News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသ

ကဗ်ာ၊ ဝထၳဳ၊ ကာတြန္း၊ ရုပ္ရွင္၊ ဓတ္ပံု စသျဖင့္

  • ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔ ၏ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈမ်ား – ၃ (ေဆးပညာ)

    ေမ ၂၈၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    Credit to -ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)

    အာရဗ္မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ေရွးဦးေဆးပညာရပ္ဆုိင္ရာ အေတြးအေခၚေတြ လွပစြာေဝဆာပြင့္ဖူးခဲ့တဲ့ကာလဟာ ( ၉ ) ရာစုမတိုင္ခင္မွာပဲ အစျပဳေနျပီျဖစ္တယ္။

    10378909_753022108065994_2072894079231685074_n

    ပထမဦးဆံုး ထင္ရွားစြာေပၚထြက္လာတဲ့ ေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္မႈကေတာ့ အိဗ္ေန႕ ဇကရီယာ အယ္လ္ ရာဇီ (Ibn Zakaria Al-Razi) ရဲ႕လက္ရာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးပညာရပ္အေပၚ အထူးဂရုျပဳခဲ့တဲ့ သူ႕ကိုပဲ အေနာက္တိုင္းက ရာဇတ္စ္ (Rhazes) လို႕သိၾကပါတယ္။ သူ႕ကို အစၥလာမ့္ ေဆးပညာရဲ႕ အေတာ္ဆံုး လက္ေတြ႕ကုသျခင္းဆိုင္ရာသမားေတာ္အျဖစ္သာမက အႀကီးက်ယ္ဆံုး အေတြးအေခၚပညာရွင္အျဖစ္ပါ အသိအမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။

    စာအုပ္အေရအတြက္ေပါင္း ( ၂၃၇ ) အုပ္ခန္႕ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ စာေရးေကာင္းသူျဖစ္ျပီး အဲ့ဒီထဲက တစ္ဝက္ေက်ာ္ဟာ ေဆးပညာနဲ႕ စပ္ဆိုင္ပါတယ္။ ” ကေလးေရာဂါမ်ား ” (The diseases of children) လို႕အမည္ရတဲ့ သူေရးသားတဲ့ စာအုပ္ဟာ အခ်ိဳ႕သမိုင္း ပညာရွင္မ်ားအဖို႕ ကေလးေဆးပညာရဲ႕ ဖခင္လို႕ေတာင္ သတ္မွတ္ေခၚေဝၚရေစပါတယ္။10336775_753021904732681_1842764874062449350_n

    အယ္လ္ရာဇီ ဟာ ဓာတ္မတည့္ျခင္းနဲ႕ဆိုင္တဲ့ အဖ်ားေရာဂါ (Hay Fever) ကို ပထမဦးဆံုး တိတိက်က်  သတ္မွတ္ႏိုင္တဲ့ သူျဖစ္ျပီး အဲ့ဒီ အဖ်ားေရာဂါျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းအရင္းကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္ျခင္းနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သူ႕ရဲ႕ေရးသားမႈေတြဟာလည္း ဂႏၳဝင္ လက္ရာ အျဖစ္ရွိခဲ့ပါတယ္။

    ဒါ့အျပင္ ယားနာေတြကို ကုသဖို႕အတြက္ ေဆးဖေယာင္းခ်က္( Mercurial Ointment) ေတြကို အဦးဆံုး မိတ္ဆက္ေပးတဲ့ေနရာမွာ အခရာက်သူလည္းျဖစ္ျပန္ပါတယ္။ သူျပဳစုတဲ့ အေရးပါတဲ့ ပထမဦးဆံုး  သုေတသနက်မ္းကေတာ့ အပိုင္း ( ၁ဝ ) ပိုင္း ပါဝင္တဲ့ အယ္လ္ ေကတာဗ္ အယ္လ္ မန္ဆူရီ (Al-Kitab, Al-Mansuri) ဆိုတဲ့က်မ္းပဲျဖစ္ပါတယ္။

    10402390_753022151399323_1603098833548609749_n

    အဲ့ဒီက်မ္းထဲမွာ ေယဘူယ် ေဆးပညာ သေဘာတရားနဲ႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြ၊ အစားအေသာက္ နဲ႕ ေဆးဝါးတို႕ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ကို အက်ိဳးသက္ေရာက္ပံု၊ မိခင္နဲ႕ ကေလးေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ အေရျပားေရာဂါမ်ား၊ ခံတြင္း သန္႕ရွင္းေရး၊ ရာသီဥတုနဲ႕ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္၏ လူ႕က်န္းမာေရးအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား၊ အေရျပား အေပၚယံလႊာနဲ႕ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ျခင္း စတဲ့ ေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ က်ယ္ျပန္တဲ့ သေဘာတရားေတြကိုျပဳစုထားပါတယ္။ အယ္လ္ရာဇီ ဟာ ပထမဆံုး  ေက်ာက္နဲ႕ ဝက္သက္ေရာဂါေတြ အတြက္ အယ္လ္ ဂ်ဴဒါရီ ဝါ အယ္လ္ ဟက္စ္ဗာ (Al-Judari wa al Hasbah) ဆိုတဲ့ သုေတသနက်မ္းကို ျပဳစုခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    10300319_753021668066038_1956179271229928054_nအေနာက္တိုင္းတြင္ အဗီစီးနား (Avicena) လို႕ေက်ာ္ႀကားတဲ့ ( ၁ဝ ) ရာစု က မြတ္စလင္ သမားေတာ္ အိဗ္ေန႕ စီနာ ကိုေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ေခတ္ျပိဳင္ေတြက “သမားေတာ္အရာမွာ အိမ္ေရွ႕စံ” လို႕ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ သူဟာ ေဆးပညာနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ စာအုပ္ေပါင္း ( ၂ဝ )  ေက်ာ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲက တစ္အုပ္ကေတာ့ အယ္လ္ ေကတာဗ္ အယ္လ္ ရွီဖာ (Al-Kitab Al-Shifa) ( သို႕ ) အနာေရာဂါေပ်ာက္ကင္းရာက်မ္း (The book of Healing) လို႕ေခၚတဲ့ ေဆးပညာနဲ႕ အေတြးအေခၚဆိုင္ရာ စြယ္စံုက်မ္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပယ့္ သူ႕ရဲ႕ အထြတ္အထိပ္ လက္ရာကေတာ့ အယ္လ္ ကင္ႏြန္ ဖီ အယ္လ္ တစ္ဗ္ (Al-Qanun fi al-Tibb) လို႕ေခၚတဲ့ ေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ ညြန္႕ေပါင္းက်မ္း (The Canon of Medicine) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ စကားလံုးေရေပါင္း ( ၁ ) သန္း ေလာက္ပါဝင္တဲ့ အဲ့ဒီက်မ္းဟာ ရွိျပီးသား ေဆးပညာရပ္ေတြကို အစီစဥ္တက် ျပန္လည္ ္စုစည္းထားတာ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အိဗ္ေန႕ စီနာ ဟာ ခႏၶာေဗဒ၊ ဇီဝကမၼေဗဒ၊ေဆးဝါးေဗဒ၊ ေရာဂါရွာေဖြေရး၊ ကုသေရး စတဲ့ အခ်က္အလက္ အသီးသီးကို ျပန္႕က်ဲေနတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ အျဖစ္ကေန ေနရာတက်ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ စုစည္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ညြန္႕ေပါင္းက်မ္း( The Canon ) ထဲမွာ အစားအေသာက္ အဟာရရဲ႕ အေရးႀကီးပံု၊ ရာသီဥတုနဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ဟာ က်န္းမာေရးအေပၚ လႊမ္းမိုးပံုတို႕ကို အေလးေပးေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီထဲမွာ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါ၊ မုတ္ေရာဂါ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ အက်ိတ္၊ ကိုယ္ဝန္ အဆိပ္တက္ျခင္းႏွင့္ ကုသျခင္းေတြ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခ်က္ စတာေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အိဗ္ေန႕ စီနာ ဟာ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ မ်က္ႏွာအေရျပားမ်ား ေလ်ာ့ရဲျခင္း၊ အစာအိမ္ အခ်ဥ္ေပါက္ျခင္း၊ အသည္းေရာင္ရမ္းျခင္း အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာနဲ႕ ၎ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရပ္မ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ညြန္႕ေပါင္းက်မ္းမွာ ေဆးဖက္ဝင္ အပင္ေပါင္း (၇၆ဝ) ခန္႕နဲ႕ အဲ့ဒီကေန ေဖာ္ထုတ္လို႕ရႏိုင္တဲ့ ေဆးဝါးေပါင္း မ်ားစြာကိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီက်မ္းဟာ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ အစၥလာမ္ကမၻာရဲ႕ ေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ စံျပဳရာ အညႊန္းက်မ္းျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဥေရာပ ေဆးပညာေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း အိဗ္ေန႕ စီနာ (အဗီစီးနား) ရဲ႕ ညႊန္႕ေပါင္းက်မ္းကို ( ၁၇ ) ရာစုတိုင္ ျပဌာန္း က်မ္းစာအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

    (1001 Inventions : Muslim Heritage in Our World)

