Tag: Ethiopia

ေအာက္တိုဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၉
M-Media

-၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုကို အီသီယိုးပီးယား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီ အဟ္မဒ္ ဆြတ္ခူး ရရွိသြားပါတယ္။

အဟ္မဒ္ဟာ အိမ္နီးခ်င္း အီရစ္ထရီယာႏိုင္ငံနဲ႔ ၁၀ စုႏွစ္ခ်ီ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲကို အဆံုးသတ္ႏိုင္တာ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ စြမ္းစြမ္းတမံ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ ဒီဆုကို ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တာလို႔ ႏိုဘယ္ဆု ေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီက ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ေကာ္မတီဥကၠဌ ရီအစ္-အန္ဒါဆန္က အဘီအဟ္မဒ္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လက္ကမ္းခဲ့ၿပီး အီရစ္ထရီယာ သမၼတကလည္း ဒီကမ္းလက္ကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ လုပ္စရာေတြ ထပ္ရွိေနေသးေပမယ့္ အဟ္မဒ္ဟာ တိုင္းသူျပည္သားေတြ၊ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ဘ၀၊ ေတာက္ပတဲ့ အနာဂတ္ ရရွိေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အီသီယိုးပီးယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ံုးကလည္း ဒီလို ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ ဆုကို ရရွိတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အလြန္ ဂုဏ္ယူမိတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

အဘီအဟ္မဒ္ဟာ ကင္ညာနဲ႔ ဆိုမာလီယာတို႔အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈကို ၾကား၀င္ ေစ့စပ္ေပးခဲ့သလို၊ ဆူဒန္နဲ႔ ေတာင္ဆူဒန္တို႔ရဲ႕ ပဋိပကၡကိုလည္း ၀င္ေရာက္ ေျဖရွင္းေပးခဲ့ပါတယ္။

တိုင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာထားမႈကို အာဏာရၿပီး ရက္ ၁၀၀ အတြင္းမွာ အဟ္မဒ္က ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ခဲ့သလို၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြ လႊတ္ေပးတာ၊ မီဒီယာဆင္ဆာ ဖ်က္သိမ္းေပးတာ၊ တရားမ၀င္းေၾကျငာထားတဲ့ အသင္းအဖြဲ႕ေတြကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ေပးတာ၊ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္တာ၊ ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါ၀င္မႈကို ျမႇင့္တင္ေပးတာ စတဲ့ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမငေတြကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera

ဇူလိုင္ ၃၀၊ ၂၀၁၉
M-Media

-တိုင္းျပည္မွာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ၊ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပမႈေတြကို ဟန္႔တားတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံဟာ တစ္ရက္တည္းမွာ သစ္ပင္ေပါင္း သန္း ၃၅၀ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ၿပီး၊ ဒါဟာ
၂၄ နာရီအတြင္း အပင္စုိုက္မႈအမ်ားဆံုး ကမ႓ၻာ့စံခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံဟာ ေတာေတာင္ေတြ အလ်င္အျမန္ ျပဳန္းတီးေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ ရာစုအေစာပိုင္းက ႏိုင္ငံဧရိယာရဲ႕ ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ သစ္ေတာေတြ ဖံုးလႊမ္းေနခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ က်န္ရစ္ေတာ့တယ္လို႔ ကုလက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

အခု သစ္ပင္ေပါင္း သန္းရာနဲ႔ခ်ီ စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ အစီအစဥ္ကို Green Legacy လို႔ အမည္ေပးထားၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီ အဟ္မဒ္က ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အီသီယိုးပီးယား တီထြင္ဆန္းသစ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာ၀န္ႀကီး အီတာဟြန္ မီကူရီယာက ၁၂ နာရီအတြင္း အပင္ေပါင္း သန္း ၃၅၀ ေက်ာ္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ Twitter စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းက ေနရာ ၁၀၀၀ ေလာက္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သစ္ပင္စိုက္ပ်ိဳးပြဲကို အီသီယိုးပီးယား
အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြ၊ ကုလ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား သံတမန္ေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

အီသီယိုးပီးယားမွာ တိုင္းရင္းျဖစ္အပင္ေပါင္း ၄ ဘီလီယံေလာက္ စိုက္ပ်ိဳးမယ့္ အစီအစဥ္လည္း
ရွိေနပါတယ္။

အရင္က တစ္ရက္တည္း သစ္ပင္အမ်ားဆံုး စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္တဲ့ စံခ်ိန္ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အပင္ေပါင္း သန္း ၅၀ စိုက္ပ်ိဳးကာ ရရွိထားတာပါ။

အီသီယိုးပီးယားက တစ္ရက္တည္း အပင္ သန္းေပါင္း ၃၅၀ ေလာက္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္တာေၾကာင့္
စံခ်ိန္သစ္ တင္ႏိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: BBC

ဇြန္ ၂၅၊ ၂၀၁၉
M-Media

-မေအာင္ျမင္တဲ့ အာဏာသိမ္းမႈအတြင္း သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသူေတြအတြက္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကို အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံက မေန႔မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အာဏာသိမ္းမႈကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုလည္း ပစ္ခတ္သုတ္သင္ခဲ့တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း အမ္ဟာရာျပည္နယ္မွာ စေနေန႔မနက္ပိုင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ္းမႈအတြင္း ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္နယ္ေရွ႕ေနခ်ဳပ္နဲ႔၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အၾကံေပးတို႔ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ နာရီပိုင္းအၾကာမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ အက္ဒစ္ အာဘာဘာက စစ္တပ္အႀကီးအကဲအိမ္မွာလည္း သက္ေတာ္ေစာင့္က ေသနတ္နဲ႔ပစ္ခတ္လို႔ စစ္တပ္အႀကီးအကဲနဲ႔ အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

