Tag: article

ဆန္႕က်င္ဖက္ သံဃာမ်ား (ဘာသာျပန္)

ဇြန္ ၂၀၊၂၀၁၃
M-Media
ဘာသာျပန္္-သာကီထက္ေကာင္း

မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရး ၉၆၉ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား၏ ႀကီးစုိးလာေသာပံုရိပ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ဆိုင္မ်ား၊ အငွားယာဥ္ေရွ႕ဖက္မွန္ခ်ပ္မ်ား၌ အမ်က္ႀကီးစြာ စူးစိုက္ႀကည့္သေယာင္ ေပၚလြင္လ်က္ ရိွသည္။ လမ္းမမ်ားတေလွ်ာက္ ပ်ံက်ေခြေရာင္းသူမ်ားထံမွတဆင့္ နာမည္ႀကီး ၉၆၉ ဂုိဏ္းဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႕၏ တရားမ၀င္ DVD တရားေခြမ်ားမွာလည္း ကိုးရီးယား ဇာတ္လမ္းတြဲေခြမ်ားႏွင့္အၿပိဳင္ ေရာင္းေကာင္းလ်က္ ရိွေနသည္။ ယင္းစစ္ဆင္ေရးမွာ ထင္သာျမင္သာ က်ယ္ျပန္႕လာသည့္တိုင္ေအာင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္မြတ္စ္လင္မ္တို႕အၾကားေသြးခြဲေရး ၄င္းတို႕၏အစြန္းေရာက္တရားမ်ားသည္ လူတိုင္းက လက္ခံယံုၾကည္ေသာအေနအထားသို႕ ေရာက္မလာခဲ့ေခ်။

ဤအျငင္းပြားဖြယ္ရာလႈပ္ရွားမႈအျမင္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၉၆၉ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ျမနန္းဆရာေတာ္ ဥဴးသဓမၼ ကိုလည္းေကာင္း၊ ၉၆၉ ဆန္႕က်င္သူဘုန္းေတာ္ႀကီး ဥဴးပ႑၀ံသ ကိုလည္းေကာင္း ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့သည္။

“ တိုင္းျပည္မၿငိမ္သက္မႈေနာက္ကြယ္၌ ၉၆၉ ရိွသည္ဆိုျခင္းမွာ အဓိပၸာယ္မဲ့စကား ဟူသည့္အျမင္ ”

(ျမနန္းဆရာေတာ္ ဥဴးသဓမၼ ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)

(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ဆိုတာ ဘာပါလဲ ?
(ေျဖ) ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃ ဆိုတဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ႕ယံုၾကည္ခ်က္ဗဟိုစည္းမ်ဥ္း ရတနာသံုးပါး ျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားမွာ ဒီအခ်က္ေတြ ရိွမေနယင္ အယူ၀ါဒ ပ်က္သုဥ္းတာပါဘဲ။ ၉၆၉ က ဒီသံုးခ်က္ကို ကိုယ္စားျပဳတာ။ ဗုဒၶ၀ါဒကိုယ္စားျပဳ ဂဏာန္းနံပါတ္ကို တီထြင္ထားရတာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အေပါင္း ရတနာသံုးပါးကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေရးအတြက္ ႏိႈးေဆာ္ခ်က္တစ္ရပ္၊ စိတ္မ၀င္စားသူမ်ားအၾကား သာသနာျပန္႕ပြားလာေရးအတြက္ ႏိႈးေဆာ္မႈတစ္ခုသာျဖစ္တယ္။

(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈက အခ်ိန္ကာလ ဘယ္ေလာက္ၾကာပါၿပီလဲ ?
(ေျဖ) သာသနာျပန္႕ပြားေရးအတြက္ ဘုန္းဘုန္းလုပ္ကိုင္ေနတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ၉၆၉ နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ေျခာက္လပဲ ရိွပါေသးတယ္။ ဒါဟာ ရာနဲ႕ခ်ီတဲ့သံဃာေတာ္ေတြကို ဗုဒၶဓမၼသင္ၾကားေပးေနၾကတဲ့ ေမာ္လၿမိဳင္က ဓမၼာစရိယ ဆရာေတာ္ေတြဆီက ျမစ္ဖ်ားခံေပါက္ဖြား လာျခင္းျဖစ္တယ္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္ခဲ့ၾကတယ္။

(ေမး) ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလို႕ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕လက္ခံထားၾကတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႕ တစ္စံုတစ္ရာ မွတ္ခ်က္ေပးမိန္႕ၾကားလိုတဲ့အခ်က္မ်ား ရိွပါသလား ?
(ေျဖ) ဒါက ထင္ေယာင္ထင္မွားကိစၥသာျဖစ္ပါတယ္။ အျခားဘာသာတရားေတြကို အလိုမရိွေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္ဟာ ဘုန္းဘုန္းတို႕နဲ႕ ဘာမွမသက္ဆိုင္ပါဘူး။ ဘုန္းဘုန္းတို႕က ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အလုပ္လုပ္ျခင္းသာျဖစ္တယ္။ ဘုန္းဘုန္းတို႕လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ လူထုက အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တျခားဘာသာတရားေတြကို အႏိုင္ယူဖို႕ ဘုန္းဘုန္းတို႕ လုပ္ေနတာမဟုတ္ဘူး၊ မိမိဘာသာတရားကို ခိုင္မာေအာင္ျပဳလုပ္ေနျခင္းသာျဖစ္တယ္။

(ေမး) မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရး လတ္တစ္ေလာအၾကမ္းဖက္မႈေတြကိုၾကည့္ယင္ ဖ်က္ဆီးခံအေဆာက္အဦနံရံေတြမွာ ၉၆၉ သေကၤတေတြကို ေဆးမႈတ္ေရးသားထားေတြ႕ရေတာ့ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ကြယ္မွာ ၉၆၉ တည္ရိွေနတာလား ?
(ေျဖ) ဒီအမွတ္သေကၤတကို လူေတြဘယ္လိုအသံုးခ်ၾကသလဲဆိုတာ ဒကာတို႕ သတိထားအပ္တယ္။ လူတစ္ခ်ဳိ႕ဟာ မိမိတို႕အေရးကိစၥအတြက္ ဒါကို ခုတံုးလုပ္အသံုးခ်တာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုန္းဘုန္းတို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ ပန္းတိုင္က အဲ့ဒါမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ေမာ္လၿမိဳင္က ၉၆၉ စတင္ျမစ္ဖ်ားခံလာပံုကို ထပ္ၿပီး အသိေပးပါရေစ။ အကယ္၍ ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ဒီပဋိပကၡေတြျဖစ္လာဖို႕ ႀကံစည္ခဲ့မယ္ဆိုယင္ ေမာ္လၿမိဳင္ဟာ ပထမဆံုးပစ္မွတ္ျဖစ္ေနမွာေပါ့။ ဘုန္းဘုန္းတို႕ ၉၆၉ တရားပြဲျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ေတာင္ပိုင္းနဲ႕ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသေတြမွာ ဘာသာေရးပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ သတင္းတစ္စံုတစ္ရာမွ မရရိွေသးပါဘူး။ ဒီအခ်က္ေတြကိုၾကည့္ယင္ လူအခ်ဳိ႕က ဒီအမွတ္သေကၤတကို တလြဲအသံုးခ်ေနတယ္လို႕ သံုးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။

(ေမး) တကယ္လို႕ ဒီသေကၤတကို လူထုက တလြဲအသံုးခ်တယ္ဆိုယင္ သူတို႕နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား မိန္႕ၾကားလိုတာ ရိွပါသလဲ ?
(ေျဖ) ရတနာသံုးပါးဟာ လူေတြရဲ႕အသိစိတ္ထဲကို ၿငိမ္းခ်မ္းမႈစီးဆင္းေစတဲ့ ေရအလား ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ေရတိုက္ေကၽြးသူမ်ားနဲ႕တူပါတယ္။ ဒီအရာထဲ လူအခ်ဳိ႕ အဆိပ္ခပ္ျခင္းကိစၥက ဘုန္းဘုန္းတို႕နဲ႕ ဘာမွမပတ္သက္ပါဘူး။ သူတို႕ဟာ တလြဲအသံုးခ်ေနတယ္လို႕ဘဲ ဆိုရမွာျဖစ္တယ္။ သူတို႕ရဲ႕မိုက္မဲမႈကို ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအမွတ္သေကၤတကို လြဲမွားစြာအသံုးခ်ျခင္းက ဘာသာေရးအရ မမွန္ကန္ဘူး။ မိမိတို႕ရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိးအတြက္ ဘာသာေရးကို ခုတံုးမလုပ္ၾကဖို႕ သတိေပးလိုပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ရလဒ္ဆိုးနဲ႕ အဆံုးသတ္သြားပါလိမ့္မယ္။

(ေမး) ဒီလႈပ္ရွားမႈကေန ဘာသာေရးဆိုင္ရာပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႕ စဥ္းစားခဲ့ဖူးပါသလား ?
(ေျဖ) ရိုးရိုးသားသားဆိုရယင္ေတာ့ မေတြးမိခဲ့ဖူးပါဘူး။ ေယာင္လို႕ေတာင္ မစဥ္းစားမိဖူးပါဘူး။ ကနဦးက ေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုင္း ဘုန္းဘုန္းတို႕က (တရား)ေရေအးတိုက္ေကၽြးသူေတြပါ။ မေကာင္းတဲ့အက်ဳိးဆက္ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ေဟာေျပာခြင့္ ပိတ္ပင္မယ္ဆိုယင္ေတာ့ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္မရိွဘူးလို႕ ေဖာ္ျပရာေရာက္ေနပါတယ္။ မတည္ၿငိမ္မႈအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အရာေတြဟာ မျဖစ္သင့္မျဖစ္အပ္တဲ့အရာေတြလို႕ဘဲ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။

(ေမး) ၉၆၉ တရားပြဲေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရဲ႕ဆိုင္ေတြမွာသာ၀ယ္ယူၾကဖို႕ တိုက္တြန္းေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ခ်ဳိးႏွိမ္မႈလုပ္ရပ္လို႕ မထင္ျမင္မိဘူးလား ?
(ေျဖ) ဘာသာျခားေတြနဲ႕အေရာင္းအ၀ယ္မလုပ္ရဘူးလို႕ ဘုန္းဘုန္းကေတာ့ ေဟာေျပာခဲ့တာမ်ဳိး မရိွဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအခ်င္းခ်င္း ကူညီရိုုင္းပင္းၾကဖို႕ဘဲ အားေပးခဲ့တယ္။ တျခားဘာသာ၀င္ေတြက သူတို႕အခ်င္းခ်င္းရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကိုသာ အားေပးၾကဖို႕ မၾကာခဏ ေရွ႕တန္းတင္ေနေလေတာ့ ဘုန္းဘုန္းတို႕လည္း ကိုယ့္ဘာသာ၀င္အခ်င္းခ်င္းရဲ႕စီးပြားေရးကို အားေပးကူညီမႈ မျပဳအပ္ေပဘူးလား။ တကယ္လို႕ သူတို႕(မြတ္စ္လင္မ္ေတြ) မွာ ဒီစည္းမ်ဥ္းမ်ဳိး အမွန္တကယ္ရိွေနတယ္ဆိုယင္ ဘုန္းဘုန္းတို႕လည္း ဗုဒၶဘာသာတည္တံ့ဖို႕ ကိုယ္ပိုင္စည္းမ်ဥ္းကို ျပဳလုပ္ၾကရမွာပါဘဲ။

(ေမး) ဗုဒၶ၀ါဒက အႏၱရာယ္ရိွတဲ့အေနအထားကို က်ေရာက္ေနၿပီလား ?
(ေျဖ) ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ အထြန္းကားဆံုး တစ္ခုတည္းေသာတိုင္းျပည္ျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ဘာသာအယူ၀ါဒကို စိတ္၀င္စားမႈေလ်ာ့နည္းလာတာနဲ႕အမွ် ဘုန္းဘုန္းတို႕သာသနာဟာလည္း အႏၱရာယ္အေနအထားကို ေရာက္ရိွသြားႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြကို ဘာသာေရးမွာ ပိုမိုစိတ္အားထက္သန္လာေစဖို႕ ဘုန္းဘုန္းတို႕ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္တယ္။

(ေမး) ၉၆၉ ဟာ အျမင္က်ဥ္းအစြန္းေရာက္တဲ့ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈျဖစ္တယ္လို႕ဆိုေနသူမ်ားအေပၚ ဘယ္လိုတုန္႕ျပန္မိန္႕ၾကားလိုပါသလဲ ?
(ေျဖ) ဘုန္းဘုန္းတို႕ရဲ႕လုပ္ငန္းစဥ္ကို အနီးကပ္မေလ့လာဘဲ ေျပာဆိုေနၾကသူေတြသာျဖစ္တယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ ပညာရိွဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကေန ဦးေဆာင္ေနတဲ့အတြက္ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ဘာသာေရးအယူအဆအေတြးအျမင္ မဟုတ္ဘူး၊ အလြန္အေျမာ္အျမင္ႀကီးတဲ့အရာလို႕ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ေပးခဲ့တဲ့ဥပမာအတိုင္း ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ရတနာသံုးပါးဆိုတဲ့ (တရား)ေရေအးတိုက္ေကၽြးသူမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း ကမာၻသိေအာင္ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ အျခားဘာသာတရားေတြကို အလိုမရိွေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္ဟာ ဘုန္းဘုန္းတို႕နဲ႕ ဘာမွမသက္ဆိုင္ပါဘူး။ ဘုန္းဘုန္းတို႕က ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အလုပ္လုပ္ျခင္းသာျဖစ္တယ္။

၉၆၉ ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး တရားပြဲ ရုပ္သံမွတ္တမ္းမ်ား ၾကည့္ရႈ႕ရန္

http://www.youtube.com/watch?v=viFU8KvvNYI&list=PLrN3vEHYCFKLVqhj_q2JJEDw6nYSNvQa0&index=1

ကရင္ျပည္နယ္က ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္စဥ္ေတြထဲက တခု

“ ရဟန္သံဃာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား အသံုးခ်ခံေနရသည္ ဟူေသာ အျမင္ ”

(ဆရာေတာ္ ဥဴးပ႑၀ံသ ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)

(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈအေပၚ ယံုၾကည္မႈ ရိွပါသလား ?
(ေျဖ) လံုး၀ အယံုအၾကည္ မရိွပါဘူး။ တကယ္လို႕ ဒီလႈပ္ရွားမႈက တရားႏွလံုးသြင္းဖို႕ ဒါမွမဟုတ္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ျပန္႕ပြားဖို႕သာဆိုယင္ သိပ္ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခု ဘာျဖစ္လာသလဲ။ လူတစ္ခ်ဳိ႕က ၉၆၉ ကို အကာအကြယ္တစ္ခုအျဖစ္အသံုးျပဳၿပီး ဘာသာေရးတိုက္ခိုက္မႈေတြကို အရွိန္ျမွင့္တင္လာတယ္၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားလာေအာင္ ဖန္တီးေနၾကတယ္။ ဒါဟာ (သူတို႕ေျပာတဲ့) မူလလမ္းစဥ္ကေန ေသြဖည္ေနတာပါဘဲ။ ကမာၻေပၚမွာ ဘာသာတရားႀကီးေလးခု တည္တံ့ေနဆဲပါ။ Globalization ေခတ္မွာ မိမိဘာသာတရားအက်ဳိးအတြက္ တျခားဘာသာတရားကို ဆန္႕က်င္ခ်ဳိးႏွိမ္ဖို႕ လူေတြကို တြန္းအားေပးျခင္းက အဓိပၸာယ္ မရိွပါဘူး။ ဒီအေတြးအျမင္ဟာ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းေရးနည္းစဥ္နဲ႕လည္း လမ္းေခ်ာ္သြားေစပါတယ္။ ကမာၻ႕လူ႕အခြင့္အေရးကို လက္မခံေအာင္ တားဆီးရာလည္း ေရာက္ေနပါတယ္။ ေထရ၀ါဒဓမၼစည္းမ်ဥ္းအရ ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ သြန္သင္မႈအဆံုးအမကိုသာ လိုက္နာရမွာျဖစ္တယ္။ လက္ရိွ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕စကားေတြလို ဗုဒၶျမတ္စြာ ေဟာၾကားခဲ့တာမ်ဳိး အလ်ဥ္း မရိွခဲ့ပါဘူး။

(ေမး) ဗုဒၶဘုရားရွင္ဟာ ဗုဒၶဘာသာကိုသာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက က်ားကန္ ကူညီေပးရမယ္လို႕ ေဟာၾကားခဲ့ပါသလား ?
(ေျဖ) လံုး၀ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ဗုဒၶဘုရားရွင္မွာ အယူကြဲျပားတဲ့ ၿပိဳင္ဖက္မ်ားစြာရိွခဲ့ေပမယ့္ သူတို႕ကို ဆန္႕က်င္တဲ့တရား မေဟာၾကားခဲ့ပါဘူး။ အလြန္ေက်ာ္ၾကားလူသိမ်ားတဲ့ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုရိွခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ရဲ႕ၿပိဳင္ဖက္တစ္ဦးကို ကူညီက်ားကန္ေပးတဲ့ သူၾကြယ္တစ္ဦးရိွခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕တရားကိုနာၾကားၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ အဆင့္ျမင့္ ရဟႏၱာတစ္ပါး ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာေတာင္မွ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္က သူ႕ကို မိမိရဲ႕မိတ္ေဆြေရာင္းရင္းေဟာင္းေတြအေပၚ ဆက္လက္ကူညီသြားဖို႕ မိန္႕ၾကားခဲ့တယ္။ အျခားဘာသာတရားေတြကို ဆန္႕က်င္ဖို႕ ဗုဒၶဘုရားရွင္က မိမိသားေတာ္သာ၀ကေတြကို သြန္သင္မႈ အလ်ဥ္းမရိွခဲ့ေၾကာင္း ဒီအခ်က္က ျပသေနပါတယ္။ ရဟန္းသံဃာေတြက ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ေရွ႕တန္းကဦးေဆာင္ေနေပမယ့္ မိမိတို႕စကားေၾကာင့္ ပ်က္ရာပ်က္ေၾကာင္းျဖစ္ေပၚလာေစဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွပံုမရပါဘူး။ သူတို႕ဟာ တိုင္းျပည္ကို မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ပြားေစလိုတဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ႕ရဲ႕ ဓားစားခံမ်ားသက္သက္ ျဖစ္ေနတာပါ။

(ေမး) အသံုးခ်ခံေနရတယ္လို႕ဆိုယင္ အသံုးခ်သူက ဘယ္သူပါလဲ ?
(ေျဖ) ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႕ သိႏိုင္ဖို႕ အလွမ္းေ၀းပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း လက္ရိွအၾကမ္းဖက္ေနတဲ့ပံုစံကို ေလ့လာၾကည့္ယင္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြဟာ စံနစ္တက်ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူတို႕ေနာက္မွာ ႀကိဳးကိုင္သူရိွေနတာကိုေတာ့ ျငင္းလို႕မရႏိုင္ပါဘူး။ မြန္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေဟာေျပာထားတဲ့ ၉၆၉ ဒီဗီဒီေခြေပါင္း သံုးေသာင္းေက်ာ္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲ ျဖန္႕ေ၀ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါဟာ အလြန္မ်ားျပားတဲ့ပမာဏအထိ ျဖန္႕ခ်ိႏိုင္ေအာင္ တာ၀န္ယူက်ားကန္ေပးသူ(sponsor) ရိွေၾကာင္း ခိုင္လံုတဲ့အေထာက္အထားပါဘဲ။ ျဖစ္ႏိုင္စရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြနဲ႕အလြမ္းသင့္ခဲ့တဲ့ ခရိုနီေတြလား ဒါမွမဟုတ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အလိုမရိွၾကတဲ့အတြက္ တိတ္တဆိတ္ ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံေပးေနသူေတြလား – ဘယ္သူသိႏိုင္မလဲ ။

(ေမး) ရဟန္းသံဃာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလုပ္ဖို႕ ေဟာေျပာေနတာကို ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ?
(ေျဖ) သူတို႕လုပ္ရပ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လက္ေအာက္ခံ သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားနဲ႕ ဆန္႕က်င္ေနတာေတာ့ အမွန္ပါဘဲ။ ဘုန္းဘုန္း မႏွစ္ၿမိဳ႕တဲ့အခ်က္တစ္ခုရိွတယ္။ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ လက္ပံတန္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းအေပၚ ရဟန္းသံဃာအပါအ၀င္ ဆႏၵျပၾကသူေတြကို အစိုးရက အလြန္အကၽြံ အင္အားသံုးၿဖိဳခြဲခဲ့တယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို သူတို႕မ်က္ေစ့ေရွ႕ေမွာက္မွာ ရိုက္ႏွက္၊ သတ္ျဖတ္၊ မီးေလာင္တိုက္သြင္းေနတဲ့ကိစၥက်ေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို တားဆီးဖို႕ ေသနတ္တစ္ခ်က္မွ မေဖာက္ခဲ့ၾကဘူး။ ဒါဟာ တကယ့္ကို စိတ္ထဲမတင္မက်ခံစားေနရတယ္။ ေနာက္တစ္ဖက္က်ျပန္ေတာ့လဲ ၉၆၉ ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ ေဟာေျပာမႈေတြက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႀကီးႏွစ္ခုအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႕ ပိုၿပီး အခက္ေတြ႕လာေစတယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ခ်ဳိ႕ကို ဒီမိုကေရစီတရား မေဟာေျပာဖို႕၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လူေရွ႕ထြက္ မိန္႕ခြန္းမဆိုဖို႕ တစ္ခ်ိန္က သူတို႕ပဲ တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီကာလမွာက်ေတာ့ သူတို႕က ဘာလို႕ အလားတူ အေရးယူမႈမ်ဳိး မလုပ္ၾကတာလဲ ?

