ၂၈၀ နဲ႔ အဓမၼရပ္ရြာစြန္႔ေစျခင္းခံရသူ လူေပါင္းတစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္ရိွခဲ့တဲ့ေနာက္ ဒီလိုေၾကာက္ရြံ႕မႈေသာက ႀကီးထြားလာရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆရာ၀န္ေတြ၊ သူနာျပဳေတြက မိမိတို႔ကို ပိုမို ဆိုး၀ါးထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ေလေတာ့မလား – သို႔မဟုတ္ ေသဆံုးတာကိုပဲ ျမင္ေတြ႕ခ်င္ေန မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ေသာက ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခါ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲ တစ္ေက်ာ့ျပန္၀င္ေရာက္စျပဳေနတဲ့ ကူညီေရး လုပ္သားေတြရဲ႕အဆိုအရ အဲ့ဒီ ေကာလဟလေတြဟာ မွန္ကန္ေၾကာင္း သံုးသပ္စဥ္းစားေနစရာေတာင္ မလိုဘူးလို႔ သိရတယ္။

    အဲ့ဒီအေၾကာင္းအခ်က္ေတြက အေရးေပၚေဆးကုသမႈ ခံယူေရးလိုအပ္ေနတဲ့  ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးႀကီး ျဖစ္ေနရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘီဂမ္းလို ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးေတြပါပဲ။ မိခင္နဲ႔ကေလးေတြ လိုအပ္တဲ့ ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈအစား မိသားစုမ်ားစြာ စုေပါင္းေနထိုင္ေနတဲ့ စခန္းထဲက တန္းလ်ားရွည္ထဲမွာဘဲ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရၿပီး၊ မီးဖြားစဥ္အတြင္း ဘီဂမ္းရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ႀကီးေပၚ ေရခဲထုပ္ေတြ တင္လို႔ သူမရဲ႕မိခင္က လက္သည္လုပ္ေပးခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္း သူမရဲ႕မိသားစုက ေျပာျပတယ္။
    8d4c77e32f6ffe11520f6a7067009120
    (ဓာတ္ပံု) ငါးေခ်ာင္းဒုကၡသည္စခန္းက ရြက္တဲတစ္ခုထဲ လဲေလ်ာင္းေနတဲ့ ေ၀ဒနာသည္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္။ (AP Photo/Gemunu Amarasinghe)
    —————————————
    ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုရိွၿပီး လူဦးေရ သန္း ၆၀ ေက်ာ္ရိွတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းဆီ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းေျပာင္းလဲျပဳျပင္မႈ စတင္လိုက္ကတည္းက လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တင္းၾကမ္းျပည့္လာခဲ့တယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာပါ။

    ဒီေဒသတြင္းရိွ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားအျပားဟာ မ်ဳိးဆက္အလီလီေရာက္ႏွင့္ၿပီးေသာ မိသားစုေတြကေန ေပါက္ဖြားလာသူမ်ား ျဖစ္ၾကေပမဲ့လည္း သူတို႔ကို အစိုးရဖက္က တရားမ၀င္ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကို ျငင္းဆိုထားပါတယ္။ မၾကာေသးမီျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာရသူ သူတို႔ထဲက မ်ားစြာေသာသူေတြအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္တစ္ေၾကာေပၚမွာ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒဆန္ဆန္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားေအာက္မွာ ေနထိုင္ ရွင္သန္ေနၾကရေပတယ္။

    ေန႔စဥ္နီးပါး ေသဆံုးမႈသတင္းေတြ ရရိွေနတယ္။ အမ်ားစုက တားဆီးခံအေျခအေနေတြ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ုဳိးသမီးေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔နဲ႔ ကူညီေရးလုပ္သားမ်ား၊ရဲ႕ အဆိုအရ သိရတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန နယ္စည္းမထားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ ႏွင္မထုတ္မီအခ်ိန္က အဖြဲ႕ရဲ႕ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ကုသခဲ့ရေသာလူနာေတြထဲက ေလးပံုတစ္ပံုဟာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။

    အဲ့ဒီအဖြဲ႕ကို အစိုးရဖက္က ေဖေဖာ္၀ါရီလ အတြင္း ႏွင္ထုတ္ခဲ့တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးေတြကို ၀န္ထမ္းအျဖစ္ ငွားရမ္း ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္း၊ ဒီႏွစ္အေစာပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ရြာတစ္ရြာကို တိုက္ခိုက္မႈထဲက အၾကမ္းဖက္ခံလူနာေတြကို ကုသေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရကို အမ်က္ထြက္ေစ ခဲ့တာလို႔ ဆိုၾကတယ္။ အဲ့ဒီတိုက္ခိုက္မႈမွာ လူေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ေသဆံုး ရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ဆိုေသာ္လည္း ျမန္မာ အစိုးရဖက္က ရဲအရာရိွ တစ္ဦးသာ ေသဆံုးတယ္လို႔ ေျပာဆိုထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာ ျပည္ပကူညီေရးလုပ္သားေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ရဲ႕ တည္းခိုရိပ္သာေတြ၊ ရံုးေတြ၊ ဂိုေဒါင္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားတို႔ တိုက္ခိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ေဘးကင္းေရးအလို႔ငွာ ထြက္ခြာသြားေစခဲ့ပါတယ္။

    035efa452f6ffe11520f6a706700d8b0
    စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္ဖက္ မိုးေရၾကားက တုန္ယင္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလုလင္တစ္ဦး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၄ ရက္။ (AP Photo/Gemunu Amarasinghe)
    ——————————————————————

    ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစံနစ္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လ်စ္လ်ဴရႈခံထားရာက ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေနရဆဲျဖစ္ေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ဒီကြက္လပ္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ ပါတယ္လို႔ ေခါင္းမာစြာ ဆိုခဲ့တယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ အစားထိုးခံခဲ့ရတဲ့ ယခင္စစ္အစိုးရဟာ အဲ့ဒီအခ်ိန္ မတိုင္မီက ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ အေပၚ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏႈန္း အျဖစ္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ေဒၚလာမွ်သာ အသံုးျပဳခဲ့တာပါ။

    မြတ္စ္လင္မ္စခန္းေတြထဲ ႏိုင္ငံေတာ္က လက္ေအာက္ခံ ၀န္ထမ္း ဆရာ၀န္မ်ားကို ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ေစလႊတ္ပါတယ္။ သို႔ေပမဲ့လည္း လူတစ္ခ်ဳိ႕က လံုၿခံဳမႈမရိွဘူးလို႔ ခံစားရတဲ့အတြက္ ကနဦးပိုင္းမွာ သြားေရာက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့တယ္။ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ရက္သတၱပတ္ အတြင္း အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈၾကပါတယ္။ ခက္တာက နာရီပိုင္းမွ်သာ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။

    ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူနာေတြဟာ လူတန္းရွည္ၾကားက တန္းစီေစာင့္ဆိုင္းေနရတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းစီ ကိုလည္း မိနစ္အနည္းငယ္ေလးမွ်သာ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ၾကတယ္။ ကမာၻတစ္၀ွမ္းက ကေလးငယ္ေတြကို သတ္ျဖတ္တဲ့ အႀကီးမားဆံုး လူသတ္ေကာင္ႏွစ္ဦးလို႔ ညႊန္းဆိုရမယ့္ အသက္ရႈ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာေရာဂါနဲ႔ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာေရာဂါ ခံစားေနရသူအခ်ဳိ႕လည္း ရိွေနတယ္။ လက္ရိွအခ်ိန္ ဖံုေတာထဲ ၀ပ္တြားေနရတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားက မိုးတြင္းကာလ၀င္ေရာက္လို႔ ရႊံ႕ဗြက္ေတာ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားခ်ိန္မွာ ေရဆုိးေရပုပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ေရာဂါ သို႔မဟုတ္ အထက္လွန္ေအာက္ေလွ်ာ ၀မ္းေရာဂါေတြ ပြင့္အံထြက္လာမွာကို ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားမွ စိုးရိမ္လ်က္ရိွေနပါတယ္။

    Save the Children ၊ Oxfam နဲ႔ အျခား လူသားခ်င္းစာနာေရးအဖြဲ႕က ကူညီေရးလုပ္သားေတြကို ရက္ပိုင္းအတြင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ထံ ျပန္လည္သြားေရာက္ ခြင့္ျပဳမယ္လို႔လည္း ကတိျပဳခဲ့ေပမယ့္ ၀န္ထမ္း အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ ျပန္သြားႏိုင္တာကို ေတြ႕ရတယ္။

    သြားေရာက္သူအမ်ားစုဟာ ဟိုတယ္ေတြမွာတည္းခိုၿပီး အလုပ္ထြက္လုပ္ရတယ္။ လက္ဆြဲေသတၱာေတြ၊ ကဒ္ပံုးေတြကိုအသံုးျပဳၿပီး ေရွာင္တခင္ရံုးဌာနေတြအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းအသံုးခ်ေနရတယ္။ ဒီရက္သတၱပတ္အတြင္း လူအခ်ဳိ႕ဟာ အေထာက္အကူပစၥည္းပစၥယမ်ားနဲ႔တစ္ကြ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီ သြားေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ယခင္ကနဲ႔မတူေအာင္ ႀကီးမားလွတဲ့ တင္းၾကပ္ထားမႈေအာက္က လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။

