Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

စင္ကာပူႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး သမၼတ ယူစြတ္ဖ္ဘင္အစၥဟက္ Yusof Bin Ishak

ေမ ၂ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
ရွာေဖြတင္ျပသူ- ကိုလတ္(ေတာင္ၾကီး)

Yusof Bin Ishak သည္စင္ကာပူႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးသမၼတတာဝန္ကို 1965 မွ 1970 အထိ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ 12 August, 1910 တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ Taiping Perak နယ္တြင္ေမြးဖြားခဲ့သည္။ မိသားစုဝင္ ၉ ဦးအနက္အၾကီးဆံုးသားျဖစ္သည္။ ဖခင္မွာ Encik Ishak Bin Ahmad ျဖစ္သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူသည္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းတြင္ ေခတၱ ဒါရိုက္တာအျဖစ္တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။

1923 တြင္ဖခင္တာဝန္က်သည့္စင္ကာပူတြင္ အတူလိုက္ပါေနထိုင္ခဲ့ျပီး Victoria Bridge School တြင္ 1923 ဒီဇင္ဘာလအထိပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ 1924 တြင္ Raffles Institution သို႔ဝင္ခြင့္ရခဲ့ျပီး Cambridge School Certificate ကိုဂုဏ္ထူး မ်ားစြာျဖင့္ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ Yusof သည္ေက်ာင္းသား ဘဝကပင္ တက္တက္ၾကြၾကြေနေလ့ရိွျပီး အားကစားဘက္ကိုလည္း အထူး လိုက္စားခဲ့သည္။ 1933 အငယ္တန္းအေလးမ ျပိဳင္ပြဲ၏ ခ်န္ပီယံျဖစ္သည္။

ေက်ာင္းျပီးခဲ့ျပီးေနာက္ 1929 တြင္သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ႏွင့္အတူ အားကစား မဂၢဇင္းကို ထုတ္ေဝခဲ့သည္။1932 တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ထိပ္သီး သတင္းစာ Warta Malaya တြင္ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ႏွင့္ ပင္ကိုယ္ အစြမ္းအစေကာင္းမြန္မႈေၾကာင့္ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာပင္ လက္ေထာက္မန္ေနဂ်ာ အျဖစ္လည္းေကာင္း ယာယီအယ္ဒီတာ အျဖစ္လည္းေကာင္း ရာထူးတိုးျမႇင့္ေပး အပ္ျခင္းခံရသည္။

1938 တြင္းရာထူးမွႏုတ္ထြက္ျပီး သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္အတူ Utusan Melayu Press ltd ကိုတည္ေထာင္ျပီး Managing Director အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ 1942 မွ 1945 အထိ ဂ်ပန္တို႔စင္ကာပူကိုသိမ္းပိုက္ထားစဥ္ အတြင္း Malaya သို႔တိမ္းေရွာင္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တို႔ လက္နက္ခ် ဆုတ္ခြာျပီးမွသာ ျပန္လည္ေရာက္ရိွလာျပီး ယင္းကုမၸဏီ၏ Managing Director အျဖစ္ျပန္လည္ ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။

Yusof သည္ ပံုႏွိပ္မီဒီယာတစ္ခု၏ MD တစ္ေယာက္ပင္ျဖစ္ေနလင့္ကစား အစိုးရ အဖြဲ႕၏ အေရးပါေသာ အစည္းအေဝးပြဲမ်ားကိုလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ရသည္။ 1948 မွ 1950 အထိ Film Appeal Committee ဝင္ျဖစ္ခဲ့ျပီး Nature Reserve Committee ၏အဖြဲ႔ဝင္တစ္ေယာက္လည္းျဖစ္သည္။ 1948 တြင္ျဗိတိန္သို႔ First Press Delegation Member တစ္ဦးအေနျဖင့္သြားေရာက္ခဲ့သည္။ အစိုးရအစီအစဥ္ျဖင့္ ဇနီးသည္ Puan Noor Aishah ႏွင့္အတူ 1963 ဧျပီလတြင္ ကေမၻာဒီးယားသို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ျပီး ယင္းလမွာပင္ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ် ႏိုင္ငံ၏ ႏို္င္ငံေတာ္ဧည့္သည္ အျဖစ္သြားေရာက္ကာ ဟာဂ်္ျပဳခဲ့သည္။

1965 July လတြင္ စင္ကာပူ တကၠသိုလ္၏အဓိပတိျဖစ္ခဲ့သည္။ ဘရူႏိုင္းဆူလတန္ ၏ The Most Esteemed Royal Family Order of Brunei ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဘြဲ႔ကို 1960 November လတြင္ ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ 9th August 1965 တြင္ စင္ကာပူႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရေသာအခါ ပထမဆံုးသမၼတ အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ 1967 ဒီဇင္ဘာလ တြင္ဒုတိယ သက္တမ္း ၄ ႏွစ္အတြက္ထပ္မံေရြးခ်ယ္ခံရသည္။

Yusof Bin Ishak သည္ ဇနီးသည္ Puan Noor Aishah ႏွင့္ သားတစ္ဦး သမီး ႏွစ္ဦး ထြန္းကားခဲ့ျပီး 23 November 1970 တြင္ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံ တြင္ယေန႔သံုးစြဲလ်က္ရိွေသာ ေငြေၾကးမ်ား တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားတြင္ Yusof Bin Ishak ၏ရုပ္ပံုကို ဂုဏ္ျပဳထည့္သြင္းရိုက္ႏွိပ္ကာ သံုးစြဲလ်က္ရိွၾကသည္။

May 2, 2014
နာဂစ္ နဲ႕ ေမးခြန္းႏွစ္ခု (နာဂစ္ (၆) ႏွစ္ျပည့္

ေမ ၂ ၊ ၂၀၁၄
ေမာင္ထြန္းလြင္(မိုးေလ၀သ)

၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ေမလ(၂-၃)ရက္ဟာ နာဂစ္မုန္တိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ၀င္ေရာက္တိုက္ခတ္ သြားခဲ့တဲ့ (၆)ႏွစ္ေျမာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျပီးခဲ့ျပီျဖစ္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း ေလာကႀကီးမွာ လိုခ်င္သည္ျဖစ္ေစ၊ မလိုခ်င္သည္ျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္သက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႏွစ္သက္သည္ျဖစ္ေစ ေတြ႕ႀကံဳလာႀကရတဲ့ ကိစၥေတြဟာ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားဘဲ ရွိပါတယ္။ တရားသေဘာအရေျပာရရင္ေတာ့ တရားႏွစ္ပါးဘဲရွိပါတယ္။ တရားတစ္ပါးကေတာ့ ပစ္ပယ္ရမယ့္တရား၊ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ေမ့ပစ္ရမယ့္၊ လစ္လ်ဴရႈရမယ့္၊ ေခါင္းထဲက ထုတ္ပယ္ရမယ့္တရား။ ဥပမာ၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ တရားေတြဆိုပါေတာ့။ လူတိုင္းမကင္းႏိႈင္ႀကဘူး။ ဒါေပမယ့္ တတ္အားသမွ် ေခါင္းထဲက ထုတ္ပယ္ပစ္ရမယ့္ တရားေတြေပါ့။ ေနာက္ တရားတစ္ခုကေတာ့ ပစ္ပယ္ရမယ့္ တရားမဟုတ္ဘူး၊ ပစ္ပယ္လို႕လည္းမရဘူး။ မရွိေအာင္ လုပ္လို႕လည္း မရဘူး။ မေတြ႕ခ်င္ လို႕လည္း မရဘူး။ ေတြ႕ကိုေတြ႕ရမွာ။ ရင္ကို ရင္ဆိုင္ရမွာ။ ဒါေပမယ့္ ေတြ႕တဲ့အခါမွာ သူျပဳသမွ်၊ ကိုယ္ႏုရတဲ့ဘဝမ်ိဳးမျဖစ္ရေလေအာင္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြနဲ႕ ကိုယ္ကဦးေဆာင္ျပီး ကိုယ္ကအနိႈင္ယူရမယ့္ တရား။ ဥပမာ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ တရားေတြလိုေပါ့။ ဒီလို တရားႏွစ္ပါးအနက္ နာဂစ္အျဖစ္အပ်က္ဟာ ခ်စ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မုန္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ပစ္ပယ္လို႕ မရတဲကိစၥ၊ တကယ္ေတာ့ နာဂစ္ဟာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ႀကံဳလာခဲ့ရင္ ရင္ဆိုင္ျပီး အႏိုင္ယူရမယ့္ တရားျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ႀကိမ္ နာဂစ္လို မုန္တိုင္းႀကံဳေတြ႕လာခဲ့ရင္ေတာ့ အႏိုင္ ယူႏိုင္ရေလေအာင္ နာဂစ္က ဘာသင္ခန္းစာေတြ ေပးခဲ့သလည္း။ နာဂစ္ရဲ႕အေႀကာင္း ဓမၼဓိဌာန္က်က် ဆန္းစစ္ေတြးေခၚဖို႕ လိုတာေတာ့ အမွန္ျဖစ္ပါတယ္။ Men learn much from defeat ဆိုတဲ့ စကားကလည္း ရွိေနတယ္မဟုတ္လား။

