News @ M-Media

Tag: China

  • ရွင္က်န္းအလြန္ တ႐ုတ္တစ္ႏိုင္ငံလံုးကိုျပန္႔ႏွံ႔လာၿပီျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရရဲ႕ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ

    ရွင္က်န္းအလြန္ တ႐ုတ္တစ္ႏိုင္ငံလံုးကိုျပန္႔ႏွံ႔လာၿပီျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရရဲ႕ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ

    စက္တင္ဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း ဘာသာတရားမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈျပပံု

    -တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အမ်ားစုေနထိုင္ၿပီး ႐ႈမၿငီးစဖြယ္ သာယာတဲ့ ေတာင္ၾကားေဒသရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ အစၥလာမ့္အမွတ္သညာေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရက ဖယ္ရွား ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ေနပါတယ္။ ‘မကၠာအငယ္စားေလး’ လို႔ တင္စားရေလာက္တဲ့ လင္ရွာၿမိဳ႕နား ရြာငယ္ေလးမွာရွိေနတဲ့ ဗလီေတြရဲ႕ အမိုးခံုးေတြ၊ မင္နာရတ္ ေမွ်ာ္စင္ေတြဟာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဖ်က္ဆီးမႈကို ခံခဲ့ရပါတယ္။

    မြန္ဂိုလီးယားအတြင္းပိုင္း၊ ဟီနန္ျပည္နယ္နဲ႔ နင္ရွာေဒသတို႔မွာလည္း ဒီလို ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ျပဳလုပ္လာပါတယ္။ နင္ရွာေဒသဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ လူမ်ိဳးစုျဖစ္တဲ့ ‘ေဟြ’ လူမ်ိဳးစုေဒသ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ယူနန္ျပည္နယ္မွာလည္း ဗလီ ၃ လံုး အပိတ္ခံရပါတယ္။ ေဘဂ်င္းကေန နင္ရွာေဒသအထိ အာဏာပိုင္ေတြဟာ အာရဘီစာပန္းခ်ီေတြ လူျမင္ကြင္းမွာ အသံုးျပဳမႈကို ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။

    ဒါဟာ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ အထိုက္အေလ်ာက္ တံခါးဖြင့္ေပးထားၿပီးတဲ့ေနာက္ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ျပန္လည္ပိတ္ပင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တံခါးဖြင့္ကာလအတြင္းမွာ အလယ္အလတ္က်တဲ့ အစၥလာမ္သာသနာ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ထြန္းကားလာခဲ့တာပါ။ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဝီဂါလူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာ စတင္ခဲ့တဲ့ ႏွိပ္ကြပ္မႈဟာ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အျခားေဒသ၊ အျခားလူမ်ိဳးစုေတြအေပၚ ျပန္႔ႏွံ႔လာေနပါတယ္။

    အစၥလာမ္ကို က်င့္သံုးမႈမ်ားလာရင္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ဝါဒ ေပၚေပါက္ကာ သူတို႔ရဲ႕ အုပ္စိုးမႈကို ဆန္႔က်င္လာလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈနဲ႔ ဒီလိုဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြကို ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက လုပ္ေဆာင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း အစၥလာမ့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြ၊ က်င့္သံုးမႈေတြအေပၚ ကန္႔သတ္တားျမစ္မႈေတြကို ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက လုပါေနပါတယ္။ ပါတီရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္ၫႊန္ၾကားမႈနဲ႔အညီ လုပ္ေဆင္တာျဖစ္ၿပီး ၫႊန္ၾကားခ်က္တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို New York Times သတင္းစာက ေဖာ္ထုတ္ ဖြင့္ခ်ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြမွာ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ရဲ႕ တင္းမာတဲ့ ေပၚလစီေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ရွီဟာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ထိပ္ေခါင္ေနရာကို အခိုင္အမာျဖစ္ေအာင္၊ ပါတီရဲ႕ အယူအဆကို လူထုရဲ႕ေန႔စဥ္ဘ၀ထဲမွာပါ စိမ့္၀င္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသူပါ။

    ဒါ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါမြတ္စလင္ေတြအေပၚမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အျခားေဒသေတြမွာပါ ေပၚေပါက္လာၿပီး တ႐ုတ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဝီဂါေတြထက္ ပိုၿပီး တစ္သားတည္းျဖစ္တဲ့ ေဟြနဲ႔ အျခား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ လူမ်ိဳးစုေတြအေပၚမွာပါ ပစ္မွတ္ထားလာမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ နင္ရွာျပည္နယ္က ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ထိပ္တန္းတာ၀န္ရွိသူတစ္ဦး ရွင္က်န္းျပည္နယ္ကို သြားေရာက္စဥ္ ရွင္က်န္းအစိုးရကို ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၿပီး လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြမွာ ေဒသႏွစ္ခု ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈကို တိုးျမႇင့္သြားမယ္လို႔ ကတိျပဳခဲ့ပါတယ္။

    ဒီလိုဖိႏွိပ္မႈေတြဟာ ဘာသာေရးယံုၾကည္သူေတြကို သီးျခားလူလို႔ ႐ႈျမင္တဲ့ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ အစၥလာမ္သာသနာအေပၚ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာကတည္းက ရွိေနတဲ့ မုန္းတီးစိတ္ကေန ဆက္လက္ ေပါက္ဖြားတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေမရီလန္းျပည္နယ္ Frostburg State တကၠသိုလ္က ေဟြလူမ်ိဳး ပေရာ္ဖက္ဆာ မာဟိုင္ယြင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “တ႐ုတ္ျပည္သူ႕ သမၼတႏုိုင္ငံဟာ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားနဲ႔ အမုန္းတရားမွာ ကမ႓ၻာ့ထိပ္တန္းေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါကို အစိုးရက အမ်ားျပည္သူ ေထာက္ခံမႈရေစတဲ့ ပံုစံကို ေျပာင္းၿပီး ရွင္က်န္းေဒသနဲ႔ တိုင္းျပည္က အျခားေနရာေတြမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ ေဘဂ်င္းအစိုးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္” လို႔ Hudson Institute အတြက္ မၾကာေသးခင္က ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    အျခားေဒသေတြမွာျပဳလုပ္တဲ့ ဖိႏွိပ္မႈအသစ္ေတြဟာ ရွင္က်န္းမွာ ဝီဂါေတြကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ထိန္းသိမ္းထားတာ၊ ေနာက္ေယာင္ခံ ေစာင့္ၾကည့္ေနတာေလာက္အထိ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူဦးေရ ၁၀ သန္းေလာက္ရွိတဲ့ ေဟြလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