(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ အထူးေရပန္းစားလာရတာ ဘာေၾကာင့္လို႕ထင္ပါသလဲ ?
(ေျဖ) အာဏာပိုင္ေတြက လိုအပ္တဲ့ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ မလုပ္ၾကလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ သေဘာထားႀကီးနားလည္မႈရိွေနၾကေပမယ့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကုိ မလွန္ႏိုင္တာလဲ ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာနဲ႕အလားသ႑ာန္တူေနလဲဆိုေတာ့ တစ္ခ်ိန္တုန္းက စစ္တပ္မေကာင္းေၾကာင္းေျပာတဲ့သူ မည္သူ႕ကိုမဆို ဒို႕တစ္ေတြ လိႈက္လႈိက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ပံုဟန္မ်ဳိးပါဘဲ။

(ေမး) အၾကမ္းဖက္မႈ မက်ယ္ျပန္႕လာေအာင္ အစိုးရက မတားျမစ္မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ?
(ေျဖ) အၾကမ္းဖက္မႈ ဒီေလာက္က်ယ္ျပန္႕လာလိမ့္မယ္လို႕ သူတို႕မေတြးမိတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ၉၆၉ ကို ၾကပ္မတ္ကိုင္တြယ္မႈ မျပဳခဲ့တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ႏိုင္ငံေတာ္မတည္ၿငိမ္မႈကို နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႕ ကာကြယ္ၾကဖို႕ ေမတၱာရပ္ခံလင့္ကစား အခ်ဳိ႕အာဏာပိုင္မ်ားက အဲ့ဒီက႑ကို အစီအစဥ္ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ေနေနသာသာ ၊ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း လ်စ္လ်ဴရႈေနတာကေတာ့ အလြန္စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းလွပါတယ္။ အထက္က အမိန္႕ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခကိုဘဲ တစိုက္မတ္မတ္ ေပးေနၾကတယ္။ တိုတိုေျပာရယင္ အစိုးရရဲ႕ တလြဲတေခ်ာ္ စီမံခန္႕ခြဲကိုင္တြယ္မႈကို အျပစ္တင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

( ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လထုတ္ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း မွ Two Sides of the Sangha ေဆာင္းပါးကို ‘သာကီထက္ေကာင္း’ ျမန္မာလိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုျခင္းျဖစ္သည္)

June 20, 2013
“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ စာမ်က္ႏွာမ်ား (By ျငိမ္းခ်မ္းေအး)

“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ စာမ်က္ႏွာမ်ား

မိုးမခ မွ တဆင့္ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

ျငိမ္းခ်မ္းေအး၊ ဇြန္ ၁၈၊ ၂၀၁၃

“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” စကားလံုး အစ

“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ဆိုတဲ့ အသံုး လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္က ႏိုင္ငံတကာ မွာ ထင္ထင္ရွားရွား ျဖစ္လာတယ္။ ဗမာျပည္မွာလည္း အလားတူ သေဘာတရားတခု ခုႏွစ္ပိုင္း ပို ေခတ္စားလာတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ နာမည္ကို နားဝင္သာေအာင္ ေပးၾကတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးက ပိုေတာင္ ယဥ္ေသးတယ္။ “ရိုမီယိုဂ်ီဟဒ္” တဲ့။ ဆိုလိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸာယ္ အနက္ ကို ပို ေပၚလြင္ အားပါေစတဲ့ အသံုး က် “အခ်စ္ေထာင္ေျခာက္” တဲ့။ စာေရးသူ တို႔ဆီမွာလည္း လွပါတယ္။ တခါတည္း ေပးလိုက္တာ ဒုတ္ထိုးအိုးေပါက္ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း “သားေဖာက္သာသနာျပဳျခင္း” ဆိုပဲ။ ျမန္မာ စကားလံုး ရဲ႕ လားရာ “Etymology” ကို စစ္ရင္ ႏိုင္ငံတကာက အသံုးထက္ ပိုေတာင္ ေရွးက်ဦးမလား မသိဘူး။ စာေရးသူေတာ့ ၾကားဖူးခဲ့တာ ေတာ္ေတာ္ၾကာေပါ့။

စကားလံုးရဲ႕ ပံုေဖာ္ႏိုင္မႈ၊ တနည္းအားျဖင့္ စကားလံုးရဲ႕ အားက သိပ္ေကာင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထက္မွာ လွတယ္လို႔ သံုးလိုက္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ ဘာသာတရား တခုခုနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ကိစၥကို ဆိုရာမွာ စကားလံုးေရြးခ်ယ္မႈက အားေကာင္းဖို႔ထက္ တဘက္သား နာခံသာၿပီး ယဥ္ေက်းဖြယ္ရာျဖစ္ဖို႕က ပိုအေရးႀကီးတယ္။ ဒါ့အျပင္ စြပ္စြဲခ်က္က မွန္ေနရင္ ေတာ္ေသးတယ္။ မမွန္ရင္ တဘက္အုပ္စုက ပို အခံရခက္တာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ စကားလံုး အားေကာင္းေလ လူအမ်ားၾကား ဟုတ္ႏိုးႏိုးနဲ႔ ပို ယံုထင္ေၾကာင္ထင္ ဒြိဟျဖစ္ေလ၊ ျပႆနာပိုႀကီးေလ၊ ရွင္းဖို႔ခက္ေလ နဲ႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ တဘက္နဲ႔ တဘက္နဲ႔ မယံုသကၤာပိုျဖစ္၊ သံသယေတြ ပိုထားလာၿပီး ေနာက္ဆံုး ျပင္းထန္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ အထိ ျဖစ္လာၿပီး အရွည္ မွာ ေဖ်ာက္ဖို႔ခက္တဲ့ ဒဏ္ရာအမာရြတ္ေတြ မတူကြဲျပားတဲ့ လူအုပ္စု ႏွစ္ခုၾကားမွာ ထင္က်န္လာေတာ့တာေပါ့။

“မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” ထုတ္ျပန္လိုမႈ ရဲ႕ အေၾကာင္္းရင္း

ခု ဗမာျပည္မွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” ထုတ္ျပန္လို မႈ ရဲ႕ အရင္းစစ္က ဒီ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” စကားလံုး (သို႔) သီအိုရီ ေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ Theory ဆိုတာထက္ “Conspiracy Theory” ဆိုရင္ ပိုမွန္မယ္။ အင္အားႀကီးတဲ့ လူတစုက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ၊ အကြက္က်က်၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္ၾကံစည္ ေနမႈ တခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ရပ္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ မႏွစ္ျမိဳ႕ဖြယ္ အေျခအေနတခုခု ရွိေနတယ္ဆိုၿပီး မွန္းဆ ေတြးေတာ ေကာက္ခ်က္ေတြထုတ္ ယံုၾကည္ေနမႈ တခုခုလို႔ ဆိုပါေတာ့။

ဗမာျပည္က “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” (ျမန္မာလို တြင္က်ယ္ေနတဲ့ အသံုး “သားေဖာက္သာသနာျပဳျခင္း”) သီအိုရီ ျဖစ္စဥ္မွာ သတိျပဳဖြယ္တခုက ဒီလို အသံုးမ်ိဳးနဲ႔ သေဘာတူ (အလားတူ) နီးစပ္ စကားမ်ိဳး ကို အေျပာခံ အုပ္စုဘက္ကပါ “အေျပာင္အျပက္” ေျပာေလ့ရွိတာပဲ။ စာေရးသူ ကိုယ္တိုင္ မၾကခဏ ဆိုသလို ၾကားဖူးတယ္။ ဘာသာကြဲ နဲ႔ လူငယ္ဘာသာ၊ ဘာဝ ခ်စ္၊ ႀကိဳက္ မိရာက လက္ထပ္ဖို႔ အထိ ျဖစ္လာရင္ ဘာသာတူ လူငယ္ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္းၾကား ေနာက္ေျပာင္ရင္း “ေကာင္းတာေပါ့..။ သာသနာျပဳၿပီးသားလည္း ျဖစ္တာေပါ့..။” လို႔ “ျပက္ေခ်ာ္ေခ်ာ္” ေျပာေလ့ရွိတာ သတိထာမိတယ္။ ဆင္ျခင္ဖြယ္ရာပါပဲ။ “အျပက္အျပက္ နဲ႔ ႏွာေခါင္းေသြးထြက္” ကိန္းဆိုက္တာေပါ့။ “အမိႈက္ကစ ျပႆဒ္မီးေလာင္” ၿပီး အခုေတာ့ ဘာသာကြဲေတြၾကားမွာ တကယ္ အျမင္မွား၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ စြပ္စြဲ၊ အေရးယူခ်င္စရာ ျဖစ္လာေတာ့တယ္။

လက္ထပ္ျခင္းဆိုင္ရာ မတူညီတဲ့ ထံုးတမ္းမ်ား

ဒီ “အခ်စ္ ဂ်ီဟဒ္” ရဲ႕ အရင္းစစ္က အစြပ္စြဲခံ အုပ္စုေတြရဲ႕ ဘာသာတရား အစၥလာမ္ ထံုးက လက္ထပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ဓေလ့ေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္မယ္ ထင္တယ္။

အစၥလာမ္ သာသနာ ဟာ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ ေခတ္ အေနအထား၊ ပထဝီဝင္ ေဒသ အေျခအေနေၾကာင့္ အျခား ဘာသာႀကီးေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး (တိုင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး) နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြကို ပိုၿပီး တိတိက်က် ဆိုသလို ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဥပမာ – စီးပြားရွာရမွာ ဘာသာ ေပၚဦးစ ေဒသတြင္း ေခတ္အေနအထား ႀကီးစုိးေနတဲ့ အတိုးႀကီးစားမႈ ကို ပေပ်ာက္ေစခ်င္ေတာ့ အတိုးယူ စီးပြားရွာမႈကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တားျမစ္တာမ်ိဳး၊ ေကၽြးကၽြန္ေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာေပးတာမ်ိဳး၊ အလုပ္သမား လုပ္ခ ကို ဘယ္လိုအခ်ိန္၊ ဘယ္လိုပံုစံန႔ဲ မွ်မွ်တတ ဘယ္လုိေပးရမယ္ ဆိုတာမ်ိဳး နဲ႔ စီးပြားရွာရာမွ ရရွိတဲ့ အျမတ္ကို ဘယ္လို သံုးစဲြ၊ စုေစာင္း၊ လွဴဒါန္းမႈမ်ိဳးျပဳရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတြကို တိတိက်က် လမ္းညႊန္တာမ်ိဳး ကို ဆိုလိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ နဲ႔ မဆိုင္တဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ ေလ့လာသူ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြက အစၥလာမ္ အယူဝါဒ ကို စတင္ေဖာ္ထုတ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္ ကိုဆိုရင္ ၾသဇာႀကီးမားလွတဲ့ လူမႈေရး ေခါင္းေဆာင္၊ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ အေနနဲ႔ပါ သတ္မွတ္ေလ့ရွိၾကတယ္။

ဆိုခ်င္တာက အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ မြတ္ဆလင္ေတြ အတြက္ လက္ထပ္ျခင္း နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားတဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြရွိတယ္။ ဘာသာကြဲသူမ်ား အၾကား အိမ္ေထာင္ျပဳမႈ (Mixed Marriage/Interfaith Marriage) အတြက္လည္း အတိအက် ျပ႒ာန္းထားတယ္။ တျခား ဘာသာႀကီးတခ်ိဳ႕မွာဆိုရင္ ဒီလို သတ္မွတ္ခ်က္မ်ိဳး အတိအက်ရယ္လို မရွိဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။

ဥပမာ – ကမၻာ့ ေရွးအက်ဆံုး ဘာသာႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ ဟိႏၵိဴ ဘာသာယံုၾကည္မႈအရဆိုရင္ ဘုရားကို ရွာတဲ့ ေနရာမွာ၊ တနည္းအားျဖင့္ ပရမတၱသစၥာ (Absolute Truth) ကို ရွာရမွာ မေရမတြက္ႏိုင္တဲ့ ကြဲျပားတဲ့ လမ္းေတြ ရွိမယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရီးအဆံုးမွာ (နိဗၺာန္မွာ) အားလံုးဟာ အတူတူပဲ လို႔ ယူဆတဲ့ အတြက္ ဟိႏၵိဴ တေယာက္ နဲ ဟိႏၵိဴ မဟုတ္သူ တေယာက္ အၾကား မွာ အဓိပၸာယ္ သတ္မွတ္ခ်က္ ကြဲျပားမႈ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈဆိုတာ ပုဂၢလိက အခြင့္အေရး နဲ႔ ေရြးခ်ယ္မႈ သက္သက္ ျဖစ္တယ္။ ႀကိဳက္တဲ့ လမ္းေရြး၊ ႀကိဳက္တာ ကိုးကြယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆ အရ ဘာသာကြဲနဲ႔ လက္ထပ္မႈ ကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ လမ္းညႊန္မႈ ျပဳမထားဘူး။

ခရစ္ယာန္ ဘာသာ မွာ ဆိုရင္လည္း သမၼာက်မ္းစာ ကို ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ (ဂိုဏ္း) တခုနဲ႔ တခု အနက္ေကာက္ရာမွာ မတူညီတဲ့ အတြက္ ဘာသာကြဲ လက္ထပ္မႈ ခြင့္ျပဳတာ ရွိသလို၊ ျပင္းထန္တဲ့ အစုအဖြဲ႕ ေတြမွာလည္း တားျမစ္ထားတာ ရွိတယ္။ ဓမၼသစ္က်မ္းစာမွာ ယံုၾကည္မႈမရွိသူ လင္ (သို႔) မယား ဟာ ယံုၾကည္မႈရွိသူ မိမိ အိမ္ေထာင္ဘက္ မွ တဆင့္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ေကာင္းကင္ဘံု (နိဗၺာန္) ကို ေရာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါတဲ့အတြက္ ေယဘုယ် သေဘာ ဘာသာကြဲနဲ႔ လက္ထပ္ျခင္းကို ခြင့္ျပဳတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ထပ္မႈပံုစံု ဘယ္လို၊ ဘယ္ပံု ဆိုၿပီး အတိအက် လမ္းညႊန္ထားမႈမ်ိဳး မရွိဘူး။

(စကားခ်ပ္ – ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြမွာ ဘာသာတူခ်င္းေတာင္မွ ဂိုဏ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲ၊ ေနထိုင္၊ က်င့္ၾကံပံု အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ေဆာင္းပါးပါ ေရးသားခ်က္မွာ ေယဘုယ် သေဘာကိုသာ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္တယ္။)

ဗုဒၶဘာသာ မွာ ဆိုရင္လည္း ကိေလသာ နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳမႈဟာ ဘာသာတရားနဲ႔ မပတ္သက္တာေၾကာင့္ လက္ထပ္မႈအျပဳဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ လံုးလံုး မသက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥ “Pure Secular Affair” ျဖစ္တယ္။ ငါးပါးသီလ လို က်င့္ဝတ္ ဆိုင္ရာ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မေလ်ာ္မကန္ မျပဳအပ္ဖို႔ တားျမစ္ထားတဲ့ အခ်က္ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိမ္ေထာင္မႈျပဳျခင္း အတြက္ သီးသန္႔ လမ္းညႊန္မႈမ်ိဳးေတာ့ အတိအက် မရွိဘူး။ ဒါဟာ ဗုဒၶဘာသာ မွာ အိမ္ေထာင္မႈျပဳျခင္းကို ဆန္႔က်င္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဆန္႔က်င္ျခင္း၊ ကန္႔သတ္ျခင္း မရွိသလို၊ တိတိက်က် သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းထားၿပီး လမ္းညႊန္ အားေပးထားျခင္းမ်ိဳးလည္း မရွိဘူး ဆိုတဲ့ သေဘာသာ ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ ေယဘုယ် ဆိုရရင္ ဗုဒၶဟာ ဆင္းရဲျခင္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ညႊန္ၾကားရာမွာ ေမြးဖြား၊ ႀကီးျပင္း၊ အို၊ နာ၊ ေသ အားလံုးဟာ ဆင္းရဲျခင္း ခ်ည္းပဲ ဆိုတဲ့ ဒုကၡသစၥာ အမွန္တရား ကို သိျမင္ ရႈတတ္ေအာင္ လမ္းျပခဲ့တဲ့အတြက္ အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳျခင္းရဲ႕ ဒုကၡ ဆင္းရဲျခင္းကို ေဟာၾကားခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ အတိုဆိုရရင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အဖို႔ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဟာ ေလာကီလူမႈကိစၥသက္သက္၊ ဘာသာတရားနဲ႔ လံုးလံုး မဆပ္စပ္ဘူးလို႔ ဆိုလိုတယ္။