    အဂၤလန္ႏိုင္ငံ သိပၸံ၊နည္းပညာ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ပံုႏွိပ္သည္။ (Foundation for Science, Technology and Civilisation (FSTC), UK)

    “ကြ်ႏ္ုပ္တို႕ကမၻာရွိ မြတ္စလင္မ်ားကေပးခဲ့ေသာ အေမြအႏွစ္မ်ား” စာအုပ္မွ အက်ဥ္းထုတ္ႏႈတ္ခ်က္
    ==========================
    ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈမ်ား – ၁ (စာသင္ေက်ာင္းမ်ား) ဖတ္ရန္
    http://www.m-mediagroup.com/news/27979

    ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔ ၏ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈမ်ား – ၂ (ဓာတုေဗဒပညာရပ္)
    http://www.m-mediagroup.com/news/28107

    (အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားကို ေဖာ္ျပရျခင္းအေၾကာင္း)

    ယေန႕ကာလမွာ ကမၻာ့လူသားထုတိုးတက္ေရးအတြက္ အစၥလာမ္ကမၻာကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေရးပါအရာ ေရာက္လွတဲ့ ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြကို အသိ နည္းေနႀကပါေသးတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ( ၅ဝဝ ) ေက်ာ္မွ် အစၥလာမ္က သိပၸံပညာရပ္ေတြမွာ ကမၻာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ရံုမွ်မက စည္းစနစ္က်တဲ့ အသိပညာရွာေဖြမႈေတြမွာ တက္တက္ႀကြႀကြ ရွိေနခဲ့ႀကတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ( ၈ ) ရာစုအလယ္က စလို႕ သိပၸံနဲဲ႕ ပညာေရးဟာ ဘဂၢဒက္ျမိဳ႕ေတာ္ကိုအေျချပဳတဲ့ တန္ခုိးႀကီး အစၥလာမ့့္ အင္ပါယာေအာက္မွာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈအျဖစ္နဲ႕ အႀကီးအက်ယ္ထြန္းကားေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈအေနအထားဟာ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝဝ) ႀကာျပီးတဲ့အခါ မြတ္စလင္ေတြ ႏိုင္ငံေရးအရ က်ဆင္းလာတဲ့ အခ်ိန္ကိုေက်ာ္လြန္ျပီးတဲ့တိုင္ေအာင္ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

    အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ား အျဖစ္နဲ႕ ေဖာ္ျပသြားမယ့္ ေဆာင္းပါးေတြဟာ အစၥလာမ့္ ေရႊေခတ္လို႕ေခၚတဲ့ ကာလေတြမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ အသိပညာရွာေဖြရာမွာနဲ႕ အေရးပါအရာေရာက္လွတဲ့ လူ႕သမိုင္း တိုးတက္ေရးေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္စြာျဖည့္စြက္ခဲ့ၾကသလဲ ဆုိတာကို ေဖာ္ျပသြားဖို႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။

    ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)

  • ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔ ၏ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈမ်ား – ၂ (ဓာတုေဗဒပညာရပ္)

    ေမ ၂၅၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    Credit to -ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)
    Chemistry (ဓာတုေဗဒ) ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရ စကားလံုးဟာ အာရဗီ စကားလံုး အယ္လ္ကင္မ္ယာ(Al-Kimya) ကေနဆင္းသက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ႀကိမ္ဖန္တလဲလဲ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းဆိုတဲ့ နည္းပညာရပ္ကို ထည့္သြင္းျပီး ဒီဘာသာရပ္ကို အဆင့္ျမင့္ တိုးတက္ျမင့္မားေအာင္ အာရဗ္ မြတ္စလင္ေတြက ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။

    10258779_751715524863319_5585533048290353104_n

    (၁၈) ရာစု မတိုင္ခင္ အဲ့ဒီလိုနည္းပညာရပ္ေတြဟာ ဥေရာပမွာ က်ယ္ျပန္႕ထြန္းကားျခင္း မရွိေသးပါ။ ပလပ္စတစ္၊ ေရယြန္(ပိုးထည္ျပဳလုပ္ရာတြင္သံုးသည့္ ဓာတုပစၥည္း တစ္မ်ိဳး(သို႕) နာနတ္ေလွ်ာ္)၊ လူလုပ္ရာဘာ၊ ေရနံ တို႕အျပင္ အင္ဆူလင္ ၊ ပင္နယ္စလင္ စတဲ့ ေဆးဝါးေတြဟာလည္း အေစာပိုင္း မြတ္စလင္ေတြဆီက အစျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ဂ်ဗာရ္ အိဗ္ေန႕ ဟိုင္ယာန္ သို႕ ဂ်ီဗာ (Geber)

    10311721_751715574863314_4319060130163438201_nဂ်ဗာရ္ကို ဓာတုေဗဒရဲ႕ ဖခင္လို႕ လူသိမ်ားႀကပါတယ္။ သူဟာ အယ္လ္ခမီ (Alchemy) ဆိုတဲ့ ဘာသာရပ္ကို စနစ္က်တဲ့ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြနဲ႕ ေပါင္းစပ္ျပီး စစ္မွန္တဲ့ သိပၸံပညာရပ္ျဖစ္လာေအာင္ အေျမာက္အျမားလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတုေဗဒ ဓာတ္ခြဲခန္းသံုး ကိရိယာပစၥည္းေပါင္းအမ်ိဳး ( ၂ဝ ) ေက်ာ္ကို တီထြင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    အဲ့ဒီထဲမွာ ေပါင္းေခ်ာင္(Alembic)၊ ဖန္အိုးလက္ရွည္ (Retort) တို႕ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဟိုက္ဒရိုကလိုရစ္၊ ႏိုက္ထရစ္ အက္ဆစ္ စတဲ့ ဓာတုေဗဒ ျဒပ္စပ္ေတြကိုလည္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ သူဟာ ဓာတုေဗဒ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြျဖစ္တဲ့ သန္႕စင္ျခင္း (Purification)၊ အခဲခံျခင္း (Crystallization) ၊ စစ္ထုတ္ျခင္း (Filtration) အပါအဝင္ လုပ္ငန္းစဥ္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ( ၉ ) မ်ိဳးေက်ာ္ကို ပံုစံခ်ေပးျပီး ပိုမိုျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

    မုိဟမၼဒ္ အိဗ္ေန႕ ဇကရီယာ အယ္လ္ ရာဇီ

    10330400_751715631529975_1343182570818607308_nမိုဟမၼဒ္ ရာဇီဟာ ယေန႕ထိတိုင္ အသံုးျပဳေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဓာတုေဗဒ ကိရိယာ တန္ဆာပလာေပါင္းမ်ားစြာကို တီထြင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ကိုပိုမိုျပီး လူသိမ်ားရျခင္းကေတာ့ ေပါင္းခံျခင္း (Distallation) ၊ ခြဲထုတ္ျခင္း (Extraction) နဲ႕ဆိုင္တဲ့ ဓာတု လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ပိုေကာင္းမြန္ျပည့္စံုေအာင္လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါပဲ။

    သူ႕ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈအက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ ဆာလျဖဴရစ္ အက္ဆစ္ (Sulphuric Acid) ကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိေစခဲ့ပါတယ္။ ေရနံဆီ (Kerosene) နဲ႕ ေရနံ (Petroleum) ေတြကို ပထမဆံုး ေပါင္းခံျခင္းျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈေတြဟာ တျခား အစၥလာမ့္ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ေတြကို လမ္းခင္းေပးခဲ့သလိုလည္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ဗာရ္ရဲ႕ မ်ားစြာေသာ ဓာတ္သတၳဳ အက္ဆစ္ ေတြရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈကလည္း ဤနည္းႏွင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    အယ္လ္ ကင္ဒီ

    10341560_751715698196635_7109295439755748837_nအီသေနာကို လံုးဝသန္႕စင္တဲ့ ဓာတ္ေပါင္းအျဖစ္ ခြဲထုတ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပထမဆံုး ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တာဟာ အယ္လ္ ကင္ဒီ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အေမႊးအႀကိဳင္ (ေရေမႊး)၊ ရနံ႕နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေပါင္းမ်ားစြာကို တီထြင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    သူ႕ကို ယေန႕ အေမႊးအႀကိဳင္ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ဖခင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႀကပါတယ္။ သူဟာ ရနံ႕နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြ အတြက္ က်ယ္ျပန္႕တဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အပင္ေတြနဲ႕ အျခားပစၥည္းေတြ ေပါင္းစပ္တဲ့ စပ္းသပ္မႈေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

     

    (1001 Inventions : Muslim Heritage in Our World)
    “ကြ်ႏ္ုပ္တို႕ကမၻာရွိ မြတ္စလင္မ်ားကေပးခဲ့ေသာ အေမြအႏွစ္မ်ား” စာအုပ္မွ အက်ဥ္းထုတ္ႏႈတ္ခ်က္

    ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈမ်ား – ၁ (စာသင္ေက်ာင္းမ်ား) ဖတ္ရန္
    http://www.m-mediagroup.com/news/27979

    (အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားကို ေဖာ္ျပရျခင္းအေၾကာင္း)