    “အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာက္ျပန္သြားေနတာပါ” လို႔ A n Ran အမည္နဲ႔ ကဗ်ာေတြ စာေတြ ေရးသားျဖန္႔ေ၀တဲ့ ေကၽြေဟာင္ရွင္က ဆိုပါတယ္။

    ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ဂ်ီနန္က သူ႕ေနအိမ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ အင္တာဗ်ဴးမွာ သူက အခုလို ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။

    ရွင္က်န္းက ဝီဂါလူမ်ိဳးစုေတြ တစ္ျဖည္းျဖည္း အေနရၾကပ္လာေစတဲ့ နည္းလမ္းေတြဟာ တ႐ုတ္တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို လႊမ္းျခံဳသြားေတာ့မယ္လို႔ ေကၽြေဟာင္ရွင္က ယူဆေနပါတယ္။

    “တစ္ေန႔ၾကရင္ ဒီပံုစံဟာ မြတ္စလင္ေတြအတြက္ သီးသန္႔မဟုတ္ေတာ့ဘဲ လူတိုင္းအေပၚ ထိခိုက္နာက်င္လာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

    အစၥလာမ္ကို တ႐ုတ္ဇာတ္သြင္းျခင္း

    တ႐ုုတ္ႏိုင္ငံမွာ ရာစုႏွစ္ခ်ီ အရင္ကတည္းက အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ၂၂ သန္းကေန ၃၃ သန္းေလာက္ရွိၿပီး လူဦးေရ ၁.၄ ဘီလီယံရွိတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစုေလးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ေဟြနဲ႔ ဝီဂါတို႔ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္တဲ့ အႀကီးမားဆံုး လူမ်ိဳးစုေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝီဂါေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွာ ေနထိုင္ေပမယ့္ ေဟြလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။

    ဒီကေန႔ သူတို႔ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တာပါ။ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္က ‘အစၥလာမ္ဘာသာကို တ႐ုတ္ဇာတ္သြင္းေရး’ ေကၽြးေၾကာ္သံနဲ႔ စတင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဘာသာတရားအားလံုးဟာ တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ရွိရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းကဆိုရင္ ရွီဟာ ထိပ္တန္းလွ်ိဳ႕၀ွက္ ၫႊန္ၾကားခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ေန႔စဥ္ဘ၀နဲ႔ အစိုးရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ ၀င္ေရာက္လာျခင္းမရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြကို အမိန္႔ေပးခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ျပည္ျပင္ပေရာက္ေနတဲ့ ေ၀ဖန္ေရးသမားေတြဟာ အဲဒီၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြထဲက အခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏႈတ္ၿပီး The Times သတင္းစာကို ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို “အေျခအေနသစ္မွာ အစၥလာမ္ကို ပံုစံေျပာင္းေရး” လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားတဲ့ ဒီၫႊန္ၾကားခ်က္ကို အမ်ားျပည္သူထံ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို ‘ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ’ လို႔ေခၚတဲ့ တ႐ုတ္အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဧၿပီလမွာ ထုတ္ျပန္တာျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ထိပ္တန္းလွ်ိဳ႕၀ွက္အဆင့္မွာထားဖို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြင္း အစၥလာမ္သာသနာနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြ၊ ဖက္ရွင္ေတြနဲ႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြမွာ အာရပ္ပံုစံျဖစ္ေနမႈကို သတိေပးထားၿပီး အစၥလာမ့္ အထြဋ္အျမတ္ထားရာ ေနရာေတြရွိတဲ့ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို စိုးရိမ္စရာ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    အစၥလာမ့္နည္းက် ဘ႑ာေရးစနစ္ အသံုးျပဳမႈကို တားျမစ္ဖို႔ ၫႊန္ၾကားထားသလို၊ ဗလီနဲ႔ အျခား အစၥလာမ္အသင္းအဖြဲ႕ေတြမွာ မူႀကိဳေက်ာင္းဖြင့္တာ၊ ေက်ာင္းခ်ိန္ျပင္ပအတန္းေတြ ဖြင့္လွစ္တာကိုလည္း တားျမစ္ထားပါတယ္။ အာရဘီဘာသာစကား ေက်ာင္းေတြအေနနဲ႔ ဘာသာေရးသင္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာင္းသားေတြကို ႏိုင္ငံရပ္ျခားလႊတ္ ပညာသင္ေစတာေတြကိုလည္း ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။

    သိသာထင္ရွားတဲ့ ဖိႏွိပ္မႈတစ္ခုက ဗလီေတြမွာရွိတဲ့ အမိုးခံုးေတြ၊ မင္နာရတ္ေတြ၊ အေရွ႕အာရွနဲ႔ အာရဘီကမ႓ၻာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဗိသုကာလက္ရာေတြကို ပစ္မွတ္ထားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အမိုးခံုးေတြနဲ႔ အာရဘီ စာပန္းခ်ီေတြကို ပစ္မွတ္ထား

    အစၥလာမ္ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြ ျပန္႔ႏွံ႔လာတာဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ လူမႈေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သဟာဇာတျဖစ္မႈကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ၿခိမ္းေျခာက္မႈလို႔ ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရက ႐ႈျပင္ပါတယ္။

    နင္ရွာျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ျပည္နယ္အစိုးရဟာ အမ်ားျပည္သူျမင္ႏိုင္တဲ့ အာရဘီ စာပန္းခ်ီလက္ရာေတြကို ပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီး ဟာလာလ္စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ အာရဘီနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ ဟာလာလ္တံဆိပ္ေတြကိုပါ ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဟာလာလ္တံဆိပ္ကို တ႐ုတ္စာနဲ႔သာ ေရးသားရပါတယ္။ အခုႏွစ္ေႏြရာသီမွာေတာ့ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္မႈဟာ ေဘဂ်င္းနဲ႔ အျခားေနရာေတြအထိ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။

