ဇန္နဝါရိ ၁၇၊ ၂၀၁၄
ရခိုင္လူမ်ိဳးတဦး မြတ္စလင္ေနအိမ္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္မီးရိႈ႕ျပီး ျပန္အလာကိုရိုက္ကူးထားပံု
ျမန္မာျပည္က ေကာက္က်စ္ရက္စက္မႈ ႏွင့္ အိုဘားမားအစိုးရ၏မူ၀ါဒ
(ရိုက္တာသတင္းဓာတ္ပံု) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၀ရက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရခိုင္တို႔အၾကား တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္အတြင္း မီးရႈိ႕ထားေသာအိမ္ရာမ်ားအနီး ကိုယ္တိုင္လုပ္လက္နက္မ်ားစြဲကိုင္၍ လမ္းေလွ်ာက္ေနေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတစ္ဦး
“ျမန္မာျပည္တြင္း ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္နဲ႕ ေခ်ာက္ခ်ားဖြယ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဆန္႕က်င္ရပ္တည္ျခင္းေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ ဒီကာလအတြင္း တကယ္ကို အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါဝင္ေပးခဲ့တယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ျမင္မိပါတယ္။”
“ ဒီကေန႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တစ္ေထာင္ေက်ာ္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ပါၿပီ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ခိုင္မာတဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အဦးထံ ေရွ႕ရႈ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရး အတြက္ ျမန္မာျပည္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကူညီသြားမွာပါ။ အေျခခံဥပေဒျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးနဲ႔ ရင္ၾကားေစ့သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကိုလည္း ေထာက္ခံ အားေပးလ်က္ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ေျပာင္းလဲမႈဖက္ ဦးတည္ခဲ့ရင္ ပိတ္ပင္မႈမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျဖေလ်ာ့သြားပါမယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ တာ၀န္ယူႏိုင္ေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျဖစ္ေစေရး၊ အာဏာရွင္စံနစ္ရဲ႕သံမဏိလက္သီးေအာက္မွာ ကာလၾကာရွည္ဒုကၡခံစားခဲ့ရတဲ့ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းလႈပ္ရွားသူမ်ားနဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ ခိုင္မာအားေကာင္းေသာ အေထာက္အကူရေရးကို တိုက္တြန္းသြားပါမယ္ ”။
အိုဘားမားအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရိွႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို မိမိတို႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေအာင္ျမင္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားအနက္ တစ္ခုအျဖစ္ မၾကာခဏ ညႊန္းဆိုေလ့ရိွသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ကာလရွည္မွလြတ္ေျမာက္ခဲ့၍ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည့္ စစ္အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ စစ္တပ္တစ္ပိုင္းအရပ္သားတစ္ပိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအျဖစ္လမ္းေဖာ္ခဲ့စဥ္ လႊတ္ေတာ္အတြက္ အမတ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ယင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ စစ္အရာရိွေဟာင္းမ်ား မင္းမူႀကီးစိုးလ်က္ရိွရာ အာဏာရွင္အနံ႔အသက္မကုန္ေသးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ေနသည္။
သမၼတအိုဘားမားသည္ လူထုႏွင့္ မီဒီယာ၏ အာရုံစိုက္ျခင္းခံရေသာ မိမိ၏ ၂၀၁၂ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ျဖင့္ သမၼတဦးသိန္္းစိန္အစိုးကို ခ်ီးေျမွာက္ခဲ့သည္။ ယင္းကာလအတြင္း ဦးသိန္းစိန္မွ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ဒီမိုကေရစီအေျခခိုင္ေရး အခ်က္ ၁၁ ရပ္ကို ကတိေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အိမ္ျဖဴေတာ္သို႔ အလည္အပတ္ေရာက္ရိွရာတြင္ ထိုအခ်က္မ်ားကို ဦးသိန္းစိန္မွ ထပ္မံအတည္ျပဳခဲ့သည္။
