News @ M-Media

Tag: Afghanistan

  • အာဖဂန်တွင် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို တရုတ်တိုးမြှင့်မည်

    အာဖဂန်တွင် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို တရုတ်တိုးမြှင့်မည်

    ဇူလိုင် ၆၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တိုးမြှင့်လုပ်ကိုင်သွားမယ်လို့ တရုတ်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    တရုတ်သံအမတ် ၀မ်ယူဟာ တာလီဘန် ဘေးအန္တရာယ် စီမံခန့်ခွဲရေး တာ၀န်ရှိသူနဲ့အတူ မနေ့က လူသိရှင်ကြား သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ လုပ်ခဲ့တာပါ။

    ၀မ်ယူက ဇွန်လ ၂၂ ရက်နေ့ ငလျင်ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသူတွေကို ကူညီဖို့အတွက် ကန်ဒေါ်လာ ၈ သန်း ထောက်ပံ့ပေးအပ်သွားမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ရေရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းတွေ အကောင်အထည် ဖော်သွားမယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

    တာလီဘန်အစိုးရကို နိုင်ငံတကာက အသိအမှတ်မပြုဘဲ တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်းကသာ အသိအမှတ်ပြုထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    တရုတ်ဟာ ကုန်သွယ်ရေးကို အဓိကထားမှာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့လည်း ၀မ်ယူက ပြောပါတယ်။

    နိုင်ငံတကာက တာလီဘန်ကို မလွှဲဘဲ ခေတ္တသိမ်းဆည်းထားတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ပိုင် နိုင်ငံခြားအရန်ငွေတွေကို ပြန်ပေးဖို့ ၀မ်ယူက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

    Ref: CNA

  • အာဖဂန်ရှိ ငလျင်ဒဏ်ခံရသူများ ကူးစက်ရောဂါအန္တရာယ် ရှိနေ

    အာဖဂန်ရှိ ငလျင်ဒဏ်ခံရသူများ ကူးစက်ရောဂါအန္တရာယ် ရှိနေ


    ဇွန် ၂၇၊ ၂၀၂၂

    M-Media 


    – ငလျင်ဒဏ်ခံခဲ့ရတဲ့ အာဖဂန်နိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းမှာ နောက်ဆက်တွဲ ကူးစက်ရောဂါ ပြဿနာတွေ ရင်ဆိုင်ရမယ့် အန္တရာယ် ရှိနေပါတယ်။ 

    ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်က ငလျင်ကြောင့် အနည်းဆုံး လူ တစ်ထောင်လောက် သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ နေအိမ်ပေါင်း တစ်သောင်းကျော် ပျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒဏ်ရာရရှိသူ အရေအတွက်က ၂၀၀၀ လောက် ရှိနေပါတယ်။ 

    သန့်ရှင်းတဲ့ အစားအသောက်နဲ့ သောက်သုံးရေ မရတာကြောင့် ငလျင်ဒဏ် ခံစားရတဲ့ ဒေသတွေမှာ ၀မ်းရောဂါလို ကူးစက်ရောဂါတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာရုံး OCHA က ပြောပါတယ်။ 

    တာလီဘန်အစိုးရ ကျန်းမာရေး၀န်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရှာရာဖတ် ဇာမန်က သူတို့အစိုးရဟာ တတ်နိုင်သလောက် လုပ်ဆောင်နေပမယ့် လိုအပ်ချက်တွေရှိနေသေးကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်း၊ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ အကူအညီတွေပေးပို့ဖို့ မေတ္တာရပ်ခံကြောင်း ပြောကြားထားပါတယ်။ 

    လတ်တလောမှာ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ပြည်ပနိုင်ငံတစ်ချို့က ငလျင်ဒဏ်ခံစားရတဲ့ အာဖဂန်ပြည်သူတွေအတွက် အကူအညီတွေ ပေးပို့ထားပါတယ်။ 

