Tag: China

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂၊ ၂၀၂၀ (ည ၈ နာရီ ခွဲ)
M-Media

– တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်သူအရေအတွက်ဟာ သောကြာနေ့ တစ်ရက်တည်းမှာတင် ၈၇ ဦး ရှိခဲ့ကာ စုစုပေါင်း ၄၃၃ ဦးရှိလာပြီး သေဆုံးသူကလည်း ၂ ဦးအထိ ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အများစုဟာ နိုင်ငံရဲ့ စတုတ္ထအကြီးဆုံး ဒယ်ဂူမြို့မှာဖြစ်ပြီး ကျောင်းတွေပိတ်ထားသလို လူစုလူဝေးကို ရှောင်ကျဉ်ကျဖို့ အာဏာပိုင်တွေက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

– အစ္စရေးနဲ့ လက်ဘနွန်တို့မှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်နေသူတွေကို သောကြာနေ့က ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံမှာလည်း မနေ့က ကူးစက်မှု ၁၀ ခု ထပ်တွေ့တာကြောင့် စုစုပေါင်း ကူးစက်သူအရေအတွက် ၂၈ ဦးရှိလာကာ သေဆုံးသူ ၅ ဦးအထိ ရှိလာပါတယ်။ အီရတ်နိုင်ငံကို ဘုရားဖူးသွားရောက်တဲ့ ခရီးစဉ်ကို အီရန်အာဏာပိုင်တွေက ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပါတယ်။ ကူဝိတ်နိုင်ငံက နိုင်ငံတကာ ခရီးသွားတွေ၊ ဝင်ထွက်ခွင့်ပေးထားတဲ့ အီရန်နိုင်ငံသားတွေ၊ အပြင်ရောက်နေတဲ့ အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့်ရသူတွေကို နိုင်ငံအတွင်း ဝင်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်ပြီး အမြင့်ဆုံးအဆင့် တပ်လှန့်ထားပါတယ်။

– အီတလီနိုင်ငံမှာ COVID-19 ဗိုင်းပ်စ်ကြောင့် ပထမဆုံးအကြိမ် လူ ၂ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး အာဏာပိုင်တွေက နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း မြို့ ၁၀ မြို့မှာ စာသင်ကျောင်းတွေ၊ ဘားတွေနဲ့ အများပြည်သူနဲ့ သက်ဆိုင်ရာနေရာတွေကို ပိတ်ထားလိုက်ပါတယ်။

– အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံတစ်ချို့နဲ့ တောင်ကိုရီးယားတို့မှာ ကူးစက်မှုကွင်းစက်ဟာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိတဲ့အတွက် ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်နှံ့မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်မိတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO အကြီးအကဲ Tedros Adhanom Ghebreyesus က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ကူးစက်မှုတွေထဲမှာ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းက ပျော့ပြီ၊ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းက စိုးရိမ်ရတဲ့အနေအထားရှိကာ ၂ ရာခိုင်နှုန်းလောက်သာ သေဆုံးမှုရှိတယ်လို့လည်း သူကဆိုပါတယ်။

– ဗိုင်းရပ်စ်တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀ လှူဒါန်းတဲ့ အမေရိကန်သန်းကြွယ်သူဌေး ဘီလ်ဂိတ်ကို ‌တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ သောကြာနေ့က ကူးစက်သူအရေအတွက်ဟာ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားပြီး ၃၉၇ ဦးသာ ရှိပါတယ်။ သေဆုံးသူကတော့ ၁၀၉ ဦးရှိခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၂၃၄၅ ဦး ရှိလာတာပါ။ စုစုပေါင်း ကူးစက်သူအရေအတွက်က ၇၆၂၈၈ ဦး ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

– ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး အဓိကပြန့်နှံ့ရာ ၀ူဟန်မြို့က ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကို ထားဖို့အတွက် တရုတ်က ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားသင်္ဘော ၇ စီးကို မှာယူထားပြီး Blue Whale သင်္ဘောက ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ သင်္ဘော ၇ စီးမှာ လူပေါင်း ၁၄၆၉ ဦး နေထိုင်‌နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Ref: Aljazeera