ယင္းသို႔ ႏိုင္ငံေရးအရအသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားသည္ ခက္ခဲရစၿမဲျဖစ္ေလရာ အိုဘားမားအစိုးရအဖြဲ႕က ထိန္းညိွတုန္႔ျပန္မႈကိုသာ ျပဳလုပ္ထား၏။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈျပဳရန္တြန္းအားေပးရာ၌ ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈျဖစ္ေအာင္ အားေပးသည့္အေနႏွင့္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားစြာကို ဖယ္ရွားေပးလိုက္ၿပီး ယခုအခါ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မျပတ္ဝင္ေရာက္လ်က္ရိွ ေနသည္။ စစ္တပ္မွေရးဆြဲခဲ့သည့္ အေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ၏အနည္းဆံုး ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ စစ္တပ္အတြက္ လ်ာထားေပးရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေဒၚစုၾကည္၏ႏိုင္ငံေရးပါတီအေနျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံအမတ္ေနရာမ်ားမွာ ႀကီးမားစြာကန္႔သတ္ခံထားရေပသည္။ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒ၏စည္းမ်ဥ္းမ်ားက သူမအား သမၼတျဖစ္ေရးကို ပိတ္ဆို႔ေန၏။
ပိတ္ဆို႕မႈမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ရုပ္သိမ္းေပးျခင္းက မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္စြာတိုက္ခိုက္မႈမ်ား ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡေရွ႕ဆက္ေနမႈမ်ားကဲ့သို႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခ်က္တို႔ကို ပိုမိုဖြင့္ခ်ျပရန္ အစိုးရအား တြန္းအားေပးဖို႔တြင္ အေမရိကန္၏ ပါဝါကို အားနည္းသြားေစသလားဆိုသည္မွာ အဓိကေမးျမန္းစရာ ျဖစ္လာေပသည္။
ဤအေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ရန္အလို႔ငွာ Samantha Power ႏွင့္ Susan Rice တို႔၏အဆိုအရ အိုဘားမားအစိုးရသည္ စက္ဆုပ္ဖြယ္အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားအေပၚ မည္သို႔ ဆန္႕က်င္ရပ္တည္မည္နည္း၊ အရပ္သားအဖြဲ႕အစည္းလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ျပည္သူတို႔အား သန္စြမ္း အားေကာင္းသည့္ေထာက္ခံခ်က္ျဖစ္လာေအာင္ မည္သည့္ အေပးအယူျပဳမည္နည္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျမွင့္တင္ရန္ အေမရိကန္မွ မည္သို႔ရည္ရြယ္ထား သနည္း ဟူေသာအေၾကာင္းတို႔ကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ သံုးသပ္ရေပလိမ့္မည္။
အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရိွတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ေသာ Power သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၌ အိုဘားမား၏ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ဘေလာ့ဂ္ပို႔စ္တစ္ခု၌ “ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈတြင္ တာ၀န္ရိွသူမ်ားအား မဆိုင္းမတြေဖာ္ထုတ္စီရင္ရန္ အထူးလိုအပ္ေနေၾကာင္း ” အပါအ၀င္ အခ်ဳိ႕အေရးပါသည့္ အခ်က္မ်ားကို ခ်ျပခဲ့သည္။
လက္ရိွ ဘာသာေရး လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားအၾကမ္းဖက္မႈအႏၱရာယ္မွာ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ ေဒသတြင္းအဖို႔ နက္နက္ရိႈင္းရိႈ္င္း စိုးရိမ္စရာ အျဖစ္ရိွေနေသး၏။ အေရးယူေျဖရွင္းမႈပ်က္ကြက္ခဲ့ေသာ္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ညီညြတ္ေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ေရရွည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ား သို႔ေရွ႕ရႈသည့္ တိုးတက္မႈမွာ ယိုင္နဲ႕ ၿပိဳလဲသြားေပလိမ့္မည္။ ေဒသအမ်ားအျပားတြင္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအပါအဝင္ ျပည္သူလူထုအေပၚ ဆိုးဝါးေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားက ရိွေနဆဲ၊ ေထာင္ေသာင္းခ်ီသည့္ ေနရပ္စြန္ ႔ဒုကၡသည္မ်ားအား လူသားခ်င္း စာနာကူညီေပးေရးမွာလည္း ျပႆနာႀကီး တစ္ရပ္အျဖစ္ အသြင္ေဆာင္ေနဆဲ။ အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတို႔သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေရရွည္တည္တံ့ေစမည့္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုအား အတူတကြ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ အေရးေပၚလိုအပ္ေနေပသည္။ ၄င္း၌ လူနည္းစုအခြင့္အေရးမ်ား၊ ကြဲျပားျခားနားမႈအေပၚ အၾကမ္းဖက္ျခင္းမျပဳဘဲ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမႈျဖင့္ေျဖရွင္းေရး၊ အတိတ္ဒဏ္ရာမ်ားကို ကုစားေရး၊ ျပန္လည္ျပဳျပင္မႈလမ္းေၾကာင္းသို႔ ေခၚေဆာင္ေရး စသည္မ်ား ပါ၀င္ရပါမည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၏အေျခအေန၊ မၾကာေသးမီကျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ အျခားမြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ႏိုင္ငံတြင္းရိွ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ လံုၿခံဳေဘးကင္းေရး ခိုင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အေရးတၾကီး အလ်င္အျမန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း အေျဖထုတ္ျပေနေပသည္။ အၾကမ္းဖက္ျခင္းဆိုင္ရာသတင္းမ်ားအားလံုး စံုစမ္းစစ္ေဆးကာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ရံုးတင္အေရးယူရန္၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ေပးရန္၊ ျပည္တြင္းေနလူထုအားလံုးအတြက္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာအခြင့္အလမ္းကိုေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ အေရးႀကီးပါသည္။