    အစားအေသာက္၊ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းနဲ႔ ဂ်ံဳထုတ္လုပ္သူေတြ စားေသာက္ဆိုင္ ပိုင္ရွင္ေတြကို ဟာလာလ္အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ထုတ္ေပးတာေတြကိုလည္း ျပည္နည္အစိုးု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ရပ္ဆိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ‘ဟာလာလ္ေရစီးေၾကာင္း’ ေပၚေပါက္လာမွာစိုးတဲ့အတြက္ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္တာလို႔ တ႐ုတ္အစိုးရပိုင္ သတင္းစာက ေရးသားခဲ့ၿပီး ဟာလာလ္ျဖစ္လာတဲ့ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ အလြန္မ်ားလာၿပီလို႔ အစိုးရက႐ႈျမင္ေၾကာင္းလည္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    နင္ရွာနဲ႔ ဂန္ဆူျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ဗလီက ၀တ္ျပဳဖို႔ ႏႈိးေဆာ္သံေတြကို ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။
    ၀န္ျပဳဖို႔ ႏႈိးေဆာ္မႈကို အခုအခ်ိန္မွာ ဟြန္းေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္ေနရပါတယ္။ နင္ရွာျပည္နယ္ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ ယင္ခၽြမ္က ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္တစ္ပါးက တ႐ုတ္အစိုးရ အာဏာပိုင္ေတြဟာ သူဆီကို မၾကာခင္က လာသြားၿပီး ဘာသာေရးကိစၥေတြကို အမ်ားျပည္သူထံ ထုတ္ျပန္ျခင္းမျပဳဖို႔ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဖြင့္ဟခ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ ဗလီအေဆာက္အဦးေတြကိုလည္း ပစ္မွတ္ထားလာပါတယ္။ ဂန္ဆူျပည္နယ္ လင္ရွာၿမိဳ႕အနီးက ဂါကၽြမ္းဆိုတဲ့ရြာမွာ ဧၿပီလတုန္းက ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္သားေတြဟာ ဗလီတစ္လံုးေပၚတက္ၿပီး ေရႊေရာင္အမိုးခံုးကို ၿဖိဳခ်ပစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီဗလီကို အခုအခ်ိန္အထိ ျပန္မဖြင့္ရေသးပါဘူး။ အခင္းျဖစ္ရာေနရာကို Times က ဂ်ာနယ္လစ္ ၂ ဦး ၀င္ေရာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားမႈကို အရပ္၀တ္ရဲေတြက တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ေဟြလူမ်ိဳးစုေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လာတဲ့ ယူနန္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းမွာေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ဒီဇင္ဘာက အာဏာပိုင္ေတြဟာ ရြာသံုးရြာမွာရွိတဲ့ ဗလီ ၃ လံုးကို ခ်ိတ္ပိတ္ခဲ့ၿပီး တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိတဲ့အတြက္ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္တာလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေဒသခံေတြက ဆႏၵျပခဲ့ေပမယ့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕နဲ႔ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဘာရလဒ္မွ ထြက္မလာပါဘူး။ ျပည္နယ္အာဏာပိုင္ေတြ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကျငာခ်က္မွာေတာ့ ဒီဗလီဟာ တရားမ၀င္ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေဆာင္တာမ်ိဳး၊ ဘာသာေရးသင္တန္ေတြ ဖြင့္တာမ်ိဳး ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    အဲဒီထဲက ေဟြေဟြဒန္ဆိုတဲ့ရြာက အပိတ္ခံလိုက္ရတဲ့ ဗလီအေရွ႕မွာ မာဂ်ီဝူဟာ ေျမးကေလးကိုခ်ီၿပီး ရပ္ေနပါတယ္။ ဒီဗလီဟာ ေနအိမ္တစ္လံုးမွာ တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အာဏာပိုင္ေတြက ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းမႈေတြကို ရြာမွာရွိတဲ့ အစိုးရဗလီမွာ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္ေဆာင္ဖို႔ သတိေပးမႈကို ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ေတြက လစ္လ်ဴ႐ႈခဲ့တယ္လို႔ ေဟြလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ႐ိုးရာဦးထုပ္ကို ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ မာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ဗလီျခံ၀န္း အလယ္မွာ တ႐ုတ္အလံေတြ လႊင့္ထူထားၿပီး “တိုင္းျပည္ကိုခ်စ္ျခင္းဟာ ဘာသာတရားကိုခ်စ္ျခင္းပါပဲ” ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးကိုလည္း ခ်ိတ္ဆြဲထားပါတယ္။

    “အီမာမ္ေတြက နားမေထာင္ၾကဘူး”

    ဗလီအေသးေလးကို ပိတ္ပစ္လိုက္တာကို မေက်နပ္ေပမယ့္ လက္ခံရမယ္လို႔ အစိုးဗလီႀကီးရဲ႕အနားမွာရွိေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။ အင္းအားႀကီးတဲ့သူေတြ ျပဳသမွ် ႏုရတဲ့ဘ၀ကိုလည္းသူက စကားပံုေလးတစ္ခုနဲ႔ တင္စားခဲ့ပါတယ္။

    “ေပျဖစ္တုန္းေတာ့ ခံေနရအံုးမွာေပါ့ေလ”

    Ref: New York Times

    (New York Times သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ A crackdown on Islam is spreading across China ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)

  • ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္မ်ားအထိ ၀င္ေရာက္ကာ တ႐ုတ္က ဝီဂါမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေန

    ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္မ်ားအထိ ၀င္ေရာက္ကာ တ႐ုတ္က ဝီဂါမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေန

    စက္တင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -တ႐ုတ္အစိုးရအတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ဟက္ကာေတြဟာ အေရွ႕အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြက တယ္လီဖုန္းကြန္ယက္ေတြကို ၀င္ေရာက္ၿပီး ဝီဂါလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ေထာက္လွမ္းေရးရင္းျမစ္ ၂ ခုနဲ႔ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ ၂ ခုတို႔ရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကို ကိုးကားၿပီး ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါလူမ်ိဳးေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈအတြက္ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ကမ႓ၻာ့အသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ ႐ႈတ္ခ်ျခင္းကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ ရွင္က်န္းမွာ အက်ဥ္းစခန္းေတြ တည္ေဆာက္ကာ ဝီဂါ ၁ သန္းေလာက္ကို ထိန္းသိမ္းထားတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာေတြက ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

