News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

  • ဆီးရီးယားမွ ပါလက္စတုိင္းဒုကၡသည္ ဂီတပညာရွင္တစ္ဦး ဘီသုိဘင္ဆု ရရွိ

    ဆီးရီးယားမွ ပါလက္စတုိင္းဒုကၡသည္ ဂီတပညာရွင္တစ္ဦး ဘီသုိဘင္ဆု ရရွိ

    ဒီဇင္ဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    ples

    – ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ ဒမတ္စကပ္က ယာရ္မြတ္ ဒုကၡသည္စခန္း ဖ်က္ဆီးခံရခ်ိန္မွာ ၀႐ုန္းသုန္းကားျဖစ္မႈကုိ အန္တုရင္း ၿငိမ္သက္စြာ စႏၱယားတီးေနတဲ့ ဗီဒီယုိ အြန္လုိင္းစာမ်က္ႏွာမွာ ျပန္႔ႏွံ႔သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အာ႐ံုစုိက္မႈကုိ ရရွိခဲ့တဲ့ ပါလက္စတုိင္း ဒုကၡသည္တစ္ဦးဟာ ဂ်ာမနီက ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆုတစ္ခုကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္။

    အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္ ေအဟမ္ အဟ္မဒ္ဆုိသူျဖစ္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေရးနဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတြမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးဆုိင္ရာ ဘီသုိဗင္ဆု (Beethoven Prize) ကုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန႔က ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ ဘြန္းၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အခမ္းအနားမွာ ရရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ယာရ္မြတ္ဒုကၡသည္စခန္းမွာ က်န္ရွိေနတဲ့ ပါလက္စတုိင္းဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ဆုိး၀ါးလာတဲ့အခ်ိန္ အဟ္မဒ္ရဲ႕ စႏၱယားတီးတဲ့ဗီဒီယုိဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    အဲဒီဗီဒီယိုက ပတ္ပတ္လည္ ယုိယြင္းေနတဲ့ အိမ္ေတြ၊ အပ်က္အဆီးေတြျပန္႔က်ဲေနတဲ့ လမ္းမေတြၾကားမွာ အဟ္မဒ္တစ္ေယာက္ အုိမင္းေဟာင္းႏြမ္းေနတ့ဲ စႏၱယားတီးေနတာကုိ ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အျခားဗီဒီယုိေတြမွာေတာ့ တုိက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ အဲဒီစခန္းကသူေတြဟာ သူနဲ႔အတူ လာေရာက္ပူးေပါင္းၿပီး သီခ်င္းေတြဆုိတာကုိ ျမင္ေတြ႕ရပါတယ္။

    စက္တင္ဘာမွေတာ့ အဟ္မဒ္ဟာ ယာရ္မြတ္စခန္းကုိ စြန္႔ခြာခဲ့ၿပီး အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ ေရလမ္းေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ တူရကီကေန ဂရိကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သူဟာ ဂ်ာမနီကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။

    ဧၿပီလမွာ IS အဖြဲ႕ဟာ ယာရ္မြတ္ဒုကၡသည္စခန္းကုိ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး စခန္းရဲ႕ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရက္အနည္းငယ္မွာ သူတုိ႔ ထြက္သြားခဲ့ေပမယ့္ မထြက္သြားခင္ အဟ္မဒ္ရဲ႕ စႏၱယားကုိ လမ္းေပၚထုတ္ၿပီး မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ပါတယ္။

    စက္တင္ဘာလအတြင္း ဂရိရဲ႕ လက္စ္ေဘာ့စ္ကၽြန္းကေန ျပဳလုပ္တဲ့ အင္တာဗ်ဴးမွာ အဟ္မဒ္က “ယာရ္မြတ္ကုိစြန္႔ခြာရတာဟာ ဆုိးရြားတဲ့အေတြ႕အႀကံဳပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္အိမ္က မီးေလာင္သြားတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မိသားစုနဲ႔အတူ စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒီစခန္းဟာ ဂီတသံစဥ္ေတြ ဖန္တီးဖုိ႔ေနရာ ထပ္မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ သီခ်င္းေတြကို ဖန္တီးႏုိင္မယ့္ ပုိေကာင္းတဲ့ေနရာတစ္ခုကုိ ရရွိႏုိင္ဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီစခန္းမွာ အလ္-ႏူဆရာတပ္ဦး ရွိေနၿပီး ပတ္၀န္းက်င္က ပတ္ပတ္လည္ေနရာေတြကုိေတာ့ IS က ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ ဧၿပီလကစလုိ႔ အလ္-ႏူဆရာတပ္ဦးေရာ IS အဖြဲ႕ကပါ ပါလက္စတိုင္းႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ လုပ္ႀကံခဲ့ၾကပါတယ္။

    “ဧၿပီလပထမပတ္ IS က ယာရ္မြတ္စခန္းကုိ မသိမ္းပုိင္ခင္မွာ ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က အဲဒီဒုကၡသည္စခန္းဟာ မရဏစခန္းျဖစ္ေနၿပီး ငရဲနဲ႔ ဘာမွမျခားေတာ့ဘူးလုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္” လုိ႔ ပါလက္စတုိင္းဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီ UNRWA ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ခရစ္ ဂန္းနက္စ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းကစလုိ႔ စခန္းထဲကုိ မိမိတုိ႔ ၀င္ေရာက္လုိ႔မရေတာ့ဘဲ အဲဒီမွာက်န္ရွိေနတဲ့ ေသာကပင္လယ္ပုိင္းေနသူေတြဟာ မစဥ္းစားႏုိင္ေလာက္တဲ့ က်ိဳးယုတ္ရွက္ရမႈကုိ ခံစားေနရမွာအတြက္ စုိးရိမ္မိတယ္လုိ႔ ဂန္းနက္စ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျမက္ပင္မ်ားပင္ စားခဲ့ရ

    ဆီးရီးယားႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းက ျပည္သူေတြလုိပဲ ယာရ္မြတ္အပါအ၀င္ ပါလက္စတုိင္းဒုကၡသည္စခန္းေတြဟာ အစုိးရတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ လက္နက္ကုိင္အတုိက္အခံေတြအၾကား တုိက္ခုိက္မႈေတြအတြင္းမွာ ၾကားညပ္ခဲ့ရပါတယ္။

    (ဒီဇင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔) ဗုဒၶဟူးေန႔မွာေတာ့ ယာရ္မြတ္စခန္းကုိ ဆီးရီးယားအစုိးရက ပိတ္ဆုိ႔မႈဟာ ၃ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျပည္သူအမ်ားအျပားေသဆံုးခဲ့တဲ့ ဗံုးႀကဲမႈေတြအၿပီးမွာ ဆီးရီးယားစစ္တပ္ဟာ စခန္းတစ္ခုလံုးမွာ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေတြ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဆီးရီးယားစစ္သားေတြက အစားေသာက္၊ ေရနဲ႔ ေဆး၀ါးေတြ၀င္ေရာက္မႈကုိ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကန္႔သတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ စခန္းက ျပည္သူေတြဟာ အလြန္အမင္းအဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရၿပီး အသက္ရွင္ဖုိ႔အတြက္ မ်က္စိလည္လမ္းမွားလာတဲ့ တိရစၦာန္ေတြနဲ႔ ျမက္ပင္ေတြကုိေတာင္ စားသံုးေနရတယ္လုိ႔ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

    ဂန္းနက္စ္ကေတာ့ ယာရ္မြတ္ဟာ ေဆး၀ါးေတြမရွိတာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြ မီးဖြားရင္းေသဆံုးတဲ့ေနရာ၊ ကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ျမက္ပင္ေတြကုိ စားေသာက္ခဲ့ရတဲ့ေနရာလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေတြ ခ်က္ျခင္း၀င္ေရာက္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ အင္မတန္ဆုိး၀ါးတဲ့ အေျခအေနက ဘယ္တုန္းကမွနဲ႔မတူတဲ့ အကူအညီကုိ ေတာင္းဆုိေနပါတယ္” လုိ႔ သူက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကုလဟာ ဇူလုိင္လမွာ ယာရ္မြတ္အေျခအေနကုိ ပိတ္ဆုိ႔ခံထားရတဲ့အေျခအေနအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ ေနထုိင္သူေတြကေတာ့ စခန္းကထြက္ဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ၿပီး စခန္းထဲကအေျခအေနကလည္း ဆုိးရြားေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တစ္ခ်ိန္က လူေပါင္း ၂ သိန္းေလာက္ ေနထုိင္ရာေနရာျဖစ္တဲ့တဲ့ ယာရ္မြတ္ဒုကၡသည္စခန္းဟာ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ လူ ၅၀၀၀ ကေန ၈၀၀၀ ေလာက္အထိသာ ရွိေနတယ္လုိ႔ ယာရ္မြတ္ဒုကၡသည္စခန္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္း Jafra ေဖာင္ေဒးရွင္းက ဆုိပါတယ္။

    ၾသဂုတ္လနဲ႔ စက္တင္ဘာလတြင္း အဲဒီဒုကၡသည္စခန္းမွာ တုိက္ဖုိက္ေရာဂါ ျပန္႔ႏွံ႔ျဖစ္ပြားခဲ့ပါေသးတယ္။ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ မတည္မၿငိမ္စျဖစ္ကတည္းက ေသဆံုးခဲ့သူ ဆီးရီးယားက ပါလက္စတုိင္းအေရအတြက္ဟာ အနည္းဆံုး ၃၀၈၃ ဦး ရွိခဲ့ၿပီလုိ႔ ယူေကအေျခစုိက္ Action Group for Palestinians of Syria အဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အစုိးရအက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ပါလက္စတုိင္းအေရအတြက္ဟာ ၁၀၁၈ ဦး ရွိၿပီး၊ ၂၈၂ ဦးကုိေတာ့ ဘယ္သူဘယ္၀ါမွန္း ေဖာ္ထုတ္လုိ႔မရေသးဘူးလုိ႔ ဒီအဖြဲ႕က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဆီးရီးယားက ပဋိပကၡဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စတင္ခဲ့ေပမယ့္ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၂၅၀၀၀၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီလုိ႔ ကုလကထုတ္ျပန္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    (Aljazeera တြင္ေဖာ္ျပသည့္ Palestinian refugee pianist given Beethoven Prize သတင္းေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)