(ဓာတ်ပုံ – COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်နေသည့် နိုင်ငံများ)

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၊ ၂၀၂၀ (‌ည ၉ နာရီခွဲ)
M-Media

• တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ်ကြောင့် သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာ ဆက်လက်မြင့်တက်နေပြီး ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ၁၁၄ ဦး ထပ်မံသေဆုံးခဲ့တာကြောင့် စုစုပေါင်း သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာ ၂၁၁၈ ဦး ရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ကူးစက်မှုက တစ်ရက်အတွင်း ၁၇၄၉ မှု ရှိခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၇၄၅၇၆ ဦး ရှိလာတာပါ။
• အီရန်နိုင်ငံက ဘာသာရေးအထွဋ်အမြတ်နေရာ ကွမ်မြို့မှာ မနေ့က COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်သူ နောက်ထပ် ၂ ဦး တွေ့ရှိခဲ့တာကြောင့် အီရန်ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်တွေက ကွမ်မြို့မှာပြုလုပ်မယ့် ဘာသာရေး စုရုံးဝတ်ပြုမှုအားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ အီရန်မှာ ရောဂါကူးစက်နေတယ်လို့ အတည်ပြုနိုင်သူ ၅ ဦးရှိလာပြီး အဲဒီအထဲက ၂ ဦးဟာ သေဆုံးသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။
• COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်နေသူတစ်ဦး သေဆုံးသွားတယ်လို့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံက ဒီကနေ့မှာ အတည်ပြု ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်း ရောဂါကူးစက်နေသူအရေအတွက် သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၀၄ ဦးအထိ ရှိလာပါတယ်။ ကြာသာပတေးနေ့တစ်နေ့တည်းမှာပဲ ကူးစက်မှု ၅၃ ခုရှိခဲ့တာပါ။ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက လူ ၂ သန်းခွဲလောက်ရှိတဲ့ ဒယ်ဂူးမြို့မှာ အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်နေပြီး မြို့တော်ဝန်က လူတွေ မြို့ပြင်မထွက်ဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
• ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းအချက်အလက်အမှားတွေ ပြန့်နှံ့တာက တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းကို ထိခိုက်စေတယ်လို့ ရောဂါစတင်ရာ ၀ူဟန်မြို့က အထူးဓာတ်ခွဲခန်း Wuhan Institute of Virology က ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အင်တာနက် ကောလဟာတွေကိုသာ နယ်ပယ်စုံကလူတွေက အာရုံစိုက်နေကြ‌ပြီး ရှေ့တန်းမှာ သုတေသနလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကတော့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး တားဆီးတိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းတွေ အလုပ်ဖြစ်နေတယ်လို့ လာအိုမှာ အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေနဲ့တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
• ယိုကိုဟားမားမြို့မှာ ရှိနေတဲ့ Diamond Princess ဇိမ်ခံသင်္ဘောက ရောဂါကူးစက်နေသူ သက်ကြီးရွယ်အို ၂ ဦး သေဆုံးသွားတယ်လို့ ဂျပန်အာဏာပိုင်တွေက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ လူပေါင်း ၃၇၀၀ လောက် လိုက်ပါလာတဲ့ အဲဒီသင်္ဘောမှာ ရောဂါကူးစက်နေသူ ၆၂၁ ဦး ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံပြင်မှာ အများဆုံး ကူးစက်မှုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