    Ref: CNA 

  • အမျိုးသမီးများ ပညာရေးအတွက် အာဖဂန်တွင် လျှို့၀ှက်ကျောင်းများ ပေါ်လာ

    အမျိုးသမီးများ ပညာရေးအတွက် အာဖဂန်တွင် လျှို့၀ှက်ကျောင်းများ ပေါ်လာ

    မေ ၁၈၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -တာလီဘန်လက်ထက် အမျိုးသမီးတွေ ပညာသင်ကြားခွင့် ပိတ်ပင်ခံရမှုကြောင့် အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ လျှို့၀ှက် အမျိုးသမီးစာသင်ကျောင်းတွေ ပေါ်လာပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် သြဂုတ်လက အမေရိကန်တွေ ထွက်သွားတဲ့အချိန် အာဖဂန်တစ်နိုင်ငံလုံးကို ပြန်သိမ်းပိုက်လိုက်တဲ့ တာလီဘန်တို့ဟာ အဲဒီအချိန်ကစပြီး အမျိုးသမီးတွေကို အလယ်တန်းကစပြီး ပညာသင်ခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေက သူတို့ရဲ့ပညာရေး ရှေ့ဆက်နိုင်ဖို့အတွက် လျှို့၀ှက်ကျောင်းတွေ တည်ထောင်ကာ ပညာသင်ယူနေကြပါတယ်။

    “တာလီဘန်ရဲ့ရန်ကို ကျွန်မတို့သိတယ်။ စိုးလည်းစိုးရိမ်ပါတယ်” လို့ ကျောင်းဖွင့်ထားတဲ့ ဆရာမတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ မိန်းကလေးငယ်တွေ ပညာတတ်ရေး အန္တရာယ်နှုတ်ခမ်း၀လျှောက်ရလည်း တန်တယ်လို့ သူမက ဆိုပါတယ်။

    လျှို့၀ှက်ကျောင်းတွေဖြစ်ပေမယ့် တူညီ၀တ်စုံတွေ၊ သင်ရိုးတွေ၊ စာသင်စားပွဲတွေနဲ့ ကျကျနန ဖွင့်ထားကြတာပါ။

    “တတ်နိုင်သမျှ သိုသိုသိပ်သိပ် လုပ်နေပါတယ်။ သူတို့တွေ့ပြီး ကျွန်မကိုဖမ်းဆီးရိုက်နှက်လည်း မမှုပါဘူး”

    ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွေ အာဏာရစဥ်ကလည်း တာလီဘန်တွေဟာ အမျိုးသမီးတွေကို ပညာသင်ခွင့်၊ အလုပ်လုပ်ခွင့် မပေးပါဘူး။ အခုတစ်ခေါက်မှာတော့ အမျိုးသမီးတွေကို ပညာသင်ခွင့်ပေးမယ်လို့ နိုင်ငံတကာကို ကတိပြုခဲ့ပေမယ့် ဒီကတိကို တာလီဘန်တို့ မတည်ပါဘူး။

    ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လက အမျိုးသမီးတွေ ကျောင်းတက်လို့ရပြီလို့ ကြေငြာခဲ့ပေမယ့် နာရီပိုင်းအတွင်းမှာပဲ တာလီဘန်က ပြန်လည်ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

    လျို့၀ှက်ကျောင်းတွေမှာ တက်နေရတဲ့ ကျောင်းသူတွေက လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပညာသင်ယူခွင့် ရချင်နေကြပါတယ်။

    “သမီးဒီမှာတက်နေတာ ၂ လရှိသွားပြီ။ ကျောင်းတွေလည်း ပြန်မဖွင့်သေးဘူး။ အရမ်း စိတ်မကောင်းဖြစ်ရပါတယ်” လို့ ၁၉ နှစ်အရွယ် ကျောင်းသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