    ဆိုက္ဘာလံုျခံဳေရး ေလ့လာဆန္းစစ္သူေတြက တ႐ုတ္ဟာ ႏိုင္ငံအတြင္းက ဝီဂါေတြကိုသာမကဘဲ ႏိုင္ငံအျပင္ေရာက္ေနတဲ့ ဝီဂါေတြကိုပါ ေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ လုပ္ေနေၾကာင္း၊ ဒါဟာ သံတမန္ေတြ၊ တစ္ျခားတိုင္းျပည္ေတြက စစ္ဖက္တာ၀န္ရွိသူေတြအေပၚ ျပဳလုပ္တဲ့ ဆိုက္ဘာသူလွ်ိဳလုပ္ငန္းရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟက္ကာ အဖြဲ႕ေတြဟာ တူရကီ၊ ကာဇက္စတန္၊ အိႏၵိယ၊ ထိုင္းနဲ႔ မေလးရွားတို႔အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြက ဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္ေတြကို ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီႏိုင္ငံေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ ညႇင္းပမ္းမႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဝီဂါေတြ တစ္ေထာက္နားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈေတြရွိတယ္၊ ဝီဂါေတြအေပၚ မေတာ္မတရား က်ဴးလြန္မႈေတြ ရွိတယ္ဆိုတဲ့
    သတင္းေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရက အႀကိမ္ႀကိမ္ျငင္းဆိုခဲ့ၿပီး ဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္ေတြကို ေဖာက္ထြင္း ၀င္ေရာက္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သက္ေသအေထာက္အထားျပဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ရဲ႕ ဒီဆိုက္ဘာေဖာက္ထြင္းမႈ လုပ္ငန္းမွာ ဘယ္ဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီေတြ ပစ္မွတ္ထားခံရလဲဆိုတာ မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ထိုင္းအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြဟာ ဒီကိစၥအတြက္ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ျငင္းဆိုခဲ့ၿပီး၊ မေလးရွား၊ ကာဇက္စတန္နဲ႔ တူရကီႏိုင္ငံတို႔က အာဏာပိုင္ေတြကိုလည္း ဆက္သြယ္လို႔ မရေသးေၾကာင္း ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    ေဖာ္ထုတ္

    အေမရိကန္ ဆိုက္ဘာလံုျခံဳေရး ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ Volexity က ကမ႓ၻာတစ္၀ွမ္းမွာရွိတဲ့ ဝီဂါလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဖုန္းေတြ အီးေမးလ္ေတြကို ေဖာက္ထြင္း၀င္ေရာက္ဖို႔ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ ႀကိဳးစားမႈ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို အခုတစ္ပတ္အတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    Google က ပညာရွင္ေတြကလည္း အမည္မသိအုပ္စုေတြက iPhone ေတြကို ေဖာက္ထြင္းဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဒါဟာ ဝီဂါလူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ပစ္မွတ္ထားလုပ္ေဆာင္ခဲ့တာလို႔ Forbes နဲ႔ TechCrunch သတင္းဌာနေတြက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

    ဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီေတြဟာ အသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ထားတာေၾကာင့္ ကမ႓ၻာတစ္၀ွမ္းက ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ထားျခင္းကို ခံစားေနရပါတယ္။

    ကယ္လီဖိုးနီးယားအေျခစိုက္ ဆိုက္ဘာလံုျခံဳေရးကုမၸဏီ FireEye က တ႐ုတ္ ဟက္ကာအဖြဲ႕ေတြဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြမွာ malware တစ္မ်ိဳးကို အသံုးျပဳကာ ဖုန္းစာတိုေပးပို႔မႈကို ေထာက္လွမ္းေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    သူတို႔ ပစ္မွတ္ထားသူေတြရဲ႕ ဖုန္းေခၚဆိုမႈမွတ္တမ္း CDR ရရွိေအာင္လည္း တ႐ုတ္အစိုးရက
    က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္-အစၥေရး ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးကုမၸဏီ Amit Serper က အခုႏွစ္အေစာပိုင္းက ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

    Ref: Reuters

  • ထိုမ္၀မ္ကို F-16 အစီး ၆၀ ေက်ာ္ အေမရိကန္ ေရာင္းမည္

    ထိုမ္၀မ္ကို F-16 အစီး ၆၀ ေက်ာ္ အေမရိကန္ ေရာင္းမည္

    ၾသဂုတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ထိုင္၀မ္ႏိုင္ငံကို F-16 တိုက္ေလယာဥ္ ၆၆ စီး ေရာင္းခ်ဖို႔ အတည္ျပဳလိုက္တယ္လို႔ အေမရိကန္အစိုးရက မေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး ဒါဟာ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔အၾကား ေနာက္ထပ္တင္းမာမႈတစ္ခု ျဖစ္မယ့္ အေျခအေနလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ကန္ေဒၚလာ ၈ ဘီလီယံဖိုးရွိမယ့္ အဲဒီ ၀ယ္ယူမႈမွာ ထိုင္၀မ္ဟာ F-16 ေနာက္ဆံုးထြက္ဗာရွင္းေတြကို ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခင္ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က တ႐ုတ္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ပြမ္ပီယိုက ဒီေရာင္းခ်မႈဟာ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္တို႔အၾကား သမိုင္းနဲ႔ခ်ီရွိခဲ့တဲ့ ဆက္ဆံေရး၊ အေမရိကန္ရဲ႕ အရင္ေပၚလစီေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအားလံုးကို ေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္စစ္ေလယာဥ္ေတြ ေလပိုင္နက္ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္မႈ ပိုမိုျဖစ္ပြားလာတဲ့အတြက္ ထိုင္၀မ္ကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ေလေၾကာင္းကာကြယ္ေရးကို အဆင့္ျမႇင့္တင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာခဲ့ပါတယ္။

    ထို၀မ္ဟာ ကိုယ္ပိုင္ႏိုင္ငံေရးစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ကၽြန္းႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ အနီးကပ္ မဟာမိတ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ကေတာ့ ထိုင္၀မ္ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ၿပီး တစ္ခ်ိန္က်ရင္ ေပါင္းစည္းရမယ့္ ေဒသတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာ China Daily က အေမရိကန္ရဲ႕ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို မွားယြင္းတဲ့သတင္းစကား ေပးလိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ မေန႔မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန အႀကီးတန္း တာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးကလည္း မိမိတို႔ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ နယ္ေျမေပါင္းစည္းလိုမႈ ဆႏၵကို ဘယ္သူကမွ ေလွ်ာ့မတြက္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသမီးရွားပါးမႈဒဏ္ကို ခံစားလာရတဲ့ ဗီယက္နမ္ သမီးပ်ိဳမ်ား