အီသီယိုးပီးယားအစိုးရက တနလၤာေန႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံအလံကို တစ္၀က္ခ်လႊင့္ထူကာ ေသဆံုးသူေတြကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေသဆံုးသြားသူေတြကို ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အခမ္းအနားနဲ႔ သၿဂႌဳဟ္မယ္လို႔လည္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

အာဏာသိမ္းမႈကို ေခါင္းေဆာင္သူဟာ အမ္ဟာရာျပည္နယ္က စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ Asamnew Tsige ျဖစ္ၿပီး တနလၤာေန႔က စစ္ဆင္ေရးအတြင္း အေသပစ္ခတ္ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ အီသီယိုးပီးယား အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ Asamnew Tsige ဟာ အရင္ကလည္း အာဏာသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးစားမႈအတြက္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံခဲ့ရၿပီး သိပ္မၾကာခင္ကမွ သမၼတ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လြတ္ေျမာက္လာတာပါ။

အာဏာသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးစားမႈမွာ ပါ၀င္သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း အီသီယိုးပီးယားအစိုးရက ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စေနေန႔ကစလို႔ အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ အင္တာနက္ကို ျဖတ္ေတာက္ထားပါတယ္။

ႏိုင္ငံအတြင္း လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၂ ခု ပူးေပါင္းၿပီး အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈေတြဟာ အီသီယိုးပီးယားမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္အရင္ကတည္းက စတင္ခဲ့ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း Hailemariam Desalegn ရာထူးကေန ႏႈတ္ထြက္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Abiy Ahmed လည္း ဆန္႔က်င္မႈတစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လမွာ လက္ပစ္ဗံုးနဲ႔ လုပ္ၾကံခံရေပမယ့္ အသက္ေဘးကေနလြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းက စစ္သားတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ လစာကိစၥ မေက်နပ္တဲ့အတြက္ Abiy Ahmed ရဲ႕ ႐ံုးခန္းကို အတင္း၀င္ေရာက္လာမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အေျခအေနကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

Abiy Ahmed ဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ အာဏာရၿပီးေနာက္ပိုင္း ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ အတိုက္အခံေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတာလို ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera

ဇြန္ ၂၃၊ ၂၀၁၉
M-Media

-အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း အမ္ဟာရာျပည္နယ္မွာ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ အစည္းအေ၀းလုပ္ေနစဥ္ ပစ္ခတ္အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တာေၾကာင့္ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အၾကံေပးတို႔ ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ အီသီယိုးပီးယား ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

စေနေန႔မနက္ပိုင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အီသီယိုးပီးယား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဟ္မဒ္ အဘီက အာဏာသိမ္းမႈကို တားဆီးရင္း စစ္ဦးစီးအရာရွိခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆီယာရီ မီကြန္နန္ ဒဏ္ရာရသြားတယ္လို႔ မေန႔ကေႏွာင္းပိုင္းမွာ ႐ုပ္သံကေန ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။

အမ္ဟာရာျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အမ္ဘာခ်ဴ မီကြန္နန္နဲ႔ သူ႕ရဲ႕ အၾကံေပးတို႔ ေသဆံုးသြားေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆီယာရီ ေသဆံုးလားဆိုတာ တိတိက်က် မသိရေသးပါဘူး။ အာဏာသိမ္းမႈကို အမ္ဟာရာျပည္နယ္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ေအစမ္ႏူ ဆီဂီက လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ျပည္နယ္အေျခစိုက္ ပုဂၢလိက ႐ုပ္သံလိုင္းတစ္ခုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆီယာနဲ႔ အျခား စစ္ဖက္ ထိပ္တန္းအႀကီးအကဲတစ္ဦးတို႔ ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အမ္ဟာရာျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘာဟီရ္ ဒါရ္နဲ႔ ႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ အက္ဒစ္ အဘာဘာတို႔မွာ ပစ္ခတ္သံေတြ ၾကားရတယ္လို႔လည္း ေဒသတြင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

အမ္ဟာရာျပည္နယ္က အထူးတပ္ဖြဲ႕အႀကီးအကဲ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တီဖီရာ မာမိုက အာဏာသိမ္းဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဖမ္းဆီးထားၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕က လြတ္ေျမာက္ေနတယ္လို႔ ဒီကေန႔မနက္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

လူဦးေရ သန္း ၁၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္စလို႔ ႏိုင္ငံေရး အားၿပိဳင္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အဟ္မဒ္ အဘီအရင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဟီလီမာရီယမ္ ဒီဆာလန္ဟာ ရာထူးကေန ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရပါတယ္။ လက္ရွိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီက အာဏာရၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးတာ၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြကို တရားစြဲဆိုတာလို ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအားၿပိဳင္မႈေတြဟာ ေလ်ာ့က်သြားျခင္း မရွိပါဘူး။

Ref: Reuters