Ref: Aljazeera

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၊ ၂၀၂၀
M-Media

• ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် အင်္ဂါနေ့က တရုတ်နိုင်ငံမှာ သေဆုံးသူ ၁၃၆ ဦး ရှိခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာ ၂၀၀၄ ဦး ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကူးစက်မှုက ၁၇၄၉ ခုရှိခဲ့ပြီး ၇၄၁၈၅ ဦး ရှိလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားတဲ့ ၀ူဟန်မြို့က ဆေးရုံအုပ်လည်း ဒီရောဂါကြောင့်ပဲ တနင်္လာနေ့မှာ သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။
• ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးပြန့်နှံ့မှု နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် မြို့တွေကို တံခါးပိတ်ထားတာ၊ သွားလာမှု ကန့်သတ်ထားတာတွေကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံဒေသတစ်ချို့က HIV ရောဂါ ဝေဒနာရှင်တွေဟာ လိုအပ်တဲ့ ဆေးဝါးတွေ ပြတ်လပ်တာ၊ လိုအပ်တဲ့ ကုသမှုတွေ မရတာ စတာတွေကို ကြုံတွေ့နေရတယ်လို့ UNAIDS အဖွဲ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
• ဟူဘေးပြည်နယ်က ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှာ တိုးတက်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ တရုတ်ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဆွန် ချွန်လန်က ပြောကြားခဲ့ပြီး အခြေအနေက ဆက်လက်ဆိုးရွားနေတုန်းပဲလို့ ဆိုပါတယ်။
• နိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ကွမ်မြို့မ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်နေသူ ၂ ဦးကို ပထမဆုံးတွေ့ရတယ်လို့ အီရန်အာဏာပိုင်တွေက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံသားလား၊ တစ်ခြားနိုင်ငံသားလာဆိုတာနဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကိုတော့ ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိပါဘူး။ ရောဂါကူးစက်‌နေတယ်လို့ သံသယရှိသူ တစ်ချို့ကိုလည်း တွေ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
• တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ ရောဂါကူးစက်သူအရေအတွက်ဟာ အင်္ဂါနေ့တစ်ရက်တည်းမှာ ၃ ပုံ ၂ ပုံအထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး စုစုပေါင်းကူးစက်သူ ၅၁ ဦးအထိ ရှိလာပြီလို့ အာဏာပိုင်တွေက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ အင်္ဂါနေ့မတိုင်ခင်အထိ ၃၁ ဦးအထိ ရှိနေတာပါ။ ကူးစက်သူ ၂၀ မှာ ၁၆ ဦးက တောင်ပိုင်း ဒယ်ဂူးမြို့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်နေသူတွေရှိနေတဲ့ Diamond Princess ကမ္ဘာလှည့်ဇိမ်ခံသင်္ဘောက ခရီးသည်ရာချီ‌ လွှတ်ပေးခဲ့တဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့လုပ်ရပ်ကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းက ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ လူ ၃၇၀၀ ရှိတဲ့ အဲဒီသင်္ဘောမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်သူဟာ အနည်းဆုံး ၅၄၂ ဦးရှိနေတာပါ။ ဂျပန်အာဏာပိုင်တွေကတော့ စစ်ဆေးပြီး ရောဂါပိုးမရှိသူတွေကို သင်္ဘောပေါ်ကနေ ဆင်းခွင့်ပေးခဲ့တာပါ။ အမေရိကန်ကတော့ ဂျပန်ရဲ့ ဒီလုပ်ရပ်ဟာ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