နာဂစ္အျဖစ္အပ်က္ႀကိးမွာ လူေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းေလာက္ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရတယ္။ အိမ္ယာအေဆာက္အဦေပါင္း ခုႏွစ္သိန္းခြဲေလာက္ ပ်က္စီးခဲ့တယ္။ လူေပါင္းဆယ့္တစ္သန္းေက်ာ္ ေလာက္ ထိခိုက္ခဲ့ရတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္္ နဲ႕ ပုဂလိကပိုင္ ႏွစ္ရပ္ေပါင္း ပစၥည္းဆံုးရံႈးမႈတန္ဘိုး (၁၂) ထရီလီယံေက်ာ္ ရွိခဲ့တယ္။ ကမၻာမွာ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈ နဲ႕ အေသအပ်ာက္အဆိုးဆံုးစာရင္းမွာ နံပါတ္(၈)အဆင့္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီအေႀကာင္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ကြ်န္ေတာ့ေခါင္းထဲမွာ မႀကာမႀကာေရာက္လာတဲ့ ေမးခြန္းႏွစ္ခုရွိေနပါတယ္။

ပထမေမးခြန္းကေတာ့ နာဂစ္မုန္တိုင္းႀကိး (၂-၅-၂၀၀၈)ရက္ေန႕ နံနက္ပိုင္း ဟိုင္းႀကီးကြ်န္းကို မဝင္မွီ ေရျပင္ေပၚမွာ အခ်ိန္ (၄)နာရီႀကာေအာင္ မေရြ႕လွ်ားဘဲ ရပ္ေနခဲ့ျပီးမွ ဟိုင္းႀကီးကြ်န္းကို မြန္းလြဲညေနပိုင္းမွာ ၀င္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ ကြ်န္ေတာ္ေမးေနမိခဲ့တဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ နာဂစ္ဟာ အခုလို ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသကို မ၀င္ခဲ့ဘဲ ယခင္၀င္ေနက် လမ္းေဟာင္းအတိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ဖက္ကိုသာ ၀င္ခဲ့ရင္ အခုလုိ အေသအေပ်ာက္ အပ်က္အစီးေတြ မ်ားပါ့မလား ? ဆိုတဲ့ေမးခြန္းပါဘဲ။

ေနာက္ေမးခြန္းတစ္ခုကေတာ့ မႏွစ္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲမွာ Phialin Cyclone ျဖစ္ေတာ့ ေလတိုက္ႏႈန္းက တစ္နာရီ(၁၆၂)မိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိခဲ့လို႕ အလြန္ျပင္းထန္တဲ့ category V အဆင့္ရွိ မုန္တိုင္းႀကီးျဖစ္ခဲ့တယ္။ တစ္နာရီ ေလတိုက္ႏႈန္း မိုင္ (၁၄၀-၁၄၅)ေလာက္သာရွိခဲ့တဲ့ နာဂစ္ထက္ ပိုျပင္းတာေပါ့။ အဲဒီေလာက္အင္အားနဲ႕ လူဦးေရ ထူထပ္လွတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံအေရွ႕ဖက္ကမ္းေျခ Andra Pradesh ျပည္နယ္ကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီမ်ာ ကြ်န္ေတာ့္ကို မိတ္ေဆြႀကီး ကာတြန္း ကိုေအာ္ပီက်ယ္က ေမးလာပါတယ္။ “ဆရာခင္ဗ်ား၊ အခု အိႏၵိယႏိုင္ငံကို တိုက္ခတ္သြားခဲ့တဲ့ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း Phialin ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုက္ခတ္သြားခဲ့တဲ့ နာဂစ္မုန္တိုင္းထက္ ပိုျပင္းထန္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူအေသေအပ်ာက္ကေတာ့ ဆယ္ဂဏန္း မွ်သာရွိခဲ့ျပီး သူေလာက္ မျပင္းထန္တဲ့ ကြ်န္ေတာတို႕ရဲ႕ နာဂစ္ကေတာ့ လူေတြ တစ္သိန္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရတာ ဘာေႀကာင့္ပါလည္းခင္ဗ်ား” ပါတဲ့ဗ်ာ။

နာဂစ္နဲက ပတ္သက္လို႕ ကြ််န္ေတာ့ကို အေတြးပြား အေတြးမ်ားေစခဲ့တာ အဲဒီ ေမးခြန္း(၂)ခုပါဘဲ။

ပထမေမးခြန္းနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ကြ်န္ေတာ္ နာဂစ္ျဖစ္အျပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းကဘဲ အေျဖထုတ္ထားခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ နာဂစ္ဟာ ဒီအင္ဒီအားနဲ႕ဘဲ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚကို မ၀င္ခဲ့ဘဲ၊ ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းကိုသာ ၀င္ခဲ့ရင္ အခုေလာက္ အေသအေပ်ာက္ အပ်က္အစီး ဘယ္လိုမွ မရွိႏိႈင္ပါဘူး။ ဘာျပဳလို႕လည္း ? ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း နဲ႕ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚကမ္းရိုးတန္းေဒသ ႏွစ္ခုဟာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ႏိႈင္မႈ ေႀကာင့္ ထိခိုက္ႏိႈင္မႈ အလားအလာ အလြန္ကြာျခားေနႀကလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရးေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္းမွာ Vulnerability လို႕ေခၚပါတယ္။ ခပ္လြယ္လြယ္ ေျပာရရင္ေတာ့ Risk လို႕ ဆိုႀကပါေတာ့။ ေျပာရရင္ေတာ့ အဲဒီအပိုင္းကို ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း နဲ႕ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚကမ္းရိုးတန္း တို႕ကို နိႈႈ္င္းယွဥ္လိုက္တဲ့အခါ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသက Vulnerability ေရာ၊ Risk ေရာ အလြန္ျမင့္မားေနတာကို ေတြ႕ႀကရပါတယ္။

ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚမွာ ေတြ႕ရတ့ဲ အားနည္းခ်က္က (၁၀)ခ်က္ေလာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့

(၁) ေျမနိမ့္ေဒသျဖစ္ျခင္း
—————————–
ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသဟာ ေျမအလြန္နိမ့္ပါတယ္။ ေကာင္းကင္ေျမတိုင္း DEMS တိုင္းတာခ်က္ ေတြနဲ႕တိုင္းႀကည္႕လိုက္ေတာ့ ဘယ္..ဒီေနရာက ေရ(၅)မီတာေလာက္ တက္လာရင္ကို ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ တစ္ခုလံုးရဲ႕ ၄၃% ကေရေအာက္ေရာက္သြားျပီ။ ၅ မီတာ ဆိုတာ ၁၇ ေပေလာက္ရွိတာ။ နာဂစ္တံုးက ကြင္းဆင္းတိုင္းတာခ်က္အရ သဘာ၀ဒီေရအထက္ ပိုတက္ခဲ့တဲ့ မုန္တိုင္းဒီေရလိႈင္းအျမင့္က (၂၂ ) ေပ အထိရွိခဲ့ပါတယ္။

(၂) လူဦးေရထူထပ္ျခင္း
———————–
ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသဟာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ လူဦးေရ အထူထပ္အသိပ္သည္းဆံုး ေဒသ။ ပြဲခင္းထဲ ခဲပစ္လိုက္သလိုေပါ့ဗ်ာ။ ပစ္မလြဲဆိုတာ ဒီေဒသမ်ိဳးေပါ့။

(၃) ျမစ္လက္တက္မ်ားႏွင့္ျမစ္ဝမ်ားေပါမ်ားျခင္း
———————————————-
ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသဟာ ျမစ္ေႀကာင္းစံနစ္ကလည္း ရႈပ္သလားမေျပာနဲ႕။ ျမစ္ခ်ည္႕က (၁၇)စင္း။ ျမစ္၀ ကခ်ည္႕ဘဲ (၇)ေပါက္။ ၀င္လာတဲ့ ပင္လယ္ေရေတြ မ်က္စိလည္ သြားႏိႈင္တယ္။

