News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

  • ျမန္မာျပည္က ဆုိက္ဘာတုိက္ခုိက္မႈေတြ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္သူရွိေနလဲ။

    ျမန္မာျပည္က ဆုိက္ဘာတုိက္ခုိက္မႈေတြ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္သူရွိေနလဲ။

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၈၊ ၂၀၁၆

    M-Media

    cyber– လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ သမုိင္း၀င္ေရြးေကာက္ပြဲကာလ၀န္းက်င္မွာ ဒီမိုကေရစီေထာက္ခံမီဒီယာေတြအေပၚ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္မွာ တာ၀န္ရိွေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ထိုင္းအစိုးရပိုင္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားေနတဲ့ ဟက္ကာေတြနဲ႔လည္း အနီးကပ္ဆက္ဆံမႈရိွေၾကာင္း အစီခံစာအသစ္တစ္ရပ္ဆီက က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ အသံထြက္ရိွလာပါတယ္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကစလို႔ မီဒီယာမ်က္ႏွာစာ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ေစျခင္းလမ္းေၾကာင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က အဓိကဇာတ္ေကာင္ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီဗီဘီ၊ ဧရာ၀တီ အပါအ၀င္ အလြတ္တန္းသတင္း႒ာနေတြကို ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ဆြီဒင္အေျခစိုက္ ဆိုင္ဘာလံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕ Unleash Research Labs ရဲ႕ သံုးႏွစ္တာစံုစမ္းစစ္ေဆးခ်က္တစ္ရပ္က ဖြင့္ခ်ေဖာ္ထုတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။

    ႏို၀င္ဘာေရြးေကာက္ပြဲကာလတစ္၀ိုက္က “Union of Hacktivists” လို႔အမည္ရတဲ့ အုပ္စုတစ္ခုရဲ႕လက္ခ်က္လို႔ ယူဆဖြယ္ရာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုက္ခိုက္မႈမ်ားရဲ႕ အရင္းအျမစ္ေတြကို ေျခရာခံၾကည့္တဲ့အခါ Firewall proxy ႏွစ္ခုေနာက္ကြယ္မွာ တိတ္တဆိတ္လႈပ္ရွားေနတဲ့ စစ္တပ္လွ်ဳိ႕၀ွက္ကြန္ယက္တစ္ခုကို သြားေတြ႕ပါတယ္။

    အစီရင္ခံစာအရ ဒီကြန္ယက္ကို ကာကြယ္ေရးလက္ေအာက္က ကြန္ပ်ဴတာ႒ာနမွ ကိုင္တြယ္လည္ပတ္ေစေၾကာင္း၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ေနတယ္လို႔ နာမည္ဆိုးနဲ႔ေက်ာ္ၾကားတဲ့ အေမရိကန္အဖြဲ႕အစည္းက ေဖာ္ေဆာင္ေပးထားေသာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာလံုၿခံဳေရးစံနစ္ Blue Coat နည္းပညာကို အသံုးျပဳေနေၾကာင္း သိရတယ္။

    “ဒီတိုက္ခိုက္မႈမ်ားက စစ္တပ္ကြန္ရက္ကေန ျမစ္ဖ်ားခံလာတယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခိုင္အမာ ေျပာၾကားႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီကြန္ရက္ဟာ အျခားမည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းအမ်ဳိးအစားနဲ႔မွ မပတ္သက္ဘဲ သူ႔ခ်ည္း သီးသန္႔ စနစ္တက် တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ ဒါ့အျပင္ ပံုမွန္ရံုးခ်ိန္အတြင္း ျပဳလုပ္ေနခဲ့ၿပီး၊ ညပိုင္းကာလအတြင္း သို႔မဟုတ္ ေက်ာင္းေဆာင္ထဲကေန ထြက္လာတာ မဟုတ္ေၾကာင္းကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတည္ျပဳႏိုင္ပါတယ္” လို႔ Unleash Research Labs ရဲ႕ နည္ပညာပိုင္းဒါရိုက္တာ Tord Lundstrom က ဆိုပါတယ္။

    ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာရွင္အဆံုးသတ္ခ်ိန္ကာလ အင္တာနက္အသံုးျပဳလာႏိုင္ျခင္းနဲ႔အတူ ေခါင္းေထာင္ထလာတဲ့ ျမန္မာဟက္ကာအုပ္စုထဲမွာ စစ္တပ္နဲ႔အနီးကပ္ဆက္ဆံေရး ရိွေနသူတိုင္းက အဓိကတို႔မီးရိႈ႕မီးလုပ္သူမ်ားအျဖစ္ တအံုတက်င္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီဟက္ကာအုပ္စုကြန္ရက္ထဲမွာ အထင္ရွားဆံုးအဖြဲ႕ကေတာ့ Blink Hacker Group (BHG) ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းက အႏွိပ္စက္ခံ ရိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြအေၾကာင္း ေဖာ္ျပျခင္းအေပၚ ဒီဗီဘီကို DDoS နဲ႔ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအတြက္ အဲ့ဒီအဖြဲ႕မွာ တာ၀န္ရိွပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ဒါတင္မက ဒီအုပ္စုဟာ ကမာၻ႕နာမည္ႀကီးဟက္ကာအုပ္စု Anonymous ရဲ႕အသြင္ကို အေယာင္ေဆာင္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအတြင္း ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ပိုင္ ၀က္ဆိုက္ေတြကို အျပင္းအထန္ စီမံတိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ၿဗိတိသွ်ကမာၻလွည့္ခရီးသြားႏွစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္မႈအတြက္ ျမန္မာလူငယ္ႏွစ္ေယာက္ကို တရားရံုးက ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္မႈအေပၚ ျမန္မာႏို္င္ငံတစ္၀ွန္း အမ်ဳိးသားေရးေဒါသကိုႏိႈးဆြၿပီး လက္တုန္႔ျပန္ျခင္းတစ္ရပ္ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ျမန္မာစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္က တရားခံေတြကို ထင္ထင္ရွားရွားကူညီတဲ့အေနနဲ႔ အေထာက္အထားမ်ားအေပၚ ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံကို တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။

    ေဖ့စ္ဘြတ္နဲ႔ အုပ္စုဖြဲ႕တိုက္ခိုက္ေရးအစီအစဥ္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ဟက္ကာဖိုရမ္ေတြကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္လာခဲ့သူ Lundstrom က “ျမန္မာျပည္ကဟက္ကာအုပ္စုေတြက အသံတိတ္ေနသူမ်ား၊ စစ္တပ္ကေန တဖြဲဖြဲ ထြက္လာတဲ့ဇာတ္ေကာင္မ်ားနဲ႔အတူ လည္ပတ္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အင္တာနက္ေပၚမွာ သေဘာထားႀကီးျခင္း၊ ပြင့္လင္းျခင္းေတြကို ဖြင့္ခ်ေဖာ္ျပဖို႔ အခ်ိန္တန္ေနပါၿပီ။ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္အစီအမံေတြက လူငယ္လူရြယ္ေတြကို ဒစ္ဂ်စ္တယ္အေဆာက္အဦကို ဖ်က္ဆီးဖို႔ ေမာင္းႏွင္တြန္းပို႔ေနျခင္းက လက္ခံႏိုင္စရာ မရိွပါဘူး” ဆိုၿပီး ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားပါတယ္။

    အစိုးရရဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူတစ္ဦးက ဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ အလ်ဥ္းပါ၀င္သက္မႈ မရိွဘူးလို႔ ျငင္းဆိုခဲ့ၿပီး အေျခအျမစ္မဲ့စြပ္စြဲခ်က္ေတြ မလုပ္ဖို႔ မီဒီယာအုပ္စုမ်ားကို သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

    “တိုက္ခိုက္သိမ္းယူခံရတယ္လို႔ ေျပာၾကားေနတဲ့ မီဒီယာအုပ္စုေတြအေနနဲ႔ ဒီစြပ္စြဲမႈမွန္တယ္ဆိုရင္ ေရွ႕တိုးၿပီး တရားစြဲဆိုလိုက္ပါ။ တကယ္လို႔ သူတို႔ရဲ႕စြပ္စြဲခ်က္က အေျခအျမစ္မရိွခဲ့ယင္ ဒီအက်ဳိးဆက္ကို ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မယ္။ ပရမ္းပတာဆန္တဲ့ အင္တာနက္ဆိုက္တစ္ခုက ဖန္တီးလိုက္တဲ့ ဒီလႈပ္ရွားတက္ၾကြမႈပံုစံစြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေရးစိုက္မေနႏိုင္ပါဘူး။ တကယ္လို႔ ဒီဗီဘီ ၀က္ဆိုက္ကို ကၽြန္ေတာ္ တိုက္ခိုက္မယ္ဆိုရင္ ေျခရာခံႏိုင္တဲ့ သမၼတရံုးထဲက ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးနဲ႔ အသံုးျပဳေနမွာ မဟုတ္ဘူး” ဆိုၿပီး ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕သမၼတရံုးဒါရိုက္တာ ဦးေဇာ္ေ႒းက ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဥပေဒအရ အသေရဖ်က္ျခင္းဟာ ၂ ႏွစ္အထက္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္တယ္။