    ဘာပဲဖြစ်နေဖြစ်နေ ပညာဆက်လက်သင်ယူသွားမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်မျိုး အာဖဂန်အမျိုးသမီးငယ်တွေမှာ ရှိနေပါတယ်။

    “သတ္တိရှိပါ။ ကိုယ်တိုင်က ရဲရင့်နေရင် ဘယ်သူမှ တားဆီးလို့ မရပါဘူး”

    တစ်ချို့တာလီဘန်အဖွဲ့၀င်တွေက အမျိုးသမီးတွေကို ပညာသင်ကြားခွင့် ပေးချင်ပေမယ့် သြဇာရှိတဲ့ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေကတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပညာရေးကို အားမပေးဘူးလို့ တာလီဘန်နဲ့နီးစပ်တဲ့ သတင်းရင်းမြစ်တွေက ပြောပါတယ်။

    တာလီဘန်ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တစ်ချို့ဟာ သူတို့ရဲ့သမီးတွေကို ကာတာနဲ့ ပါကစ္စတန်တို့လို နိုင်ငံတွေကိုပို့ကာ ကျောင်းတက်စေတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း ထွက်နေပါတယ်။

    စည်းရုံးရေး

    တစ်ချို့ အစ္စလာမ်ဘာသာရေးပညာရှင်တွေကတော့ အမျိုးသမီးတွေကို ပညာသင်ကြားခွင့်ပေးရေး တာလီဘန်တွေကို စည်းရုံးဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။

    ပါကစ္စတန်နဲ့ကပ်နေတဲ့ အာဖဂန်နယ်စပ်မှာ မဒ်ရာဆာကျောင်းဖွင့်ထားတဲ့ ရှိခ်ရာဟီမွလ္လာ ဟက်ကာနီဟာ မြို့တော်ကာဘူးလ်အထိသွားပြီး တာလီဘန် အကြီးတန်းခေါင်းဆောင်တစ်ချို့နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။

    တမန်တော် မိုဟာမက်ခေတ်မှာရော အဲဒီနောက်ပိုင်း အစ္စလာမ့်ပညာရှင်တွေရဲ့ ခေတ်မှာရော အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပညာရေးကို အားပေးခဲ့တဲ့ အထောက်အထား ကျမ်းကိုးကျမ်းကားတွေကို သူက ပြပါတယ်။

    “အစ္စလာမ့်ရှရီအသ်မှာ အမျိုးသမီးတွေ ပညာရေးကိုပိတ်ပင်တဲ့ ကိစ္စမျိုး ရှိကိုမရှိပါဘူး။ အမျိုးသမီးတွေ မဖြစ်မနေပညာသင်ရမယ်ဆိုတာ ကျမ်းကြီးကျမ်းငယ်အသွယ်သွယ်မှာ ပါပြီးသားပါ။ အာဖဂန်လို၊ ပါကစ္စတန်လို အစ္စလာမ့်အသိုင်း၀ိုင်းမှာ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် နေမကောင်းဖြစ်ပြီဆိုပါတော့။ သူသွားပြစရာ အမျိုးသမီးဆရာ၀န်ရှိနေတော့ ပိုမကောင်းဘူးလား”

    ဟီရတ်နဲ့ ပက်တီယာလို အာဖဂန်က ပြည်နယ်တွေမှာ ဒေသတွင်း အစ္စလာမ်ဘာသာရေးပညာရှင်တွေက အမျိုးသမီးတွေ ပညာသင်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဓမ္မသတ်အမိန့်တွေ ထုတ်ပြန်လာကြပါတယ်။

    အာဖဂန်မှာ အခုဖွင့်ထားတဲ့ လျှို့၀ှက်အမျိုးသမီးကျောင်းတွေဟာ တစ်နေ့ကို တစ်နာရီကနေ နှစ်နာရီလောက်အထိ သင်္ချာ၊ ဇီ၀ဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒနဲ့ ရူပဗေဒ ဘာသာရပ်တွေကို အဓိကထား သင်ကြားပေးနေပါတယ်။