Ref: Aljazeera

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၊ ၂၀၂၀ (ညနေ ၆ နာရီ)
M-Media

• တရုတ်နိုင်ငံမှာ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ‌‌တနင်္လာနေ့က သေဆုံးသူ ၉၈ ဦး ရှိခဲ့ပြီး ကူးစက်သူက‌တော့ ၁၈၈၆ ဦး ရှိခဲ့ပါတယ်။ တစ်ရက်တာကူးစက်မှုဟာ ဇန်နဝါရီလကစလို့ ပထမဆုံးအကြိမ် ၂၀၀၀ အောက်ကို ကျဆင်းသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်‌ဘာနှောင်းပိုင်း ရောဂါ စတင်ပြန့်နှံ့စဉ်ကတည်းက တရုတ်နိုင်ငံမှာ လူသေဆုံးမှုဟာ စုစုပေါင်း ၁၈၆၈ ဦး ရှိလာပြီး ကူးစက်နေသူကတော့ ၇၂၄၃၆ ဦး ရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
• ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်သူတွေရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ အပျော့စားရောဂါတွေကိုသာ ခံစားခဲ့ရပြီး ရောဂါပျောက်ကင်ကြတယ်လို့ WHO က မနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကသာ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါပျက်ဆီးတာ၊ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတွေ ခံစားရတာလို စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထား‌တွေ ဖြစ်ပေါ်နေတာလို့လည်း ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ဂျပန်နိုင်ငံဟာ HIV ပိုး ကုသတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ COVID-19 ပိုးကူးစက်မှုကို ကုသဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။
• ဂျပန်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းက ဆိပ်ကမ်းမြို့ ကိုဘေးက ကြက်ခြေနီ ဆေးရုံတစ်ခုမှာ မနေ့က ခွဲစိပ်ခန်းသုံး နှာခေါင်းစည်း ၆၀၀၀ လောက် အခိုးခံလိုက်ရပါတယ်။ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ပြန့်နှံ့မှုနောက်ဆက်တွဲကြောင့် ဂျပန်နိုင်ငံမှာ နှာခေါင်းစည်းတွေ ပြတ်လက်မှုဖြစ်ပေါ်နေပြီး အွန်လိုင်းက ရောင်းချမှုတွေမှာလည်း စျေးတွေ အလွန်ကြီးမြင့်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးရုံတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဆေးရုံဂိုထောင်ကနေ နှာခေါင်းစည်းသေတ္တာ ၄ လုံး ပျောက်ဆုံးသွားတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
• ပြင်သစ်ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးသစ် အိုလီဗီယာ ဗီရန်က COVID-19 ရောဂါပြန့်ပွားမှုဟာ ကပ်ရောဂါသဖွယ် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အန္တရာယ် ကြီးကြီးမားမား ရှိနေတယ်လို့ ပြင်သစ်ရေဒီယိုတစ်ခုကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ မိမိတို့ကတော့ ဖြစ်နိုင်ချေအားလုံးအတွက် ပြင်ဆင်ထားပြီး ပြင်သစ်ကျန်းမာရေးစနစ်ကလည်း ကောင်းမွန်ပြည့်စုံတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
• ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ‌COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နှံ့ရာနေရာတစ်ခုအဖြစ် WHO က သတ်မှတ်ထားတာကို ထိုင်ဝမ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Joanne Ou က ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု ၂၂ ဦးသာရှိပေမယ့် တရုတ်ပြည်မကြီးနဲ့ပေါင်းကာ ရေတွက်တာကြောင့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသားတွေကို အခြားနိုင်ငံတွေက ခရီးသွားလာခွင့် ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ Joanne Ou က ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်က အုပ်ချုပ်တာမဟုတ်ဘဲ WHO အနေနဲ့ တရုတ်ရဲ့ ပြန်ပေးဆွဲမှုကို မခံရအောင်လုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
• ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်နှံ့မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို ဝေဖန်ခဲ့တဲ့ ခြစားမှုတိုက်ဖျက်ရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Xu Zhiyong ဟာ စနေနေ့က ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတယ်လို့ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Amnesty International က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ Xu Zhiyong ဟာ ဒီဇင်ဘာလကတည်းက ထွက်ပြေးနေရသူပါ။
• ရောဂါပြန့်နှံ့မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းက အလွန်အကျွံတုန့်ပြန့်မှုတွေ မလုပ်ဖို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာကြောင့် နိုင်ငံတစ်ချို့မှာ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေ၊ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးပစ္စည်းတွေ ပြတ်လတ်တာ၊ အခမ်းအနားတွေကို ဖျက်သိမ်းတာ၊ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားသင်္ဘောတွေ အဝင်မခံတာတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတာပါ။ ‌WHO ဟာ ခရီးသွားလာမှု ကန့်သတ်တာမျိုး မလုပ်ဆောင်ဖို့ အရင်ကတည်းက ပြောကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ WHO အကြီးအကဲ Tedros Adhanom Ghebreyesus က အခြေအနေကိုလိုက်ပြီး တုန့်ပြန်မှုတွေ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း၊ ဝါလုံးသိမ်း လုပ်ဆောင်မှုတွေက အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှာ မဟုတ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

Ref: Aljazeera, CNA