    ျမန္မာဟက္ကာအဖြဲ႕ဟာ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡေတြ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ျပေနတဲ့ မီဒီယာမ်ားအေပၚ အၿငိဳးတႀကီး ဦးတည္လာတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ျပႆနာမီးေတာက္ေလာင္တဲ့အခါ ဟက္ကာအုပ္စုမ်ားကို အထူးႏိုင္ငံေရးအစီအမံမ်ားအရ အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ ေမာင္းႏွင္ကိုင္တြယ္ခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

    စစ္တပ္ဟာ မိမိရဲ႕ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ ေပါက္ေျမာက္ေစဖို႔အတြက္ ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈအတုအေယာင္မ်ားကိုလည္း ညႊန္ၾကားလုပ္ေဆာင္ေစခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက Kachin Cyber Army ဆိုတဲ့အမည္ကိုသံုးၿပီး ၀က္ဆိုက္ေတြ ဆက္တိုက္ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရၿပီး ျမန္မာမီဒီယာေတြကို ေျခာက္လွန္႔ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါေတြဟာ ပဋိပကၡ အဆင့္ဆင့္အရိွန္တက္လာေရးအတြက္ အစိုးရဖက္က တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအစီအမံသာျဖစ္တယ္လို႔ Lundstrom ရဲ႕ သုေတသနျပဳခ်က္အရ သိရပါတယ္။

    BHG အပါအ၀င္ ဟက္ကာအုပ္စုအသီးသီးရဲ႕ ပဲ့ထိန္းသူဟာ သက္ေ၀ၿဖိဳး ျဖစ္ၿပီး ဂတံုး ဆိုတဲ့ နာမည္တုကို အသံုးျပဳေနတယ္လို႔ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပထားပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚမွာ ရုရွားမွာေနထိုင္ၿပီး ပညာသင္ေနတဲ့ စစ္သားလို႔ ေဖာ္ျပထားသလို Myanmar Times ရဲ႕အဆိုအရ ျပင္ဦးလြင္စစ္တကၠသိုလ္မွာ ေလ့က်င့္သင္တန္းေပးခံရသူလို႔ သိရပါတယ္။ ေဒၚစုၾကည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလက္ေထာက္တစ္ဦးဟာ ၿဗိတိသွ်သူလွ်ဳိတစ္ဦးျဖစ္ေနပါတယ္ဆိုၿပီး လူသိရွင္ၾကား သတင္းလႊင့္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    သူဟာ ျမန္မာမီဒီယာေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ဟက္ကာအမ်ားအျပားစီမံေပးေရးမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနေၾကာင္း၊ Myanmar Anonymous စာမ်က္ႏွာကိုလည္း ကိုင္တြယ္စီမံသူေနသူျဖစ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကာကြယ္ေရးအတြက္ ဟက္ကာအဖြဲ႕ဖြဲ႕ဖို႔ ပထမဆံုး လႈံ႔ေဆာ္သူျဖစ္ရံုမက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး တို႔မီးရိႈ႕မီးဘုန္းႀကီး ၀ီရသူကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေဖာ္ထုတ္ေထာက္ခံထားသူလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။

    “နည္းပညာပိုင္းမွာ အရူးအမူးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာလူမ်ုိးတိုင္း ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာကို ကာကြယ္ဖို႔ တာ၀န္ရိွတယ္။ ဒါကို ပင္မစည္းမ်ဥ္းအျဖစ္သတ္မွတ္ဖို႔ Myanmar Hacker Forum မွာ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္” ဆိုၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္း ဖိုရမ္တစ္ခုမွာ ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ မွတ္ခ်က္တစ္ခုတစ္ေလ ေရးသားဖို႔ပင္လွ်င္ မတုန္႔ျပန္ခဲ့ပါဘူး။

    အြြန္လိုင္းဟက္ကာအုပ္စုနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနသူေနာက္ထပ္ႏွစ္ဦးကေတာ့ လင္းျမတ္ေအာင္နဲ႔ ျမတ္သူ တို႔ျဖစ္တယ္။ DSA ရဲ႕အဆက္အႏြယ္မ်ားျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ BHG ရဲ႕ ေဖ့စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာမွာ အဖြဲ႕၀င္ေတြကို စစ္တကၠသိုလ္ တက္ေရာက္ၾကဖို႔ လင္းျမတ္ေအာင္က ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ပို႔စ္ေရးတင္တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္က တိုက္ေလယာဥ္ေမာင္း ေအာင္မင္းခန္႔က ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ Hacking ျပဳလုပ္နည္းလမ္းေရးတင္ၿပီး ဇန္န၀ါရီလ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕၀က္ဆိုက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာ အဓိက ဦးေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမတ္သူက BHG ကိုယ္စား ထိုင္းႏိုင္ငံကို လက္တုန္႔ျပန္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ခိုးယူရရိွတဲ့အခ်က္အလက္ ၁ GB အထိ မွ်ေ၀ခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    လင္းျမတ္ေအာင္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါ BHG အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးကိုမွမသိဘူးလို႔ ျငင္းဆိုခဲ့တယ္။

    “ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚက ဟက္ကာလို႔ အမည္ခံသူေတြၾကားထဲ လိုက္ၿပီးေနာက္ေျပာင္ေနတာပါ။ BHG အဖြဲ႕သားေတြကို လံုး၀ မသိပါဘူး။ စစ္တကၠသိုလ္ကို အားက်ေပမယ့္ လံုး၀ မတက္ေရာက္ဖူးပါဘူး” လို႔ဆိုပါတယ္။ ျမတ္သူေရာ ေအာင္မင္းခန္႔ပါ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ေတာင္းဆိုမႈေတြအေပၚ မတုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကပါဘူး။

    ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာမီဒီယာေတြအေနနဲ႔ ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ မစိမ္းၾကပါဘူး။ ၂၀၀၇ ဒီမိုကေရစီအံုၾကြမႈ၊ ၂၀၁၀ ႏို၀င္ဘာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ အပါအ၀င္ အဓိကက်တဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကာလအတြင္း ဒီဗီဘီနဲ႔ ဧရာ၀တီသတင္း႒ာနမ်ားကို ဦးတည္ေစာ္ကားခဲ့ၾကတယ္။ အဲ့ဒိအခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာအင္တာနက္က အကန္႔အသတ္နဲ႔ျဖစ္ၿပီး ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္တယ္၊ အနည္းငယ္မွ်ေသာ ISP လိုင္းေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္က ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ထားတယ္။ ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရးမွာ အဆက္မျပတ္ အထင္အရွား ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနတဲ့ စစ္တပ္က တာ၀န္မရိွေၾကာင္း အၿမဲတေစ ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

    “ဒါဟာ ဒီဗီဘီနဲ႔ အခ်ဳိ႕မီဒီယာေတြအေပၚ တိုက္ခိုက္မႈတစ္ရပ္သက္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မထင္ဘူး။ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို တိုက္ေနတာလို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ အစိုးရသစ္က ပိုၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွလာမယ္၊ ဒီလိုအေနအထားမ်ဳိးမွာ လြတ္လပ္ေသာမီဒီယာျဖစ္ေရးဖက္က ရပ္တည္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္” လို႔ ဒီဗီဘီ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာနဲ႔ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေအးခ်မ္းႏိုင္က ဆိုပါတယ္။

    Ref : The Diplomat

    (၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက ျမန္မာနဲ႔အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာအထူးျပဳေရးသားေနသူ အလြတ္တန္း အမ်ဳိးသမီး ဂ်ာနယ္လစ္ Hanna Hindstrom ရဲ႕ Is Myanmar’s Military Behind Shadowy Cyber Attacks? ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။)

  • ျပည္ျမန္မာသံဃာအေရး ရတက္မေအး

    ျပည္ျမန္မာသံဃာအေရး ရတက္မေအး

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    sanga 1
    ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီအုပ္စု မဘသအဖြဲ႕မွ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ သံဃာမ်ား၏စုစည္းမႈကို ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၄ ရက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သု၀ဏၰအားကစားရံုးတြင္း၌ ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – ၿဖိဳးေမာင္ေမာင္၊ AFP)