အစၥလာမ္ အယူဝါဒ မွာေတာ့ ဆိုခဲ့သလို အိမ္ေထာင္ျပဳမႈဆိုင္ရာအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ သီးသန္႔ ရွိတယ္။ ေယဘုယ် သေဘာအရ မြတ္ဆလင္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဘာသာကြဲနဲ႔ လံုးလံုး လက္ထပ္ခြင့္မေပးဘူး။ အမ်ိဳးသားေတြကိုေတာ့ က်မ္းစာပါ အျခား ဘာသာ ႏွစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴး နဲ႔ ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ လက္ထပ္ခြင့္ေပးတယ္။ သားသမီးကိုလည္း မြတ္ဆလင္ အျဖစ္သာ ႀကီးျပင္းေစရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။

ဒီလို တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားမႈ သေဘာေၾကာင့္ ဒါဟာ မြတ္ဆလင္ ဘာသာဝင္ အေရအတြက္ တိုးပြားေအာင္ စနစ္တက် ၾကံေဆာင္ထားျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး ဆိုခဲ့တဲ့ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” သီအိုရီ ေပၚလာျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ မြတ္ဆလင္ အမ်ိဳးသားေတြဟာ မြတ္ဆလင္ မဟုတ္တဲ့ အျခား ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ လူမႈ၊ စီးပြား တခုခု ခ်ိဳ႕ယြင္း မႈ ေၾကာင့္ သိမ္းသြင္းဖို႔ပိုလြယ္ “Vulnerable“ ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ခ်စ္ခင္စံုမက္မႈ အေၾကာင္းျပ လက္ထပ္ၿပီး ဘာသာထဲကို သြတ္သြင္းၾကရင္း သာသနာျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆတရပ္၊ စြပ္စြဲမႈတရပ္ ဘာသာမတူသူေတြၾကားမွာ ျဖစ္လာတယ္။

အိႏၵိယ ျဖစ္စဥ္

လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္က အိႏၵိယ မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာေရး အေျခခံဝါဒီ အုပ္စုတစုက ဦးစီးၿပီး “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ဆင္ႏႊဲကာ သူတို႔ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို အစၥလာမ္ဘာသာထဲကို သိမ္းသြင္းေနတယ္ဆိုၿပီး ဟိႏၵိဴ နဲ႔ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းႀကီးေတြက စြပ္စြဲခဲ့ဖူးတယ္။ ဒီလို စနစ္တက် နဲ႔ လူပ္ရွားမႈ “Campaign” ပံု သဏၭာန္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အစၥလာမ္ အေျခခံဝါဒီ အုပ္စုကိုလည္း ႏိုင္ငံျခားက အစၥလာမ္ အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံ ကူညီၿပီး အားေပးေနတယ္ဆိုၿပီး တပါတည္း ဆိုလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရနဲ႔ တရားေရး အဖြဲ႕ေတြက ဒီကိစၥ ကို တရားဝင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ပုဂၢလိက တဦးခ်င္း ဆႏၵ နဲ႔ မိမိ ဇနီး၊ မယား ဘာသာျခားကို အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းခိုင္းမႈတခ်ိဳ႕ ေတြ႕ရွိခဲ့ေပမယ့္ အဖြဲ႕အစည္း ပံုစံ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ က်ဴးလြန္မႈ ပံုစံ မ်ိဳးနဲ႔ စနစ္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ လုပ္တာမ်ိဳး မေတြ႕ရဘူးလို႔ စစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိခ်က္ကို သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ စာနယ္ဇင္း တခ်ိဳ႕က ဒီကိစၥကို အေလးေပး ေရးသား ေဆြးေႏြးေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြက မုန္းတီးမႈ ေတြ လူအမ်ားၾကား ျပန႔္ႏွံ႔ေစဖို႔ အြန္လိုင္းမွာ အင္တိုက္အားတိုက္ ဝါဒျဖန္႔ေနၾကဆဲ ျဖစ္တယ္။ သာမန္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ကိစၥ ဆက္လက္ ေထာက္ျပ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူဖို႔၊ သူတို႔ သမီးေတြ နဲ႔ အိႏၵိယ ကို ဟန္ေဆာင္ အခ်စ္ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” စစ္ပြဲ မြတ္ဆလင္ေတြက စနစ္တက် ဆင္ႏႊဲေနတာကို ကာကြယ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနၾကဆဲ ျဖစ္တယ္။

ယူေက ျဖစ္စဥ္

ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံမွာလည္း အလားတူ စြပ္စြဲမႈမ်ိဳး ႏိုင္ငံသား ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးစု အသိုင္းအဝန္းမွာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဆစ္ခ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ပညာတတ္ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသူေလးေတြဟာ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ထား “အခ်စ္ေထာင္ေျခာက္” နဲ႔ သိမ္းသြင္းျခင္းခံေနရတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းခံရမႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုၿပီး ဆစ္ခ္ အသိုင္းအဝန္းမွာ စိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းက လိဒ္စ္တကၠသိုလ္ “လူမ်ိဳးစု ႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ ေလ့လာေရး ဌာန” က ဦးစီးၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ လုပ္ စစ္ေဆး ေတြ႕ရွိခ်က္ကို အစီအရင္ ခံစာ ထုတ္ခဲ့့ဖူးတယ္။ ေလ့လာခ်က္အရ ဆစ္ခ္ အသိုင္းအဝန္းရဲ႕ စိုးရိမ္ စြပ္စြဲ မႈေတြဟာ အေျခအျမစ္မရွိဘဲ ခ်ဲ႕ကားေျပာဆိုမႈေတြသာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ မြတ္ဆလင္ေတြကို မေကာင္းဆိုးဝါးေတြ အျဖစ္ ယူဆေနတဲ့ အစၥလာမ္ အေၾကာက္၊ အမုန္း ေရာဂါ (Islamophobia) ရဲ႕ ျပႆနာ တရပ္သာ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး အဆံုးသတ္ ေကာက္ခ်က္စြဲ လူထု န႔ဲ ဆစ္ခ္ အသိုင္းအဝန္းကို ထုတ္ျပန္ တင္ျပခဲ့ရဖူးတယ္။

ဗမာျပည္ ျဖစ္စဥ္

ဆိုေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တာက “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ျပႆနာ ဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း စိုးရိမ္မႈေတြ၊ စြပ္စြဲမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ မွန္ကန္တဲ့ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္း ျပဳခဲ့တယ္။ အခု ဗမာျပည္မွာလည္း ဒီ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” သေဘာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီးေတာ့ လူအမ်ားၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ စဥ္းစား၊ ေျပာဆို၊ ေဆြးေႏြးလာၾကသလို၊ ဘာသာေရးအစြဲႀကီးသူ တခ်ိဳ႕ကလည္း အြန္လိုင္း/ျပင္ပ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးအေနနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီ လာၾကတယ္။ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚေစလိုသူေတြ၊ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲသမားေတြ၊ အစြန္းေရာက္ က်ဥ္းေျမာင္းသူေတြကလည္း ေနရာတိုင္းမွာ ဘာသာမတူသူခ်င္းအၾကား ပိုမို အထင္အျမင္ လြဲမွားစရာ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ခ်ဲ႕ကား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ မမွန္အခ်က္အလက္မ်ားကို ပံုဖ်က္ ျဖန္႕ျဖဴးေနျခင္းျဖင့္ လူအုပ္စု ႏွစ္စု အၾကား အမုန္းတရား နဲ႔ သံသယ ဟာ ဗမာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပန္႔ႏွံ႔ လာေနတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ေလာကီေရးရာ နဲ႔ အျမဲလိုလို ကင္းကင္းေနေလ့ရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ားကပါ ဘာသာ၊ သာသနာအေရးအတြက္ စိုးရိမ္ေသာက ေရာက္လာၿပီး “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ကို ကာကြယ္လိုမႈ သေဘာ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” ထုတ္ျပန္လို မႈ မ်ိဳး ပံုစံ အထိ အဆိုတင္သြင္းလာၾကတယ္။

ဗမာျပည္ ျဖစ္စဥ္အတြက္ ဦးစားေပး စတင္ လုပ္သင့္တဲ့အရာ

ဒီလို ဗမာျပည္မွာ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏိၵဴ နဲ႔ အစၥလာမ္ မဟုတ္တဲ့ အျခားဘာသာဝင္ အားလံုးထဲက အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ ဟာ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ သားေကာင္ အေနနဲ႔ ဟန္ေဆာင္ အခ်စ္ (သို႔) ေငြေၾကး နဲ႔ ျမဴဆြယ္ ျဖားေယာင္းမႈ ေထာင္ေျခာက္ ဒဏ္ ကို စနစ္တက် က်ဴးလြန္ ခံေနရၿပီး အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းျခင္း ခံေနရတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳး ဗမာျပည္မွာ တကယ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနပါက အမွန္တကယ္ လ်စ္လ်ဴရႈထားလို မရတဲ့ ျပႆနာ အႀကီး ျဖစ္ကာ တကယ္လည္း အေလးထား အေရးယူ၊ ကာကြယ္မႈ တခုခု ျပဳလုပ္ရာမွာ အမွန္ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ အခု သံဃာေတာ္ မ်ား ေဆြးေႏြး ညွိႏိႈင္းၿပီး ထုတ္ျပန္ဖ႔ို ဆႏၵ ရွိတဲ့ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” လို မ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ျဖစ္သင့္တာက ႏိုင္ငံတကာမွာ ေဆာင္ရြက္သလို အစိုးရ၊ ဘာသာေရး နဲ႔ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ပညာရွင္ေတြက ဦးစီးၿပီး လြတ္လပ္ ဘက္မလိုက္ မွ်တၿပီး ျမင္သာထင္သာရွိတဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ိဳး အရင္ ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့ ထုတ္ေဖာ္ ေတြ႕ရွိခ်က္ ကို အမ်ားျပည္သူ နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ၊ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္း ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အက်ိဳး/အေၾကာင္း အညီ ခ်ျပရပါမယ္။

“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” သီအိုရီဟာ လူအမ်ား ထင္ေယာင္မွားမႈလား၊ အစၥလာမ္ အမုန္းေရာဂါ ရဲ႕ ျပႆနာ ေနာက္ဆက္တြဲလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တကယ္ပဲ လက္ေတြ႕မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အေနနဲ႔ကို ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြ ခံစားေနရသလား ဆိုတာ မွ်တတဲ့ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈ မျဖစ္မေန အရင္လုပ္ရပါမယ္။

ေရွးရိုးစြဲနဲ႔ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ အုပ္စုေတြ အြန္လိုင္းနဲ႔ အျပင္မွာ လက္လြယ္စပယ္၊ ေလဖမ္းဝါးလံုးတန္းခ်ည္ ေျပာဆို၊ ေရးသား ေနမႈမ်ိဳး၊ အမွတ္တဝက္ အမွားတဝက္ ေရာစြက္ ပံုဖ်က္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ိဳး၊ ဝါဒျဖန္႔ မိႈင္းတိုက္ေနမႈမ်ိဳးကို အေျခခံၿပီး လုပ္လို႔ မရပါ။ ဘက္မလိုက္၊ အစြဲကင္းတဲ့ အေျဖတခု ထြက္ေအာင္ အရင္ ရွာရပါမယ္။ ဒါမွ ပကတိ အေျခအမွန္ကို သိႏိုင္ပါမယ္။

တကယ္လို႔ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ျဖစ္စဥ္ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ဖို႔ အလားအလာ ရွိတယ္၊ ေနာက္ဆံုး ယုတ္စြအဆံုး တကယ္မျဖစ္ေပၚေန၊ မျဖစ္ေပၚႏိုင္ေသာ္ျငားလည္း အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသာနာ ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္လိုမႈသေဘာနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳး၊ ဥပေဒျပဴမႈမ်ိဳး လုပ္ခ်င္တာဆိုရင္လည္း အခု သံဃာေတာ္မ်ား ေဆြးေႏြး အဆိုျပဳ ခဲ့တဲ့ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” သေဘာမ်ိဳးန႔ဲေတာ့ ျပႆနာ အေျဖ မရွာႏိုင္ပါ။

အထူးသျဖင့္ “ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ အေရးေပၚ ဥပေဒ (မူၾကမ္း)” အဆိုပါ ထည့္သြင္းထားတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ လံုးဝ အေရးယူမႈ ျပဳလို႔ မရပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ နဲ႔ ျဖစ္သင့္တဲ့ သေဘာကို ေအာက္ပါ ေဆြးေႏြးခ်က္ (၁၁) ခ်က္မွာ ဆက္လက္ ရႈပါ။

၁) ပုဂၢလိက ဆႏၵ နဲ႔ အခြင့္အေရး ကို ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳရမယ္။

အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳျခင္း (လက္ထပ္ျခင္း) နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံျခင္း ဆိုတာဟာ အရြယ္ေရာက္ၿပီး က်ား/မ လူသားတိုင္းအတြက္ ကိုယ္ပိုင္ အသိဉာဏ္၊ ပညာ နဲ႔ ဆင္ျခင္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိတဲ့ တကိုယ္ေရ ပုဂၢလိက ေရြးခ်ယ္မႈ၊ သေဘာ နဲ႔ ဆႏၵသာ ျဖစ္တယ္။

၂) အေျခတည္ ၿပီးသား ေကာင္းမြန္တဲ့ ဓေလ့ထံုးကို ထိန္းသိမ္းရမယ္။

ဗမာ့ရိုးရာဓေလ့ နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ဓေလ့ မွာ အိမ္ေထာင္မႈျပဳျခင္းကိစၥဟာ အင္မတန္ ရိုးရွင္း လြတ္လပ္ၿပီး ဘာသာေရး လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အျပင္ ဥပေဒရဲ႕ တုန္႔ေႏွာင္မႈ နဲ႔ပါ လြတ္ကင္းၿပီး (၂၁) ရာစု မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႕အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြနဲ႔ အံဝင္ၿပီးသားလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ မိမိဓေလ့၊ ဘာသာထံုးရဲ႕ အျမင္က်ယ္၊ သဘာထားႀကီး၊ လူသားဆန္မႈ နဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ ကို ေဖာ္ျပရာေရာက္တဲ့အတြက္ ထိန္းသိမ္းရပါမယ္။

၃) က်ား/မ လိင္ ခြဲျခားဆက္ဆံ ျပဳမူျခင္းကို ဆန္႔က်င္ ရႈတ္ခ်ရမယ္။

အခု မူၾကမ္း ဥပေဒ အဆိုပါ “ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား” လို႔ ေခါင္းစဥ္ တပ္ ကန္႔သတ္ျခင္းဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရံုမက က်ား/မ လိင္ ခြဲျခားမႈ ကို ျဖစ္ေစတယ္။ အစၥလာမ္ လက္ထပ္ျခင္း ထံုးမွာလည္း အလားတူပဲလို႔ ျပန္အေၾကာင္းျပခ်က္ ေပးလိုသူမ်ားကို တခါတည္း စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ ဒီမွာ ရွင္းပါမယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာ နဲ႔ ဘာသာဝင္ မိတ္ေဆြမ်ားကို ေစာ္ကားလိုစိတ္ ရိုးသားစြာ မရွိပါ။ ဘာသာေရး ထံုးတမ္းေတြ အမ်ားစုဟာ ေရွးေဟာင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ကို အေျခခံၿပီး အဲဒီ ေခတ္ လိုအပ္ခ်က္အရ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ေခတ္သစ္ ကမၻာ (၂၁) ရာစု အေတြးအေခၚ၊ အဆင့္အတန္း ေရခ်ိန္ အရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္တာကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔လိုသလို တင္းက်ပ္မႈတခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလ်ာ့ဖို႔ လိုတယ္။ အစၥလာမ္ထံုးပါ အမ်ိဳးသားမ်ားကိုသာ ကြက္ၿပီး ဘာသာကြဲနဲ႔ လက္ထပ္လိုပါက ခြင့္ျပဳျခင္းဟာ က်ား/မ လိင္ ခြဲျခား၊ ဖိႏွိပ္ဆက္ဆံျခင္း ျဖစ္တယ္။ မ်က္ေမွာက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ မသင့္ေတာ္ပါ။

၄) မေလးရွား ဒီမိုကေရစီ ကို တုခ်င္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္သာ က်င့္သံုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ “Theocracy” စနစ္ က်င့္သံုးပါ။

မေလးရွားမွာလည္း အလားတူ သေဘာ ဥပေဒ ရွိတယ္လို႔လည္း အခု အေၾကာင္းျပၾကတယ္။ မေလးရွားဟာ ဘာသာေရးက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ မူဝါဒ နဲ႔ လမ္းစဥ္ေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈလံုးလံုးကင္းတဲ့ “Secular State” စစ္စစ္ မဟုတ္ပါ။ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြ မမ်ားဘဲ အလယ္အလတ္ဝါဒီ အမ်ားစုလို႔ ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ဘာသာေရးထံုးတမ္း နဲ႔ ေရွးရိုးစြဲ အျမင္၊ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတယ္။ ဒါဟာ အတုယူစရာ မဟုတ္ပါ။

မေလးရွားဟာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံလည္း အျပည့္အဝ မဟုတ္ပါ။ မေလးရွား ဒီမိုကေရစီေလာက္ပဲ မွန္းေနရင္ ဗမာျပည္မွာ အာဏာရွင္စနစ္သာ ဆက္လက္ က်င့္သံုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္း နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကသာ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ “Theocracy” စနစ္ကို က်င့္သံုးပါ။

ကမၻာအႏွံမွာ အထူးသျဖင့္ မြတ္ဆလင္ကမၻာ၊ အာရပ္ကမၻာမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႀကီးစိုးလို႔ ဘယ္လို လူမႈ၊ စီးပြား မတည္ၿငိမ္မႈေတြ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ ေႏွးေကြးေႏွာင့္ေႏွး၊ ေအာက္က်ေနာက္က် ႏိုင္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့၊ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာကို ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက သင္ခန္းစာ ယူဖို႔ပါ။ လုိက္လံ၊ အတုယူ က်င့္သံုးၿပီး တိုင္းျပည္ကို ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲေခၚသြားဖို႔ မဟုတ္ပါ။

၅) စကၤာပူလို လုပ္လို႔မရ။ လက္ထပ္ျခင္း စံႏႈန္းေတြဟာ အရပ္ဘက္ ဥပေဒ ေအာက္မွာ ဘာသာအားလံုး အတူတူျဖစ္ရမယ္။

စကၤာပူမွာ အလားတူ ဥပေဒ ရွိတယ္ဆိုတာလည္း တကယ္ေတာ့ အျပည့္အဝ မမွန္ပါ။ အစၥလာမ္ ဘာသာမွာ အထက္တေနရာမွာ တင္ျပခဲ့သလို လက္ထပ္ျခင္းအတြက္ သီးသန္႔ ညႊန္းဆို ျပ႒ာန္းထားခ်က္ေတြ သီးျခားရွိတဲ့အတြက္ စကၤာပူအစိုးရက သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အစၥလာမ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို သီးသန္႔ အခြင့္အေရးေပးတဲ့ အေနနဲ႔ အစၥလာမ္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ရံုး နဲ႔ ဥပေဒ ခြဲထားျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ ဗမာျပည္မွာ အလားတူ သေဘာ မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ သီးျခား ထိမ္းျမားျခင္း ဆိုင္ရာ တရားရံုး နဲ႔ ဥပေဒ ခြဲဖို႔လည္း လုပ္လို႔ မရပါ။