  • ဘဝကိုေျပာင္းလဲေစႏုိင္ေသာ တြန္အား တစ္ခုသည္ အခ်စ္

    ဘဝကိုေျပာင္းလဲေစႏုိင္ေသာ တြန္အား တစ္ခုသည္ အခ်စ္

    ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ၊ ၂၀၁၅
    M-Media
    ႏွင္းဆီခင္
    love-can-change-anything
    လူအမ်ိဳးမ်ိဳး စိတ္သည္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြပါလို႔ ဆိုေလ့ရွိၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ မိန္းမေတြရဲ႕စိတ္။ ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက အက်င့္ေတြ၊ ဗီဇေတြဆိုတာ ေသခါမွ ေပ်ာက္တတ္တယ္။ ေက်ာက္သား ေက်ာက္စိုင္လို ရင္ထဲမွာ စြဲေနတတ္တာပါလို႔လည္း သတ္မွတ္ၾကတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ျပဳျပင္ဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္ဆိုတာကို ထင္ရွားေစတဲ့သေဘာ။

    မိန္းမတစ္ေယာက္ရဲ႕ ပင္ကိုေမြးရာပါစိတ္ဓာတ္က ႏူးညံ့ၿပီးသား။ သနားလြယ္တယ္၊ ယံုလြယ္တယ္။ အၾကင္နာေမတၱာဆိုတာေတြနဲ႔ အခ်စ္ကို ဒလေဟာ ေဖာေဖာသီသီႀကီး ေပးပစ္တတ္ၾကတယ္။ လူတိုင္း၊ မိန္းမတိုင္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ လြယ္လြယ္နဲ႔ သနားတတ္တယ္ေလ။ တစ္ခုရွိတာက သူမ်ားေျပာတိုင္း အၾကင္နာအသနားပိုၿပီး ေစတနာေတြ ေရစီးကမ္းၿပိဳမလိုက္တတ္တဲ့ မိန္းမေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါ။ ဘယ္အေသးအဖြဲ႔ကိုမဆို အႀကီးႀကီး အသိဥာဏ္နဲ႔ခ်င့္ၿပီးယံုေလ့ရွိတယ္။ ေပးကမ္းေလ့ရွိတယ္။ ကိုယ့္ေ႔ရွမွာ မ်က္ရည္က်ျပတိုင္း လြယ္လြယ္နဲ႔ အရည္ေပ်ာ္သြားတတ္တာမ်ိဳး မရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕အက်င့္စရုိက္နဲ႔ ပင္ကိုသဘာဝကို ခံယူခ်က္တစ္ခုအေပၚ အျမဲထိန္းထားၿပီး ယိမ္းယိုင္ဖို႔ မစဥ္းစားသူေတြလို႔ ဆိုရမလားဘဲ။ ဆိုလိုတာက တစ္စံုတစ္ေယာက္ေၾကာင့္ ကိုယ့္ရဲ႕ပင္ကိုစိတ္ကို အလိုက္သင့္ေျပာင္းလဲမပစ္ခ်င္တ့ဲ မိန္းမဦးေရလည္း ရွိတန္သေလာက္ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ ကိုယ့္သံေယာဇဥ္ႀကီးတဲ့သူေတြကို အေလးထားစိတ္၊ ရုိေသေလးစားစိတ္ေတြေၾကာင့္ ပင္ကိုစရုိက္သဘာဝနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ကို ေျပာင္းလဲပစ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ အင္အားအႀကီးဆံုးေသာ တြန္းအားတစ္ခုက အခ်စ္ပါလို႔ ဆိုပါရေစ။

    ကၽြန္မၾကံဳဆံုဖူးတဲ့ မိန္းမသားေတြထဲမွာ ဒီလိုအက်င့္စရုိက္ ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ိဳးေတြ ထင္ထင္ရွားရွား ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။

    ကၽြန္မရဲ႕ လမ္းေလွ်ာက္ေဖာ္ မိတ္ေဆြထဲမွာ ဂႏၱဝင္ေတးသံရွင္တစ္ေယာက္ကုိ အမွတ္မထင္ သိကၽြမ္းရင္းႏွီးခဲ့ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ဘဝတုန္းကေပါ့။ သီခ်င္းစာအုပ္ေတြကို မက္မက္ေမာေမာဝယ္ၿပီး ျမန္မာ့အသံ (ေရဒီယိုကလႊင့္ေပးတဲ့) သီခ်င္းေတြကိုဖတ္ၾက၊ အလြတ္က်က္ၾက တာမ်ိဳးရွိၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ေတးသံရွင္ေတြရဲ႕ ဓာတ္ပံုေတြလည္း တြဲပါတာမို႔ သူငယ္ခ်င္းတစ္စု အလုအယက္ ၾကည့္ၾကရဖူးတယ္။ အဲဒီကတည္းက ေတာ္ေတာ္ေလးကို လွတယ္လို႔ေျပာရမယ့္ ေတးသံရွင္ကို အခုခ်ိန္မွာ (ကိုယ့္အသက္နဲ႔ မတိမ္းမယိမ္း) ျပန္ေတြ႔ၿပီး ရင္းႏွီးခင္မင္ခြင့္ရလို႔ ေတာ္ေတာ္ေလးဝမ္းသာၾကည္ႏူးခဲ့ရတယ္။ သူကေတာ့ အခုထိလွတုန္း၊ က်က္သေရရွိတုန္း။ အရြယ္လည္း က်မသြားဘူးလို႔ ေျပာရမယ္။

    တစ္ေန႔လမ္းေလွ်ာက္ရင္း သူကစေျပာတယ္။ “မႏွင္းဆီေရ မိန္းမတစ္ေယာက္ဟာ အခ်စ္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲသြားတယ္ ဆိုတာ ျဖစ္ႏုိင္သလား။ အႏုပညာသမားခ်င္းမို႔ ေမးၾကည့္တာေနာ္” တဲ့။ “သိပ္ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့ မမရယ္။ ဘာလဲ မမက လက္ေတြ႔မို႔လို႔လား”
    “အင္း အဲဒီလိုပဲ ေျပာရမယ္ ထင္တယ္”။  တကယ္ေတာ့ မမခင္ပြန္းဆံုးပါးသြားခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မနဲ႔ဆံုတိုင္း သူတို႔မိသားစု ဘဝေလးကို တသသ ျပန္ၿပီးေျပာေနက်။

    “ဒီလိုေလ မမက ရုံးဝန္ထမ္းတစ္ဖက္၊ အဆိုေတာ္က တစ္ဖက္၊ လုပ္ခဲ့တာဆိုေတာ့ သီခ်င္းေတြဆိုဖို႔ ပရိသတ္ေ႔ရွ ထြက္ရတဲ့သူေလ။ ဒီေတာ့ အလွအပကို တအားႀကီး ဂရုစိုက္ခဲ့တာလား”
    “မမက ခုခ်ိန္ထိ ဂရုစိုက္တုန္းပါပဲေနာ္” ဆိုေတာ့
    “ဟုတ္တယ္ သန္႔ျပန္႔သပ္ရပ္ရုံေလးပါေနာ္။ စိတ္လည္း ၾကည္လင္ေအာင္လို႔ပါကြယ္” တဲ့။

    “မမက တီဗီမွာေရာ စတိတ္ရႈိးေတြမွာပါ ဆိုေနရေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သေနခဲ့တာ။ ေနာက္ၿပီး ေမာင္ႏွမေတြထဲမွာလည္း အငယ္ဆံုး။ အေမတို႔ အေဖတို႔ကလည္း အခ်စ္ဆံုးေပါ့။ မမႀကီးကဆို အေမ့ကို မီးဖိုေခ်ာင္ အျမဲကူတယ္။ မမကိုေတာ့ ညည္းလက္သည္းေလးေတြ က်ိဳးကုန္မယ္၊ ဆီပူေငြ႕ဟက္မယ္နဲ႔ေျပာၿပီး ထမင္းပြဲေ႔ရွေရာက္ ေနခဲ့ရတာ။ လက္ေဆးစားဆိုတာထက္ မကဘူး။ မမတစ္ေယာက္တည္း ကို ဇြန္း၊ ခက္ရင္းနဲ႔႔ပဲ အျမဲစားခိုင္းတာ။ အေမကလည္း ငါ့သမီးေလး အသံပ်က္မယ္။ ဘာမစားနဲ႔ ဘာပဲစားဆိုၿပီး စံုေနေအာင္ စီစဥ္ခ်က္ျပဳတ္ေပးတာ။ ရွိေသးတယ္။ ရုံးေရာက္လို႔ ထမင္းစားခ်ိန္မွာ ထမင္းစုစားၾကတဲ့အခါ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြက ဘာဟင္းလဲလို႔ေမးရင္ မသိပါဘူး။ အေမ ဘာခ်က္ေပးလိုက္သလဲဆိုတာလို႔ ေျဖေနက်။ အင္း အဲဒီလိုေနခဲ့တဲ့ မမဟာ သူနဲ႔အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲသြားခဲ့တယ္။ ”

    “ဘယ္လိုေျပာင္းလဲသြားတာလဲဟင္”