(၄) မုန္တိုင္းခိုအေဆာက္အဦ နဲ႕ သက္ကယ္ကုန္းျမင့္မ်ားမရွိျခင္း။
—————————————————————–
နာဂစ္ျဖစ္တံုးက မုန္တို္င္းခိုအေဆာက္အဦ(storm shelter) ဆိုတာ ႀကားေတာင္ မႀကားဖူးဘူး။ အသက္ကယ္ကုန္းဆိုတာ ဘာမ်မရွိဘူး။ နာဂစ္ျဖစ္တံုးက မိသားစု (၅)ဦးရွိတဲ့ တစ္ဦးတည္း က်န္ရစ္ေတာ့တဲ့ အိမ္ေထာင္ဦးစီးတစ္ေယာက္က ကြ်န္ေတာ္တို႕အဖြဲ႕ ကြင္းဆင္းေတာ့ ေျပာျပပါတယ္။ နာဂစ္သတိေပးခ်က္ကို ႀကိဳသိလို႕ သူႀကိဳတင္ ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႕ အဲဒီေန႕က ပင္လယ္ကို မထြက္ေတာ့ပါဘူးတဲ့။ အိမ္မွာ ဘဲေနပါတယ္တဲ့။ ေရေတြ တက္လာေတ့ သူတို႕မိသားစု(၅)ဦး အိမ္ေအာက္ထက္ကေန အေပၚထပ္ကိုေျပာင္း ပါတယ္။ ေရေတြထပ္တက္လာေတာ့ ထုပ္တန္းေပၚ ကိုတက္ပါ တယ္။ အဲဒီကေန ထပ္တက္ လာေတာ့ အိမ္အမိုးသြပ္ကိုေလွန္ျပီး၊ ေခါင္မိုးေပၚတက္ ပါတယ္။ အဲဒီကေန ထပ္တက္လာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တစ္ေယာက္တည္းဘဲ က်န္ပါေတာ့ တယ္တဲ့။ ေျပးစရာေျမကို မရွိခဲ့ပါဘူးဗ်ာ။

(၅) သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္အေျခအေနအမ်ိဳးအစား နဲ႕ အႏၱရာယ္ ရွိမႈျပေျမပံုမ်ား မရွိျခင္း။
——————————————————–
သဘာ၀ေဘးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ အေရးပါလွတဲ့ ေျမယာ အသံုးခ်မႈ အတြက္ Risk Map, hazard Map ဘာတစ္ခုမွ် လုပ္ထားတာမရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒိေတာ့ လူေတြက ရြာေလးေတြ တည္ျပီး ေရလုပ္ငန္းနဲ႕နီးတဲ့ ကမ္းစပ္တေလွ်ာက္ ရြာတည္ေနႀကေတာ့ ပင္လယ္က တက္လာမယ့္ ေရလိႈင္း ေတြကို ထြက္ႀကိဳေနႀက သလိုပါဘဲ။ ဒိေရလိႈင္းေတြက အရင္တံုးကမွ လူတစ္ေယာက္ ေတြ႕ဖို႕အေရး အေတာ္ေလး အထဲေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးူပမ္းေနရေသးတယ္။ အခုေတာ့ ေအးေဆးဘဲေပါ့။

(၆) မုန္တို္င္းဆိုင္ရာ ယခင္အေတြ႕အႀကံဳ နည္းမႈေႀကာင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ ခဲယဥ္းျခင္း။
————————————————————
ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚသာေးတြဟာ ပင္လယ္မွာေမြး၊ ပင္လယ္ထဲမွာ အသက္ေမြး ၀မ္းေႀကာင္း ေနခဲ့ႀကေပမယ့္ ဘာမုန္တို္င္းအေတြ႕အႀကံဳမွ မရွိခဲ့ႀကပါဘူး။ ၂၀၀၈ မတိုင္မီအထိ ျမန္မာျပည္ကို မုန္တိုင္း(၈၂)ႀကိမ္ ၀င္ခဲ့ဘူးရာမွာ အားလံုး ရခိုင္ကိုခ်ည္႕ ၀င္ခဲ့တာပါ။ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသကို ဆိုင္ကလုန္းအဆင့္မုန္တိုင္း တစ္ခါမွ် မ၀င္ခဲ့ဘူး ပါဘူး။

(၇) မုန္တို္င္းဒီေရဆိုင္ရာ အပါအ၀င္ သဘာဝေဘးဆိုင္ရာ အေတြ႕အႀကံဳ နဲ႕ အသိပညာနည္းပါးျခင္း။

မုန္တို္င္းဒီေရ ဆိုတဲ့ စကားကို ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ နာဂစ္ေဒသကလူေတြ ႀကားေတာင္ မႀကားခဲ့ဖူးပါဘူး။

(၈) သယ္ယူပို႕ေဆာင္ေရးလမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈခက္ခဲျခင္း။

ေရြ႕ေျပာင္းေျပးလႊားဖို႕ အလြန္ခက္ပါတယ္။ ေရလမ္းဘဲရွိပါတယ္။ စက္ေလွ ေပၚမွာ ရွိသမွ် ပစၥည္းေတြ၊ မိသားစုေတြ အကုန္တင္ျပီးေျပးရင္ေတာင္ ေရကေရဆန္ျဖစ္မယ္။ ခရီးတြင္သလား မေျပာနဲ႕။ ေနာက္ကေမ်ာလာတဲ့ ေဗဒါကေတာင္ လမ္းေတာင္း ရလိမ့္မယ္။

(၉) ကမ္းေျခေ၇တိမ္မႈ၊

ဒီေရအတက္အက်ခြင္ႀကီးမားမႈ၊ ျမစ္ေႀကာင္္းမ်ားေပါမ်ားမႈတို႕ေႀကာင့္ အျပန္အလွန္သက္ေရာက္ေစေသာ ရႈတ္ေထြးေသာေရလိႈင္းျဖစ္ေပၚမႈ စံနစ္(Non-linearity)ရွိေနျခင္း။

ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ကမ္းရိုးတန္းဟာ ေရအနက္တိမ္တယ္၊ ဒီေရအတက္အက်ခြင္ ႀကီးတယ္။ ျမစ္မ်ားတည္ ရွိမႈစံနစ္က ရႈပ္ေထြးတယ္။ ဒါေႀကာင့္ မုန္တိုင္းေႀကာင့္ ပင္လယ္ထဲကေရေတြ တိုး၀င္လာရင္ ဒီအခ်က္ေတြက ရႈပ္ေထြးတဲ့ အျပန္အလွန္ သက္ေရာက္မႈေတြ(non-linear interactions) ကို ျဖစ္ေစျပီး အတိုင္းအဆမဲ့ေရလိႈင္းႀကီးေတြ (exceptionally high waves) ကို ျဖစ္ေစနိႈင္ပါတယ္။ နာဂစ္မွာျဖစ္လည္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

(၁၀) ဒီေရေတာမ်ား ျပဳန္းတီးကုန္ျခင္း။

သဘာသေဘးအတားအဆီးေတြျဖစ္တဲ့ သဘာ၀ ဒီေရေတာေတြကလည္း ျပဳန္းတီးလို႕ ကုန္ျပီ။ ထင္းလုပ္ဖို႕၊ သစ္လုပ္ဖို႕၊ အိမ္ေဆာက္ဖို႕၊ လယ္ကြင္းေဖၚဖို႕၊ လူေနရပ္ကြက္ တိုးခ်ဲ႕ဖို႕၊ ငါးေမြးဖို႕၊ ပုဇြန္ေမြးဖို႕၊ စားအုန္းဆီပင္စိုက္ဖို႕၊ မီးေသြးဖုတ္ဖို႕။ ……. ျပဳန္းတီးလိုက္တာ ဘိုကေလးမွာဆိုရင္ ဒီေရေတာကို မက်န္ေတာ့ပါဘူး။

ဒီအခ်က္ေတြေႀကာင့္ နာဂစ္သာ ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းကို ၀င္ေရာက္ခဲ့ရင္ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသေလာက္ အေသအေပ်ာက္ အပ်က္အစီး မရွိနိုင္ဘူးလို႕ ကြ်န္ေတာ္ ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

တေလာကဘဲ အိႏၵိယကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခတ္သြားတဲ့ Phailin ဆိုင္ကလုန္း ဟာ ေလတိုက္ႏႈန္း တစ္နာရီ 162 mph , Category V အဆင့္နဲ႕ ၀င္ေရာက္ သြားခဲ့တာ လူဆယ္ ဂဏန္းဘဲေသခဲ့တယ္။ ၂၀၀၈ က ကြ်န္ေတာ္တို႕ဆီ နာဂစ္တို္္က္ေတာ့ ေလတိုက္ႏႈန္းက 140-150 mph, Category IV အဆင့္သာ ရွိပါလ်က္နဲ႕ လူေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္( ၁၃၄ ၀၀၀) ေသဆံုးခဲ့ရတာ ဘာေႀကာင့္ပါလည္း တဲ့။

ဒီေနရာမွာ စိုင္းထီးဆိုင္သီခ်င္း သတိရမိတယ္။ ဘဲႀကီး။ မသိလို႕ေမးတာလား..။ သိလ်က္နဲ႕ ေမးတာလား…။ ဆိုတာေလ။

ႀကိဳတင္သတိေပးခ်က္။ သူတို႕လည္း (၅)ရက္ေလာက္ႀကိဳေျပာခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕လည္း (၅)ရက္ ႀကိဳေျပာခဲ့တယ္။ အတူတူေလာက္ပါဘဲ။