    ယေန႕ကာလမွာ ကမၻာ့လူသားထုတိုးတက္ေရးအတြက္ အစၥလာမ္ကမၻာကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေရးပါအရာ ေရာက္လွတဲ့ ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြကို အသိ နည္းေနႀကပါေသးတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ( ၅ဝဝ ) ေက်ာ္မွ် အစၥလာမ္က သိပၸံပညာရပ္ေတြမွာ ကမၻာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ရံုမွ်မက စည္းစနစ္က်တဲ့ အသိပညာရွာေဖြမႈေတြမွာ တက္တက္ႀကြႀကြ ရွိေနခဲ့ႀကတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ( ၈ ) ရာစုအလယ္က စလို႕ သိပၸံနဲဲ႕ ပညာေရးဟာ ဘဂၢဒက္ျမိဳ႕ေတာ္ကိုအေျချပဳတဲ့ တန္ခုိးႀကီး အစၥလာမ့့္ အင္ပါယာေအာက္မွာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈအျဖစ္နဲ႕ အႀကီးအက်ယ္ထြန္းကားေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈအေနအထားဟာ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝဝ) ႀကာျပီးတဲ့အခါ မြတ္စလင္ေတြ ႏိုင္ငံေရးအရ က်ဆင္းလာတဲ့ အခ်ိန္ကိုေက်ာ္လြန္ျပီးတဲ့တိုင္ေအာင္ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

    အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ား အျဖစ္နဲ႕ ေဖာ္ျပသြားမယ့္ ေဆာင္းပါးေတြဟာ အစၥလာမ့္ ေရႊေခတ္လို႕ေခၚတဲ့ ကာလေတြမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ အသိပညာရွာေဖြရာမွာနဲ႕ အေရးပါအရာေရာက္လွတဲ့ လူ႕သမိုင္းတိုးတက္ေရးေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္စြာျဖည့္စြက္ခဲ့ၾကသလဲ ဆုိတာကို ေဖာ္ျပသြားဖို႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။

    ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)

     

  • ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈမ်ား – ၁ (စာသင္ေက်ာင္းမ်ား)

    ေမ ၂၂၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    Credit to -ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)
    10342885_750786004956271_3235806080792669825_n
    အတိတ္ေခတ္ ကာလမွာ မြတ္စလင္ေတြ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြကို သြားခဲ့ႀကရာမွာ ဝတ္ျပဳမႈ သက္သက္အတြက္ပဲ မဟုတ္ခဲ့ပါ။ ဗလီေတြဟာ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ဖလွယ္ႏိုင္တဲ့ေနရာ၊ စာေပပညာ သင္ၾကားရာ၊ ျငင္းခုန္မႈေတြ ေခ်ဖ်က္တဲ့ေနရာ (တရားစီရင္ရာေနရာ) ေတြ အျဖစ္သာမက စုေပါင္း ဝတ္ျပဳရာေနရာေတြ အျဖစ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၁ဝဝဝ) ေက်ာ္က ဗလီေတြဟာ မ်ားစြာေသာ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြမွာ စာသင္ေက်ာင္းေတြ အျဖစ္ရွိ ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္မွာ ဘာသာေရးနဲ႕ အသိပညာ ရွာေဖြေရးတို႕ဟာ လြန္မင္းစြာ ဆက္စပ္ေနတာေၾကာင့္ ပညာေရးနဲ႕ ဝတ္ျပဳမႈတို႕အတြက္ တူညီတဲ့ ေနရာကို အသံုးျပဳတာဟာ အဓိပၸာယ္ရွိပါတယ္။
    10253740_750785358289669_2010064635885079873_n
    တမန္ေတာ္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)က ဗလီဝတ္ေက်ာင္းတစ္ခုေဆာက္လုပ္ျပီးတိုင္းမွာ သင္ႀကားေရးနဲ႕ ဆက္စပ္တဲ့ အေျခခံပစၥည္း အားလံုးကို ျဖည့္တင္းေပးျပီး ဗလီကို ပညာသင္ႀကားရာ အေျခခံ အေဆာက္အအံုျဖစ္ေစပါတယ္။ ပညာ သင္ၾကားေရးက ေနရာတိုင္းကို ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့ျပီး (၉) ရာစုမွာ ဗလီတိုင္း အမ်ိဳဳးသမီးေကာ၊ အမ်ိဳးသားပါ သင္ၾကားႏိုင္တဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြ ရွိေနခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။
    1979767_750785958289609_7111537074721814334_n
    ကုရ္အာန္က်မ္းစာကို ဗလီေတြမွာ သင္ႀကားေပးျပီး မုကၡပတ္ေတာ္ အပိုဒ္ေတြကို တမန္ေတာ္က ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ သာဝကေတြဟာ ဗလီဝတ္ ေက်ာင္းေတာ္ေတြထဲမွာပဲ တမန္ေတာ္ရဲ႕ ေျပာစကားေတြကို ႏႈတ္တိုက္ မွတ္သားခဲ့ႀကပါတယ္။ ၆ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ေတြဟာ ကုရ္အာန္ကို သင္ႀကားေနႀကျပီး သူတို႕ အနည္းငယ္ႀကီးလာတဲ့ အခါမွာ သခၤ်ာ ဘာသာရပ္ကို သင္ရိုး အျဖစ္ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ စည္းစနစ္အရ က်က်နန မရွိေသးေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ စနစ္တက် ပံုစံအျဖစ္ စုစည္းလာခဲ့ပါတယ္။

    ( ၈ ) ရာစုနဲ႕ ( ၉ ) ရာစုေတြဟာ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္နဲ႕ အနီးတဝိုက္ စာေပ သင္ႀကားမႈေတြ အတြက္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေက်ာ္ႀကားတဲ့ ကာလေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီကာလကစလို႕ အစၥလာမ့္ ေက်ာင္းေတာ္ေတြ သီးျခား မထူေထာင္မီအထိ ဗလီေတြဟာ ကာလႀကာရွည္စြာ ပညာေရးအေျခခံအေဆာက္အအံုေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း မြတ္စလင္ေတြအတြက္ ဗလီေတြဟာ အေရးပါတဲ့ ပညာေရး အေဆာက္အအံုေတြျဖစ္ေနဆဲပါ။

    ဒမတ္စကပ္စ္ (Damascus )၊ ဘဂၢဒက္ (Baghdad) ၊ ကိုင္ရို (Cairo) နဲ႕ နီရွာပူရ္ (Nishapur- အီရန္ရွိ ခိုရာဆာန္ျပည္နယ္မွ ျမိဳ႕) တို႕က ခန္းနားထယ္ဝါတဲ့ ဗလီေတြဟာ ပညာသင္ႀကားရာ အေဆာက္အအံုေတြအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနႀကပါတယ္။

    (1001 Inventions : Muslim Heritage in Our World)
    “ကြ်ႏ္ုပ္တို႕ကမၻာရွိ မြတ္စလင္မ်ားကေပးခဲ့ေသာ အေမြအႏွစ္မ်ား” စာအုပ္မွ အက်ဥ္းထုတ္ႏႈတ္ခ်က္
    10366083_750785881622950_2874628359715777544_n
    (အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားကို ေဖာ္ျပရျခင္းအေၾကာင္း)

    ယေန႕ကာလမွာ ကမၻာ့လူသားထုတိုးတက္ေရးအတြက္ အစၥလာမ္ကမၻာကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေရးပါအရာ ေရာက္လွတဲ့ ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြကို အသိ နည္းေနႀကပါေသးတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ( ၅ဝဝ ) ေက်ာ္မွ် အစၥလာမ္က သိပၸံပညာရပ္ေတြမွာ ကမၻာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ရံုမွ်မက စည္းစနစ္က်တဲ့ အသိပညာရွာေဖြမႈေတြမွာ တက္တက္ႀကြႀကြ ရွိေနခဲ့ႀကတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ( ၈ ) ရာစုအလယ္က စလို႕ သိပၸံနဲဲ႕ ပညာေရးဟာ ဘဂၢဒက္ျမိဳ႕ေတာ္ကိုအေျချပဳတဲ့ တန္ခုိးႀကီး အစၥလာမ့့္ အင္ပါယာေအာက္မွာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈအျဖစ္နဲ႕ အႀကီးအက်ယ္ထြန္းကားေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈအေနအထားဟာ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝဝ) ႀကာျပီးတဲ့အခါ မြတ္စလင္ေတြ ႏိုင္ငံေရးအရ က်ဆင္းလာတဲ့ အခ်ိန္ကိုေက်ာ္လြန္ျပီးတဲ့တိုင္ေအာင္ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

    အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ား အျဖစ္နဲ႕ ေဖာ္ျပသြားမယ့္ ေဆာင္းပါးေတြဟာ အစၥလာမ့္ ေရႊေခတ္လို႕ေခၚတဲ့ ကာလေတြမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ အသိပညာရွာေဖြရာမွာနဲ႕ အေရးပါအရာေရာက္လွတဲ့ လူ႕သမိုင္းတိုးတက္ေရးေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္စြာျဖည့္စြက္ခဲ့ၾကသလဲ ဆုိတာကို ေဖာ္ျပသြားဖို႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။

    ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)

