News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

  • မဒီနဟ္ မွ “၀တ္ေက်ာင္းအက်ဳိးေဆာင္မ်ား” သမိုင္း

    ေမ ၁၇ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ki02_big
    မကၠဟ္ နဲ႔ မဒီနဟ္ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွစ္ခုအတြက္ နစ္ျမဳပ္အက်ဳိးေဆာင္သူမ်ားရဲ႕ သမိုင္းကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာဆီ ျပန္ေမွ်ာ္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ မဒီနဟ္ၿမိဳ႕က တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ဆယ္ဦးမွ်သာ က်န္ရစ္ေနေသာ္လည္း သူတို႔အေၾကာင္းေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက မကၠဟ္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာေရာ မဒီနဟ္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာပါ သူတို႔တစ္ေတြ ရိွေနခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။

    သူတို႔တစ္ေတြရဲ႕ အသြင္အျပင္၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ အိမ္ေထာင္ေရး၊ လစာ၊ တာ၀န္၊ လူမႈအဆင့္အတန္း စသျဖင့္ ေလ့လာမႈမ်ားစြာနဲ႔ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကေသာ္လည္း အေသးစိပ္တင္ျပထားတဲ့ သမိုင္း၀င္အေထာက္အထားေတြကို ဘာသာျပန္တင္ျပမႈ မရိွေသးဘူးလို႔ မကၠဟ္ေန႔စဥ္သတင္းစာက ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။

    ေလ့လာမႈတစ္ရပ္မွာ အဲ့ဒီ ၀န္ေတာ္ေဆာင္ေတြကို စုလ္သြာန္ ႏူရြတ္ဒီးန္ အလ္ရွဟီးဒ္က ဟိဂ်ာ့ဇ္နယ္ဆီ ၁၁၆၁ ခုႏွစ္မွ ေစလႊတ္ပို႔ေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အျခားေလ့လာမႈမ်ားမွာေတာ့ အုမိုင္ယဒ္မင္းဆက္ကိုထူေထာင္သူ မုအာ၀ီယဟ္ ဘင္န္ အဗူစုဖ္ယာန္ က ျမင့္ျမတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွစ္ခုမွာ ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားကို ပထမဆံုး ခန္႔အပ္တဲ့ ဘုရင္ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။

    အဲ့ဒီ ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားရဲ႕ ၀တၱရားကေတာ့ ျမင့္ျမတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွစ္ခုကို မ်က္ေျခမျပတ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းျဖစ္တယ္။ တမန္ေတာ္ရဲ႕ ဂူဗိမာန္ကို ေစာင့္ၾကပ္ျခင္းလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြကို တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းမွာ စတင္ထားရိွတယ္လို႔ ေလ့လာ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားက တင္ျပၾကတယ္။ ဒီေကာက္ခ်က္ကို အေၾကာင္းသံုးရပ္ေပၚအေျခခံတင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

    ပထမအေၾကာင္းကေတာ့ ပထ၀ီေဗဒပညာရွင္နဲ႔ခရီးသည္ျဖစ္သူ အိဗ္ႏု ဂ်ဳဗိုင္းရ္ မကၠဟ္ကို ၁၁၈၃ ခုႏွစ္မွာ ေရာက္ရိွတုန္းက သူ႔ခရီးသြားမွတ္တမ္းမွာ ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားအေၾကာင္း မေဖာ္ျပခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ မဒီနဟ္က တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္သြားေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔အေၾကာင္းကို
    ေရးသားခဲ့တယ္။

    ဒုတိယအေၾကာင္းကေတာ့ ၁၃၂၄ ခုႏွစ္မွာ မကၠဟ္ကို ေရာက္ရိွခဲ့တဲ့ အိဗ္ႏု ဘတူတာ ကလည္း ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း မရိွခဲ့ဘူး။ သို႔ေသာ္ မဒီနဟ္ေရာက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔အေၾကာင္း ပါ၀င္လာတာေတြ႕ရတယ္။

    တတိယကေတာ့ အီဂ်စ္လူမ်ဳိး သခၤ်ာပညာရွင္ Ahmad Al-Qalqashandi (၁၃၅၅ ခုႏွစ္ေမြးဖြား) က မဒီနဟ္က ၀တ္ေက်ာင္း ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားရဲ႕အႀကီးအမွဴး တစ္ဦးကို ခန္႔အပ္တဲ့ ထုတ္ျပန္လႊာတစ္ေစာင္အေၾကာင္း ေရးသားခဲ့တယ္။ မကၠဟ္မွာ အလားတူ ခန္႔အပ္လႊာထုတ္ျပန္ခ်က္အေၾကာင္း ဆိုထားတာ မေတြ႕ရပါဘူး။

    မဒီနဟ္က သြိဳင္ဗဟ္တကၠသိုလ္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ေဒါက္တာ အဟ္မဒ္ အလ္ရွာဘီက “လက္ရိွ၀န္ေတာ္ေဆာင္ အမ်ားစုက နာမက်န္းျဖစ္ေနၾကတယ္။ တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းလာေရာက္ၾကတဲ့ ဧည့္သည္ေတြနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ႀကိဳဆိုဖို႔ေလာက္သာ တာ၀န္ေပးထား ပါတယ္။ တမန္ေတာ့္ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း အေရွ႕ဖက္မွာ တည္ရိွခဲ့တဲ့ ေဒသခံကို အစြဲျပဳလို႔ သူတို႔ကို Aghas လို႔ ေခၚဆိုခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေနရာကေတာ့ ဗလီတိုးခ်ဲ႕စဥ္မွာ ပါ၀င္သြားခဲ့တယ္။ သူတို႔ဟာ မတူကြဲျပားတဲ့ အ၀တ္အစားေတြကို ဆင္ယင္ေလ့ရွိတယ္။ (၀တ္ျပဳရာမွာ) အၿမဲတေစ လိုင္းတန္းတစ္ခုတည္းမွာ အလြန္ရိုက်ဳိးစြာ ရပ္ေလ့ရိွၾကတယ္။

    သူတို႔တာ၀န္ထဲမွာ ေသာၾကာေန႔ဓမၼသဘင္အတြက္ အိမာမ္ေလွ်ာက္လမ္းရဲ႕ေသာ့ သယ္ေဆာင္တာ၊ တမန္ေတာ့္ ဓမၼပလႅင္ကို ေသာၾကာညဥ့္ (ၾကာသပေတးရဲ႕ညဥ့္) မွာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ တို႔ အပါအ၀င္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲ့ဒီတာ၀န္မ်ဳိးေတြကို စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရတဲ့ သန္႔ရွင္းေရး ၀န္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီတစ္ခုကို လႊဲေပးထားပါတယ္။ Aghas အမ်ားစုဟာ အီသီယိုးပီးယား နဲ႔ ဆူဒန္ႏိုင္ငံက လာေရာက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ေျပာျပတယ္။

    သူက ဒီလို ထပ္ေလာင္းေျပာျပပါတယ္။ “ ၀န္ေတာ္ေဆာင္ Aghas မ်ားဟာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲက မီးလံုး/မီးေခ်ာင္းနဲ႔ ဖေယာင္းတိုင္ေတြကို အစဥ္တစိုက္ လဲလွယ္ေပးတတ္တယ္။ အိရွာဟ္ ညဥ့္၀တ္ျပဳမႈၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗလီအႏွံ႔သြားၿပီး ၀တ္ျပဳသူေတြကို အိမ္ျပန္ၾကဖို႔ ခ်ဳိသာယဥ္ေက်းစြာနဲ႔
    တိုက္တြန္းေျပာၾကားေလ့ ရိွပါတယ္။ သူတို႔ထဲက တစ္ဦးကေတာ့ ၀တ္ေက်ာင္းအတြင္းထဲမွာ အိပ္ေလ့ရိွတယ္။ ခ်ဥ္းနင္းက်ဴးေက်ာ္သူမွန္သမွ်ကို ကာကြယ္ဖို႔ပါ။ ဖဂ်ရ္ အရုဏ္ဦး၀တ္ျပဳခ်ိ္န္မတိုင္မွီ မုအပ္ဇင္န္ – ၀တ္ျပဳေရးသံေတာ္ဆင့္ လာႏိုင္ဖို႔ ဗလီကို ဖြင့္ေပးတယ္။ သံေတာ္ဆင့္က ၀တ္ျပဳမႈအတြက္ ဖိတ္ေခၚဟစ္ေၾကြးတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ သူက ဗလီတစ္ခြင့္လွည့္ၿပီး တံခါးအားလံုးကို ဖြင့္ေပးပါတယ္ ”။

    Ref: Saudi Gazette

  • ဦးပိန္တံတား သမိုင္းစကား မမွားေစဖို႔

    ေဖေဖာ္ဝါရီ  ၁၁၊ ၂၀၁၁
    M-Media
    ေဆာင္းပါးရွင္- ေမာင္သဲနီ

    ဦးပိန္တံတားေခၚ ေတာင္သမန္ တံတားကိုပုဂံမင္း လက္ထက္သကၠရာဇ္ ၁၂၀၉ ခုႏွစ္မွာ အမရပူရျမိဳ႕ ၀န္ ဦးဘိုင္ဆပ္နဲ႔ ျမိဳ႕စာေရး ေမာင္ပိန္ တို႔ဦးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဒီတံတား ဟာဒီကေန႔ ျမန္မာ ျပည္ရဲ႕ ဂုဏ္ေဆာင္တံတား ျဖစ္ေနပါျပီး။ အေရွ႕အာရွမွာ သက္တန္းအရွည္းဆံုး သစ္သားတံတားအျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂုဏ္ယူ ၀င့္ၾကြားေန ရျပီး ကမာၻလွည္႔ ခရီးသည္ေတြရဲ႔မ်က္စိ ပေသဒ ဆြဲေဆာင္ ျခင္းခံေနရတဲ့ ေနရာလည္းျဖစ္ ၊ ႏုိင္ငံျခားေငြရွာေပးေနတဲ့ ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါသမိုင္း ၊ အေမြ၊ ျမန္မာယဥ္ ေက်းမႈအ ေမြ တစ္ခုပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထိန္းသိမ္းရမွာပါ။

    ဒီအေၾကာင္းကို စာေရးဆရာတစ္ခ်ိဳ႕ မၾကာခန ဂုဏ္ယူစြာ ထုတ္ေဖၚေရးသားၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုေရး တဲ့အခါမွာလည္း တစ္ခါတစ္ခါ ျမန္မာ ဘုရင္ နဲ႔ ျမန္မာဘုရင္ ရဲ႕ေျမာက္စား ခံရသူေတြကို အထင္ေသးေစတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား ရဲ႕စြပ္စြဲ ႏွိမ္ခ်ေရးသာခ်က္ေတြကို အေထာက္ အကူ ျပဳမဲ့ အေရးသားေတြ ေဖၚျပလာတာကို မၾကာခဏေတြ႕ရတဲ့အတြက္ အေတာ္ပဲ၀မ္းနည္းေၾကကြဲရပါတယ္ ။ ဒီကေန႔ ဒီေလာက္ေတာင္ အေရးထား ဂုဏ္ယူ ေနရတဲ့ အဆင္ေရာက ္ရ တဲ့ ဦးပိန္ တံတားေဆာက္ လုပ္ျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ ကိုလည္း မဟုတ္တလ်ား စြပ္စြဲေရးသား တာလည္း ေတြ႕ရတက္ပါတယ္

    .. ျမိဳ႕၀န္ကုလား ဘိုင္ဆပ္ တို႔ရဲ႕အၾကံက အင္းရဲ႕အေရွ႕ဘက္မွာရွိတဲ့ ဘိုင္ဆပ္နဲ႔ ဘာသာတူနဲ့ အမ်ိဳးအႏြယ္ေတြကို ဘိုင္ဆပ္အလိုရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ အလ်င္ျမန္ အလြယ္တကူေရာက္ရွိျပီ အမရပူရ ထီးနန္းကိုေတာင္ အရယူဖို႔ၾကံစည္ ထားတယ္… လို႔စြပ္စြဲ ထားခ်က္ကို ေဖၚျပေလ႔ရွိပါတယ္။

    အဲဒီလိုစြပ္စြဲရေအာင္ ခိုင္လံုတဲ့ အေထာက္အထားလည္း မရွိပါဘူး။ ခိုင္မာတဲ့သမိုင္းစာအုပ္ ေတြျဖစ္တဲ့ ဦးကုလား ရာဇ၀င္ ၊ မွန္နန္းရာဇ၀င္ ၊ ကုန္းေဘာင္မဟာ ရာဇ၀င္မ်ားမွာလည္း လံုး၀မပါပါဘူး။ စာဖတ္ပရိသတ္ မ်ားကို ဦးပိန္တံတားေဆာက္လုပ္ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းေတြကို အရွိကိုအရွိတိုင္းသိရွိေအာင္ ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္ ။