အဲဒီ(၅)ရက္အတြင္း သူတို႕က Volunteer တစ္သိန္းေက်ာ္၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အစီးေပါင္း ငါးေသာင္းေက်ာ္၊ Helicopter အစီး(၄၀)ေက်ာ္အပါအ၀င္ ကားေတြ၊ လူေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႕ မုန္တို္င္း အ၀င္မွာ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးေဆာင္ရြက္ဖို႕ မုန္တို္္င္း မ၀င္ခင္(၂)ရက္ေလာက္ ကတည္းက We are ready လို႕ ေႀကျငာခဲ့တယ္။ လူေပါင္း (၅)သိန္းေက်ာ္ကို ေဘးကင္းရာ ေနရာမ်ား ကို ႀကိဳတင္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့တယ္။ မေျပာင္းမေရႊ႕ဘဲျငင္းဆန္ေနခဲ့တဲ့ လူေတြကို Defence Act Section 34 ကို အသံုးျပဳျပီး မျဖစ္မေန ေျပာင္းေရႊ႕ေပးခဲ့တယ္။

ဒီေတာ့ သူတို႕မွာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရးမွာ Management Plan , Act, Preparedness, Action အကုန္ရွိခဲ့ျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္လည္း သံုးခဲ့တယ္။

ဒိေတာ့ Phialin ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ success story တစ္ခုေပါ့ဗ်ာ။

နာဂစ္တံုးကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယို၊ တယ္လီဖုန္း၊ ဖက္စ္၊ ရုပ္ျမင္သံႀကား အားလံုးမွတစ္ဆင့္ ေျပာခဲ့တယ္။ ကိုယ္တိုင္ တာ၀န္ရွိသူ အားလံုးကို တစ္ဦးခ်င္းဖံုးဆက္ေျပာခဲ့တာ အႀကီးအကဲေတြ အထိေရာက္တယ္။ သတင္းစာမွာလည္း အင္တာဗ်ဴးလုပ္ျပီး တစ္ရက္ႀကိဳတင္ သတိေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီတံုးက ဟိုင္ႀကီး၊ေခ်ာင္းသာကေဒသ တာ၀န္ခံေတြကို ရြာေတြက လူေတြကို ေျပာင္းဖို႕ (Evacuate) လုပ္ဖို႕ ကြ်န္ေတာ္ဖံုးနဲ႕ သတိေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီေျပာဆိုခ်က္ကို ေခ်ာင္းသာ Max Hotel မန္ေနဂ်ာ အပါအ၀င္ ေဒသခံ စခန္းရဲမွဴးကအစ သက္ေသအျဖစ္ရွိေနႀကတယ္။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီ evacuate လုပ္ဖို႕ဆိုတာ knowledge, plan, act, management, transportation, public participation, volunteers အားလံုးပါမွ ရတာဗ်။ အဓိက ကေတာ့ leadership ေပါ့ဗ်ာ။

ဒါေပမယ့္ နာဂစ္တံုးကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕မွာ သဘာ၀ေဘး အႏၱရာယ္အတြက္ Management, Plan, Act, Action ဘာမွလည္း မရွိခဲ့ဘူး။ ဘာမွလည္းႀကိဳတင္စီစဥ္ထားမႈမရွိခဲ့ဘူး။

ဒီေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ Nargis ကေတာ့ Lessons Learn Story ေပါ့ ဗ်ာ။

ကြ်န္ေတာ္တို႕က ကယ္ဆယ္ေရး(Relief, Resettlement, Rehabilitation) ဘဲ တသက္လံုး လုပ္လာႀကတာ။ နာဂစ္တံုးကေတာ့ ကာကြယ္ေရး (Preparation, Prevention, Reduction) ဆိုတာေတြေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ႀကဘူး။ လုပ္လည္း မလုပ္တတ္ႀကဘူး။ လုပ္ရေကာင္းမွန္းလည္း မသိႀကဘူး။ မျဖစ္ေသးသမွ် ေစာင့္ႀကည္႕ေနႀကတဲ့သေဘာဘဲ။ အဲ…ျဖစ္ရင္ေတာ့ လုပ္ႀကပါျပီ။

ဒါပါဘဲဗ်ာ။ နာဂစ္ႏွစ္ပတ္လည္ေန႕မွာ ဒါေလးေတြဟာ စဥ္းစားႀကရမယ့္ အခ်က္ေတြလို႕ ျမင္ပါေႀကာင္း ေျပာခ်င္တာပါဘဲ။

ဓါတ္ပံု အညႊန္း- နာဂစ္ ေလမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ျပီးေနာက္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ ဝန္ၾကီးခ်ဴပ္ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ၾကီး သိန္းစိန္ (လက္ရိွျမန္မာအစိုးရသမၼတ) ၂၀၀၈ ေမလ ၈ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဆင္ေျခဖုံး တေနရာတြင္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို သြားေရာက္ၾကည့္ေနပံု ျဖစပါသည္။ (Photo: AFP)

ေဒါက္တာ Tun Lwin FB စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
https://www.facebook.com/tunlwin48/posts/844939002187340

May 2, 2014
သန္းေခါင္စာရင္း မုန္တိုင္း

ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
ဘာသာျပန္ဆိုသူ- ျမင့္မုိရ္ေမာင္ေမာင္
မူရင္းအဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ေဆာင္းပါး- Myanmar Times

စစ္ေတြ သဲေခ်ာင္း မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေနပံု

ျပည္လံုးကၽြတ္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈ အခ်က္အလက္အားလံုးနီးပါးမွာ ယခုသီတင္းပတ္အကုန္တြင္ အေခ်ာသတ္ၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေမလဒုတိယပတ္ အေစာပိုင္းတြင္ ရလဒ္မ်ားအေပၚ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္မည့္ အစိုးရဖက္မွ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အျငင္းပြားမႈကေတာ့ ဆက္လက္ရွိေနႏိုင္၏။

အဓိကျပႆနာျဖစ္ပြားေသာ ေဒသမ်ားမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ မိမိကိုယ္ကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပလိုသည့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ေကာက္ခံသူမ်ားမွ ထိုအခ်က္အလက္ အတိုင္း ျဖည့္သြင္းရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ၏ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမ်ား အတြင္း သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ယူႏိုင္ခဲ့။

မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခြင့္ျပဳလိုက္ပါက ရခုိင္ျပည္နယ္သာမက အျခားေဒသမ်ားတြင္ ျပင္းထန္သည့္ျပႆနာမ်ားကို ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ ယင္းကိစၥသည္ ႏို္င္ငံသားအျဖစ္ စာရင္း၀င္ေအာင္ လုပ္ယူသည့္ေျခလွမ္း တစ္ရပ္ဟု လူမ်ားတို႔မွ သိျမင္ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းသို႔ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္လိုက္ေၾကာင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာနက ဆိုသည္။

“ဒီသန္းေခါင္စာရင္း ကိစၥထဲ မည္သည့္ျပႆနာ၊ မည္သည့္ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈကိုမွ ကၽြန္မတို႔ မလိုလားပါဘူး” ဟု ၀န္ႀကီးဌာန၏ သန္းေခါင္စာရင္း နည္းပညာ အဖြဲ႕ဒါရိုက္တာ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုးက ေျပာၾကားသည္။

သို႔ေသာ္ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈမ်ားမွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ေပၚလြင္ခဲ့သည္။ စာရင္းေကာက္မ်ား၏လံုၿခံဳေရး အတြက္ ေကအိုင္ေအပိုင္နက္အတြင္း တပ္စိတ္ တစ္ခုအား ဦးေဆာင္၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္ဗိုလ္ႀကီးတစ္ဦးမွာ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသည္။

ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာသတင္းမ်ားႏွင့္ လံုး၀ကြဲလြဲ ဆန္႔က်င္လ်က္ – ထိုတိုက္ပြဲသည္ သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥႏွင့္ အလ်ဥ္း မသက္ဆိုင္ပါ ဟု ေဒၚခိုင္ခုိင္စုိးက အခိုင္အမာ ဆိုပါသည္႔တိုင္ ယင္းျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ လူေပါင္း ၅၀၀၀ အိုးအိမ္စြန္႔ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။

သို႔ေသာ္ စာရင္းေကာက္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံတြင္းအျခားေဒသရိွ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား၌ သတ္မွတ္ေမးခြန္းအားလံုးကို ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းမရိွေၾကာင္း သတင္းတို႔ႏွင့္တစ္ကြ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူပံု ေစာဒကမ်ားလည္း ပြင့္အံလာခဲ့ၾကသည္။

ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕၏ ေဒသတြင္းအစီအစဥ္မွဴး Salai Bawi Thaing က မိမိသည္ ၿမိဳ႕နယ္ မ်ားစြာရိွ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ထံမွ သတင္းမ်ား လက္ခံရရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ မ်ဳိးႏြယ္စု သို႔မဟုတ္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာအား ေမးျမန္းခဲ့ျခင္း မရိွပါဟု ၎တို႔မွဆိုေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ စာရင္းေကာက္မ်ားသည္ ေမးျမန္းျခင္း မျပဳဘဲ ေရးသြင္းခဲ့ရာ ထိုသူတို႔အဖို႔ မည္သည့္ ဘာသာ၊ လူမ်ဳိးအျဖစ္ ထည့္သြင္းခံရေၾကာင္း မသိရိွၾကပါဟု ဆိုသည္။