  • မဒီနဟ္ မွ “၀တ္ေက်ာင္းအက်ဳိးေဆာင္မ်ား” သမိုင္း

    ေမ ၁၇ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    ki02_big
    မကၠဟ္ နဲ႔ မဒီနဟ္ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွစ္ခုအတြက္ နစ္ျမဳပ္အက်ဳိးေဆာင္သူမ်ားရဲ႕ သမိုင္းကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာဆီ ျပန္ေမွ်ာ္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ မဒီနဟ္ၿမိဳ႕က တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ဆယ္ဦးမွ်သာ က်န္ရစ္ေနေသာ္လည္း သူတို႔အေၾကာင္းေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက မကၠဟ္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာေရာ မဒီနဟ္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာပါ သူတို႔တစ္ေတြ ရိွေနခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။

    သူတို႔တစ္ေတြရဲ႕ အသြင္အျပင္၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ အိမ္ေထာင္ေရး၊ လစာ၊ တာ၀န္၊ လူမႈအဆင့္အတန္း စသျဖင့္ ေလ့လာမႈမ်ားစြာနဲ႔ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကေသာ္လည္း အေသးစိပ္တင္ျပထားတဲ့ သမိုင္း၀င္အေထာက္အထားေတြကို ဘာသာျပန္တင္ျပမႈ မရိွေသးဘူးလို႔ မကၠဟ္ေန႔စဥ္သတင္းစာက ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။

    ေလ့လာမႈတစ္ရပ္မွာ အဲ့ဒီ ၀န္ေတာ္ေဆာင္ေတြကို စုလ္သြာန္ ႏူရြတ္ဒီးန္ အလ္ရွဟီးဒ္က ဟိဂ်ာ့ဇ္နယ္ဆီ ၁၁၆၁ ခုႏွစ္မွ ေစလႊတ္ပို႔ေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အျခားေလ့လာမႈမ်ားမွာေတာ့ အုမိုင္ယဒ္မင္းဆက္ကိုထူေထာင္သူ မုအာ၀ီယဟ္ ဘင္န္ အဗူစုဖ္ယာန္ က ျမင့္ျမတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွစ္ခုမွာ ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားကို ပထမဆံုး ခန္႔အပ္တဲ့ ဘုရင္ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။

    အဲ့ဒီ ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားရဲ႕ ၀တၱရားကေတာ့ ျမင့္ျမတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွစ္ခုကို မ်က္ေျခမျပတ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းျဖစ္တယ္။ တမန္ေတာ္ရဲ႕ ဂူဗိမာန္ကို ေစာင့္ၾကပ္ျခင္းလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြကို တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းမွာ စတင္ထားရိွတယ္လို႔ ေလ့လာ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားက တင္ျပၾကတယ္။ ဒီေကာက္ခ်က္ကို အေၾကာင္းသံုးရပ္ေပၚအေျခခံတင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

    ပထမအေၾကာင္းကေတာ့ ပထ၀ီေဗဒပညာရွင္နဲ႔ခရီးသည္ျဖစ္သူ အိဗ္ႏု ဂ်ဳဗိုင္းရ္ မကၠဟ္ကို ၁၁၈၃ ခုႏွစ္မွာ ေရာက္ရိွတုန္းက သူ႔ခရီးသြားမွတ္တမ္းမွာ ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားအေၾကာင္း မေဖာ္ျပခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ မဒီနဟ္က တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းေတာ္သြားေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔အေၾကာင္းကို
    ေရးသားခဲ့တယ္။

    ဒုတိယအေၾကာင္းကေတာ့ ၁၃၂၄ ခုႏွစ္မွာ မကၠဟ္ကို ေရာက္ရိွခဲ့တဲ့ အိဗ္ႏု ဘတူတာ ကလည္း ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း မရိွခဲ့ဘူး။ သို႔ေသာ္ မဒီနဟ္ေရာက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔အေၾကာင္း ပါ၀င္လာတာေတြ႕ရတယ္။

    တတိယကေတာ့ အီဂ်စ္လူမ်ဳိး သခၤ်ာပညာရွင္ Ahmad Al-Qalqashandi (၁၃၅၅ ခုႏွစ္ေမြးဖြား) က မဒီနဟ္က ၀တ္ေက်ာင္း ၀န္ေတာ္ေဆာင္မ်ားရဲ႕အႀကီးအမွဴး တစ္ဦးကို ခန္႔အပ္တဲ့ ထုတ္ျပန္လႊာတစ္ေစာင္အေၾကာင္း ေရးသားခဲ့တယ္။ မကၠဟ္မွာ အလားတူ ခန္႔အပ္လႊာထုတ္ျပန္ခ်က္အေၾကာင္း ဆိုထားတာ မေတြ႕ရပါဘူး။

    မဒီနဟ္က သြိဳင္ဗဟ္တကၠသိုလ္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ေဒါက္တာ အဟ္မဒ္ အလ္ရွာဘီက “လက္ရိွ၀န္ေတာ္ေဆာင္ အမ်ားစုက နာမက်န္းျဖစ္ေနၾကတယ္။ တမန္ေတာ့္၀တ္ေက်ာင္းလာေရာက္ၾကတဲ့ ဧည့္သည္ေတြနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ႀကိဳဆိုဖို႔ေလာက္သာ တာ၀န္ေပးထား ပါတယ္။ တမန္ေတာ့္ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း အေရွ႕ဖက္မွာ တည္ရိွခဲ့တဲ့ ေဒသခံကို အစြဲျပဳလို႔ သူတို႔ကို Aghas လို႔ ေခၚဆိုခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေနရာကေတာ့ ဗလီတိုးခ်ဲ႕စဥ္မွာ ပါ၀င္သြားခဲ့တယ္။ သူတို႔ဟာ မတူကြဲျပားတဲ့ အ၀တ္အစားေတြကို ဆင္ယင္ေလ့ရွိတယ္။ (၀တ္ျပဳရာမွာ) အၿမဲတေစ လိုင္းတန္းတစ္ခုတည္းမွာ အလြန္ရိုက်ဳိးစြာ ရပ္ေလ့ရိွၾကတယ္။

    သူတို႔တာ၀န္ထဲမွာ ေသာၾကာေန႔ဓမၼသဘင္အတြက္ အိမာမ္ေလွ်ာက္လမ္းရဲ႕ေသာ့ သယ္ေဆာင္တာ၊ တမန္ေတာ့္ ဓမၼပလႅင္ကို ေသာၾကာညဥ့္ (ၾကာသပေတးရဲ႕ညဥ့္) မွာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ တို႔ အပါအ၀င္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲ့ဒီတာ၀န္မ်ဳိးေတြကို စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရတဲ့ သန္႔ရွင္းေရး ၀န္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီတစ္ခုကို လႊဲေပးထားပါတယ္။ Aghas အမ်ားစုဟာ အီသီယိုးပီးယား နဲ႔ ဆူဒန္ႏိုင္ငံက လာေရာက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ေျပာျပတယ္။

    သူက ဒီလို ထပ္ေလာင္းေျပာျပပါတယ္။ “ ၀န္ေတာ္ေဆာင္ Aghas မ်ားဟာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲက မီးလံုး/မီးေခ်ာင္းနဲ႔ ဖေယာင္းတိုင္ေတြကို အစဥ္တစိုက္ လဲလွယ္ေပးတတ္တယ္။ အိရွာဟ္ ညဥ့္၀တ္ျပဳမႈၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗလီအႏွံ႔သြားၿပီး ၀တ္ျပဳသူေတြကို အိမ္ျပန္ၾကဖို႔ ခ်ဳိသာယဥ္ေက်းစြာနဲ႔
    တိုက္တြန္းေျပာၾကားေလ့ ရိွပါတယ္။ သူတို႔ထဲက တစ္ဦးကေတာ့ ၀တ္ေက်ာင္းအတြင္းထဲမွာ အိပ္ေလ့ရိွတယ္။ ခ်ဥ္းနင္းက်ဴးေက်ာ္သူမွန္သမွ်ကို ကာကြယ္ဖို႔ပါ။ ဖဂ်ရ္ အရုဏ္ဦး၀တ္ျပဳခ်ိ္န္မတိုင္မွီ မုအပ္ဇင္န္ – ၀တ္ျပဳေရးသံေတာ္ဆင့္ လာႏိုင္ဖို႔ ဗလီကို ဖြင့္ေပးတယ္။ သံေတာ္ဆင့္က ၀တ္ျပဳမႈအတြက္ ဖိတ္ေခၚဟစ္ေၾကြးတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ သူက ဗလီတစ္ခြင့္လွည့္ၿပီး တံခါးအားလံုးကို ဖြင့္ေပးပါတယ္ ”။