    – ႏႈတ္သရမ္းသည္ဟု ေက်ာ္ၾကားေနေသာ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီဘုန္းႀကီးက NLD အစိုးရအဖြဲ႕အား ၎တို႔၏ အခရာအက်ဆံုးျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးကိစၥတစ္ရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ပုတ္ခတ္သတိေပးခ်က္တစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

    ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သစ္ မက်င္းပမီ ရက္အနည္းငယ္အလိုတြင္ အစြန္းေရာက္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီ ဘုန္းေတာ္ႀကီးျဖစ္ေသာ ဦး၀ီရသူက မၾကာမီတက္ေရာက္လာေတာ့မည့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အစိုးရသစ္သို႔ တင္းမာေသာေလသံျဖင့္ သတိေပးခ်က္တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားတို႔မွ မုဒိန္းက်င့္သတ္ျဖတ္သည့္အေၾကာင္း ရိုက္ကူးထားေသာ ဗီဒီယိုအား သူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာေပၚ တင္ခဲ့သည္။ ယင္းျဖစ္ရပ္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တစ္ခြင္ လူမ်ဳိးေရးေသြးေခ်ာင္းစီးမႈ ပဋိပကၡကို ေမာင္းျဖဳတ္ေပးခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ အလားတူျဖစ္စဥ္မ်ားက မိတၳီလာ၊ မႏၲေလးႏွင့္ လာရိႈးၿမိဳ႕မ်ား၌ ဆင့္ကဲေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

    “အေမွာင္ဖံုးလႊမ္းေသာ ေန႔ရက္” အမည္ရိွ ယင္းဗီဒီယိုအပိုင္းမွာ ကာလရွည္အခ်ိန္ယူရိုက္ကူးထားေသာဗီဒီယို၏ အျမည္းသေဘာမွ်သာျဖစ္ၿပီး၊ NLD အစိုးရ တာ၀န္ယူမည့္ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေနာက္ပိုင္းမွ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိမည္၊ အမ်ဳိးဘာသာသနာကာကြယ္ေရးသာ ထိပ္တန္းဦးစားေပးအဆင့္ျဖစ္ေၾကာင္း NLD အစိုးရအား ျပသရန္ ထုတ္လုပ္ျခင္းျဖစ္သည္၊ သူ၏ဗီဒီယိုကလစ္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚတြင္ ေခတၱမွ်သာ တင္ခြင့္ရလိုက္ေသာ္လည္း ဗီဒီယိုအျပည့္အစံုျဖန္႔ခ်ိေရးႀကိဳးပမ္းမႈကို လက္ေလွ်ာ့လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ဦး၀ီရသူက သူ၏ေဖ့စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာမွ ဆိုသည္။

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေႏွာင္းပိုင္းက အဆိုပါဗီဒီယိုကလစ္သည္ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းစံႏႈန္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္က ဖယ္ရွားခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ စနစ္တက် အခ်ိန္ကိုက္ထုတ္လႊင့္မႈမွာ NLD အစိုးရမွ ရင္ဆိုင္ရမည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားအနက္ ထိလြယ္ရွလြယ္အျဖစ္ဆံုးအရာအား မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္ျခင္းပင္။ ၎ကား ဘာသာေရးဆိုင္ရာ စီမံကြပ္ကဲမႈကိစၥပင္တည္း။

    ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္မႈႏွင့္ အၿငိဳးထားမႈမ်ားအေပၚ ပိုမိုတြန္းအားေပးရႈတ္ခ်ေျပာဆိုျခင္း မရိွသည္ကို ေ၀ဖန္ရမည့္အစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီတို႔က NLD မွ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေလးရပ္အား ဆန္႔က်င္သည့္အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အမနာပ ေျပာဆိုသမုတ္လ်က္ရိွသည္။ ယင္းဥပေဒမ်ားကို ေနရာဖယ္ရေတာ့မည့္ အစိုးရေဟာင္းက အတည္ျပဳျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    NLD အစိုးရမွ ဤအေရးကို ကိုင္တြယ္မည္ဆိုပါက သာသနာေရး၀န္ႀကီးလက္ေအာက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံ သံဃာေလာကကို ကိုယ္စားျပဳေနသည့္ ႏို္င္ငံေတာ္ မဟာသံဃာ့နာယက၏အခန္းက႑ကိုပါ ထည့္တြက္ရေပမည္။

    ယင္းေကာ္မတီ၌ အဖြဲ႕၀င္ ၄၇ ဦးရိွၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္း ၉ ခုမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသံဃာေလာကအား အခိုင္အမာထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ထိုအဖြဲ႕ကို ၁၉၈၀ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အစိုးရက တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။

    ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ခုႏွစ္တိုင္ေအာင္ ၎ေကာ္မတီသည္ အထိုက္အေလ်ာက္ ၾသဇာႀကီးမားခဲ့ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေထာက္ခံေရး၊ မေထာက္ခံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အျငင္းပြား အုပ္စုကြဲလာေတာ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးနားလည္သည့္ သံဃာမ်ား တိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ယင္းေကာ္မတီအား ၀န္ႀကီး႒ာန၏စြက္ဖက္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ပိုမိုႀကီးမားလာခဲ့သည္။ ယင္းအဖြဲ႕၏ၾသဇာအာဏာလည္း က်ဆင္းသြားရသည္။

    ဦးေဆာင္သူအျဖစ္ ဦး၀ီရသူ ပါ၀င္ေနေသာ မြစ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအေပၚ ေကာ္မတီ၏ ႏႈတ္ဆိတ္ေနျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ထင္ရွားေသာ သံဃာေတာ္အခ်ဳိ႕မွ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ေနခဲ့ၾကကုန္၏။

    “၉၆၉ အဖြဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ ပဋိပကၡေတြထဲ မဟာသံဃာ့နာယကေကာ္မတီက ၾကား၀င္ဖ်န္ေျဖဖို႔ မည္သည့္ႀကိဳးပမ္းမႈကိုမွ် မျပဳလုပ္ခဲ့ၾကဘူး။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ ဆြေပးတဲ့ လက္သည္တရားခံကို သူတို႔ သိထားၿပီးျဖစ္လို႔ ဘာဆိုဘာမွ မလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္တယ္။ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေတြထဲ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ သံဃာေတြက အခုဆိုရင္ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ေခါင္းေထာင္လာျပန္ၿပီ။ ေနာက္အစိုးရသစ္က ဒါကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟူ၍ ဘ၀အလင္းဆရာေတာ္ဟု ေက်ာ္ၾကားေသာ ဦးေသာဘိတက မိန္႔ၾကားသည္။

    sanga 2
    ၂၀၁၅ စက္တင္ဘာ ၁၄ ရက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတစ္ခု၏ မဘသအခမ္းအနား၌ ခင္းက်င္းျပသထားေသာ ကမာၻတစ္၀ွန္းမြတ္စ္လင္မ္တို႔၏အၾကမ္းဖက္ရုပ္ပံုကားခ်ပ္မ်ားကို မယ္သီလရင္မ်ားမွ စိတ္၀င္တစား ၾကည့္ရႈေနၾကစဥ္ (ဓာတ္ပံု – ၿဖိဳးေမာင္ေမာင္၊ AFP)

    အစိုးရသစ္တက္လာၿပီးေနာက္ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးမတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ထပ္မံျဖစ္လာမည္ကို စိုးရိမ္ေနသည့္ ဦးေသာဘိတက ေကာ္မတီအား ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္အာဏာ ပိုမိုေပးသင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳထား၏။ စစ္တပ္အရာရိွေဟာင္းမ်ားအေနႏွင့္ ဘာသာသာသနာေရးရာအား ၀င္ေရာက္ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ရန္ မအပ္စပ္သည့္အေပၚ “သာသနာေရး၀န္ႀကီး႒ာနတစ္ခုလံုးကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟု မိန္႔ဆိုပါသည္။

    ၎ဆရာေတာ္အတိုင္း ေသာကျဖစ္ေနသည့္ ေနာက္ထပ္ရဟန္းတစ္ပါးျဖစ္သူ စာေရးဆရာေဆာင္းပါးရွင္ အရွင္မိုးသု (ဦးေခမာနႏၵ)က ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္ေသာ သံဃာမ်ားကိုလည္း ဥပေဒႏွင့္အညီ အေရးယူသင့္ေၾကာင္း Frontier သို႔ မိန္႔ၾကားသည္။

    “လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ကတည္းက အဲ့ဒီသံဃာေတြကို ပါတီႀကီးတစ္ခုနဲ႔ ၾသဇာရွင္တစ္ခ်ဳိ႕က အကာအကြယ္ျပဳ က်ားကန္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈဟာလည္း သူတို႔ေအာက္မွာ ျပားျပား၀ပ္ခဲ့ရတယ္”။

    အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးဆိုင္ရာ မၿငိမ္သက္မႈ ထပ္မံျဖစ္ပြားလာႏိုင္ေခ်ရိွေၾကာင္း သတိေပးလိုေသာအားျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမာၻေအးဘုရား၌ တည္ရိွေနသည့္ ေကာ္မတီ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္သင့္သည္ဟူ၍ အရွင္မိုးသုက သြယ္၀ိုက္ညႊန္းဆိုလိုက္ပါသည္။

    “ကမာၻေအးဘုရားပရ၀ုဏ္ထဲကေန မေကာင္းတဲ့သူအခ်ဳိ႕ကို အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ဖယ္ထုတ္ပစ္ဖို႔ လုိအပ္ပါမယ္”။

    သဟဇာတလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေစေရးႀကိဳးပမ္းမႈ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအရ ႏိုင္ငံေတာ္မဟာသံဃာ့နာယက ေကာ္မတီအား ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မႈျပဳလုပ္မည္ဆုိလွ်င္ NLD အဖို႔ သာသနာေရး၀န္ႀကီး ေရြးခ်ယ္ေရး၌ အတန္ပင္ သတိထားရေပမည္။

    ပါတီအတြင္းပိုင္းသတင္းအရ ထိုေနရာတြင္ သာသနာေရးဒု၀န္ႀကီး သူရဦးေအာင္ကိုအား ခန္႔အပ္ဖြယ္ရိွေၾကာင္း သိရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေထာက္ခံအားေပးသူအျဖစ္ လူသိမ်ားေသာ သူရဦးေအာင္ကိုသည္ မၾကာေသးမီက ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

    “သူရဦးေအာင္ကို ၀န္ႀကီး ျဖစ္လာရင္ အင္မတန္ေကာင္းမြန္ပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူဟာ ေလးစားၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ အရည္အခ်င္းရိွတဲ့ ဒု၀န္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္ေနလို႔ပါ” ဟု ဦးေသာဘိတက ဆိုသည္။

    သာသနာေရး၀န္ႀကီး႒ာနလက္ေအာက္တြင္ ႒ာနခြဲ ၂ ခုရိွ၏။ သာသနာေရးရာစီမံ႒ာနႏွင့္ သာသနာစည္ပင္ျပန္႔ပြားေရး႒ာနတို႔ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထို႒ာနႏွစ္ခုစလံုးမွာ ဗုဒၶဘာသာအတြက္သာ သီးသန္႔ အက်ဳိးေဆာင္လ်က္ရိွသည္။

    “သာသနာေရး၀န္ႀကီး႒ာနဟာ ဗုဒၶဘာသာတစ္ခုတည္းအတြက္ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ဘာသာတရားအားလံုးအတြက္ ထည့္သြင္းအက်ဳိးေဆာင္သင့္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ၀န္ႀကီး႒ာနကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာက အေကာင္းဆံုးျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္လို႔ ဆက္လက္ထားရိွမယ္ဆိုရင္ ဘာသာတရားအသီးသီးအတြက္ ဆိုင္ရာ႒ာနခြဲေတြ ထားရိွၿပီး အသိပညာျပည့္၀တဲ့သူေတြကို ခန္႔အပ္ထားရိွသင့္တယ္။ ဒီ႒ာနရဲ႕၀န္ထမ္း အားလံုးနီးပါးက စစ္တပ္က လာတဲ့သူေတြခ်ည္းျဖစ္ေနတယ္။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာကိစၥေတြကို မ်ားမ်ားစားစား သိနားလည္သူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္၏ ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသေရးမွဴး အလ္ဟဂ်္ ဦးေအးလြင္က ဆိုသည္။

    NLD ပါတီ၏ ဥပေဒအႀကံေပး ဦးကိုနီကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေနာက္ထပ္ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်ရိွေသာ စိုးရိမ္ဖြယ္ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးဆုိင္ရာ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားအေပၚ သတိမျပတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

    “သူမကေတာ့ စြမ္းသေလာက္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ”။

    လူထုႏွင့္ သံဃာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဒီမိုကေရစီတန္ဖုိးမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး ဦးေသာဘိတက ဤသို႔ မိန္႔မွတ္ခဲ့ေပသည္။

    “လူထုကေတာ့ ဒီမိုကေရစီရသြားပါၿပီ။ သံဃာေတြကေတာ့ မရေသးဘူး”။
    Ref : Frontier Myanmar
    Mratt Kyaw Thu’s “The State of the Sangha”
    Translated by Myintmoh Maung Maung

  • စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဘယ္ကစ – ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၁၁)

    စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဘယ္ကစ – ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၁၁)

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ရာဇာ တင္ဆက္သည္
    (အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)
    samarkand
    ဥဇဘက္ကစၥတန္ႏုိင္ငံ ဆာမာရ္ကန္ေဒသမွ မြတ္စလင္မ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ေရွးေဟာင္း စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခု

    – ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ကေလးဘ၀ကုိ စာသင္ေက်ာင္းမွာ ကုန္ဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း အႏွစ္သက္ဆံုး ဆရာ၊ ဆရာမေတြ၊ စိတ္အပ်က္ဆံုးဘာသာရပ္ေတြ စသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ရွိခဲ့သလုိ ကာယအခ်ိန္ကေန စာေမးပြဲအထိ တသသေျပာဆုိေနၾကရမယ့္ အမွတ္တရေပါင္းမ်ားစြာလည္း က်န္ရစ္ေနမွာ မလြဲမေသြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားဘ၀ အခ်ိန္စာရင္းရဲ႕ ပံုသြင္းမႈနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ရတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ေတြဟာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ပညာရည္ျပည့္၀တဲ့ လူသားတစ္ေယာက္အျဖစ္ လူ႕ေလာကအလယ္ ၀င့္ထည္ ရပ္တည္ ႏုိင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

    လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာအရင္က မြတ္စလင္တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြဟာ စာသင္ေက်ာင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြဟာ ၀တ္ျပဳရာေနရာနဲ႔ ပညာသင္ၾကားရာေနရာေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဘာသာတရားနဲ႔ အသိပညာမွာ ျခားနားမႈ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗလီသင္႐ုိးညႊန္းတမ္းေတြမွာ ၀ိဇၨာသိပၸံ ဘာသာရပ္တြင္ ပါ၀င္ၿပီး ဘာသာတရားနဲ႔ သိပၸံပညာဟာ တစ္ပူးပူးတစ္တြဲတြဲရွိခဲ့ကာ ဒီလုိအေျခအေနမ်ိဳးကုိ ကမၻာ့ရဲ႕ အျခားေဒသေတြမွာ ျမင္ေတြ႕ရျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒိန္းမတ္လူမ်ိဳး သမုိင္းပညာရွင္ ယုိဟန္နက္စ္ ပက္ဒါဆန္ (Johannes Pedersen) က “တစ္ဦးတစ္ေယာက္အဖုိ႔ ႏွစ္ခုစလံုး ေလ့လာဆည္းပူးလုိရေအာင္ ပညာေရးဟာ ဘာသာတရားနဲ႔ ပူးပူးကပ္ကပ္ ဆက္ႏြယ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပညာေရးက အတြင္းအဇၩတ ၿငိမ္းေအးမႈ၊ ဘုရားသခင္ရဲ႕ အမိန္႔ေတာ္ကုိ နာခံမႈေတြကုိလည္း ျဖစ္ထြန္းေစပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပညာရွိေတြဟာ ေရာင္းရဲတင္းတိမ္မႈ ရွိၾကယံုသာမက အျခားသူေတြအတြက္ ေပးဆပ္အနစ္နာခံဖုိ႔ လႈံ႕ေဆာ္ေပးတဲ့ ပညာေရးမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

    တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္ (ၿငိမ္းခ်မ္သာယာမႈ သက္ေရာက္ပါေစ) က ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြကုိ အသိပညာမွ်ေ၀ေရးစင္တာ၊ သင္ၾကားေရးစင္တာနဲ႔ ပညာေရးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲေရးစင္တာေတြအျဖစ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ဗလီေဆာက္ေဆာက္ အေျခခံပညာေရးကုိ သင္ေပးၾကပါတယ္။ မုဟမၼသခင္ဟာ အာရပ္မ်ိဳးႏြယ္စုတုိင္းကုိ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ သင္ၾကားပုိ႔ခ်ေပးတဲ့ ဆရာေတြ ေစလႊတ္ခဲ့ၿပီး အဲဒီဆရာေတြကုိ အာလင္မ္ (Ahl al-’ilm) လုိ႔ ေခၚဆုိကာ ‘အသိပညာ ျပည့္စံုၾကသူမ်ား’ လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းနဲ႔ပဲ ပညာေရးဟာ ေနရာတုိင္းကို ျပန္႔ႏွံ႔ေရာက္ရွိသြားခဲ့ၿပီး ေနရာအႏွံ႔ေျခဆန္႔ၾကတဲ့ အာလင္မ္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အသိပညာကုိ မွ်ေ၀ေပးရင္း ဘ၀အသက္တာကုိ ကုန္ဆံုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၀ ရာစု ပထ၀ီပညာရွင္၊ ကုန္သည္နဲ႔ ခရီးသြားျဖစ္သူ အစ္ဗေန႔ ေဟာ္ကဲလ္ (Ibn Hawqal) က အီတလီႏုိင္ငံ ပါလာမုိကုိ သူေရာက္ရွိခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ မူလတန္းဆရာ ၃၀၀ ေလာက္ ရွိတယ္လုိ႔ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။