အေၾကာင္းက မယားၿပိဳင္ယူခြင့္ (Polygyny) ကိုပါ အရပ္ဘက္ ဥပေဒ (Civil Law) အရ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္းအတြက္ သီးသန္႔ စကၤာပူမွာ ခြင့္ျပဳသလို ခြင့္ျပဳရမွာ ျဖစ္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ လံုးဝ မျဖစ္သင့္တဲ့ အရာ ျဖစ္တယ္။ လက္ရွိ ဗမာျပည္ အရပ္ဘက္ ဥပေဒမွာကို Polygamy (လင္ၿပိဳင္/မယားၿပိဳင္) ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗမာအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တရားမွ်တမႈ မဲ့၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးေနတယ္။ လက္ရွိ ဗမာျပည္မွာ ဥပေဒအရ လင္ၿပိဳင္ထားျခင္း (Polyandry) ကိုသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ကြက္တားျမစ္ထားၿပီး အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ေတာ့ မယားၿပိဳင္ယူခြင့္ (Polygyny) တဘက္ေစာင္းနင္း ခြင့္ျပဳထားတယ္။ ဒါကိုသာ ျပဳျပင္ၿပီး Polygamy (လင္ၿပိဳင္/မယားၿပိဳင္) ကို ညီတူညီမွ် ကန္႔သတ္တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒထုတ္ဖို႔ ၾကံေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုသေဘာဟာ အရပ္ဘက္ ဥပေဒ (Civil Law) နဲ႔ တည္ရွိေနၿပီး လူမ်ိဳး၊ ဘာသာအားလံုး၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးအေပၚ တေျပးညီ သက္ေရာက္ရမွာ ျဖစ္တယ္။

၆) အမ်ိဳး/ဘာသာ/သာသာနာ နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႕ အက်ိဳးရွိ ကာကြယ္နည္း

အမ်ိဳး၊ ဘာသာ ကို ကာကြယ္ခ်င္သလား။ ဗမာမိန္းကေလးေတြကို လူမ်ိဳး/ဘာသာျခားက ေငြနဲ႔ သိမ္းသြင္းေနတာမ်ိဳး ကို ကာကြယ္ခ်င္သလား။ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈ မိႈင္းတိုက္ေနတာေတြ ရပ္ပါ။ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့ လူပ္ရွားမႈ “Campaign” ေတြ (မြတ္ဆလင္ဆိုင္ ေစ်းမဝယ္ေရးလိုမ်ိဳး) ရပ္ပါ။ တိုင္းျပည္မွာ တည္ၿငိမ္၊ ေအးခ်မ္းၿပီး လူမႈ၊ စီးပြား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းပါ။ အထူးသျဖင့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ရာခိုင္ႏႈန္းအမ်ားစု သူဆင္းရဲမိသားစုက ဗမာမိန္းကေလးေတြရဲ႕ လူမႈ-စီးပြား ဘဝတိုးတက္ေအာင္၊ ပညာေရးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။ ဒါမွသာ ဗုဒၶဘာသာ အပါအဝင္ ဘာသာေပါင္းစံု က ႏိုင္ငံသား မ်က္ႏွာမြဲ လူ႕ဆင္းရဲ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ ေငြေၾကး အလို႔ငွာ ဘဝေတြ ေပးဆပ္ေနရတာေတြ၊ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားမွာ လိင္အလုပ္သမ အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနရတာေတြ၊ လူကုန္ကူးျခင္း၊ အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္ေတြကို ဇနီး/မယား အျဖစ္ ေရာင္းစားခံေနရာေတြ ပေပ်ာက္မွာ ျဖစ္တယ္။ “သားေဖာက္သာသနာျပဳေနတယ္” ဆိုတာကို အခု ေဇာင္းေပးေနသူမ်ား ဒီလို က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ရႈေထာင့္ကေနၾကည့္ၿပီး အမွန္တကယ္ စိုးရိမ္သင့္တဲ့ အေျခအေန နဲ႔ အေၾကာင္း ကို အက်ိဳး/အေၾကာင္းညီ စိုးရိမ္တတ္ပါ။

ဗမာျပည္က လူမ်ိဳးစံု/ဘာသာစံု အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ လူမႈ-စီးပြားအတြက္ ဘဝေတြ ေရတိမ္နစ္ေနတာကိုသာ စာနာမႈထားၿပီး အမ်ိဳးသမီးငယ္အားလံုး လူမႈဘဝ လံုျခံဳမႈရေအာင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္တဲ့ လူမႈ၊ စီးပြား၊ ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ ဥပေဒ အခင္းအက်င္းမ်ိဳး၊ အသိုင္းအဝန္းမ်ိဳး ဖန္တီးႏိုင္ဖို႔ ဝိုင္းဝန္းၾကံဆပါ။ ပထမဆံုး လုပ္သင့္တဲ့ အလုပ္ကေတာ့ ဆိုခဲ့တဲ့ အတိုင္း ဘာသာ/လူမ်ိဳး မတူသူေတြအေၾကား အမုန္းတရား တိုးပြားေအာင္ မိႈင္းတိုက္ေနမႈေတြကို ရပ္တန္းက ရပ္ပါ။

၇) “Theocracy” စနစ္ ရဲ႕ အႏၱရာယ္ ကို သတိျပဳပါ။

ကိုလိုနီေခတ္ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ စလို႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ား လႈပ္ရွားပါဝင္မႈသေဘာ၊ တိုင္းသူျပည္သား အတိဒုကၡေရာက္မႈကို သံဃာေတာ္ေတြက ကူညီေျဖရွင္းေပးတဲ့ ျပည့္ဝတဲ့ သေဘာကို စာေရးသူအေနနဲ႔ လံုးဝေထာက္ခံတယ္။ ဗမာ့လူမႈအသိုင္းအဝန္းမွာ သံဃာေတာ္ ေတြရဲ႕ အေရးပါမႈသေဘာ၊ ၾသဇာ နဲ႔ တန္ဖိုးကို စာေရးသူ အေနနဲ႔ အျပည့္အဝ ေလးစားတန္ဖိုးထား အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေက်ာင္းေတာ္ေတြ နဲ႔ ေခါင္ေဆာင္ေတြက တိုင္းျပည္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ ပညာေရး စနစ္ စတဲ့ အဓိက အေရးပါတဲ့ မ႑ိဳင္ႀကီးေတြမွာ လႊမ္းမိုး ေနရာယူလာမွာမ်ိဳးကို လံုးဝ လက္မခံပါ။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္မွာ လူမႈမတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တယ္။

“Democracy Vs Theocracy” ဆိုၿပီး ႏိႈင္းယွဥ္ အမ်ိဳး/ဘာသာ သာသာန အတြက္ ဆိုၿပီး စဥ္းစားေနစရာကို အေၾကာင္းမရွိပါ။ အထက္မွာလည္း ရွင္းျပခဲ့သလို ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ႀကီးစိုးတဲ့ “Theocracy” တိုင္းျပည္ေတြ၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြ ႀကီးစုိးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ ေရွးရိုးစြဲ မြတ္ဆလင္ န႔ဲ အာရပ္ ကမၻာ ေဒသေတြ ဘယ္လိုေတြ ျဖစ္ပ်က္ေန၊ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တယ္ဆိုတာ သမိုင္းသင္ခန္းစာ ယူတတ္ရပါမယ္။ တာလီဘန္ အႏၱရာယ္ မက်ေရာက္ခင္ အာဖဂန္နစၥတန္ ဟာ အလယ္အာရွ မွာ စီးပြား၊ ပညာ၊ က်န္းမာ အရာရာ ထိပ္တန္းက်ခဲ့ဖူးတယ္ဆိုတာ သတိျပဳဆင္ျခင္ သင္ခန္းစာ ယူပါ။ မြတ္ဆလင္ေတြထဲက ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္၊ ဘာသာေရး အယူသီးတခ်ိဳ႕ရန္ကို ကာကြယ္ခ်င္လို႔ ဆိုၿပီး သူတို႔လို ျပင္းထန္ အစြန္းေရာက္တဲ့ အျပဳအမူ၊ အက်င့္၊ အၾကံ၊ ဥပေဒသ ေတြ လိုက္က်င့္သံုးမယ္ဆိုတာ ဓမၼာဓိ႒ာန္လံုးဝ မက်ပါ။ အမွားတခု ကို ေနာက္ထပ္ အမွားတခုနဲ႔ လိုက္ေခ်ဖ်က္လို႔ အမွန္မျဖစ္ပါ။ အမွားႏွစ္ခုသာ ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္တယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈကို အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ ဘယ္လိုမွ ဆံုးခန္းတိုင္ မေျဖရွင္းႏိုင္သလိုမ်ိဳးပဲ အစြန္းေရာက္ေနမႈ သေဘာေတြကို ေနာက္ထပ္ အစြန္းေရာက္မႈ သေဘာနဲ႔ တန္ျပန္ ေခ်လို႔ မရပါ။ ရလဒ္ေကာင္း ထြက္မလာႏိုင္ပါ။

၈) ဥပေဒ ျပဳေရးဟာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈ အလုပ္ မဟုတ္ပါ။

အခုလို ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္ေတြ မိမိ ဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ စိုးရိမ္မႈရွိတာ သဘာဝက်တယ္။ လက္ခံတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ က႑ အသီးအသီး နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တြက္ခ်က္ စဥ္းစားဖို႔လိုတဲ့ ဥပေဒျပဳေရးလို အေၾကာင္းအရာမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး ဘက္ေပါင္းစံုကို ျဖန္႔ၾကည့္ျမင္ရပါမယ္။ ဒါမ်ိဳးဟာ ဘာသာေရးတခုသာ ေဇာက္ခ် ေလ့လာ၊ အားထုတ္ေနတဲ့ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ အလုပ္ တာဝန္ မဟုတ္သလို လိုအပ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈ ပညာအရည္အခ်င္းလည္း မရွိပါ။ ဘာသာေရး တတ္ကၽြမ္းမႈ တခုတည္းနဲ႔ စဥ္းစား၊ ဘာသာ/သာသနာ အျမင္ တခုတည္းနဲ႔ပဲ ျမင္ၾကည့္ၿပီး ဥပေဒ ထုတ္မယ္ဆိုလည္း ဆိုခဲ့သလို သီအိုကေရစီ ႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ လူမ်ိဳးစံုေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံု မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္တိုင္းျပည္မွာ သီအိုကေရစီ စနစ္ ျဖစ္သြားရင္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြဟာ စဥ္းစာၾကည့္ဖို႔ေတာင္ မဝံ့ပါ။ ဗုဒၶဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ ျပ႒ာန္ဖို႔ ၾကံစည္ခဲ့ရံုေလးနဲ႔ ကခ်င္အမ်ိဳးသား ညီအကို မ်ားနဲ႔ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ အခုအထိ အၿပီးအျပတ္ မၿငိမ္းေသးပါ။ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ား အေနနဲ႔ ဘာသာေရးရာ တရားဓမၼနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ လမ္းညႊန္မႈေတြ၊ ဆိုဆံုးမမႈေတြ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ လုပ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာေဆာင္တဲ့ ဥပေဒျပဳေရးလို တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးေတြမွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ တတ္ကၽြမ္းနားလည္သူ ပညာရွင္မ်ားကိုသာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးဖို႔ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ားကို ရွိခိုးဦးတင္ ေတာင္းပန္ပါရေစ။

၉) ယေန႔ေခတ္မွာ ဘာသာတရား တခုခု ဟာ တေနရာမွာ လံုးဝ ကြယ္ေပ်ာက္စရာ အေၾကာင္း အင္မတန္ နည္းတယ္။

ဘာသာ၊ သာသနာ ကြယ္ေပ်ာက္မွာ စိုးတယ္၊ သမိုင္းကို ၾကည့္လိုက္၊ ဗုဒၶဘာသာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ အျမင္သေဘာကို အက်ိဳး/အေၾကာင္း ျပန္စီစစ္ၾကည့္ပါ။ ေရွးေခတ္ တိုင္းျပည္ တခု နဲ႔ တခု၊ လူမ်ိဳး တမ်ိဳး နဲ႔တမ်ိဳး စစ္ပြဲႀကီးေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ စစ္ပြဲၿပီးရင္ ႏိုင္သူရဲ႕ ဘာသာတရား လႊမ္းမိုးမႈ ေတြရွိတယ္။ ဒါ့အျပင့္ အႀကီးအက်ယ္ အစုလိုက္၊ အျပဳံလိုက္လူမ်ိဳးစုေတြ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ ရွိတယ္။ မ်က္ေမွာက္ ကမၻာမွာ ဒီလို အခ်က္ ႏွစ္ခုစလံုး မရွိေတာ့တဲ့ အတြက္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၊ ဘာသာတခု တေနရာရာမွာ လံုးလံုး ကြယ္ေပ်ာက္သြားဖို႔ဆိုတာ လက္ရွိမွာ လက္ေတြ႕ ဘယ္လိုမွ ျဖစ္မလာႏိုင္ေတာ့ပါ။ အထိုက္အေလ်ာက္ ရွိႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ် ေနထိုင္မႈကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း အညီ တန္းဝင္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးကိုလည္း အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းထားၿပီး အဂတိ ကင္းကင္း ဥပေဒအတိုင္း တရားမွ်တ ေဆာင္ရြက္ရင္း ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္။ အဓိက ကေတာ့ မိမိဘာသာရဲ႕ တရားစစ္၊ တရာျမတ္ ဓမၼ ကို သာ အေျခတည္ၿပီး က်င့္ၾကံ၊ ေျပာေဟာ ေနရင္ ဘယ္ဘာသာကိုးကြယ္မႈမွ ကမၻာမွာ ကြယ္ေပ်ာက္စရာ မရွိေတာ့ပါ။ အထူးသျဖင့္ မဇၩိမပဋိပဒါ က်င့္ၾကံမႈသေဘာ အလယ္အလတ္က်၊ လြတ္လပ္မႈ အျပည့္ရွိ၊ ဒီမိုကေရစီ သေဘာ ၾကြယ္ဝလြန္းလို႔ အေရွ႕အေနာက္ ေနရာတိုင္းမွာ ေရပန္းစား လူႀကိဳက္မ်ား စိတ္ဝင္တစား ေလ့လာသူေပၚမ်ားလာေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ လို ဘာသာႀကီးတခုအေနနဲ႔ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ကြယ္ေပ်ာက္စရာမရွိပါ။.. အမ်ိဳး/ဘာသာ လွိမ့္ေအာ္ေနၿပီး တရားမဲ့မႈေတြ၊ အဓမၼမႈေတြ က်ဴးလြန္ေနရင္သာ လူအၾကည္အညိဳေလ်ာ့လာစရာ အေၾကာင္းရွိတယ္။

၁၀) “Islamophobia” ဟာ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔လာၿပီ

ေနာက္တခ်က္ အေနနဲ႔ အခု “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” အျငင္းပြားမႈ နဲ႔ သံဃာအစည္းအေဝး ေဆြးေႏြးခ်က္ပါ သေဘာထားတခ်ိဳ႕မွာ အေရးႀကီးဆံုး အေလးထား သတိျပဳ၊ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတာ တခုက မြတ္ဆလင္ေတြကို အႏၱရာယ္တခု အေနနဲ႔ ျမင္၊ ျပဳမူ၊ ေျပာဆိုျခင္းဟာ ဟိုအရင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝန္း အပါအဝင္ အားလံုးက ယူဆထားသလို ျပင္းထန္တဲ့ အျမင္သေဘာရွိသူ ရဟန္းတခ်ိဳ႕ နဲ႔ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲလိုသူ (သို႔) ႏိုင္ငံေရးပေယာဂ နဲ႔ လူပုဂၢိဳလ္ တခ်ိဳ႕သာ ပါလို႔ ယူဆလို႔ မရေတာ့တာပါ။ လူအမ်ားၾကည္ညိဳေလးစားရတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ထိတ္တန္း သံဃာေတာ္အမ်ားစုရဲ႕ အျမင္မွာလည္း (အစြန္းေရာက္မႈသေဘာ မရွိေပမယ့္) စိုးရိမ္မႈ အျမင္ကေတာ့ တသေဘာတည္းပဲရွိေနတယ္ ဆိုတာ သိလာရတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္စနစ္ မ႑ိဳင္ႀကီးေတြကိုလည္း ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက လႊမ္းမိုးလိုမႈ သေဘာရွိတယ္ ဆိုတာ သိလာရတယ္။

ဆိုေတာ့ ဒီျပႆနာဟာ ေပ့ါေပါ့တန္တန္ မဟုတ္ပါ။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ ေပါင္းစံု မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အနာဂတ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အင္မတန္ အေလးအနက္ထား စဥ္းစား အေရးယူရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္တယ္။ လက္ရွိ ဗမာျပည္ဟာ တျခား ကမၻာ့ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕လို မြတ္ဆလင္ဘာသာဝင္ထဲက အစြန္းေရာက္ တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေနတာမ်ိဳး မရွိပါ။ မြတ္ဆလင္ ခြဲထြက္ေရး သူပုန္ဆိုတာမ်ိဳးလည္း မရွိပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို မြတ္ဆလင္ ကို မေကာင္းဆိုးဝါး အႏၱရာယ္ လို အျမင္ေတြ ႀကီးထြားၿပီး မလိုလားအပ္တဲ့ အျပဳအမူ၊ မူဝါဒ အမွားေတြ ျပဳလုပ္မိရင္ တိုင္းျပည္ဟာ အနာဂတ္မွာ တကယ့္ကို အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၱရာယ္က်ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ တိုင္းျပည္မွာ လူမႈတည္ၿငိမ္မႈ မရွိ၊ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ မရပ္၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာ အဓိကရုဏ္းေတြ ျပည့္ေနရင္ ေခတ္မီ တိုးတက္ဖြံၿဖိဳး ခ်မ္းသာေအာင္လည္း ဘယ္လိုမွ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။

၁၁) မွန္ကန္တဲ့ အလုပ္သေဘာနဲ႔ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ စဥ္းစားေတြးေခၚ၊ ေမွ်ာ္ျမင္ႏိုင္မႈကသာ ျပႆနာ ရဲ႕ အေျဖျဖစ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” အပါအဝင္ မြတ္ဆလင္ေတြအေပၚ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သံသယေတြကို ေဆာင္းပါးမွာ ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳ တင္ျပခဲ့သလို လြတ္လပ္ မွ်တ၊ ဘက္မလိုက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးပါ။ ဗမာမြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္း နဲ႔ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္း၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သေဘာထားႀကီးႀကီးထား တိုင္းျပည္ အက်ိဳးအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါ။ ဘာသာတရားရဲ႕ ဓမၼ အစစ္ နဲ႔ အညီ တရားမွ်တစြာ ေနထိုင္ေနမႈသေဘာ နဲ႔ ဗမာ-မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ဗမာျပည္အေပၚ သစၥာေစာင့္သိ၊ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးမႈ သေဘာကို လူအမ်ားနားလည္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ထုတ္ပါ။ မတူကြဲျပားတဲ့ ဘာသာ အုပ္စုေတြအၾကား လူမႈေရးလုပ္ငန္း ပူးေပါင္းလုပ္မႈေတြ၊ ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ၊ ႏွီးေႏွာဖလွယ္စတဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈေတြ အမ်ားအျပားလုပ္လာႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။ ျပႆနာ ကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ရာမွာ “ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုး” က မိမိ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ တခုတည္း ၾကည့္လို႔မရပါ။ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံု ေနထိုင္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္တခုလံုးရဲ႕ အေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္ေတြကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ မ်က္စိဖြင့္၊ နားဖြင့္၊ ရင္ဘတ္ဖြင့္ အစြဲကင္းကင္းနဲ႔ ဘက္ေပါင္စံုက ဆင္ျခင္၊ စဥ္းစား၊ သံုးသပ္ အေျဖမွန္ရွာရပါမယ္။