    ဒီကျောင်းတွေမှာ လာတက်ဖို့ ကျောင်းသူအများအပြား စာရင်းပေးကြပြီး၊ နေရာအခက်အခဲလိုကိစ္စမျိုး၊ ဘယ်လောက်အထိ သိုသိုသိပ်သိပ် လုပ်နိုင်မလဲဆိုတာမျိုး စတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

    အမျိုးသမီးတွေအတွက် အစိုးရစာသင်ကျောင်းတွေ လတ်တလောမှာ ပြန်ဖွင့်ဖို့ မရှိပေမယ့် အမျိုးသမီးငယ်တွေ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေး လုပ်နိုင်သမျှ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ ဆရာမတွေက ဆုံးဖြတ်ထားကြပါတယ်။

    “ဒါဟာ ပညာတတ်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ကျွန်မရဲ့တာ၀န်ပါ။ ပညာမီးရှူးတိုင်ကပဲ ဘ၀အမှောင်တိုက်ကို ခွင်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”

    Ref: BBC

    mmInternationalNews

  • တာလီဘန်က ပြည်သူများအပေါ် ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်မှုများ ထပ်တိုးလုပ်ဆောင်

    တာလီဘန်က ပြည်သူများအပေါ် ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်မှုများ ထပ်တိုးလုပ်ဆောင်

    မတ် ၂၈၊ ၂၀၂၂

    M-Media 


    -အမျိုးသမီးတွေကို တစ်ယောက်တည်း လေယာဥ်စီးခွင့် မပေးတာအပါအ၀င် တာလီဘန်က အာဖဂန်ပြည်သူတွေအပေါ် ကန့်သတ်ချုပ်ခြယ်မှုတွေ ထပ်တိုး လုပ်ဆောင်လိုက်ပါတယ်။ 

    ဘီဘီစီက သတင်းတွေကို မလွှင့်ဖို့ ပြည်တွင်းသတင်းဌာနတွေကို ညွှန်ကြားတာ၊ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးတွေ တွဲပြီး ပန်းခြံတွေမှာ သွားရောက်လည်ပတ်မှု ပိတ်ပင်တာ၊ အစိုးရ၀န်ထမ်းတွေမှာ အမျိုးသားတွေ မုတ်ဆိတ်မထားမနေရ၊ ဦးထုပ် ဒါမှမဟုတ် ခေါင်းပေါင်း မဆောင်းမနေရ၊ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ၀တ်စုံကို မ၀တ်မနေရ စတာတွေ ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် သြဂုတ်လက အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့တဲ့ တာလီဘန်ဟာ အမျိုးသမီးတွေကို ကျောင်းတက်ခွင့်မပေးတာ၊ အစိုးရဌာနတွေမှာ အလုပ်လုပ်ခွင့်မပေးတာ စတဲ့ ကန့်သတ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ထားတာပါ။ 

    ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပ်ိုင်း ပြည်တွင်း လေကြောင်းလိုင်းတွေကို ပေးပို့တဲ့ ညွှန်ကြားစာမှာတော့ အုပ်ထိန်းသူ အမျိုးသားတစ်ဦးမပါ၀င်ရင် အမျိုးသမီးတွေကို လေယာဥ်စီးခွင့်မပြုဖို့ အမိန့်ပေးထားပါတယ်။ 

    အစိုးရ၀န်ထမ်းတွေ မုတ်ဆိတ်ထားမထား၊ သတ်မှတ်၀တ်စုံ ၀တ်မ၀တ်ကို တာလီဘန်အာဏာပိုင်တွေက ရှောင်တစ်ခင်၀င်ရောက်စစ်ဆေးတာမျိုး တနင်္လာနေ့က စတင်ပြုလုပ်နေပြီး မလိုက်နာရင် ၀င်ခွင့်မပေးတာ၊ အလုပ်ဖြုတ်တာတွေအထိ လုပ်မယ်လို့ သတိပေးထားပါတယ်။ 