စာရင္းေကာက္ခံရာ၌ အမွားအယြင္းမ်ားရိွခဲ့သည္ဟု ျမန္မာအစိုးရအား နည္းပညာပံ့ပိုးေသာ ကုလသမဂၢလူဦးေရရံပံုေငြအဖြဲ႕ United Nations Population Fund (UNFPA) ေရာ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနပါ ၀န္ခံထားၾကသည္။ သို႔ျဖစ္ေစကာမူ အခ်က္အလက္အားလံုး ထိခိုက္ပ်က္စီး သြားေစေလာက္ေအာင္ မႀကီးမား မက်ယ္ျပန္႔ႏိုင္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ၎တို႔က ေျပာဆိုထား၏။

“ ေမးခြန္းေတြရဲ႕အေျဖေတြကို ရံဖန္ရံခါ အမွန္ေတြရခဲ့တယ္။ သူတို႔ကြင္းဆင္းေကာက္ယူတဲ့ အခ်ဳိ႕အခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ အသင့္ရိွေနေသာ ျပင္ပလူေတြက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ဳိးလည္း ရိွခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီေဘးပန္းေ၀ဖန္ စကားေတြကို ဒုတိယဆင့္မွာပဲ ထားခဲ့ပါတယ္ ” ဟု UNFPA မွ ဧၿပီ ၁၁ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွအပ ႏိုင္ငံေဒသအမ်ားစုတြင္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေခ်ာေမြ႕ခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားက ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး UNFPA ကိုယ္စားလွယ္ Janet Jackson က “ ရခိုင္ကျဖစ္ရပ္ေတြမွာ ကတိျပဳထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းအေပၚ ပံုဟန္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ အရိပ္ လႊမ္းမိုးေနေၾကာင္း ထင္ရွားခဲ့တယ္ ” ဟု ေျပာ၏။

လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဦစီးဌာနအရာရိွမ်ားက ေ၀ဖန္ခ်က္ အမ်ားစုကို ပယ္ခ်ထားၿပီး အလြန္ေအာင္ျမင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူဦးေရ စာရင္းကို ေကာက္ခံျပဳစုၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ က်န္ရိွေနေသးသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ေကာက္ယူႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း လြန္ခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္ငန္းစဥ္အား ေအးခ်မ္းစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး အတြက္ အစိုးရသည္ ေကအိုင္ေအႏွင့္ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းေနေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးတြင္မူ မိမိသည္ UNFPA ၏ ႏိုင္ငံတကာ သန္းေခါင္ စာရင္းကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ပါ၀င္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ နည္းပညာ အႀကံေပးဘုတ္ အဖြဲ႕ႏွင့္ အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုးက ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ သတ္မွတ္ညႊန္းဆိုမည့္ မည္သည့္နည္းလမ္းကိုမွ လက္ခံ စဥ္းစားေပးလိမ့္မည ္မဟုတ္ဟု သူမက အေလးအနက္ထား ေျပာၾကားသြားသည္။ ဘုတ္အဖြဲ႕၏ ဒုဥကၠဌ Paul Cheung က နည္းလမ္းရွာ အေျဖထုတ္ဖို႔ အခ်ိန္ယူရေပဦးမည္ဟု ဆိုသည္။

“ နည္းပညာပိုင္းအရ အေျဖရွာမႈေတြကေတာ့ ရွင္းလင္းလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အတိုင္းအတာအရ ခရီးတြင္ေပါက္ေျမာက္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ နည္းပညာက ထပ္တူက်ဖို႔လည္း မလြယ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ သံုးသပ္မႈအတြက္ အကန္႔အသတ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္ထားရပါမယ္ ”။

အစိုးရဖက္မွ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုထပ္မံ ခင္းထားၿပီးျဖစ္သည္။ ပထမအႀကိမ္ ခ်န္လွပ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ဘဂၤလီမ်ား ဟု သတ္မွတ္ေဖာ္ျပလွ်င္ သို႔မဟုတ္ တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ေမးျမန္းမႈကို လ်စ္လ်ဴရႈရန္ သေဘာတူလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္းထဲ ျပန္လည္ထည့္သြင္းႏိုင္မည္ ုုျဖစ္သည္။ ဧၿပီလ ၂၅ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၆၀၀၀ မွာ ဤလမ္းေၾကာင္းကို လက္ခံလိုက္ၿပီဟု ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားမွ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ထိုကိန္းဂဏန္းမွာ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့ အတည္ မျပဳႏိုင္ေသးေခ်။

ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ “အျခားလူမ်ဳိး” စာရင္း၀င္သူမ်ားအားလံုးကို ေရတြက္မွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္မည္။ ၎မွာ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုး၏ အဆိုအရ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို စက္ျဖင့္မဖတ္ဘဲ လက္ျဖင့္ ေရးသြင္း မွတ္တမ္းတင္မည္ျဖစ္သည္။

ယခုလအေစာပိုင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တစ္ခု၌ လ၀က၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း စာရင္းေကာက္ခံမႈဆိုင္ရာ သေဘာကြဲလြဲမႈသည္ အစိုးရႏွင့္ UNFPA သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ားအၾကားရိွ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္နစ္နာေစလိမ့္မည္ဟု မိမိ မယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ စာရင္းေကာက္မ်ားမွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ ေရးသြင္းခြင့္ျပဳခဲ့ပါက ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အၾကမ္းဖက္မႈ ပိုမိုျဖစ္ပြားေအာင္ တြန္းပို႔ရာေရာက္ေၾကာင္းကို “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံ့ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ တည္တံ့ေရး အတြက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ မူ၀ါဒအရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆီက စာရင္းေကာက္ခံမႈ မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး ” ဟူ၍ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

၎ျပင္ သူက ဘဂၤလီအစား ရိုဟင္ဂ်ာဟု ေဖာ္ျပလိုသူတို႔၏ တရား၀င္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။
“ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြက တရုတ္ျပည္ ဇာတိ ျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာတိုင္းျပည္ဆိုတာ ဘယ္မွာလဲ ? ရိုဟင္ဂ်ာကို ဘယ္ႏို္င္ငံက လက္ခံပါသလဲ ? ကၽြန္ေတာ္တု႔ိတုိင္းျပည္က သူတို႔ကို လက္ခံဖို႔ ဘယ္လိုမွ မဆီေလ်ာ္ပါဘူး ”။

၀န္ႀကီးဌာနမွ ဤျပႆနာမ်ား ထုတ္ျပေနသလို အခ်က္အလက္ လုပ္ငန္းစဥ္သည္လည္း ေမလ ပထမလ၀က္အတြင္း စတင္မည္ျဖစ္သည္။ ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ ၿဗိတိန္ကုမၸဏီ DRS မွ ၀န္ထမ္းမ်ားက ကုမၸဏီပိုင္စက္မ်ားျဖင့္ အေျဖလႊာမ်ားကို အၿပီးသတ္ဖတ္ယူမွတ္တမ္းတင္မည္။ DRS သည္ UNFPA ၏ကန္ထရိုက္ေအာက္မွ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ ပစၥည္းကိရိယာေထာက္ပံ့သည့္ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္။

ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ “အျခားလူမ်ဳိး” စာရင္း၀င္သူမ်ား အားလံုးကို ေရတြက္မွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္မည္။ ၎မွာ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေဒၚခိုင္ခိုင္စိုး၏ အဆိုအရ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို စက္ျဖင့္ မဖတ္ဘဲ လက္ျဖင့္ ေရးသြင္း မွတ္တမ္းတင္မည္ျဖစ္သည္။

၀န္ႀကီးဌာနသည္ အျခားလူမ်ဳိး စာရင္း၀င္ မည္ေရြ႕ မည္မွ်ရိွေၾကာင္း မသိရိွေသးသျဖင့္ ေရတြက္မႈအခ်ိန္ မည္မွ်ၾကာေညာင္းမည္ကို သူမက မခန္႔မွန္းႏိုင္။ အခ်က္အလက္မ်ား ဆန္းစစ္မႈကို ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားေရွ႕တြင္ ျပဳလည္မည္ေလာဟု ေမးျမန္းရာ ၎ကိစၥမွာ မူလအစီအစဥ္၌ မပါ၀င္ဟု သူမက ဆိုသည္။
“ DRS ကုမၸဏီနဲ႔ မေဆြးေႏြးရေသးတဲ့ အတြက္ ကၽြန္မ အေသအခ်ာ မေျပာနိုင္ေသးပါဘူး ”။

DRS မွလည္း မည္သည့္ မွတ္ခ်က္မွ် မေပးႏိုင္ခဲ့။

သန္းေခါင္စာရင္းလုပ္ငန္းစဥ္အတြင္းရိွ လက္သည္း၀ွက္မ်ား၊ ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲႏိုင္မႈမ်ားကို ေထာက္ျပ၍ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ား ႀကီးထြားလာမည္ဟု ပေရာဂ်က္ အလွဴရွင္မ်ား အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာသူမ်ားက လြန္ခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္ေလာ္ကပင္ သတိေပးထားခဲ့သည္။

အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးစာရင္းကို အေျခခံေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္၏ လက္ေ၀ခံ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ား ရိွသည္။ ထို႔အျပင္ သန္းေခါင္စာရင္း၌ မိသားစုသံုးအိမ္သာအမ်ဳိးအစားမွသည္ တစ္ႏွစ္အတြင္းေသဆံုးသူ မိသားစု၀င္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားအထိ ေမးခြန္း ၄၁ ခုကို အဓိပၸာယ္မဲ့ ရွည္လ်ားေထြျပားစြာ ထည့္သြင္းထားသည္။

“ သန္းေခါင္စာရင္းရဲ႕ အခင္းအက်င္းထဲမွာ အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ခံစစ္ေဆးၿပီးကာမွ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မႈ ျပဳမျပဳဆိုတာ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ထည့္ခြင့္မျပဳထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေပါ့။ သန္းေခါင္စာရင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းမႈကို လမ္းညႊန္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ဖြယ္ရာေတာ့ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းဒီဇိုင္းနာေတြက စီစဥ္ဆဲအဆင့္မွာ ျပည္သူ႔အသံ နားမစြင့္ခဲ့တာဟာျဖင့္ သံသယ၀င္စရာပါဘဲ ” ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕ သုေတသီ Mr David Mathieson က ဆိုသည္။

Foftify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ Matt Smith ကလည္း အခ်က္အလက္ေသခ်ာစြာရရိွေရးကို ရခိုင္ျပည္နယ္မွာကဲ့သို႔ တင္းမာမႈမီးေမႊးရန္ အသံုးခ်မခ်ဟူသည္ ေနာက္ထပ္စိန္ေခၚခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ေျပာဆိုသြား၏။

“ တင္းမာေနၿပီးျဖစ္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ကို မပြင့္ထြက္ေစဖို႔ အစိုးရမွာ တာ၀န္ရိွပါတယ္။ ဘာသာေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈအေပၚ ဒီအခ်က္အလက္ကို ကိုင္တြယ္မယ္ဆိုရင္ ဒီလမ္းေၾကာင္းက အဲ့ဒီမွာဘဲ အဆံုးသတ္သြားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအေနအထားေရာက္ရင္ အစိုးရရဲ႕ ဖ်က္ဆီးေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈလို႔ ဆိုရပါမယ္”။

Myanmar Times English ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ Census collection winds down amid controversy ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

April 29, 2014
ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာ အစၥလာမ့္ လက္ေရးလွ Calligraphy အတတ္ပညာရပ္

ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
.ေဆြမြန္ေရးသားသည္။

ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာ အစၥလာမ့္ လက္ေရးလွ Calligraphy အတတ္ပညာရပ္ (သို႔) အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈ၌သာ သီးသန္႔ထြန္းကားေနဆဲျဖစ္ေသာ လက္ေရးလွ Calligraphy အတတ္ပညာရပ္

လက္ေရးလွ Calligraphy အတတ္ပညာရပ္ကို Oxford Advanced Learners’ အဘိဓာန္မွာ Beautiful handwriting that you do with a special pen or brush / The art of producing this လို႔ ဖြင့္ပါတယ္။ အစၥလာမ့္လက္ေရးလွ အတတ္ပညာရပ္ကို အာရဗီလက္ေရးလွ အတတ္ပညာရပ္လို႔လည္း လူသိမ်ားၾကပါေသးတယ္။ တကယ့္ကို အႏုပညာေျမာက္ေအာင္ ေရးသားရတဲ့ ပညာရပ္ တစ္ခုျဖစ္သလို တစ္ခ်ဳိ႕စာလံုးေတြကို ေရးသားဖို႔ လနဲ႔ခ်ီၿပီး အခ်ိန္ေပးကာ ေရးဆြဲရပါတယ္။ အစၥလာမ့္ လက္ေရးလွ အတတ္ပညာရပ္ဟာ ကမၻာ့မြတ္ဆလင္မ္ အားလံုး လြယ္ကူစြာ ဖတ္တတ္ၾကတဲ့ အာရဗီစာလံုးေတြကိုပဲ အေျခခံကာ ေရးဆြဲသားရသလို ဖန္ဆင္းရွင္ အလႅာဟ္အရွင္ရဲ႕ အမည္နာမံေတာ္ေတြ၊ ဂုဏ္ေတာ္ေတြ၊ က်မ္းေတာ္ျမတ္ ကုရ္အာန္လာ က်မ္းခ်က္ေတြ၊ အစၥလာမ့္ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ၊ ကဆြီဒါကဗ်ာေတြ၊ စကားပံုစတာေတြကို လက္ရာေျမာက္စြာ လက္ေရးသီးသန္႔နဲ႔ပဲ တီထြင္ေရးသားရပါတယ္။

အာရပ္၊ ပါရွန္၊ ေအာ္တိုမန္ လက္ေရးလွ အတတ္ပညာရပ္ေတြဟာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြရဲ႕ နံရံေတြ၊ မ်က္ႏွာက်က္ေတြကို အလွတန္ဆာဆင္ခဲ့ၾကတဲ့ အာရပ္အႏုပညာဒီဇိုင္းေတြနဲ႔ မ်ားစြာ ဆက္ႏြယ္လ်က္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အစၥလာမ့္လက္ေရးလွ အတတ္ပညာရပ္ဟာ က်န္တဲ့အစၥလာမ့္ အႏုပညာလက္ရာေတြၾကားထဲမွာေတာ့ တကယ့္စြဲမွတ္အထင္ႀကီးစရာ ပညာရပ္တစ္ခုျဖစ္ရတာက က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္က က်မ္းခ်က္ေတြကိုပဲ အေျခခံက်က်ေရးဆြဲမႈကို ထိန္းသိမ္း မူမပ်က္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုပ္ပံုေတြနဲ႔ပံုေဖာ္တင္စားတဲ့ လက္ေရးလွအတတ္ပညာရပ္ဟာ အႏုပညာပံုေဖာ္ျခင္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေခာတ္စားလာခဲ့ေပမယ့္လည္း ဘာသာေရးဆိုင္ရာ က်မ္းခ်က္ေတြကိုပဲ ရုပ္ပံုအေနနဲ႔ အဓိကထားကာ ေရးဆြဲေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။

အာရဗီလက္ေရးလွ စာလံုးပံုစံေတြဟာ သူတို႔အစျပဳရာၿမိဳ႕အမည္ေတြကို အစြဲျပဳၿပီး ကူဖစ္ပံုစံ၊ ကာလဘ္တီပံုစံ၊ ဟီဂ်ာဇီပံုစံ၊ ပါရွန္ပံုစံစသည္ျဖင့္ ခြဲျခားသလို တီထြင္ေရးသားသူေတြရဲ႕ အမည္ေတြကို အစြဲျပဳၿပီး ကာလယာကိုတာပံုစံ၊ ရီဟာနီပံုစံ၊ ဂဇ္လာနီပံုစံစသည္ျဖင့္ ကြဲျပားၾကပါေသးတယ္။

ကူဖစ္ပံုစံလက္ေရးလွစာလံုးေတြဟာ ရိုးရွင္းတယ္၊ ဂ်ီၾသေမႀထီပံုစံက်တယ္၊ ရိုးရွင္းတဲ့ ကာရံေတြကို ေရညီမ်ဥ္းေတြနဲ႔ ေရးသားေလ့ရွိပါတယ္။ သရစာလံုးေတြကို အနီေရာင္အစက္ေတြနဲ႔ ေရးၿပီး ဗ်ည္းေတြကို မ်ဥ္းတိုေတြနဲ႔ ဖတ္ရလြယ္ေအာင္ ခြဲျခားေပးပါတယ္။ တူနီးရွားႏိုင္ငံ၊ ကိုင္ရိုအန္ၿမိဳ႕က ဗလီႀကီးမွာ ကူဖစ္ပံုစံေရးထြင္းထားတဲ့ လက္ေရးလွစာလံုးေတြကို ျမင္ႏိုင္ေသးသလို ေရွးေဟာင္း ဒဂၤါးျပားေတြမွာလည္း ကူဖစ္လက္ေရးလွေတြကို ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ မဂ္ရီဗီ နဲ႔ အန္ဒလူစီ မူကြဲေတြဟာ အေကြ႔အေကာက္ေတြ ပိုမိုပါ၀င္တဲ့ ကူဖစ္လက္ေရးလွပံုစံကြဲေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ နဲ႔ အေထာက္အထားေတြကို ေရးသားၾကရာမွာ ပိုၿပီးေကြ႔ေကာက္မႈေတြပါ၀င္တဲ့ ကူဖစ္လက္ေရးလွေတြ အစားထိုး၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