နိဂံုး

နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ လက္ရွိ ဗမာျပည္ဟာ ဒီမိုကေရစီ ခရီးၾကမ္းကို ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနာက္က်ၿပီး ခုမွ စေလွ်ာက္ဖို႔ ေျခလွမ္း လွမ္းေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ အခက္အခဲ ေပါင္းစံု ေရွ႕မွာ ရင္ဆိုင္ရဦးမွာ ျဖစ္တယ္။ ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ ေျဖရွင္းစရာေတြလည္း ရွိေနေသးတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာမဆိုထားနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကိုမီေအာင္ေတာင္ ႏွစ္မ်ားစြာ ႀကိဳးစားရဦးမွာ ျဖစ္တယ္။ တိုင္းျပည္မွာ မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ လူမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစံု ညီညြတ္မွ၊ စည္းလံုးမွ၊ ခ်စ္ခင္မွ အားလံုးရဲ႕ အင္အားေတြကို စုစည္းၿပီး တိုင္းျပည္တိုးတက္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ မတူညီကြဲျပားမႈေတြဟာ ဒီမိုကေရစနစ္မွာ အႏၱရာယ္ မဟုတ္ပါ။ အားသာခ်က္ အင္အားတရပ္သာ ျဖစ္တယ္။ အေတြးအေခၚေပါင္းစံု စည္ပင္၊ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံုထြန္းကားတဲ့ ပန္းေပါင္းစံုပြင့္ဖူး ရွင္သန္ရာ အနာဂတ္ ကသာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာ အစုစုအတြက္ အေျဖျဖစ္တယ္။ ဒီေသာ့ခ်က္ သေဘာကို ရဟန္းရွင္၊ လူ၊ ျပည္သူ အေပါင္း နားလည္ သေဘာေပါက္ ဆင္ျခင္၊ စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ မိုးမခ ကေနတဆင့္ တင္ျပေဆြးေႏြးလိုက္ပါတယ္။

မိုးမခ စာဖတ္ပရိသတ္ ရဲ႕ အျမင္၊ သေဘာထားေတြကိုလည္း တိုင္းျပည္ အက်ိဳးအတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္၊ ယဥ္ေက်းစြာ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးေပးဖို႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ မွတ္ခ်က္ အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ E-mail မွ တဆင့္ ျဖစ္ေစ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးခ်က္၊ အျမင္ မ်ားကို ေပးပို႔ ေရးသားႏိုင္ပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေအး

၁၆ ၊ ဇြန္ ၊ ၂၀၁၃

(ဆက္သြယ္ရန္ – [email protected])

June 20, 2013
ဆရာဝန္တုိ႔ လုိက္နာအပ္သည့္ သမားက်င့္ဝတ္ (Medical Ethics)

ဇြန္ ၆၊ ၂၀၁၃
ေရးသူ – ေမာင္သမာဓိ

ေမးခြန္းထုတ္စရာ RFA မွထုတ္လြင့္ေသာ အစီအစဥ္ တစ္ခု။

မီဒီယာက်င့္ဝတ္ မသိေသာ RFA အသံလႊွင့္ဌာနမွ အစီအစဥ္တင္ဆက္သူ၊ ႏုိင္ငံေရး၊ အမ်ဴိးသားေရးႏွင့္ က်န္မာေရး ျပႆနာ မ်ားကုိ ေရာေထြး စဥ္းစားေသာ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ ဦးေအာင္မိုးဝင္းႏွင့္ သမားက်င့္ဝတ္ (Medical Ethics) ကို ဂဃနဏ မသိေသာ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္းတို႔ ၃ ဦးေပါင္းကာ ေသာတ႐ွင္ျပည္သူ အေပါင္းကုိ လမ္းမွားသုိ႔ေရာက္ေအာင္ ၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဇြန္လ၂ ရက္ေန႔ ည၇:၀၀အခ်ိန္တနဂၤေႏြ စကားဝုိင္း၌ RFA မွ တလြဲပညာေပးမႈ မ်ားထုတ္လြင့္သြားသည္ကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ ၾကားေနရခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏို္င္ငံေဆးေလာကမွ ဆရာဝန္ သစ္လြင္ေလးမ်ားအတြက္ စိတ္ပူေနမိပါေတာ့သည္။

လူနာထံမွာ Informed Consent မယူဘဲရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ သေႏၶ တားရန္ အတင္းအၾကပ္ ျပဳမူေနမႈ သည္ နာဇီဟစ္တလာ လက္ထက္က ဂ်ာမန္မဟုတ္သည့္ လူသားမ်ားႏွင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာရက္စက္သည့္ ေဆးဝါး စမ္းသပ္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္က်ဴးလြန္ခဲ့သူ နာဇီဆရာဝန္တုိ႔၏ က်င့္ဝတ္မဲ့ စိ္တ္ဓါတ္ႏွင့္ ခံယူခ်က္မ်ဳိးကို ေနာင္မ်ဳိးဆက္ ဆရာဝန္တုိ႔အား ႐ုိက္သြင္းေပးေနေလေရာ့ သလားဟု ေစ့ငုေနမိပါသည္။

သားဆက္ျခားျခင္းကုိ မလုိက္နာသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အေရးယူ အျပစ္ေပးရန္ အထိ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္းက ရက္ရက္စက္စက္ ေတာင္းဆုိခဲ့ပါသည္။ ဘာသာေရးကို အေျချပဳၿပီး ေမြးဖြားႏႈန္းကန္႕သတ္သည့္ ဥပေဒမ်ဳိးသည္ ကမာၻေပၚ၌ မည္သည့္ တိုင္းႏိုင္ငံမွာမွ မရိွပါ။ တရုတ္ျပည္၏ “ကေလး တစ္ဦးတည္းသာယူရမည္” ဆိုသည့္ တင္းၾကပ္ေသာ မူ၀ါဒသည္ပင္လွ်င္ လူနည္းစုမ်ား အတြက္ ျခြင္းခ်က္ေပး ထားခဲ့သည္။

RFA ဦးခင္ေမာင္ညိမ္း ဦးေဆာင္ထုတ္လႊင့္ေသာ ထုိအသံလႊင့္ခ်က္ကုိ အင္တာနက္မွတဆင့္ တုိက္႐ိုက္ နားဆင္ရင္း ယၡဳေဆာင္းပါးကုိ ဆက္လက္ဖတ္႐ႈ ႏုိင္ပါသည္။

ေျခပခြင့္ရရန္ႏွင့္ Counter Balance ျဖစ္ေစရန္ အလႊာအသီးသီးမွ လူမ်ဳိးစုံပါဝင္ေသာစကားဝိုင္းမ်ဳိးျဖစ္သင့္

ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္းေတာခရုိင္ေန ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔အေပၚ ရခုိ္င္ျပည္နယ္အစုိးရမွ တစ္အိမ္ေထာင္ ကေလး ႏွစ္ေယာက္သာယူရန္ ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ ဥပေဒ (Two Child Policy) ကုိ ျပဌာန္းခဲ့သည္ႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လူသိ႐ွင္ၾကားကမာၻသိ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါသည္။

ထုိကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ကုလသမဂၢ ကေလးငယ္မ်ား အခြင့္ အေရး ေကာ္မတီ၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာေသာမတ္ ကင္တားနားႏွင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရမွဴး ဘန္ကီမြန္ တုိ႔မွလည္း အလားတူကန္႔ကြက္ခဲ့ပါသည္။

RFA မွ ဦးခင္ေမာင္ညိမ္း ဦးေဆာင္ေသာ စကားဝုိင္းသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဦးေဆာင္ေသာ NLD ပါတီ၏ သေဘာထားကုိဆန္႔က်င္ေသာ စကားဝိုင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္၎၊ ေဆးပညာက်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ေနေသာေၾကာင့္၎၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာတုိ႔ကို ခြဲျခားဆက္ဆံေသာ ဥပေဒအေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးသည့္ အတြက္၎၊ ထုိစကားဝိုိင္းတြင္ NLD ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရအဖြဲ႔မွ ေျပာေရးဆုိခြင့္႐ွိသူတစ္ဦးစီ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သမားက်င့္ဝတ္ ကၽြမ္းက်င္သူ Medical Ethics Adjunct Professor Dr. ျမင့္ဦး (GP, ကေလာင္အမည္ ေဒါက္တာေစတနာ)၊ ဥပေဒ ကၽြမ္းက်င္သူ ေ႐ွ႔ေနဦးေအာင္ထူးႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေခါင္းေဆာင္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေ႐ႊေမာင္ စသည္ဂုဏ္သေရ႐ွိ လူႀကီးလူေကာင္းမ်ား ပါဝင္သင့္သည့္ အျပင္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ စကားဝိုင္းအစီအစဥ္ အသစ္တစ္ခုကုိ RFA မွ အျမန္ဆုံး စီစဥ္ထုတ္လႊင့္ သင့္ပါသည္။

မဆုိင္သည့္အေပါက္ ဂလုိင္ႏွင့္ ေခါက္သည့္ ဦးေအာင္မုိးဝင္း။

ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႀကီး ေဂၚဘာေခ်ာ့လက္ထက္ ၿပဳိကြဲရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ ျပည္ေထာင္စု အတြင္း႐ွိ မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္ အသီးသီးတြင္ ႐ု႐ွ အစုိးရအဆက္ဆက္ ဂ႐ုမျပဳမိေသာ မြတ္ဆလင္လူဦးေရ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ဟု ဦးေအာင္မုိးဝင္းက အတိအလင္းဆုိ၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔အေပၚ တစ္အိမ္ေထာင္ ကေလးႏွစ္ေယာက္သာ ယူရန္ ျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒသည္ အမ်ဳိးသားေရး၊ လုံျခဳံေရးအရ မွန္ကန္သည္ဟု ဆုိ၏၊

ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္သည္ ႏုိင္ငံေရး သမား၊ ႏုိင္ငံေရးအျမင္ျဖင့္ မသုံးသပ္ဘဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရးသမား၊ လူ႔အခြင့္ အေရးအျမင္ ျဖင့္ ၾကည့္ေသာ ေၾကာင့္သာ ဤဥပေဒကုိကန္႔ကြက္ျခင္း ျဖစ္မည္ဟု ဦးေအာင္မုိးဝင္းက ဆုိ၏။ အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ဆုိလွ်င္ လူ႔အခြင့္ အေရးကုိ ယွဥ္တြဲ မစဥ္းစားသင့္သည့္သေဘာ ေျပာသည္ဟု နားလည္လိုက္ပါသည္။

အမ်ဳိးသားေရး၊ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ဆုိင္လွ်င္ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေဘးဖယ္စဥ္းစားေသာ ဦးေအာင္မုိးဝင္း သည္ လူသားတုိ႔၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ သမားက်င့္ဝတ္ႏွင့္ Patient Right တုိ႔ကုိ လုိက္နာဖို႔ ေယာင္လုိ႔ေတာင္ အိမ္မက္မည္ မဟုတ္ပါ။

        တနည္းအားျဖင့္ မ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္႐ွားမႈမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ လႈပ္႐ွားမႈတို႔ကုိ ဥပေဒအားလုံး၏ အထက္တြင္ ႐ွိေနေစခ်င္သည့္ ႏုိင္ငံအတြက္ အလြန္ အႏၱရာယ္ႀကီးေသာ ဦးေအာင္မုိးဝင္း၏ အေတြးအေခၚ အယူအဆျဖစ္သည္။

နာဇီတုိ႔သည္ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္သကဲ့သို႔ ဆုိဗီယက္႐ု႐ွားတုိ႔သည္လည္း ၎တုိ႔ သိမ္းပုိက္ ခဲ့ေသာနယ္ေျမမ်ားတြင္ မူလကတည္းက ေနထုိင္ခဲ့ၾကသည့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တုိ႔ကုိ လူဦးေရ ေလွ်ာ့နည္းေအာင္ ခြဲျခားဆက္ဆံ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့လွ်င္ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႀကီး မၿပဳိကြဲႏုိင္ဟု လူသားမ်ဳိးႏြယ္တုိ႔ အေပၚ အလြန္ အႏၱရာယ္ႀကီးေသာ မွတ္ခ်က္ကုိ ဦးေအာင္မုိးဝင္း သြယ္ဝုိက္ကာ ေျပာခဲ့ေလၿပီ။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္သီခ်င္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနသည့္ မျဖဴစင္ေသာ၊ အလြန္မဲညစ္သည့္ဝါဒ ျဖစ္သည္။ ယဥ္ေက်း ေသာလူ႔ေဘာင္ကို ပ်က္စီးေစမည့္ Genocide ကုိ သိသိသာသာႀကီး အားေပးေနသူအျဖစ္ ေပၚလြင္ ေနပါသည္။

တကယ္ေတာ့ အဇာဘုိင္ဂ်န္၊ တာဂ်ီကစၥတန္၊ ခ်က္ခ်င္းညွာစသည့္ေဒသတုိ႔မွ ေဒသခံတုိ႔မွာ ဒုတိယကမာၻစစ္ မျဖစ္မီကပင္ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ား ျဖစ္ေနၾကၿပီး ဆုိဗီယက္ကသိမ္းပုိက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ ျခင္းသာျဖစ္ သည္ဟု ကၽြႏု္ပ္ မွတ္သားဘူးပါသည္။

ဒီေနရာမွာ RFA သတင္းဌာနမွ ဦးခင္ေမာင္ညိမ္း ၊ ဦးေအာင္မုိးဝင္းႏွင့္ ေဒါက္တာခင္ေစာဝင္း တုိ႔ကုိ ေျပာခ်င္သည္မွာ အကယ္၍သာ ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တုိင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း လက္႐ွိ ခုိင္လုံေသာသက္ေသ ျပခ်က္မ်ား ကုိ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ အစုိးရ တရပ္ရပ္ သုိ႔မဟုတ္ လႊတ္ေတာ္တရပ္ရပ္္က လက္ခံ လုိက္ခ်ိန္တြင္ အမ်ဳိးသားေရး၊ လုံၿခဳံေရးအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံသူေတြဟာ သမုိင္းတရားခံမ်ား ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးဗိသုကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ပါကစၥတန္ ေခါင္းေဆာင္ အလီဂ်င္းနား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံအျဖစ္ ေၾကျငာသူဦးႏု၊ ပထမဆုံးသမၼတစဝ္ေ႐ႊသုိက္၊ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဦးဗေဆြႏွင့္ ေမယုခ႐ုိင္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးတုိ႔က တုိင္းရင္းသားအျဖစ္ လက္ခံေသာ သမုိင္းဝင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတုိ႔ကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းႏွင့္ လက္႐ွိ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရကမ်က္ေစ့စုံမွိတ္ ျငင္းေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပည္နယ္တုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အသီးသီးတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသား မ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္ တက္ေရာက္ ေနၾကပါသည္။

ဦးေအာင္မုိးဝင္း၏ ေျပာစကားမ်ားကုိနားေထာင္ၿပီးေနာက္ ဦးေအာင္မုိးဝင္းကို လူ႔အခြင့္အေရးမသိ၊ ဥပေဒ မသိ႐ုံမက ေဆးပညာ က်င့္ဝတ္ကုိ လစ္လွ်ဴ႐ႈေသာ ဥပေဒအထက္တြင္ ေနခ်င္သည့္ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ၊ မ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ ဝါဒီအျဖစ္ ကၽြႏု္ပ္ကသတ္မွတ္မည္ဆုိလွ်င္ သင့္ေတာ္၏၊ မေတာ္၏ စာ႐ႈသူကုိယ္တိုင္ RFA ၏ထုတ္လႊင့္ခ်က္ကုိ အင္တာနက္မွတဆင့္ တုိက္႐ုိက္ နားေထာင္ျပီး ဆုံးျဖတ္ ၾကည့္ေစ ခ်င္ပါသည္။

ဥပေဒမစုိးမုိးျခင္းႏွင့္ ဝါဒမျဖဴစင္ျခင္းသည္သာတုိင္းျပည္မ်ားကုိ ၿပဳိကြဲေစေသာတရားခံအစစ္ျဖစ္သည္။

ဥပေဒမစုိးမုိးလွ်င္၊ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒအထက္တြင္ လူတန္းစားတရပ္႐ွိေနမည္ဆုိလွ်င္ ျပည္သူ ျပည္ သားတုိ႔၏ အခြင့္ေရးသည္ တူညီစရာအေၾကာင္းမ႐ွိ၍ ထုိတုိင္းျပည္၏ ဝါဒသည္ ျဖဴစင္စရာ အေၾကာင္း မ႐ွိေသာေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအၾကား ရင္ၾကားေစ့ရန္လည္း မျဖစ္ႏုိင္ပါသျဖင့္ တုိင္းျပည္ၿပဳိကြဲရန္ လမ္းစျဖစ္ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ကို ဖိတ္ေခၚေနပါလိမ့္မည္။ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ လွ်င္လည္းထုိႏုိင္ငံမ်ဳိးမ်ားတြင္ ၿငိမ္းသတ္ ရန္မလြယ္ပါ။ မၾကမီက ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ၿပဳိကြဲသြားေသာ ဆူဒန္ႏုိင္ငံကုိ နမူနာ ယူသင့္ပါသည္။

ဂ်ာမဏီၿပဳိကြဲျခင္းသည္ လူမ်ဳိးႀကီးဝါဒ၊ နာဇီဝါဒေၾကာင့္သာ ျဖစ္၏၊ ဆုိဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု ၿပဳိကြဲျခင္းသည္ တစ္ပါတီ အာဏာ႐ွင္ ဗဟုိဦးစီးစနစ္ေၾကာင့္သာ ျဖစ္၏။ ရခုိင္လူမ်ဳိးႀကီးဝါဒေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ပ႗ိပကၡျဖစ္၏။ ျမန္မာလူမ်ဳိးႀကီး ဝါဒေၾကာင့္ ႐ွိသမွ် က်န္တုိင္းရင္းသား အားလုံးႏွင့္ မတည့္၍ အႏွစ္ ၆၀ ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနသည့္အျပင္ ဘာသာေရးအထိက႐ုံးမ်ားလည္း မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚ ေန႐ုံမက လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈမ်ား (Genocide & Ethnic Cleansing) အထိ ျဖစ္ေပၚေနေလသည္။

ဥပေဒစုိးမုိးမႈ (Rule of Law) မ႐ွိေသာ၊ လူမ်ဳိးႀကီးဝါဒထြန္းကားေသာ၊ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနေသာ၊ ႀက့ံခုိင္ေရးတစ္ပါတီအာဏာ႐ွင္စနစ္ ႀကီးစုိးေသာ၊ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး အထိက႐ုံး မ်ား တစ္ၿမဳိ႕ၿပီးတစ္ၿမဳိ႕ေျပာင္းျဖစ္ေနေသာ၊ စသည့္ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ မ်ားမၾကာမီ ၿပဳိကြဲရန္ အလားအလာ ႐ွိေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး မၿပဳိကြဲရန္အတြက္ဟု အေၾကာင္းျပ၍ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ဳိးသမီး မွန္သမွ် မျဖစ္မေန သားဆက္ျခားရန္ ဥပေဒ ျပဌာန္းျခင္းသည္ အလြန္ညံ့ဖ်င္းသည့္ အေတြးအေခၚျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေအာင္မုိးဝင္းကုိ သိေစအပ္ပါသည္။