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသမီးရွားပါးမႈဒဏ္ကို ခံစားလာရတဲ့ ဗီယက္နမ္ သမီးပ်ိဳမ်ား

    ၾသဂုတ္ ၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာင္းစားခံရသည့္ ဗီယက္နမ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား

    -တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို လူကုန္ကူးကာ အဓမၼ လက္ထပ္ခံရတဲ့ ဗီယက္နမ္မိန္းကေလးငယ္ အေရအတြက္ဟာ တစ္စထက္တစ္စ မ်ားျပားလာေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြင္း က်ား၊ မ အခ်ိဳး မညီမွ်တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကေန သတို႔သမီး၀ယ္လိုအားကလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ျမင့္တက္လာေနပါတယ္။

    မိသားစုနဲ႔သိေနတဲ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က သိပ္မေ၀းတဲ့ Muong Khuong ေဒသကို အလယ္လာဖို႔ ဖိတ္ေခၚမႈကို လက္ခံစဥ္က အထက္တန္းေက်ာင္းသူ Linh မွာ ဘာအေတြးမွ မရွိပါဘူး။

    အဲဒီ ‘မိတ္ေဆြ’ ဆိုတဲ့သူဟာ တကယ္ေတာ့ လူေကာက္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး လူကုန္ကူးဂိုဏ္းအတြက္
    အလုပ္လုပ္ေပးေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ Linh နဲ႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးေအာင္ တစ္ႏွစ္ေလာက္ တစ္ျဖည္းျဖည္းႀကိဳးစားခဲ့တာပါ။

    Muong Khuong ကို သြားတဲ့လမ္းမွာပဲ Linh ကို ျပန္ေပးဆြဲၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေခၚသြားကာ လူစိမ္းတစ္ေယာက္နဲ႔ အဓမၼ လက္ထပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

    “လူကုန္ကူးခံရၿပီဆိုရင္ အဓမၼက်င့္ခံရမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ လူတိုင္း အဲဒီလို အက်င့္ခံရပါတယ္။
    ကၽြန္မ တ႐ုတ္ျပည္မွာ လက္ထပ္လိုက္ရတယ္။ ကၽြန္မေနတဲ့အိမ္မွာ သူတို႔ေျပာသမွ် လိုက္နာရတယ္။ မလိုက္နာဘူးဆိုရင္ ႏွိပ္စက္တာပါပဲ။ ကၽြန္မဟာ တ႐ုတ္တစ္ေယာက္ မဟုတ္တာေၾကာင့္ သူတို႔ အေၾကာက္အလန္႔မရွိ ႏွိပ္စက္ၾကပါတယ္”

    ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းက သာယာလွပတဲ့ ေတာင္ေပၚေဒသမွာ Linh လိုအမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ေလာက္သာရွိေသးတဲ့ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ ရြာေတြကေန ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီး စိုးရိမ္ေကာင္းတဲ့ အေျခအေနအထိ ျဖစ္လာပါတယ္။

    ဒီအမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို ျပန္ေပးဆြဲကာ လူကုန္ကူးသူေတြထံ ေရာင္းစားၾကတာျဖစ္ၿပီး၊ တ႐ုတ္ျပည္ကိုေရာက္ကာ သတို႔သမီးေတြအျဖစ္ ထပ္ဆင့္ ေရာင္းစားခံၾကရပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာက်ား၊ မ အခ်ိဳးမညီမႈဒဏ္ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ရင္ဆိုင္ေနရၿပီး အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြထက္
    အလြန္အမင္း မ်ားျပားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘယ္သူမွ စိတ္မခ်ရ

    ဗီယက္နမ္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔အၾကား နယ္စပ္ဟာ ရွည္လ်ားၿပီး ေတာေတာင္ထူထပ္ကာ ၀င္ရထြက္ရ လြယ္ကူပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူကုန္ကူးသူေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို ျပန္ေပးဆြဲၿပီး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေခၚေဆာင္တာကို အလြယ္တကူ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

    “လူကုန္ကူးတာက ေငြရႊင္တယ္။ တစ္ေယာက္ေလာက္ ပို႔လိုက္တာနဲ႔ ေဒၚလာ ေသာင္းခ်ီရၾကတာ” လို႔ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ပရဟိတအဖြဲ႕ Blue Dragon Children’s Foundation ကို တည္ေထာင္သူ မိုက္ကယ္ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ေျပာပါတယ္။

    Blue Dragon Children’s Foundation အဖြဲ႕ဟာ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသားေတြကို ကယ္ဆယ္ေနတဲ့အဖြဲ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း လူ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ လူကုန္ကူးခံခဲ့ရၿပီး အမ်ားစုဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗီယက္နမ္ ျပည္သူ႕လံုျခံဳေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ တရား၀င္ရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြျဖစ္ၿပီး သတင္းမရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနအံုးမယ္လို႔ ယူဆထားၾကပါတယ္။

    ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ UNDP ရဲ႕ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ကိုင္တလင္ ေ၀ဆန္က ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံဟာ လုပ္အားေခါင္းပံုျဖတ္မႈ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အျမတ္ထုတ္ခံရမႈနဲ႔ အဓမၼလက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈတို႔ရဲ႕ ရင္းျမစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ေဒသေတြမွာ ဆင္းရဲမြဲေတတာ၊ ပညာရည္ နိမ့္ပါးတာနဲ႔ အလုပ္အကိုင္
    ရွားပါးတာေၾကာင့္ အမ်ိးသမီးေတြ အျပင္ထြက္ၿပီး အလုပ္ရွာလုပ္ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေ၀ဆန္က ဆိုပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို ေရာင္းစားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပြဲစားေတြ၊ လူကုန္ကူးသူေတြဟာ ရက္ခ်ီ၊ လခ်ီ
    အခ်ိန္ေပးၿပီး ရင္းႏွီးေအာင္၊ နီးစပ္ေအာင္ ခ်ဥ္းကပ္ၾကတယ္လို႔ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    လူကုန္ကူးသူဆိုၿပီး သီးသန္႔မရွိပါဘူး။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေက်ာင္းထြက္ထားသူေတြကေန ေစ်းက လက္ဖက္ရည္ေရာင္းတဲ့ အဖြားအို၊ သူငယ္ခ်င္းအရင္းအထိ လူတိုင္းက လူကုန္ကူးသူေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