    အႀကီးမားဆံုးစုိးရိမ္ဖြယ္လကၡဏာမ်ားအနက္ တစ္ခုအပါအ၀င္အျဖစ္ အေရးေပၚပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးစင္တာကို သူတို႔က ေထာက္ျပၾကတယ္။ အဲ့ဒီစင္တာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဗဟိုအစိုးရအာဏာပိုင္ေတြ၊ ကုလကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အက်ဳိးအျမတ္မယူတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေဒသတြင္း ရခိုင္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၀င္ေတြ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အတြက္ ကနဦးပိုင္းမွာ တကယ့္သတင္းအခ်က္အလက္ မွ်ေ၀ေရးယႏၱရား တစ္ခုရဲ႕ အခန္းက႑ျဖစ္ခဲ့တယ္။

    ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ထဲမွာ ၾသဇာ အထြားဆံုးအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးသန္းထြန္းက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေျပာင္းလဲ လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကူညီေရး လုပ္သြားေတြကို ေျပာဆိုလိုက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုအခါမွာ ကူညီေရးအုပ္စုမ်ားက စင္တာရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္ကို ရယူေနရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ ပမာဏေတြကို မျဖစ္မေန တန္းတူေပးေနရပါတယ္။

    “ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုလံုး လက္ခံႏိုင္မယ့္ အေနအထားတစ္ရပ္ကို သူတို႔ ဖန္တီးေပးရပါမယ္။ တကယ္လို႔ သူတို႔ဟာ အရင္လမ္းေဟာင္းအတိုင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျပည္နယ္ထဲမွာ ပဋိပကၡ ပိုမို ႀကီးထြားလာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ က်ိန္းေသေျပာရဲပါတယ္ ” ဆိုၿပီး အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ဦးသန္းထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့တယ္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အတားအဆီးမ်ဳိး အလ်ဥ္းမရိွဘဲ အစိုးရပိုင္ေဆးေပးခန္း နဲ႔ ေဆးရံုေတြမွာ အကူအညီေကာင္းစြာ ရရိွေနပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအဖုိ႔မွာေတာ့ သူတို႔ထက္ကို အကူအညီအေထာက္အပံ့ အဆမတန္ လိုအပ္ေနတယ္ေလ။ ဒီအေၾကာင္းကို ကူညီေရးလုပ္သားမ်ားက ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ သိျမင္ေနၾကေလေတာ့ ………………..

    အပိုင္း(၂)

    ဘီဂမ္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က မုဟမၼဒ္ ရဖီးနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့တယ္။ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ သူတို႔ရဲ႕ကမာၻေလးကို အမုန္းတရားက ကၽြမ္းထိုးေမွာက္ခံုျဖစ္သြားေစတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ရြာေလးကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားေတြ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒုကၡသည္စခန္းထဲ သူတို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကရတယ္။

    စခန္းထဲက ေငြရိွသူေတြလို လာဘ္ေငြအမ်ားအျပားမေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ ရဖီးဟာ ျပင္ပထြက္ၿပီး အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။

    08

    ဘီဂမ္းမွာေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္သန္းေနခဲ့ၿပီ။ သူမရဲ႕သူငယ္ခ်င္းမ်ားစြာတို႔ဟာ အသက္ ၂၀ မွာတင္ ကေလးအသီးသီးရိွေနၾကေသာ္လည္း အျမြာႏွစ္ဦးရိွေနတဲ့ သူမရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ေဖာင္းေဖာင္းေလးက သူမအဖို႔ ပထမဦးဆံုးနဲ႔ သည္းထိတ္ ရင္ဖိုစရာ ျဖစ္ေနရတယ္။

    ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ကို အဓမၼ ထြက္ခြာေစျခင္း မျပဳမီခ်ိန္အထိေတာ့ သူမဟာ ပဋိသေႏၶဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ရရိွေနခဲ့တယ္။ ဖြားျမင္ရက္နီးကပ္လာတာနဲ႔အမွ် သူမရဲ႕ သေႏၶသား တစ္စံုတစ္ရာ မွားယြင္းလာေၾကာင္း သတိျပဳမိတယ္။ နာက်င္မႈျပင္းထန္လာေတာ့ မလြဲမေသြ ဆရာ၀န္တစ္ဦးရိွဖို႔ လိုအပ္လာၿပီ။

    ဧၿပီ ၁၃ ရက္္မွာ သူမကို မိသားစုက ဒါးပိုင္ရြာ ေဆးရံုငယ္ေလးဆီ ေခၚသြားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီမွာ ဆရာ၀န္ ရိွမေနခဲ့ဘူး။ သူမကို စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးဆီပို႔ဖို႔ ဆရာ၀န္က သူနာျပဳေတြကို ဖုန္းဆက္ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    စခန္းထဲေရာက္ေနတဲ့အျခားသူေတြလိုပဲ ဘီဂမ္းလည္း ေကာလဟလသတင္းေတြ ၾကားခဲ့ရၿပီးျဖစ္တယ္။ ေဆးရံုႀကီး တက္ေရာက္ခြင့္ရသူ အမ်ားအျပားဟာ အသက္ရွင္ခြင့္ မရရိွခဲ့ၾကဘူး ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆရာ၀န္မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ မဖြယ္မရာျပဳမူ ဆက္ဆံေၾကာင္း အေထာက္အထားကို ျပည္ပ ကူညီေရး လုပ္သားမ်ားဖက္မွ မျမင္ေတြ႕ၾကေသးပါဘူး။

    ဒီ့ထက္ပိုအဓိကက်တဲ့ အႏၱရာယ္က ေဆး၀ါးကုသမႈ အကူအညီ မရခဲ့ၾကတာပဲျဖစ္တယ္။ တကယ္လို႔ ေဆးရံုတစ္ရံုမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ခြဲစိပ္ကုသမႈ က႑ မျပဳလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ မိခင္နဲ႔ကေလး အသက္ဆံုးပါးႏိုင္တဲ့ စိန္ေခၚခ်က္ကုိ အလြန္တိုးျမွင့္ႀကီး ထြားလာေစမွာ အမွန္ပါပဲ။

    ဘီဂမ္း ….. အိမ္ျပန္ခဲ့တယ္။ သူမရဲ႕ခင္ပြန္းနဲ႔မိဘမ်ားက သူမရဲ႕လက္ကိုဆုပ္ကိုင္လို႔ သူမရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ျပင္ေပၚ ေရခဲနဲ႔ ပြတ္သပ္ေပးရင္း အားေပးႏွစ္သိမ့္ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဘီဂမ္းရဲ႕မိသားစု မိတ္ေဆြျဖစ္ၿပီး သူတို႔နဲ႔အတူ သူမရဲ႕ခါးသည္းျဖစ္အင္ကို ႀကံဳဆံုခဲ့တဲ့ အဗ္ဒုလ္ မာလစ္က ျပန္ေျပာင္းေျပာျပပါတယ္။

    “ ကၽြန္မ ေသရပါေတာ့မယ္။ အရမ္းကို နာက်င္ပါတယ္ ဆိုၿပီး သူမက စူးစူး၀ါး၀ါး ဟစ္ေအာ္ေနခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ ဟစ္ေအာ္ညည္းျငဴသံကို အိမ္ေျခ ၁၀ စုအကြာကေန ၾကားေနၾကရတယ္ ”။

    စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚ ေခတၱေရာက္ရိွလာတဲ့ ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕က ဘီဂမ္းရဲ႕ျဖစ္အင္ကိုၾကား သိရတဲ့အခါ သူမအေနန႔ဲ႔ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီး တက္ေရာက္ဖို႔သာ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ေၾကာင္း နားခ်ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

    c8dc2a042f6ffe11520f6a7067007031ဝမ္းေလ်ာေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ လအရြယ္ သမီးျဖစ္သူ ဝတ္ခဲ့တဲ့ အက်ီၤကိ ျပသေနတဲ့ မိခင္ျဖစ္သူ ဟလီမား ကာတူး၊ ၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီ ၁၇ ရက္။ (AP Photo/Gemunu Amarasinghe)
    ———————–
    ဒါးပိန္ရြာေဆးရံုေလးကို သြားၿပီးေနာက္ သံုးရက္အၾကာမွာ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးဆီ ဘီဂမ္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆးရံုကို အခ်ိန္မီေရာက္ မလာတဲ့အတြက္ မီးဖြားၿပီး ပိုး၀င္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေၾကာင့္ ကေလးႏွစ္ဦးအနက္ တစ္ဦးဟာ ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာ အသက္မရွင္ႏိုင္ဘူးလို႔ တြက္ဆထားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခြဲစိပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘီဂမ္းကို တည္ျငိမ္တဲ့ အေျခအေနမွာ ေတြ႕ၾကရတယ္။ တစ္ပတ္ေနၿပီးေနာက္ ဧၿပီ ၂၅ ရက္မွာ ေဆးရံုဆင္းခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။

    ေဆးရံုမွာ အတူေနအေဖာ္ျပဳခဲ့တဲ့ ဘီဂမ္းရဲ႕အေဒၚျဖစ္သူ မတ္စ္တာဘာ ခါတူးက သူမရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳကို ဒီလို ေျပာျပခဲ့တယ္။ သူ႔တူမ ေဆးရံုဆင္းကာနီး နာရီပိုင္းအလို ဆရာ၀န္တစ္ဦးေရာက္လာၿပီး သူမကို အခန္းတစ္ခုထဲ ေခၚ၀င္သြားတယ္။ သူမကို ေနာက္ဆံုးေဆးတစ္လံုး ထိုးေပးဖို႔လိုေနေသးတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ မိနစ္ ၂၀ အၾကာ ဘီဂမ္းရဲ႕ ခြဲစိပ္ထားတဲ့ ၀မ္းဗိုက္က ေနာက္ထပ္တဖန္ ဆိုး၀ါးစြာ နာက်င္လာျပန္တယ္။ တစ္ခဏေနၿပီးေတာ့ သူမ ေသဆံုးသြားပါတယ္။