    ၇ ရာစု တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္ ေခတ္ကာလတုန္းက မဒီနာမွာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ၉ လံုး ရွိခဲ့ပါတယ္။ မဒီနာက ပထမဆံုး စာသင္ေက်ာင္းဟာ သကၠရာဇ္ ၆၂၂ ခုႏွစ္မွာ ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး အဲဒီ ပညာသင္ၾကားေရး အယူအဆဟာ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ကာ ၇၄၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ ဒမတ္စကတ္ၿမိဳ႕မွာ ေနာက္ထပ္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ၈ ရာစု စပိန္ႏုိင္ငံ ေကာ္ဒုိဘာၿမိဳ႕မွာလည္း စာသင္ေက်ာင္းေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ၉ ရာစုမွာေတာ့ အစၥလာမ့္အင္ပါယာ လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တုိင္းမွာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ မူလတန္းစာသင္ေက်ာင္း တစ္ခုစီ ရွိလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။

    အဲဒီေခတ္ကာလမွာ အသက္ ၆ ႏွစ္ျပည့္ၿပီဆုိတာနဲ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ ကေလးေတြကလြဲလုိ႔ ေယာက်္ားေလးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးအခ်ိဳ႕ဟာ မူလတန္းပညာေရးကုိ စတင္သင္ယူရပါတယ္။ (ခ်မ္းသာတဲ့ ကေလးေတြကေတာ့ အိမ္မွာ ဆရာေခၚသင္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္) က်ဴရွင္ေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ အခမဲ့ျဖစ္ၿပီး လခေပးရရင္လည္း အနည္းငယ္သာျဖစ္တာေၾကာင့္ အေျခခံလူတန္းစားအားလံုး တက္ေရာက္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ အစၥလာမ့္အင္ပါယာလက္ထက္က ပညာေရးစနစ္မွာ အေရးအသား ေလ့က်င့္ခန္းရဲ႕ ပထမဆံုးသင္ခန္းစာက အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ ၉၉ ပါးနဲ႔ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ထဲက လြယ္ကူတဲ့ ပါဒေတာ္အခ်ိဳ႕ကုိ ေရးသားေလ့က်င့္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ကုန္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္တစ္အုပ္လံုးနဲ႔ အရစ္မသစ္ သခ်ၤာပညာေတြကုိ အဆင့္လုိက္ သင္ၾကားရပါတယ္။

    ၁၀ ရာစု ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥလာမ့္အင္ပါယာရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ဟာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြက ဖယ္ခြာၿပီး ဆရာေတြရဲ႕အိမ္မွာ သင္ၾကားတဲ့အဆင့္ကုိ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ဒီလုိနည္းလမ္းနဲ႔ပဲ သီးသန္႔စာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ တစ္ျဖည္းျဖည္း ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး ဒီ စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ ပါရွားျပည္မွာ ပထမဆံုး ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ၁၀၆၆ ခုႏွစ္ ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဆဲလ္ဂ်ဳက္ (Seljuk-တူရကီ) ေတြဟာ နီဇမ္မီယာစာသင္ေက်ာင္း (Nizamiyah) ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဒီနာမည္ဟာ ဘဂၢဒတ္မွာ စာသင္ေက်ာင္းတည္ေထာင္သူ ဗီဇီယာ နီဇမ္ အလ္-မြလ္က္ (Vizier Nizam al-Mulk) ရဲ႕ အမည္ကုိ မွည့္ေခၚထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ နီဇမ္မီယာ စာသင္ေက်ာင္းဟာ သီးျခားစာသင္ေဆာင္ေတြရွိတဲ့ ကမၻာ့ ပထမဆံုး စာသင္ေက်ာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ တည္ေထာင္တာ၊ ေက်ာင္းဆရာေတြကုိ လစာသတ္မွတ္ၿပီး ခန္႔ထားတာ စတဲ့ စနစ္ေတြကေတာ့ အစၥလာမ္ေပၚထြန္းစ ေစာေစာပုိင္းကာလကတည္းက ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေတြဟာ အျခားအေဆာက္အဦးေတြလုိပဲ စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိလည္း အကုန္အက်ခံကာ အလွပဆံုးျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းခ်င္းစီမွာ ကစားကြင္းတစ္ခု ပန္းဥယ်ာဥ္ တစ္ခုကေန ၄ ခုအထိ ပါ၀င္တတ္ၿပီး၊ ကစားကြင္းအမ်ားစုဟာလည္း အမိုးခံုးပါ၀င္တဲ့ ေဟာခန္းနဲ႔ တစ္ဆက္တည္း ဆက္သြယ္ထားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေဟာခန္းကုိေတာ့ စာသင္ၾကားဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ စုေပါင္း၀တ္ျပဳဖုိ႔အတြက္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အစၥလာမ့္အင္ပါယာလက္ထက္က စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ ဒါမွမဟုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူဘုရင္က တုိက္႐ုိက္ကြပ္ကဲျဖစ္ၿပီး အဲဒီေက်ာင္းေတြမွာ ပညာသင္ၾကားတဲ့ ဆရာေတြဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ရွိရပါတယ္။

    ၁၄ ရာစုက စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲသူ အစ္ဗေန႔ အလ္-ဟာဂ်္ (Ibn al-Hajj) ကေတာ့ သူ႕ေခတ္သူ႕အခါက စာသင္ေက်ာင္းစည္းကမ္းေတြကုိ ဒီလုိသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

    “စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွာ ေစ်းမ်ား၊ သုိ႔မဟုတ္ လူသြားလူလာမ်ားသည့္ ေနရာတြင္ ရွိရမည္။ သီးသန္႔ေနရာ မျဖစ္ေစရ။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွာ စာသင္ၾကားရာေနရာျဖစ္ၿပီး ေပ်ာ္ပြဲစား႐ံုမဟုတ္သျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ မုန္႔မ်ား ေက်ာင္းအတြင္းသုိ႔ မယူလာရ။ အတန္းမ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲရန္ႏွင့္ လာေရာက္ေလ့လာသူမ်ားအား ၎တုိ႔၏ အဆင့္အလုိက္ ေနရာခ်ထားေပးရန္ အတန္းပုိင္မ်ားတြင္ လက္ေထာက္တစ္ဦးစီ ရွိရမည္။ အဆုိပါလက္ေထာက္မွာ အိပ္ငိုက္ေနသူမ်ားကုိ ႏႈိးေပးရမည္။ စာသင္ခန္းတြင္ လုပ္ေဆာင္ရမည္မ်ားကုိ မလုပ္ဘဲ၊ မလုပ္ေဆာင္ရမည္မ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္သူမ်ားအား ၎က သတိေပးရမည္။ ဆရာ၏သင္ၾကားခ်က္မ်ားကုိ နာယူမွတ္သားႏုိင္ေစရန္ ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ ၎က သတိေပးရမည္။ စာသင္ခန္းအတြင္း စကားေျပာျခင္း၊ ရယ္ေမာျခင္း၊ ေလွာင္ေျပာင္ျခင္းတုိ႔ကုိ ပိတ္ပင္တားျမစ္သည္။”