    “သူနဲ႔လက္မထပ္ခင္ကတည္းက ေျပာပါတယ္။ မမက အဆိုေတာ္၊ သီခ်င္းဆိုတာပဲ အားသန္တာ။ ခ်က္ေရးျပဳတ္ေရး လံုးဝမကၽြမ္းဘူးလို႔။ သူ ထက္ (၈) ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ႀကီးတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးလည္းခ်စ္ၿပီး အလိုလိုက္တယ္။ သူကဘာေျပာတယ္မွတ္လဲ မႏွင္းဆီ”
    “ငါစင္ရုိင္းကို ဗိုက္မေဖာက္ဘဲ ခ်က္ေကၽြးရင္ စာေကာင္းပါတဲ့။ ကဲ အဲဒီအေၾကာင္း အေမ့ကို ျပန္ေျပာေတာ့ ညည္းလူေတာ့ေတာ္ေတာ္ သည္းခံရမွာ ျမင္ေယာင္ေနတယ္တဲ့ေလ။ တကယ္တမ္း အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ မမ အင္မတန္အျမတ္တႏုိးထားခဲ့တဲ့ လက္သည္းရွည္ရွည္ေလးေတြကို ျဖတ္ပစ္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္တိုင္ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးဖို႔ စိတ္ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ အေမတို႔၊ မမႀကီးတို႔က အံ့ၾသလို႔ မဆံုးဘူး။”

    “အိမ္ေထာင္က်တာနဲ႔ မမက သူ႕တိုက္ခန္းကို ေျပာင္းေနတယ္။ သူကေတာ့ ေျပာရွာပါတယ္။ ဆိုင္မွာ ခ်ိဳင့္ဆြဲစားၾကမယ္။ ဘာမွမခ်က္ျပဳတ္မေနနဲ႔တဲ့။ ဒါေပမယ့္ မမရဲ႕စိတ္ထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ခ်က္ျပဳတ္ထားတာေတြကို သူျမိန္ေရယွက္ေရစားတာကို ျမင္ခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားမယ္လို႔ စိတ္ကူးတာေၾကာင့္ ရုံးေရာက္ရင္ သူမ်ားေတြခ်က္လာတဲ့ ဟင္းေတြကို ခ်က္နည္းေမး၊ စာအုပ္နဲ႔ ေရးမွတ္တာကို အျပင္းအထန္လုပ္တယ္။ အေပါင္းအသင္းေတြကလည္း ေတာ္ၾကပါေပတယ္။ ဟင္းတစ္မည္ ခ်က္ရင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ေလးေတြပါ ေျပာျပၾကတာ ။ ကန္စြန္းရြက္သင္ၿပီးရင္ ဆန္ကာနဲ႔ ေရေဆးတာကအစ၊ ဘယ္ညာပြတ္ၿပီး ေဆးတာအျပင္ ထက္ေအာက္မၿပီးေဆးမွ သဲစင္တာကအစေပါ့ မႏွင္းဆီရယ္”။

    “သူက မမကုိ အရမ္းခ်ီးက်ဴးတယ္။ ထမင္းျမိန္ေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးစီမံခ်က္ျပဳတ္ေပးတဲ့ မမကို သူေတာ္ေတာ္ေလး ခ်ီးက်ဴးၿပီး ေျပာေလ့ရွိတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ ေျပာရဦးမယ္ မႏွင္းဆီေရ။”

    “ေျပာပါဦး ဘာမ်ားလဲ”

    “တစ္ေန႔ေတာ့ မမႀကီးလာလည္တယ္။ ရန္ကုန္မွာ ကုန္ဝယ္လာရင္း အိမ္မွာတည္းတယ္ေလ။ အဲဒါ မမတစ္ေယာက္ တကယ့္အိမ္ရွင္မႀကီျဖစ္လို႔ မီးဖိုခန္းဝင္ေနတာေတြ႔ေတာ့ ညီမေလးရယ္ ရုံးတစ္ဖက္နဲ႔ ခ်က္ေနလိုက္တာ ပင္ပန္းတာေပါ့။ မမႀကီး ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္ ခ်က္ေပးမယ္။ ညီမေလး သြားနားခ်ည္ဆိုတာကို ဧည့္ခန္းမွာ သတင္းစာဖတ္ေနတဲ့ မမရဲ႕ေယာက်ၤားက ၾကားသြားေတာ့ ဘာလွမ္းေျပာတယ္မွတ္လဲ”

    “ဘာမ်ားလဲ”

    “ကၽြန္ေတာ့္မိန္းမခ်က္တာပဲ စားခ်င္တာဗ်တဲ့။ ကဲ…”

    မမႀကီးကေတာ့ မေက်မနပ္နဲ႔ ပြစိပြစိ လုပ္တာေပါ့။ မမကေတာ့ ဘာမွပင္ပန္းသလို မေတြ႔ပါဘူး။ သြက္သြက္လက္လက္ႀကီး ခ်က္ျပဳတ္ေနလိုက္တယ္။ မမႀကီးက က်ိတ္ေမးတယ္။ ညီမေလးရယ္ ညီမေလး ဘာျဖစ္လိုု႔ ဒီေလာက္ႀကီး ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ေျပာင္းလဲသြားရတာလဲ။ အပ်ိဳတုန္းကဆို ေျခေမြးမီးမေလာင္ လက္ေမြးမီးမေလာင္ ေနခဲ့ရတာ။ ခ်စ္လို႔ေပါ့လို႔။ ကဲဒီေတာ့ မႏွင္းဆီ လက္ခံႏုိင္ၿပီလား။ အခ်စ္ဆိုတာ မိန္းမတစ္ေယာက္ကို အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲ ပစ္ႏုိင္တယ္ဆိုတာကိုေလ။

    မျငင္းပါဘူး မမရယ္ ဆိုတဲ့ ကၽြန္မအေျဖကို မမက ေက်ေက်နပ္နပ္ျပံဳးရင္း ကၽြန္မရဲ႕ပခံုးကို ညင္ညင္သာသာေလးပုတ္လိုက္တယ္။

    မမနဲ႔ဆံုအၿပီးမွာ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အေမ့အေၾကာင္းေခါင္းထဲေပၚလာျပန္တယ္။ အေဒၚဝမ္းကြဲ တစ္ေယာက္ ေျပာျပထားသေလာက္ အရေတာ့ အေမက မိသားစုမွာ အေထြးဆံုးသမီး၊ ပိုက္ဆံလည္း ခ်မ္းသာတယ္။ အိမ္အကူေတြ တေလွႀကီးမို႔ ဘာဆုိဘာမွ တာဝန္မယူခဲ့ရဘူး။ ၿပီးေတာ့ အိမ္မႈကိစၥလည္း ဘာမွမတတ္ဘူးတဲ့။ အေမနဲ႔ အေဖ အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ အိမ္မႈကိစၥမွန္သမွ် အဆင္ေျပေအာင္ ကူမယ့္သူကို တစ္ပါတည္းပဲ အဘြားက စီစဥ္ေပးလိုက္တယ္လို႔ သိရတယ္။

    ဒါေပမယ့္ အိမ္ေထာင္က်စကတည္းကဆိုသလို အေမက အေဒၚတုိ႔ဆီမွာ ဟင္းခ်က္နည္းေတြသင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အေဖ့အႀကိဳက္ေတြ ကိုယ္တိုင္ခ်က္ေတာ့တာပဲ။ ကူမယ့္သူကို ဗာရီရကိစၥေတြပဲ ခိုင္းတယ္။ အေမဟင္းခ်က္ေကာင္းတာေတာ့ မျပာနဲ႔ အေဖ့သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ဆိုင္ကဝယ္စားတာ တစ္ခါမွ မရွိခဲ့ဖူးဘူး။

    အေမက အေဖပါးစပ္ဟရုံရွိေသး အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ စီစဥ္ဖို႔ ဝန္မေလးဘူး။ ကၽြန္မတို႔မိသားစုမွာ အေဖ့စိတ္ႀကိဳက္၊ ေနာက္ၿပီး သားသမီးေတြအႀကိဳက္ ခ်က္ရတာ။ ျမိန္ေရယွက္ေရ စားၾကတာကိုၾကည့္ၿပီး အေမကေပ်ာ္ေနတတ္တာ။ အေမစားေတာ့ နည္းနည္းေလးမွ တကယ့္ကိုနည္းနည္းေလး။

    တစ္ခါတစ္ခါေပါ့ ကၽြန္မေတြးၾကည့္မိတယ္။ အေမက ငါးေျခာက္ေဟ့ လို႔ဆိုရင္ ဖုတ္ၿပီးအဆင့္ထက္ေက်ာ္ၿပီး ခြံ႔ေကၽြးၿပီးသား အဆင့္ကိုပါေရာက္ေအာင္ တာဝန္ေက်လြန္းတဲ့ မိန္းမသားမ်ိဳးမွာ ပါမယ္ထင္တယ္။ အိမ္မႈကိစၥ ဘာတစ္ခုမွမတတ္ခဲ့တဲ့ အေမဟာ ကၽြန္မတို႔မိသားစုအတြက္ အရမ္းကိုကၽြမ္းက်င္ၿပီး သိမ္းထုတ္ေသခ်ာတဲ့ အိမ္ရွင္မေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့တာောတ့ အမွန္ပါပဲ။ အဲဒီအေၾကာင္းကိုလည္း အေဖက သူ႔ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမေတြကို အားပါးတရ ဂုဏ္ျပဳၿပီး ေျပာခဲ့တာလို႔ အေဒၚျပန္ေျပာျပတာ သိရတယ္။

    အဲဒီအေၾကာင္းေတြကို အေမ့ကို တစ္ေန႔ေမးၾကည့္ရာက အေမက ဘာျဖစ္လို႔ ေျပာင္းလဲသြားတာလဲဟင္။ အေဖ့ကို ခ်စ္လို႔မဟုတ္လားဆိုေတာ့ အေမက ရွက္ရွက္နဲ႔ ေျပာလိုက္တယ္။