သတိျပဳစရာအခ်က္မ်ား
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတစ္ေထာင္အား လႊတ္ေပးလိုက္ျခင္းကို Rice က မိန္႔ခြန္းေျပာစဥ္ ထည့္သြင္းခ်ီးမႊမ္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ အစိုးရသည္ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားကို မဆိုစေလာက္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ အက်ဥ္းေထာင္သို႔ တဖန္ျပန္သြင္းႏိုင္သည့္ နားလွည့္ပါးရိုက္ အခ်ည္အေႏွာင္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုမူ သူမမွ ေဖာ္ျပရန္ သတိလက္လြတ္ျဖစ္သြားခဲ့သည္။
ဤတြင္ ေလ့လာသူတစ္ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူ႔အခြင့္အေရးေပၚရပ္တည္ေပးေသာ အေထာက္အထားျပသရန္ Power အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သံတမန္ထံမွေပါက္ၾကားေသာသတင္းအရ လူ႔အခြင့္အေရးကို ၂ ႏွစ္တိုင္တိုင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ လႈပ္ရွားခဲ့သူအက်ဥ္းသားမွာ လႊတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းမလွစြာျဖင့္ ထိုသူသည္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာတြင္၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွကိစၥတစ္ခုျဖင့္ စြဲခ်က္တင္၍ ျပန္လည္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံလိုက္ရသည္။ Power မွာ လတ္တစ္ေလာ (ျပန္လည္)ဖမ္းဆီးမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တစ္စြန္းတစ္စပင္ မသိထားေခ်။ ၂၀၁၄ ႏွစ္သစ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာအက်ဥ္းသား တစ္ေထာင္ေက်ာ္ က်န္ရစ္ေနေသးသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနေလရာ နားလွည့္ပါးရိုက္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေပၚလြင္လာေပသည္။
သံတမန္ေရးထိရွမခံရသည့္အေျခအေနေအာက္မွ ေမးျမန္းလာေသာ ေမးခြန္းအေပၚ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာနမ ွအထက္တန္းအရာရိွ တစ္ဦးက ကိုယ္စားေျဖၾကားခဲ့ရသည္။ ယင္းသို႔ နားလွည့္ပါးရိုက္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ စိုးရိမ္မကင္းရိွဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၄င္းသည္ စုရုံးခြင့္ႏွင့္ဆိုင္သည့္ ဥပေဒကဲ့သို႕ေသာ ျပဳျပင္တည့္မတ္ရန္လိုအပ္သည့္ ဥပေဒဆိုးမ်ားကုိ ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ရန္ အစိုးရအား တြန္းအားေပးေနေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္မွာ ျပန္လည္ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရမႈမ်ားစြာအတြက္ အေျခခံအခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း – “ အစိုးရကို တြန္းအားေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မရွက္မေၾကာက္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ ” ဟု ဆိုခဲ့သည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္အေစာပိုင္း၌ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ရပ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအုပ္စုမ်ားမွ စိုးရိမ္ပူပန္ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းက သူတို႔၏လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ႀကီးစြာကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားႏွင့္ အရပ္သား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားမွ ျပန္လည္ေရးသား သတ္မွတ္ရန္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက လမ္းေၾကာင္းေဖာ္ေပးခဲ့သည္။ “အခုထြက္လာတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းက ေတာ္ေတာ္ေလးကိုေကာင္းပါတယ္ ” ဟု ထိုအရာရိွက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ထုိမူၾကမ္းမွာ ဥပေဒအျဖစ္ အတည္မျပဳေသး၊ အျခားဥပေဒမ်ားလည္း ျမွင့္တင္ျပ႒ာန္းမႈ မရွိေသး။ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔သည္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္လာၿပီး ဖိႏွိပ္ေရးဥပေဒမ်ားကို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပရန္ ျပင္ဆင္လာၾကသည္။
အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားမွ လူသိရွင္ၾကားဆိုထားေသာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာလည္း လမ္းေၾကာင္းေပၚတက္မလာေသးေပ။ ဇူလိုင္ ၁၅ ရက္၊ ၿဗိတိန္တြင္ေပးေသာ မိန္႔ခြန္း၌ ဦးသိန္းစိန္က “ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ေက်ာ္လြန္ၿပီးတဲ့အခါ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးျဖစ္ေတာ့မွာပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိ္မ္အျဖစ္ ျမန္မာျပည္ထဲ ေသနတ္သံေတြ တိတ္ဆိတ္သြားေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္ ” ဟူ၍ ေၾကျငာခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ေသနတ္မ်ားမွာ အသံမတိတ္ခဲ့။ တစ္ေလာကလည္း ညိွႏႈိင္းေရးေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္မင္းက “ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံအစည္းအေ၀းအတြက္ ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ ျမန္မာျပည္ကိုေရာက္လာတဲ့အခါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈေအာင္ျမင္ေၾကာင္း သတင္းေကာင္းကို တင္ျပႏိုင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္ ” ဟု ဆိုခဲ့ေသးသည္။
အိုဘားမားသို႔ေျပာၾကားခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္၏ကတိေပးအတည္ျပဳခ်က္မ်ားစြာတို႔သည္ အျပည့္အ၀ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရိွခဲ့။ သို႔တည္းမဟုတ္ လ်စ္လ်ဴရႈလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကုလသမဂၢအထူးေကာ္မရွင္နာရံုးတစ္ရံုး ဖြင့္လွစ္ေရးကတိက၀တ္အေပၚ မည္သည့္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မွမရိွေသးေၾကာင္းကို ထိုအရာရိွက “ ကုလသမဂၢရံုးတစ္ရံုး ဖြင့္လွစ္ဖို႔ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျပင္းအထန္ဖိအားေပးေနပါတယ္ ” ဟူေသာစကားျဖင့္ ၀န္ခံေျပာၾကားခဲ့၏။
လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ထင္သေလာက္ ခရီးမေပါက္ေၾကာင္းကိုလည္း အမ်ားျပည္သူတို႔ထံ ထုတ္ၾကားေျပာဆိုခ်က္မ်ား၌ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕ရ၏။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရိွ အာရွအုပ္စုသို႔ တင္ျပရွင္းလင္းေသာ responsible investment in Burma အစီအစဥ္တြင္ State Department Burma coordinator ျဖစ္သူ Judith Cefkin သည္ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡမ်ား၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ အေပၚတိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေၾကာင္းကိုပင္လွ်င္ တစ္လံုးတစ္ပါဒမွ် မဟခဲ့ဘဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအဖို႕ အဓိကဦးစားေပးမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစရန္ျဖစ္သည္ဟူသည္ကိုသာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ ကၽြန္မတို႔မူ၀ါဒထဲမွာ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္ရဲ႕အဓိကေသာ့ခ်က္တစ္ခု နဲ႔ အေမရိကန္အစိုးရအတြက္ အဓိက ဦးစားေပးခ်က္္ကေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈက ျမန္မာျပည္သူတို႕ ေကာင္းစားေရးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ျဖစ္လာမွာပါ” ဟူ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးပါ၀င္ေသာ ပရိသတ္သို႔ ၄င္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အျခားအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအတိုင္းမဟုတ္ပဲ ပိတ္ဆို႔မႈအခ်ဳိ႕ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း၊ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာန ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကန္႔သတ္ပုဂၢိဳလ္စာရင္းမွာလည္း သက္၀င္လႈပ္ရွားမႈ ရိွေနေသးေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္္ငံျခားေရးမွ အထက္တန္းအရာရိွ တစ္ဦးက ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ထိုစာရင္းကို မ်ားမၾကာေသးမီက ထပ္မံတိုးျမွင့္ေပါင္းထည့္လိုက္ေသာ္လည္း ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ဆက္ဆံေရးမကင္းသည့္အခ်က္မ်ားႏွင့္ဆက္ႏႊယ္ေနၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးက႑ မဟုတ္ေခ်။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ ပိုမိုပြင့္ဟလာသည့္တိုင္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္ လိႈင္းသည္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစု၀င္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားမွ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာ ႏိုင္ငံအာဏာပိုင္၏ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အားေပးမႈျဖစ္ေနေၾကာင္း ေပၚလြင္လာ၏။ ျမန္မာ့ ပိုင္နက္ အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထိုင္လာၾကလင့္ကစား ႏိုင္ငံသားေပးရန္ျငင္းပယ္မႈအပါအ၀င္ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားက ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ထားၾကသည္။ အေမရိကန္သံအမတ္ ဒဲရက္ မစ္ရွဲလ္ (Derek Mitchell) သည္ ထိုေဒသသို႔ ေလးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေရာက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
“ ရန္ကုန္က ကၽြန္ေတာ္တို႔သံရံုးကေနဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရကို ဒီျပႆနာအေရးမွာ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္နဲ႕ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္္ဖို႔ ၊ မလုပ္မျဖစ္လို႕ အခ်ိန္ကိုက္ ထင္ေၾကးမ်ိဳးနဲ႕ မဟုတ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေသြးထိုးမိႈင္းတိုက္ေနသူအားလံုးကို အျမစ္ျပတ္ႏိွမ္ႏွင္းဖို႔ ဖိအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မႈနဲ႔လူမ်ဳိးခြဲျခားအၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ပိုမိုျပင္းထန္တိက်စြာ အေရးယူဖို႔၊ ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကျဖစ္စဥ္ေတြအပါအ၀င္ မရပ္မနားဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခ်က္ေတြကို ၾကပ္မတ္လမ္းညႊန္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကပါတယ္ ” ဟု ထိုအရာရိွမွပင္ ေျပာဆိုပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ဆက္ဆံေနပံုႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္မိေၾကာင္း အိုဘားမွအစိုးရက ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံႏွင့္ပူးတြဲ ထုတ္ျပန္ေျပာဆို ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအတြင္း လြတ္လပ္ေသာကြင္းဆင္းေလ့လာမႈျပဳလုပ္ရန္ လူ႔အခြင့္အေရးေဗဒပညာရွင္မ်ား(PHR)၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ၁၂ ဦး ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးတို႔၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကိုေတာ့ မေထာက္ခံခဲ့ေခ်။ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းအထိ ဒုကၡသည္စခန္း၌႔ ေရာက္ေနၾကရသည္။
လြတ္လပ္ေသာစံုစမ္းမႈကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အဘယ္ေၾကာင့္ မေထာက္ခံေၾကာင္း ရွင္းလင္းရာ၌ “ အနာဂတ္အၾကမ္းဖက္မႈကို အေကာင္းဆံုးကာကြယ္ႏုိင္တာကေတာ့ တာဝန္ယူ(တတ္)မႈပါပဲ။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီမ်က္ႏွာစာအေပၚမွာ ပိုမိုေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေလးအနက္ထားဖိအားေပးသြားမယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ တာ၀န္ရိွသူတစ္ဦးခ်င္းကို စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူမႈ စတင္ေနပါၿပီလို႔ဆိုေပမယ့္လည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီ့ထက္ ပိုလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ့ထက္ ပိုလုပ္သင့္တယ္ ” ဟူ၍ ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့၏။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား တိုက္ခိုက္မႈမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ေနသည္ဟု သတင္းႀကီးေနေသာ နစက အမည္ရိွ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကို ဖ်က္သိမ္းရန္ကိုလည္း မိမိတို႔မွ တြန္းအားေပးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းတပ္ဖြဲ႕ကို ေဒသခံရခိုင္ရဲမ်ားျဖင့္ အစားထိုးလိုက္ေၾကာင္း၊ သို႕ေသာ္ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္မ်ား အေပၚ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္္ တိုးတက္လာႏိုင္ေခ် မရိွသေလာက္ပါဟု သတင္းအခ်ဳိ႕ကဆုိေၾကာင္း၊ အစားထိုးမႈကို မိမိတို႔မွ ဆက္လက္ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း ထိုအရာရွိမွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ နစကအား ေထာက္ပံ့ေနမႈကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္းက ဦးသိန္းစိန္အေနႏွင့္ နစကကို ဖ်က္သိမ္းေစလိုက္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည္သူတစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
နစကအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးခ်င္းစီကို အဘယ္ေၾကာင့္ ဦးတည္မပိတ္ဆို႔သနည္း ဟူေသာေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ “ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ နစကအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးခ်င္းစီကို စာရင္းျပဳစုတာဟာ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္တိုင္က တာဝန္ယူေျဖရွင္းခဲ့တာထက္ပိုတဲ့ သရုပ္ျပလုို႕ရေလာက္တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရိွလာဖို႕ မရိွသေလာက္ပါဘဲ ။ အေထာက္အထားခိုင္ခိုင္လံုလံုရလာတဲ့အခါ အုပ္စုလိုက္ေရာ တစ္ဦးခ်င္းစီကိုပါ ျပန္လည္စိစစ္လို႔ ပိတ္ဆို႔ စာရင္းသစ္ထဲ ထည့္သြင္းရပါလိမ့္မယ္ ” ဟု ၄င္းကပင္ ေျဖၾကားသည္။ ဆက္လက္၍လည္း အိုဘားမားအစိုးရသည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အတြက္ ႏိုင္ငံသား လမ္းေၾကာင္းကို ဖန္တီးေပးရန္ အာဏာပိုင္တို႔အား အမွန္ပင္ တိုက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း၊ အာဏာပိုင္မ်ားက ထိုကိစၥအတြက္ မိမိတို႔ထံ အစီအစဥ္မ်ားရိွသည္ဟု ဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ၄င္းမွာ ႏႈတ္ေျပာ သက္သက္မဟုတ္ဟု မိမိတို႔မွထင္ျမင္ေၾကာင္း၊ အစိုးရအတြင္း ျပင္ဆင္မႈ လကၡဏာအခ်ိဳ႕ကို ျမင္ေတြ႕ေနရေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ၄င္းတို႔သည္ ျပည္တြင္းတုန္႔ျပန္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စိုးရိမ္မႈရိွေနေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျပႆနာဘုန္းႀကီး အရွင္၀ီရသူအား တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွ “the face of Buddhist terror” ဟု တံဆိပ္ကပ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္က ထုိသူ႔ကို အကာအကြယ္ေပးခဲ့ျခင္းမွာ ထူးျခားလွသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈတိုးျမွင့္ရန္ အိုဘားမားအစုိးရ၏ေျခလွမ္းဆန္႔ထုတ္ျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိရိွေသာ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားကို အလန္႔တၾကား ျဖစ္သြားေစသည္။
“ အသင္တို႔၏ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ လက္ရိွခ်ဥ္းကပ္ခ်က္က ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား အထူးပူပင္စိုးရိမ္မႈျဖစ္ေစပါသည္။ ၄င္းသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေပၚ ဗမာစစ္တပ္၏လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေစာ္ကားမႈမ်ားအဆံုးသတ္ေစေရးဟူေသာ ပန္းတိုင္ကို အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမည္မဟုတ္သလို၊ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးသို႔ နီးကပ္သြားေစလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းႏွင့္စစ္တပ္၏စီးပြားေရး လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈရပ္တန္႔ေရး ကဲ့သို႔ေသာ တင္ႀကိဳ သေဘာတူညီခ်က္ အပါအ၀င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္းမျပဳဘဲ စစ္ေရးပူးေပါင္းဆက္ဆံမႈသို႔ တက္လွမ္းမႈ မျပဳပါရန္ ေမတၱာရပ္ပါသည္ ” ဟု တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုအဖြဲ႕မ်ားမွ အိုဘားမားထံသို႔လည္းေကာင္း၊ ၿဗိတိန္ႏွင့္ၾသစေတးလ်၏ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားထံသို ႔လည္းေကာင္း ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
အိုဘားမားအစိုးရ၏ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈဆန္႔ထုတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အခ်ဳိ႕က သံသယရွိၾကသည္။ “ ဗမာစစ္တပ္ဟာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲက လူေတြကိုသတ္ျဖတ္တာ၊ မုဒိန္းက်င့္တာ၊ ေျမယာသိမ္းယူတာ အဆံုးသတ္ ရပ္တန္႔ေရးအတြက္ သင္တန္းေပးစရာမလိုအပ္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ျမင္တယ္ ” ဟူ၍ မၾကာေသးမီက လႊတ္ေတာ္ၾကားနာမႈတစ္ရပ္၌ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ Joseph Crowley (D-N.Y.) မွ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
Power သည္ အိုဘားမားအစိုးရအဖြဲ႕၏ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာေအဂ်င္စီတစ္ခုျဖစ္ေသာ ရက္စက္မႈကာကြယ္ေရးဘုတ္အဖြဲ႕ျဖစ္ေပၚေအာင္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ယင္းဘုတ္အဖြဲ႕က
Central African Republic ႏိုင္ငံတြင္း စစ္ရပ္စဲေရးႀကိဳးပမ္းသည့္အခန္းက႑၌ ထိုဘုတ္အဖြဲ႕က တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း သတင္းမ်ားက ဆိုထားပါသည္။
လက္တည့္စမ္းေနျခင္းေလာ ?