    ပဋိသေႏၶနဲ႔မီးဖြားမႈဆိုင္ရာ ေဆးရံုဆရာ၀န္ ဦးတင္ေအာင္က ဘီဂမ္းကိစၥအေပၚ မည္သည့္မွတ္ခ်က္မွ် မေပးခဲ့ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာလူနာေတြကို တန္းတူသာ ဆက္ဆံကုသေပးတယ္လို႔သာ ေျပာဆိုပါတယ္။

    “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ လူနာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ သူတို႔ကို ကယ္ဆယ္ႏိုင္ျခင္းရိွမရိွကေတာ့ သူတို႔ဘယ္လိုအေျခအေနမွာရိွခဲ့တယ္၊ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွ ေရာက္လာ ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားေပးတာခ်ည္းပါပဲ ”။

    ဘီဂမ္းရဲ႕ေသဆံုးမႈသတင္းက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအၾကား တမဟုတ္ခ်င္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့တယ္။ စစ္ေတြမွာ အကူအညီ မရခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ ေကာလဟလေတြလည္း ေရာစြက္ ပါ၀င္လာတယ္။

    အဂၤါေန႔မွာေတာ့ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္ အလီမား ခါတူးအမည္ရိွ ေနာက္ထပ္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက မီးဖြားရင္း ဆံုးပါးသြားခဲ့ျပန္ေရာ။ သူမလည္း ဒါးပိုင္ေဆးရံုကို သြားေရာက္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ သူမရဲ႕ခင္ပြန္းက စစ္ေတြေဆးရံုဆီ လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ အစပိုင္းမွာ ျငင္းဆန္ခဲ့ေသးတယ္။ ဇနီးျဖစ္သူရဲ႕ ေဘးကင္း လံုျခံဳေရးကို စိုးရိမ္ခဲ့လို႔ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘီဂမ္းရဲ႕ဖခင္ အသက္ ၅၀ အရြယ္ အဗ္ဒုလ္ လာမင္ ကေတာ့ မိမိကိုယ္ကို ေျဖသိမ့္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနဆဲပါ။ ယူႀကံဳးမရစြာနဲ႔ သူက ေအာက္ပါ အတိုင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ ေဆးရံုမွာ သမီးျဖစ္သူ ေသဆံုးၿပီလို႔ၾကား သိလိုက္ရတဲ့အခါ ကမာၻႀကီးတစ္ခုလံုးနဲ႔အတူ ကၽြန္ေတာ့္ ႏွလံုးသားပါ ေၾကမြပ်က္သုဥ္းသြားသလို ခံစားလိုက္ရပါတယ္။ သူမက အသတ္ခံလိုက္ရတာ ဆိုၿပီး လူေတြရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ မျပတ္ၾကားေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ့္ မ်က္ေစ့နဲ႔ တပ္အပ္ျမင္ေတြ႕ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အျပစ္မတင္လိုပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္သမီးကို ျပန္လိုခ်င္တာ တစ္ခုတည္းပါပဲဗ်ာ ”။

    ေအပီသတင္းေဆာင္းပါးရွင္ Robin McDowell ၏ Lack of health care deadly for Myanmar’s Rohingya ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

  • သန္းေခါင္စာရင္း မုန္တိုင္း

    ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ- ျမင့္မုိရ္ေမာင္ေမာင္
    မူရင္းအဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ေဆာင္းပါး- Myanmar Times

    c4ebf973d2d51b0c500f6a706700c25d
    စစ္ေတြ သဲေခ်ာင္း မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေနပံု

    ျပည္လံုးကၽြတ္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈ အခ်က္အလက္အားလံုးနီးပါးမွာ ယခုသီတင္းပတ္အကုန္တြင္ အေခ်ာသတ္ၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေမလဒုတိယပတ္ အေစာပိုင္းတြင္ ရလဒ္မ်ားအေပၚ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္မည့္ အစိုးရဖက္မွ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အျငင္းပြားမႈကေတာ့ ဆက္လက္ရွိေနႏိုင္၏။

    အဓိကျပႆနာျဖစ္ပြားေသာ ေဒသမ်ားမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ မိမိကိုယ္ကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပလိုသည့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ေကာက္ခံသူမ်ားမွ ထိုအခ်က္အလက္ အတိုင္း ျဖည့္သြင္းရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ၏ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမ်ား အတြင္း သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ယူႏိုင္ခဲ့။

    မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခြင့္ျပဳလိုက္ပါက ရခုိင္ျပည္နယ္သာမက အျခားေဒသမ်ားတြင္ ျပင္းထန္သည့္ျပႆနာမ်ားကို ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ ယင္းကိစၥသည္ ႏို္င္ငံသားအျဖစ္ စာရင္း၀င္ေအာင္ လုပ္ယူသည့္ေျခလွမ္း တစ္ရပ္ဟု လူမ်ားတို႔မွ သိျမင္ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းသို႔ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္လိုက္ေၾကာင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာနက ဆိုသည္။

    “ဒီသန္းေခါင္စာရင္း ကိစၥထဲ မည္သည့္ျပႆနာ၊  မည္သည့္ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈကိုမွ ကၽြန္မတို႔ မလိုလားပါဘူး” ဟု ၀န္ႀကီးဌာန၏ သန္းေခါင္စာရင္း နည္းပညာ အဖြဲ႕ဒါရိုက္တာ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုးက ေျပာၾကားသည္။

    သို႔ေသာ္ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈမ်ားမွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ေပၚလြင္ခဲ့သည္။ စာရင္းေကာက္မ်ား၏လံုၿခံဳေရး အတြက္ ေကအိုင္ေအပိုင္နက္အတြင္း တပ္စိတ္ တစ္ခုအား ဦးေဆာင္၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္ဗိုလ္ႀကီးတစ္ဦးမွာ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသည္။

    ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာသတင္းမ်ားႏွင့္ လံုး၀ကြဲလြဲ ဆန္႔က်င္လ်က္ – ထိုတိုက္ပြဲသည္ သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥႏွင့္ အလ်ဥ္း မသက္ဆိုင္ပါ ဟု ေဒၚခိုင္ခုိင္စုိးက အခိုင္အမာ ဆိုပါသည္႔တိုင္ ယင္းျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ လူေပါင္း ၅၀၀၀ အိုးအိမ္စြန္႔ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။

    သို႔ေသာ္ စာရင္းေကာက္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံတြင္းအျခားေဒသရိွ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား၌ သတ္မွတ္ေမးခြန္းအားလံုးကို ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းမရိွေၾကာင္း သတင္းတို႔ႏွင့္တစ္ကြ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူပံု ေစာဒကမ်ားလည္း ပြင့္အံလာခဲ့ၾကသည္။

    ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕၏ ေဒသတြင္းအစီအစဥ္မွဴး Salai Bawi Thaing က မိမိသည္ ၿမိဳ႕နယ္ မ်ားစြာရိွ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ထံမွ သတင္းမ်ား လက္ခံရရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ မ်ဳိးႏြယ္စု သို႔မဟုတ္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာအား ေမးျမန္းခဲ့ျခင္း မရိွပါဟု ၎တို႔မွဆိုေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ စာရင္းေကာက္မ်ားသည္ ေမးျမန္းျခင္း မျပဳဘဲ ေရးသြင္းခဲ့ရာ ထိုသူတို႔အဖို႔  မည္သည့္ ဘာသာ၊ လူမ်ဳိးအျဖစ္ ထည့္သြင္းခံရေၾကာင္း မသိရိွၾကပါဟု ဆိုသည္။

    စာရင္းေကာက္ခံရာ၌ အမွားအယြင္းမ်ားရိွခဲ့သည္ဟု ျမန္မာအစိုးရအား နည္းပညာပံ့ပိုးေသာ ကုလသမဂၢလူဦးေရရံပံုေငြအဖြဲ႕ United Nations Population Fund (UNFPA) ေရာ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနပါ ၀န္ခံထားၾကသည္။ သို႔ျဖစ္ေစကာမူ အခ်က္အလက္အားလံုး ထိခိုက္ပ်က္စီး သြားေစေလာက္ေအာင္ မႀကီးမား မက်ယ္ျပန္႔ႏိုင္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ၎တို႔က ေျပာဆိုထား၏။

    “ ေမးခြန္းေတြရဲ႕အေျဖေတြကို ရံဖန္ရံခါ အမွန္ေတြရခဲ့တယ္။ သူတို႔ကြင္းဆင္းေကာက္ယူတဲ့ အခ်ဳိ႕အခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ အသင့္ရိွေနေသာ ျပင္ပလူေတြက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ဳိးလည္း ရိွခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီေဘးပန္းေ၀ဖန္ စကားေတြကို ဒုတိယဆင့္မွာပဲ ထားခဲ့ပါတယ္ ” ဟု UNFPA မွ ဧၿပီ ၁၁ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္မွအပ ႏိုင္ငံေဒသအမ်ားစုတြင္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေခ်ာေမြ႕ခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားက ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး UNFPA ကိုယ္စားလွယ္ Janet Jackson က “ ရခိုင္ကျဖစ္ရပ္ေတြမွာ ကတိျပဳထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းအေပၚ ပံုဟန္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ အရိပ္ လႊမ္းမိုးေနေၾကာင္း ထင္ရွားခဲ့တယ္ ” ဟု ေျပာ၏။

    လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဦစီးဌာနအရာရိွမ်ားက ေ၀ဖန္ခ်က္ အမ်ားစုကို ပယ္ခ်ထားၿပီး အလြန္ေအာင္ျမင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူဦးေရ စာရင္းကို ေကာက္ခံျပဳစုၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ က်န္ရိွေနေသးသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ေကာက္ယူႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း လြန္ခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

    ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္ငန္းစဥ္အား ေအးခ်မ္းစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး အတြက္ အစိုးရသည္ ေကအိုင္ေအႏွင့္ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းေနေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးတြင္မူ မိမိသည္ UNFPA ၏ ႏိုင္ငံတကာ သန္းေခါင္ စာရင္းကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ပါ၀င္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ နည္းပညာ အႀကံေပးဘုတ္ အဖြဲ႕ႏွင့္ အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုးက ဆိုသည္။

    သို႔ေသာ္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ သတ္မွတ္ညႊန္းဆိုမည့္ မည္သည့္နည္းလမ္းကိုမွ လက္ခံ စဥ္းစားေပးလိမ့္မည ္မဟုတ္ဟု သူမက အေလးအနက္ထား ေျပာၾကားသြားသည္။ ဘုတ္အဖြဲ႕၏ ဒုဥကၠဌ Paul Cheung က နည္းလမ္းရွာ အေျဖထုတ္ဖို႔ အခ်ိန္ယူရေပဦးမည္ဟု ဆိုသည္။

    “ နည္းပညာပိုင္းအရ အေျဖရွာမႈေတြကေတာ့ ရွင္းလင္းလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အတိုင္းအတာအရ ခရီးတြင္ေပါက္ေျမာက္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ နည္းပညာက ထပ္တူက်ဖို႔လည္း မလြယ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ သံုးသပ္မႈအတြက္ အကန္႔အသတ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္ထားရပါမယ္ ”။

    အစိုးရဖက္မွ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုထပ္မံ ခင္းထားၿပီးျဖစ္သည္။ ပထမအႀကိမ္ ခ်န္လွပ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ဘဂၤလီမ်ား ဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပလွ်င္ သို႔မဟုတ္ တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ေမးျမန္းမႈကို လ်စ္လ်ဴရႈရန္ သေဘာတူလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္းထဲ ျပန္လည္ထည့္သြင္းႏိုင္မည္ ုုျဖစ္သည္။ ဧၿပီလ ၂၅ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၆၀၀၀ မွာ ဤလမ္းေၾကာင္းကို လက္ခံလိုက္ၿပီဟု ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားမွ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ထိုကိန္းဂဏန္းမွာ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့ အတည္ မျပဳႏိုင္ေသးေခ်။

    ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ “အျခားလူမ်ဳိး” စာရင္း၀င္သူမ်ားအားလံုးကို ေရတြက္မွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္မည္။ ၎မွာ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုး၏ အဆိုအရ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို စက္ျဖင့္မဖတ္ဘဲ လက္ျဖင့္ ေရးသြင္း မွတ္တမ္းတင္မည္ျဖစ္သည္။

    ယခုလအေစာပိုင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တစ္ခု၌ လ၀က၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း စာရင္းေကာက္ခံမႈဆိုင္ရာ သေဘာကြဲလြဲမႈသည္ အစိုးရႏွင့္ UNFPA သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ားအၾကားရိွ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္နစ္နာေစလိမ့္မည္ဟု မိမိ မယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ စာရင္းေကာက္မ်ားမွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ ေရးသြင္းခြင့္ျပဳခဲ့ပါက ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အၾကမ္းဖက္မႈ ပိုမိုျဖစ္ပြားေအာင္ တြန္းပို႔ရာေရာက္ေၾကာင္းကို “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံ့ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ တည္တံ့ေရး အတြက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ မူ၀ါဒအရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆီက စာရင္းေကာက္ခံမႈ မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး ” ဟူ၍ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

    ၎ျပင္ သူက ဘဂၤလီအစား ရိုဟင္ဂ်ာဟု ေဖာ္ျပလိုသူတို႔၏ တရား၀င္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။
    “ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြက တရုတ္ျပည္ ဇာတိ ျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာတိုင္းျပည္ဆိုတာ ဘယ္မွာလဲ ? ရိုဟင္ဂ်ာကို ဘယ္ႏို္င္ငံက လက္ခံပါသလဲ ? ကၽြန္ေတာ္တု႔ိတုိင္းျပည္က သူတို႔ကို လက္ခံဖို႔ ဘယ္လိုမွ မဆီေလ်ာ္ပါဘူး ”။

    ၀န္ႀကီးဌာနမွ ဤျပႆနာမ်ား ထုတ္ျပေနသလို အခ်က္အလက္ လုပ္ငန္းစဥ္သည္လည္း ေမလ ပထမလ၀က္အတြင္း စတင္မည္ျဖစ္သည္။ ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ ၿဗိတိန္ကုမၸဏီ DRS မွ ၀န္ထမ္းမ်ားက ကုမၸဏီပိုင္စက္မ်ားျဖင့္ အေျဖလႊာမ်ားကို အၿပီးသတ္ဖတ္ယူမွတ္တမ္းတင္မည္။ DRS သည္ UNFPA ၏ကန္ထရိုက္ေအာက္မွ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ ပစၥည္းကိရိယာေထာက္ပံ့သည့္ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္။

    ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ “အျခားလူမ်ဳိး” စာရင္း၀င္သူမ်ား အားလံုးကို ေရတြက္မွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္မည္။ ၎မွာ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုး၏ အဆိုအရ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို စက္ျဖင့္ မဖတ္ဘဲ လက္ျဖင့္ ေရးသြင္း မွတ္တမ္းတင္မည္ျဖစ္သည္။

    ၀န္ႀကီးဌာနသည္ အျခားလူမ်ဳိး စာရင္း၀င္ မည္ေရြ႕ မည္မွ်ရိွေၾကာင္း မသိရိွေသးသျဖင့္ ေရတြက္မႈအခ်ိန္ မည္မွ်ၾကာေညာင္းမည္ကို သူမက မခန္႔မွန္းႏိုင္။ အခ်က္အလက္မ်ား ဆန္းစစ္မႈကို ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားေရွ႕တြင္ ျပဳလည္မည္ေလာဟု ေမးျမန္းရာ ၎ကိစၥမွာ မူလအစီအစဥ္၌ မပါ၀င္ဟု သူမက ဆိုသည္။
    “ DRS ကုမၸဏီနဲ႔ မေဆြးေႏြးရေသးတဲ့ အတြက္ ကၽြန္မ အေသအခ်ာ မေျပာနိုင္ေသးပါဘူး ”။

    DRS မွလည္း မည္သည့္ မွတ္ခ်က္မွ် မေပးႏိုင္ခဲ့။

    သန္းေခါင္စာရင္းလုပ္ငန္းစဥ္အတြင္းရိွ လက္သည္း၀ွက္မ်ား၊ ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲႏိုင္မႈမ်ားကို ေထာက္ျပ၍ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ား ႀကီးထြားလာမည္ဟု ပေရာဂ်က္ အလွဴရွင္မ်ား အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာသူမ်ားက လြန္ခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္ေလာ္ကပင္ သတိေပးထားခဲ့သည္။

    အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးစာရင္းကို အေျခခံေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္၏ လက္ေ၀ခံ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ား ရိွသည္။ ထို႔အျပင္ သန္းေခါင္စာရင္း၌ မိသားစုသံုးအိမ္သာအမ်ဳိးအစားမွသည္ တစ္ႏွစ္အတြင္းေသဆံုးသူ မိသားစု၀င္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားအထိ ေမးခြန္း ၄၁ ခုကို အဓိပၸာယ္မဲ့ ရွည္လ်ားေထြျပားစြာ ထည့္သြင္းထားသည္။

    “ သန္းေခါင္စာရင္းရဲ႕ အခင္းအက်င္းထဲမွာ အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ခံစစ္ေဆးၿပီးကာမွ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မႈ ျပဳမျပဳဆိုတာ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ထည့္ခြင့္မျပဳထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေပါ့။ သန္းေခါင္စာရင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းမႈကို လမ္းညႊန္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ဖြယ္ရာေတာ့ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းဒီဇိုင္းနာေတြက စီစဥ္ဆဲအဆင့္မွာ ျပည္သူ႔အသံ နားမစြင့္ခဲ့တာဟာျဖင့္ သံသယ၀င္စရာပါဘဲ ” ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕ သုေတသီ Mr David Mathieson က ဆိုသည္။

    Foftify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ Matt Smith ကလည္း အခ်က္အလက္ေသခ်ာစြာရရိွေရးကို ရခိုင္ျပည္နယ္မွာကဲ့သို႔ တင္းမာမႈမီးေမႊးရန္ အသံုးခ်မခ်ဟူသည္ ေနာက္ထပ္စိန္ေခၚခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ေျပာဆိုသြား၏။

    “ တင္းမာေနၿပီးျဖစ္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ကို မပြင့္ထြက္ေစဖို႔  အစိုးရမွာ တာ၀န္ရိွပါတယ္။ ဘာသာေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈအေပၚ ဒီအခ်က္အလက္ကို ကိုင္တြယ္မယ္ဆိုရင္ ဒီလမ္းေၾကာင္းက အဲ့ဒီမွာဘဲ အဆံုးသတ္သြားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအေနအထားေရာက္ရင္ အစိုးရရဲ႕ ဖ်က္ဆီးေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈလို႔ ဆိုရပါမယ္”။