    “လူကုန္ကူးသူေတြက ေယာက်ၤားလည္းျဖစ္ႏိုင္သလို၊ မိန္းမလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္မေရြး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျဖစ္အပ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူကုန္ကူးသူေတြက လူကုန္ကူးခံသူေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလမွာ လနဲ႔ခ်ီၾကာေအာင္ ႀကိဳးစား တတ္ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကို မေခၚသြားခင္ သူတို႔ေတြဟာ ခရီးထြက္တာဘာညာေတာင္ ရွိပါတယ္” လို႔ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ေျပာပါတယ္။

    ႏွိပ္စက္ခံရ

    ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဆင္းရဲဆံုး ေဒသေတြထဲမွာ ပါ၀င္ၿပီး Lao Cai ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ Bac Ha က Linh တစ္ေယာက္လည္း ဒီလို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ လူေတြဟာ အေသးစား စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းအေပၚ အဓိကထားၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေဒသရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြဟာ ဗီယက္နမ္တစ္ႏိုင္ငံလံုးက တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြရဲ႕ ထက္၀က္ေလာက္သာ ရွိၿပီး လယ္သမားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆင္းရဲတြင္းထဲမွာပဲ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားေနရတာပါ။

    Linh ကို လွည့္ဖ်ားေခၚေဆာင္သြားၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လူကုန္ကူးဂိုဏ္းကို ေရာင္းစားလိုက္တာ
    ျဖစ္ပါတယ္။ အစက ဒါကို သူမ သတိမထားမိပါဘူး။

    “တစ္ခ်ိဳ႕ေဒသကိုေရာက္ၿပီး တ႐ုတ္ပံုစံေတြကို ကၽြန္မ ေတြ႕လာတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ကၽြန္မ လူကုန္ကူး ခံရတာပါလားဆိုတာ သတိထားမိလာပါတယ္။ ကၽြန္မ သိပ္ေၾကာက္သြားတယ္” လို႔ Linh က ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

    သူမကို တစ္ေနရာၿပီးတစ္ေနရာ ေခၚေဆာင္သြားကာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ မိသားစုတစ္စုထံ ေရာင္းခ်ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္စကားမေျပာတတ္ရမလားဆိုၿပီး အဲဒီမိသားစုက မၾကာခဏ ႐ိုက္ႏွက္တယ္လို႔ Linh က ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။

    “အဲဒီကိုေရာက္သြားရင္ ထားရာေန ေစရာသြားရတာပါပဲ”

    သူမဟာ အခုေတာ့ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

    ကံေကာင္းတာက Linh ရဲ႕ ဖခင္ဟာ သူမ ယူနန္ျပည္နယ္မွာ ရွိေနေၾကာင္း ေျခရာခံႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြက ကယ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

    Lao Cai မွာေနထိုင္တဲ့ Giang တစ္ေယာက္လည္း အလားတူအေျခအေနမ်ိဳးကို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ ျပန္ေပးဆြဲမႈကို ခံရစဥ္မွာ သူမဟာ အသက္ ၁၆ ႏွစ္သာ ရွိပါေသးတယ္။

    ေဆးခပ္ခံလိုက္ရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အသိျပန္၀င္လာခ်ိန္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။

    “ကၽြန္မတို႔ ေဆးမွာ ေလွ်ာက္သြားၾကတယ္။ အိမ္ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔က ကၽြန္မကို တ႐ုတ္ျပည္
    ေခၚသြားၾကတာ။ ဘာျဖစ္လဲဆိုတာ သိလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မက တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္ေနၿပီ”

    အဲဒီမွာ လက္ထပ္ဖို႔ျငင္းဆန္ကာ ေန႔တိုင္း ငိုေနခဲ့တယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

    Giang တစ္ေယာက္ ကံေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္က သူ႕ကို သနားသြားၿပီး ဆိုင္ကယ္ေရာင္းကာ လူကုန္ကူးသူေတြထံကေန သူမကို ျပန္ေရြးခဲ့ပါတယ္။ Giang ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်မႈဟာ ၅ ရက္သာ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။

    ရတဲ့နည္းနဲ႔ ယူေန

    Giang နဲ႔ Linh တို႔လို လူကုန္ကူးခံရၿပီး အိမ္ျပန္လာႏိုင္တဲ့ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ မဆိုစေလာက္သာ ရွိပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မွာ သူတို႔ဆႏၵမပါဘဲ ပိတ္မိ ေနၾကပါတယ္။

    လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၄၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဗီယက္နမ္မိန္းကေလးငယ္ေတြကို
    လိုလားေတာင့္တေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက ဘာလဲ?

    က်ား၊ မ အခ်ိဳးအစား မညီမွ်မႈ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ေနမႈ၊ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈက ေတာင္းဆိုမႈ၊ ေငြေၾကး အေျမာက္အမ်ား တင္ေတာင္းရမႈေတြေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲတဲ့ေက်းရြာေတြက အမ်ိဳးသားေတြဟာ အိမ္ေထာက္ဖက္ ရရွိေရးအတြက္ နည္းလမ္းေပါင္းစံု အသံုးျပဳလာရပါတယ္။

    ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ကေန စတင္ခဲ့တဲ့ တစ္အိမ္ေထာင္ ကေလးတစ္ေယာက္ ေပၚလစီေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ကေလးေမြးမႈ သန္း ၄၀၀ ေလာက္ကို တားဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    တ႐ုတ္မိသားစုေတြဟာ ကေလးေမြးလာရင္ မိန္းကေလးထက္၊ ေယာက္်ားေလးကို ပိုမို ေရြးခ်ယ္ၾကတာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ကမ႓ၻာေပၚမွာ က်ား၊ မ အခ်ိဳးအစား ကြာဟမႈအျမင့္ဆံုး ႏိုင္ငံေတြထဲကတစ္ခု ျဖစ္လာၿပီး ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ေရာက္ရင္ အမ်ိဳးသားဦးေရက အမ်ိဳးသမီးဦးေရထက္ ၅၅ သန္းေလာက္ ပိုမ်ားလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြဟာ အိမ္ေထာက္ဖက္ရွာေဖြဖို႔အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံငယ္ေလးေတြဖက္ကို လွည့္လာတာဟာ ထူးဆန္းတဲ့ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