    Ref: Saudi Gazette

  • ဦးပိန္တံတား သမိုင္းစကား မမွားေစဖို႔

    ေဖေဖာ္ဝါရီ  ၁၁၊ ၂၀၁၁
    M-Media
    ေဆာင္းပါးရွင္- ေမာင္သဲနီ

    ဦးပိန္တံတားေခၚ ေတာင္သမန္ တံတားကိုပုဂံမင္း လက္ထက္သကၠရာဇ္ ၁၂၀၉ ခုႏွစ္မွာ အမရပူရျမိဳ႕ ၀န္ ဦးဘိုင္ဆပ္နဲ႔ ျမိဳ႕စာေရး ေမာင္ပိန္ တို႔ဦးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဒီတံတား ဟာဒီကေန႔ ျမန္မာ ျပည္ရဲ႕ ဂုဏ္ေဆာင္တံတား ျဖစ္ေနပါျပီး။ အေရွ႕အာရွမွာ သက္တန္းအရွည္းဆံုး သစ္သားတံတားအျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂုဏ္ယူ ၀င့္ၾကြားေန ရျပီး ကမာၻလွည္႔ ခရီးသည္ေတြရဲ႔မ်က္စိ ပေသဒ ဆြဲေဆာင္ ျခင္းခံေနရတဲ့ ေနရာလည္းျဖစ္ ၊ ႏုိင္ငံျခားေငြရွာေပးေနတဲ့ ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါသမိုင္း ၊ အေမြ၊ ျမန္မာယဥ္ ေက်းမႈအ ေမြ တစ္ခုပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထိန္းသိမ္းရမွာပါ။

    ဒီအေၾကာင္းကို စာေရးဆရာတစ္ခ်ိဳ႕ မၾကာခန ဂုဏ္ယူစြာ ထုတ္ေဖၚေရးသားၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုေရး တဲ့အခါမွာလည္း တစ္ခါတစ္ခါ ျမန္မာ ဘုရင္ နဲ႔ ျမန္မာဘုရင္ ရဲ႕ေျမာက္စား ခံရသူေတြကို အထင္ေသးေစတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား ရဲ႕စြပ္စြဲ ႏွိမ္ခ်ေရးသာခ်က္ေတြကို အေထာက္ အကူ ျပဳမဲ့ အေရးသားေတြ ေဖၚျပလာတာကို မၾကာခဏေတြ႕ရတဲ့အတြက္ အေတာ္ပဲ၀မ္းနည္းေၾကကြဲရပါတယ္ ။ ဒီကေန႔ ဒီေလာက္ေတာင္ အေရးထား ဂုဏ္ယူ ေနရတဲ့ အဆင္ေရာက ္ရ တဲ့ ဦးပိန္ တံတားေဆာက္ လုပ္ျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ ကိုလည္း မဟုတ္တလ်ား စြပ္စြဲေရးသား တာလည္း ေတြ႕ရတက္ပါတယ္

    .. ျမိဳ႕၀န္ကုလား ဘိုင္ဆပ္ တို႔ရဲ႕အၾကံက အင္းရဲ႕အေရွ႕ဘက္မွာရွိတဲ့ ဘိုင္ဆပ္နဲ႔ ဘာသာတူနဲ့ အမ်ိဳးအႏြယ္ေတြကို ဘိုင္ဆပ္အလိုရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ အလ်င္ျမန္ အလြယ္တကူေရာက္ရွိျပီ အမရပူရ ထီးနန္းကိုေတာင္ အရယူဖို႔ၾကံစည္ ထားတယ္… လို႔စြပ္စြဲ ထားခ်က္ကို ေဖၚျပေလ႔ရွိပါတယ္။

    အဲဒီလိုစြပ္စြဲရေအာင္ ခိုင္လံုတဲ့ အေထာက္အထားလည္း မရွိပါဘူး။ ခိုင္မာတဲ့သမိုင္းစာအုပ္ ေတြျဖစ္တဲ့ ဦးကုလား ရာဇ၀င္ ၊ မွန္နန္းရာဇ၀င္ ၊ ကုန္းေဘာင္မဟာ ရာဇ၀င္မ်ားမွာလည္း လံုး၀မပါပါဘူး။ စာဖတ္ပရိသတ္ မ်ားကို ဦးပိန္တံတားေဆာက္လုပ္ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းေတြကို အရွိကိုအရွိတိုင္းသိရွိေအာင္ ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္ ။

    အဲဒီတံတားၾကီး မေဆာက္ခင္ အသာဖယ္ယာ ေခါင္းေဆာင္တဲ့သံအဖြဲ႕ အင္း၀ျမိဳ႕ကို လာၾကတုန္းက ေတာင္သမန္ကို သူတို႔ပိုင္တဲ့ သေဘာၤနဲ႔ျဖတ္ျပီး ၀င္လာၾကတာ နန္းေတာ္ျမိဳ႕ရိုးအထိ ေပါက္ခဲ့တယ္ ။ ဆိုတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းရွိဘုးတယ္။ ဒီ ဦးပိန္ တံတား ေဆာက္ျပီးေနာက္မွာ ေတာ့ နယ္ခ်ဲ႕ သေဘၤာေတြ ဟာ နန္းေတာ္ဦးထိ မေရာက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘုး။ ဒါကိုေတာ့ျမင္တက္ဖို႔ လိုပါတယ္။

    (အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္ ႏွစ္ ၂၀ျပည္႔ အထူးစာေစာင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၂ မွာ တိုင္းရင္းသား အစၥလာမ့္သာသနာ ၀င္ေလာကမွာ ျမန္မာ့ သမိုင္း ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေလးစားခံရတဲ့ဆရာၾကီး ပသီဦးကိုကိုေလး ၏ ေဟာေျပာခ်က္ (ခ်က္ (၃) ခ်က္ ေဆာင္းပါးမွ)

    ဤသို႔ နယ္ခ်ဲ႔ အႏၱရယ္မွ လြတ္ကင္းေအာင္ ပရိယယ္ၾကြယ္ၾကြယ္ျဖင့္ တားဆီးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အမရပုူရ ျမိဳ႕ပတ္၀န္က်င္ ကိုတစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏွစ္လေက်ာ္ ေရလႊမ္းမိုး လ်က္ရွိရာ လူမ်ားစီးပြားေရး အတြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူ ျဖတ္သန္း သြားႏိုင္ရန္အတြက္အေမွ်ာ္ အျမင္ၾကီးစြာျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    ( တကၠသိုလ္ ေန၀င္း ဘာသာျပန္ အင္း၀ေရာက္ ျဗိတိသွ်သံ )

    ျမိဳ႔စာေရးဦးပိန္သစ္သား တံတား တစ္ခုေဆာက္လုပ္ရျခင္းရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ( ၁၄) အမရပုရျမိဳ႕အေၾကာင္း မွာ-

    ပုဂံမင္း လက္ထက္က ျမိဳစာေရး ေမာင္ပိန္သည္ ထိုအင္းကိုျဖတ္၍ သစ္တားတံတားၾကီးတစ္ခု ေဆာက္လုပ္လႈဒါန္းခဲ့ရာ ယခုတိုင္ ရွိေသးသည္။ ေတာင္သမာန္ အင္းတစ္ဖတ္တြင္ ပုဂံမင္း တည္းထားခဲ့ေသာ ေက်ာက္ေတာ္ၾကီးဘုရားရွိသည္။ …လို႔ေဖၚျပထားေတာ့ အစၥလာမ္ ဘာ သာ ၀င္ တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ျမိဳ႕စာေရး မင္းေမာင္ပိန္ ဟာေစတနာအေလ်ာက္ တံတား ေဆာက္ လုပ္လႉဒါန္းရာမွာ တံတားတစ္ဖတ္ခ်က္မွာရွိတဲ့ ရြာမ်ားက ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ေတြ လြယ္ လင့္ တကူ အႏၱရယ္ကင္းရွင္စြာနဲ႔ ဘုရားဖူး သြားႏုိင္ပါေစ ဖို႔ဆိုတဲ့ ေစတနာကိုလည္း ဘယ္ သူမွ မျငင္းႏုိင္ပါဘူး ။ ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း လိုခိုင္မာတဲ့ က်မ္းၾကီးက ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္း ခဲ့သည္ ဟု ေဖၚ ျပထားပါသည္။

    ျမိဳ႕စာေရးမင္း ဦးပိ္န္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္မွာ ဦးပိန္တံတာား တစ္ခုတည္းသာမက ဦပိန္သည္ စက်င္၀ေခ်ာင္း ကိုျဖတ္လ်က္ ေတာင္ၾကီးတံတား ဟသၤာတံတား ၊ ပန္ဘဲတဲ့တား၊ ဗံုအိုးတံတား ၊ စက်င္၀တံတား ၊ ကုကၠိဳင္တံတား မ်ားကိုလည္း ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါသည္။ တံတားမ်ားေဆာက္လုပ္၇န္ လုိအပ္ေသာ ပန္းဘဲသမားမ်ားႏွင့္ လက္သမားမ်ား ေနထိုင္ရန္ ပန္းဘဲရြာ ႏွင့္ လက္သမားရြာ ကိုလည္း တည္ေပးခဲ့ပါသည္။