    “တယ္ ဒီေကာင္မေလးေနာ္ ဘာေတြေလွ်ာက္ေျပာေနတာလဲ” တဲ့။ ဒါေပမယ့္ အေမ့အျပံဳးကုိ ခုထိျမင္ေယာင္ေနတုန္း။ မိန္းမတစ္ေယာက္ဟာ သူခ်စ္တဲ့သူေတြအတြက္ ေျပာင္းလဲသြားတတ္တယ္ဆိုတာကုိ စာဖတ္သူလည္း ျပံဳးဖူးမွာပါေနာ္။

    ႏွင္းဆီခင္

  • အစားအေသာက္ဓေလ့ႏွင့္ ဖန္ထည္မ်ား – ကမၻာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္အမ်ား (၂)

    အစားအေသာက္ဓေလ့ႏွင့္ ဖန္ထည္မ်ား – ကမၻာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္အမ်ား (၂)

    ဒီဇင္ဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media
    ရာဇာ (M-Media) မွ တင္ဆက္သည္
    အပတ္စဥ္က႑ – (အပတ္စဥ္ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)

    diet 2

    အစားအေသာက္ဓေလ့ႏွင့္ ဖန္ထည္မ်ား

    တစ္ေန႔ အစာသံုးနပ္စားဖုိ႔ အေလ့အထကုိ ဥေရာပမွာ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ရမယ့္သူကေတာ့ မဟူရာငွက္ (Black Bird) လုိ႔ အမည္ေျပာင္ေပးထားထဲ့ အဘူ-ဟာဆန္ အလီ အစ္ဗေန႔ နာဖီ (Abul-Hasan Ali ibn Nafi) ဆုိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၉ ရာစုမွာ အန္ဒါလူစီယာ (Andalusia- စပိန္တြင္ရွိသည္) ကုိ နာဖီ ေျခခ်ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ ဥေရာပတစ္ခုလံုးရဲ႕ အစားေသာက္ စားေသာက္မႈ အေလ့အထဟာ လံုး၀ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါတယ္။ သူက အစာစစားရင္ ဟင္းခ်ိဳနဲ႔စသင့္ၿပီး အဓိကဟင္းလ်ာက အသား၊ ငါး  ဒါမွမဟုတ္ ၾကက္သား၊ ဘဲသားေတြ ပါရမယ္။ စားေသာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာ အသီးအႏွံ ဒါမွမဟုတ္ ေျမပဲတုိ႔နဲ႔ အခ်ိဳတည္းရမယ္ဆုိတဲ့ ဓေလ့ကုိ အသက္သြင္းေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အလယ္ေခတ္မြတ္စလင္ေတြဟာ အျခားသူေတြလုိပဲ ရာသီအလုိက္ ေပၚလာတဲ့ အစားေသာက္ေတြကုိပဲ စားေသာက္ၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ေဆာင္တြင္းဘက္မွာ ကုိက္လံ၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မုန္လာဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ သံလြင္သီး၊ ဂ်ံဳနဲ႔ ေျမပဲေတြလုိ အစားအေသာက္ေတြကို ပံုမွန္စားေသာက္ၾကၿပီး၊ အသားဟင္းလ်ာေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သဖန္းသီး၊ စြန္ပလြန္သီး၊ စပ်စ္သီးေျခာက္ေတြကုိ အခ်ိဳပြဲအျဖစ္ သံုးေဆာင္ၿပီး၊ သကာ၊ ရွားေစာင္းလက္ပတ္၊ ေဆးေပါင္းစံု၊ သစ္သီးစံုတုိ႔နဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြကုိ ေသာက္သံုးၾကပါတယ္။

    ေႏြရာသီမွာေတာ့ တူညီမႈမရွိေတာ့ဘဲ အစိမ္းေရာင္ပဲေတြ၊ မုန္လာဥ၊ ဆလတ္ရြက္၊ ခ်ီကုိရီ၊ ခရမ္းသီး၊ ေက်ာက္ဖ႐ံုသီး၊ သခြားဖ႐ံုသီးနဲ႔ ဆန္တုိ႔ကုိ အဓိကထား စားသံုးၾကၿပီး ဒါေတြနဲ႔အတူ ၾကက္ဘဲ၊ ငွက္ကုလားအုပ္နဲ႔ အမဲသား စတဲ့ အသားဟင္းလ်ာေတြကို တြဲဖက္ေလ့ရွိပါတယ္။ အာရပ္ေတြရဲ႕ ေႏြရာသီ အခ်ိဳပြဲေတြကေတာ့ ေရွာက္ခ်ိဳသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ ဥသွ်စ္သီး၊ မက္မြန္သီး၊ ပုိးစားသီး၊ ခ်ယ္ရီသီး၊ ဇီးသီး၊ ဇီးခ်ိဳသီး၊ စပ်စ္သီး၊ သလဲသီး၊ ဖရဲသီး၊ သစ္ေတာ္သီး၊ ပန္းသီးနဲ႔၊ သခြားေမႊးတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အခ်ိဳရည္ကုိေတာ့ သကာ၊ သစ္သီးစံု၊ ေရွာက္ခ်ိဳသီး၊ ႏွင္းဆီ၊ စံပယ္၊ ဂ်င္းနဲ႔ စမံုနက္ေတြကုိ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ဖန္တီးၿပီး ေသာက္သံုးၾကပါတယ္။

    အစားအေသာက္မ်ိုဳးစံု၊ အသီးမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေဖ်ာ္ရည္ေတြကုိ အာရပ္ေတြက စာပြဲခင္းေပၚမွာ တည့္ခင္း သံုးေဆာင္တတ္ၿပီး အဲဒီဓေလ့ဟာ အန္ဒါလူစီယာကုိ အဘူ-ဟာဆန္ အလီ အစ္ဗေန႔ နာဖီ ကေန တစ္ဆင့္ ေရာက္ရွိလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္ဒုိဘာ နန္းေတာ္က ညစာစားပြဲေတြမွာ အေဖ်ာ္ယမကာေတြ ေသာက္သံုးရာမွာ သတၱဳခြက္ႀကီးေတြ၊ ေရႊခြက္ေတြ အသံုးျပဳမႈကုိ နာဖီကပဲ ဖန္ထည္ေတြနဲ႔ အစားထုိးေပးခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဥေရာပရဲ႕ ဂုဏ္သေရရွိအသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ အာရွကဟင္းလ်ာေတြ၊ အရသာေတြကုိ ေတာင္းဆုိမႈဟာ အလ်င္အျမန္ပဲ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၄ ရာစုက အာဗစ္ဂ္ႏြန္ (Avignon) က ပုပ္ရဟန္းမင္းတစ္ပါး ေရးသားခဲ့တဲ့ သမုိင္းမွတ္တမ္းမွာ ေဘရြတ္က ေရာက္ရွိလာတဲ့ သေဘၤာေတြဟာ ယုိမ်ိဳးစံု၊ တာရွည္ခံအစားအေသာက္၊ ဆန္၊ ကိတ္မုန္႔လုပ္တဲ့ အရသာမႈန္႔ေတြ စသျဖင့္ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒိန္းမတ္ဘုရင္မ ခရစၥတီးနား (Christina) က မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အစားအေသာက္ဓေလ့ကုိ လက္ခံက်င့္သံုးခဲ့ၿပီး၊ သူတုိ႔ရဲ႕ ထြက္ကုန္ေတြ၊ သစ္သီး၀လံေတြကိုလည္း တင္သြင္းခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ သမုိင္းေၾကာင္းေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒီလုိတင္သြင္းမႈကတစ္ဆင့္ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံဟာ ပန္းသီးနဲ႔ ဂ်ံဳေတြကုိ အမ်ားအျပား ရရွိတာေၾကာင့္ Danish Pastry လုိ႔ေခၚတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ဒိန္းမတ္အခ်ိဳ႕မုန္ေတြရဲ႕ မူလအစဟာ အဲဒီအခ်ိန္ကေန စတင္တယ္လုိ႔ မွတ္ယူၾကပါတယ္။

    ဖန္ထည္မ်ား

    5JD49a3VC2Ye8QMWFTDg2Yr5
    သကၠရာဇ္ ၁၀ ရာစုနဲ႔ ၁၁ ရာစု ဖာတီမုိက္ဘုရင္မ်ား ႀကီးစုိးခ်ိန္ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ ကုိင္႐ုိမွ ဖန္ထည္ ေရတေကာင္း

    ဧည့္ခန္း၊ ထမင္းစားခန္းေတြကုိ ပုိမိုစုိေျပေစမယ့္ ဖန္ထည္ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ဖန္ခ်က္လုပ္ငန္းဟာလည္း မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အဘတ္စ္ အစ္ဗေန႔ ဖီရ္နက္စ္ (Abbas ibn Firnas) ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ အန္ဒါလူစီယာေဒသမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဖီရ္နက္စ္ဟာ သဲနဲ႔ ေက်ာက္တုံးေတြကုိအသံုးျပဳၿပီး ဖန္သားျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ စမ္းသပ္မႈေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သူပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဘာဒါဂ်ိဳ႕စ္ ေျမာက္ပုိင္းက ေက်ာက္မုိင္းတြင္း တစ္ခုနားမွာ ဖန္ခ်က္စက္႐ံုတစ္ခုကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အန္ဒါလူစီယာက ထြက္တဲ့ ဖန္ထည္လက္ရာ အမ်ားစုကုိ ဥေရာပတစ္၀ွမ္းက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေတြ႕ရၿပီး၊ စပိန္ႏိုင္ငံက Astorga Cathedral ကက္သလစ္ ဘုရားေက်ာင္းက ေရာင္စံုမွန္ေတြနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ လက္ရာေတြကေတာ့ အေက်ာ္ၾကားဆံုးပါပဲ။ အဲဒီလက္ရာေတြထဲမွာ အပင္ပံုသ႑ာေတြကုိ အေျခခံၿပီး ဖန္တီးထားတဲ့ ကႏုတ္လက္ရာေတြ (vegetal patterns) နဲ႔ ေရွးေဟာင္း အာရဘီလက္ေရးလက္သားအလွ (Kufic) ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