    အမ်ိဳးသားေတြ ဒီလို အမ်ားအျပားပိုလွ်ံေနတာက လြယ္လြယ္နဲ႔ ေငြမ်ားမ်ားရလိုတဲ့ လူကုန္ကူသမားေတြအတြက္ မ်က္စိက်စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ တရား၀င္ အိမ္ေထာင္ဖက္ရွာတဲ့ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြက သူေတြ႕ဆံုတဲ့အမ်ိဳးသမီးဟာ လူကုန္ကူးခံရသူ ျဖစ္ေနလားဆိုတာကို မသိၾကပါဘူး။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ဗီယက္နမ္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဟာ လူကုန္ကူးမႈကိစၥေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို စံုးစမ္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ဒီကိစၥမွာပါ၀င္သူ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကို ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ဗီယက္နမ္အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြအၾကား လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈမွာ
    အကုန္လံုးက အဓမၼ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈမ်ိဳးက မဟုတ္ဘူးလို႔ ဒီကိစၥကို အက်ိဳးေဆာင္ေပးေနတဲ့ Lim က ေျပာပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လိုလိုလားလားနဲ႔ တ႐ုတ္မယား ျဖစ္လိုၾကတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။

    “ဗီယက္နမ္က အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ သိပ္ၿပီး ပစားေပးျခင္း မခံရဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္လာၿပီး ခင္ပြန္းေလာင္း ရွာၾကတာပါ။ ဒီကိုေရာက္ေနတဲ့လူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေပ်ာ္ၾကတယ္။ မေပ်ာ္တဲ့သူေတြကေတာ့ ထြက္ေျပးၾကတယ္။ ဒီမွာေနရတာ စိတ္မခ်မ္းသာလို႔ပါ”

    အမွန္တကယ္ကေတာ့ ဗီယက္နမ္က အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဆင္းရဲလြန္းတာေၾကာင့္ သူတို႔ဘ၀ကို
    ေလာင္းေၾကးထပ္ၾကရင္း ျပဳသမွ်ႏုရတဲ့ဘ၀ကို က်ေရာက္သြားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    စိတ္ဒဏ္ရာက်န္ရစ္

    သတင္းေကာင္းတစ္ခုက တစ္ႏွစ္ကို လူကုန္ကူးခံရသူ ၁၀၀ ေလာက္ တ႐ုတ္ျပည္ကေန ျပန္လာၾကတယ္လို႔ Lào Cai ျပည္နယ္ရဲ႕ လူမႈကာကြယ္ေရး ဦးစီးဌာန အႀကီးအကဲ Nguyen Tuong Long က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တစ္ခါတစ္ရံမွာ လူကုန္ကူးခံရသူေတြဟာ လိင္အျမတ္ထုတ္ခံရတာ၊ လုပ္အား ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

    “အေျခအေန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူကုန္ကူးခံရသူေတြဟာ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ အဓမၼ ခိုင္းေစခံရပါတယ္။ ဒီရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ျပန္လာၾကသူ အမ်ားစုဟာ ဆိုးဝါးတဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာေတြကိုပါ ခံစားလာရပါတယ္”

    ျပည့္တန္ဆာေခါင္း ပေပ်ာက္ေရးလုပ္ငန္းကို တ႐ုတ္အစိုးရက အရွိန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္လာတာေၾကာင့္လည္း အေျခအေနက ပိုဆိုးလာတယ္လို႔ ဘ႐ိုေဆာစကီးက ေျပာပါတယ္။

    “ဒီလို လူကုန္ကူးမႈမ်ိဳးဟာ ေပ်ာက္သြားေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္ၾကရင္ ျပန္ေပၚလာတတ္စၿမဲပါ”

    ဒီလို တစ္သက္မေမ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳမ်ိဳးေတြထက္ ပိုဆိုးတာက အိမ္ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ မိသားစု အသိုင္းအဝိုင္းက အတိတ္အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ေႏြးေထြးစြာ မႀကိဳဆိုတာျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္ေတာ္ျပန္လာတဲ့ မိန္းကေလးငယ္အခ်ိဳ႕ ဒါမ်ိဳးေတြကို ၾကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။

    “႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာက်င္ထိခိုက္မႈကို အႀကီးအက်ယ္ ခံစားၿပီးတဲ့ေနာက္ လူကုန္ကူးခံရမႈကေန သူတို႔ လြတ္ေျမာက္လာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မိသားစု၊ အသိုင္းအဝိုင္းေတြဆီ ျပန္သြားတဲ့အခါမွာ အျမင္တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ၾကည့္ျခင္းကို သူတို႔ ထပ္ခံစားရပါတယ္။ လူေတြက ဒီမိန္းကေလးေတြ ျပည့္တန္ဆာ သြားလုပ္စားၾကတယ္လို႔ ထင္ၾကတာပါ” လို႔ Nguyen Tuong Long က ေျပာပါတယ္။

    ပတ္၀န္းက်င္က လက္မခံတာကို Linh လည္း ၾကံဳဖူးပါတယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္လာလို႔ စိတ္ခ်မ္သာရတဲ့ ခံစားမႈဟာ ၾကာၾကာမခံဘဲ ပတ္၀န္းက်င္က ေမးလား၊ ျမန္းလား လုပ္လာတာေၾကာင့္ ေဒါသထြက္ခဲ့ရပါတယ္။

    “ကၽြန္မကို တစ္စိမ္းျပင္ျပင္လို လူေတြက ၾကည့္ၾကတာ။ ဒါမ်ိဳးကို ကၽြန္မ မလိုခ်င္ပါဘူး”