    ၁၅ ရာစုေလာက္မွာေတာ့ ေအာ္တုိမန္ေတြဟာ စာသင္ေက်ာင္းစနစ္ကို ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး အစၥတန္ဘူလ္ (Istanbul) နဲ႔  အီဒါရ္နီ (Edirne) ၿမိဳ႕ေတြမွာ ၿခံနဲ႔၀န္းနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာ္တုိမန္ေတြရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ကုိ ကူလီယီ (Kulliye) လုိ႔ ေခၚဆုိၿပီး အေဆာင္တစ္ေဆာင္နဲ႔တစ္ေဆာင္ ေျပာင္းတက္ရတဲ့ ပညာေရးမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းရဲ႕ ပရ၀ုဏ္အတြင္းမွာေတာ့ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ တစ္လံုး၊ ေဆး႐ံုတစ္ခု၊ အမ်ားသံုး မီးဖုိေဆာင္နဲ႔ စားေသာက္ခန္းတုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလုိ အားလံုးအတြက္ အဆင္ေျပေအာင္ စီစဥ္ေပးထားတာေၾကာင့္ ေအာ္တုိမန္ေခတ္မွာ လူတန္းစားအားလံုးဟာ ပညာသင္ယူခြင့္ ရရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အစားအေသာက္ အခမဲ့ေကၽြးေမြးတာ၊ က်န္းမာေရး အခမဲ့ေစာင့္ေရွာက္ေပးတာနဲ႔ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ေနရာထုိင္ခင္း အခမဲ့စီစဥ္ေပးတာေတြကုိ အဲဒီေက်ာင္းေတြက ေဆာင္ရြက္ေပးပါေသးတယ္။ အစၥတန္ဘူလ္ၿမိဳ႕က ဖာသီဟ္ ကူလီယီ (Fatih Kulliye) ကေတာ့ အေဆာင္ေပါင္း ၁၆ ခုပါ၀င္ၿပီး ၀ိဇၨာသိပၸံနဲ႔ ဘာသာအယူ၀ါဒဆုိင္ရာ ဘာသာရပ္ေပါင္းစုံကုိ သင္ၾကားေပးတဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    turkey
    တူရကီႏုိင္ငံ အီဒါရ္နီၿမိဳ႕ရွိ ဘာယာဇစ္ဒ္ ၂ ကူလီယီ (Bayazid II Kulliye) တကၠသုိလ္။ အဆုိပါတကၠသုိလ္တြင္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တစ္လံုး၊ အေျခခံစာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုႏွင့္ ေဆး႐ံုတစ္႐ံုတုိ႔ ပါ၀င္သည္။

    ဒီေက်ာင္းေတြအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈေတြ ဘယ္က လာပါသလဲ? အခြန္ေငြေတြထဲက အနည္းငယ္သာ ပါ၀င္ၿပီး ၀ကားဖ္ (waqf) လုိ႔ေခၚတဲ့ ျပည္သူေတြလွဴဒါန္းတဲ့ ရန္ပံုေငြနဲ႔ တည္ေဆာက္လည္ပတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အစၥလာမ့္ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြကုိ လုိက္နာသမွ် ကာလပတ္လံုး လူတုိင္းဟာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုေအာက္မွာ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္လုိ႔ ရပါတယ္။ ၀ကားဖ္ထဲက ရန္ပံုေငြေတြကုိေတာ့ ေက်ာင္းျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ၊ ဆရာေတြအတြက္လစာ၊ ေနရာထုိင္ခင္း၊ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အစားအေသာက္နဲ႔ ခ်ိဳ႕တဲ့သူအတြက္ ပညာသင္ဆု စတာေတြအတြက္ အသံုးျပဳတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အဲဒီအခ်ိန္ေခတ္ကာလက ပညာေရးကုိ အလြန္ေလးစား တန္ဖုိးထားတာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြက ေငြေၾကးေတြကုိ ပညာေရးအတြက္ ေဖာေဖာသီသီသံုးစြဲၾကၿပီး၊ ပညာပန္းဟာလည္း ပြင့္လန္း လန္းဆန္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၄ ရာစုက မြတ္စလင္ခရီးသြားတစ္ဦးျဖစ္သူ အစ္ဗေန႔ ဘာတူတာ (Ibn Battuta) က မြတ္စလင္ျပည္သူေတြ ပညာေရးကုိ အားေပးပံုကို ေအာက္ပါအတုိင္း မွတ္တမ္းတင္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    “ပညာရပ္တစ္ခုခုကုိ သင္ၾကားဖုိ႔ စိတ္အားထက္သန္သူ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးနယ္ပယ္မွာ ဘ၀ကုိ ႏွစ္ျမႇဳပ္ဖို႔ ဆႏၵရွိသူတစ္ေယာက္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အေထာက္အပံ့အားလံုး ရရွိပါတယ္”

    ၂၁ ရာစုရဲ႕ ေက်ာင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီလုိ အခမဲ့ပညာေရးကုိ ရရွိခ်င္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ၁၄ ရာစုဆုိတာ ၾကာေညာင္းခဲ့ၿပီးတဲ့ အတိတ္ကာလတစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္လည္း အဲဒီေခတ္က ပညာေရးက႑မွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေထာက္ပံ့မႈေတြနဲ႔ အသင္းအဖြဲ႕စနစ္ေတြဟာ ဒီေန႔ေခတ္အခါအထိ တန္း၀င္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    အစၥလာမ့္ပညာေရးစနစ္မွ အဆင့္ ၄ ဆင့္

    baghadad
    ၁၈၉၀ ျပည့္ႏွစ္က ဘဂၢဒတ္ၿမိဳ႕ရွိ တကၠသုိလ္တစ္ခု

    မြတ္စလင္ေတြဟာ စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ စတင္ တည္ေထာင္တဲ့အခါ သူတုိ႔ဘာေတြ သင္ၾကားမယ္၊ ဘယ္လုိအဆင့္ သတ္မွတ္မယ္ဆုိတဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး ပညာေရးအဆင့္ ၄ ခု ခြဲျခား သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ၄ ခုကေတာ့ ပံုမွန္စာသင္ေက်ာင္း (Regular School)၊ အထက္တန္းေက်ာင္း သုိ႔မဟုတ္ စာဖတ္သူမ်ား သင္တန္းေက်ာင္း (House of readers)၊ ဟဒီးဆ္သင္တန္းေက်ာင္းနဲ႔ ေဆးေက်ာင္းတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

    ပံုမွန္စာသင္ေက်ာင္းဟာ အေျခခံဘာသာရပ္ေတြကုိ သင္ၾကားေပးၿပီး မူလတန္းပညာေရးနဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။  ေက်ာင္းသားေတြဟာ ဒီအဆင့္ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့အခါမွာ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ရရွိၿပီး အထက္တန္းေက်ာင္းကို တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီ ပံုမွန္စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ ေက်းရြာေတြမွာ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရပါတယ္။

    ဒါရ္-အလ္-ကြာရာ (Dar-al-Qurra) သုိ႔မဟုတ္ စာဖတ္သူမ်ားသင္တန္းေက်ာင္းဟာ အထက္တန္းေက်ာင္းသေဘာမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အာရဘီဘာသာစကားကၽြမ္းက်င္မႈ၊ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ ဖတ္ရြတ္သရဇၩာယ္မႈကုိ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးပါတယ္။ ဒီအထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ေတြနဲ႔ မုအ္ဇင္ (၀တ္ျပဳရန္ႏႈိးေဆာ္သူ) ေတြကုိလည္း ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးပါတယ္။

    ဒါရ္-အလ္-ဟဒီးဆ္ (Dar-al-Hadith) သုိ႔မဟုတ္ ဟဒီးဆ္သင္တန္းေက်ာင္းကေတာ့ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္ရဲ႕ ၾသ၀ါဒေတာ္ေတြ သင္ၾကားမႈနဲ႔ သုေတသနျပဳမႈကုိ အထိကထားျပဳလုပ္တဲ့ ေက်ာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းက ၿပီးဆံုးသူေတြဟာ တကၠသုိလ္ဘြဲ႕နဲ႔ တူညီတဲ့ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ကုိ ရရွိၿပီး၊ ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕ေတြမွာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ႏုိင္တဲ့ အဆင့္ကုိ ရရွိတာျဖစ္ပါတယ္။

    ေဆးပညာရပ္တစ္ခုတည္းကိုသာ သီးသန္႔သင္ၾကားတဲ့ ေက်ာင္းကုိ ၁၂၃၁ ခုႏွစ္က ဆီးရီးယားႏုိင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္စကတ္မွာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ မတုိင္ခင္တုန္းက ေဆးပညာသင္ၾကားမႈကုိ ေဆး႐ံုေတြမွာ ျပဳလုပ္ၿပီး အလုပ္သင္သေဘာမ်ိဳး သင္ၾကားေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းေတြကို ၁၆ ရာစု ေအာ္တုိမန္ဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ဆူလ္တန္ ဆူေလမန္ရဲ႕ လက္ထက္ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖြင့္လွစ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။

    (ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

    madrasa
    ၁၇ ရာစုမွ မဟ္မဒ္ အစ္ဗေန႔ အမီရ္ရွားဟ္ (Mehmed ibn Amirshah) ေရးဆြဲခဲ့သည့္ အစၥတန္ဘူလ္ၿမိဳ႕မွ ဂါဇန္ဖာရ္ အဂၢါ (Ghazanfar Aga) မဒ္ရာဆာ စာသင္ေက်ာင္း ပံုတူ။