ထိုေဒသဆုိင္ရာ ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ ဥပေဒကုိ ျပဌာန္းလုိက္ျခင္းသည္ Genocide အသြင္ကုိ ပုိမုိေပၚလြင္ေစေသာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္မ်ား ကုလသမဂၢမွ မလႊတ္၊ လႊတ္ေအာင္ ဖိတ္ေခၚလုိက္သည္ႏွင့္ တူေနပါသည္။

မြတ္ဆလင္မ်ားကုိ မုန္းခ်င္မုန္းပါ၊ သမားက်င့္ဝတ္၊ ေဆးေလာကႏွင့္ သမားစိတ္ဓါတ္တုိ႔ကုိ မဖ်က္ဆီးသင့္ပါ။

ေရာဂါ အသည္းအသန္ ခံစားေနရသူ လူနာက ၎အား ေသေဆး ေပးရန္ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ဆရာဝန္ တစ္ဦးသည္ လူနာေကာင္းက်ဴိးအတြက္ သမားက်င့္ဝတ္အရ လုိက္ေလွ်ာမႈ မျပဳရပါဟု ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္းက ေျပာပါသည္။ Ethics က Don’t harm the patient. ဟုဆုိေသာေၾကာင့္ မွန္ပါသည္။ လူနာအား ေသေစေသာ ေဆးဝါးကုိ မေပးရန္ ဆရာဝန္တုိင္း က်မ္းႀကိမ္ ကတိျပဳထားရပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူနာကုိ ညွင္သာစြာ ေသေအာင္ (Euthanasia) လုပ္ေပးခြင့္ မ႐ွိပါ။

         (က) Consent ။              ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ ခြဲျခားျပဌာန္းေသာ Two Child Policy သည္ မိခင္ေရာ ကေလး အတြက္ပါ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ပညာေရးအတြက္ ေကာင္းက်ဳိး ရေစသည္သာ ျဖစ္၍ တရားမွ်တ ေသာေၾကာင့္ မျဖစ္မေနလုိက္နာရမည္ဟု ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္းက ဆုိလုိက္ျခင္းသည္ Ethics ႏွင့္ လုံးဝ လြဲသြား ပါေတာ့ သည္။

မည္သို႔ေသာ ေဆးကုသမႈကုိ မဆုိ လူနာ၏ သေဘာတူညီမႈ (Consent) ႐ွိမွ ေပးခြင့္႐ွိသည္ကို ကထိက ေဒၚခင္ေစာဝင္း လက္ခံမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆရာဝန္အသင္း မ်ဳိးဆက္ပြား က်န္းမာေရး (RH, reproductive health) စီမံခ်က္၊ IUD Project ႏွင့္ PSI တုိ႔မွ လုပ္ေဆာင္လွ်က္႐ွိေသာ သားဆက္ျခား (Contraception) ေပးျခင္းလုပ္ငန္း အားလုံး မလုပ္ေဆာင္မီအရင္ (Informed Consent) ယူၿပီး နည္းလမ္း အမ်ဳိးမ်ဳိး႐ွိသည့္အနက္ Client အႀကဳိက္ကုိသာ ေ႐ြးခ်ယ္ေစရ ပါသည္။

လက္႐ွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အနာႀကီးေရာဂါ႐ွိသူမ်ားႏွင့္ HIV/AIDS ႐ွိသူ အိမ္ေထာင္သည္မ်ားကုိပင္ ၎တို႔ႏွင့္ အမ်ား အက်ဳိးအတြက္ဟု ဆုိကာ အတင္းအဓမၼ သားဆက္ျခားခြင့္၊ သားေၾကာျဖတ္ခြင့္မ႐ွိပါ။ ေဒါက္တာေဒၚခင္ေစာဝင္းက အမ်ားျပည္သူ စုေဝးရာတြင္ ေဆးလိပ္ မေသာက္ရ အမိန္႔ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးသည္ ခေလးႏွစ္ေယာက္ထက္ ပုိမေမြးရ ဥပေဒသည္ အမ်ား ေကာင္းစားေရးျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ျခင္းမဟုတ္ဟု အေျခခံခ်င္း လုံးဝမတူညီသည့္ ကိစၥရပ္ႏွစ္ခုကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ျပ သြားပါသည္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ မေကာင္းေသာ အမူအက်င့္ (Behavior) သာျဖစ္ၿပီး၊ ကုိယ္ဝန္ ေဆာင္ျခင္းသည္ မလြဲေ႐ွာင္ႏုိင္ေသာ လူ႔သဘာဝ (Nature) ျဖစ္၏။

Patient has the right to refuse the treatment. ဟု Ethics ကဆုိ၏။ ဥပမာ လူနာက သူ၏ ႏွလုံးခုံျခင္း ရပ္သြားလွ်င္ ႏွလုံးကုိ စက္ျဖင့္ႏႈိးျခင္း (CPR) မျပဳလုပ္ရန္ ႀကဳိတင္ေျပာထားလွ်င္ မည္သုိ႔ပင္ ေကာင္းက်ဳိးကုိ ေဆာင္ေစကာမူ CPR လုပ္ေပးခြင့္မ႐ွိပါ။

တဖန္ ေထာင္တြင္း ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပ၍ အားနည္း ေသြးေပါင္က် ေနသူ အက်ဥ္းသား တစ္ဦးကုိ အေၾကာတြင္း ေဆးရည္သြင္းကုသရန္ သုိ႔မဟုတ္ ႏွာေခါင္းပုိက္သြင္း၍ အစာထည့္ရန္ ေထာင္ပုိင္ႀကီးက ခုိင္းေစေသာ္လည္း လူနာက လက္မခံလွ်င္ ဆရာဝန္ တစ္ဦးသည္ လူနာေကာင္းက်ဳိးကုိ အေၾကာင္းျပ၍ အတင္းအၾကပ္ သြင္းခြင့္ မ႐ွိပါဟု Ethic Lecture တစ္ခုတြင္ ေဒါက္တာျမင့္ဦး (GP) ေျပာဘူးပါသည္။

ထုိ႔အတူ ဆရာဝန္တစ္ဦးသည္ လူနာ၏ အတြင္းေရးကုိ လူနာ၏သေဘာတူညီခ်က္ (Consent) မ႐ွိဘဲ ထုတ္ေဖၚ ခြင့္မ႐ွိပါ။ တရာ႐ုံးတြင္ တရားသူႀကီး၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္၎၊ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ ရဲစခန္းႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရးမွ အလြတ္သေဘာ မဟုတ္ဘဲ တရားဝင္ ႐ုံးစာထုတ္ ေမးျမန္းမွသာ လူနာ၏ အတြင္းေရးကုိ ထုထ္ေဖၚခြင့္ ႐ွိသည့္အတြက္ ဆရာဝန္ တစ္ဦးအဖုိ႔ Ethics သည္ ဥပေဒ အထက္တြင္ ႐ွိသေယာင္ ထင္ရသည္ဟု ေဒါက္တာျမင့္ဦး (ဂ်ီပီ) က Lecture ပုိ႔ခ်ရာ တက္ေရာက္နားေထာင္သူမ်ား အမွတ္မမွားေစရန္ အတြက္ ေဒါက္တာ ေဒးဗစ္ေက်ာ္မွ Ethics အထက္တြင္ ဥပေဒ အျမဲ႐ွိေၾကာင္း ေထာက္ျပပါသည္။ Ethics အေၾကာင္းေျပာဆုိလွ်င္ ထုိကဲ႔သုိ႔ Check & Balance ရွိသင့္ပါသည္ဟု RFA ဦးခင္ေမာင္ညိမ္းကုိ ေျပာခ်င္ပါသည္။

         ေဒါက္တာ ေဒးဗစ္ေက်ာ္ႏွင့္ ေဒါက္တာ ျမင့္ဦး (GP) တုိ႔ေဆြးေႏြးသည္ကုိ နားေထာင္ၿပီးေနာက္ လူနာႏွင့္ ပတ္သက္လာ လွ်င္ ႏုတ္မိန္႔ အထက္တြင္ (Ethics) ႐ွိေၾကာင္း ႐ွင္းလင္းစြာ သိလုိက္ရပါသည္။

         (ခ) Equity ။         ။ ဆရာဝန္ တစ္ဦးသည္ အသားအေရာင္၊ လူမ်ဳိး၊ က်ားမ လူတန္းစား မခြဲျခား ဘဲ စမ္းသပ္ခကုိ လူနာတုိင္း အေပၚတြက္ အညီအမွ်ယူၿပီး ကုသမႈကုိလည္း အညီအမွ်ေပးရန္ သမားက်င့္ဝတ္က ျပဌာန္း ထားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာတျပည္လုံးမွာမွ ရခုိင္ျပည္နယ္တစ္ခုတည္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ၄ ခ႐ုိင္ ႐ွိသည့္အနက္ ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ တစ္ခုတည္း၊ ေမာင္ေတာ ခ႐ုိင္တြင္ ၿမဳိ၊ ခမြီ၊ ဒုိင္းနက္၊ သက္၊ မရမာႀကီး၊ ခ်င္းႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးတုိ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေနထုိင္ၾကသည့္အနက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတစ္စုတည္းသာ Two Child Policy ကို လုိက္နာရန္ ျပဌာန္းျခင္းသည္ Ethics အရ တရားမွ်တမႈ ႐ွိပါသလားဟု ေဒါက္တာေဒၚခင္ေစာဝင္းကုိ ေမးခ်င္ပါသည္။

        (ဂ) Medical Neutrality ။   ။ ရန္သူ ဃီလာနကုိပင္ ဆရာဝန္သည္ ေဆးကုသမႈေပးရမည္ဟု က်မ္းက်ိမ္ၾကရ ပါသည္။ ရခုိင္ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ေပးရန္ ဆရာဝန္ အသင္းမွ အဖြဲ႔တစ္ခု သြားရာတြင္ ရခုိင္ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားမွ ေဆးကုသမႈေပးၿပီး ျပန္လာခ်ိန္တြင္ ၿပဳံး႐ႊင္စြာ ႀကဳိဆုိခဲ့ေသာ စစ္ေတြ ေဆး႐ုံမွ ေဆးဝန္ထမ္းတုိ႔သည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းမွ ေဆးကုသမႈေပးၿပီး ျပန္လာခ်ိန္တြင္ ေဆးဝန္ထမ္း က်င့္ဝတ္ ကင္းမဲ့စြာ မေၾကနပ္သည့္ ဟန္အမူအယာမ်ား ေတြ႔လုိက္ၾကရရာ ဆရာဝန္ကေလးမ်ား အ့ံၾသ ထိတ္လန္႔ ခဲ့ရသည္ဟုဆုိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိအစီစဥ္ကုိ ဆရာဝန္ေလးမ်ား လုံၿခဳံေရးအတြက္ ေခတၱ ရပ္ဆုိင္း လုိက္ရသည္။

ယၡဳရက္ပုိင္းအတြင္း အေျခအေန အတန္ငယ္ ေအးခ်မ္းလာေသာေၾကာင့္ ဆရာဝန္အသင္းမွ ရခုိင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသုိ႔ ဆရာဝန္မ်ားေစလႊတ္၍ ေဆးကုသမႈ ေပးေစရာတြင္လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကုသမႈေပးသူ ဆရာဝန္ တည္းခုိသည့္အိမ္ကုိ ခဲေပါက္ခံရျခင္းႏွင့္ ဝုိင္းဝန္း ဆႏၵျပျခင္းမ်ား ေတြ႔ႀကဳံရ ေၾကာင္းၾကားသိရပါသည္။

လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနေသာေနရာတြင္ ေဆးဝန္ထမ္းတုိ႔၏ ေပးေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈသည္ ႏွစ္ဖက္စလုံးတြင္ ညီမွ်မႈ (Medical Neutrality) ႐ွိရမည္ ဆုိသည့္အခ်က္ကုိ ဆရာဝန္အသင္းမွ ဆရာဝန္မ်ားက လက္ေတြ႔က်က်လုိက္နာသည္ကုိ အဘယ္အ တြက္ေၾကာင့္ ေဒသခံတုိ႔က အျပစ္ျမင္ေန ၾကသနည္း။

        (ဃ) ဘက္လုိက္ျခင္း(Bias)။ ။စစ္ေတြေဆး႐ုံမွ ေဆးဝန္ထမ္းတုိ႔သည္ သမားက်င့္ဝတ္ႏွင့္ က်မ္းက်ိမ္ခဲ့ရသည္တုိ႔ကုိ ေမ့ေလွ်ာ့ သြားသည္ အထိ ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔အေပၚ အမုန္းပြားၾကေလရာ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္းသည္လည္း ႐ခုိင္လူမ်ဳိး ျဖစ္ေလေသာေၾကာင့္ Ethics ကတားျမစ္ေသာ ဘက္လုိက္မႈ (Bias) ျဖစ္သြားေလသလားဟု ေစ့ငုေနမိပါသည္။

လက္႐ွိ မြတ္ဆလင္ကုိ အလြန္မုန္းေသာ အစုိးရပင္ ျပန္လည္ သုံးသပ္ပါဦးဟုဆုိကာ မဆုံးျဖတ္ရ ေသးေသာ Two Child Policy ျပႆနာကုိ ဦးခင္ေမာင္ညိမ္္းတုိ႔ တသုိက္ ေထာက္ခံခ်က္ ျမန္လြန္းသည္ဟု ထင္ပါသည္။ အလြန္႐ႈပ္ေထြးေသာ ျပႆနာ (Issue) ႀကီးတစ္ခုကုိ ခပ္လြယ္လြယ္ အေပၚယံ႐ွပ္ ေဆြးေႏြးျပီး အေျဖ မထုတ္သင့္ပါ။

       (င) Patient Centered ။   ။ လူနာႏွင့္ လူနာ၏ ဂုဏ္သိကၡာ (Dignity)၊ ဘာသာ၊ ႏုိင္ငံေရး ယုံၾကည္ခ်က္၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ုိက္ စသည္တုိ႔ကို ဗဟုိျပဳ စဥ္းစားရန္ အေရးႀကီးပါသည္။

ရခုိင္ျပည္မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ဴိးသမီးမ်ားကုိ ခေလးႏွစ္ေယာက္ေမြးၿပီးေနာက္ သားေၾကာျဖတ္ခြင့္ ေပးျခင္း ကုိ အထူးအခြင့္ေရးေပးသည္ ဟုထင္၍ အျခားျပည္နယ္မ်ားမွ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက သူတုိ႔ကုိလည္း ခေလး ႏွစ္ေယာက္ ေမြးၿပီးေနာက္ သားေၾကာျဖတ္ေပးရန္ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆုိလာလွ်င္ လုိက္ေလွ်ာႏိုင္ပါမည္လား။

သေႏၱတားရန္ အသုံးျပဳသည့္ မည္သည့္ နည္းမဆုိ ၁၀၀% ကုိယ္ဝန္ မရရန္ အာမ မခံႏုိင္ပါ။ Failure rate ရွိပါသည္။ ပုိမုိေသ ခ်ာေအာင္ သားေၾကာျဖတ္လုိက္သည္ထားဦး၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ဥျပြန္မွားျဖတ္၍ ေသာ္၎၊ ေယာက်ာႍးမ်ားတြင္ သုတ္ျပြန္မွားျဖတ္ ၍ေသာ္၎၊ သားဆက္ျခားထား ေသာ္လည္း သားသမီး ရႏုိင္ ပါေသးသည္။ Technical Failure ေၾကာင့္ ထုိသုိ႔ ရ႐ွိလာေသာ ႏွစ္ဦး ထက္ပုိလာသည့္ ခေလးအတြက္ မိဘ မ်ားကုိ ေထာင္ခ်လွ်င္ တရားပါသလား။ ေမြးလာေသာ ထုိခေလးကုိ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ မေပးလွ်င္ တရား ပါသလား၊ ထုိကုိယ္ဝန္ (Unwanted or Illegal Pregnancy) ကုိ တရားဝင္ ဖ်က္ခ်ခြင့္ ေပးမွာလား။ ဒါဆုိရင္ အျခား ျပည္နယ္မ်ားက အမ်ဳိးသမီးမ်ား လြယ္ထားေသာ Unwanted Pregnancy မ်ားကိုေရာ တရားဝင္ ဖ်က္ခ်ေပးမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေသခ်ာသည္ထက္ ေသခ်ာေအာင္္ Ethics ကခြင့္မျပဳသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ေယာက်ာၤးမ်ားကုိ ေဝွးေစ့ျဖတ္ သင္းကြပ္ျခင္း (Castration) လုပ္ဖုိ႔ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္း တုိက္တြန္း အႀကံေပး မည္လား။ ထုိေမးခြန္းမ်ားကုိ အရင္ စဥ္းစားၿပီးမွသာ ဥပေဒတစ္ခု ျပဳသင့္ပါသည္။

        မွတ္ခ်က္။      ။ ၈ ေလးလုံး ေက်ာင္းသားေခါင္ေဆာင္ ကုိဂ်င္မီက မတရားမႈတုိ႔ကုိ ေမးခြန္းမ်ား ေမးျခင္းျဖင့္ အလြယ္တကူ ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္သည္ ဆုိေသာေၾကာင့္ ေမးခြန္းမ်ား တရစပ္ ေမးေနရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

(စ) Religion and Culture ။                ။ သမားက်င့္ဝတ္သည္ လူနာ၏ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေလ့အထတုိ႔ကုိ အေလးထားရန္ ညႊန္ျပထားပါသည္။

လူနာေကာင္းက်ဳိးအတြက္ဟုဆုိကာ ဟီဗ႐ူးႏွင့္ ေယေဟာဝါဘာသာဝင္တုိ႔ကုိ ေသြးသြင္း ကုသျခင္း ျပဳလုပ္ခြင့္မ႐ွိပါ။ Patient has the right to refuse treatment. ဟုဆုိ၏။

ဥပမာေပးသည့္အေနျဖင့္ ကၽြႏု္ပ္၏ အေတြ႔အႀကံဳ တစ္ခုကုိ ေျပာျပခ်င္ပါသည္။ တေန႔တြင္ ကၽြႏု္ပ္၏ ေဆးခန္းသုိ႔ ကုလားထုိင္ေပၚမွလိမ့္က်၍ ေခါင္းေပါက္သြားေသာ ၁ ႏွစ္ခြဲ အ႐ြယ္ ဆံပင္ ႐ွည္႐ွည္ ဟိႏၵဴ ခေလးငယ္ တစ္ဦးလာ ျပရာ ကၽြႏု္ပ္က Dressing လုပ္ရန္အတြက္ ဆံပင္ကုိ ညွပ္ဖုိ႔ျပင္ဆင္ေနစဥ္ အတူပါသူ ခေလး၏ မိခင္က ဟိႏၵဴဘာသာတြင္ အသက္ ၂ ႏွစ္ျပည့္မွ ဆံပင္ ရိတ္ရပါသည္ဟု ေျပာလာေသာေၾကာင့္ ဆံပင္ကုိ မျဖတ္၊ မရိတ္ဘဲ ေဆးကုသမႈ ေပးခဲ့ရပါသည္။