    Myanmar Times English ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ Census collection winds down amid controversy  ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

  • အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ဟာ က်ိန္စာလား … အခြင့္အလမ္းလား…

    ဧျပီ ၁၁ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ-O’Laie Manzu

    5-4-2014
    တရားဝင္ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုျဖစ္သည့္ မတူကြဲျပားျခင္းႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ ဥကၠဌ ဥိးေနမ်ိဳးေဝမွ ၄င္းရဲ႕ ဆိုရွယ္မီဒီယာ စာမ်က္နွာထပ္မွာ အၾကမ္းဖက္ရန္ လံႈေဆာ္ ေရးသားမႈမ်ား

    တူနီးရွား သမၼတေဟာင္း Zine El Bindine Ben Ali ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီလမွာ သူ႔ႏိုင္ငံကေန ထြက္မေျပးမီ “ဆင္ဆာ တားျမစ္မႈေတြအားလံုး ပယ္ဖ်က္ေပးမယ္” လို႔ ကတိေပးတဲ့ မိန္ခြန္း ၇ မိနစ္ၾကာၾကာေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကာလအတန္ၾကာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အင္တာနက္ၾကီးကလည္း သူကတိေပးျပီး နာရီပိုင္း အတြင္း ဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့ အတြက္ တူနီးရွားျပည္သူေတြ လြတ္လပ္စြာ အင္တာနက္ အသံုးျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒီလိုအေျပာင္းအလဲကေတာ့ ရွားပါးတယ္ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ Reporters without Borders ကထုတ္ျပန္တဲ့ “အင္တာနက္ ရန္သူမ်ား” အစီရင္ခံစာမွာ ‘အကယ္လို႔ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံက အင္တာနက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ လိုက္ျပီဆိုရင္ ေတာ္ယံုနဲ႔ေတာ့ ေလ်ာ့ေပါ့ေပးေလ့ မရွိဘူး’ လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    တရုတ္၊ အီရန္၊ ဥဇဘက္စၥတန္ နဲ႔ စာရင္းရွည္ၾကီးထဲက အျခားႏိုင္ငံ ေတြကလည္း ပို မေကာင္းလာတဲ့အျပင္ တေန႔တျခား ပိုမိုဆိုးရြားလာေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပထမဆံုးေသာ အင္တာနက္ကို စတင္ ပိတ္ပင္ခဲ့တဲ့ ေမာ္လဒိုက္ နဲ႔ နီေပါ ႏိုင္ငံတို႔ကေတာ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက အင္တာနက္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ျပန္ျပီး မေလ်ာ့ေပါ့ေပးခင္ ကတည္းက ပိတ္ပင္တာေတြကို ျပန္လည္ ရုတ္သိမ္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္ရိုကိုလည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။

    တူနီးရွားလိုဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာလည္း အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေက်ာခိုင္းျပီး ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီကို ေျခလွမ္းသစ္ေတြနဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ခ်ီတက္လာေနပါျပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကီးစိုးခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ျပည္သူ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကို စတင္ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွေတာ့ တစ္ခ်ိန္က ကမၻာေပၚမွာ အတင္းၾကပ္ဆံုးလို႔ ဆိုရႏိုင္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ အင္တာနက္ အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္မႈၾကီးကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ ပြင့္လင္းတဲ့ သတင္း မီဒီယာေတြကလည္း မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ ၾကံ့ၾကံ့ခံ ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘလ္ဆုကို  ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ ရေပမယ့္ သူမကိုယ္ႏိႈက္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုျခင္း မျပဳႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အစိုးရဆီမွာ ဘာမွေမ်ာ္လင့္လို႔ ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

    အခုေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ အြန္လိႈင္းေပၚမွာ ဖြင့္ခ်င္တာဖြင့္-ၾကည့္ခ်င္တာၾကည့္လို႔ ရေနပါျပီ။ ျပည္ပေရာက္ သတင္းအဖြဲ႕အစည္းေတြလည္း ရန္ကုန္ကို ေျပာင္းေရႊ႕လာခဲ့ၾကျပီ။ သူတို႔ အြန္လိုင္းက လႊင့္တင္ေနတာေတြကိုလည္း ျပည္တြင္းမွာ ဖြင့္ယူၾကည့္ရႈႏိုင္ျပီ။ တခ်ိန္က ပိတ္ပင္ထားတဲ့ အီးေမလ္းေတြ၊ ဆိုရွယ္ မီဒီယာေတြလည္း အင္တာနက္ေႏွးေကြးေနတာေတာင္မွ ေတာ္ေတာ္ေလး ေခတ္စားလာပါျပီ။ သန္းခ်ီတဲ့ အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူေတြ အနက္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ခန္႔ အၾကားမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္က ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေခတ္စားေနပါတယ္။

    မုန္းစကားေတြရဲ႕ ေႏွာက္ယွက္ဒဏ္

    ဒါေပမယ့္ ဒီလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အတူ ေပးဆပ္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ မြတ္စလင္ လူမ်ိဳးစုအေပၚ အမုန္းပြားေစတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြက အြန္လိုင္းမွာ ျပန္႔လြင့္ေနတယ္လို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္က New York Times က ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ၂ ႏွစ္ေလာက္အၾကာမွာ အစိုးရကိုယ္ႏိႈက္ အသိအမွတ္ မျပဳတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ လူမ်ိဳးစုနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအၾကား တင္းမာမႈေတြ ပိုဆိုးလာသလို အြန္လိုင္းမွာလည္း အေခ်အတင္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖယ္ရွားျပစ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတာေတြ   လူမႈကြန္ရက္ေတြေပၚမွာ ေပၚလြင္လာခဲ့ပါတယ္။

    ေဖ့ဘြတ္ေတြေပၚမွာ အမုန္းပြားေစတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဝါဒျဖန္႔တာကို အခေၾကးေငြယူျပီး အလုပ္တစ္ခု အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနၾကတယ္လို႔ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚေနသလို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားေအာင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စကားေတြနဲ႔ မၽွမၽွတတ ဖ်န္ေျဖေပးေနတာေတြလည္း လူမႈကြန္ယက္မွာ  ျပန္႔ႏွံ႕ေနပါတယ္လို႔ အခ်ိဳ႕က ေထာက္ျပၾကပါတယ္။

    မၾကာေသးမွီက အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏိုင္ငံက သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ က စာနယ္ဇင္းသမားေတြကို ေတြ႔ဆံုေျပာၾကားခဲ့ရာမွာ ‘အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိဘဲ လြတ္လပ္တယ္’လို႔ ေယးေယးေလး သံုးသပ္သြားျပီး ‘စာနယ္ဇင္းသမားေတြက  အမွန္တရားဖက္ကို ရပ္တည္ဖို႔လိုအပ္တယ္’ ဆိုတာကိုဘဲ ေဇာင္းေပးေျပာဆို သြားခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အခက္အခဲနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ေမးျမန္းရာမွာ ဝိုးတဝါးသာေျဖၾကားခဲ့ျပီး တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ အေရးၾကီးတယ္ဆိုတဲ့ ဖက္ကို ဦးလွည့္ခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလံုး တစ္ခ်က္ေလးေတာင္ မေျပာခဲ့ပါဘူး။

    ျမန္မာႏိုင္ငံက သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္တိုင္ရာ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ပိုျပီး ရႈပ္ေထြးေနတယ္ဆိုတဲ့ အထဲမွာ ေဒၚစုရဲ႕ မွတ္ခ်က္ ေတြလည္းပါ ပါတယ္။ ေျပာဆိုရတာ အခက္အခဲရွိတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြကို တုန္႔ျပန္ေျဖရွင္းတဲ့ အေကာင္းဆံုးနည္းနာကေတာ့  အက်ယ္တဝန္႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုဖို႔ဘဲ ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကတာေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္ႏိႈက္က အျငင္းပြားစရာ ကိစၥေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းျပီး ေျပာဆိုမႈ ပိတ္ပင္ေနတာကို မေက်ာ္လြားႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေျပာဆိုေျဖရွင္းတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာက သိပ္ျပီး  အလုပ္ျဖစ္ပံု မေပၚပါဘူး။ ဆင္ဆာျဖတ္တယ္ဆိုရင္လည္း မလိုလားအပ္တဲ့ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈေတြ ဖုံးအုပ္ထားႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္ ဒီကိစၥေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ ပိုျပီး ခက္ခဲတက္ပါတယ္။

    စာနယ္ဇင္းပါေမာကၡ Dr. Cherian George က အမုန္းစကားေတြ တားျမစ္တဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ပါတ္သက္ျပီး စာေပ အေျမာက္မ်ားေရး ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလိုမ်ိဳး ေရွးရိုးစြဲ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းမွာ အေျပာအဆိုေတြ တားျမစ္တာနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ “ တင္းမာမႈေတြ အေပၚ  ႏႈတ္ဆိတ္ေစဖို ႔ရည္ရြယ္ျပီး ဟန္ခ်က္ညီညီ ေနထိုင္ႏိုင္ေရး အတြက္ ဆင္ဆာ တည္းျဖတ္မႈ ကို ႏိုင္ငံေတာ္က ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အနာတရ ခံစားခ်က္ေတြကို ပိတ္ပင္ေစတဲ့ ဥပေဒေတြျပ႒ာန္းမယ္ ဆိုရင္ အဲဒီဥပေဒေတြက သည္းခံႏိုင္မႈနည္းတဲ့ အုပ္စုေတြကို အသိုင္းအဝိုင္းၾကားေျမႇာက္ေပးတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။” လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။