    အပိုင္း(၁)-  ေကာ္ဖီ – ဖတ္ရန္

    အပိုင္း(၂) – အစားအေသာက္ဓေလ့ႏွင့္ ဖန္ထည္မ်ား ဖတ္ရန္

    အပိုင္း(၃)- နာရီတုိ႔၏ အစဖတ္ရန္

    အပုိင္း(၄) – ေခတ္ေပၚစစ္တုရင္ကစားနည္းဖတ္ရန္

    အပုိင္း(၅) – ဂီတ၏ အရင္းမူလ – ဖတ္ရန္ 

    အပုိင္း (၆) – တစ္ကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ အလွအပ – ဖတ္ရန္ 
    အပုိင္း (၇) – ဉာဏ္လွည့္စားကိရိယာမ်ားဖတ္ရန္

    အပုိင္း (၈) – အလင္းပညာရပ္ႏွင့္ ကင္မရာ – ဖတ္ရန္

    အပုိင္း (၉) – ဖက္ရွင္ႏွင့္ စတုိင္ဖတ္ရန္

    အပုိင္း (၁၀) – ေကာ္ေဇာထုတ္လုပ္မႈ – ဖတ္ရန္

  • အစၥလာမ္ဟာ တကယ္ပဲ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကုိ အားေပးသလား။

    အစၥလာမ္ဟာ တကယ္ပဲ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကုိ အားေပးသလား။

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    – IS နဲ႔ ဘုိကုိဟရမ္တုိ႔လုိ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြ ေပၚထြက္လာမႈနဲ႔အတူ ‘အစၥလာမ္’ ‘မြတ္စလင္’ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာႀကီးမွာ သိသိသာသာ ကြဲလြဲမႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါကလည္း ျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီး ေဒၚနယ္ထရမ့္ရဲ႕ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမွာ ေတြ႕ျမင္ရသလုိ အဲဒီေၾကာက္စိတ္က လမ္းေပၚမွာ မြတ္စလင္ေတြကုိ တုိက္ခုိက္တာေတြအထိ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

    ဂ်ာမနီနဲ႔ ယူေကမွာ PEGIDA၊ ၾသစေတးလ်မွာ UPF လုိ အဖြဲ႕ေတြက မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပတာေတြလုိ အအျခားေနရာေတြမွာလည္း ဒီလုိတင္းမာမႈေတြ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ အစြန္းေရာက္၀ါဒ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိ ျငင္းလုိ႔မရသလုိ၊ အျခားတစ္ဖက္မွာလည္း အဲဒီ အစြန္းေရာက္၀ါဒဒဏ္ အခံရဆံုး သားေကာင္ေတြကလည္း မြတ္စလင္ေတြပဲ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာကုိလည္း ကြင္းကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္ေနရပါတယ္။

    အၾကမ္းဖက္သမားအားလံုးက မြတ္စလင္ေတြလား။

    “မြတ္စလင္အားလံုးဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ မဟုတ္ေပမယ့္၊ အၾကမ္းဖက္သမား အားလံုးကေေတာ့ မြတ္စလင္ေတြပါပဲ” ဆုိတဲ့ ေျပာစကားဟာ ဒီေန႔ေခတ္အခါမွာ မၾကားခ်င္ဆံုးေသာ စကားရပ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီစကားဟာ ဘယ္ေလာက္ မွန္ပါသလဲ။

    – အၾကမ္းဖက္၀ါဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး FBI ရဲ႕ ေလ့လာမႈအရ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြထဲမွာ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ အစၥလာမ့္မစ္အဖြဲ႕အစည္းေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆုိတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ လာတီႏုိေတြက အၾကမ္းဖက္မႈအားလံုးရဲ႕ ၄၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ လယ္၀ဲစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြက ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဂ်ဴးအစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြက ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လုိ႔ FBI ရဲ႕ ေလ့လာမႈက ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

    – အၾကမ္းဖက္၀ါဒ ေလ့လာမႈနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈတုံ႔ျပန္ေရး ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္အဖြဲ႕အစည္း START ကေတာ့ ၁၉၇၀ နဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ေျမေပၚမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြရဲ႕ ၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါးသာ မြတ္စလင္ေတြက်ဴးလြန္လြန္ခဲ့တာလုိ႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    – ၉/၁၁ ျဖစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈမွာ အေမရိကန္မြတ္စလင္ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈဟာ ၃၃ ဦးသာ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ အၾကမ္းဖက္၀ါဒနဲ႔ ျပည္တြင္းလံုၿခံဳေရးႀတိဂံစင္တာ ( Triangle Center on Terrorism and Homeland Security) က ထုတ္ျပန္တဲ့ စာရင္းအရ သိရပါတယ္။ Wired အဖြဲ႕ကလည္း ၉/၁၁ ေနာက္ပိုင္းမွာ မြတ္စလင္ေတြ က်ဴးလြန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဟာ ၃၃ ဦးသာရွိၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ မသက္ဆုိင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ အေမရိကန္အေရအတြက္ဟာ ၁၈၀၀၀၀၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    – ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ဥေရာပမွာျဖစ္ပြားတဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြရဲ႕ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္ကသာ ဘာသာေရးႏြယ္တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

    အၾကမ္းဖက္၀ါဒကုိ အစၥလာမ္က တစ္ကယ္ပဲ အားေပးေနသလား။

    အစၥလာမ္ရဲ႕ တကယ့္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ အစၥလာမ္အမည္ခံထားတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြအၾကား ကြဲလြဲမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ဘာသာေရးေ၀ဖန္သူေတြက ခင္ဗ်ားတုိ႔ကုိ ယံုၾကည္ေအာင္လုပ္ထားသလုိ၊ မြတ္စလင္လူမ်ားစုႀကီးကေတာ့ အၾကမ္းဖက္အယူအဆေတြကုိ လက္ခံျခင္း မရွိၾကပါဘူး။

    ေလ့လာဆန္းစစ္သူအမ်ားစုက ၀ါဟာဘီ၀ါဒ ေပၚေပါက္လာျခင္းဟာ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒကုိ ျမင့္တက္လာေစတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ၀ါဒကို မြတ္စလင္ေတြက စိတ္၀င္စားမႈမရွိဘဲ လက္ေတာင္ မခံၾကပါဘူး။

    ေနာက္အခ်က္တစ္ခုက အၾကမ္းဖက္သမား အမ်ားစုဟာ အစၥလာမ္သာသနာကုိ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးျခင္းမရွိတဲ့၊ အစၥလာမ့္အေၾကာင္း မသိသေလာက္ျဖစ္တဲ့ မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ (ဥပမာအားျဖင့္ ပဲရစ္တုိက္ခုိက္မႈကုိ စီစဥ္တဲ့ အဘ္ဒဲလ္ဟာမစ္ အာဘာအြဒ္ လုိ လူမ်ိဳးပါ။) အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြက လူသစ္စုေဆာင္းတဲ့ အေနာက္တုိင္းသားေတြကေတာ့ အစၥလာမ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အင္တာနက္ကေနတစ္ဆင့္သာ သိတာမို႔ အစြန္းေရာက္ အယူအဆေတြ ၀င္ေရာက္ဖုိ႔ လြယ္ကူသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

    မိသားစု၊ တုိင္းျပည္နဲ႔ ဘာသာေရး ဂုဏ္သိကၡဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အၾကမ္းဖက္ေတြရဲ႕ သိမ္းသြင္းခံရတဲ့ အာရပ္ေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ဒ႐ုန္းေလယာဥ္နဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားခဲ့ရတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြအတြက္ လက္စားေခ်ခ်င္တာေၾကာင့္ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲကို ၀င္ေရာက္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

    Guardian သတင္းစာမွာ Le Monde ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ပါ၀င္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာေတာ့ ဆီးရီးယားက ျပင္သစ္ ဂ်ီဟတ္ပါဒီေတြရဲ႕ ေနာက္ခံအသုိင္းအ၀ုိင္းဟာ မြတ္စလင္အသုိင္းအ၀ုိင္း မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြ သြားေပါင္းရျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေနာက္ထပ္ လူမသိတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါ ျမင့္တက္လာမႈနဲ႔ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အေျခခံ ခြဲျခားမႈေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    အၾကမ္းဖက္၀ါဒေနာက္ကြယ္မွ အျခားအေၾကာင္းအရင္းမ်ား