    အဲဒီတံတားၾကီး မေဆာက္ခင္ အသာဖယ္ယာ ေခါင္းေဆာင္တဲ့သံအဖြဲ႕ အင္း၀ျမိဳ႕ကို လာၾကတုန္းက ေတာင္သမန္ကို သူတို႔ပိုင္တဲ့ သေဘာၤနဲ႔ျဖတ္ျပီး ၀င္လာၾကတာ နန္းေတာ္ျမိဳ႕ရိုးအထိ ေပါက္ခဲ့တယ္ ။ ဆိုတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းရွိဘုးတယ္။ ဒီ ဦးပိန္ တံတား ေဆာက္ျပီးေနာက္မွာ ေတာ့ နယ္ခ်ဲ႕ သေဘၤာေတြ ဟာ နန္းေတာ္ဦးထိ မေရာက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘုး။ ဒါကိုေတာ့ျမင္တက္ဖို႔ လိုပါတယ္။

    (အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္ ႏွစ္ ၂၀ျပည္႔ အထူးစာေစာင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၂ မွာ တိုင္းရင္းသား အစၥလာမ့္သာသနာ ၀င္ေလာကမွာ ျမန္မာ့ သမိုင္း ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေလးစားခံရတဲ့ဆရာၾကီး ပသီဦးကိုကိုေလး ၏ ေဟာေျပာခ်က္ (ခ်က္ (၃) ခ်က္ ေဆာင္းပါးမွ)

    ဤသို႔ နယ္ခ်ဲ႔ အႏၱရယ္မွ လြတ္ကင္းေအာင္ ပရိယယ္ၾကြယ္ၾကြယ္ျဖင့္ တားဆီးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အမရပုူရ ျမိဳ႕ပတ္၀န္က်င္ ကိုတစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏွစ္လေက်ာ္ ေရလႊမ္းမိုး လ်က္ရွိရာ လူမ်ားစီးပြားေရး အတြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူ ျဖတ္သန္း သြားႏိုင္ရန္အတြက္အေမွ်ာ္ အျမင္ၾကီးစြာျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    ( တကၠသိုလ္ ေန၀င္း ဘာသာျပန္ အင္း၀ေရာက္ ျဗိတိသွ်သံ )

    ျမိဳ႔စာေရးဦးပိန္သစ္သား တံတား တစ္ခုေဆာက္လုပ္ရျခင္းရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ( ၁၄) အမရပုရျမိဳ႕အေၾကာင္း မွာ-

    ပုဂံမင္း လက္ထက္က ျမိဳစာေရး ေမာင္ပိန္သည္ ထိုအင္းကိုျဖတ္၍ သစ္တားတံတားၾကီးတစ္ခု ေဆာက္လုပ္လႈဒါန္းခဲ့ရာ ယခုတိုင္ ရွိေသးသည္။ ေတာင္သမာန္ အင္းတစ္ဖတ္တြင္ ပုဂံမင္း တည္းထားခဲ့ေသာ ေက်ာက္ေတာ္ၾကီးဘုရားရွိသည္။ …လို႔ေဖၚျပထားေတာ့ အစၥလာမ္ ဘာ သာ ၀င္ တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ျမိဳ႕စာေရး မင္းေမာင္ပိန္ ဟာေစတနာအေလ်ာက္ တံတား ေဆာက္ လုပ္လႉဒါန္းရာမွာ တံတားတစ္ဖတ္ခ်က္မွာရွိတဲ့ ရြာမ်ားက ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ေတြ လြယ္ လင့္ တကူ အႏၱရယ္ကင္းရွင္စြာနဲ႔ ဘုရားဖူး သြားႏုိင္ပါေစ ဖို႔ဆိုတဲ့ ေစတနာကိုလည္း ဘယ္ သူမွ မျငင္းႏုိင္ပါဘူး ။ ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း လိုခိုင္မာတဲ့ က်မ္းၾကီးက ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္း ခဲ့သည္ ဟု ေဖၚ ျပထားပါသည္။

    ျမိဳ႕စာေရးမင္း ဦးပိ္န္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္မွာ ဦးပိန္တံတာား တစ္ခုတည္းသာမက ဦပိန္သည္ စက်င္၀ေခ်ာင္း ကိုျဖတ္လ်က္ ေတာင္ၾကီးတံတား ဟသၤာတံတား ၊ ပန္ဘဲတဲ့တား၊ ဗံုအိုးတံတား ၊ စက်င္၀တံတား ၊ ကုကၠိဳင္တံတား မ်ားကိုလည္း ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါသည္။ တံတားမ်ားေဆာက္လုပ္၇န္ လုိအပ္ေသာ ပန္းဘဲသမားမ်ားႏွင့္ လက္သမားမ်ား ေနထိုင္ရန္ ပန္းဘဲရြာ ႏွင့္ လက္သမားရြာ ကိုလည္း တည္ေပးခဲ့ပါသည္။

    ေနာက္စြပ္စြဲခ်က္တစ္ခုရွိေသးတယ္ .။ အမရပူရ ျမိဳ႕သစ္တည္တဲ့အခါ အင္း၀နဲ႔ စစ္ကိုင္းဘက္ က နန္းေတာ္ ေဟာင္းေတြ အိမ္ေတာ္ေဟာင္းေတြ ၊ ၾကမ္းအေဟာင္းေတြ ကို ဖ်က္ျပီး ေတာင္သမန္ တံတားၾကီးမွာ အသံုးျပဳတာေပ့ါ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲ ခ်က္ ။ ထိုစြပ္စြဲခ်က္ ပါးစပ္စကား သည္ လံုး၀ယုတိၱမရွိေပ။ နန္းေတာ္မ်ား၊ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ား၊ မင္းစိုးရာဇာ မ်ား၏ အိမ္မ်ားတြင္ မည္သူမွ် ဖိနပ္မစီးတက္ရပါ။ တံတားေဆာက္၇ာတြင္ သံုးသည္ ဟုဆိုလွ်င္ ျမန္မာ့အယူအဆအရ နာမ္ႏွိမ္ရာက် ဘုရင္ လာခြင့္ျပဳမည္ မဟုတ္ပါ.။ နန္းေတာ္တိုင္သည္ လူၾကီး တစ္ပို္က္ေက်ာ္ေက်ာ္ ရွိပါသည္။ ဦးပိန္တံတားမွာ လူၾကီးတစ္ပိုက္လံုးပတ္မရွိပါ။ နန္း္ေတာ္ကို မျမင္ဖူး ေသာ မႏၱေလးသား မဟုတ္သည္႔ သမိုင္းဆရာတစ္ခ်ိဳ႕ ရဲ႕စြပ္စြဲခ်က္သာျဖစ္တန္ရာ၏ လို႔ ေမာင္ေမာင္ခင္ (BSc. Dip Ed )က ၁၉၉၅ ခု၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ မဂၢဇင္းမွာ ေရးသားထားပါတယ္ ။

    ဦးပိန္သည္ တံတားမ်ားေဆာက္လုပ္၇န္ အတြက္ကၽြန္းသစ္ ခုတ္ခြင့္ရရွိေလသည္။ ျမစ္ေရၾကီးေသာအခါ ကၽြန္းသစ္မ်ားေဖာင္ဖြဲ႕ျပီး သယ္ေဆာင္ခဲ့ေလသည္။ အေဟာင္းမ်ား မပါပဲ သစ္သားျဖင့္ ေဆာက္ခဲ့သည္။ အမရပုရ ေရာက္ အဂၤလိပ္သံမႉး ဟာင္နရီ ယူးက ဦးပိန္တံတား ၾကီးပံုတူကို ေရးဆြဲေဖၚျပခဲ့ေပသည္။ တံတားၾကီးသည္ အသစ္စက္စက္ ျဖစ္ျပီး ကၽြန္း၀ရန္တာ ႏွစ္ဘက္တြင္ ပန္းပု၊ ပန္းႏြယ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားသည္ဟု အတိအက်ေဖၚျပထားသည္။ …လို႔ (တကၠသိုလ္ ေန၀င္း ဘာသာျပန္ – အင္း၀ေရာက္ျဗိတိသွ် ) စာအုပ္မွာ ေရးသားထားပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ စြပ္စြဲခ်က္ ဟာလည္း အေျခအျမစ္မရွိပါဘူး။

    ေနာက္စြပ္စြဲခ်က္တစ္ခုက ျမိဳ႕၀န္ဘို္င္ဆပ္ က သူရဲ႕ရဲစြမ္း သတၱိေၾကာင့္ျမိဳ႕၀န္ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး ။ သူကၾကက္တိုက္ ငွက္တိုက္ ႏြားတိုက္၊ ဆိတ္တို္က ဆိုတဲ့ အတက္ေတြ ကို ဘုရင္က သေဘာက်လို႔ ျမိဳ႕၀န္ ျဖစ္လာရေတာ့ နာယဂုဏ္ေျခာက္ပါး နဲ႔ ဘယ္ညီႏုိင္မွာလဲ …လို႔စြပ္စြဲ ပါေသးတယ္…

    အဲဒီလိုစြပ္စြဲတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာဘုရင္ေတြကို ဆင္ျခင္တုံတရား နည္းပါးသူအျဖစ္ ေရးရာ ေျပာဆိုရာ က်ပါတယ္ ။ ဘုရားေက်ာင္းကန္ မ်ားနဲ႔ စည္းကားေအာင္ လမ္းတံတားမ်ားနဲ႔ တင့္တယ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မဲ့ ျမိဳေတာ္စည္ပင္ေအာင္ တာ၀န္ယူႏုိင္တဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္တစ္ဦးကို တာ၀န္ေပးေရြးခ်ယ္ရာမွာလဲ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ေရြးမွာမဟုတ္ပါဘူး ။ ျမိဳေတာ္၀န္ တာ၀န္ကလည္း ၾကီးမားတဲ့ အတြက္ ေတာ္ရံုတန္ရံု အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျစဖ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ပါဘုး ။ ဘုရင္ကို ႏွိမ့္ခ်ဟန္ အေရးအသားေတြဟာ ျမန္မာအေရးကို ကိုႏွိမ္ခ်င္ၾကတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံသားေတြ ရဲ႕ေလသံမ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္ ။ ျမိဳ႕စား ၊ ရြာစား၊ ျမိဳ႕၀န္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ေတြဟာ သာမန္မဟုတ္ပါ့ဘုူး .။

    သူတို႔မွာအဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာ ကိုေက်ာ္ျဖတ္ျပီးမွ အဲးီေနရာကိုေရာက္ ရတာပါ။ ျမန္မာနန္းတြင္း အမႈထမ္းေတြမွာ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိပါတယ္ ။ ေသေဖၚရွင္ဖတ္ ငါးေယာက္တစ္စု ကို တစ္အိုးစားလို႔ေခၚပါတယ္။ ႏွစ္အိုးစားကို အၾကပ္တစ္ ေယာက္ထား ပါတယ္ ။ အၾကပ္ငါးေယာက္ ပါတဲ့အိုးစားအစုကို ေသြးေသာက္တစ္ေယာက္ ထားပါတယ္ ။ ေသြးေသာက္ႏွစ္ေယာက္ ကိုတပ္မႈး တစ္ေယာက္ထား ပါတယ္ အဲဒီတပ္မႉးငါးေယာက္ ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့အစုကို ဗိုလ္ တစ္ေယာက္ ထားတယ္။

    အဲဒီထဲက ေျခဆယ္ပြဲရမွ ဆင္အစုကို ၀င္ရတယ္။ ဆင္တယ္ပြဲရမွ ေသြးေသာက္အစုကို ေရာက္တယ္ ။ အဲဒီအဆင့္ေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ျပီးမွ ျမိဳ႕စား၊ ရြာစား၊ ျမိဳ႕၀န္ မွဴးမတ္ေတြ ျဖစ္ၾကရတာပါ။ အဲဒါေတြကိုသိရက္သားနဲ႔ ျမိဳ႕၀န္ရာထူးကို လြယ္လြယ္ ခန္႔လိုက္တယ္ ေျပာတာဟာ ဘုရင္ကို အရည္အခ်င္းမဲ့ သူအျဖစ္ စြပ္စြဲလိုက္တာ သာျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းဆရာ ေဒါက္တာ ေက်ာ္သက္က သူေရးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမိုင္း စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ ( ၃၇၄ ) မွ ပုဂံမင္း ( ၁၈၄၆- ၁၈၅၂) နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ထီးနန္း ကိုသာယာ၀တီမင္း ၏ သားေတာ္ၾကီးပုဂံမင္းက ဆက္ခံေလသည္။ ပုဂံမင္း လက္ထက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုန္းေဘာင္ ရာဇ၀င္ တြင္ပုဂံမင္းကို ေရွးအစဥ္အလာ မင္းမ်ားကဲ့သို႔ မင္းျဖစ္ သည္ဟု ေဖၚျပထားသည္။