    ေနာက္စြပ္စြဲခ်က္တစ္ခုရွိေသးတယ္ .။ အမရပူရ ျမိဳ႕သစ္တည္တဲ့အခါ အင္း၀နဲ႔ စစ္ကိုင္းဘက္ က နန္းေတာ္ ေဟာင္းေတြ အိမ္ေတာ္ေဟာင္းေတြ ၊ ၾကမ္းအေဟာင္းေတြ ကို ဖ်က္ျပီး ေတာင္သမန္ တံတားၾကီးမွာ အသံုးျပဳတာေပ့ါ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲ ခ်က္ ။ ထိုစြပ္စြဲခ်က္ ပါးစပ္စကား သည္ လံုး၀ယုတိၱမရွိေပ။ နန္းေတာ္မ်ား၊ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ား၊ မင္းစိုးရာဇာ မ်ား၏ အိမ္မ်ားတြင္ မည္သူမွ် ဖိနပ္မစီးတက္ရပါ။ တံတားေဆာက္၇ာတြင္ သံုးသည္ ဟုဆိုလွ်င္ ျမန္မာ့အယူအဆအရ နာမ္ႏွိမ္ရာက် ဘုရင္ လာခြင့္ျပဳမည္ မဟုတ္ပါ.။ နန္းေတာ္တိုင္သည္ လူၾကီး တစ္ပို္က္ေက်ာ္ေက်ာ္ ရွိပါသည္။ ဦးပိန္တံတားမွာ လူၾကီးတစ္ပိုက္လံုးပတ္မရွိပါ။ နန္း္ေတာ္ကို မျမင္ဖူး ေသာ မႏၱေလးသား မဟုတ္သည္႔ သမိုင္းဆရာတစ္ခ်ိဳ႕ ရဲ႕စြပ္စြဲခ်က္သာျဖစ္တန္ရာ၏ လို႔ ေမာင္ေမာင္ခင္ (BSc. Dip Ed )က ၁၉၉၅ ခု၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ မဂၢဇင္းမွာ ေရးသားထားပါတယ္ ။

    ဦးပိန္သည္ တံတားမ်ားေဆာက္လုပ္၇န္ အတြက္ကၽြန္းသစ္ ခုတ္ခြင့္ရရွိေလသည္။ ျမစ္ေရၾကီးေသာအခါ ကၽြန္းသစ္မ်ားေဖာင္ဖြဲ႕ျပီး သယ္ေဆာင္ခဲ့ေလသည္။ အေဟာင္းမ်ား မပါပဲ သစ္သားျဖင့္ ေဆာက္ခဲ့သည္။ အမရပုရ ေရာက္ အဂၤလိပ္သံမႉး ဟာင္နရီ ယူးက ဦးပိန္တံတား ၾကီးပံုတူကို ေရးဆြဲေဖၚျပခဲ့ေပသည္။ တံတားၾကီးသည္ အသစ္စက္စက္ ျဖစ္ျပီး ကၽြန္း၀ရန္တာ ႏွစ္ဘက္တြင္ ပန္းပု၊ ပန္းႏြယ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားသည္ဟု အတိအက်ေဖၚျပထားသည္။ …လို႔ (တကၠသိုလ္ ေန၀င္း ဘာသာျပန္ – အင္း၀ေရာက္ျဗိတိသွ် ) စာအုပ္မွာ ေရးသားထားပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ စြပ္စြဲခ်က္ ဟာလည္း အေျခအျမစ္မရွိပါဘူး။

    ေနာက္စြပ္စြဲခ်က္တစ္ခုက ျမိဳ႕၀န္ဘို္င္ဆပ္ က သူရဲ႕ရဲစြမ္း သတၱိေၾကာင့္ျမိဳ႕၀န္ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး ။ သူကၾကက္တိုက္ ငွက္တိုက္ ႏြားတိုက္၊ ဆိတ္တို္က ဆိုတဲ့ အတက္ေတြ ကို ဘုရင္က သေဘာက်လို႔ ျမိဳ႕၀န္ ျဖစ္လာရေတာ့ နာယဂုဏ္ေျခာက္ပါး နဲ႔ ဘယ္ညီႏုိင္မွာလဲ …လို႔စြပ္စြဲ ပါေသးတယ္…

    အဲဒီလိုစြပ္စြဲတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာဘုရင္ေတြကို ဆင္ျခင္တုံတရား နည္းပါးသူအျဖစ္ ေရးရာ ေျပာဆိုရာ က်ပါတယ္ ။ ဘုရားေက်ာင္းကန္ မ်ားနဲ႔ စည္းကားေအာင္ လမ္းတံတားမ်ားနဲ႔ တင့္တယ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မဲ့ ျမိဳေတာ္စည္ပင္ေအာင္ တာ၀န္ယူႏုိင္တဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္တစ္ဦးကို တာ၀န္ေပးေရြးခ်ယ္ရာမွာလဲ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ေရြးမွာမဟုတ္ပါဘူး ။ ျမိဳေတာ္၀န္ တာ၀န္ကလည္း ၾကီးမားတဲ့ အတြက္ ေတာ္ရံုတန္ရံု အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျစဖ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ပါဘုး ။ ဘုရင္ကို ႏွိမ့္ခ်ဟန္ အေရးအသားေတြဟာ ျမန္မာအေရးကို ကိုႏွိမ္ခ်င္ၾကတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံသားေတြ ရဲ႕ေလသံမ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္ ။ ျမိဳ႕စား ၊ ရြာစား၊ ျမိဳ႕၀န္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ေတြဟာ သာမန္မဟုတ္ပါ့ဘုူး .။

    သူတို႔မွာအဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာ ကိုေက်ာ္ျဖတ္ျပီးမွ အဲးီေနရာကိုေရာက္ ရတာပါ။ ျမန္မာနန္းတြင္း အမႈထမ္းေတြမွာ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိပါတယ္ ။ ေသေဖၚရွင္ဖတ္ ငါးေယာက္တစ္စု ကို တစ္အိုးစားလို႔ေခၚပါတယ္။ ႏွစ္အိုးစားကို အၾကပ္တစ္ ေယာက္ထား ပါတယ္ ။ အၾကပ္ငါးေယာက္ ပါတဲ့အိုးစားအစုကို ေသြးေသာက္တစ္ေယာက္ ထားပါတယ္ ။ ေသြးေသာက္ႏွစ္ေယာက္ ကိုတပ္မႈး တစ္ေယာက္ထား ပါတယ္ အဲဒီတပ္မႉးငါးေယာက္ ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့အစုကို ဗိုလ္ တစ္ေယာက္ ထားတယ္။

    အဲဒီထဲက ေျခဆယ္ပြဲရမွ ဆင္အစုကို ၀င္ရတယ္။ ဆင္တယ္ပြဲရမွ ေသြးေသာက္အစုကို ေရာက္တယ္ ။ အဲဒီအဆင့္ေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ျပီးမွ ျမိဳ႕စား၊ ရြာစား၊ ျမိဳ႕၀န္ မွဴးမတ္ေတြ ျဖစ္ၾကရတာပါ။ အဲဒါေတြကိုသိရက္သားနဲ႔ ျမိဳ႕၀န္ရာထူးကို လြယ္လြယ္ ခန္႔လိုက္တယ္ ေျပာတာဟာ ဘုရင္ကို အရည္အခ်င္းမဲ့ သူအျဖစ္ စြပ္စြဲလိုက္တာ သာျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းဆရာ ေဒါက္တာ ေက်ာ္သက္က သူေရးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမိုင္း စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ ( ၃၇၄ ) မွ ပုဂံမင္း ( ၁၈၄၆- ၁၈၅၂) နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ထီးနန္း ကိုသာယာ၀တီမင္း ၏ သားေတာ္ၾကီးပုဂံမင္းက ဆက္ခံေလသည္။ ပုဂံမင္း လက္ထက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုန္းေဘာင္ ရာဇ၀င္ တြင္ပုဂံမင္းကို ေရွးအစဥ္အလာ မင္းမ်ားကဲ့သို႔ မင္းျဖစ္ သည္ဟု ေဖၚျပထားသည္။

    ပုဂံမင္းသည္ စတုတြင္ ဆည္ေျမာင္း၊ ကန္ေခ်ာင္းမ်ား ကို ေဖါက္လုပ္သည္။ ထိုေဒသမ်ားတြင္ ေစတီပုထိုး တည္ထားသည္႔ သာသနာေဘာင္ သို႔ ေဆြမ်ိဳးမ်ားအား သြတ္သြင္းခ်ိီျမင့္ ၍ သာသနာဒါယကာ အျဖစ္ခံယူခဲ့ပါသည္။ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား ၏သမီးေတာ္ ႏွင့္ လက္ဆက္သည္။ သူပုန္ထျခင္း ကို ျငိမ္သက္ပိျပားေအာင္ ျပဳလုပ္သည္။ တရုတ္ႏုိင္ငံမွ သံတမန္အဖြဲ႕ကို တန္း တူႏုိင္ငံမွ ေစလႊတ္ေသာ သံအဖြဲ႔သို႔ လက္ခံျပဳစု သည္ဟု ပါ၇ွိေလသည္။ လိုပုဂံမင္း ေကာင္းေၾကာင္း ေ၇းသားထားခ်က္မ်ားကိုေတြ႕ရွိေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားသား မ်ားက ပုဂံမင္း၏ အေၾကာင္းကိုေျပာဆိုၾကသည္မွာ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံု ကြဲေလသည္။ ၄င္းတုိ႔အဆိုအရ ထင္ရွားသည္႔ အခ်က္ကား ပုဂံမင္းသည္ တန္ခိုးအာဏာ ကို အလြဲသံုးစား ျပဳသည္ ဟုလည္းေကာင္း၊ တို္င္းက်ိဳးျပည္က်ိဳး ကိုေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳဟု လည္ေကာင္း ဆိုၾကေသာ အခ်က္ျဖစ္ေလသည္။ တိုင္းေရးျပည္ ရာကို မင္းက လစ္လ်ဴရႉ ထားသည္႔အတြက္ တန္ခိုးအာဏာ ကိုအလြဲသံုးစား ၍ ေဟာရမ္းမႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

