News @ M-Media

Tag: Climate Change

  • ကမၻာ့အပူခ်ိန္ ဆက္လက္ျမင့္တက္ကာ ေဘးအႏၱရာယ္ ပုိႀကံဳႏုိင္သည္ဟု ကုလ သတိေပး

    ကမၻာ့အပူခ်ိန္ ဆက္လက္ျမင့္တက္ကာ ေဘးအႏၱရာယ္ ပုိႀကံဳႏုိင္သည္ဟု ကုလ သတိေပး

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၇၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    – ကမၻာ့ရာသီဥတုကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာခဲ့တဲ့ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္ဟာ ရာသီဥတုအပူဆံုးႏွစ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေရွ႕ဆက္ အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈ၊ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ရမယ္လုိ႔ ကုလ ကမၻာ့ဇလေဗဒအဖြဲ႕ WMO ရဲ႕ မေန႔ကေၾကျငာခ်က္မွာ သတိေပးလုိက္ပါတယ္။

    အလ္နီညိဳဒဏ္ကုိ ႀကီးႀကီးမားမား ခံစားခဲ့ရတဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ဟာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ အပူခ်ိန္အျမင့္ဆံုးႏွစ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အကုန္မွာ ကမၻာႀကီးရဲ႕အပူခ်ိန္ဟာ စက္မႈေခတ္မတုိင္ခင္ ကာလကထက္ ၁ ဒီဂရီဆဲလ္စီးယက္စ္ ျမင့္တက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    WMO ဟာ ႏုိ၀င္ဘာလကလည္း ရာသီဥတုဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာတစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ဟာ စတုတၳေျမာက္ အပူဆံုးႏွစ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၂ ႏွစ္မွာ ႏွစ္ ၂၀ ဟာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ အပူဆံုးႏွစ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

    WMO အတြင္းေရးမွဴး ပက္တာရီ တာအာလက္စ္က ႏွစ္တစ္ႏွစ္စီ အပူခ်ိန္ေတြထက္ ေရရွည္ျဖစ္လာမယ့္ အပူခ်ိန္ေတြက ပုိမုိအေရးႀကီးၿပီး၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္အတြင္း ကုန္းေျမနဲ႔ ပင္လယ္သမုဒၵရာေတြေပၚက အပူခ်ိန္ေတြ မႀကံဳစဖူး ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေဘးအႏၱရာယ္ ပုိႀကံဳလာႏုိင္

    အပူခ်ိန္ ဆက္လက္ျမင့္တက္လာမယ့္အတြက္ ကမၻာႀကီးဟာ ဟာရီကိန္းမုန္တုိင္း၊ မုိးေခါင္ေရရွားမႈ၊ ေရႀကီးမႈဒဏ္ေတြကုိ ပုိမိုႀကံဳေတြ႕ရမယ္လုိ႔ WMO က သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

    “ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ဆုိး၀ါးတဲ့ ရာသီဥတုေတြကုိ မလြဲမေသြ ႀကံဳေတြ႕ရမွာပါ။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ရမယ့္ တကယ့္ အမွန္တရားပါပဲ” လုိ႔ တာအာလက္စ္က ေျပာပါတယ္။

    ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ရဲ႕ ရာသီဥတုဆုိးရြားမႈဒဏ္ကုိ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာ ဆက္လက္ခံစားေနရတယ္လုိ႔ WMO က ေၾကျငာခ်က္မွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ၾသစေတးလ်မွာ အခုႏွစ္ဇန္န၀ါရီလအတြင္း အပူခ်ိန္ စံခ်ိန္တင္ျမင့္မားမႈကုိ ႀကံဳေတြခဲ့ရၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ အေနာက္အလယ္ပုိင္း ေဒသေတြမွာလည္း အပူခ်ိန္ စံခ်ိန္တင္က်ဆင္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

    အေမရိကန္ အာသာသေအဂ်င္စီ နာဆာနဲ႔ အေမရိကန္ ပင္လယ္သမုဒၵရာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ NOAA တုိ႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစားေတြမွာလည္း ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ဟာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ စတုတၳေျမာက္ အပူခ်ိန္အျမင့္ဆံုးႏွစ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    အာတိတ္နဲ႔ အႏၱာတိကေတြမွာ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ဟာ စံခ်ိန္တင္ က်ဆင္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံအတြင္း သဘာ၀ေဘး ၁၄ ခုေၾကာင့္ အနည္းဆံုး ၂၄၇ ဦးေသဆံုးကာ ကန္ေဒၚလာ ၉၁ ဘီလီယံ ဆံုး႐ံႈးခဲ့တယ္လုိ႔ NOAA ရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    Ref: CNA

  • ဟိမ၀ႏၱာေရခဲျပင္၏ ၃ ပံု ၁ ပံု ေပ်ာ္က်မႈေၾကာင့္ အာရွတုိက္ရွိ ျမစ္ႀကီးမ်ား ထိခုိက္ဖြယ္ရွိေန