    တခ်ိန္တည္းမွာ လူနည္းစု အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ပ်က္ကြက္တာဟာ “လူနည္းစုေတြကို တိုက္ခိုက္တဲ့ လက္ယာဝါဒီေတြကို တရားဝင္ ခြင့္ျပဳထားသလိုျဖစ္ေနတယ္” လို႔လည္း ေရးသားထားပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ ပြင့္လင္းတဲ့ သတင္း မီဒီယာေတြကလည္း မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ ၾကံ့ၾကံ့ခံ ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘလ္ဆုကို  ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ ရေပမယ့္ သူမကိုယ္ႏိႈက္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုျခင္း မျပဳႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အစိုးရဆီမွာ ဘာမွေမ်ာ္လင့္လို႔ ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ပဋိပကၡေတြ ကို ေျပေျပလည္လည္ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း မရွိဘူးဆိုရင္၊ ဒီတာဝန္ဟာ စာနယ္ဇင္း ေလာကဆီကို ေရာက္လာပါတယ္။

    စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္၍

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ စကားေျပာဆိုခဲ့တဲ့ အခမ္းအနားမွာဘဲ စစ္အစိုးရလက္ထက္က ေထာင္ဒဏ္ ၄ ႏွစ္ က်ခံခဲ့ရတဲ့ ဘေလာ့ဂါ ေနဘုန္းလတ္ ကေတာ့ အမုန္းစကားနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈအားေပးတာ ေတြရဲ႕ အၾကား အေရးၾကီးတဲ့ ကြာျခားခ်က္ကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ျပီးသြားမွ ထိန္းခ်ဳပ္တာေတြဟာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တယ္ဆိုေပမယ့္ မျဖစ္ခင္ထိန္းခ်ဳပ္တာက ပိုျပီး အျပဳသေဘာေဆာင္တယ္လို႔လည္း သူကဆိုပါတယ္။

    အမွန္တကယ္ေတာ့ အမုန္းစကားကို ဘယ္လိုထိန္းခ်ဳပ္သလဲဆိုတာ တရားေရး နယ္ပယ္ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုအၾကား အေတာ္ေလးကို ကြာျခားပါတယ္။ ခ်ီလီ၊ ကေနဒါ နဲ႔ နယ္သာလန္တို႔မွာဆိုရင္ အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ အုပ္စုေတြအေပၚ အမုန္းပြားေစတဲ့ ထုတ္ေဖာ္မႈမ်ိဳးဆိုရင္ ရာဇဝတ္မႈသင့္တဲ့ ဥပေဒေတြ အက်ယ္တဝန္႔ျပ႒ာန္းထားသလို အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြက ခပ္ေပါ့ေပါ့သာ ကိုင္တြယ္ပါတယ္။ ဥပမာ အိႏၵိယ မွာဆိုရင္ အမိန္႔ေတြ၊ လူ႔ဂုဏ္ေတြ၊ စိတ္ဓါတ္ေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးေစမယ့္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈမ်ိဳးကို တားျမစ္ထားျပီး ပိုလန္ မွာေတာ့ ဘာသာေရးခံယူခ်က္ေတြကို ေစာ္ကားရင္ ဥပေဒအရ အျပစ္ေပးႏိုင္တဲ့ အထိ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

    ကမၻာ့ အင္တာနက္နယ္ပယ္မွာ ဒီလို တားျမစ္မႈေတြက အသံုးျပဳသူေတြကို ေလာင္ပိတ္ထားသလိုပါဘဲ။ တခါတခါ မလိုလားအပ္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ရွိေပမယ့္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူႏိုင္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြက ႏိုင္ငံေတြအၾကား ကြာျခားတာေၾကာင့္ မတူညီမႈေတြကလည္း ၾကီးထြားေနပါတယ္။ အမုန္းစကားေတြကို ရယူႏိုင္ျခင္းဟာ လူ႔အခြင့္အေရး တစ္ရပ္မဟုတ္ဘူး လို႔ တခ်ိဳ႕က ေျပာၾကပါလိမ့္မယ္။ မွန္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ဆင္ဆာ တားျမစ္မႈခံရတာ အမုန္းစကားေတြ တစ္ခုတည္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္လိုဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျပႆနာေတြ  ပိုမိုၾကီးထြားေစတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြကို ကိုင္တြယ ္ေျဖရွင္းျခင္းမျပဳဘဲ အမုန္းစကားေတြကို ဆင္ဆာျဖတ္ ပိတ္ပင္တားျမစ္ရံု သက္သက္ဘဲ ဆိုရင္ ျပႆနာဟာ ေရရွည္ေျပလည္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

    မွတ္ခ်က္။ Jillian C York ေရးသားျပီး Al Jazeera မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Internet Freedom in Myanmar: A curse or an opportunity? ေဆာင္းပါးကို O’Laie Manzu မွ ဆီေလၽွာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

  • ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားမ်ား ထြက္ခြာျပီးေနာက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ ပ်က္သုဥ္း

    ဧျပီ ၃၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ- O’Laie Manzu

    ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကိုထားရွိရာ စခန္းေတြမွာ နာရီနဲ႔အမၽွ စာနပ္ရိကၡာေတြေလ်ာ့ပါးလာျပီး ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တဟုန္ထိုး တက္လာတာေၾကာင့္ စခန္းတြင္းေနထိုင္သူ ကိုလွေမာင္ က အစားအေသာက္ရရွိေရးအတြက္ ေဘးပတ္ဝန္းက်င္ရြာက မိတ္ေဆြဆီမွာ အကူအညီေတာင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရပါတယ္။

    A family stand at the entrance of their temporary shelter as the government embarks on a national census at a Rohingya refugee camp in Sittwe
    REUTERS/Soe Zeya Tun

    စေနေန႔မနက္ေလာက္မွာ ဆန္တစ္အိတ္ က်ပ္ တစ္ေသာင္းခြဲ (၁၅ ေဒၚလာ)ရွိေပမယ္ ေန႔တြင္းခ်င္း က်ပ္ ႏွစ္ေသာင္းခြဲအထိ ထိုးတက္ခဲ့တယ္လို႔ မိတ္ေဆြအိမ္ သြားရင္း လမ္းမွာေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ သူ႕မိတ္ေဆြကေတာ့ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ရွိ အေနာက္ပိုင္းရခိုင္ျပည္နယ္မွာမၾကာခဏ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ေနတဲ့ၾကားက အိုးအိမ္မေပ်ာက္၊ ေလွမဆံုးဘဲ ကံေကာင္းလွတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္ဦးလို႔ေျပာလို႔ရပါလိမ့္မယ္။

    ျပည္နယ္ျမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြျမိဳ႕မွာ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့ အေထာက္အကူျပဳလုပ္သားေတြကို ဖယ္ရွားလိုက္တဲ့အတြက္ ကိုလွေမာင္နဲ႔ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဒုကၡသည္ေတြဟာ အစာေရစာေတြအတြက္ ပိုမိုစိုးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ဆိုရပါမယ္။ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးစခန္းက ဒုကၡသည္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ေသာင္းေလာက္အတြက္ကေတာ့ ဆယ္ရက္အတြင္း ေသာက္သံုးေရကုန္ခမ္းသြားမွာျဖစ္ျပီး ႏွစ္ပါတ္အတြင္း အစားအေသာက္ေတြ ပ်က္ေတာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ထပ္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ဒုကၡေရာက္ႏိုင္ေခ်ရွိေနပါတယ္။

    ဒါကေတာ့ စစ္ေတြ ေဒသပိုင္းမွာရွိတဲ့ အသိုင္းအဝိုင္းကို အေျခခံျပီး ရည္ညြန္းေျပာဆိုတာျဖစ္လို႔ အားလံုးျခံဳၾကည့္ရင္ေတာ့ ကုန္စည္ခမ္းေျခာက္မႈေတြေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ဦးေရက ပိုမ်ားပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြက စစ္ေတြကို အေျချပဳျပီး ဒုကၡသည္စခန္းက လူဦးေရ တစ္သိန္းေလးေသာင္းေလာက္ကို ေထာက္ပံ့တဲ့အျပင္ အျခားေက်းရြာေတြက လူဦးေရ ေလးေသာင္းခန္႔ကိုလည္း ကူညီေနၾကရလို႔ပါဘဲ။

    Children look out from their temporary shelter as the government embarks on a national census at a Rohingya refugee camp in Sittwe
    REUTERS/Soe Zeya Tun

    ျပည္နယ္အတြင္း လူနည္းစု ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြက အကူအညီလက္ခံရရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ဦးေရမ်ားတယ္ဆိုေပမယ့္ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလည္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့ အကူအညီေတြအေပၚမွီခိုေနရတာေတြလည္းရွိပါတယ္။

    ျပီးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔က ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ ၄၀၀ ေလာက္ဟာ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အိုးအိမ္ေတြ၊ ရံုးေတြ၊ ဂိုေဒါင္ေတြ၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး စက္ေလွေတြကို ဖ်က္ဆီးလိုက္ၾကတဲ့အတြက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ရပ္တန္႔လိုက္ရတာပါ။ လူစုခြဲဖို႔အတြက္နဲ႔ လူအုပ္ေတြၾကားက ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားေတြကို ကယ္ဆယ္ဖို႔အတြက္ ရဲေတြက သတိေပး ေသနတ္ေတြ ပစ္ေဖာက္ခဲ့ၾကျပီး ေသဆံုးမႈေတြ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈေတြေတာ့မရွိခဲ့ပါဘူး။