    ပုဂံမင္းသည္ စတုတြင္ ဆည္ေျမာင္း၊ ကန္ေခ်ာင္းမ်ား ကို ေဖါက္လုပ္သည္။ ထိုေဒသမ်ားတြင္ ေစတီပုထိုး တည္ထားသည္႔ သာသနာေဘာင္ သို႔ ေဆြမ်ိဳးမ်ားအား သြတ္သြင္းခ်ိီျမင့္ ၍ သာသနာဒါယကာ အျဖစ္ခံယူခဲ့ပါသည္။ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား ၏သမီးေတာ္ ႏွင့္ လက္ဆက္သည္။ သူပုန္ထျခင္း ကို ျငိမ္သက္ပိျပားေအာင္ ျပဳလုပ္သည္။ တရုတ္ႏုိင္ငံမွ သံတမန္အဖြဲ႕ကို တန္း တူႏုိင္ငံမွ ေစလႊတ္ေသာ သံအဖြဲ႔သို႔ လက္ခံျပဳစု သည္ဟု ပါ၇ွိေလသည္။ လိုပုဂံမင္း ေကာင္းေၾကာင္း ေ၇းသားထားခ်က္မ်ားကိုေတြ႕ရွိေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားသား မ်ားက ပုဂံမင္း၏ အေၾကာင္းကိုေျပာဆိုၾကသည္မွာ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံု ကြဲေလသည္။ ၄င္းတုိ႔အဆိုအရ ထင္ရွားသည္႔ အခ်က္ကား ပုဂံမင္းသည္ တန္ခိုးအာဏာ ကို အလြဲသံုးစား ျပဳသည္ ဟုလည္းေကာင္း၊ တို္င္းက်ိဳးျပည္က်ိဳး ကိုေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳဟု လည္ေကာင္း ဆိုၾကေသာ အခ်က္ျဖစ္ေလသည္။ တိုင္းေရးျပည္ ရာကို မင္းက လစ္လ်ဴရႉ ထားသည္႔အတြက္ တန္ခိုးအာဏာ ကိုအလြဲသံုးစား ၍ ေဟာရမ္းမႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

    ေနာက္စြပ္စြဲမႈ တစ္ခုလည္း ရွိပါေသးတယ္ ။ အဲဒါကေတာ့ ဘိုင္ဆပ္ျမိဳ႕၀န္ျဖစ္တာနဲ႔ အမရပူရ ကအမ်ိဳးသားေကာင္း အမ်ိဳးသမီးေကာင္းေတြ မွာ အသက္ေသတဲ့ သူနဲ႔ ဘ၀ပ်က္တဲ့သူနဲ႕ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ေတြမွာ ေတာင္အ၇ွက္ကြဲခဲ့ရတယ္ ဆိုတဲ့စြပ္စြဲခ်က္ပါပဲ။

    ဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အခုလို သမိုင္းအမွန္ကို ျပန္တင္ျပခ်င္ပါတယ္

    ျမန္မာရာဇ၀င္တြင္ အာဏာ အတြက္အေဖကိုသားသတ္ ၊ သားကိုအေဖသတ္ ၊ အစ္ကိုကို ညီသတ္ ၊ ညီကို အစ္ကိုသတ္၊ စေသာ ရႈပ္ေထြးလွေသာ နန္းတြင္ ေရးရာ မွာမင္းညီမင္းသား သို႔မဟုတ္ ဘုရင္ တစ္ပါး ပါးရဲ႕ သစၥာေတာ္ခံအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ရတာ လြယ္ကူတာ ေတာ့မဟုတ္ပါဘုး။ အဲဒီအေျခအေန တြင္ဦးဘို္င္ဆပ္ တို႔ အမႈေတာ္ ထမ္းခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္က ၾကိဳးတန္းေပၚလမ္းေလွ်ာက္ရ သကဲ့သို႔ အႏၱရယ္မ်ားလွပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ ျမိဳ႕ေတာ္ ၀န္ဘို္င္ ဆပ္ ႏွင့္ျမိဳ႕စာေရး ဦးပိန္တို႔အေၾကာင္း ကို ၁၉၉၅ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ မဂၢဇင္းပါ သမိုင္း သုေတသီ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္ခင္ BSc (Dip Ed) ရဲရာဇ၀င္ အေဆာင္ေဆာင္မွ ေမႊေႏွာက္ စုစည္းထားေသာ ေရႊျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဘို္င္ဆပ္ႏွင့္ ျမိဳ႕စာေရး ဦးပိန္ စြပ္စြဲေခ်ပခ်က္ မွ ထုတ္ႏႈတ္ျပီး အနည္းငယ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

    ျမိဳ႕ေတာ္ဦးဘိုုင္ဆပ္ ၊ဦးပိန္ ႏွင့္ပုဂံမင္းတို႔သည္။ ငယ္စဥ္က ေတာင္သမန္အင္း အေနာက္ထိပ္ရွိ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းတြင္ စာအတုူ သင္အံခဲ့ၾကသည္။ ဘို္င္ဆပ္သည္ ပုဂံမင္းသား ၏ယံုၾကည္ခ်က္ သဒၵါ ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံရေသာ လူပ်ိဳေတာ္ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး မင္းသားအလိုက် တာ၀န္မ်ား ေဆာင္ရြက္ခံစား ေတနရေလသည္။ သာယာ၀တီမင္း သည္ မိမိ၏ သားၾကီး ျပည္မင္းသား အားဒဂံုျမိဳ႕မွအျပန္အ ထင္မွားျပီး သာယာ၀တီ မင္း၏ မိဖုရား မျမကေလး၊ ျပည္မင္းသား ႏွင့္ေျမးေတာ္ ကေလးမ်ားသည္ မင္းမိန္ျဖင့္ အကြပ္မ်က္ခံရေလသည္။ ျပည္မင္းသား အသတ္ခံရျပီးေနာက္ သာယာ၀တီ မင္းနတ္ ရြာစံေလသည္။ ပုဂံမင္းက ခမည္းေတာ္အရို္ကအရာ ကို ဆက္ခံခဲ့ေလသည္။ ပုဂံမင္းသည္ မိမိနန္းတက္ ေသာအခါ ဦးဘိုင္ဆပ္၏ အရည္အေသြကို ငယ္စဥ္ ကတည္းက ပင္သိရွိျပီးျဖစ္ ၍ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ခန္႔ျပီး ဦးပိန္ကို စာေရးခန္႔ခဲ့ေပသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္သည္ နန္းျမိဳေတာ္ အတြင္းႏွင့္ျမိဳ႕ျပင္ ႏ်စ္ရပ္စလံဳးကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ ေရႊျမိဳ႕ေတာ္၀န္ပင္ျဖစ္သည္။

    ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဦးဘို္င္ဆပ္ သည္အမရပူရ ျမိဳ႕ေတာ္တြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းမ်ားအနက္ ရွားရွားပါးပါး အုတ္တိုက္ေက်ာင္း ၾကီးတစ္ေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္းခဲ့သည္။ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဦးဘိုင္ဆပ္ သည္အခြန္ အတုပ္ေကာက္ ရာတြင္ တိုင္းသူျပည္သား ႏွင့္မင္းမႈထမ္းမ်ား အေပၚျခားနားျခင္း မျပဳဘဲ မင္းမိန္အတိုင္း စည္းၾကပ္ေကာက္ခံခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အခြန္မေဆာင္လိုေသာ မင္းမႈထမ္းမ်ား၏ မ်က္မုန္းက်ိဳးျခင္းခံ ရေလသည္။ ေနျပည္ေတာ္ ၌ ျပည္မင္းသားသစၥာခံ ဘက္ေတာ္သားမ်ားက လည္းရွိေနပါသည္။ ပုဂံမင္း ၏ သစၥာခံ ဘက္ေတာ္ သားအေပၚ မလိုမုန္းထား မႈမ်ားလည္းရွိၾကေပမည္။

    ဤသည္မွာ ဓမၼတာပင္ျဖစ္သည္။ အျပစ္ဆိုဖြယ္ရာမရွိေပ။ ဦးဘို္င္ဆပ္သည္ လည္းက်မ္း ေတာ္ရြက္ သစၥာ ေတာ္ခံ တစ္ဦး ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေစသည္႔ ကၽြန္ ၊ထယ္သည္႔ႏြား ကြဲသို႔ အမႈေတာ္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းရြက္ရေပသည္။ ပုဂံမင္း ၏ အတိုက္ခံမ်ားအားလံုး မွာလည္း အမႈေတာ္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းရြက္ရေပသည္။ ပုဂံမင္း ၏ အတိုက္အခံအားလံူးမွာလည္း ေရႊျမိဳေတာ္၀န္ ဦးဘိုင္ဆပ္ႏွင့္ ျမိဳ႕စာေရး ဦးပိန္ တို႔ကို မလိုမုန္း တီးၾကေပမည္။ ၄င္းတုိ႔ကဲ့သို႔ သစၥာရွိ မင္းမႈထမ္း လူယံုမ်ားရွိေန၍ ပုဂံမင္းကို လုပ္ၾကံရန္မလြယ္ကူေပ။ ဘိုင္ဆပ္ႏွင့္ ေတာင္သမန္တံတား ဒါယကာ ဦးပိန္တို႔ကို အျပစ္ရွာမွာသာလွ်င္ ပုဂံမင္း၏ ထီးနန္း ကိုလြယ္လင့္တကူ ရရွိေပမည္။ ကေနာင္းမင္းသား ၏ေနာက္လိုက္ အဖြဲ႕မ်ားသည္ လည္းပုဂံမင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ဆန္႕က်င္သူမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။

    ဤအေျခအေနတြင္ ဦးဘိုင္ဆပ္ တုိ႕ကို ဒုကၡေပးလိုေသာ ေနာက္ထပ္ အုပ္စုတစ္ခုကလည္းရွိေနသည္။ ယင္းသည္ အျခားမဟုတ္၊ ပုဂံမင္း မိဖုရား၏ ေမာင္ေတာ္ဦးေက်ာက္လံုး တုိ႔အုပ္စု ျဖစ္သည္။ ၄င္းဦးေက်ာက္လံုးက ဦးဘိုင္ဆပ္ ကိုျမိဳ႕၀န္ ရာထူးမွျဖတ္ ခ် ၍ မိမိျမိဳ႕၀န္ျဖစ္လိုသည္.။

    တစ္ေန႔ ဦးဘိုင္ဆပ္သမီး ကို ဦးေက်ာက္လံုးက ခိုးယူေပါင္းသင္းသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္က သမီးခိုးမႈ ကို မင္းၾကီးအား တိုင္တန္း ရန္နန္းေတာ္သို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ မိဖုရား ၾကီးက မိမိ ၏ ေမာင္ေတာ္ ဦးေက်ာက္လံုး မယား လိုလားမႈကို ပုဂံမင္းအား ၾကိဳတင္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။ ဦးဘို္င္ဆပ္ ပုဂံမင္း ေရွ႕ေတာ္သို႔ ေရာက္၇ွိလာေသာအခါ ဘုရင္က အရိပ္အကဲၾကည္ျပီး …ေယာက္ဖေတာ္ ေမာင္ေက်ာက္လံုး ၏ ေယာကၡၾကီးေနာက္ က်လွခ်ည္လား …က်ီဆည္ ေတာ္မူ ခဲ့ေလသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္ ႏွင့္ေမာင္ေက်ာက္လံုး တို႔လည္း သမီးကိစၥႏွင္ပတ္သက္ျပီး တစ္ဦးႏွစ္တစ္ဦး က်ားႏွင့္ဆင္ကဲ့သို႔ ရန္ေစာင္ေနခဲ့ၾကသည္။

    ထုိအေတာအတြင္း မင္းမႈ ထမ္းနာခံေတာ္ဦေရႊရ သမီး မနစ္ကို ေရႊနားေဋာင္း အမႈႏွင့္ ခ်ဳပ္ထားခဲ့ရမွနာခံေတာ္ ဦးေရႊရ ေတာင္းပန္မႈကို ေထာက္ထားျပီး မနစ္အား လက္မေဖာက္တန္း အခ်ဴပ္ေထာင္မွ လႊတ္ေပးခဲ့ေလသည္။ ဒုတိယအၾကိမ္ မနစ္ကို ဥိေက်ာက္လံုး ၏ အစ္မေတာ္မိဖုရားၾကီးက ေသာက္ေတာ္ေရႊ ဖလား တစ္လံုး ေပ်ာက္ဆံုးမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ မနစ္က ကိုယ္လုပ္ ေတာ္တစ္ပါး ခိုးယူထားေၾကာင္းေခ်ပခဲ့သည္။ မိဖုရားၾကီးလည္း ဦးဘို္င္ဆပ္အား ကိုယ္လုပ္ေတာ္မိဖုရား ငယ္တစ္ပါး ခိုး၀ွက္ထား သည္ဟူ ၍ပင္ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးျပီး စံုစမ္းခိုင္ေလသည္။