နက္ရွ္ခ္လက္ေရးလွပံုစံကို ပါရွန္လူမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Ibn Muqla Shirazi (d. 939) က ၁၀ ရာစုႏွစ္မွာ ဦးေဆာင္စတင္ခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕ဆက္ခံသူေတြျဖစ္တဲ့ Ibn al-Bawwab (d. 1022) နဲ႔ Yaqut al-Musta’simi (d. 1298) တို႔က ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။ နက္ရွ္ခ္လက္ေရးလွပံုစံဟာ ပိုၿပီး ေရးရ ဖတ္ရတာလြယ္ကူတဲ့အတြက္ အေစာပိုင္းကူဖစ္ပံုစံေတြထက္ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ကာ တန္ဆာဆင္ယင္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြလည္း ပိုမိုပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။ နက္ရွ္ခ္လက္ေရးလွပံုစံဟာ ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ျပန္႔ႏွံ႔မႈအေကာင္းဆံုးျဖစ္ေနၿပီး ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကို လက္ေရးလွေရးသားရာမွာ တရား၀င္ရံုးသံုးပံုစံျဖစ္ေနပါၿပီ။ ၁၇ ရာစုရဲ႕ အထင္ရွားဆံုးနက္ရွ္ခ္ လက္ေရးလွေရးဆြဲ သူကေတာ့ ေအာ္တိုမန္ လက္ေရးလွေရးဆြဲသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဟာဖဇ္ အြတ္ဆမန္ပဲျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ လက္ေရးလွေရးဆြဲဟန္ေတြဟာ ယေန႔က်မ္းေတာ္ျမတ္ ကုရ္အာန္ပံုႏိွပ္ စာလုံးေတြရဲ႕ အေျခခံျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

တူလု႔တ္လက္ေရးလွပံုစံကေတာ့ အခက္အႏြယ္ေတြနဲ႔ ရွည္လ်ားလွတဲ့ ေထာင္လိုက္မ်ဥ္းေတြသံုးကာ ပိုမိုအားရွိတဲ့ဖက္ကို ယိမ္းခဲ့ပါတယ္။ တူလု႔တ္လက္ေရးလွပံုစံကို ၁၄ ရာစုကုန္ ၁၅ ရာစုဆန္းစကာလေတြမွာ မာမ္းလုက္မ်ဳိးႏြယ္ေတြက သံုးစြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ စြဲမက္စရာေကာင္းလွတဲ့ ဒီလက္ေရးလွပံုစံေတြဟာ တူရကီႏိုင္ငံက ဟူဆီရင္ နဲ႔ ဖူအတ္ဘာဆာေဒသေတြမွာ ရွင္သန္ေနဆဲပါ။

တာ၀္ကီလက္ေရးလွပံုစံဟာ အဘာဆစ္ဒ္ခါလီဖာေတြ လက္ထက္မွာ ေပၚေပါက္ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ တရား၀င္ဥပေဒေတြကို ျပဌာန္းရာမွာ တရား၀င္သံုးစြဲခဲ့ၾကၿပီး ရွည္လ်ားလွတဲ့ေဒါင္လိုက္မ်ဥ္းႀကီးေတြ၊ က်ယ္ျပန္႔ကားလွတဲ့ အေကြ႔ပံုစံေတြနဲ႔တာ၀္ကီလက္ေရးလွပံုစံကေတာ့ အသံုးနည္းလ်က္ရွိေနပါတယ္။ ရစ္ကာအာလက္ေရးလွပံုစံကေတာ့ တာ၀္ကီလက္ေရးလွပံုစံရဲ႕ေသးငယ္တဲ့မူကြဲပံုစံတစ္မ်ဳိးပါ။

၁၇ ရာစုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ပိုမိုၿပီးအေကြ႔အေကာက္ေတြနဲ႔ တန္ဆာဆင္ယင္ထားတဲ့ အာရဗီလက္ေရးလွ စာလံုးပံုစံေတြဟာ တူရကီ နဲ႔ ပါရွန္းေျမေတြမွာ ထြန္းကားလာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ နာစ္တာလစ္က္လက္ေရးလွပံုစံ၊ ရွီကားစ္တက္လက္ေရးလွပံုစံစသည္ျဖင့္ ပံုစံကြဲေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြရဲ႕ ၀င္ေပါက္ေတြမွာ တန္ဆာဆင္ယင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ၀န္နီလက္ေရးလွပံုစံေတြဟာ ေအာ္တိုမန္တူရကီေတြ ၁၇ ရာစုက သံုးခဲ့တဲ့ ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ျပည္မွာေတာ့ ဆီနီလို႔ေခၚတဲ့ အာရဗီလက္ေရးလွ ပံုစံကြဲတစ္မ်ဳိး ေပၚေပါက္ ထြန္းကားခဲ့တာကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကပါေသးတယ္။

လက္ေရးလွ Calligraphy အတတ္ပညာရပ္ဟာ မြတ္ဆလင္မ္ေတြရဲ႕ ကမၻာမွာ အစၥလာမ့္အႏုပညာရပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ထြန္းေတာက္ထင္ရွားေနဆဲျဖစ္သလို စာလံုးတစ္လံုးနဲ႔ တစ္လံုး ကူးယွက္ႏြယ္ကာ ေရးသားျပသတဲ့ လက္ေရးလွ အတတ္ပညာရပ္ဟာ ေခတ္ အဆက္ဆက္က ျမင္ရသူတိုင္းကို အာရဗီ ဘာသာစကားကို မတတ္ေျမာက္ေစကာမူ သူ႕ရဲ႕ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္နက္နဲမႈေတြ၊ လွပႏူးညံ့မႈေတြနဲ႔ ဖမ္းစားေနဦးမွာ အမွန္ပဲျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ေဆြမြန္
၂၇ ဧၿပီ ၂၀၁၄

April 29, 2014
ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ဆက္ ျဖစ္လာႏုိင္ေသးသလား

စည္သူေအာင္ျမင့္
မဇၨ်ိမ သတင္းစာ၊ ၂၁-၄-၁၄။ စာ-၉။

ျပီးခဲ့တဲ့ သၾကၤန္တြင္း ဧျပီ ၁၅၊ ၁၆ နဲ႔ ၁၇ ရက္ေန႔ေတြမွာ စိတ္မေကာင္းစရာ ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳ တစ္ခု ပဲခူးတိုင္း၊ သာယာ၀တီခရိုင္၊ နတ္တလင္းျမိဳ႕နယ္ ေတာင္ညိဳျမိဳ႕သစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ လူငယ္တစ္ေယာက္ လာေရာက္တဲ့ ကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေဒသခံ လူအုပ္စုက ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေနအိမ္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ပါ။ ရန္ကုန္တိုင္း လွည္းကူးမွာ ခုလိုပဲ ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳ တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ နတ္တလင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ခပ္စိတ္စိတ္ ျဖစ္လာျပီလား၊ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ ျဖစ္ပြားမွဳ မ်ားလာတာပါလဲ၊ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ အေရးယူ ကိုင္တြယ္ပံုကေရာ ေက်နပ္ေလာက္ စရာ ရွိပါရဲ႕လား၊ ေရွ႕ ဘာေတြမ်ား ဆက္ျဖစ္လာႏုိင္မလဲ ဆိုတာ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါ့မယ္။

ျဖစ္စဥ္ကေတာ့ သိပ္ ထူးထူးျခားျခားၾကီး မဟုတ္ပါဘူး။ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္ေတြအရ နတ္တလင္းျမိဳ႕ေပၚေန အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ဟာ ေတာင္ညိဳျမိဳ႕သစ္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ ခ်စ္ၾကိဳက္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မိန္းကေလးရဲ႕ ဖုန္းဆက္ေခၚဆိုမွဳေၾကာင့္ အဲဒီလူငယ္ေလးဟာ ေတာင္ညိဳျမိဳ႕သစ္က မိန္းကေလးရဲ႕ အိမ္ကိုသြားပါတယ္။ အဲဒီအိမ္ကို ေရာက္ျပီးေနာက္ ေဒသခံ လူအုပ္စုၾကီးက ဘာသာျခား လူငယ္ကို ထုတ္ေပးဖို႔၊ သူတို႔လက္ အပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ထုတ္မေပးတဲ့အခါ အေရအတြက္ သံုးရာေလာက္ရွိတဲ့ လူအုပ္ၾကီးက အဲဒီ အိမ္ကို ခဲနဲ႔ေပါက္၊ ေနအိမ္နဲ႔ အိမ္သံုးပစၥည္းတစ္ခ်ိဳ႕ကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ရက္ေတြမွာလည္း အဲဒီ လူငယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ေနအိမ္သံုးလံုးကို ဆက္ျပီး ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾက ပါေသးတယ္။ ဒီအေတာအတြင္း ခရိုင္ရဲတပ္ဖဲြ႕မွဴး ဦးေဆာင္တဲ့ ရဲတပ္ဖဲြ႕၀င္ (၅၀) ေလာက္ လာေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ တစ္စံုတစ္ရာ တားဆီးတာမ်ိဳး မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