    ေနာက္စြပ္စြဲမႈ တစ္ခုလည္း ရွိပါေသးတယ္ ။ အဲဒါကေတာ့ ဘိုင္ဆပ္ျမိဳ႕၀န္ျဖစ္တာနဲ႔ အမရပူရ ကအမ်ိဳးသားေကာင္း အမ်ိဳးသမီးေကာင္းေတြ မွာ အသက္ေသတဲ့ သူနဲ႔ ဘ၀ပ်က္တဲ့သူနဲ႕ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ေတြမွာ ေတာင္အ၇ွက္ကြဲခဲ့ရတယ္ ဆိုတဲ့စြပ္စြဲခ်က္ပါပဲ။

    ဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အခုလို သမိုင္းအမွန္ကို ျပန္တင္ျပခ်င္ပါတယ္

    ျမန္မာရာဇ၀င္တြင္ အာဏာ အတြက္အေဖကိုသားသတ္ ၊ သားကိုအေဖသတ္ ၊ အစ္ကိုကို ညီသတ္ ၊ ညီကို အစ္ကိုသတ္၊ စေသာ ရႈပ္ေထြးလွေသာ နန္းတြင္ ေရးရာ မွာမင္းညီမင္းသား သို႔မဟုတ္ ဘုရင္ တစ္ပါး ပါးရဲ႕ သစၥာေတာ္ခံအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ရတာ လြယ္ကူတာ ေတာ့မဟုတ္ပါဘုး။ အဲဒီအေျခအေန တြင္ဦးဘို္င္ဆပ္ တို႔ အမႈေတာ္ ထမ္းခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္က ၾကိဳးတန္းေပၚလမ္းေလွ်ာက္ရ သကဲ့သို႔ အႏၱရယ္မ်ားလွပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ ျမိဳ႕ေတာ္ ၀န္ဘို္င္ ဆပ္ ႏွင့္ျမိဳ႕စာေရး ဦးပိန္တို႔အေၾကာင္း ကို ၁၉၉၅ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ မဂၢဇင္းပါ သမိုင္း သုေတသီ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္ခင္ BSc (Dip Ed) ရဲရာဇ၀င္ အေဆာင္ေဆာင္မွ ေမႊေႏွာက္ စုစည္းထားေသာ ေရႊျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဘို္င္ဆပ္ႏွင့္ ျမိဳ႕စာေရး ဦးပိန္ စြပ္စြဲေခ်ပခ်က္ မွ ထုတ္ႏႈတ္ျပီး အနည္းငယ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

    ျမိဳ႕ေတာ္ဦးဘိုုင္ဆပ္ ၊ဦးပိန္ ႏွင့္ပုဂံမင္းတို႔သည္။ ငယ္စဥ္က ေတာင္သမန္အင္း အေနာက္ထိပ္ရွိ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းတြင္ စာအတုူ သင္အံခဲ့ၾကသည္။ ဘို္င္ဆပ္သည္ ပုဂံမင္းသား ၏ယံုၾကည္ခ်က္ သဒၵါ ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံရေသာ လူပ်ိဳေတာ္ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး မင္းသားအလိုက် တာ၀န္မ်ား ေဆာင္ရြက္ခံစား ေတနရေလသည္။ သာယာ၀တီမင္း သည္ မိမိ၏ သားၾကီး ျပည္မင္းသား အားဒဂံုျမိဳ႕မွအျပန္အ ထင္မွားျပီး သာယာ၀တီ မင္း၏ မိဖုရား မျမကေလး၊ ျပည္မင္းသား ႏွင့္ေျမးေတာ္ ကေလးမ်ားသည္ မင္းမိန္ျဖင့္ အကြပ္မ်က္ခံရေလသည္။ ျပည္မင္းသား အသတ္ခံရျပီးေနာက္ သာယာ၀တီ မင္းနတ္ ရြာစံေလသည္။ ပုဂံမင္းက ခမည္းေတာ္အရို္ကအရာ ကို ဆက္ခံခဲ့ေလသည္။ ပုဂံမင္းသည္ မိမိနန္းတက္ ေသာအခါ ဦးဘိုင္ဆပ္၏ အရည္အေသြကို ငယ္စဥ္ ကတည္းက ပင္သိရွိျပီးျဖစ္ ၍ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ခန္႔ျပီး ဦးပိန္ကို စာေရးခန္႔ခဲ့ေပသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္သည္ နန္းျမိဳေတာ္ အတြင္းႏွင့္ျမိဳ႕ျပင္ ႏ်စ္ရပ္စလံဳးကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ ေရႊျမိဳ႕ေတာ္၀န္ပင္ျဖစ္သည္။

    ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဦးဘို္င္ဆပ္ သည္အမရပူရ ျမိဳ႕ေတာ္တြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းမ်ားအနက္ ရွားရွားပါးပါး အုတ္တိုက္ေက်ာင္း ၾကီးတစ္ေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္းခဲ့သည္။ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဦးဘိုင္ဆပ္ သည္အခြန္ အတုပ္ေကာက္ ရာတြင္ တိုင္းသူျပည္သား ႏွင့္မင္းမႈထမ္းမ်ား အေပၚျခားနားျခင္း မျပဳဘဲ မင္းမိန္အတိုင္း စည္းၾကပ္ေကာက္ခံခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အခြန္မေဆာင္လိုေသာ မင္းမႈထမ္းမ်ား၏ မ်က္မုန္းက်ိဳးျခင္းခံ ရေလသည္။ ေနျပည္ေတာ္ ၌ ျပည္မင္းသားသစၥာခံ ဘက္ေတာ္သားမ်ားက လည္းရွိေနပါသည္။ ပုဂံမင္း ၏ သစၥာခံ ဘက္ေတာ္ သားအေပၚ မလိုမုန္းထား မႈမ်ားလည္းရွိၾကေပမည္။

    ဤသည္မွာ ဓမၼတာပင္ျဖစ္သည္။ အျပစ္ဆိုဖြယ္ရာမရွိေပ။ ဦးဘို္င္ဆပ္သည္ လည္းက်မ္း ေတာ္ရြက္ သစၥာ ေတာ္ခံ တစ္ဦး ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေစသည္႔ ကၽြန္ ၊ထယ္သည္႔ႏြား ကြဲသို႔ အမႈေတာ္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းရြက္ရေပသည္။ ပုဂံမင္း ၏ အတိုက္ခံမ်ားအားလံုး မွာလည္း အမႈေတာ္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းရြက္ရေပသည္။ ပုဂံမင္း ၏ အတိုက္အခံအားလံူးမွာလည္း ေရႊျမိဳေတာ္၀န္ ဦးဘိုင္ဆပ္ႏွင့္ ျမိဳ႕စာေရး ဦးပိန္ တို႔ကို မလိုမုန္း တီးၾကေပမည္။ ၄င္းတုိ႔ကဲ့သို႔ သစၥာရွိ မင္းမႈထမ္း လူယံုမ်ားရွိေန၍ ပုဂံမင္းကို လုပ္ၾကံရန္မလြယ္ကူေပ။ ဘိုင္ဆပ္ႏွင့္ ေတာင္သမန္တံတား ဒါယကာ ဦးပိန္တို႔ကို အျပစ္ရွာမွာသာလွ်င္ ပုဂံမင္း၏ ထီးနန္း ကိုလြယ္လင့္တကူ ရရွိေပမည္။ ကေနာင္းမင္းသား ၏ေနာက္လိုက္ အဖြဲ႕မ်ားသည္ လည္းပုဂံမင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ဆန္႕က်င္သူမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။

    ဤအေျခအေနတြင္ ဦးဘိုင္ဆပ္ တုိ႕ကို ဒုကၡေပးလိုေသာ ေနာက္ထပ္ အုပ္စုတစ္ခုကလည္းရွိေနသည္။ ယင္းသည္ အျခားမဟုတ္၊ ပုဂံမင္း မိဖုရား၏ ေမာင္ေတာ္ဦးေက်ာက္လံုး တုိ႔အုပ္စု ျဖစ္သည္။ ၄င္းဦးေက်ာက္လံုးက ဦးဘိုင္ဆပ္ ကိုျမိဳ႕၀န္ ရာထူးမွျဖတ္ ခ် ၍ မိမိျမိဳ႕၀န္ျဖစ္လိုသည္.။