အာဏာရွင္စံနစ္မွ ဒီမိုကေရစီစံနစ္အကူးအေျပာင္းျဖစ္စဥ္တြင္ ေတာ္ရံုတန္ရံု မေခ်ာေမြ႕တတ္ေခ်။ အတားအဆီးအေႏွာင့္အယွက္ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ား ရိွေနတတ္ၾကသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတေနရာမရေအာင္ တားဆီးထားသည့္ အေျခခံဥပေဒစည္းမ်ဥ္းအား အေျပာင္းအလဲမလုပ္လွ်င္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို သူမ၏ပါတီက သပိတ္ေမွာက္္မည့္အေျခအေနတြင္ ရိွေနသည္။ မည္သို႔ေရွ႕ဆက္မည္မွာ မေသခ်ာေသးေသာ္လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလို အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားကမူ သက္၀င္လႈပ္ရွားသည့္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္လာေအာင္ အားသြန္ခြန္စိုက္ ရင္းႏွီးေပးထားၾက၏။
ရက္စက္မႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ရပ္တည္ေနပါသည္ဟု အေမရိကန္အာဏာပိုင္မ်ားက တစိုက္မတ္မတ္ဆိုေနေသာ္လည္း လူသတ္ေကာင္တရားခံမ်ားမွာ လံုးလံုးလ်ားလ်ားလြတ္ေျမာက္ေနေသးသည္ သို႔တည္းမဟုတ္ မဆိုစေလာက္မွ်သာ အေရးယူခံရေသးသည္။ (၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းေရးသားခဲ့သည့္ Power ၏ တင္ျပခ်က္စာသားကို တစ္လံုးတစ္ေလမွ် အေျပာင္းအလဲမရိွေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုေဖာ္ျပခ်က္အတိုင္း ဧကန္ပင္ အေျပာင္းအလဲဟူ၍ စိုးစဥ္းမွ် မရိွေသးပါ)။ ေရွ႕ဆက္ဆိုရပါလွ်င္ အေမရိကန္အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတို႔အား လႊတ္ေပးျခင္းအေပၚ ခ်ီးမႊမ္းခန္းဖြင့္ေနသည္ထက္ ၄င္းမွာ နားလွည့္ပါးရိုက္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္သာျဖစ္ၿပီး ယင္းသို႔ေသာဥပေဒမ်ားကိုစြန္႔လႊတ္ရန္ မျပတ္တမ္း ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပ သင့္ေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအရ ေအာင္ျမင္မႈရေသာႏိုင္ငံ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အေျပာႏွင့္အလုပ္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးျဖင့္ မျပတ္တမ္း ႏိုးႏိုးၾကားၾကား တြန္းတိုက္မႈမျပဳပါေသာ္ သဲထဲေရသြန္သာ ျဖစ္လိမ့္မည္တည္း။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Glenn Kessler ၏ The Washington Postမွ မူ၀ါဒေရးရာေ၀ဖန္ခ်က ္ေဆာင္းပါး How much has the United States been ‘standing up against’ atrocities in Burma? ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