သတင္းေရးသားေဖာ္ျပခ်က္ေတြနဲ႔ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ တစ္ခ်ိဳ႕ ကြာျခားတာမ်ိဳး ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ေပမယ့္ ေသျခာတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ဘာသာျခား လူငယ္ကို ထုတ္ေပးဖို႔ ေဒသခံ လူအုပ္ၾကီးက ေတာင္းဆိုတာပါ။ ေနာက္ ေနအိမ္ စုစုေပါင္း ေလးလံုး ဖ်က္ဆီးခံရတာပါ။ အျခားေသာ ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာလိုပဲ လူအုပ္ၾကီးဟာ တရားဥပေဒ အတိုင္းမဟုတ္ပဲ လူတစ္ေယာက္ကို သူတုိ႔ လက္အပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အပ္လိုက္ရင္ သူတို႔နည္း သူတို႔ဟန္နဲ႔ အပစ္ေပး အေရးယူမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ လူကို လက္၀ယ္မရတဲ့အခါ ဘာမွမဆိုင္တဲ့ လက္ခံထားသူေတြရဲ႕ ေနအိမ္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးမွဳေတြ လုပ္ၾကတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

အရင္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ႏွိဳင္းရင္ အခုျဖစ္စဥ္မွာ ထူးျခားခ်က္ တစ္ခ်ိဳ႕ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဘာသာျခားကို လက္ခံထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေနအိမ္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူအုပ္ၾကီးကပဲ အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးပစ္ျခင္းပါ။ ဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ ေနအိမ္ ေလးလံုးပဲ ရွိတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ပံုရိပ္၊ အစိုးရရဲ႕ ပံုရိပ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ကို အမ်ားၾကီး ထိခိုက္ေစပါတယ္။ အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေစပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ဘယ္သူေတြက ဘယ္လိုပဲ အေၾကာင္းျပျပ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ ဘာသာျခားအေပၚ အမုန္းတရား အေျခခံျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ ျငင္းလို႔မရပါဘူး။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတာလည္း ထင္ထင္ရွားရွားၾကီး ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။

အရင္းခံ လက္သယ္ အေၾကာင္းတရားကေတာ့ အမုန္းတရားပါ။ အဲဒီ ေဒသခံ လူအုပ္ၾကီးရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ အဲလို ဘာသာျခားကို မုန္းတီးတဲ့ စိတ္အခံ ရွိႏွင့္ေနျပီးသားပါ။ ဒီျဖစ္စဥ္မွာေတာ့ ဘာသာျခားကို မုန္းတီးတာ တင္မက အဲဒီ ဘာသာ၀င္နဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ ကိုယ့္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိသားစု ေတြကိုပါ မုန္းတီး အၾကမ္းဖက္ အပစ္ေပးတာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အခုျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေတာင္ညိဳ အၾကမ္းဖက္မွဳ၊ လွည္းကူး အၾကမ္းဖက္မွဳ နဲ႔ ေရွ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳ ျဖစ္စဥ္ အားလံုးရဲ႕ အရင္းခံဟာ လူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲ ၀င္ေရာက္ေနတဲ့ အမုန္းတရားက လွံဳ႕ေဆာ္လို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္ရေအာင္ကလည္း အစိုးရအဖဲြ႕သစ္ တက္လာျပီးေနာက္ပိုင္း ဘာသာျခား မုန္းတီးေရး လွံဳ႕ေဆာ္မွဳေတြ အဆက္မျပတ္ ရွိေနခဲ့တာက အဓိက ျပသနာပါ။ မိတၱီလာ အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႔ တျခား အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားျပီးေနာက္ပိုင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အမုန္းတရား ျဖန္႔ျဖဴးသူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမယ္လို႔ ျပည္တြင္းမွာသာမက ႏုိင္ငံတကာကိုပါ အတိအလင္း ေၾကျငာခဲ့ေပမယ့္ ဘယ္တစ္မွဳကိုမွ မယ္မယ္ရရ အေရးယူခဲ့တာ မေတြ႕ၾကရပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္လည္း ေနာက္ပိုင္းကာလမွာ အမုန္းတရား ျဖန္႔ျဖဴးသူေတြဟာ ပိုျပီး ေပၚေပၚထင္ထင္၊ ပိုျပီး စနစ္တက် လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ လာၾကတာ ေတြ႕ျမင္ၾကရပါတယ္။ အမုန္းတရား ျဖန္႔ျဖဴးသူ အရည္အတြက္လည္း ပို ပိုျပီး မ်ားျပားလာတာ ေတြ႕ျမင္လာရပါတယ္။ အမုန္းတရား ျဖန္႔ျဖဴဳးသူေတြ နားေနတာေတာင္ သူတို႔ ေဟာေျပာထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ စာေစာင္ေတြ၊ စီဒီနဲ႔ ဒီဗြီဒီ ဓာတ္ျပားေတြ၊ အြန္လိုင္း စာမ်က္ႏွာေတြဟာ ရပ္တန္႔ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေအာက္ေျခ ျပည္သူ လူထုထဲကို စိမ့္၀င္သထက္ စိမ့္၀င္၊ ပ်ံ႕ႏွံ႕သထက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အမုန္းတရား ျဖန္႔ျဖဴးေနတာေတြ မရပ္တန္႔ႏုိင္ေသးသ၍ ခုလို အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ ဘယ္လို ေနရာမွာမဆို ဆက္ျပီး ျဖစ္ပြားႏုိင္ပါေသးတယ္။

ဒုတိယ အေရးၾကီးတာတစ္ခုက အၾကမ္းဖက္မွဳေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္ အထူးသျဖင့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာန ရဲတပ္ဖဲြ႕ရဲ႕ ကိုင္တြယ္ပံုပါ။ ေရွ႕ပိုင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္လိုက္ရင္ လူစုလူေ၀းနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မွဳ လုပ္တာကို မျဖစ္ရေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္တားဆီးမယ္၊ ျဖစ္လာရင္လည္း ေနာက္ မျဖစ္ရေလေအာင္ လွံဳ႕ေဆာ္သူ၊ က်ဴးလြန္သူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမယ္ ဆိုျပီး လုပ္ကိုင္တာမ်ိဳး မေတြ႕ျမင္ၾကရပါဘူး။ ျပသနာရဲ႕ အစ ျဖစ္တဲ့ သာမန္ အမွဳအခင္း က်ဴးလြန္မိသူေတြကို အဓိကရုဏ္း အၾကမ္းဖက္မွဳ လွံဳ႕ေဆာ္သူေတြသဖြယ္ ၾကီးေလးတဲ့ ပစ္ဒါဏ္ ခ်ျပတာမ်ိဳးပဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ မွားယြင္းတဲ့ အေရးယူမွဳပံုစံမ်ိဳးပါ။ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြဟာ အခုေနာက္ပိုင္း ပိုျပီး ရဲတင္း၊ ပိုျပီး လက္ရဲ ဇက္ရဲ ႏိုင္လာတာ ေတာင္ညိဳျဖစ္စဥ္မွာလည္း ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

ဒီကေန႔အခ်ိန္ထိေတာ့ အမုန္းတရား ျဖန္႔ျဖဴးမွဳေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး အစိုးရဘက္က လ်စ္လ်ဴရွဳထားသလို တိုင္းျပည္ေကာင္းစားေရးအတြက္ ဆိုျပီး ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကတဲ့ အတိုက္အခံေတြ၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ကန္႔ကြက္တာမ်ိဳး မျမင္မေတြ႕ၾကရေသးပါဘူး။ အလားတူ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူေတာ့မယ္ ဆိုျပီး တပ္မေတာ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာန ဘက္ကလည္း ဘာ သံဓိဌာန္ခ်မွဳမ်ိဳးမွလည္း မၾကားရေသးပါဘူး။ ဒီအတြက္ ခုလို အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ိဳး ေရွ႕ေလ်ာက္ ဆက္ျပီး ျမင္ေတြ႕ၾကရဦးမွာ ျဖစ္သလို၊ ဗုဒၶဘာသာ ပံုရိပ္၊ အစိုးရပံုရိပ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပံုရိပ္ ဆက္ျပီး က်ဆင္းလာႏုိင္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

စည္သူေအာင္ျမင့္။

https://www.facebook.com/sithu.aungmyint/posts/277045789144895?fref=nf

ပံုစာအညႊန္း-တရားဝင္ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုျဖစ္သည့္ မတူကြဲျပားျခင္းႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ ဥကၠဌ ဥိးေနမ်ိဳးေဝ၏ ၄င္းရဲ႕ ဆိုရွယ္မီဒီယာ စာမ်က္နွာေပၚမွ အၾကမ္းဖက္ရန္ လံႈေဆာ္ ေရးသားမႈမ်ား

April 29, 2014