    အခ်ိဳရည္ေသာက္သံုးရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဖန္ခြက္ေတြကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့သူကလည္း ဖီရ္နက္စ္ပဲျဖစ္ၿပီး ဖန္သားနဲ႔ တိမ္တုိက္ပံုတူ၊ မုိးႀကိဳး၊ လွ်ပ္စီး စတာေတြကုိ အ႐ုိးရွင္းဆံုးဖန္တီးၿပီး နကၡတ္တာရာျပခန္း တည္ေဆာက္ကာ ျပည္သူေတြကုိ ကမၻာျပင္ပက ကိစၥေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တာလည္း သူပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဖီရ္နက္စ္ရဲ႕ ဒီျပသမႈဟာ ၉ ရာစုက ျပည္သူေတြကုိ အံ့ၾသမွင္သက္ေစခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္အုိးလုပ္သူေတြက ေႂကြနဲ႔ စဥ့္ကုိအသံုးျပဳကာ ပန္ုးကန္ခြက္ေယာက္ေတြကုိ ဖန္တီးခဲ့ၿပီး အစားအေသာက္စားပြဲကို ပုိမုိစတုိင္က်ေစခဲ့ပါတယ္။ မာလာဂါနဲ႔ ဗလင္စီယာတုိ႔ဟာ အုိးလုပ္ငန္းရဲ႕ အခ်က္အျခာေဒသေတြျဖစ္ခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္ေတြဟာ အေရာင္စုိတဲ့ စဥ့္ေတြကုိအသံုးျပဳကာ အုိးလုပ္ငန္းကုိ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေဒသႏွစ္ခုက အုိးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕အုိးေတြကို ခရစ္ယာန္အမ်ားစုရွိရာ ေဒသေတြျဖစ္တဲ့ စပိန္ ေတာင္ပုိင္းနဲ႔ ေျမာက္ပုိင္းေဒသေတြကုိ တင္ပုိ႔ခဲ့ၾကပါတယ္။  မာလာဂါက မြတ္စလင္အုိးလုပ္သူေတြဟာ အီတလီရဲ႕ ေႂကြထည္ေျမထည္လုပ္ငန္းမွာ တစ္ခ်ိန္က နာမည္ႀကီးလႊမ္းမုိးခဲ့တဲ့ Majolica လက္ရာေတြကုိ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးခဲ့သူေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။

    J0bS09779a8WQRaJBBaTH7M6
    ပံု ၁

    (ပံု ၁ – မြတ္စလင္စာေရးဆရာ ဂီလီဘုိလူလူ မြတ္စ္တာဖာ အလီ (Gelibolulu Mustafa Ali ) ရဲ႕ Nusratame လက္ေရးမူထဲက ပန္းခ်ီျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ လာလာ မြတ္စ္တာဖာ ပက္စ္ဟာ (Lala Mustafa Pasha) ဟာ အစ္ဇ္မစ္ (Izmit) မွာရွိတဲ့ စစ္တပ္က အရာရွိေတြနဲ႔ စားေသာက္ပြဲ က်င္းပေနတဲ့ပံုျဖစ္ပါတယ္။ စားပြဲထိပ္ဆံုးမွာ ထုိင္ေနသူက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္ၿပီး ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ ထုိင္ေနသူေတြကေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြပါ။ စစ္သားေတြစားေသာက္ေနၾကခ်ိန္ အေစခံေတြက ႏွစ္ဆီေဖ်ာ္ရည္ ထည့္ထားတဲ့ ေရခရားေတြကို ကုိင္ကာ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနတာကုိလည္း ဒီပန္းခ်ီမွာ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ စားပြဲေပၚမွာ ဇြန္းခက္ရင္းနဲ႔ လက္ကုိင္ပု၀ါေတြကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ရၿပီး ဒီပန္းခ်ီဟာ အဲဒီေခတ္အဲဒီအခါက မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အဆင့္အတန္းကုိ ထင္ဟပ္ေစပါတယ္။)

     

    မဟူရာငွက္ (The Blackbird)

    nafi

    အမည္အရင္း အဘူ-ဟာဆန္ အလီ အစ္ဗေန႔ နာဖီ (Abul-Hasan Ali ibn Nafi) ျဖစ္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ မည္းနက္တဲ့ အသားနဲ႔ ခ်ိဳျမတဲ့ အသံေၾကာင့္ ဇီရ္ယဘ္ (Ziryab – မဟူရာငွက္) လုိ႔ အမည္ေျပာင္ေပးျခင္း ခံရသူပါ။ ဂီတနဲ႔ ဖက္ရွင္ဒီဇုိင္နာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ နာဖီဟာ ၉ ရာစုမွာ အဲဒီေခတ္က မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အခ်က္အျခာေနရာျဖစ္တဲ့ စပိန္က ေကာ္ဒုိဘာနဲ႔ အန္ဒါလူစီယာကုိ အီရတ္ကေန ေရာက္လာခဲ့သူပါ။ အဲဒီမွာ နာဖီတစ္ေယာက္ စားေသာက္မႈ၊ ေလာက၀တ္၊ အ၀တ္အစားနဲ႔ ဂီတနယ္ပယ္ေတြမွာ ဆန္းသစ္မႈကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးခဲ့ၿပီး သူ႕ရဲ႕ အေမြအႏွစ္ေတြဟာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ယွဥ္သန္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

    နာဖီဟာ ဒီေန႔ေခတ္ဖက္ရွင္ဆန္းဆန္းေတြျဖစ္လာဖုိ႔ အေစာဆံုး လမ္းေဖာက္ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ ပါရမီေၾကာင့္ စပိန္ကုိအုပ္စုိးတဲ့ မူးရ္လူမ်ိဳးေတြဟာ သူ႕ကုိတစ္ေလးတစ္စားနဲ႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့ၿပီး တစ္လကုိ ေရႊဒဂၤါး ၂၀၀ နဲ႔ အေဆာင္အေယာင္ အျပည့္အစံုကုိ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။ နာဖီဟာ ေလာက၀တ္၊ ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္း၊ ဖက္ရွင္နဲ႔ သြားတိုက္ေဆးစတဲ့ နယ္ပယ္ေတြမွာပါ ဆန္းသစ္မႈေတြကုိ ေဆာင္က်ဥ္း ယူေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။

    (ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

    (ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား – တင္ဆက္ျပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကို  ဤေနရာ တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္။)

    ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၁) – ကုိ ဖတ္႐ႈရန္

  • အစိုးရဖြဲ႔ရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သိုိသိုသိပ္သိပ္ ေျခလွမ္းမ်ား

    အစိုးရဖြဲ႔ရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သိုိသိုသိပ္သိပ္ ေျခလွမ္းမ်ား

    ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    daw su
    – ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၿပီးခဲ့သည့္လ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရၿပီးခ်ိန္မွစ၍ အေျပာအဆိုႏွင့္ လူထုေရွ႕ထြက္ျခင္းမ်ားကို အနည္းငယ္မွ်သာ ျပဳလုပ္လ်က္ရိွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူမ၏မဲဆႏၵနယ္၌ လူလံုးျပထြက္ေပၚလာေသာအခါ လာမည့္လပိုင္း လႊတ္ေတာ္သစ္ဖြဲ႕ၿပီးေနာက္ သူမ၏ပါတီမွ မည္သို႔ကိုင္တြယ္အုပ္ခ်ဳပ္သြားမည္ကို အရိပ္အျမြက္ သိလိုေဇာျဖင့္ သတင္းေထာက္မ်ားသည္ သူမအား ၀ိုင္းရံေမးျမန္းခဲ့ၾက၏။

    ယင္းသို႔ လူထုေရွ႕ထြက္လာျခင္းမွာ အျခားကိစၥမ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္။ အမိႈက္ေကာက္ရန္ ျဖစ္ေနသည္။ ကိုယ္စီကိုယ္ငွတာ၀န္ယူတတ္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားအားျဖင့္ အေျပာင္းအလဲကိုေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ သူမ၏ပါတီမွ
    လက္ေတြ႕က်င့္သံုးေဖာ္ျပခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။

    ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ၏သဲျပင္ေပၚဖံုးလႊမ္းေနေသာ အမိႈက္သရိုက္မ်ားကို အပင္ၿခံဳႏြယ္မ်ားအၾကား ကုန္းရုန္းသိမ္းေနရင္း “ဓာတ္ပံုေတြခ်ည္း ရိုက္မေနၾကပါနဲ႔။ ၀ိုင္း၀န္းၿပီး အမိႈက္ ေကာက္သိမ္းေပးၾကပါဦး” ဟု သူမက ဓာတ္ပံုဆရာမ်ားအား ျမည္တြန္ေတာက္တီးခဲ့ေသး၏။

    လူဦးေရ ၅၁ သန္းရိွႏိုင္ငံ၌ ၾသဇာအႀကီးမားဆံုးပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေပၚထြက္လာေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ရက္သတၱပတ္ ေျခာက္ပတ္တာအတြင္း – ႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ သူမ၏ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈထံသို႔ တုိင္းျပည္အာဏာလႊဲေျပာင္းေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကို အေသးစိတ္မွအစ စိစစ္ကိုင္တြယ္ေနသည္။

    သူမသည္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ျခင္း မ်ားစြာျပဳလုပ္ေၾကာင္း သူမ၏နီးစပ္သူ ပါတီ၏ဘတ္ဂ်က္ေကာ္မတီအဖြဲ႕၀င္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ဆိုသည္။

    “အေတြးအာရံုေတြ ေနာက္က်ိရႈပ္ေထြးလာၿပီဆိုရင္ သူမဟာ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္ေလ့ရိွပါတယ္။ ဒီအားထုတ္မႈကို သူမကို ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းမႈနဲ႔ ရိုးရွင္းတဲ့အေျဖေတြကို ရရိွေစတယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္”

    မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ဤျမင္ကြင္းမ်ား၏ေနာက္ကြယ္တြင္ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈတစ္ရပ္မွာ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ပံုေပၚရန္ အစျပဳေနေလၿပီ။

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္(၇၀ ႏွစ္)သည္ လူနည္းစု၀င္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ သူမ၏ပါတီ၀င္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အာဏာမွ်ေ၀ရမည့္ စစ္တပ္မွ အဓိကရပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း အနီးကပ္ေတြ႕ဆံုကာ တံခါးပိတ္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားခဲ့ၿပီးျဖစ္၏။ ေတြ႕ဆံုၾကသူမ်ားဖက္က ျပည္သူလူထုထံသို႔ မည္သည္ကိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးေၾကာင္း မဆိုစေလာက္မွ်သာ ေပးသိေသာ္လည္း ႏွစ္ဖက္စလံုးရိွ ထိပ္တန္းတာ၀န္ရိွသူမ်ားႏွင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အင္တာဗ်ဴးမ်ားအရ သူမသည္ ပရမ္းပတာမျဖစ္ေအာင္
    တည္ၿငိမ္သိမ္ေမြ႕စြာ အျမန္ဆံုး ကိုင္တြယ္သြားလိမ့္မည္ဟု သံုးသပ္ရေပသည္။

    ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းႏွင့္ ႏိုဗယ္ဆုရွင္ ေနာက္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ နဲလ္ဆင္ မင္ဒဲလားကဲ့သို႔ပင္ သူမသည္ သူမအား အက်ဥ္းခ်ခဲ့သူမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးခိုင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ရန္ အားသန္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

    “ပထမဆံုးရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ သူတို႔ကိုု ထိခိုက္နစ္နာေအာင္ လုပ္မွာမဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း ႏွစ္သိမ့္မႈေပးျခင္းပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကလဲ့စားေခ်လိုစိတ္မရိွဘူး၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးအာဃာတ မရိွၾကဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္ၾကမယ္၊ အနာဂတ္ေရးရာကို ေဆြးေႏြးမယ္လို႔သာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အနီးကပ္ဆံုးလက္တြဲေဖာ္ႏွင့္ ပါတီ၏ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦး၀င္းထိန္က ေျပာၾကားသည္။

    စစ္တပ္အား ခ်က္ျခင္း အက်ဥ္းအၾကပ္ျဖစ္ေစျခင္းမွာ အေမွ်ာ္အျမင္နည္းပါးရာေရာက္ေၾကာင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ အႏိုင္ရထားေသာ္လည္း ၁၉၉၀ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္အင္ကို ပါတီ၀င္မ်ားအေနႏွင့္ သတိမေမ့သင့္ေၾကာင္း၊ ၎၏ေနာက္တြင္ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားအဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္သို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရိွသြားေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူမ၏ပါတီသို႔ ေျပာဆိုမွာၾကားခဲ့သည္ဟု သူက ဆို၏။

    စစ္တပ္အရာရိွေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ခြဲမရေအာင္ျဖစ္ေနသည့္ ဗ်ဴရိုကေရစီႀကိဳးနီစနစ္ကိုလည္း သူမက ထပ္မံအားေပးထားသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္တြင္ အႀကီးတန္းလူထု၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့စဥ္က အလုပ္မွဖယ္ရွားခံရမည္ကို စိုးရိမ္စရာ မလိုေၾကာင္း သူမက ၎တို႔အား ေျပာဆိုခဲ့သည္။

    “မည္သည့္အစိုးရ၀န္ထမ္းကိုမွ လုပ္ငန္းရပ္စဲလိုက္ေရး အစီအစဥ္ မရိွပါဘူး၊ လံုး၀လည္း ျပဳလုပ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္” ဟု ေတြ႕ဆံုပြဲတက္ေရာက္ခဲ့သူ NLD လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦး၀င္းျမင့္မွ ေျပာျပ၏။

    သူမသည္ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ညီညြတ္ေရးကိုသာ လိုလားေၾကာင္း၊ ကလဲ့စားမေခ်လိုေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ စနစ္ကိုေတာ့ အေျခခံက်က်ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏွစ္အတန္ၾကာကတည္းကပင္ အခိုင္အမာေျပာဆိုေနခဲ့သည္။

    က်စ္လစ္၍အားေကာင္းေသာအစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္ရန္ ၀န္ႀကီး႒ာနမ်ားေလွ်ာ့ခ်ေရး အဆိုကို NLD ပါတီ၏ မူ၀ါဒမွ တိုက္တြန္းထား၏။ သူမသည္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီက သူမအား အုပ္ခ်ဳပ္မႈေနရာမရေအာင္တားျမစ္ထားသည့္ – စစ္တပ္ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒေျပာင္းလဲေရးအတြက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေျပာဆိုစည္းရံုးခဲ့သည္။

    ယခုေသာ္ သူမ၏ပါတီမွာ လိုလိုလားလား ေစာင့္ဆိုင္းေနသည္ကို ေတြ႕ရျပန္ပါသည္။

    “လက္ရိွအေနအထားအရ စစ္တပ္ၾသဇာေလ်ာ့က်သြားေစမယ့္ကိစၥ တစ္စံုတစ္ရာမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပဳလုပ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အမ်ဳိးသားသင့္ျမတ္ေရးအတြက္သာ အမွန္တကယ္ ရည္ရြယ္ထားေၾကာင္း သူတို႔ကို နားလည္လက္ခံေအာင္ ျပဳလုပ္သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦး၀င္းထိန္က ဆိုသည္။

    ပါတီအေနျဖင့္ တိုင္းရင္းလူနည္းစု၀င္မ်ား ၀န္ႀကီး႒ာနအခ်ဳိ႕၌ ဦးေဆာင္သြားႏိုင္ရန္၊ သူမ၏အစိုးရအတြက္ ပိုမို ေထာက္ခံအားေပးမႈ ရေအာင္ တည္ေဆာက္သြားရန္၊ ၎အျပင္ စြမ္းအင္၀န္ႀကီး႒ာနကဲ့သို႔ေသာ အေရးပါသည့္၀န္ႀကီး႒ာနအခ်ဳိ႕အား ကိုင္တြယ္လည္ပတ္ေရးအတြက္ ပါတီျပင္ပရိွ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ရန္ ဦးတည္ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ဟု သူ၏အဆိုအရ သိရ၏။

    ပါတီ၏ဘတ္ဂ်က္ေကာ္မတီ၀င္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ေျပာၾကားသည္မွာ ပါတီသည္ မိမိ၏ကတိအတိုင္း ႏွစ္မ်ားစြာျဖစ္တည္ေနေသာ ရာထူးႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွသည္ အာဏာခြဲေ၀အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္လာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ျဖစ္သည္။

    “လက္ရိွမွာေတာ့ အထက္မွေအာက္ စနစ္မ်ဳိးျဖစ္ေနပါေသးတယ္”

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီပါတီကိုလည္း အထက္မွေအာက္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈစနစ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ထိပ္တန္းပါတီ၀င္အခ်ဳိ႕မွအပ ပါတီတစ္ခုလံုးသည္ စတင္တည္ေထာင္သည့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကပင္ သူမ၏အဆံုးအျဖတ္က အခရာ ျဖစ္ေနခဲ့၏။

    ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း သူမ၏ယံုၾကည္ရေသာ အနီးကပ္အႀကံေပးအုပ္စုမ်ားႏွင့္သာ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈျဖင့္ က်င့္သားရေနခဲ့သည္။

    မူးယစ္ေဆးကုန္ကူးမႈ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္မႈ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ပညာေရးစနစ္မျပည့္၀မႈ စသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ယိုယြင္းပ်က္ျပားေနေသာျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ သူမ ထဲထဲ၀င္၀င္ကိုင္တြယ္ရမည့္အခန္းက႑ အလြန္မ်ားျပားသည့္အေပၚ သူမ၏အနီးကပ္လူယံုမ်ားပင္လွ်င္ စိုးရိမ္မကင္း ရိွေနၾက၏။

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ေရွ႕ေနတျဖစ္လဲ ပါတီထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးဥာဏ္၀င္းက “သူမမွာ ေကာင္းမြန္သင့္ျမတ္တဲ့ အသင္းအပင္းအစုအဖြဲ႕တစ္ရပ္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိ မရိွေသးဘူး။ ဒါတကယ့္ျပႆနာတစ္ရပ္ပါ” ဟု ဆိုပါသည္။

    စစ္အစိုးရမွ ဒီမိုကေရစီအေရးၿဖိဳလွဲရန္ ႀကိဳးပမ္းစဥ္ သူမ၏ အက်ဥ္းစံကာလမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူမ၏ သစၥာရိွလူယံုမ်ားကိုသာ အလြန္အကၽြံအားကိုးအားထားျပဳခဲ့ရေၾကာင္း ၀ါရင့္ပါတီ၀င္မ်ားက ဆိုသည္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ယင္းအနီးဆံုးလူယံုတို႔ကို မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေျပာဆိုမႈမျပဳရန္ ညႊန္ၾကားထားေပသည္။

    လႊတ္ေတာ္၌ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွေသာ သမားေတာ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒၚတင္မာေအာင္အား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းရန္ ကမ္းလွမ္းေသာအခါ သူမ အလ်ဥ္းမျပဳလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုခဲ့ေပသည္။

    (The New York Times မွ Thomas Fuller ေရးသားေသာ After Victory in Myanmar, Aung Sn Suu Kyi quietly
    shapes a transition ေဆာင္းပါးကို လိႈင္းသစ္ေအာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။)

  • ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးသူေတြရွိေနၿပီလား

    ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးသူေတြရွိေနၿပီလား

    500

    By ထက္အာကာေက်ာ္ၿဖိဳးေဝလင္း
    .
    မႏၱေလးၿမိဳ႕ရွိ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တစ္ဆိုင္တြင္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ိိဳးသမီးတစ္ဦးအား အျခားဘာသာဝင္ ညီအစ္ကိုႏွစ္ဦးက အဓမၼျပဳက်င့္ဆိုေသာ သတင္းတစ္ပုဒ္ ၂၀၁၄ ဇြန္လ ၃၀ ရက္တြင္ အင္တာနက္၊ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ား၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့သည္။ အဆိုပါ သတင္း ေနာက္ဆက္တြဲရလဒ္အျဖစ္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၌ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအသြင္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူႏွစ္ဦးေသဆံုးခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ဒဏ္ရာရရွိသူမ်ား၊ အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ဖ်က္ဆီးခံရမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အဆုိးဆံုးမွာ ယဥ္ေက်းမႈၿမိဳ႕ေတာ္ မႏၲေလး၏ ပံုရိပ္ကို ထိခုိက္ခဲ့ရၿပီး စည္းလံုးလွေသာ ၿမိဳ႕ခံမ်ားၾကား သံသယပြားေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အျဖစ္မွန္ ေပၚေပါက္လာေသာအခါ အမႈမွာ လိမ္လည္တိုင္ၾကားထားျခင္းျဖစ္သည္။

    သည္ျဖစ္ရပ္က လူမႈကြန္ရက္တြင္ အစျပဳခဲ့သည့္ သတင္းအမွားတစ္ပုဒ္ေၾကာင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ကို ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္သည့္ ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုျဖစ္ပြားသြားေစျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က အဆုိပါသတင္းကို သစ္ထူးလြင္၀က္ဘ္ဆိုက္က ရဲမွတ္တမ္းႏွင့္တကြ အဦးဆံုးေဖာ္ ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထူးျခားသည္က ထိုကဲ့သို႔ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအသြင္ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ေသာ သတင္းမ်ား၊ ေကာလာဟလမ်ား ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သူမ်ားမွာ ဘယ္ေသာအခါမွ အေရးယူ မခံရျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရက ထိုကဲ့သို႔ အမုန္းစကားမ်ား၊ အႏၲရာယ္စကား မ်ား ျဖန္႔ေဝသူမ်ား၊ အြန္လုိင္းမွ ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္သူမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳထားခဲ့သည္။

    ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ၊ မိတၳီလာ အဓိက႐ုဏ္း၊ ဥကၠံ၊ လား႐ႈိး စသည့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအသြင္ပဋိပကၡမ်ား တြင္ လံႈ႔ေဆာ္သူမ်ားက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ လူမႈကြန္ရက္ကို အမ်ားဆံုးအသံုးခ်လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့သည္။ မႏၲေလးတြင္ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပိုင္း၌ လူမႈကြန္ရက္မ်ားမွ လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့ပါးခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္လည္း လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးျပႆနာ ေပၚေပါက္မည္ကို စိုးရိမ္ေသာ္လည္း သိသာထူးျခားသည့္ ဘာသာေရးပဋိပကၡအသြင္ ေဆာင္ေစမည့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ိဳး အလြန္္နည္းပါးခဲ့သည္။

    သို႔ေသာ္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးဆံုးသည္ႏွင့္ ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္လာသည္ဟုဆိုရေအာင္ သံသယျဖစ္ဖြယ္အျဖစ္အပ်က္အခ်ိဳ႕ ဆက္တုိက္ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ ပတ္္သက္၍ အစဥ္တစိုက္ ဆန္႔က်င္ေရးသားေနသည့္ အေကာင့္ေပါင္း မ်ားစြာက ျပႆနာမ်ားကို အစဆြဲထုတ္လာသည့္ အေျခအေနမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။

    ယခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းမွာပင္ လုပ္ႀကံဖန္တီးသည့္ မမွန္သတင္းမ်ား၊ ေကာလာဟလ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား အလုပ္႐ႈပ္ခဲ့ရသည္။

    ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္က အဆင့္ျမင့္လူေနတိုက္ခန္းတစ္ခုမွ အမည္းေရာင္အလံလႊင့္ထူထားမႈကို ‘‘ဒီအလံဟာ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုရဲ႕ အလံပံုစံျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ရွိသူမ်ား ေမးျမန္းစံုစမ္းၾကပါ။ အမ်ားသိေအာင္လည္း Share (မွ် ေဝ)ေပးၾကပါ’’ဟု ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ အေကာင့္တစ္ခုက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ယင္းပို႔စ္ကို Like ျပဳလုပ္သူ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ျပန္လည္ မွ်ေဝသူ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ရွိခဲ့သည္။ အဆုိပါပို႔စ္ကို ယံုၾကည္၍ျဖစ္ေစ၊ မယံုၾကည္၍ျဖစ္ေစ Like ျပဳလုပ္ထားသူႏွင့္ မွ်ေဝထားသူ အေရအတြက္ကို ၾကည့္႐ႈလွ်င္ ေသခ်ာသည္မွာ ယင္းပို႔စ္မွာ အြန္လိုင္းေပၚသို႔ ပ်ံ႕ႏံ႔ွမႈႏႈန္းမ်ားခဲ့သည္။

    သို႔ေသာ္ျဖစ္စဥ္အမွန္မွာ ရွီးဟိုက္မြတ္စလင္မ်ား ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ေနက် ဝမ္းနည္းျခင္းအထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ လႊင့္ထူထားျခင္းျဖစ္ၿပီး သက္ဆုိင္ရာသို႔လည္း တရားဝင္ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ံုးမွ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက မီဒီယာမ်ားအား ရွင္း လင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္က ရန္ကုန္၊ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တစ္ဦးပိုင္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ဦးက လက္ဖက္ရည္ဖိုးေပးခ်ိန္၌မေပးဘဲ ဆုိင္ရွင္အား မိုက္ေၾကးခြဲစိန္ေခၚခဲ့ၿပီး ေနာက္ တစ္ေခါက္ ျပန္ေရာက္ လာခ်ိန္တြင္ မဘသ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ေနာက္မွလုိက္လာကာ အုပ္စုဖြဲ႕အႏုိင္က်င့္ခဲ့သည္ဟု ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အေကာင့္ တစ္ခုက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အဆုိပါျဖစ္ရပ္ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ 7Day News ဂ်ာနယ္အား အတည္ျပဳေျပာၾကားသည္။

    ထို႔အျပင္ ဒီဇင္ဘာလဆန္းကလည္း ရန္ကုန္တုိင္း ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား အစုလုိက္အၿပံဳလိုက္ေတြ႕ရွိရၿပီး ၎တို႔အထဲတြင္ IS အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ပါဝင္လာပါက အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း ေရးသားထားသည့္ ပို႔စ္တစ္ခုကို လူမႈကြန္ရက္၌ မွ်ေဝသူအမ်ားအျပားရွိခဲ့သည္။ ျဖစ္စဥ္အမွန္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားမဟုတ္ဘဲ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္မ်ားျဖစ္ၿပီး လူအေရအတြက္မွာလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္လူမႈကြန္ရက္တြင္ ေျပာသကဲ့သို႔ မမ်ားေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာက အတည္ျပဳသည္။

    အလားတူျဖစ္စဥ္မ်ိဳး ယခုလအတြင္းမွာပင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၌ အစၥလာမ္ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုတစ္ခုတြင္ လူအမ်ားအျပားစုေဝးကာ လက္ထဲတြင္လည္း မသကၤာစရာ အထုပ္မ်ားေတြ႕ျမင္ရေၾကာင္း လူမႈကြန္ရက္တြင္ပ်ံ႕ႏွံ႔ ခဲ့ျပန္သည္။ ျဖစ္ရပ္မွန္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ မဂၤလာအခမ္းအနားတစ္ခုတြင္ ႏွစ္ဖက္အမ်ိဳးမ်ားက လက္ဖြဲ႕ပစၥည္းကိုင္ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအေပၚ တမင္တကာလုပ္ႀကံခ်ဲ႕ထြင္ ေရးသား၍ သတင္းအမွားျဖန္႔ခ်ိခဲ့ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တို႔အၾကား ျဖစ္ပြားမႈက အေရအတြက္ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဘာသာႀကီးႏွစ္ခု၏ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအပါအ၀င္ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေရး စေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပည္တြင္း၌ မည္သည့္ျပႆနာ၊ မည္သည့္ပဋိပကၡကိုမွ် မျဖစ္ပြားေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ဘာသာေရးလံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ားရွိလာပါကလည္း အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈရွိစြာျဖင့္ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းၾကရန္ တုိက္တြန္း ေျပာၾကားထားၾကသည္။

    ‘‘ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကိုႏိုင္ငံေရးမွာ အသံုးခ်တာေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူေတြ ကိုယ္တိုင္ေရာ၊ အသံုးမျပဳတဲ့သူေတြေရာကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚမွာရွိတဲ့ ေလာ္ဘီေတြရဲ႕အေလွာ္ေတြကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္မႈေတြမထားဖို႔ သတိေပးခ်င္တယ္’’ ဟု ေရႊည၀ါဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။

    အမုန္းတရားျဖစ္ပြားေစမည့္ စကားလံုးမ်ားကိုလည္း မည္သည့္ဘာသာဝင္ျဖစ္ေစ မသံုးစြဲ၊ မေျပာဆိုဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ပါက ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္တိုင္းျပည္ျဖစ္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းႏွင့္ အစြန္းမေရာက္ေသာ ဘာသာေရးအျမင္၊ ေသခ်ာစြာ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ ျခင္းျဖင့္ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာမွ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ခ်င့္ခ်ိန္ယံုၾကည္ေစခ်င္ေၾကာင္း ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ဆက္လက္မိန္႔ၾကားသည္။