အေမရိကား႐ွိ ပဋိသေႏၱတားေပးေသာ မိသားစု စီမံကိန္း ေဆးခန္း (Family Planning Clinic) မ်ားကုိ ႐ုိမန္ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္တုိ႔ တုိက္ခုိက္ေလ့႐ွိသည္ကုိ ကေနဒါတြင္ ေနထုိင္ေသာ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္း သိပါ လိမ့္မည္။ ရခုိင္ျပည္တြင္ ႐ွိေသာ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးကုိ သားဆက္ျခားရန္ အတြက္ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္း က်န္းမာေရး ပညာေပးလွ်င္ လက္ခံမည္ဟု ထင္ပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ လူနာေကာင္းက်ဳိးအတြက္ ထုိကက္သလစ္ဘာသာဝင္ အမ်ဳိသမီးကုိ အတင္းအဓမၼ ဥပေဒျပဳ၍ သားဆက္ ျခားေပးမည္လား၊ သားေၾကာျဖတ္မည္လား။ ကက္သလစ္ဘာသာဝင္ အတြက္ Ethics ရွိျပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ Ethics မ႐ွိဟု ဆုိလွ်င္ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္း တေယာက္ နာဇီလက္သစ္ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။

ေဒါက္တာေဒၚခင္ေစာဝင္းအေနျဖင့္ မြတ္ဆလင္မ်ားကုိ မုန္းခ်င္လွ်င္ မုန္းႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေဆး ေလာကႀကီး ဂုဏ္သေရ တင့္ေစရန္ သမားက်င့္ဝတ္တုိ႔ကုိေတာ့ ခါးဝတ္ပုဆုိးကဲ့သုိ႔ ၿမဲေစခ်င္ပါသည္။

         ဘက္လုိက္ျပီး တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ေရးတတ္ေသာ ဥပေဒႏွင့္ လူကုိလူလုိ႐ႈ႕ျမင္ေသာ ေဆးပညာ က်င့္ဝတ္ တုိ႔သည္ တခါတရံ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္ ဆန္႔က်င္ဖက္ ျဖစ္ေနေလ့႐ွိပါသည္။ ႏုိင္ငံတကာတြင္ လုပ္ရန္ လြယ္ကူ ေသာ Therapeutic Abortion ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လုပ္ေပးရန္ အလြန္ခဲယဥ္း လက္ဝင္ သည္ကုိ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာဝင္း သိပါသည္။ သမားက်င့္ဝတ္ အထက္တြင္ ဥပေဒ႐ွိသည္ဟု ဆုိသည့္ စကားရပ္ အတြက္ အေကာင္းဆုံး ဥပမာ ျဖစ္ပါသည္။

ေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္ ျပန္လည္ေတာင္းပန္သင့္သည္။

၈ ေလးလုံး ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိဂ်င္မီက မတရားမႈမ်ားကုိ ေမးခြန္းေမးျခင္းျဖင့္ ဆန္႔က်င္ႏိုင္ သည္ဟု ေဟာေျပာပါသည္။

အကယ္၍သာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလက္ခံမည္ဆုိလွ်င္ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ ဦးခင္ေမာင္ၿငိမ္း၊ ဦးေအာင္မုိးဝင္း ႏွင့္ ေဒါက္တာ ခင္ေစာဝင္းတုိ႔ ၃ ဦးသည္ ေဒၚစုႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ အေၾကအလည္ေျပာဝန္႔ (Debate လုပ္ဝန္႔) ပါသလားဟု ေမးလုိက္ခ်င္ပါသည္။

မည္သူ႔တြင္ တာဝန္႐ွိသည္ျဖစ္ေစ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမိုိင္းတြင္ နာဇီအျဖစ္ သတ္မွတ္မႈ မခံရေစရန္ RFA သတင္း ဌာန၊ ေဒါက္တာ ခင္ေစာဝင္းႏွင့္ ဦးေအာင္မုိးဝင္းတုိ႔ အလွ်င္အျမန္ႏွင့္ က်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ ၃ ရက္ခန္႔ ဆက္တုိက္ ေတာင္း ပန္သင့္ပါသည္။

အႀကံေပးရင္းေတာင္းဆိုခ်င္ပါသည္။

(၁) ျမန္မာႏုိင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမား မ႐ွိပါဟု ဇြတ္ျငင္းခဲ့ေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကုိယ္တုိင္ ယၡင္ေခတ္ အဆက္ဆက္က (၎ကုိယ္တုိင္ပါေသာေခတ္က) ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ရာဇတ္မႈတုိ႔ကုိ ေရာေထြးကာ တရားစီရင္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္က်ခံေနရေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလုံးကုိ လႊတ္ပါေတာ့မည္ဟု ဇြန္လ ၄ရက္ေန႔ ညေနပုိင္းတြင္ ေၾကျငာခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္႐ုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမ႐ွိပါဟု တစ္ခ်ိန္လုံးျငင္းဆုိေနရာမွ ထုိင္းႏိုင္ငံတြင္ လုပ္ေသာ ဖုိရမ္ တစ္ခုတြင္ ရခုိင္ လူမ်ဳိးသမုိင္း ဆရာ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းက သမုိင္းဝင္ ေ႐ွးေဟာင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိသည္မွာ ရခုိင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားကုိ ေခၚဆုိျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဇြတ္ေရာ အဓမၼပါ ေၾကျငာပါေတာ့သည္။

အထက္ပါ ဦးသိ္န္းစိန္ႏွင့္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတုိ႔၏ လုပ္ရပ္မ်ားကုိ အေျခခံစဥ္းစားေသာ္ မူလေဒသခံ ႐ုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ခုိးဝင္လာသူ ဘဂၤလာလီမ်ားကုိ ေရာေထြးျပႆနာ ႐ွာေနမႈမ်ားကုိ ရပ္တန္႔ၿပီး သမုိင္းဝင္ ေဒသခံ ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပါေတာ့မည္ဟု တေန႔ေန႔တြင္ ေၾကျငာရန္ အလားအလာ ႐ွိပါသည္ဟု ဒႆနိကေဗဒ (Logic) နည္းျဖင့္တြက္ၾကည့္လွ်င္ မမွားႏိုင္ေၾကာင္း သမုိင္းကို ႏွံ႕စပ္သူတုိင္း သိပါလိမ့္မည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ Two Child Policy ျပဌာန္း သူႏွင့္ ေထာက္ခံသူတုိ႔ ဒုကၡေတြ႔မည္ကုိ ျမင္ေယာင္ေနမိပါသည္။

(၂) ယေန႔ေခတ္သည္ နာဇီဟစ္တလာေခတ္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ လူသားတုိ႔ အတြက္သာမက တိရိစာၦန္တုိ႔ အတြက္ ကုသေရးႏွင့္ ေဆးသုေတသနဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ားကုိ ျပဌာန္းသည့္အခါ ဥပေဒ ပညာ႐ွင္ တုိ႔သည္ သမားက်င့္ဝတ္ (ေဆးပညာက်င့္ဝတ္) ပညာ႐ွင္မ်ားႏွင့္ ညိွႏႈိင္းေရးဆြဲ ျပဌာန္းၾကရပါသည္။

(၃) M.B.,B.Sေအာင္႐ုံ၊ MRCP ရ႐ုံမွ်ႏွင့္ သမားက်င့္ဝတ္မ်ားတတ္သိနားလည္ၿပီဟု မမွတ္ယူသင့္ပါ။ ေဆးသုေတသနႏွင့္ ကုသေရး အပုိင္းတြင္သာမက ကုိယ္ခႏၱာ အစိတ္အပုိင္းမ်ား အစားထုိး ကုသျခင္းဆုိင္ရာ က်ယ္ဝန္းသည့္ ေဆးပညာက်င့္ဝတ္ (Medical Ethics) မ်ားကုိသီးသန္႔ အထူးျပဳေလ့လာထားမွသာက်င့္ဝတ္ ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ားကုိ ခ်က္ (ဂ်က္) က်က် ေထာက္ျပႏိုင္ပါမည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆရာဝန္တုိင္း သိသင့္သည့္ Medical Governance and Humanity workshop ကုိ ဇြန္ ၁၇၊ ၁၈၊ ၁၉ သုံးရက္တိတိ ျမန္မာႏိုင္ငံဆရာဝန္ အသင္းတုိက္တြင္ အေထြေထြေရာဂါကု အသင္း ေဆးပညာ က်င့္ဝတ္ ေကာ္မတီမွ ဦးစီးက်င္းပရန္ ႐ွိပါသျဖင့္ ေဒါက္တာေဒၚခင္ေစာဝင္း တက္လုိပါက [email protected] ကုိဆက္သြယ္ကာ စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္သည့္အေၾကာင္း သတင္းေကာင္း ပါးအပ္ပါသည္။

(၄) RFA မွ ဦးခင္ေမာင္ၿငိမ္းကုိ အႀကံေပးခ်င္ပါသည္။ ေဆးပညာ႐ွင္ သမားက်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ လွ်င္ Ethics ပညာ႐ွင္မ်ားျဖစ္ေသာ မာမီႀကီးေဒါက္တာေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္၊ ေဒါက္တာဦးရဲေသြး၊ မႈခင္းဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ဦးသိန္းေဇာ္၊ ေဒါက္တာေဒးဗစ္ေက်ာ္ႏွင့္ လူငယ္လက္တက္ ေဒါက္တာ ျမင့္ဦး (ဂ်ီပီ) စသည္တုိ႔ႏွင့္ ဒုတိယ ေဆြးေႏြးျခင္း (Second Consultation) မလုပ္ဘဲ မထုတ္လႊင့္သင့္ေၾကာင္း RFA အသံလႊင့္ဌာနကို အႀကံ ေကာင္းတစ္ခု ေပးခ်င္ပါသည္ ခင္ဗ်ား။

** M-Media သို႔ အီးေမးလ္မွ တဆင့္ေပးပို႔လာေသာ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။

ေဆာင္းပါးရွင္၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။

June 6, 2013
မေကာင္းဆိုး၀ါးေမႊတဲ့ ဒုကၡ (The Straits Times မွ ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါး)

ဇြန္ ၅ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
ဘာသာျပန္-ကိုေလး

ယခင္အစုိးရေဟာင္းအုပ္စုမ်ားထဲက ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းအၾကမ္းဖက္ဂိုဏ္းက ဒီမုိကေရစီကုိ ၿဖိဳလဲပ်က္ျပားေစဖို႕လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ တခ်ဳိ႕ကေျပာေနၾကတယ္။

ေအးေဆးၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ႐ွမ္းျပည္နယ္ လား႐ိႈးမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က (၂)ရက္ၾကာ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ လူ ၈-ေယာက္ေသဆုံးခဲ့ေပမယ့္ အစုိးရသတင္းက ၂-ေယာက္သာ ေသသည္ဟု သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ ဒီလုိ ယခင္နဲ႔ပုံစံတူ တစ္ႏိုင္ငံလုံးကုိ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားေစတဲ့ ေနာက္ထပ္ေသြးေျမက်မႈ ပုံရိပ္မ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပုံမွန္ ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္လုိ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ စံနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အၾကမ္းဖက္လူအုပ္စုဟာ ၿမိဳ႕ထဲ၀င္ေရာက္လာၿပီး မြတ္စလင္မ္ေတြကုိ ပစ္မွတ္ထား တုိက္ခိုက္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။

ဒီလုိ တိုက္ခိုက္မႈေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္သူ႐ွိတာကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိးထင္ေၾကးေပးေနၾကေသာ္လည္း၊ ဒီလုိျဖစ္ရပ္ေတြဟာ အစုိးရရဲ႕ ဥပေဒစုိးမုိးေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိ စိန္ေခၚေနပါတယ္။ အေရးအႀကီးဆုံးက လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ ေပါင္းစုံေနထိုင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီဟာ ဒီျဖစ္ရပ္ဆုိးေတြနဲ႔ ေတြ႕ႀကံဳစမ္းသပ္ခံေနရပါတယ္။

ေ႐ွ႕အပတ္ ေနျပည္ေတာ္မွာ ကမာၻ႔စီးပြားေရး forum ကုိ စဖုိ႔႐ွိတဲ့အတြက္ ယခုအခါ လား႐ႈိးၿမိဳ႕မွာ တည္ၿငိမ္ေအာင္ စစ္တပ္ခ်ထားရပါတယ္။

ဒီလုိျဖစ္ရပ္ေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနျခင္းဟာ အစုိးရက အႀကိမ္ႀကိမ္ေပးထားတဲ့ ဥပေဒစုိးမုိးေရးေဆာင္႐ြက္ေနတယ္ ဆုိတဲ့ ကတိေတြ၊ ခြဲျခားမႈမ႐ွိပါဘူးဆုိတဲ့အေျပာေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္ေနတယ္။ ျပည္ပမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလုိသူေတြ၊ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသူေတြက ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္တပ္ႏွင့္လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားေတြအၾကား -စစ္တပ္နဲ႔အစုိးရအၾကားမွာ တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း ရႈပ္ေထြးေပြလီကြဲၿပဲေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ဘယ္လုိမွ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ႐ွိေနပါတယ္။

လား႐ႈိးမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ႐ွမ္းလူမ်ဳိးနဲ႔ မြတ္စလင္မ္ၾကားမွာ ဘာျပႆနာမွ မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။ ယခင္အပတ္က တိုက္ခိုက္ခံရတဲ့ မြတ္စလင္မ္ေတြကုိ ႐ွမ္းဘုန္းႀကီးမ်ားက သူတုိ႔ရဲ႕ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ကာကြယ္ခုိလႈံခြင့္ေပးထားခဲ့ပါတယ္။

႐ွမ္းဘုန္းႀကီးအုပ္စုတစ္စုက ဒီလုိ စတင္အၾကမ္းဖက္တာ ဗမာေတြကလုပ္တာ၊ ႐ွမ္းေတြကလုပ္တာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာပါတယ္။ ဒီျပႆနာကုိ စျဖစ္ေစတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသမီးကုိ မီး႐ႈိ႕တဲ့ မြတ္စလင္မ္ဆုိသူဟာ လား႐ိႈးၿမိဳ႕က မဟုတ္ပါဘူးလို႕ လား႐ိႈးၿမိဳ႕ခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဘယ္ကလာမွန္းမသိတဲ့ အျပင္လူေတြ ႐ုတ္တရက္ေပၚလာၿပီး ဗလီတစ္လုံး၊ မိဘမဲ့ကေလးေက်ာင္း နဲ႔ မြတ္စလင္မ္အိိမ္ေတြကုိ စတင္ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတာလုိ႔ေျပာၾကတယ္။

လူ ၄၀ ေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ မိတၳီလာက မြတ္စလင္မ္တြကုိ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ပဲခူးၿမိဳ႕က ဖ်က္ဆီးမႈလုပ္ရပ္ေတြဟာလည္း ျမိဳ႕ျပင္ပမွ လူေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္ဟု ၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာပါတယ္။

လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕တခ်ဳိ႕ဆီက ၾကားသိခ်က္အရ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ စြမ္းအား႐ွင္အဖြဲ႕၀င္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ စြမ္းအား႐ွင္ဆုိတာ ယခင္ စစ္အစုိးရလက္ထက္က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူမ်ားကုိ ၿဖိဳခြင္းဖုိ႔ စနစ္တက် သင္ၾကားေပးထားတဲ့ လက္ရဲဇက္ရဲ လူမိုက္လူယုတ္ေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြ၊ ႀကံရာပါေတြနဲ႕ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းေပးထားတဲ့ အဖြဲ႕ျဖစ္ပါတယ္။ စြမး္အား႐ွင္ဆုိတာ အာဏာရွိသူ၊ အစြမ္း႐ွိသူ လို႕ အဓိပၸါယ္ရတယ္။

၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အဖြဲ႕ကုိ ဒီပဲယင္းမွာ တိုက္ခိုက္လုပ္ႀကံခဲ့တာ၊ ၂၀၀၇ ေ႐ႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ သံဃာေတာ္ေတြကုိ ၿဖိဳခြင္းခဲ့တာလည္း ဒီစြမ္းအား႐ွင္ေတြထဲကပဲလို႕ အမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကတယ္။

လြတ္လပ္ေသာအာ႐ွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ရဲ႕ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ “ ဒီအုပ္စုရဲ႕တည္ရိွမႈနဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြကို အမ်ားသိၿပီးျဖစ္တယ္။ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳ အဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္သလို ျပည္တြင္းသတင္းမီဒီယာမ်ားကလည္း ေဖာ္ျပေလ့မ႐ွိပါဘူး။ လူသိလည္း မခံတတ္ၾကဘူး ” လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

စြမ္းအား႐ွင္ဟာ ယခင္ စစ္အစုိးရကုိ ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၾက့ံခိုင္ေရးႏွင့္ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအသင္း(USDA)ရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအသင္းကတဆင့္ (USDP)ပါတီ အျဖစ္ေျပာင္းလဲၿပီး လက္႐ိွအာဏာရပါတီျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ဟာ စြမ္းအား႐ွင္အုပ္စုနဲ႔ ပတ္သက္မႈ မ႐ွိေၾကာင္း မ်က္ေစ့မွိတ္ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

Taung Tha (ေတာင္သာ)လုိ႔ေခၚတဲ့ေနရာမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႕သစ္လည္း ေပၚေပါက္လာတယ္ဆိုျပီး နီးစပ္သူမ်ားထံက သတင္းေတြလဲ ထြက္ေပၚလာတယ္။ ေတာင္သာျမိဳ႕ဟာ အလြန္အင္မတန္ သေဘာထားဆိုးတယ္လုိ႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ႕ ၿမိဳ႕ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဦးေအာင္ေသာင္းဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး၊ လက္ရိွအာဏာရပါတီ (USDP) ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ရာထူးရွင္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။

မိတၳီလာနဲ႔ လား႐ႈိးက အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို စံနစ္တက် စီစဥ္ထားၿပီး ၿပီၿပီျပင္ျပင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားခဲ့ပါတယ္။ လား႐ႈိးအၾကမ္းဖက္မႈမျဖစ္ခင္ ၂ ရက္အလုိက ဗုဒၶဘုန္းႀကီး ဦး၀ီရသူဟာ လား႐ႈိးၿမိဳ႕က ကီလုိမီတာ ၅၀ ေလာက္ေ၀းတဲ့ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွာ သူရဲ႕၀သီအတုိင္း မြတ္စလင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး တရားေဟာခဲ့ပါတယ္။ စြမ္းအား႐ွင္ နဲ႔ ၀ီရသူဦးေဆာင္တဲ့ ၉၆၉ ေတြဟာ အျပန္အလွန္ မွီခုိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့အဖြဲ႕လုိ႔ ျမန္မာ့အေရးသုံးသပ္သူေတြက တင္ျပတယ္။

စြမ္းအား႐ွင္ေတြက ပညာမတတ္တဲ့ ေတာင္သူလယ္သမားေတြကုိ မမွန္သတင္းမ်ားနဲ႔ အမုန္းပြား ေဒါသထြက္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္စည္း႐ုံးအင္အားစုခဲ့ၿပီး၊ ျပႆနာကို မီးခြက္ထြန္းရွာေနခဲ့ၾကတယ္။ စျဖစ္တာနဲ႔ အရိွန္ျမွင့္တင္ ထိုးသြင္းလိုက္ၾကတယ္။

မြတ္စလင္မ္ေတြကုိ တိုက္ခိုက္ဖုိ႔ ဓါး႐ွည္၊ ျမက္ခုတ္လႊဓါး၊ ဆယ္ေပါင္တူ စတဲ့ လက္နက္မ်ားကုိ တပ္ဆင္ထားတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကို ကားမ်ားနဲ႔ စနစ္တက် သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေပးတာျဖစ္တယ္။