    တစ္ေန႔ ပုဂံမင္းတ ရားၾကီး ရုပ္စံုသဘင္ ၾကည္႔ရႈေတာ္ မူေနရာ မွရုတ္တရက္ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ မိဖုရားငယ္ ထံၾကြျမန္း ေတာ္မူခဲ့ ေလသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္ သည္ေရႊဖလား ေပ်ာက္ဆံုးမႈ ကိုစံုစမ္းရန္ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ မိဖုရား ငယ္ထံ ၀င္ေရာက္ခဲ့ ေလသည္။ စစ္ေဆး ေမးျမန္ျပီးအျပန္ ဦးဘို္င္ဆပ္သည္ ပုဂံမင္းတရားၾကီးႏွင့္ ဆံုဆည္းခဲ့သည္။ ပုဂံမင္းတရား ၾကီးရုပ္စံု သဘင္ ၾကည္႕ ေတာ္မူေနရာ မွရုတ္တရက္ မိဖုရား ၾကြေရာက္မူျခင္းသည္ မလိုမုန္းထားသူမ်ား၏ ဆင္ကြက္ပင္ မဟုတ္ပါေလာ။ မိဖုရားငယ္ကလည္း မိမိအေပၚ ယံုမွားသံသယ ရွိေနမႈကို ရွက္ေတာ္မူျပီး လြတ္ေအာင္တိုင္ၾကားေပမည္။ ေနာက္ဆံုးကုန္ေဘာင္ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ၾကီး တတိယအတြဲ စာမ်က္ႏွာ ၈၆- ၈၈ အရ ဦးဘိုင္ဆပ္ ၊ ဦးပိန္ႏွင့္တကြ ငေရႊေဘာ္၊ ငမႈန္ ၊ငရွင္ကေလး ၊ ငက်ားၾကီး၊ ငၾကံ တို႔ကြပ္မ်က္ ျခင္းခံရေပသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ပုဂံမင္း ကိုယ္တိုင္ သူအခ်စ္ဆံုူး ဦးဘို္င္ဆပ္ကို မသတ္ခ်င္ဘဲ သတ္ခဲ့ရေၾကာင္း အင္း၀ေရာက္ သံ တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။

    ဒါေတြကေတာ့ ဦးဘို္င္ဆပ္၊ ဦးပိန္တို႔ ကို မလိုမုန္းတီစြာ မၾကာခဏ အေရးယူခံ ရျခင္းရဲ႕ အဓိက အခ်က္ မ်ားသာျဖစ္ပါတယ္

    မင္းလိုလိုက္ မင္းၾကိဳက္ ေဆာင္ရာတြင္ အခြင့္အေရး ယူေကာင္းယူခဲ့ႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အာဏာသိမ္းရန္ၾကံစည္ သည္ဟူေသာ အေရးအသား မွာသမိုင္းတြင္ရွာမေတြ႕ခဲ့ရပါ။ ဦးဘို္င္ဆပ္ ကြပ္မ်က္ခံရျပီးေနာက္ ဘုရင့္ေယာက္ဖဦးေက်ာက္လံုး ေရႊျမိဳ႕ေတာ္၀န္ျဖစ္လာျခင္း ျဖင့္ ဦးဘို္ငဆပ္အေပၚ အထင္အျမင္ လြဲမွားေစေသာ အေရးအသားမ်ားမွ မည္သူဘက္ကေန လာခဲ့သည္ကို သိရွိေလာက္ျပီဟု ယူဆပါသည္။ ပုဂံမင္းသစၥာခံ ဘကေတာ္သား ဆူးေျငာက္ခုတ္ အားလံုးကို ေတာရွင္း ထားျပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပုဂံမင္းအား လြယ္လင့္တကူ နန္းခ် ႏုိင္ခဲ့ေလသည္။

    မွားယြင္းတဲ့အကိုးကား ေတြ ထင္ရာစြပ္စြဲ လြဲမွားတဲ့ေကာက္ခ်က္ ေတြကို တစ္ဖတ္သတ္ ေရးၾကတာ ေတြဟာမၾကာမဏ ေတြ႔ရပါတယ္။

    ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ၊ၾသဂုတ္ လထုတ္ ရနံသစ္မဂၢဇင္းမွာ ေမာင္၀မ္းဆန္း (သံျဖဴဇရပ္) က ျမိဳ႕၀န္ဘို္င္ဆပ္၊ေတာင္ သမာန္အင္းျဖတ္ ဦးပိန္တံတား အေၾကာင္းတစ္လြဲေတြ ေရးလို႔ စာေရးသူက အိတ္ဖြင့္ေပးစာေလး တစ္ခုေရးေပးဖုူးတယ္။ အခုတစ္ခါ ၁၆.၉.၂၀၀၉ ထုတ္ News Watch Weekly ေစာင့္ၾကည္႔သတင္း ဂ်ာနယ္မွာ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြခံ ေတာင္သမာန္ တံတာၾကီး ဂုဏ္ျဒပ္ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ တစ္လြဲေရးသား လာျပန္ပါတယ္ ။သမိုင္းတစ္ေခတ္မွာ သူဘက္ကိုယ္ဘက္ ျပသနာေတြ အၾကားမွာ ကိုယ့္အုပ္စု မဟုတ္ရင္ စြပ္စြဲ ပုတ္ခတ္ေရး တက္ၾကတဲ့ အစဥ္အလာ အရေရး သားထားတဲ့ သို႔မဟုတ္ စြပ္စြဲေျပာဆိုတက္တဲ့ အတင္းစကားေတြကို အေလးထား ေ၇းသားလာၾကေတာ့ မလိုလားအပ္တဲ့ အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္ ။

    ဒါေၾကာင့္ ဘယ္စာေရး ဆရာပဲျဖစ္ျဖစ္ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံသားျမန္မာ မြတ္စလင္ အေၾကာင္း ေရးေတာ့မယ္ဆိုရင္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ထုတ္ ရာဇ၀င္ ပါေမာကၡ ေရႊျပည္ဆရာဦးဘတင္တည္းျဖတ္ျပီး ရာဇ၀င္သုေတသိီဆရာၾကီး ေရႊဘိုဦးဘဦး ေရးတဲ့ ေ၇ႊမန္းအႏွစ္တရာျပည္႕ ဗမာမြတ္စလင္တို႔ ၏ အထၱဳပတၱိ စာအုပ္အပါအ၀င္ ဆရာခ်ယ္ တုိ႕ပသီဦးကိုကိုေလး တို႔လို သမိုင္း သုေတသီ ေတႊရဲ႕စာအုပ္ ေတြကိုလည္း ေလ႔လာျပီးမွ ေရးသား သင့္ၾကပါတယ္ ။ ဒါမွလည္း ကၽြန္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ အေမြကို အားလံုး ၀ိုင္း၀န္း ထိန္းသိမး္ ႏုိင္ၾကမွာ ပါ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပရင္း………..

    စာေရးဆရာ ေမာင္သဲနီ တင္ျပသည္။ မြတ္စလင္သတင္းစဥ္ မွကူးပါသည္။

    မွတ္ခ်က္- ေဖေဖာ္ဝါရီ  ၁၁၊ ၂၀၁၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီးေသာ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။

  • ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားမွ ဘိုကိုဟရာမ္ အဖြဲ႕ႏွင့္ ၎၏ လုပ္ရပ္မ်ားအေပၚ ကမာၻ႕အထင္ကရ အစၥလာမ့္ပညာရွင္ႏွစ္ဦး ျပစ္တင္ရံႈ႕ခ်

    ေမ ၇၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    မင္းထြဋ္ေခါင္

    အေနာက္တိုင္းပညာေရးသည္ ဂိုဏ္းဂဏကြဲျပားေစသည့္ အေတြးအေခၚျဖစ္၍ အစၥလာမ့္အျမင္အရ ဟရာမ္ (တားျမစ္ပိတ္ပင္သည့္အရာ) ျဖစ္သည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေနေ သာ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားမွ ဘိုကိုဟရာမ္ Boko Haram အစြန္းေရာက္အုပ္စုအား ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည့္ အစၥလာမ့္ပညာရွင္ ဘီလားလ္ ဖီးလစၥ Bilal Philips မွ – ယင္းအၾကမ္းဖက္အုပ္စုကိုယ္တိုင္က “ဟရာမ္” ျဖစ္သည္ ဟူ၍ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်လိုက္သည္။

    Sheikh Bilal Philips

    အေနာက္တိုင္းပညာေရးလမ္းစဥ္မွာ ဟရာမ္ျဖစ္သည္ဆိုေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ေပၚအေျခတည္ထားသည့္ ဘိုကိုဟရာမ္အဖြဲ႕သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားေျမာက္ပိုင္း၌ လူေပါင္း ေထာင္ခ်ီ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။

    ပညာရွင္ မစၥတာဖီးလစၥသည္ တနဂၤေႏြေန႔က အဘူဂ်ာတြင္ “ ေခတ္တိုင္းအတြက္ စံျပပုဂၢိဳလ္ ” ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွ ပို႔ခ်ခ်က္ တစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ရာ အထက္ပါအုပ္စု၀င္တုိ႔သည္ အစၥလာမ္၏ လူ႔ဗာလမ်ားအျဖစ္ ေဖာ္ညႊန္းသြားသည္။

    ေဒါက္တာ ဘီလားလ္ ဖီးလစၥ၏ ပို႔ခ်ခ်က္အခ်ဳပ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။

    “ ေက်ာင္းေနအရြယ္ အျပစ္မဲ့ကေလးငယ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟု မိမိကိုယ္ကိုေဖာ္ျပသူကိုလည္းေကာင္း သတ္ျဖတ္ျခင္း မျပဳရ။ ယင္းသို႔ျပဳပါက အစၥလာမ့္ေဘာင္ျပင္ပသို႔ ေရာက္သြားျခင္းျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းေသာ္ ေသြဖည္ျငင္းဆန္မႈလုပ္ရပ္ ျဖစ္ေန၍ပင္။ ထိုအုပ္စု၀င္မ်ားထံ၌ အသိတရား မရိွၾက။ အစၥလာမ္၏ လူ႔ဗာလမ်ားသာ ျဖစ္၏။ အစၥလာမ္မွ ယင္းသို႔ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ျခင္းမ်ဳိးကို ခြင့္ျပဳမထားပါ။

    မူ၀ါဒမ်ားကို ဆန္႔က်င္သည္ဆိုရာ၀ယ္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ၎တို႔၏ယံုၾကည္အားထားရသည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွတဆင့္ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခတည္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္သာ မိမိတို႔၏အျမင္ကို ထုတ္ေဖာ္ရင္ဆိုင္အပ္ေပသည္။

    တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈတရားကိုသာ ထာ၀စဥ္ ေဟာေျပာသြန္သင္ခဲ့၏။မလႊဲမေရွာင္သာမွသာ တိုက္ခိုက္ခဲ့၏။ (သို႔တိုက္ခိုက္ရသည့္တိုင္ေအာင္) လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုသာ ဦးတည္ေဖာ္ေဆာင္ေလ့ရိွ၏။ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သည္ မြတ္စ္လင္မ္အားလံုးအဖို႔ မဂၤလာတရားကို ကိုယ္စားျပဳခဲ့၏။ အစၥလာမ္၏ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မႈသည္ လူသားထုေပၚပို႔ခ်ေသာေဒသနာေပၚ၌ တည္၏။ သို႔ေသာ္ တမန္ေတာ္ သြန္သင္ခဲ့ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာေဒသနာေတာ္မွာ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ျမဳပ္စျပဳလာေနၿပီျဖစ္သည္။

    လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၏ စာရိတၱမ႑ိဳင္မွာ ယိုင္နဲ႕ေနေပၿပီ။ ကုရ္အာန္က်မ္း၌ေဖာ္ျပထားေသာ စာရိတၱမ႑ိဳင္ ႏွင့္ တမန္ေတာ္၏စံနမူနာမ်ားအေပၚ မြတ္စ္လင္မ္တို႔မွ ၿမဲၿမံစြာရပ္တည္ရန္ အစၥလာမ္က ညႊန္ၾကားထားသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေနႏွင့္ အစၥလာမ့္စာရိတၱကို ၿမဲၿမံစြာ ကိုင္စြဲထားရန္
    လိုအပ္သည္။ ယခုအခါ လူမ်ားစု၏အျမင္ကို အေျခခံေသာ ဒီမိုကေရစီစံနစ္အား ႏိုင္ငံမ်ားစြာမွ လက္ခံက်င့္သံုးလ်က္ရိွေနသည္။ သို႔ေသာ္ လူမ်ားစုမွ လက္ခံႏိုင္သည္ဟု ဆံုးျဖတ္ေလေသာအခါ လူထုအျမင္ေပၚအေျခခံသည့္ အေျပာင္းအလဲထံသို႔ စာရိတၱတရားမ်ားက တိမ္းညႊတ္သြားေလ့ရိွ၏။ ကမာၻေပၚရိွ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာျပႆနာမ်ားမွာ စာရိတၱ(ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈ)ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အျခားတစ္ဖက္မွာေတာ့ အစၥလာမ္သာသနာက တမန္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ စာရိတၱစည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္ ရပ္တည္လ်က္ရိွသည္။

    ဤသို႔အျမင္ေျပာင္းလဲမႈပံုဟန္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဥပမာတစ္ရပ္ေပးပါမည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ က အေနာက္တိုင္းသားအမ်ားစုသည္ လိင္တူဆက္ဆံမႈကို ညစ္ညမ္းဆိုးယုတ္ေသာလုပ္ရပ္အျဖစ္ ေျပာဆိုၾကေပမည္။ ၎သည္ ထာ၀ရဘုရားသခင္မွ ရြံရွာမုန္းတီးေတာ္မူေသာ ကိစၥအျဖစ္ သမၼာက်မ္း၌ သတ္မွတ္ထားသလို စိတ္ေရာဂါကု ပညာရွင္မ်ားကလည္း ရူးႏွမ္းမႈ တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထား၍ျဖစ္၏။ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားေႏွာင္းပိုင္းတြင္မူ ထုိအယူအဆကို သမၼာ က်မ္းဂန္မွ ဖယ္ထုတ္လိုက္ၾကသည္။ ယခုေသာ္ လိင္တူဆက္ဆံမႈကို ေနာက္ထပ္ သီးျခားဘ၀ လမ္းစဥ္အျဖစ္ ယူဆလာၾကၿပီး ဤအခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္သူမွာ ရူးႏွမ္းသူဟု ေဖာ္ျပခံေနရေပသည္။

    အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံ အမ်ားအျပား၌လည္း တရားမ၀င္ကာမမႈႏွင့္ လက္မထပ္ဘဲ အတူေနျခင္းတို႔မွာ ျပစ္မႈ မေျမာက္၊ ရာဇ၀တ္မႈ မဟုတ္ဟူ၍ပင္ သတ္မွတ္ေနၾက၏။ ဒီမိုကေရစီစံနစ္သည္ လူမ်ားစု၏အျမင္ရႈေထာင့္မ်ားကို ဦးစားေပးသျဖင့္ ေကာင္းက်ဳိးမ်ားစြာ ရိွသည္ကား မွန္၏။ သို႔ေသာ္ အမွားႏွင့္အမွန္၊ အေကာင္းႏွင့္အဆိုးအေပၚ စည္းေဖာက္ၿပီဆိုပါက ျပႆနာ အသြင္ေဆာင္လာ ပါသည္။

    တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္မွ အဓိကညႊန္းျပခဲ့ေသာ အစၥလာမ့္ေဒသနာမွာ ကိုယ္က်င့္တရားပိုင္း ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ့္ေဒသနာ၌ သတ္ျဖတ္သူသည္ ေနာက္ထပ္ လူသတ္မႈမက်ဴးလြန္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေသစားေသေစ ျပစ္ဒဏ္ခံရမည္ဟုဆိုထားလင့္ကစား တိရစာၦန္မ်ားကိုပင္လွ်င္ အေပ်ာ္တမ္း(အမဲလိုက္) သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ဳိးအား တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ လမ္းဖြင့္ေပးသူမ်ားျဖစ္သင့္သည္။ အသိပညာမ်ားကို မွ်ေ၀ေပးသူမ်ား၊ စံျပပုဂၢိဳလ္မြန္မ်ား ျဖစ္သင့္သည္။ အေၾကာင္းမွာ (ေနာင္တမလြန္တြင္) စစ္ေဆးစီရင္ခံမည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

    ကုရ္အာန္ႏွင့္ဟဒီးဆ္(တမန္ေတာ့္ၾသ၀ါဒေတာ္မ်ား)အရ မည္သည့္မြတ္စ္လင္မ္ပင္ျဖစ္ေစ အသိပညာကို ဖံုးကြယ္ကာ ၀ွက္သူတိုင္းအေပၚ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ငရဲမီးခဲႀကီးတစ္ခု တင္ေဆာင္ေတာ္ မူလိမ့္မည္ဟု ဆိုထား၏။ သို႔ျဖစ္၍ အစၥလာမ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျခားသူမ်ားအား အသိေပးတင္ျပရန္ မြတ္စ္လင္မ္တိုင္းအေပၚ တာ၀န္ရိွေနေပသည္။

    မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအဖို႔ အဆိုး မျမင္ၾကေလႏွင့္။ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့ျခင္းလည္း မရိွၾကေလႏွင့္။ အစၥလာမ္သာသနာအေပၚ မီဒီယာတိုက္ပြဲဆင္ႏႊဲေနျခင္းမွာ အစၥလာမ္သည္ အထက္စီးသို႔ေရာက္ေနျခင္း၏ ျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္သည္ အတိုက္အခံအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ္လည္း လက္ေလွ်ာ့အရႈံးေပးခဲ့ျခင္း မရိွပါ။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၄၀ အလ်င္က အစၥလာမ္အေၾကာင္း မီဒီယာေပၚ ေဖာ္ျပျခင္းပင္ မရိွခဲ့။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ အလ်ဥ္မျပတ္ေဖာ္ျပလာျခင္းကလည္း ေကာင္းေသာ လကၡဏာတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေနပါသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေနျဖင့္ တမန္ေတာ့္ လမ္းစဥ္အား စြဲၿမဲလိုက္နာေန သမွ် ေအာင္ျမင္ေနဦးမည္။

    အစၥလာမ္သာသနာသည္ ရွင္သန္ေနေသာ အယူ၀ါဒျဖစ္ပါသည္။ စည္းမ်ဥ္းေပါင္းခ်ဳပ္ႏွင့္ ထံုးတမ္းဓေလ့ သက္သက္မွ်သာ မဟုတ္ပါ ”။

    မိမိတို႔ဖာသာ Jamatu Ahlis Sunna Lidda’awati wal-jihad – ဂ်မအသုအဟ္လိစြႏၷဟ္ လစ္ဒအ္၀သီ ၀လ္ဂ်ိဟာ့ဒ္ ဟု ကင္ပြန္း တပ္ထားေသာ ဘိုကို ဟရာမ္အဖြဲ႕မွာ အစၥလာမ္အမည္ကုို အသံုးခ်လ်က္ တလြဲတေခ်ာ္ က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္းကို Onislam.net မွ ရွရီအဟ္ဌာနမွဴး  သုေတသီပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ၀ါအီလ္ ရိွဟပ္ Dr. Wael Shihab မွလည္း ဤသို႔ သံုးသပ္တင္ျပထားသည္။

    Dr._Wael_Shihabဤတင္ျပခ်က္မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလက ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း မ်ားမၾကာေသးမီ ဘုိကုိဟရာမ္ အုပ္စု၏ ေသြးေခ်ာင္းစီး သတ္ျဖတ္မႈကို အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ Abubakar Shekau မွ ကာကြယ္ေျပာၾကားေသာ ၁၅ မိနစ္စာ Youtube ဗီဒီယို ထြက္လာသျဖင့္ ထပ္မံ တင္ဆက္ လိုက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

    ယင္းဗီဒီယို၌ Abubakar Shekau သည္ က်ည္ကာ အကၤ် ီ၀တ္ဆင္လ်က္ ေအေက ၄၇ ရုရွားလုပ္ ရိုင္ဖယ္ေသနတ္ႏွစ္လက္ကို ေရွ႕ခ်ထိုင္ေနၿပီး လက္ရိွ ခရစ္ယာန္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္းမွာ တရားမွ်တေသာ လက္စားေခ် သတ္ျဖတ္မႈ ႏွင့္ သမၼတ Goodluck Jonathan အား ထိုးဆြ လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ထား၏။

    ဘိုကိုဟရာမ္သည္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား တိုင္းရင္းႏြယ္ စလဖီအုပ္စုတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ိဟာ့ဒ္အုပ္စုဟု ဆိုကာ အသြင္ေျပာင္းလိုက္သည္။
    အေနာက္ကမာၻႏွင့္ ဆက္ဆံမႈမွန္သမွ် “ဟရာမ္”၊ အေနာက္တိုင္း ပညာေရး (ဆည္းပူးျခင္း)သည္ ျပစ္မႈဒုစရိုက္ႀကီး ျဖစ္ရံုသာမက မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ ထံုးတမ္းဓေလ့ႏွင့္ ိုင္ဂ်ီးရီးယား အစိုးရအားဆန္႔က်င္ရမည္ ဟူေသာအခ်က္ကို အစၥလာမ့္ အျမင္အျဖစ္ ၀ါဒျဖန္႔လ်က္ရိွသည္။

    ထိုအုပ္စုသည္ အေသးစား ပစ္ခတ္မႈမွသည္ ေကာက္က်စ္စြာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအထိ အရိွန္ျမွင့္တက္လာခဲ့သည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် သတ္ျဖတ္ေနမႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ား၏ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်မႈကိုလည္း ခံေနရသည္။ ယမန္ႏွစ္က ထိုအဖြဲ႕သည္ ၿမိဳ႕ေတာ္ အဘူဂ်ာရိွ ကုလရံုးဌာနမ်ားအား အေသခံ ကားဗံုးခြဲမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ လူ ၂၄ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။ ခရစၥမတ္ေန႔ကလည္း အဘူဂ်ာအနီးရိွ ခ်ာ့ခ်္ေက်ာင္းကို ဗံုးေထာင္ခဲ့သျဖင့္ ၃၇ ဦး ေသဆံုးခဲ့ျပန္သည္။

    ယင္းအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္၏ ေျပာဆိုေၾကျငာခ်က္မ်ားမွာ ရွရီအဟ္ ေခၚ အစၥလာမ့္ဥပေဒႏွင့္ အလ်ဥ္း သက္ဆိုင္ျခင္းမရိွပါ။ ၎ကိုကိုင္စြဲလ်က္ အစၥလာမ္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္အားလံုးအေပၚ သိမ္းက်ဳံးျပစ္တင္၍ မရပါေၾကာင္း အစၥလာမ့္အရင္းအျမစ္အေထာက္အထားမ်ားကို အသံုးျပဳကာ Dr. Wael Shihab က တစ္ခ်က္ခ်င္း ေထာက္ဆိုေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၎တို႔အနက္ အခ်ဳိ႕မွာ – ထိုအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ Shekau က ဒီမိုကေရစီစံနစ္ႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားသည္ “ယံုၾကည္ခ်က္ အဆိပ္သင့္လမ္းလြဲ၀ါဒ” အျဖစ္ ေဖာ္ျပသည္။ အစၥလာမ္သာသနာ၌ လူထုေရးရာ ကိုင္တြယ္စီမံမႈ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးစံနစ္ လမ္းေၾကာင္း တစ္ရပ္တည္းကိုသာ အထူးျပဳေဖာ္ျပထားျခင္း မရိွ။

    အစၥလာမ့္ နည္းက်ႏိုင္ငံေရး ဟူသည္မွာ တရားမွ်တမႈ၊ တန္းတူညီမွ်ျခင္း၊ မွ်တသည့္လြတ္လပ္မႈ၊ လံုၿခံဳေရး၊ ျပည္သူ႔အသက္ အိုးအိမ္စည္းစိမ္ အသိတရား ဘာသာေရး မ်ဳိးႏြယ္တို႔အား ကာကြယ္ေရး တို႔ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းျဖစ္သည္။ လမ္းမွန္ညႊန္ခံရေသာ
    ခလီဖဟ္(အုပ္ခ်ဳပ္သူ) မ်ားဟု ဆိုသည့္ အဗူဗကရ္၊ အုမရ္၊ အုဆ္မာန္း၊ အလီတို႔မွာ ရွဴရာ (တိုင္ပင္ႏွီးေႏွာျခင္း)ႏွင့္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ပံုဟန္အသီးသီးျဖင့္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ခံခဲ့ရသူမ်ားျဖစ္သည္။

    ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ဟူသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းရိွ ရွဴရာ ပံုဟန္ႏွင့္ နည္းစဥ္မ်ားအနက္ အပါအ၀င္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေခတ္ၿပိဳင္ ပညာရွင္မ်ားစြာက ဆိုထားေပသည္။ တူနီးရွားရိွ Al-Nahda ႏွင့္ အီဂ်စ္ရိွ Freedom and Justice ကဲ့သို႔ အစၥလာမ္ပါတီမ်ားမွာ လူထုအမ်ားစု ဆႏၵအရ မွ်တသည့္ ဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ အီဂ်စ္ရိွ an-Nur ကဲ့သို႔ေသာ အျခား စလဖီပါတီမ်ားက သာသနာ့စည္းမ်ဥ္းေဘာင္ အတြင္းမွ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ေဖာ္ေဆာင္မႈကို လက္ခံၾကသည္။ အာရပ္ေႏြဦးကဲ့သို႔ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားမွာ အာရပ္ႏွင့္အျခား အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚလာၾကေသာ္လည္း ၎သည္ သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိင္ရာစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ထိခိုက္ျခင္းမရိွဘဲ အာဏာရွင္ စံနစ္ႏွင့္ ဖိႏွိပ္ေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈအား ဖယ္ရွားျခင္းသာျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဒီမိုကေရစီစံနစ္(အမွန္)သည္ အစၥလာမ္၏သာသနာ၊ အႏွစ္သာရမ်ားႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ေနသည့္အတြက္ “ယံုၾကည္ခ်က္အဆိပ္သင့္လမ္းလြဲ၀ါဒ” – ရွရစ္က္ ဟု ဆိုမရႏိုင္ေခ်။

    Islamic Center of South Plains in Lubbock, Texas မွ အစၥလာမ့္စင္တာဒါရိုက္တာေဟာင္း Sheikh Mohamed El-Moctar El-Shinqiti မွ ေအာက္ပါအတုိင္း ဓမၼသတ္အဆံုးအျဖတ္(ဖသ္၀ါ) ေပးထားသည္။

    ဒီမုိကေရစီစံနစ္၏ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားအနက္ အေရးအႀကီးဆံုး အႏွစ္သားတစ္ရပ္မွာ ျပည္သူမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ကို ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ခြင့္ရိွသည္၊ ႏိုင့္ထက္စီးနင္း အဓမၼအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း မခံေစရ ဟူ၍ ျဖစ္၏။ ဤအခ်က္သည္လည္း အစၥလာမ့္အႏွစ္သာရမ်ားအနက္ အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ၎ကို အစၥလာမ့္ေ၀ါဟာရအရ ရွဴရာ ဟုေခၚသည္။

    ေနာက္ထပ္အေရးပါသည့္ အခ်က္မွာ အာဏာခြဲေ၀ အသံုးခ်ျခင္း က႑၌ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈစစ္ေဆးရန္ ႏွင့္ အျပန္အလွန္ တည့္မတ္ေပးရန္ျဖစ္သည္။ ၎ကို ကုရ္အာန္က်မ္း က႑ ၂၊ ပါဒ ၂၅၁ (Al-Baqarah 2:251) တြင္ အတိအက်ေဖာ္ျပထားသည္။

    ယင္းသို႔ဆိုရာတြင္ ဒီမိုကရက္တိုင္းျပည္တိုင္း အစၥလာမ့္နည္းက်ျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ မထြက္ပါ။ သို႔ေသာ္ အစၥလာမ့္နည္းက်တိုင္းႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကရက္ျဖစ္ေနေပသည္။ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးေသာႏိုင္ငံသည္ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္ေသးျခင္း ဟုသာ ဆိုရပါမည္။ အစၥလာမ့္ႏိုင္ငံေရးစံနစ္ တစ္ရပ္ကို ပံုေျပာင္းက်င့္သံုးေနေသာ္လည္း အစၥလာမ့္ယံုၾကည္ခ်က္၊ လူမႈဆက္ဆံေရးႏွင့္ အျပဳအမူအဂၤါရပ္မ်ား ကင္းမဲ့ေနေသးသည္ဟု မွတ္ယူအပ္ေပသည္။

    ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္လည္း အလားတူပင္။ ဒီမိုကေရစီစံနစ္၌ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ မတူညီေသာ  သင့္ေလ်ာ္ေလ်ာက္ ပတ္သည့္ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းအုပ္ခ်ဳပ္ရပါသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ မဒီနဟ္ရိွ လက္ဦးပထမ မြတ္စ္လင္မ္ နယ္ေျမတြင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္သူမ်ား အတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးကို တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးႏွင့္ တာ၀န္မ်ားအေပၚ အေျချပဳ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

    ထို႔ေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံတြင္းရိွ အျခားဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ျခင္း သာမက ေကာင္းက်ဳိးရိွသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း အားေပးလက္တြဲရေပမည္။ သို႔မွသာ တမန္ေတာ္ျမတ္(ၿငိမ္းခ်မ္းေစသား)ႏွင့္ သူ႔သာ၀ကေတာ္မ်ား၏လမ္းစဥ္ကို လိုက္နာသူ မည္ေပသည္။ ကုရ္အာန္ႏွင့္ စြႏၷဟ္၌ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ အသိပညာမ်ားရွာေဖြၾကရန္၊ လူသားထုေကာင္းက်ဳိးတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ အျခားသူတို႔၏ ဘာသာတရား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမ်ဳိးႏွင့္ ေကာင္းမႈ လုပ္ရပ္မ်ားကို ေလးစား တန္ဖိုးထားရန္၊ သာသနာ့လမ္းစဥ္၌ အဓမၼ စံနစ္ မက်င့္သံုးရန္၊ မိမိတို႔လက္ေအာက္ရိွ အျခားဘာသာ၀င္တို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ ဘုရားေက်ာင္းဂန္မ်ားကိုပင္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေပးရန္၊ တစ္ဖက္သတ္အႏိုင္က်င့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား မျပဳလုပ္ရန္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ထားၿပီးျဖစ္သည္။

    ဘိုကိုဟရာမ္အဖြဲ႕သားႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အစြန္းမေရာက္ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ပညာရွင္တို႔၏ ဘာသာေရးက်မ္းဂန္မ်ား၊ ဥပေဒေရးရာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားအား ေကာင္းစြာ ဖတ္ရႈဆင္ျခင္ သံုးသပ္ၾကရန္၊ အစၥလာမ္ႏွင့္ ရွရီအဟ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ထိုအဖြဲ႕၏ အျမင္မွားယြင္းေနမႈမ်ားအေပၚ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏွင့္ကမာၻတစ္၀ွမ္းမွ ၾသဇာရိွ မြတ္စ္လင္မ္ပညာရိွတို႔မွ ခ်ဥ္းကပ္ေဆြးေႏြး တည့္မတ္ေပးၾကရန္ Dr.Wael Shihab က နိဂံုးခ်ဳပ္ တင္ျပထားသည္။

     

    Bilal Phillips says the group is itself “haram” ႏွင့္ Boko Haram: Grave Mistakes in the Name of Islam သတင္းေဆာင္းပါးႏွစ္ပုဒ္ကို ေပါင္းစပ္၍ မင္းထြဋ္ေခါင္  မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

  • က်န္းမာေရး အေစာင့္အေရွာက္မ်ား ျဖည့္ဆီးေပးမႈ မရွိျခင္းက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို မရဏ လမ္းသို႔ ပို႔ေန

    ေမ ၅ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ျမင့္မိုရ္ ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

    အဲ့ဒီလပိုင္းကေပါ့။ ေမြးဖြားလတၱံ႕ေသာ အျမြာရင္ေသြးေလးေတြ ေျခကန္လႈပ္ရွားမႈ ရပ္တန္႔သြားတဲ့ အခါ တစ္စံုတစ္ခုေတာ့ မွားယြင္းၿပီလို႔ ဇူရား ဘီဂမ္း ထင္ေယာင္ ထင္မွားျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ သူမ ခႏၶာကိုယ္ နာၾကင္မႈ ျပင္းထန္လာတဲ့ အခါက်မွ သံသယအားလံုး ပယ္ဖ်က္ႏိုင္သြားတယ္။

    သူမမွာ အကူအညီလိုအပ္ေနေပမယ့္လည္း ေမွ်ာ္ေတာ္ေယာင္ အေျခအေနမွာ ရိွေနဆဲပါ။ သူမဟာ အျခားေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားလို ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္က ညစ္ေထးက်ဥ္းၾကပ္ဖံုထူလွတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္းမွာ ေရာက္ေနလို႔ပါပဲ။

    ကနဦးပိုင္းက တစ္ခုတည္းေသာ အားထားရာျဖစ္တဲ့ ျပည္ပကူညီေထာက္ပံ့ေရး လုပ္သားမ်ားကလည္း မရိွေတာ့ဘူး။ ပ်က္လိုဖ်က္ဆီး လုပ္တတ္တဲ့ အာဏာပိုင္ နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အစြန္းေရာက္လူရမ္းကားေတြရဲ႕ အဓမၼေမာင္း ထုတ္မႈေၾကာင့္ ေဒသတြင္းမွ ထြက္ခြာသြားၾကပါၿပီ။ စခန္းျပင္ပက အကူအညီရယူဖို႔ ဆိုတာကလည္း လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြ ႀကီးစိုးထားတဲ့ ျပည္သူ႔ေဆးရံုကို တက္ေရာက္ေရး အတြက္ ခြင့္ေတာင္းခံဖို႔ဟာ ယခင္ကာလမ်ားထက္ ခက္ခဲ တင္းၾကပ္ေနျပန္ေတာ့တယ္။

    ေနာက္ထပ္ အတားအဆီးႀကီး တစ္ရပ္ကလည္း ရိွေနေသးရဲ႕။ အဲ့ဒါကေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕မႈပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ရခိုင္လူမ်ဳိးအမ်ားစုက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ ေသဆံုးသူ ၂၈၀ နဲ႔ အဓမၼရပ္ရြာစြန္႔ေစျခင္းခံရသူ လူေပါင္းတစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္ရိွခဲ့တဲ့ေနာက္ ဒီလိုေၾကာက္ရြံ႕မႈေသာက ႀကီးထြားလာရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆရာ၀န္ေတြ၊ သူနာျပဳေတြက မိမိတို႔ကို ပိုမို ဆိုး၀ါးထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ေလေတာ့မလား – သို႔မဟုတ္ ေသဆံုးတာကိုပဲ ျမင္ေတြ႕ခ်င္ေန မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ေသာက ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခါ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲ တစ္ေက်ာ့ျပန္၀င္ေရာက္စျပဳေနတဲ့ ကူညီေရး လုပ္သားေတြရဲ႕အဆိုအရ အဲ့ဒီ ေကာလဟလေတြဟာ မွန္ကန္ေၾကာင္း သံုးသပ္စဥ္းစားေနစရာေတာင္ မလိုဘူးလို႔ သိရတယ္။

    အဲ့ဒီအေၾကာင္းအခ်က္ေတြက အေရးေပၚေဆးကုသမႈ ခံယူေရးလိုအပ္ေနတဲ့  ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးႀကီး ျဖစ္ေနရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘီဂမ္းလို ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးေတြပါပဲ။ မိခင္နဲ႔ကေလးေတြ လိုအပ္တဲ့ ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈအစား မိသားစုမ်ားစြာ စုေပါင္းေနထိုင္ေနတဲ့ စခန္းထဲက တန္းလ်ားရွည္ထဲမွာဘဲ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရၿပီး၊ မီးဖြားစဥ္အတြင္း ဘီဂမ္းရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ႀကီးေပၚ ေရခဲထုပ္ေတြ တင္လို႔ သူမရဲ႕မိခင္က လက္သည္လုပ္ေပးခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္း သူမရဲ႕မိသားစုက ေျပာျပတယ္။
    8d4c77e32f6ffe11520f6a7067009120
    (ဓာတ္ပံု) ငါးေခ်ာင္းဒုကၡသည္စခန္းက ရြက္တဲတစ္ခုထဲ လဲေလ်ာင္းေနတဲ့ ေ၀ဒနာသည္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္။ (AP Photo/Gemunu Amarasinghe)
    —————————————
    ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုရိွၿပီး လူဦးေရ သန္း ၆၀ ေက်ာ္ရိွတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းဆီ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းေျပာင္းလဲျပဳျပင္မႈ စတင္လိုက္ကတည္းက လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တင္းၾကမ္းျပည့္လာခဲ့တယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာပါ။

    ဒီေဒသတြင္းရိွ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားအျပားဟာ မ်ဳိးဆက္အလီလီေရာက္ႏွင့္ၿပီးေသာ မိသားစုေတြကေန ေပါက္ဖြားလာသူမ်ား ျဖစ္ၾကေပမဲ့လည္း သူတို႔ကို အစိုးရဖက္က တရားမ၀င္ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကို ျငင္းဆိုထားပါတယ္။ မၾကာေသးမီျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာရသူ သူတို႔ထဲက မ်ားစြာေသာသူေတြအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္တစ္ေၾကာေပၚမွာ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒဆန္ဆန္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားေအာက္မွာ ေနထိုင္ ရွင္သန္ေနၾကရေပတယ္။