    ဒါေပမယ့္ သူမအတြက္ စိတ္သက္သာရာ ရေစတာတစ္ခုက သူမကို ေရာင္းစားသူဟာ လက္ရွိမွာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ေထာင္က်ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းပါ။ Linh ကို ေရာင္းစားၿပီး တစ္ပတ္အၾကာမွာပဲ ဒီအမ်ိဳးသားကို ရဲက ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးၿပီး ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေရာင္းစားခံရၿပီးေနာက္ပိုင္း Linh ဟာ အဲဒီလူကို ေနာက္ထပ္ ထပ္မေတြ႕ေတာ့ပါဘူး။

    သူမရဲ႕ လက္ရွိရည္မွန္းခ်က္က အထက္တန္းေအာင္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး၊ အဲဒီေနာက္ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ ထပ္စဥ္းစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    “စစေရာက္တုန္းက ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အျပစ္တင္တဲ့အခ်ိန္ေတြ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ေက်ာင္းျပန္တက္ေတာ့ ဒါဟာ ငါ့ရဲ႕အျပစ္မွ မဟုတ္ဘဲေလလို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပန္ေျပာမိပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ဘ၀ကို ပိုေကာင္းေအာင္ ရွင္သန္ႏိုင္မွာပါ”

    Ref: CNA

    (Channel News Asia သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Raped, beaten and sold in China: Vietnam’s kidnapped young brides ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)

  • ႀကီး ၂ ႀကီးပါမယ့္ ႏ်ဴသေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရန္ အေမရိကန္ႀကိဳးပမ္းမည္

    ႀကီး ၂ ႀကီးပါမယ့္ ႏ်ဴသေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရန္ အေမရိကန္ႀကိဳးပမ္းမည္

    ၾသဂုတ္ ၃၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    ၁၉၈၇ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္တို႔ INF စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးစဥ္

    -႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ ပါ၀င္မယ့္ ႏ်ဴလက္နက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းသြားမယ္လို႔ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က မေန႔မွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

    စစ္ေအးေခတ္က ႐ုရွားနဲ႔ခ်ဳပ္ထားတဲ့ တာလတ္ႏ်ဴလက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး စာခ်ဳပ္ INF ကေန ႏႈတ္ထြက္ေၾကာင္း ထရမ့္က ေသာၾကာေန႔မွာ ေၾကျငာခဲ့ၿပီး၊ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြအၾကား လက္နက္အားၿပိဳင္မႈေတြ ပိုမို ျမင့္တက္လာမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မေတြ ရွိေနခ်ိန္ ထရမ့္ရဲ႕ ဒီမွတ္ခ်က္ ေပၚထြက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ထရမ့္က ဒီအစီအစဥ္ကို ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ကို အသိေပးထားၿပီး ၂ ႏိုင္ငံစလံုးက ‘အရမ္း စိတ္လႈပ္ရွားေနၾကတယ္’ လို႔ ဆိုပါတယ္။

    INF စာခ်ဳပ္ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏ်ဴလက္နက္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ျမင့္တက္လာတာကို ဘယ္လို ေရွာင္ရွားမလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ထရမ့္က ႏ်ဴလက္နက္ ကန္႔သတ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္သစ္ တစ္ခုအတြက္ မိမိတို႔အစိုးရဟာ ႐ုရွားနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနေၾကာင္း၊ မိမိတို႔လည္း လက္နက္တစ္ခ်ိဳ႕ ေလွ်ာ့ခ်မွာျဖစ္သလို ႐ုရွားကလည္း လက္နက္တစ္ခ်ိဳ႕ ေလွ်ာ့ခ်ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “တစ္ခ်ိန္က်ရင္ တ႐ုတ္ကိုလည္း ဒီစာခ်ဳပ္ထဲ ထည့္မွာပါ”

    ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ကမ႓ၻာႀကီးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ျဖစ္လာမယ္လို႔ုလည္း ယံုၾကည္ေၾကာင္း ထရမ့္က ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

    INF က ဘာ့ေၾကာင့္ထြက္

    ႐ုရွား၏ 9M729 ဒံုးက်ည္

    ႐ုရွားဟာ INF စာခ်ဳပ္ပါ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာျခင္းမရွိဘဲ ခ႐ုဇ္ဒံုးက်ည္အသစ္ 9M729 ကို ခ်ထားေနတာေၾကာင့္ စာခ်ဳပ္ကေန ႏႈတ္ထြက္ရတာလို႔ ထရမ့္က ေျပာပါတယ္။ ႐ုရွားကေတာ့ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ကို ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုရွားအေနနဲ႔ ဒီလုပ္ရပ္ေတြကို ၾသဂုတ္လ ၂ ရက္ေန႔အထိ မရပ္တန္႔ဘူးဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ကေန ထြက္မယ္လို႔ အေမရိကန္က ေဖေဖာ္ဝါရီလကတည္းက ေၾကျငာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထရမ့္က ႏႈတ္ထြက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ႐ုရွားကလည္း INF ကို လိုက္နာေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    ဘာေတြစိုးရိမ္ေနၾကလဲ

    ႏ်ဴလက္နက္ပိုင္ဆိုင္ထားမႈမ်ား

    ဆိုဗီယက္ေခါင္းေဆာင္ မီေခးလ္ ဂိုဘာရွက္နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ေရာ္နယ္ေရဂင္တို႔ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ INF စာခ်ဳပ္ဟာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြအၾကား လက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမွာ ဆယ္ႏွစ္ခ်ီ အေရးပါခဲ့တဲ့ စာခ်ဳပ္တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီစာခ်ဳပ္ ပ်က္ျပယ္သြားမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္၊ ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ၾကားထဲမွာ လက္နက္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈအသစ္ ထပ္ေပၚလာမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။

    ကုလ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အန္တိုနီယို ဂူတာရက္စ္က ႏ်ဴစစ္ပြဲမျဖစ္ဖို႔ တားဆီးထားတဲ့ အဟန္႔အတားတစ္ခုဟာ ပ်က္ဆီးစျပဳေနၿပီလို႔ သတိေပးခဲ့ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာ လက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ေနတိုးမဟာမိတ္အဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး ဂ်န္ စတိုလ္တန္ဘာ့ဂ္က ႐ုရွားရဲ႕ 9M729 ဒံုးက်ည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္နက္အားၿပိဳင္မႈ ျဖစ္လာမွာကို မလိုခ်င္ဘဲ၊ ဥေရာပမွာလည္း ေျမျပင္ကေနပစ္ရတဲ့ ႏ်ဴလက္နက္ေတြ ခ်ထားမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    Ref: BBC