    ေနာက္တစ္ရက္မွာေတာ့ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ရဲေတြက သတိေပး ေသနတ္ေတြေၾကာင့္ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းခေလးတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ျပီး ၃၉ ႏွစ္အရြယ္အမ်ိဳးသမီး ေသနတ္ဒဏ္ရာ ရခဲ့တယ္လို႔ အစိုးရပိုင္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အရပ္ဖက္အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႕အစည္းေတြမရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢကေတာ့ အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းျပီး အေရးေပၚ ကုန္စည္ေတြကို ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲ ေပးပို႔ေနပါတယ္။ ဒါကလည္း ေရတို ေျဖရွင္းခ်က္သာျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ Office for the Coordination of Humanitarian Affairs က ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Pierre Peron ေျပာျပပါတယ္။

    “ေရတိုနဲ႔ေရရွည္မွာ အရပ္ဖက္ အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႕ ေတြအတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ေနရာေတြ ရွိဖို႔ အရမ္းလိုအပ္ပါတယ္။” “ ႏိုင္ငံတကာလုပ္သားေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းဝန္ထမ္း ေတြအတြက္ပါ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္ဖို႔ အစိုးရက အာမခံဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

    ဇြန္လ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးစခန္းေတြထဲကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ကို ဦးစားေပးကူညီတယ္လို႔ စြပ္စြဲေနတဲ့ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္အသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ မႏွစ္ျမိဳမႈကို ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတာၾကာပါျပီ။

    အရပ္ဖက္ အန္ဂ်ီအို ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေတာ့ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ အသိုင္းအဝိုင္းကိုလည္း ကူညီေပးပါတယ္လို႔ဆိုကာ ဘက္လိုက္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ အဆိုအရကေတာ့ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားေတြက ျခိမ္းေျခာက္တာ၊ ေစာ္ကားတာကို ခံၾကရပါတယ္။

    A Rohingya man carrying his child looks at police and volunteer conducting a national census at a Rohingya village in Sittwe
    REUTERS/Soe Zeya Tun

    အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အရပ္ဖက္ အန္ဂ်ီအို ေတြကို ျပည္နယ္ကေန ႏွင္ထုတ္ေပးဖို႔ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက အစိုးရဆီမွာ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ လက္တေလာျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အဓိကရုဏ္းကေတာ့ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းက ဝန္ထမ္းေတြကို စစ္ေတြျမိဳ႕က ဖယ္ရွားေအာင္ ဖန္တီးလိုက္သလိုပါဘဲ။

    “သူတို႔က က်န္ရွိေနေသးတဲ့ အန္ဂ်ီအို လုပ္သားေတြကို စာရင္းျပဳစုျပီး အျပီးရွင္းဖို႔ ၾကိဳးစားေနတာ” လို႔ အမည္မေဖာ္လိုသူ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားတစ္ဦးကေျပာျပပါတယ္။

    စားနပ္ရိကၡာေတြ သယ္ယူဖို႔ေဆာင္ေပးဖို႔ တဆင့္ခံလုပ္ေပးတဲ့ ေဒသခံေတြကိုလည္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အလုပ္မလုပ္ဖို႔ ျခိမ္းေျခာက္ထားတဲ့အတြက္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့ အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။

    “ရုံးေတြ၊ ကားေတြ၊ ယဥ္ေတြ၊ ကုန္ကားေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ကို ဘယ္သူမွ မငွားေပးေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကို ဘာမွလည္း မေရာင္းေပးေတာ့ဘူး။” လို႔ သူကေျပာပါတယ္။

    သန္းေခါင္စာရင္း အရႈပ္ေတာ္ပံု

    ဒီလို ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားေတြကို ဖယ္ရွားလိုက္ခ်ိန္ဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး ေမးခြန္းေတြေၾကာင့္ အျငင္းပြားမႈေတြ ေပါက္ဖြားေနတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ဖို႔ျပင္ဆင္ေနတဲ့အခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အစိုးရကိုယ္ႏိႈက္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က တရားမဝင္ဘန္ဂါလီေတြလို႔ စြပ္စြဲခံေနရတဲ့ သန္းခ်ီ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ရဲ႕ ဇာတိေျမျဖစ္ရာ ဒီရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္း တင္းမာမႈ ပိုမိုၾကီးထြားလာေစႏိုင္တဲ့ ကိစၥလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုတဲ့ အမည္ဟာ သန္းေခါင္စာရင္းမွာမပါေပမယ့္ “အျခား” ဆိုတာကိုေရြးခ်ယ္ျပီး သန္းေခါင္စာရင္းလာေကာက္သူကို ကိုယ့္ရဲ႕ လူမ်ိဳးေရးထည့္ေပးဖို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကို တရားဝင္သိအမွတ္ျပဳတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္သြားႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုျပီး တခ်ိဳ႕ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက သန္းေခါင္စာရင္းကို သပိတ္ေမွာက္ဖို႔ ျခိမ္းေျခာက္ၾကပါတယ္။

    သန္းေခါင္စာရင္းကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ သေကၤတ အမွတ္အသားေနနဲ႔ စစ္ေတြက ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြဟာ ဘာသာေရးအလံေတြကို အိမ္ေရွ႕မွာ ခ်ိတ္ဆြဲၾကပါတယ္။ Malteser International ကယ္ဆယ္ေရးရံုးေရွ႕မွာ ဘာသာေရးအလံ ခ်ိတ္ဆြဲထားလို႔ ဘာသာေရး သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေရး သေကၤတဟာအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕စည္းမ်ဥ္းကိုခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုျပီး ဖယ္ရွားလိုက္ပါတယ္။

    A Rohingya woman carries a child inside a temporary shelter as the government embarks on a national census at a Rohingya refugee camp in Sittwe
    REUTERS/Soe Zeya Tun

    ဒါကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သား အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ဘာသာေရးအလံကို မဖြယ္မရာ လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ ေကာလဟာလ ျပန္႔လြင့္ခဲ့တဲ့ေနာက္ ညေန ၈ နာရီေလာက္မွာေတာ့ Malteser International ရံုးေရွ႕မွ လူ ၄၀၀ ေလာက္ စုေဝးခဲ့ျပီး ေက်ာက္ခဲေတြနဲ႔ ပစ္ေပါက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ အျခား အန္ဂ်ီအိုနဲ႔ ယူအန္ရံုးေတြကိုလည္း ဆက္လက္တိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢအတြင္းပိုင္းအစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    စေနေန႔မွာေတာ့ အစိုးရေျပာေရဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က “ရိုဟင္ဂ်ာ” လို႔ထုတ္ေဖာ္ရင္ေတာ့ သန္းေခါင္းစာရင္ေကာက္သူေတြက မွတ္တမ္းတင္မွမဟုတ္ဘဲ “ဘန္ဂါလီ” ဆိုမွသာ စာရင္းသြင္းမယ္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြကိုေျပာခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္သူေတြကလည္း ညြန္ၾကားထားတဲ့အတိုင္းသာ လိုက္လုပ္ၾကရပါတယ္ လို႔ Reuters သတင္းဌာနကိုေျပာၾကပါတယ္။

    “အားလံုးကေတာ့ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာပါ လို႔ေျပာတာဘဲ” လို႔ စံျပေက်းရြာက သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ေပးသူ ေက်ာင္းဆရာ ဦးစိန္ဝင္းက ေျပာပါတယ္။

    “ဒီလိုဆို က်ေနာ္တို႔လည္း ဘာမွမေရးရဘူး။ အထက္က အသိအမွတ္မျပဳထားတဲ့ လူမ်ိဳးဆိုရင္ မေရးနဲ႔လို႔ အမိန္႔ထုတ္ထားတာကို” လို႔ေျပာပါတယ္။

    သန္းေခါင္စာရင္းကို စီမံေဆာင္ရြက္ရာမွာ ကူညီေပးတဲ့ UN Population Fund (UNFPA) ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ “ကိုယ္ပိုင္ေဖာ္ထုတ္ခြင့္” ကို ခြင့္မျပဳတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚမွာ စိုးရိမ္မိတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္မွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    “ႏိုင္ငံတကာသန္းေခါင္စာရင္း စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားမွလည္းေကာင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရးစည္းမ်ဥ္းမ်ားမွ လည္းေကာင္း၊ သေဘာတူလက္ခံထားၿပီးေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားမွ လည္းေကာင္း ဤသို႔ ေက်ာခိုင္းခြဲထြက္လာမႈအေပၚ UNFPA မွ အထူးပင္ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနရပါသည္။” လို႔ု အဂၤါေန႔ထုတ္ ေၾကညာခ်က္ေတြ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ “လူ႔အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈသမိုင္းေၾကာင္း ရိွေနေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ဤလုပ္ရပ္က တင္းမာမႈမ်ား ျမွင့္တက္ႀကီးထြား လာေစႏိုင္ျပီး ေကာက္ခံရရွိသည့္ သန္းေခါင္စာရင္းအခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ ယံုၾကည္ထိုက္မႈတန္ဖိုး ေလ်ာ့က်လာမည္ကိုလည္း စိုးရိမ္ပါသည္။” လို႔ UNFPA က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