    ေန႔စဥ္နီးပါး ေသဆံုးမႈသတင္းေတြ ရရိွေနတယ္။ အမ်ားစုက တားဆီးခံအေျခအေနေတြ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ုဳိးသမီးေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔နဲ႔ ကူညီေရးလုပ္သားမ်ား၊ရဲ႕ အဆိုအရ သိရတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန နယ္စည္းမထားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ ႏွင္မထုတ္မီအခ်ိန္က အဖြဲ႕ရဲ႕ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ကုသခဲ့ရေသာလူနာေတြထဲက ေလးပံုတစ္ပံုဟာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။

    အဲ့ဒီအဖြဲ႕ကို အစိုးရဖက္က ေဖေဖာ္၀ါရီလ အတြင္း ႏွင္ထုတ္ခဲ့တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးေတြကို ၀န္ထမ္းအျဖစ္ ငွားရမ္း ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္း၊ ဒီႏွစ္အေစာပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ရြာတစ္ရြာကို တိုက္ခိုက္မႈထဲက အၾကမ္းဖက္ခံလူနာေတြကို ကုသေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရကို အမ်က္ထြက္ေစ ခဲ့တာလို႔ ဆိုၾကတယ္။ အဲ့ဒီတိုက္ခိုက္မႈမွာ လူေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ေသဆံုး ရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ဆိုေသာ္လည္း ျမန္မာ အစိုးရဖက္က ရဲအရာရိွ တစ္ဦးသာ ေသဆံုးတယ္လို႔ ေျပာဆိုထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာ ျပည္ပကူညီေရးလုပ္သားေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ရဲ႕ တည္းခိုရိပ္သာေတြ၊ ရံုးေတြ၊ ဂိုေဒါင္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားတို႔ တိုက္ခိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ေဘးကင္းေရးအလို႔ငွာ ထြက္ခြာသြားေစခဲ့ပါတယ္။

    035efa452f6ffe11520f6a706700d8b0
    စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္ဖက္ မိုးေရၾကားက တုန္ယင္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလုလင္တစ္ဦး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၄ ရက္။ (AP Photo/Gemunu Amarasinghe)
    ——————————————————————

    ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစံနစ္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လ်စ္လ်ဴရႈခံထားရာက ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေနရဆဲျဖစ္ေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ဒီကြက္လပ္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ ပါတယ္လို႔ ေခါင္းမာစြာ ဆိုခဲ့တယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ အစားထိုးခံခဲ့ရတဲ့ ယခင္စစ္အစိုးရဟာ အဲ့ဒီအခ်ိန္ မတိုင္မီက ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ အေပၚ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏႈန္း အျဖစ္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ေဒၚလာမွ်သာ အသံုးျပဳခဲ့တာပါ။

    မြတ္စ္လင္မ္စခန္းေတြထဲ ႏိုင္ငံေတာ္က လက္ေအာက္ခံ ၀န္ထမ္း ဆရာ၀န္မ်ားကို ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ေစလႊတ္ပါတယ္။ သို႔ေပမဲ့လည္း လူတစ္ခ်ဳိ႕က လံုၿခံဳမႈမရိွဘူးလို႔ ခံစားရတဲ့အတြက္ ကနဦးပိုင္းမွာ သြားေရာက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့တယ္။ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ရက္သတၱပတ္ အတြင္း အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈၾကပါတယ္။ ခက္တာက နာရီပိုင္းမွ်သာ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။

    ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူနာေတြဟာ လူတန္းရွည္ၾကားက တန္းစီေစာင့္ဆိုင္းေနရတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းစီ ကိုလည္း မိနစ္အနည္းငယ္ေလးမွ်သာ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ၾကတယ္။ ကမာၻတစ္၀ွမ္းက ကေလးငယ္ေတြကို သတ္ျဖတ္တဲ့ အႀကီးမားဆံုး လူသတ္ေကာင္ႏွစ္ဦးလို႔ ညႊန္းဆိုရမယ့္ အသက္ရႈ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာေရာဂါနဲ႔ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာေရာဂါ ခံစားေနရသူအခ်ဳိ႕လည္း ရိွေနတယ္။ လက္ရိွအခ်ိန္ ဖံုေတာထဲ ၀ပ္တြားေနရတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားက မိုးတြင္းကာလ၀င္ေရာက္လို႔ ရႊံ႕ဗြက္ေတာ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားခ်ိန္မွာ ေရဆုိးေရပုပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ေရာဂါ သို႔မဟုတ္ အထက္လွန္ေအာက္ေလွ်ာ ၀မ္းေရာဂါေတြ ပြင့္အံထြက္လာမွာကို ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားမွ စိုးရိမ္လ်က္ရိွေနပါတယ္။

    Save the Children ၊ Oxfam နဲ႔ အျခား လူသားခ်င္းစာနာေရးအဖြဲ႕က ကူညီေရးလုပ္သားေတြကို ရက္ပိုင္းအတြင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ထံ ျပန္လည္သြားေရာက္ ခြင့္ျပဳမယ္လို႔လည္း ကတိျပဳခဲ့ေပမယ့္ ၀န္ထမ္း အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ ျပန္သြားႏိုင္တာကို ေတြ႕ရတယ္။

    သြားေရာက္သူအမ်ားစုဟာ ဟိုတယ္ေတြမွာတည္းခိုၿပီး အလုပ္ထြက္လုပ္ရတယ္။ လက္ဆြဲေသတၱာေတြ၊ ကဒ္ပံုးေတြကိုအသံုးျပဳၿပီး ေရွာင္တခင္ရံုးဌာနေတြအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းအသံုးခ်ေနရတယ္။ ဒီရက္သတၱပတ္အတြင္း လူအခ်ဳိ႕ဟာ အေထာက္အကူပစၥည္းပစၥယမ်ားနဲ႔တစ္ကြ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီ သြားေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ယခင္ကနဲ႔မတူေအာင္ ႀကီးမားလွတဲ့ တင္းၾကပ္ထားမႈေအာက္က လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။

    အႀကီးမားဆံုးစုိးရိမ္ဖြယ္လကၡဏာမ်ားအနက္ တစ္ခုအပါအ၀င္အျဖစ္ အေရးေပၚပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးစင္တာကို သူတို႔က ေထာက္ျပၾကတယ္။ အဲ့ဒီစင္တာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဗဟိုအစိုးရအာဏာပိုင္ေတြ၊ ကုလကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အက်ဳိးအျမတ္မယူတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေဒသတြင္း ရခိုင္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၀င္ေတြ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အတြက္ ကနဦးပိုင္းမွာ တကယ့္သတင္းအခ်က္အလက္ မွ်ေ၀ေရးယႏၱရား တစ္ခုရဲ႕ အခန္းက႑ျဖစ္ခဲ့တယ္။

    ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ထဲမွာ ၾသဇာ အထြားဆံုးအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးသန္းထြန္းက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေျပာင္းလဲ လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကူညီေရး လုပ္သြားေတြကို ေျပာဆိုလိုက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုအခါမွာ ကူညီေရးအုပ္စုမ်ားက စင္တာရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္ကို ရယူေနရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ ပမာဏေတြကို မျဖစ္မေန တန္းတူေပးေနရပါတယ္။

    “ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုလံုး လက္ခံႏိုင္မယ့္ အေနအထားတစ္ရပ္ကို သူတို႔ ဖန္တီးေပးရပါမယ္။ တကယ္လို႔ သူတို႔ဟာ အရင္လမ္းေဟာင္းအတိုင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျပည္နယ္ထဲမွာ ပဋိပကၡ ပိုမို ႀကီးထြားလာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ က်ိန္းေသေျပာရဲပါတယ္ ” ဆိုၿပီး အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ဦးသန္းထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့တယ္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အတားအဆီးမ်ဳိး အလ်ဥ္းမရိွဘဲ အစိုးရပိုင္ေဆးေပးခန္း နဲ႔ ေဆးရံုေတြမွာ အကူအညီေကာင္းစြာ ရရိွေနပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအဖုိ႔မွာေတာ့ သူတို႔ထက္ကို အကူအညီအေထာက္အပံ့ အဆမတန္ လိုအပ္ေနတယ္ေလ။ ဒီအေၾကာင္းကို ကူညီေရးလုပ္သားမ်ားက ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ သိျမင္ေနၾကေလေတာ့ ………………..

    အပိုင္း(၂)

    ဘီဂမ္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က မုဟမၼဒ္ ရဖီးနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့တယ္။ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ သူတို႔ရဲ႕ကမာၻေလးကို အမုန္းတရားက ကၽြမ္းထိုးေမွာက္ခံုျဖစ္သြားေစတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ရြာေလးကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားေတြ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒုကၡသည္စခန္းထဲ သူတို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကရတယ္။

    စခန္းထဲက ေငြရိွသူေတြလို လာဘ္ေငြအမ်ားအျပားမေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ ရဖီးဟာ ျပင္ပထြက္ၿပီး အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။

    08

    ဘီဂမ္းမွာေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္သန္းေနခဲ့ၿပီ။ သူမရဲ႕သူငယ္ခ်င္းမ်ားစြာတို႔ဟာ အသက္ ၂၀ မွာတင္ ကေလးအသီးသီးရိွေနၾကေသာ္လည္း အျမြာႏွစ္ဦးရိွေနတဲ့ သူမရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ေဖာင္းေဖာင္းေလးက သူမအဖို႔ ပထမဦးဆံုးနဲ႔ သည္းထိတ္ ရင္ဖိုစရာ ျဖစ္ေနရတယ္။

    ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ကို အဓမၼ ထြက္ခြာေစျခင္း မျပဳမီခ်ိန္အထိေတာ့ သူမဟာ ပဋိသေႏၶဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ရရိွေနခဲ့တယ္။ ဖြားျမင္ရက္နီးကပ္လာတာနဲ႔အမွ် သူမရဲ႕ သေႏၶသား တစ္စံုတစ္ရာ မွားယြင္းလာေၾကာင္း သတိျပဳမိတယ္။ နာက်င္မႈျပင္းထန္လာေတာ့ မလြဲမေသြ ဆရာ၀န္တစ္ဦးရိွဖို႔ လိုအပ္လာၿပီ။

    ဧၿပီ ၁၃ ရက္္မွာ သူမကို မိသားစုက ဒါးပိုင္ရြာ ေဆးရံုငယ္ေလးဆီ ေခၚသြားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီမွာ ဆရာ၀န္ ရိွမေနခဲ့ဘူး။ သူမကို စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးဆီပို႔ဖို႔ ဆရာ၀န္က သူနာျပဳေတြကို ဖုန္းဆက္ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    စခန္းထဲေရာက္ေနတဲ့အျခားသူေတြလိုပဲ ဘီဂမ္းလည္း ေကာလဟလသတင္းေတြ ၾကားခဲ့ရၿပီးျဖစ္တယ္။ ေဆးရံုႀကီး တက္ေရာက္ခြင့္ရသူ အမ်ားအျပားဟာ အသက္ရွင္ခြင့္ မရရိွခဲ့ၾကဘူး ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆရာ၀န္မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ မဖြယ္မရာျပဳမူ ဆက္ဆံေၾကာင္း အေထာက္အထားကို ျပည္ပ ကူညီေရး လုပ္သားမ်ားဖက္မွ မျမင္ေတြ႕ၾကေသးပါဘူး။

    ဒီ့ထက္ပိုအဓိကက်တဲ့ အႏၱရာယ္က ေဆး၀ါးကုသမႈ အကူအညီ မရခဲ့ၾကတာပဲျဖစ္တယ္။ တကယ္လို႔ ေဆးရံုတစ္ရံုမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ခြဲစိပ္ကုသမႈ က႑ မျပဳလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ မိခင္နဲ႔ကေလး အသက္ဆံုးပါးႏိုင္တဲ့ စိန္ေခၚခ်က္ကုိ အလြန္တိုးျမွင့္ႀကီး ထြားလာေစမွာ အမွန္ပါပဲ။

    ဘီဂမ္း ….. အိမ္ျပန္ခဲ့တယ္။ သူမရဲ႕ခင္ပြန္းနဲ႔မိဘမ်ားက သူမရဲ႕လက္ကိုဆုပ္ကိုင္လို႔ သူမရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ျပင္ေပၚ ေရခဲနဲ႔ ပြတ္သပ္ေပးရင္း အားေပးႏွစ္သိမ့္ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဘီဂမ္းရဲ႕မိသားစု မိတ္ေဆြျဖစ္ၿပီး သူတို႔နဲ႔အတူ သူမရဲ႕ခါးသည္းျဖစ္အင္ကို ႀကံဳဆံုခဲ့တဲ့ အဗ္ဒုလ္ မာလစ္က ျပန္ေျပာင္းေျပာျပပါတယ္။