သူတုိ႔ တိုက္ခိုက္မႈပုံစံဟာ အလြန္ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ၿပီး ရန္သူကုိ အခ်ိန္ကိုက္နည္းစံနစ္နဲ႕ စစ္ဆင္ေနသလိုပါဘဲ။ တစ္စုံတစ္ရာ အေရးယူဖြယ္မ႐ွိေၾကာင္း ႀကိဳတင္သိထားပုံရတယ္။ အျပစ္မဲ့သူကုိ ရန္သူအျဖစ္ ဖန္တီးလိုက္ၿပီး သုိ႔မဟုတ္ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးၿပီး တိုက္ခိုက္ၾကမယ္။ အဲ့ဒီအခါ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ေအာင္ လမ္းေၾကာင္းေပးတတ္ၾကပါတယ္။

ဒီလုိနည္းဗ်ဴဟာကို အသံုးခ်ျခင္းအားျဖင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က လက္လွမ္းမမီတဲ့ မကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနသေယာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ အကယ္၍ သက္တမ္းႏုေသးတဲ့ ဒီမုိကေရစီဟာ ဖ႐ုိဖရဲျဖစ္သြားမယ္ဆုိရင္ (ဒါမွမဟုတ္) တစ္ခ်ိန္က သူတုိ႔ကုိ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေစတဲ့ အာဏာဆုပ္ကိုင္ထားမႈ ဆုံး႐ႈံးသြားၿပီး စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ ဒီလုိနည္းလမ္းေတြကို အမာခံေပၚလစီတစ္ရပ္လို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိ ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ဖုိ႔ျဖစ္တယ္။

လား႐ႈိးအၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ အစိုးရဘက္က တုန္႔ျပန္မႈကေတာ့ မိတၳီလာထက္ျမန္ဆန္ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြနဲ႔ ဒီမုိကေရစီေထာက္ခံအားေပး လႈပ္ရွားသူေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ေတာင္းဆုိေနခ်ိန္မွာ စစ္တပ္ကသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ထိန္းသိမ္းႏိုင္တယ္ဆုိတဲ့အျမင္ေရာက္ေအာင္ စစ္တပ္က လမ္းေပၚကုိ ျပန္တက္ ေရာက္႐ွိလာပါတယ္။

ဗမာမ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္အမ်ဳိးသားေရး၀ါး ႏုိးၾကားလာၿပီး သမၼတသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ အျပစ္ျမင္ေအာင္၊ ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ လမ္းလြဲသြားေအာင္ ႏိုင္ငံေရးကစားကြက္ႀကီးလုပ္ရာမွာ မြတ္စလင္မ္ေတြဟာ ထုိးေကၽြးခံရတဲ့ နယ္ရုပ္ေလးေတြျဖစ္ေနပါတယ္လုိ႔ မြတ္စလင္မ္ေတြ ခံစားေနၾကရပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕အခန္းက႑ဟာ တုိင္ျပည္အတြက္အေရးႀကီးေၾကာင္းကုိလည္း တစ္ဖက္လွည့္နဲ႔ ေဖာ္ျပလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ ဒီလုိ ဒီမုိကေရစီအေျပာင္းအလဲကာလမွာ ဒီလုိ အစြန္းေရာက္ ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးမႈေတြကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား ႏွိမ္နင္းဖို႕သတိေပးလိုက္ေပမယ့္ ၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႕အာဏာေရးမွာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈက ထာ၀စဥ္ရိွေနပါတယ္။

ဒီေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ (old monsters) လက္ေဟာင္းမေကာင္းဆိုးဝါးေတြကုိ မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရင္ သမၼတရဲ႕အခန္းက႑ဟာ တေျဖးေျဖး ေမွးမွိန္ခ်ည့္နဲ႕သြားမယ္လုိ႔ သုေတသီမ်ားက သုံးသပ္ျပထားပါတယ္။

**၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂ ရက္ ေန႔ The Straits Times သတင္းစာပါ “Old monsters stirring up trouble” ေဆာင္းပါးကို ကိုေလး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။

June 5, 2013
သည္မုိး သည္ေလ သည္လူေတြ (ေဆာင္းပါး)

ဇြန္လ-၃၊၂၀၁၃
ေဆာင္းပါးရွင္-ေအာင္တင္

ဇြန္လ(၂)ရက္ ၂၀၁၃ခု မနက္ပုိင္း RFAမွာ ရုိဟင္ဂ်ာလူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိစၥကုိ ကေနဒါက ေဒါက္တာခင္ေစာဝင္းနဲ႔ အေမရိကက ကုိေအာင္မုိးဝင္းတုိ႔ ေထာက္ခံ ေဆြးေႏြးသြားတာကုိ စိတ္မသက္မသာ နားေထာင္ရတယ္။ အဲဒီမတုိင္ခင္ကလည္း ေဒါက္တာခင္ေစာဝင္းရဲ့ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခ်က္ကုိ RFAက အႀကိမ္ႀကိမ္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚခင္ေစာဝင္းက အမ်ားရဲ့အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အနည္းရဲ့ အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ႏုိင္တယ္ဆုိျပီး အမ်ားနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္တားျမစ္ျခင္းကုိ ဥပမာေပး ေထာက္ျပသြားခဲ့တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းဆုိတာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္(၆၀)ေက်ာ္က ေထာက္ျပခဲ့တဲ့ လမ္းေပၚမွာ ေဆးရုိးလွမ္းတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ိဳးျဖစ္ျပီး လူသားေတြရဲ့ မူလဘူတ အေျခခံအခြင့္အေရးျဖစ္တဲ့ လူသားမ်ိဳးဆက္ျပန္႔ပြါးပုိင္ခြင့္နဲ႔ မႏႈိင္းယွဥ္အပ္ မႏိႈင္းယွဥ္ေကာင္းတဲ့အရာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးနယ္ပယ္မွာ အေတြ႔အၿကုံရွိတဲ့ ဆရာမႀကီးက ေမ့ေလ်ာ့သြားဟန္တူပါတယ္။ ရွိေစေတာ့။

ကုိေအာင္မုိးဝင္းက သူဟာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း၊ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒေတြကုိ အထူးျပဳေလ့လာသူျဖစ္တဲ့အတြက္ ရုရွားအေၾကာင္းကုိ မရွိမျဖစ္ ေလ့လာရပါတယ္တဲ့။ ဆုိဗီယက္အင္ပါယာျပိဳကဲြရတာ ခ်က္ခ်နီးယား(မြတ္စလင္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေဒသ)က လူဦးေရ မ်ားျပားလာျခင္းကလည္း တစ္ေၾကာင္းပါတယ္တဲ့။ ရင္သတ္ရႈေမာ အ့ံၾသဘြယ္ရာ သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္ျဖတ္လုိ႔ တံတားႀကီး တုန္သြားတဲ့အခါ ဆင္နားရြက္ထဲက မႊားေကာင္ရဲ့ အေလးခ်ိန္ကလည္း သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္ဆုိတဲ့ ျပင္ညာရွိႀကီးေပဘဲ။ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံး မြတ္စလင္ မုန္းတီးေရး လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ မြတ္စလင္ေတြကုိ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပင္းထန္ေနခ်ိန္မွာ ဆိုင္ဆိုင္ မဆုိင္ဆုိင္ ရတဲ့အေပါက္က မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး တုတ္ထဲ့လုိက္မေဟ့ဆုိတဲ့ စိတ္ေစတနာဆုိးက တံတားေပၚ ဆင္သြားသလုိ ထင္ရွားလွတယ္။ ရွိေစေတာ့။

ႏုိင္ငံတကာ အေတြ႔အၿကုံေတြ မ်ားျပားလွပါတယ္ဆုိတဲ့ ေဒါက္တာယဥ္ယဥ္ႏြယ္ကလည္း (သူ႔ရဲ့ ၾကည္ညိဳစရာေကာင္းတဲ့ မ်က္ႏွာဟန္ေပးေတြနဲ႔) ေခတ္ေနာက္က်ေနတဲ့ တနည္းအားျဖင့္ဆုိရင္ အစြန္းေရာက္ေနတဲ့ မြတ္စလင္ဘာသာေရး ဆရာေတြက သားသမီးကန္႔သတ္ေရးကုိ ရခုိင္ျပည္မွာ ကန္႔ကြက္ဟန္႔တားေနသတဲ့။ ကမၻာေပၚမွာ လူဦးေရ အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ အျပင္ ေဒါက္တာဘဲြ႔ရ ပညာတတ္အေက်ာ္အေမာ္ေတြ ေထာင္ေသာင္းသိန္းခ်ီေအာင္ ရွိေနႏုိင္တဲ့ ကက္သုိလစ္ ဂုိဏ္းဝင္ေတြကလည္း လူသိ၊ ကမၻာသိ ယေန႔တုိင္ေအာင္ သားသမီးတားဆီးျခင္းကုိ ခါးခါးသီးဆန္႔က်င္ေနၾကဆဲျဖစ္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ့ ေဒါက္တာမႀကီးက သိဟန္မတူဘူး။ အဲဒီကက္သုိလစ္ေတြကုိ ပညာမတတ္ဘူး။ အစြန္းေရာက္ေနတယ္လုိ႔ ဆရာမႀကီး ေျပာရဲသလားဆုိတာကုိ သိခ်င္မိတယ္။ ကက္သုိလစ္ဘာသာႀကီးစုိးတဲ့ ႏုိင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ သားသမီးကန္႔သတ္ျခင္းကုိ လက္မခံၾကေပမဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အပါအဝင္ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြမွာ သားသမီးကန္႔သတ္ျခင္းကုိ က်င့္သုံးေနၾကတယ္ဆုိတာကုိလည္း ပညာရွင္ဆရာမႀကီးက ေမ့ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနျပန္တယ္။ သူ႔မစ္ရွင္(Mission)က မီးျငိမ္းတဲ့ မစ္ရွင္ မဟုတ္ဘူး။ ဓါတ္ဆီေလာင္းတဲ့ မစ္ရွင္ျဖစ္ဟန္တူတယ္။ ရွိေစေတာ့။

ရွိေစေတာ့ေတြ မ်ားလာရင္ေတာ့ ကိစၥရွိလာႏုိင္ပါတယ္။

ဒီေန႔ ဦးသိန္းစိန္အစုိးးရရဲ့ လူဦးေရထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြႏွင့္ ကုသသမဂၢက ကန္႔ကြက္ေနတာလား။ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့နည္းစနစ္၊ ပုံသ႑ာန္ကုိ ကန္႔ကြက္ေနတာလားဆုိတဲ့ အင္မတန္အခရာက်တဲ့ ေမးခြန္းႀကီးကုိ RFAမွာ ေဆြးေႏြးသူ ပညာရွင္ႏွစ္ေယာက္ေကာ၊ သတင္းေမးသူ ဦးခင္ေမာင္ျငိမ္းတုိ႔ သာကမ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားအျပားက နားလည္သေဘာေပါက္ဟန္ မတူၾကတာက ဝမ္းနည္းစရာပါ။

ကမၻာႀကီးမွာ လူဦးေရ ေပါက္ကဲြမႈ မ်ားျပားေနျပီး အစာေရစာနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ဆီးဆုံးရႈံးမႈေတြ မ်ားျပားေနလုိ႔ ကုလသမဂၢကုိယ္တုိင္က ေငြကုန္ေၾကးက်ခံ၊ အဖဲြ႔အစည္းေတြဖဲြ႕၊ ပညာရွင္ေတြအကူအညီနဲ႔ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးေနတာကုိ မျမင္ၾကဘူးလား။ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံေတြအပါအဝင္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအားလုံးေလာက္လုိလုိ (လူဦးေရတုိးႏႈံး အႏႈတ္ျပေနတဲ့ စီးပြားတုိးတက္ေသာ ႏုိင္ငံအနည္းငယ္ကလဲြလုိ႔)က လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းကုိ ကုိယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္နဲ႔ လုပ္ေနၾကတာကို မေတြ႕ၾကဘူးလား။ ဆင္းရဲျပီး သားသမီးမ်ားရင္ ခေလးေကာ၊ မိခင္သာ ထိခုိက္ရုံမက လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကုိပါ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးျဖစ္ေနလုိ႔ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (Family Planning)ကုိ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္း၊ က်န္းမာေရးအဖဲြ႔အစည္း အားလုံးလုိလို ေထာက္ခံကူညီေနၾကတာကုိ ဒီပညာရွင္ႀကီးမ်ား မသိၾကဘူးလား။

ဦးသိန္းစိန္ကုိ ေထာက္ခံခ်င္ေဇာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘာေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ရသလဲဆုိတာကုိ မစဥ္းစားႏုိင္ၾကဘူး ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ခရီးလမ္းက ၾကမ္းေနအုံးမွာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢတုိ႔က ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ခေလးႏွစ္ေယာက္ထက္ ပုိမယူရဆုိတဲ့အမိန္႔ကုိ ကန္႔ကြက္ရျခင္းက အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လုပ္လုိ႔ျဖစ္တယ္။ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လုပ္ရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မျဖစ္ေအာင္ စည္းရုံးျခင္း၊ ပညာေပးျခင္း၊ အေထာက္အကူေပးျခင္းအားျဖင့္သာ လုပ္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။

ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ဆင္းရဲတယ္။ ဆင္းရဲမွာေပါ့။ ဆင္းရဲေအာင္ အလုပ္ခံထားရတာကုိး။ သူတုိ႔ထြက္ကုန္ေတြ သူတုိ႔ လြတ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ခြင့္ မရွိဘူး။ လြတ္လပ္စြာ ခရီးသြား ကုန္သြယ္ခြင့္ မရွိဘူး။ အစုိးရကလည္း ဘာအေထာက္အကူ (Infrastructures)မွ မလုပ္ေပးဘူး။ ဒီၾကားထဲ သူတုိ႔လယ္ေတြ၊ ကၽြဲႏြားေတြကုိလည္း မၾကာခဏ အဓမၼ အသိမ္းခံၾကရတယ္။ အသစ္ေနရာခ်ေပးတဲ့ နတလရြာသားေတြအတြက္ သူတုိ႔ လယ္၊ သူတုိ႔ ႏြားကုိ ေပးရတယ္။ အလုပ္ခြင္မွာလည္း ေပၚတာ အဆဲြခံရတယ္။

ရုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ပညာမတတ္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ေက်ာင္းအင္မတန္ နည္းတယ္။ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဆရာ မခန္႔ဘူး။ ရခုိင္ဆရာေတြကုိ အမ်ားဆုံး ခန္႔တယ္။ ဆရာအမ်ားစုႀကီးက အိမ္မွာေနျပီး လခထုိင္ထုတ္၊ ေက်ာင္းမလာ။ ေစတနာနည္း။

ရုိဟင္ဂ်ာေတြမွာ ပညာတတ္ရွားတယ္။ နည္းနည္းပါးပါး စာသင္ႏိုင္သူေတြ ဆယ္တန္းေအာင္ရင္ တကၠသုိလ္တက္ခြင့္ရေရးက အုိင္ယာလန္ထီေပါက္တာထက္ ပုိခက္ခဲတယ္။ ပညာတတ္ေတြ မျဖစ္လာေအာင္ စနစ္တက်ပိတ္ဆုိ႔ထားတာ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ျပဌာန္းျပီး ေနာက္ပုိင္းကတည္းကဘဲ။

ရုိဟင္ဂ်ာေတြ လူဦးေရမ်ားတယ္ေျပာတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဘယ္ႏွစ္ခုႏွစ္က လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိခဲ့ျပီး အခုဘယ္ေလာက္ရွိလာလို႔ လူဦးေရတုိးႏႈံး ဘယ္ေလာက္ျမင့္တက္လာပါတယ္လုိ႔ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ မခ်ျပဘဲ ဘယ္လုိလုပ္ လူဦးေရမ်ားတယ္ ေျပာႏုိင္ၾကတာလဲ။ ဘာအေထာက္အထားနဲ႔ ေျပာေနတာလဲ။ ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွ လက္ထပ္ရမယ္။ ခေလးႏွစ္ေယာက္ထက္ ပုိမယူရဘူးဆုိတာ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေနျပီ။ ဘယ္လုိလုပ္ျပီး လူဦးေရ မ်ားတယ္ ေျပာႏုိင္ရတာလဲ။

မိသားတစ္စုမွာ ၅၀ – ၆၀ ေလာက္ရွိတယ္။ ဟုတ္လား။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ကုိ အဖုိး အဖြား၊ အမိ အဘ၊ သား သမီး၊ ေျမးျမစ္အထိေအာင္ အိမ္ေထာင္စုစာရင္း တစ္ခုဘဲ လုပ္ေပးထားရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း ၅၀ – ၆၀ မျဖစ္သြားႏုိင္ဘူးလား။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဌာနဆုိင္ရာမွာ ရုိဟင္ဂ်ာကုိ အလုပ္မခန္႔ေတာ့ဘူး။ အႏွိမ္ခံ အဖိခံလုပ္ထားတယ္။ ဒီလူမ်ိဳးမွ မနိမ့္က်ရင္ ဘယ္လူမ်ိဳး နိမ့္က်အုံးမွာလဲ။ ဒီလုိလူမ်ိဳးမွ ေခတ္ေနာက္မက်ရင္ ဘယ္လူမ်ိဳး ေခတ္ေနာက္က်အုံးမွာလဲ။ သူတုိ႔ကုိ လြတ္ေျမာက္ေအာက္ အကူအညီေပးမွာလား။ ပုိဆုိးေအာင္ ပိုဖိႏွိပ္မွာလား။

ဒါေၾကာင့္ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာေတြမွာ တစ္ကယ္ဘဲ လူဦးေရး တုိးပြါးမႈႏႈံး ျမင့္ေနသလား။ အျခားျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြမွာေကာ လူဦးေရ တုိးပြါးႏႈံးျမင့္ေနသလား။ လူဦးေရတုိးႏႈံးမ်ားေနတာမွန္ရင္၊ မိသားစု စီမံကိန္းလုပ္ဖို႔ လုိအပ္တာမွန္ရင္ သက္ဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြ၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ့ ထင္သာျမင္သာေသာ ေထာက္ခံမႈႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ ရယူျပီးမွ သားသမီး ဦးေရကုိ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ မိသားစုစီမံကိန္း (Family Planning)ကုိ လုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ သုိ႔ေသာ္ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လုပ္လုိ႔ မရပါဘူး။ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ ခုိင္းရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ခ်င္ရင္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ စည္းရုံးပါ။ ပညာေပးပါ။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ပါ။ ဒီနည္းဘဲ ရွိပါတယ္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာႏွင့္ ရခုိင္ပဋိပကၡစုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာထဲက သေျပသီးေကာက္သလုိ ကုိယ္ၿကုိက္တာေရြးျပီး အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာေတြ၊ ကုိယ္မၿကုိက္တာေတြကုိ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတာေတြက သိပ္သိသာလြန္းေနပါျပီ။ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ ရွက္တတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ့ အျပည့္အဝ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ လိုခ်င္တယ္ဆုိရင္ သူတို႔ကုိ လူလုိျမင္ၾကပါ။ လူလုိဆက္ဆံၾကပါ။ လူလို ေလးစားျပပါ။ လူလုိ လူလို မျမင္ရင္ လူသားအျဖစ္မွ တစ္ကယ္တန္း ဆုံးရႈံးသြားသူက ဘယ္သူေတြလဲဆုိတာကုိ သိပါ။

June 3, 2013