    ဟိမ၀ႏၱာေရခဲျပင္၏ ၃ ပံု ၁ ပံု ေပ်ာ္က်မႈေၾကာင့္ အာရွတုိက္ရွိ ျမစ္ႀကီးမ်ား ထိခုိက္ဖြယ္ရွိေန

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅၊ ၂၀၁၉
    M-Media


    – ကမၻာႀကီးရဲ႕အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ ဟိမ၀ႏၱာနဲ႔ ဟိႏၵဴကက္ရွ္ေဒသေတြက ေရခဲျပင္ ၃ ပံု ၁ ပံုဟာ အခုရာစုႏွစ္အတြင္း အရည္ေပ်ာ္ဖုိ႔ရွိေနၿပီး အာရွေဒသက အဓိကျမစ္ႀကီးေတြရဲ႕ စီးဆင္းမႈကုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ထိခုိက္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက မေန႔မွာ သတိေပးလုိက္ပါတယ္။

    Hindu Kush Himalaya (HKH) ေဒသဟာ ကမၻာအျမင့္ဆံုး ဧ၀ရတ္ေတာင္နဲ႔ ဒုတိယအျမင့္ဆံုး K2 ေတာင္တုိ႔ တည္ရွိရာ ေဒသလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ေတာင္တန္းေတြကုိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ International Centre for Integrated Mountain Development အဖြဲ႕ရဲ႕ မေန႔က အစီရင္ခံစာမွာ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ HKH ေဒသ ေရခဲျပင္ႀကီးတြ အခုရာစုႏွစ္အတြင္း အရည္ေပ်ာ္ၿပီး ႏုိင္ငံ ၈ ႏုိင္ငံကုိ ထိခုိက္ႏုိင္ကာ အရင္က မျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရာသီဥတုျပႆနာလုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    အစီရင္ခံစာကုိ သိပၸံပညာရွင္ ၂၁၀ က ေလ့လာၿပီး ပူးေပါင္းေရးသားထားတာျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က လက္မွတ္ထုိးခဲ့တဲ့ ‘ပဲရစ္ ရာသီဥတု သေဘာတူညီခ်က္’ အတုိင္း ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတြက ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိရင္ေတာင္ ၂၁၀၀ ခုႏွစ္အေရာက္မွာ HKH ေဒသက ေရခဲျပင္ရဲ႕ ၃ ပံုတစ္ပံုေက်ာ္ေလာက္ အရည္ေပ်ာ္သြားႏုိင္ၿပီး၊ သေဘာတူညီခ်က္အတုိင္း မေဆာင္ရြက္ရင္ ၃ ပံု ၂ ပံုေလာက္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

    အာဖဂန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ဘူတန္၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ နီေပါနဲ႔ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံေတြအထိ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ HKH ေဒသက ေရခဲျပင္ေတြဟာ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြကတည္းက ပါးလာတာျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီေရခဲျပင္ အရည္ေပ်ာ္သြားရင္ အာရွကျပည္သူေတြ အဓိက မွီခုိေနရတဲ့ ယန္ဇီျမစ္၊ မဲေခါင္ျမစ္၊ အိႏၵဳျမစ္နဲ႔ ဂဂၤါျမစ္ေတြရဲ႕ စီးဆင္းမႈ၊ ျမစ္ေတြေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းေတြကုိ ထိခုိက္မွာျဖစ္ၿပီး ကမ္းပါး တုိက္စားမႈေတြ ေျမၿပိဳမႈေတြလည္း ပုိမိုျဖစ္ပြားမယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ သံုးသပ္ထားပါတယ္။

    ေရခဲျပင္အရည္ေပ်ာ္မႈေၾကာင့္ HKH ေဒသေတြမွာ ေနထုိင္တဲ့ လူ သန္း ၂၅၀ အျပင္ ျမစ္ႀကီးေတြတစ္ေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကတဲ့ လူ ၁.၆၅ ဘီလီယံေလာက္ အတိဒုကၡေရာက္ဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။ ေရခဲျပင္ေပ်ာ္က်မႈ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ကလည္း ၁.၅ မီတာေလာက္အထိ ျမင့္တက္လာႏုိင္ၿပီး ကၽြန္းေတြမွာ ေနထုိင္ၾကသူေတြဟာ ထိခိုက္မႈ ပုိမ်ားႏုိင္တယ္လုိ ပညာရွင္ေတြက သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

    Ref : Reuters

  • ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈကုိ အလ်င္အျမန္ေလွ်ာ့ခ်ရန္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား သတိေပး

    ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈကုိ အလ်င္အျမန္ေလွ်ာ့ခ်ရန္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား သတိေပး

    ေအာက္တုိဘာ ၈၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    – ကမၻာႀကီးရဲ႕ အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္မႈဟာ စက္မႈမထြန္းကားခင္အခ်ိန္ကထက္ ၁.၅ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယက္စ္အထိေလာက္သာရွိေအာင္ ထိန္းထားႏုိင္မွ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈေတြကို ေရွာင္ရွားႏုိင္မယ့္လုိ႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက သတိေပးလုိက္ပါတယ္။

    ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ပဲရစ္သေဘာတူညီခ်က္မွာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အပူအခ်ိန္ျမင့္တက္မႈကုိ ၂ ဒီဂရီထက္မေက်ာ္ေအာင္ ထိန္းဖုိ႔အတြက္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။

    ကမၻာ့ ရာသီဥတုဆုိင္ရာ အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) က ဒီကေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္မႈကုိ ၂ ဒီဂရီအစား ၁.၅ ဒီဂရီေလာက္သာရွိေအာင္ ထိန္းထားဖုိ႔အတြက္ ၁၂ ႏွစ္အတြင္း ညီညီညြတ္ညြတ္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းဖုိ႔အတြက္ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီလုိ အပူခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔အတြက္ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈနည္းလမ္းေတြကို ေျပာင္းလဲတာ၊ ႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာ အထူးသျဖင့္ ေက်ာက္မီးေသြး အသံုးျပဳမႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်တာ၊ ပုိ႔ေဆာင္ေရးက႑ေတြကို သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲပစ္တာ၊ လူသားေတြရဲ႕ ေနထုိင္မႈစနစ္ကုိ ေျပာင္းလဲတာေတြ လုပ္ေဆာင္ရမယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ကမၻာႀကီးရဲ႕အပူခ်ိန္ဟာ စက္မႈ မထြန္းကားခင္ အခ်ိန္ကထက္ ၂ ဒီဂရီအထိ ျမင့္တက္လာမယ္ဆုိရင္ သႏၱာေက်ာက္တန္းေတြ လံုး၀ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတာ၊ အာတိတ္က ေရခဲေတြ ပုိျမန္ျမန္အေရေပ်ာ္တာ၊ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ေတြ ျမင့္တက္တာေတြေၾကာင့္ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္တာ၊ ေရရွားပါးတာ၊ ေရာဂါဘယေတြ ျပန္႔နွံ႔တာ၊ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးတာေတြကုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ႀကံဳေတြ႕ရမယ္လုိ႔လည္း သိပၸံပညာရွင္ေတြက အစီရင္ခံစာမွာ သတိေပးထားပါတယ္။

    အစီရင္ခံစာဟာ သိပၸံဆုိင္ရာ ေလ့လာမႈေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ကုိ အေျခခံ ေရးသားထားတာျဖစ္ၿပီး၊ ေလထုအတြင္း ကာဘြန္ေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေရး နည္းပညာေတြကုိ ပုိမိုအသံုးျပဳဖို႔လည္း တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    Ref: RT

  • ယခုႏွစ္သည္ ရာသီဥတုအပူျပင္းဆုံး ႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္

    ယခုႏွစ္သည္ ရာသီဥတုအပူျပင္းဆုံး ႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္

    ႏို၀င္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    – ဟာရီကိန္းမုန္တုိင္းမ်ား၊ မုိးေခါင္ေရရွားမႈမ်ား၊ ေရႀကီးမႈမ်ားကဲ့သုိ႕ သာမန္ထက္ပိုမုိးဆုိးရြားလာၿပီး လူသားေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ လကၡဏာတြင္ ယခုႏွစ္မွာ စံခ်ိန္ပူျပင္းသည့္ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ထဲမွ တစ္ႏွစ္ျဖစ္သည္ဟု ကုလသမဂၢက ယမန္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

    အဆုိပါအစီရင္ခံစာမွာ ႏုိ၀င္ဘာ ၆ ရက္ေန႔မွ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ ဘြန္းျမိဳ႕တြင္ က်င္းပမည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ပဲရစ္ ရာသီဥတုဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ အင္တုိက္အားတုိက္ေဆာင္ရြက္ေရး ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၀၀ နီးပါး၏ အစည္းအေ၀းအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ေပးရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။

    “၂၀၁၇ ခုႏွစ္ဟာ အပူျပင္းဆုံးသုံးႏွစ္ထဲမွာ ပါပါတယ္” ဟု ကုလသမဂၢ ကမၻာ့ မုိးေလ၀သဆုိင္ရာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (WMO) က ဆုိၿပီး ပွ်မ္းမွ်ေျမမ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္မွာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကထက္ အနည္းငယ္ပုိလာျပီး အပူျပင္းဆုံးႏွစ္ျဖစ္သည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ႏွင့္ အၾကမ္းဖ်င္း သြားတူေနသည္ဟု ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အလ္နီညိဳမရွိဘဲ အပူျပင္းဆံုးႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္မည္ဟုလည္း ကုလက ဆုိသည္။ ၂၀၁၅ ႏွစ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အလ္နီညိဳေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးမွာ ပုိမိုပူျပင္းခဲ့သည္။

    ဘြန္းအစည္းအေ၀းမွာ ကမၻာ့ စက္မႈအင္အားႀကီးႏုိင္ငံမ်ားက ေလႏွင့္ ေနစြမ္းအင္တုိ႔ကုိ ပုိမိုအသံုးျပဳ၍ ႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာကုိ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ မူခ်ထားသည့္ ပဲရစ္သေဘာတူညီခ်က္အတြက္ နည္းဥပေဒထြက္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈလည္း ျဖစ္သည္။

    Ref: CNA