    “ ကၽြန္မ ေသရပါေတာ့မယ္။ အရမ္းကို နာက်င္ပါတယ္ ဆိုၿပီး သူမက စူးစူး၀ါး၀ါး ဟစ္ေအာ္ေနခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ ဟစ္ေအာ္ညည္းျငဴသံကို အိမ္ေျခ ၁၀ စုအကြာကေန ၾကားေနၾကရတယ္ ”။

    စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚ ေခတၱေရာက္ရိွလာတဲ့ ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕က ဘီဂမ္းရဲ႕ျဖစ္အင္ကိုၾကား သိရတဲ့အခါ သူမအေနန႔ဲ႔ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီး တက္ေရာက္ဖို႔သာ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ေၾကာင္း နားခ်ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

    c8dc2a042f6ffe11520f6a7067007031ဝမ္းေလ်ာေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ လအရြယ္ သမီးျဖစ္သူ ဝတ္ခဲ့တဲ့ အက်ီၤကိ ျပသေနတဲ့ မိခင္ျဖစ္သူ ဟလီမား ကာတူး၊ ၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီ ၁၇ ရက္။ (AP Photo/Gemunu Amarasinghe)
    ———————–
    ဒါးပိန္ရြာေဆးရံုေလးကို သြားၿပီးေနာက္ သံုးရက္အၾကာမွာ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးဆီ ဘီဂမ္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆးရံုကို အခ်ိန္မီေရာက္ မလာတဲ့အတြက္ မီးဖြားၿပီး ပိုး၀င္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေၾကာင့္ ကေလးႏွစ္ဦးအနက္ တစ္ဦးဟာ ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာ အသက္မရွင္ႏိုင္ဘူးလို႔ တြက္ဆထားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခြဲစိပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘီဂမ္းကို တည္ျငိမ္တဲ့ အေျခအေနမွာ ေတြ႕ၾကရတယ္။ တစ္ပတ္ေနၿပီးေနာက္ ဧၿပီ ၂၅ ရက္မွာ ေဆးရံုဆင္းခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။

    ေဆးရံုမွာ အတူေနအေဖာ္ျပဳခဲ့တဲ့ ဘီဂမ္းရဲ႕အေဒၚျဖစ္သူ မတ္စ္တာဘာ ခါတူးက သူမရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳကို ဒီလို ေျပာျပခဲ့တယ္။ သူ႔တူမ ေဆးရံုဆင္းကာနီး နာရီပိုင္းအလို ဆရာ၀န္တစ္ဦးေရာက္လာၿပီး သူမကို အခန္းတစ္ခုထဲ ေခၚ၀င္သြားတယ္။ သူမကို ေနာက္ဆံုးေဆးတစ္လံုး ထိုးေပးဖို႔လိုေနေသးတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ မိနစ္ ၂၀ အၾကာ ဘီဂမ္းရဲ႕ ခြဲစိပ္ထားတဲ့ ၀မ္းဗိုက္က ေနာက္ထပ္တဖန္ ဆိုး၀ါးစြာ နာက်င္လာျပန္တယ္။ တစ္ခဏေနၿပီးေတာ့ သူမ ေသဆံုးသြားပါတယ္။

    ပဋိသေႏၶနဲ႔မီးဖြားမႈဆိုင္ရာ ေဆးရံုဆရာ၀န္ ဦးတင္ေအာင္က ဘီဂမ္းကိစၥအေပၚ မည္သည့္မွတ္ခ်က္မွ် မေပးခဲ့ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာလူနာေတြကို တန္းတူသာ ဆက္ဆံကုသေပးတယ္လို႔သာ ေျပာဆိုပါတယ္။

    “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ လူနာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ သူတို႔ကို ကယ္ဆယ္ႏိုင္ျခင္းရိွမရိွကေတာ့ သူတို႔ဘယ္လိုအေျခအေနမွာရိွခဲ့တယ္၊ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွ ေရာက္လာ ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားေပးတာခ်ည္းပါပဲ ”။

    ဘီဂမ္းရဲ႕ေသဆံုးမႈသတင္းက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအၾကား တမဟုတ္ခ်င္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့တယ္။ စစ္ေတြမွာ အကူအညီ မရခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ ေကာလဟလေတြလည္း ေရာစြက္ ပါ၀င္လာတယ္။

    အဂၤါေန႔မွာေတာ့ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္ အလီမား ခါတူးအမည္ရိွ ေနာက္ထပ္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက မီးဖြားရင္း ဆံုးပါးသြားခဲ့ျပန္ေရာ။ သူမလည္း ဒါးပိုင္ေဆးရံုကို သြားေရာက္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ သူမရဲ႕ခင္ပြန္းက စစ္ေတြေဆးရံုဆီ လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ အစပိုင္းမွာ ျငင္းဆန္ခဲ့ေသးတယ္။ ဇနီးျဖစ္သူရဲ႕ ေဘးကင္း လံုျခံဳေရးကို စိုးရိမ္ခဲ့လို႔ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘီဂမ္းရဲ႕ဖခင္ အသက္ ၅၀ အရြယ္ အဗ္ဒုလ္ လာမင္ ကေတာ့ မိမိကိုယ္ကို ေျဖသိမ့္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနဆဲပါ။ ယူႀကံဳးမရစြာနဲ႔ သူက ေအာက္ပါ အတိုင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ ေဆးရံုမွာ သမီးျဖစ္သူ ေသဆံုးၿပီလို႔ၾကား သိလိုက္ရတဲ့အခါ ကမာၻႀကီးတစ္ခုလံုးနဲ႔အတူ ကၽြန္ေတာ့္ ႏွလံုးသားပါ ေၾကမြပ်က္သုဥ္းသြားသလို ခံစားလိုက္ရပါတယ္။ သူမက အသတ္ခံလိုက္ရတာ ဆိုၿပီး လူေတြရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ မျပတ္ၾကားေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ့္ မ်က္ေစ့နဲ႔ တပ္အပ္ျမင္ေတြ႕ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အျပစ္မတင္လိုပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္သမီးကို ျပန္လိုခ်င္တာ တစ္ခုတည္းပါပဲဗ်ာ ”။

    ေအပီသတင္းေဆာင္းပါးရွင္ Robin McDowell ၏ Lack of health care deadly for Myanmar’s Rohingya ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

  • “ကင္းေထာက္လူငယ္”

    ေမ ၄၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ေရးသူ- ဝါးလံုးရွည္ အတီး

    10253961_270924809756718_5120489711795918405_nကင္းေထာက္လူငယ္ ဆိုတာက အဂၤလိပ္လို Boy Scout ကို ျမန္မာမႉ ျပဳထားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြက ကင္းေထာက္ လူငယ္ ကို ဦးေနဝင္း လက္ထက္မွာ လုပ္ခဲ့ျပီး အခု ေခတ္မွာ အသက္ျပန္သြင္းတယ္လို႕ အထင္ရွိေနၾကျခင္းေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ ဖတ္ဖူးခဲ့သမွ်၊ ၾကားဖူးခဲ့သမွ် ကင္းေထာက္လူငယ္ အေၾကာင္းကို ျပန္လည္မွ်ေဝပါရေစ။

    ကင္းေထာက္ လူငယ္လုပ္ငန္းကို အဂၤလိပ္ ဗိုလ္ခ်ဳဳပ္ၾကီး ဘာဒန္ ပိုဝဲလ္ က ၁၉၀၈ တြင္ အဂၤလန္ ျပည္၌ စတင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္၊ထို႕ေနာက္ “ကင္းေထာက္လမ္းညႊန္” စာအုပ္ကို ေရးသားထုတ္ေဝျပီးသည္႔ အခါမွာေတာ့ ကင္းေထာက္လူငယ္ လုပ္ငန္း ဟာ အဂၤလန္ ျပည္ မွ တဆင့္ ကမ႓ာ အရပ္ရပ္(အထူးသျဖင့္ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီ ႏိုင္ငံမ်ား) ကို ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားခဲ့ပါတယ္။

    ကင္းေထာက္ လုပ္ငန္း၏ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ားမွာ ေတာတြင္း ေျခရာခံျခင္း၊ ခရီးသြားလာျခင္းႏွင့္ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ တီထြင္ျခင္းတို႕ပင္ျဖစ္သည္။

    ကင္းေထာက္တို႕သည္ အသက္အရြယ္ကို လိုက္၍ အဆင့္အတန္း ကို ခြဲျခားထားေပသည္။

    အသက္ ၈ ႏွစ္ မွ ၁၁ ႏွစ္ အရြယ္ ကေလးမ်ား ပါဝင္ေသာ အုပ္စုမွာ အေျခခံ အက်ဆုံးျဖစ္၍ ဝံပုေလြငယ္ မ်ားဟု ေခၚေပသည္။

    ထို ဝံပုေလြငယ္မ်ား၏ အထက္တြင္ အသက္ ၁၂ ႏွစ္မွ ၁၅ ႏွစ္ထိ ပါဝင္ ေသာ လူငယ္ ကင္းေထာက္ မ်ားရွိေလသည္။

    ထို လူငယ္ကင္းေထာက္ မ်ား၏ အထက္တြင္ လုလင္ ကင္းေထာက္ဟု ေခၚေသာ အသက္ ၁၅ႏွစ္မွ ၁၈ ႏွစ္ ထိ လူငယ္မ်ား ပါဝင္ေလသည္။

    ကင္းေထာက္မ်ားတြင္ အဆင့္ အျမင့္ဆုံးမွာ ရိုဗာကင္းေထာက္ မ်ားျဖစ္ျပီး အသက္ ၁၈ႏွစ္မွ စ၍ အသက္ အပိုင္းအျခားမရွိ ပါဝင္ႏိုင္ေပသည္။

    တစ္ၾကိမ္ကင္းေထာက္ ျဖစ္ျပီးလွ်င္ တသက္လုံးကင္းေထာက္ ျဖစ္ႏိုင္သည္ ဟု ဆို႐ိုးရွိေပသည္။

    ကင္းေထာက္လူငယ္မ်ားကို ကင္းစိတ္မ်ားဖြဲ႕ကာ ကင္းစိတ္ ဦးစီးတို႕က အုပ္ခ်ဳဳပ္ရသည္။

    ကင္းေထာက္တို႕သည္ လက္ညိဳး၊လက္ခလယ္ ႏွင့္ လက္သူႂကြယ္ သုံးေခ်ာင္းကို ေထာင္ကာ အေလးျပဳၾကျပီး ကင္းေထာက္ အခ်င္းခ်င္း လက္ဝဲလက္ျဖင့္ လက္ဆြဲႏွုတ္ဆက္ၾကရသည္။

    ကင္းေထာက္ တို႕သည္ ကင္းေထာက္အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လာလွ်င္ ကင္းေထာက္ က်င့္ဝတ္ ဥပေဒ ႏွစ္ပါးကို လိုက္နာရသည္။

    (၁) ဝံပုေလြ ငယ္သည္ မိမိ အလိုဆႏၵအတိုင္း မလိုက္ရ။
    (၂)ဝံပုေလြငယ္သည္ ဝံပုေလြၾကီး၏လိုအင္ဆႏၵ အတိုင္း လိုက္နာရသည္။

    (ထိုႏွစ္ခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ မည္မွ်ပင္ ႏိုင္ငံေရး၊စစ္ေရးႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ လူငယ္အက်ိဳးျပဳအဖြဲ႕အစည္းသက္သက္သာ ျဖစ္ပါသည္ဟု ဆိုေနေစကာမူ သူတပါးကုိ ေခါင္းေဆာင္ရတာ ၊ ဗုိလ္လုပ္ရတဲ့ အရသာကုိသိေအာင္ ငယ္ငယ္ကတည္းက ေလ့က်င့္ေပးျခင္း တနည္းအားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ေဆး Brain wash လုပ္ခံရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ဤကား စကားခ်ပ္)

    ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းလုံးရွိ ကင္းေထာက္ ဦးေရမွာ ၄၆၃၇ ေယာက္ ျဖစ္ေပသည္။

    ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ ဦးေနဝင္း လက္ထက္တြင္ေတာ့ ကင္းေထာက္လူငယ္ အဖြဲ႕ကို ဖ်က္သိမ္းျပီး လမ္းစဥ္လူငယ္၊ေတဇ လူငယ္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးခဲ့ေသာ္လည္း သေဘာတရားမွာ အတူတူပင္ျဖစ္ေပသည္။

    ကိုးကား။ ။ ျမန္မာ စြယ္စုံက်မ္း။