    မွတ္ခ်က္။ Reuters သတင္းေထာက္မ်ားေပးပို႔ျပီး Jared Ferrie ေရးသားကာ Nick Macfie မွတီးျဖတ္ထားသည့္ Humanitarian crisis looms in western Myanmar as foreign aid workers leave သတင္းေဆာင္းပါးအား O’Laie Manzu မွ ဆီေလၽွာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ထားပါသည္။

  • ဇာတ္တိုက္ထားသည့္ အင္န္ဂ်ီအို ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ခိုက္မႈမ်ား

    ဧျပီ ၂ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ- မင္းထြဋ္ေခါင္

    10153755_729383977081864_905730691_n

    ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ လြန္ခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္က ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ႏိုင္ငံတကာ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးသည္ ၎ရံုးေရွ႕မွ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာ့ အလံအား ဖယ္ရွားလိုက္သည့္ေနာက္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း NGO ရံုးႏွင့္ ၎တို႔၏ လုပ္သားမ်ားကို တိုက္ခိုက္မႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထိုေဒသ၌ တင္းမာမႈမ်ားက ေပါက္ကြဲလုမတတ္ ျဖစ္ေနသည္။

    ထိုအေျခအေန၏ေနာက္ဆံုးရ သတင္းကို သိရိွႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕တစ္ခု၏ အမည္ မေဖာ္လိုသူ ထိပ္တန္းအရာရိွ တစ္ဦးႏွင့္ စကားစျမည္ဆိုခဲ့သည္။ ျပည္ပႏွင့္ ရခိုင္ မဟုတ္ေသာ ျပည္တြင္း ၀န္ထမ္းမ်ား စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ ေဘးကင္းရာသို႔ ထြက္ခြာျခင္းသည္ ျပႆနာအစိုင္အခဲ၏ အေပၚယံလႊာမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပ၏။

    ယခုေသာ္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းအဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အေထာက္အပံ့ ပစၥည္းမ်ား ဆက္လက္ျဖန္႔ေ၀ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်  မရိွေတာ့ေၾကာင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ (ႏွင့္) အစြန္အဖ်ားေဒသမ်ားထံျဖန္႔ေ၀ရာ၌ အသံုးျပဳေသာ ေလွမ်ား ယာဥ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးမႈအားျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ား ဆက္လက္ မလည္ပတ္ႏိုင္ေအာင္ စံနစ္တက်  ဖန္တီးခဲ့ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

    ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ ႏွစ္သိန္းနီးပါး အပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔ေနထိုင္လ်က္ ရိွေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ က်ယ္ျပန္႔စြာ အဓိကေထာက္ပံ့ ကူညီေနသည္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုတိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ားကိုသာ အားထားေနရေသာ အိုးအိမ္မဲ့ အပယ္ခံ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ဦးတည္တိုက္ခိုက္ရာ ပင္မေျခလွမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ေပၚလြင္လ်က္ရိွသည္။

    ေဒသတြင္း ကယ္ဆယ္ကူညီေရး ပစၥည္းျဖန္႔ေ၀ျခင္း၌ ႏိုင္ငံျခား လုပ္သားမ်ားက အဓိကအခန္း က႑တြင္ ရိွေနေသာ္လည္း ေန႔တစ္ဓူ၀ ကြင္းဆင္းေဆာင္ရြက္မႈ အမ်ားအျပားကို ေဒသခံ ျမန္မာ လုပ္သားမ်ားက ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္။ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၀န္ထမ္းမ်ားအား ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္  မပါ၀င္ရန္၊ အေျခခံ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကိုလည္း ျငင္းဆိုရန္ ၎တို႔၏ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက သတိေပးထားသည္။ ဤသည္ကို မလိုက္နာပါက အၾကမ္းဖက္ခံရမည္ဟူ၍ပင္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံထားၾကရသည္။ ထိုရခိုင္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ကိုင္ေနသူတို႔ကို သစၥာေဖာက္မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္လ်က္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း စာရင္းထုတ္ျပန္ထားသည္ အထိပင္။ အင္န္ဂ်ီအိုရံုးမ်ားအား တိုက္ခိုက္မႈတို႔မွာ ထြက္ေပၚခဲ့သည့္ သတင္းမ်ားထက္ပင္ ျပင္းထန္ခဲ့သည္။

    အႏုစိပ္ႀကိဳတင္ႀကံစည္ထားသည့္ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ခ်က္မ်ား ရိွေနၾကသည္။ ထိုျဖစ္စဥ္အတြင္း ပိုင္ဆိုင္မႈ(ေနရာ) ၃၀ ထက္မနည္း တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရရာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ရပ္ စလံုးအတြက္ စီစဥ္ေပးေနေသာ ကမာၻ႕စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕၏ ရိကၡာ သိုေလွာင္ရံုသည္လည္း အဖ်က္ဆီးခံ သိုေလွာင္ရံု ၇ ခုအနက္ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။

    ျမန္မာအစိုးရ၏ တုန္႔ျပန္မႈမွာ စစ္ေတြသို႔ စစ္တပ္ကိုေစလႊတ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ေစသည့္ လႈပ္ရွားမႈသာ ျဖစ္၏၊ ကူညီကယ္ဆယ္ျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ငန္းကို ျပန္လည္သက္၀င္လာေအာင္ မည္သည္ကိုမွ် ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရိွေခ်။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းေဒသ၌ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္း ျဖတ္ေတာက္ခံရျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္၌ရိွ သူမ်ားသည္ လုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပစၥည္းပစၥယမ်ားကိုသာ ပစ္မွတ္ထားျခင္းမဟုတ္၊ ကူညီျဖန္႔ခ်ိေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ားကိုပါ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ရန္ ရည္ရြယ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ မိုးရာသီ၀င္ေရာက္သည္ႏွင့္ ဒုကၡသည္စခန္း မ်ားစြာသို႔ အေရာက္သြားႏိုင္သည့္ (တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္း)ေလွငယ္မ်ားအား ပစ္မွတ္ထားခဲ့ျခင္းက ဤသည္ကို လြယ္လင့္တကူ သိနားလည္ႏိုင္ေပသည္။

    လက္တစ္ဆုပ္စာမွ် ကုလ ၀န္ထမ္းမ်ားသာ ၿမိဳ႕ေပၚ၌ တင္းၾကပ္ေသာလံုၿခံဳေရးျဖင့္ ထားရိွခံရသည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ တုန္႔ျပန္မႈမွာ စစ္ေတြသို႔ စစ္တပ္ကိုေစလႊတ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ေစသည့္ လႈပ္ရွားမႈသာ ျဖစ္၏၊ ကူညီကယ္ဆယ္ျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ငန္းကို ျပန္လည္သက္၀င္လာေအာင္ မည္သည္ကိုမွ် ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရိွေခ်။

    ယင္းျဖစ္စဥ္သည္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေၾကာင္း အလြန္ရွင္းလင္း ထင္ရွားသည့္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္လည္း ရိွေနပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားသူ၀န္ထမ္းတစ္ဦးသည္ ရံုးျပင္ဖက္မွ ဗုဒၶဘာသာသာသနာ့အလံအား ဖယ္ရွားၿပီး ေနရာတက် ျပန္ မထားမီ ၅ မိနစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားသြားျခင္းျဖစ္သည္။ အလံကိုင္ၿပီး ကခုန္ျခင္း၊ သူမ၏ခါး၌ (မဖြယ္မရာျပဳ) ပတ္ထားျခင္း ဟူေသာ သတင္းမ်ားမွာ မမွန္ကန္ေခ်။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ သူမက အလံကို ဖယ္ရွား လိုက္သည္ႏွင့္ ေဒါထြက္ေနသည့္ လူအုပ္ႀကီးက ရုတ္တရက္ လ်င္ျမန္စြာ ထြက္ေပၚစုရံုးလာခဲ့သည္။

    ၎မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို တစ္ခ်က္တည္းႏွင့္ ရပ္တန္႔ သြားေအာင္ ႀကိဳတင္ ဇာတ္တိုက္ထားေသာ စင္တင္ျပကြက္ တစ္ခုအျဖစ္ ေပၚလြင္ေနပါသည္။

    လြန္ခဲ့သည့္ မတ္လအေစာပိုင္းက MSF (နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕)အား ႏွင္ထုတ္ၾကခ်ိန္ – အစိုးရ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒျဖင့္ ခြဲျခားဖယ္ၾကဥ္မႈ သာမက ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ေရးႏွင့္က် န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္ခ်က္ျဖတ္ေတာက္မႈကို အတိအက်ႀကံစည္ေတာ့မည့္ မဟာဗ်ဴဟာ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ကုလ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေယး ကင္တားနားမွ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယခုေသာ္ အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း ဤျဖစ္စဥ္က ထုတ္ျပေနေပသည္။ ၎တို႔၏ ပ်က္လို ဖ်က္ဆီးျပဳမႈခ်က္မ်ားမွာ ျပင္ပမွ ၀င္လာသည့္ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈမ်ားအား အၿပီးတိုင္ျဖတ္ေတာက္ရန္ သီးသီးသန္႔သန္႔ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမွ တစ္ပါး မည္သည့္အရာမွ် မဟုတ္ခဲ့သည္ကို လြယ္လင့္တကူ သံုးသပ္၍ ရေနေပသည္။

    Asian Correspondent တြင္ Francis Wade  ေရးသားသည့္ Full extent of anti-NGO attacks in western Burma emerging ေဆာင္းပါးကို မင္းထြဋ္ေခါင္ (M-Media) မွ ဆီေလ်ာက္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။