    ပန်းခြံတွေမှာ တရား၀င် လက်ထပ်ထားတဲ့ စုံတွဲတွေ၊ ဆွေမျိုးသားချင်းတွေ၊ မိသားစုတွေတောင် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး အတူသွားရောက်ခွင့် မပေးဘဲ၊ အမျိုးသမီးတွေအတွက် ၃ ရက်၊ အမျိုးသားတွေအတွက် ၄ ရက် တာလီဘန်က ရက်သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ 

    Ref: AP

  • မိန်းကလေးများအတွက် ကျောင်းဖွင့်ပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် တာလီဘန်က ပြန်ပိတ်

    မိန်းကလေးများအတွက် ကျောင်းဖွင့်ပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် တာလီဘန်က ပြန်ပိတ်

    မတ် ၂၃၊ ၂၀၂၂

    M-Media 


    -အလယ်တန်းနဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသူ မိန်းကလေးတွေကို ကျောင်းတက်ခွင့်ပြုပြီး နာရီပိုင်းအရာမှာပဲ တာလီဘန်က ပြန်ပိတ်လိုက်ပါတယ်။

    တန်းနဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသူ မိန်းကလေးတွေကို ကျောင်းတက်ခွင့်ပြုပြီး နာရီပိုင်းအရာမှာပဲ တာလီဘန်က ပြန်ပိတ်လိုက်ပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် သြဂုတ်လ တစ်နိုင်လုံးကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း အလယ်တန်းနဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသူတွေကို တာလီဘန်က ကျောင်းတက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး ၇ လအကြာမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဒီကနေ့မှာ ကျောင်းပြန်တက်ခွင့် ပေးခဲ့တာပါ။ 

    ဒါပေမယ့် ခွင့်ပြုပြီး နာရီပိုင်းအကြာမှာပဲ တာလီဘန်ရဲ့ ပညာရေး၀န်ကြီးဌာနက အစ္စလာမ့်ဥပဒေ၊ အာဖဂန်ယဥ်ကျေးမှုနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖန်တီးပြီးတဲ့အချိန်အထိ ၆ တန်းအထက် မိန်းကလေးတွေကို ကျောင်းတက်ခွင့်မပြုဘူးလို့ ထပ်မံ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ 

    ဘာ့ကြောင့် ဒီလို ပြန်လည်ပိတ်ပင်တာလဲဆိုတာ ပြောခွင့်မရှိတဲ့အတွက် မပြောနိုင်ဘူးလို့ တာလီဘန် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အီနာမူလာ ဆာမန်ဂါနီက AFP သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။ 

    လန်ဒန်အခြေစိုက် အာဖဂန်နိုင်ငံရေးသမားနဲ့ ဂျာနယ်လစ်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ရှူကရီယာ ဘာရက်ဇိုင်က တာလီဘန်ရဲ့ ဒီလုပ်ရပ်ဟာ အလွန် စိတ်ပျက်စရာကောင်းပြီး၊ သူတို့စကားကို ယုံလို့မရဘူး၊ ကတိမတည်ဘူးဆိုတာ ဒီအဖြစ်အပျက်က ပြသနေကြောင်း ၀ေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ 

    “အလယ်တန်းနဲ့ အထက်တန်းကျောင်းတွေကို မိန်းကလေးတွေ တက်လို့မရအောင် ပိတ်ပင်တယ်။ မူလတန်းကျောင်းလည်း တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဖွင့်မပေးသေးပါဘူး။ ပြည်နယ်အများစုမှာ မိန်းကလေးတွေဟာ မူလတန်းတောင် သင်ခွင့်မရပါဘူး။ တာလီဘန်တွေဟာ အရင်ကလို မိန်းကလေးတွေရဲ့ ပညာရေးကို ဆန့်ကျင်နေတုန်းပါ”

    Ref: Aljazeera