    တစ္ေန႔ ဦးဘိုင္ဆပ္သမီး ကို ဦးေက်ာက္လံုးက ခိုးယူေပါင္းသင္းသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္က သမီးခိုးမႈ ကို မင္းၾကီးအား တိုင္တန္း ရန္နန္းေတာ္သို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ မိဖုရား ၾကီးက မိမိ ၏ ေမာင္ေတာ္ ဦးေက်ာက္လံုး မယား လိုလားမႈကို ပုဂံမင္းအား ၾကိဳတင္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။ ဦးဘို္င္ဆပ္ ပုဂံမင္း ေရွ႕ေတာ္သို႔ ေရာက္၇ွိလာေသာအခါ ဘုရင္က အရိပ္အကဲၾကည္ျပီး …ေယာက္ဖေတာ္ ေမာင္ေက်ာက္လံုး ၏ ေယာကၡၾကီးေနာက္ က်လွခ်ည္လား …က်ီဆည္ ေတာ္မူ ခဲ့ေလသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္ ႏွင့္ေမာင္ေက်ာက္လံုး တို႔လည္း သမီးကိစၥႏွင္ပတ္သက္ျပီး တစ္ဦးႏွစ္တစ္ဦး က်ားႏွင့္ဆင္ကဲ့သို႔ ရန္ေစာင္ေနခဲ့ၾကသည္။

    ထုိအေတာအတြင္း မင္းမႈ ထမ္းနာခံေတာ္ဦေရႊရ သမီး မနစ္ကို ေရႊနားေဋာင္း အမႈႏွင့္ ခ်ဳပ္ထားခဲ့ရမွနာခံေတာ္ ဦးေရႊရ ေတာင္းပန္မႈကို ေထာက္ထားျပီး မနစ္အား လက္မေဖာက္တန္း အခ်ဴပ္ေထာင္မွ လႊတ္ေပးခဲ့ေလသည္။ ဒုတိယအၾကိမ္ မနစ္ကို ဥိေက်ာက္လံုး ၏ အစ္မေတာ္မိဖုရားၾကီးက ေသာက္ေတာ္ေရႊ ဖလား တစ္လံုး ေပ်ာက္ဆံုးမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ မနစ္က ကိုယ္လုပ္ ေတာ္တစ္ပါး ခိုးယူထားေၾကာင္းေခ်ပခဲ့သည္။ မိဖုရားၾကီးလည္း ဦးဘို္င္ဆပ္အား ကိုယ္လုပ္ေတာ္မိဖုရား ငယ္တစ္ပါး ခိုး၀ွက္ထား သည္ဟူ ၍ပင္ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးျပီး စံုစမ္းခိုင္ေလသည္။

    တစ္ေန႔ ပုဂံမင္းတ ရားၾကီး ရုပ္စံုသဘင္ ၾကည္႔ရႈေတာ္ မူေနရာ မွရုတ္တရက္ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ မိဖုရားငယ္ ထံၾကြျမန္း ေတာ္မူခဲ့ ေလသည္။ ဦးဘိုင္ဆပ္ သည္ေရႊဖလား ေပ်ာက္ဆံုးမႈ ကိုစံုစမ္းရန္ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ မိဖုရား ငယ္ထံ ၀င္ေရာက္ခဲ့ ေလသည္။ စစ္ေဆး ေမးျမန္ျပီးအျပန္ ဦးဘို္င္ဆပ္သည္ ပုဂံမင္းတရားၾကီးႏွင့္ ဆံုဆည္းခဲ့သည္။ ပုဂံမင္းတရား ၾကီးရုပ္စံု သဘင္ ၾကည္႕ ေတာ္မူေနရာ မွရုတ္တရက္ မိဖုရား ၾကြေရာက္မူျခင္းသည္ မလိုမုန္းထားသူမ်ား၏ ဆင္ကြက္ပင္ မဟုတ္ပါေလာ။ မိဖုရားငယ္ကလည္း မိမိအေပၚ ယံုမွားသံသယ ရွိေနမႈကို ရွက္ေတာ္မူျပီး လြတ္ေအာင္တိုင္ၾကားေပမည္။ ေနာက္ဆံုးကုန္ေဘာင္ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ၾကီး တတိယအတြဲ စာမ်က္ႏွာ ၈၆- ၈၈ အရ ဦးဘိုင္ဆပ္ ၊ ဦးပိန္ႏွင့္တကြ ငေရႊေဘာ္၊ ငမႈန္ ၊ငရွင္ကေလး ၊ ငက်ားၾကီး၊ ငၾကံ တို႔ကြပ္မ်က္ ျခင္းခံရေပသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ပုဂံမင္း ကိုယ္တိုင္ သူအခ်စ္ဆံုူး ဦးဘို္င္ဆပ္ကို မသတ္ခ်င္ဘဲ သတ္ခဲ့ရေၾကာင္း အင္း၀ေရာက္ သံ တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။

    ဒါေတြကေတာ့ ဦးဘို္င္ဆပ္၊ ဦးပိန္တို႔ ကို မလိုမုန္းတီစြာ မၾကာခဏ အေရးယူခံ ရျခင္းရဲ႕ အဓိက အခ်က္ မ်ားသာျဖစ္ပါတယ္

    မင္းလိုလိုက္ မင္းၾကိဳက္ ေဆာင္ရာတြင္ အခြင့္အေရး ယူေကာင္းယူခဲ့ႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အာဏာသိမ္းရန္ၾကံစည္ သည္ဟူေသာ အေရးအသား မွာသမိုင္းတြင္ရွာမေတြ႕ခဲ့ရပါ။ ဦးဘို္င္ဆပ္ ကြပ္မ်က္ခံရျပီးေနာက္ ဘုရင့္ေယာက္ဖဦးေက်ာက္လံုး ေရႊျမိဳ႕ေတာ္၀န္ျဖစ္လာျခင္း ျဖင့္ ဦးဘို္ငဆပ္အေပၚ အထင္အျမင္ လြဲမွားေစေသာ အေရးအသားမ်ားမွ မည္သူဘက္ကေန လာခဲ့သည္ကို သိရွိေလာက္ျပီဟု ယူဆပါသည္။ ပုဂံမင္းသစၥာခံ ဘကေတာ္သား ဆူးေျငာက္ခုတ္ အားလံုးကို ေတာရွင္း ထားျပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပုဂံမင္းအား လြယ္လင့္တကူ နန္းခ် ႏုိင္ခဲ့ေလသည္။

    မွားယြင္းတဲ့အကိုးကား ေတြ ထင္ရာစြပ္စြဲ လြဲမွားတဲ့ေကာက္ခ်က္ ေတြကို တစ္ဖတ္သတ္ ေရးၾကတာ ေတြဟာမၾကာမဏ ေတြ႔ရပါတယ္။

    ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ၊ၾသဂုတ္ လထုတ္ ရနံသစ္မဂၢဇင္းမွာ ေမာင္၀မ္းဆန္း (သံျဖဴဇရပ္) က ျမိဳ႕၀န္ဘို္င္ဆပ္၊ေတာင္ သမာန္အင္းျဖတ္ ဦးပိန္တံတား အေၾကာင္းတစ္လြဲေတြ ေရးလို႔ စာေရးသူက အိတ္ဖြင့္ေပးစာေလး တစ္ခုေရးေပးဖုူးတယ္။ အခုတစ္ခါ ၁၆.၉.၂၀၀၉ ထုတ္ News Watch Weekly ေစာင့္ၾကည္႔သတင္း ဂ်ာနယ္မွာ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြခံ ေတာင္သမာန္ တံတာၾကီး ဂုဏ္ျဒပ္ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ တစ္လြဲေရးသား လာျပန္ပါတယ္ ။သမိုင္းတစ္ေခတ္မွာ သူဘက္ကိုယ္ဘက္ ျပသနာေတြ အၾကားမွာ ကိုယ့္အုပ္စု မဟုတ္ရင္ စြပ္စြဲ ပုတ္ခတ္ေရး တက္ၾကတဲ့ အစဥ္အလာ အရေရး သားထားတဲ့ သို႔မဟုတ္ စြပ္စြဲေျပာဆိုတက္တဲ့ အတင္းစကားေတြကို အေလးထား ေ၇းသားလာၾကေတာ့ မလိုလားအပ္တဲ့ အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္ ။

    ဒါေၾကာင့္ ဘယ္စာေရး ဆရာပဲျဖစ္ျဖစ္ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံသားျမန္မာ မြတ္စလင္ အေၾကာင္း ေရးေတာ့မယ္ဆိုရင္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ထုတ္ ရာဇ၀င္ ပါေမာကၡ ေရႊျပည္ဆရာဦးဘတင္တည္းျဖတ္ျပီး ရာဇ၀င္သုေတသိီဆရာၾကီး ေရႊဘိုဦးဘဦး ေရးတဲ့ ေ၇ႊမန္းအႏွစ္တရာျပည္႕ ဗမာမြတ္စလင္တို႔ ၏ အထၱဳပတၱိ စာအုပ္အပါအ၀င္ ဆရာခ်ယ္ တုိ႕ပသီဦးကိုကိုေလး တို႔လို သမိုင္း သုေတသီ ေတႊရဲ႕စာအုပ္ ေတြကိုလည္း ေလ႔လာျပီးမွ ေရးသား သင့္ၾကပါတယ္ ။ ဒါမွလည္း ကၽြန္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ အေမြကို အားလံုး ၀ိုင္း၀န္း ထိန္းသိမး္ ႏုိင္ၾကမွာ ပါ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပရင္း………..

    စာေရးဆရာ ေမာင္သဲနီ တင္ျပသည္။ မြတ္စလင္သတင္းစဥ္ မွကူးပါသည္။

    မွတ္ခ်က္- ေဖေဖာ္ဝါရီ  ၁၁၊ ၂၀၁၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီးေသာ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။