    အလားတူ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ရက္၌ပင္ ရန္ကုန္ၿမိိဳ႕ ဗိုလ္တေထာင္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဗလီတစ္ခုတြင္ အေထာက္အထားမဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေတြ႕ရွိဟူ၍ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္လူမႈကြန္ရက္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာခဲ့ၿပီး သံုးစြဲၾကသူမ်ားအၾကား ထင္ေယာင္ထင္မွား ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက သြားေရာက္စစ္ေဆးရာတြင္ ကေလးငယ္မ်ား စာသင္ၾကားေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးရဲတပ္ဖဲြ႕က ခ်က္ခ်င္းသတင္းထုတ္ျပန္ေပးခဲ့သည္။

    ရဲတပ္ဖဲြ႕၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ဗလီအတြင္း ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ တြဲဖက္ကာ ဘာသာေရးစာေပမ်ားကို ေန႔စဥ္နံနက္ ၈ နာရီမွ ညေန ၄ နာရီအထိ သင္ၾကားေပးလ်က္ရိွိေၾကာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ အသက္ (၁၀) ႏွစ္မွ (၂၀)ႏွစ္အတြင္းရွိၿပီး ရန္ကုန္ႏွင့္ အျခားၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ လာေရာက္သင္ၾကားသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာသူမ်ားမရွိေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္ ကို ေဖာ္ျပထားသည္။

    ယင္းျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္သူမ်ားအၾကား သတင္းအမွားမ်ား မပ်ံ႕ႏွံ႔ေစရန္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ျဖစ္ရပ္အမွန္ကို အခ်ိန္မီသတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ္လည္း အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာထက္တြင္ သတင္းအမွားမ်ားက အခ်ိန္တိုအတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့သည္။

    အထက္ပါ သတင္းအမွားမ်ားထြက္ေပၚခ်ိန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးဆံုးအခ်ိန္ျဖစ္ေသာ အာဏာလႊဲေျပာင္းေရး ကာလျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ သတင္းအမွား ျဖန္႔ခ်ိသူမ်ားသည္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးမလိုလားသူမ်ားက ဖ်က္ဆီးလိုသည့္စိတ္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေန သည္ဟုယူဆၿပီး ျပည္သူမ်ား အလြယ္တကူ မယံုၾကည္ၾကရန္ႏွင့္ ပဋိပကၡတစ္ခုျဖစ္ပြားေစရန္ လမ္းစတစ္ခုကို တမင္ဖန္တီးသူမ်ားရွိေနေၾကာင္း ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေရးအဖဲြ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေအးလြင္က သံုးသပ္သည္။

    ‘‘အဲဒါတုိင္းျပည္အက်ိဳးမလိုလားသူေတြရဲ႕စနက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒါကိုျပည္သူေတြ မယံုၾကည္ၾကဖို႔ အေလးအနက္ ေမတၱာရပ္ခံလိုပါတယ္။ ဆန္းစစ္လို႔ရပါတယ္။ ဗလီမွာျဖစ္တယ္ဆို ဗလီကို လိုက္ေလ့လာလို႔ ရပါတယ္။ ၿပီးမွအမွန္တရားေလးကို ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔ပါ’’ဟု အစၥလာမ္ဗိမာန္ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသေရးမွဴးလည္းျဖစ္သူ ဦးေအးလြင္ကေျပာသည္။

    ျပည္သူအမ်ားစုစိုးရိမ္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ၿပီးဆံုးသြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မွာ အေကာင္အထည္မေပၚေသးသည့္အတြက္ (တစ္နည္းအားျဖင့္) အစိုးရအကူးအေျပာင္းကာလ မၿပီးဆံုးေသးသည့္အတြက္ ျပည္သူလူ ထုအေနျဖင့္ ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ားရွိလာပါက ဘာသာမတူသူ၊ လူမ်ိဳးမတူသူတို႔အၾကား အျပန္အလွန္သည္းခံမႈ၊ နားလည္မႈတို႔ရရွိရန္လိုအပ္ေၾကာင္း အႏိုင္ရတိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘေလာ့ဂါ ကိုေနဘုန္းလတ္က တိုက္တြန္းေျပာၾကားသည္။

    ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳကာလတြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းအမွားမ်ား အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာထက္တြင္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေဖာ္ျပမႈမ်ားရွိခဲ့သလို ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္သည္။ လက္ရွိတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူဦးေရမွာ ရွစ္သန္းခန္႔ရွိေနေသာ္လည္း လူတစ္ဦးလွ်င္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ အေကာင့္တစ္ခုထက္မက သံုးစြဲေနျခင္းကလည္း သတင္းအမွားမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အခက္ေတြ႕ေစသည္။

    သို႔ေသာ္  ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ သတင္းအမွားျဖန္႔ခ်ိေနမႈကို တားဆီးရန္ႏွင့္ အေရးယူမႈအပိိုင္းမွာ လက္ရွိအစိုးရသက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ၂၀၁၀ အစိုးရသက္တမ္းကုန္ခါနီးအခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ကို မေလ်ာ္ကန္စြာ ေရးသားခ်က္မ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍သာ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒ၊ အီလက္ထရြန္နစ္ဥပေဒတုိ႔ျဖင့္ အေရးယူမႈရွိခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးျပႆနာ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ေကာလာဟလမ်ားျဖန္႔ခ်ိမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ အေရးယူမႈအပိုင္း အားနည္းခဲ့သည္။

    အေရးယူမႈအားနည္းျခင္းမွာ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရး၊ ဆိုက္ဘာရာဇဝတ္မႈမ်ား စသည့္ဥပေဒမ်ား မရွိေသးျခင္း၊ အြန္လိုင္းတြင္အသံုးျပဳသည့္ ျမန္မာစာေဖာင့္စနစ္မွာ စံစနစ္အျဖစ္ တညီတၫြတ္တည္းျဖစ္မေနျခင္း မိုဘိုင္းဆင္းမ္ကတ္ စတင္ဝယ္ယူခ်ိိန္တြင္မွတ္ပံုတင္ျခင္း မျပဳလုပ္မႈမ်ားတို႔ေၾကာင့္လည္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္တြင္းနည္းပညာႏွင့္ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူအခ်ိဳ႕က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

    ‘‘အရင္ေခတ္က သတင္းအေမွာင္ခ်ခဲ့ျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးရလဒ္က ေကာလာဟလေတြဆိုရင္ အယုံလြယ္ေနၾကတာပဲ။ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ လူေတြက ဆင္ျခင္တံုတရားပိုရွိလာတယ္။ ဘာသာေရးပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးသူတခ်ိဳ႕ရွိႏုိင္ၾကေပမယ့္ အလြယ္တကူ မယံုၾကည္ၾကေတာ့ဘူး’’ ဟု Myanmar Expert EU South East Asia IPR Help desk မွ ဦးမင္းေတဇၫြန္႔တင္က သံုးသပ္သည္။

    ထို႔အတြက္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ႏွင့္ အြန္လိုင္းေပၚမွ သတင္းျဖန္႔ခ်ိမႈမ်ားကို ယံုၾကည္သင့္၊ မသင့္သည္ မူလေဖာ္ျပသူမ်ား၏ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈႏွင့္ သံုးစြဲသူတို႔ႏွင့္သာ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္ေနသည့္သေဘာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္္ပန္းစကားကဲ့သို႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားက ‘‘လူသားအခ်င္းခ်င္းအမုန္းမပြားဖို႔ ငါတို႔ႏႈတ္ကိုေစာင့္စည္းစို႔’’ စသည္ျဖင့္ လႈပ္ရွားမႈကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူမ်ားအၾကား တုိက္႐ိုက္မိတ္ဆက္ခဲ့ၾက သည္။

    ‘‘အြန္လုိင္းက အေၾကာင္းအရာေတြကို အယံုမလြယ္ရေအာင္ သတိထားရမယ္။ ဒါေတြကို ေပ်ာက္သြားေအာင္၊ ေလ်ာ့နည္း သြားေအာင္ တစ္ဖက္ကလုပ္ရမွာ ျဖစ္သလို သတင္းစားသံုးသူေတြ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူေတြအေနနဲ႔လည္း စိတ္ရွည္ၿပီး ခ်င့္ခ်ိန္ယံုၾကဖို႔လည္း အသိပညာေပးလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္’’ ဟု ပန္းစကားလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္သည့္ MIDO အဖြဲ႕အစည္းမွ မထိုက္ထိုက္ေအာင္က အႀကံျပဳေျပာၾကားသည္။

    ၂၀၁၂၊ ၂၀၁၃၊ ၂၀၁၄ မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရခိုင္၊ မိထီၱလာႏွင့္ မႏၲေလးဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ အြန္လုိင္းမွ စတင္ကာ တျဖည္းျဖည္း ျပႆနာႀကီးထြားလာသည္ကို ႀကံဳခဲ့ရဖူးၿပီျဖစ္သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ဘာသာေရး ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္္မ်ားကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ အြန္လုိင္းမွ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားသည္ ထိပ္ဆံုးမွ ပါဝင္သည္။  ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အသားမက်ေသးသည့္ ျပည္သူမ်ားအား အြန္လုိင္းမွတစ္ဆင့္ ဘာသာေရး မိႈင္းတိုက္ျခင္းမွာ ေအာင္ျမင္သည့္ အသံုးခ် နည္းလမ္းတစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ တုိင္းျပည္မၿငိမ္မသက္ရန္ႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုကို ထုိးႏွက္တိုက္ခိုက္ရန္ အေကာင့္တု၊ အေကာင့္ပုန္းမ်ားျဖင့္ ဝါဒျဖန္႔ျခင္းမွာ ျမန္ဆန္ ထိေရာက္ခဲ့သည္။ ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္တြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးသည္။

    အစိုးရအေနျဖင့္ တုိင္းျပည္တစ္ခုလံုးဆူပြက္ေစရန္ မဟုတ္မမွန္လႈံ႔ေဆာ္ေနသည့္ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ အေကာင့္မ်ားႏွင့္ ဖန္တီးေနသူမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း အထက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားက သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။

    7Days မွ တဆင့္ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

    http://www.7daydaily.com/story/53816