    အခုတစ္ေလာ ဆီးရီးယား၊ အီရတ္၊ လစ္ဗ်ားနဲ႔ အျခားႏုိင္ငံေတြမွာ IS အဖြဲ႕ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျမင့္တက္လာတာကုိ ကမၻာႀကီးက ေတြ႕ျမင္ေနၾကရပါတယ္။ IS က သိမ္းပုိက္ထားတဲ့ ေဒသေတြမွာ မတည္ၿငိမ္မႈကေတာ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ အေမရိကန္က အီရတ္ကုိ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္စဥ္ကတည္းက စတင္လာတာပါ။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာျပည္သူေတြဟာ အီရတ္စစ္ပြဲကုိ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္မႈကုိေတာ့ တားဆီးႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့ဘဲ၊ အာဏာရွင္စနစ္ကုိ ျဖဳတ္ခ်မယ္ဆုိတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ေကၽြးေၾကာ္မႈနဲ႔လည္း ျပဒါးတစ္လမ္း သံတစ္လမ္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီစစ္ပြဲရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ေရနံျဖစ္ပါတယ္။ စီအုိင္ေအဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အလ္ကုိင္းဒါးတုိ႔လုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြကုိေတာင္ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့တယ္လုိ႔ သတင္းေတြလည္း ထြက္ခဲ့
    ပါတယ္။

    ႐ုရွားက RT သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ၀ီကီလီခ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဂ်ဴလီယန္ အာဆန္ဂီက ဆီးရီးယားမွာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္း စခဲ့တဲ့ မတည္ၿငိမ္မႈကုိ အေမရိကန္က စီစဥ္ဖန္တီးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အီရန္ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ျမင့္တက္လာတာတုိ တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔အတြက္ အာဆတ္အစုိးရ ျပဳတ္က်ေရး ရည္ရြယ္ခဲ့တာလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေနာက္ၿပီး ဒီအစီအစဥ္ရဲ႕ အဓိက အေရးအႀကီးဆံုးအစိတ္အပုိင္းဟာ ရွီယုိက္နဲ႔ စြန္နီတုိ႔အၾကား တင္းမာမႈေတြကုိ ျဖစ္ေစဖုိ႔ျဖစ္တယ္လုိ႔ အာဆန္ဂီက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အစၥေရးအပါအ၀င္ ေဒသတြင္းက အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္တစ္ႏုိင္ငံခ်င္းစီကလည္း ဒီကိစၥမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ တစ္ကုိယ္ရည္ ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ လက္ထည့္ခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    “ဆီးရီးယားျပႆနာရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းက အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ေတြ ပတ္လည္၀ုိင္းေနတာ၊ အထူးသျဖင့္ ေဆာ္ဒီနဲ႔ ကာတာတုိ႔က လက္နက္ေတြေထာက္ပံ့ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တူရကီကလည္း သိပ္အေရးပါတဲ့က႑က ပါ၀င္ေနတယ္။ သူတုိ႔အားလံုးဟာ ေဒသတြင္းမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ တစ္ကုိယ္ေကာင္းရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ အစၥေရးကေတာ့ ေျပာစရာကုိမလုိပါဘူး။ (ဆီးရီးယားပုိင္) ဂုိလန္ေတာင္ကုန္းကုိ ထာ၀ရ သိမ္းပုိက္ဖုိ႔ အခြင့္ေရးရလာတယ္။ ၿပီးေတာ့ နယ္ေျမထပ္ခ်ဲ႕ဖုိ႔ပါက ဂ်ကာ ရလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးရီးယားပတ္၀န္းက်င္မွာ ရသေလာင္၀င္ဆြဲဖုိ႔ ေစာင့္ေနတဲ့သူေတြ မ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္”

    ဒါဟာ ဆီးရီးယားျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အာဆန္ဂီရဲ႕ မွတ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

    Independent သတင္းစာရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာဆန္းစစ္သူျဖစ္တဲ့ ဒန္ ဂေလ့ဇ္ဘရြက္ကေတာ့ အေမရိကန္ ဒါမွမဟုတ္ ယူေကလုိ အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ေတြဟာ အစြန္းေရာက္၀ါဒကုိ တုိက္ဖ်က္ေရး ဘယ္ေတာ့မွ ကုိယ္ဖိရင္ဖိ လုပ္မွမဟုတ္ဘူးလုိ႔ အခုိင္အမာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အဲဒီႏုိင္ငံေတြကိုယ္တုိက္က သူပုန္အဖြဲ႕ေတြကုိ ေထာက္ပံ့ေပးေနလုိ႔ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    နိဂံုးခ်ဳပ္

    အၾကမ္းဖက္၀ါဒဟာ ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေပၚထြက္လာတဲ့ ဒီလုိအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မႈကုိ တန္ျပန္တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔ ထိေရာက္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြကုိ အတူတကြခ်မွတ္ရင္း အဲဒီအစြန္းေရာက္မႈ ျဖစ္ေစတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းကို တုိက္ဖ်က္ဖို႔ လုိအပ္လာပါတယ္။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက ျပည္သူေတြဟာ အစၥလာမ္ေၾကာက္ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြရဲ႕ အကြက္ထဲကုိ ၀င္မသြားဖုိ႔အတြက္ မ်က္လံုးေတြဖြင့္ထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကလည္း မိမိကုိယ္တုိင္နဲ႔ မိမိတုိ႔ သားသမီးေတြရဲ ႏွလံုးသားထဲမွာ အစၥလာမ္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ သြန္သင္မႈေတြကုိ အမွန္တကယ္ ႏွလံုးပုိက္ က်င့္သံုးႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္းပါ။

    Ref: Huffingtonpost

    (Huffingtonpost မွ Is Islam Really The Religion Of Violence? Here Are The Facts ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေ
    မာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)

  • မ်က္လံုးတု ဖားမ်ား

    မ်က္လံုးတု ဖားမ်ား

    ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ေအးထြန္း ရွာေဖြတင္ဆက္သည္
    falseyedfrog
    Physalaemus nattereri ဆုိတဲ့ ေတာင္အေမရိကမွ ဖားေတြ၊ သူတုိ႔ ေအးေဆးထုိင္ေနပံုက ထံုးစံအတုိင္း တင္ပါးက ေအာက္စုိက္ ၊ ေခါင္းက အထက္မွာ ။

    ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ရန္သူ (ဥပမာ ေႁမြတစ္ေကာင္ေပါ႔) က ေရွ႕တည့္တည့္ကုိ ေရာက္လာရင္ ဘယ္လုိလုပ္လုိက္လဲ သိလား

    ခုန္ၿပီး တင္ပါးကုိ ေႁမြဘက္လွည့္ေပးလုိက္တယ္။ ေခါင္းကုိ ေအာက္စုိက္ၿပီး တင္ပါးကုိ ေထာင္ေပးလုိက္တယ္။

    မ်က္စိတစ္မွိတ္အတြင္းမွာ ေၾကာက္စရာသြင္ျပင္ကုိ ေႁမြဟာ ျမင္ေတြ႕လုိက္ရတယ္ ။

    ေႁမြကုိ ေခါင္းအႀကီးႀကီး ၊ ႏွာေခါင္း ၊ ပါးစပ္နဲ႔ အနက္/အျပာေရာင္ မ်က္လံုးႀကီးေတြနဲ႔ ဘာမွန္းမသိတဲ့ သတၱဝါႀကီး တစ္ေကာင္ဟာ စုိက္ၾကည့္ေနတဲ့ ပံု။

    အမွန္ေတာ့ ဒီဖားေတြရဲ႕ တင္ပါးဘက္ျခမ္းမွာ မ်က္လံုးသ႑ာန္ အမွတ္ရာႀကီး ၂ခုရွိေနတယ္ေလ၊ ၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အေရျပားမွာ အနက္၊ အျပာ၊ အညိဳ ၊ မီးခုိး ၊ အျဖဴ စတဲ့ အေရာင္စံု အစက္ေတြ ပါဝင္တယ္။

    အႏၲရာယ္ ၾကံဳတဲ့ အခါမွာ ဒီအေရာင္ေတြကုိ ခ်က္ခ်င္းခ်ိန္ညိႇၿပီး ေၾကာက္စရာ သြင္ျပင္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္လုိက္တာပါ။

    သူတုိ႔ကုိ False-eyed Frog ေတြလုိ႔လဲ ေခၚတယ္။

    ရန္သူအမ်ားစုဟာဒီအသြင္အျပင္ကုိ ျမင္လုိက္ရံုနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေၾကာက္လန္႔ထြက္ေျပးသြားၾကတယ္။

    (The False-Eyed Frog Posted by Alpha Omega Institute on Sep 28, 2011 in Creation Nuggets)

    ဒီဖားေတြရဲ႕ တင္ပါးဘက္မွာ ေၾကာက္စရာ မ်က္လံုးတုႀကီး ဘယ္သူ တပ္ဆင္ေပးထားပါလိမ့္။

    ———————-

    **M-Media Knowledge က႑မွ အပတ္စဥ္ ဗုဒ္ဓဟူးေန႔ တိုင္း တင္ဆက္ပါမည္။