Tag: Mars

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၈
M-Media

– နာဆာရဲ႕ အဂၤါၿဂိဳဟ္ စူးစမ္းေရးယာဥ္ျဖစ္တဲ့ InSight ဟာ မေန႔က ၿဂိဳဟ္မ်က္ႏွာျပင္ေပၚကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး ပံုရိပ္ကုိလည္း ေပးပုိ႔ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီယာဥ္ငယ္ဟာ ‘အဂၤါၿဂိဳဟ္ရဲ႕ အႀကီးမားဆံုး ပါကင္ေနရာ’ လုိ႔ နာဆာက သမုတ္ထားတဲ့ Elysium Planitia လြင္ျပင္မွာ ဆင္းသက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ InSight ကုိ ဓာတ္ပံု႐ုိက္ကူးေရးအတြက္ သံုးမွာမဟုတ္ဘဲ အဂၤါၿဂိဳဟ္ရဲ႕ ေျမႀကီးေအာက္ အတြင္းပုိင္းအေျခအေနကုိ ေလ့လာဖုိ႔ အသံုးျပဳသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ အတြင္းပုိင္းေလ့လာမႈကုိ ကမၻာကလြဲၿပီး အျခားၿဂိဳတစ္ခုမွာ လူသားေတြ ပထမဆံုး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တာျဖစ္ပါတယ္။

ၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီးေနဖုိ႔အတြက္ အေရးပါတဲ့ ဆုိလာျပားေတြကို ဆင္းသက္ၿပီး ၇ နာရီအၾကာမွာ ျဖန္႔ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

“ၿဂိဳလ္ရဲ႕ ေလထုတဲကုိ၀င္ေရာက္မႈနဲ႔ ဆင္းသက္မႈလုိ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ လုပ္ငန္းစဥ္က အခ်က္အလက္ေတြအားလံုးကုိ InSight ကေန ေအာင္ျမင္စြာ ရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ေရွကမွာ အခုျမင္ေနရတဲ့ပံုဟာ ကမၻာေျမကေန မုိင္ေပါင္း ၄၇၀၀ ေ၀းတဲ့ အဂၤါၿဂိဳဟ္က ပံုရိပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းသက္ၿပီး ၁၀ မိနစ္ကေန ၁၅ မိနစ္အၾကာမွာ ႐ုိက္ထားတာပါ” လုိ႔ ဒီအစီအစဥ္ရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူ အင္ဂ်င္နီယာ အန္ဒီကလက္ရွ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: RT

ေအာက္တုိဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၈

M-Media

– အဂၤါၿဂိဳဟ္ မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္မွာရွိေနတဲ့ ေရငန္ေတြဟာ ကမၻာေပၚမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာက ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ဆဲလ္တစ္ခုတည္းသက္ရွိ (microbial life) ေတြအတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္မယ္လုိ႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

သိပၸံဂ်ာနယ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Nature Geosciences ရဲ႕ မေန႔က ေဆာင္းပါးမွာ ဒီလုိေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ၿပီး ၿဂိဳဟ္ရဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာေတြက ေအာက္ဆီဂ်င္ပမာဏဟာ ဆဲလ္အမ်ားအျပားနဲ႔ ျဖစ္တည္တဲ့ ေရျမႇဳပ္သတၱ၀ါ (sponge) ေတြကုိေတာင္ ရွင္သန္ေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚက ဆားဓာတ္ျမင့္မားတဲ့ ေရေတြဟာ မုိက္ခ႐ုဘ္ေတြအသက္ရွင္ဖုိ႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပါ၀င္ႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္” လုိ႔ ေဆာင္းပါးကုိ ဦးေဆာင္ေရးသားသူ Vlada Stamenkovic က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Vlada Stamenkovic ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္ Jet Propulsion ဓာတ္ခြဲခန္းက သိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

“ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ဟာ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ အတိတ္ကေန ဒီေန႔အထိ သက္ရွိေတြရွိႏုိင္ေခ်အေပၚ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ နားလည္မႈကုိ ေတာ္လွန္ ေျပာင္းလဲပစ္လုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္”

နာဆာရဲ႕ အဂၤါၿဂိဳဟ္ စူမ္းစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္ Curiosity Mars ကေန ေလ့လာႏုိင္ခဲ့တဲ့ ဒီေတြ႕ရွိခ်က္မတုိင္ခင္ အဂၤါၿဂိဳဟ္မွာရွိေနတယ္လုိ႔ သိရတဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ပမာဏဟာ ဆဲလ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ အသက္ရွင္တဲ့ သက္ရွိေတြကုိေတာင္ မေထာက္ပံ့ႏုိင္ဘူးလုိ႔ မွတ္ယူခဲ့ၾကတာပါ။

သက္ရွိေတြ ႐ွဴ႐ႈိက္ေနတဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ဟာ ကမၻာ့ေလထုမွာ ၂၁ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိၿပီး၊ အဂၤါၿဂိဳဟ္ရဲ႕ ေလထုမွာေတာ့ ၀.၁၄ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိေနပါတယ္။

ကမၻာႀကီးမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ကုိ ႐ွဴ႐ႈိက္တဲ့ သက္ရွိေတြဟာ ကာဘြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ကုိ စုပ္ယူၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ေျပာင္းေပးတဲ့ သက္ရွိေတြနဲ႔အတူ ေပၚထြက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂.၃၅ ဘီလီယံေလာက္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ Great Oxygenation Event (ေအာက္ဆီဂ်င္ဖြဲ႕စည္းမႈ အျဖစ္အပ်က္ႀကီး) ေနာက္ပုိင္း တည္ေဆာက္ပံု႐ႈပ္ေထြးတဲ့ သက္ရွိေတြဟာ ကမၻာႀကီးမွာ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။

ကမၻာ့သမုဒၵရာေတြရဲ႕ေအာက္ေျခက ေရပူအိုင္ေတြမွာ မုိက္ခ႐ုဘ္ေတြ ရွင္သန္ေနထုိင္ၾကတာေၾကာင့္ အဂၤါၿဂိဳဟ္မွာ သက္ရွိေတြ ရွိႏုိင္လားဆုိတာကုိ စဥ္းစားရင္ မိုက္ခ႐ုဘ္ေတြ ရွင္သန္ေနလားဆုိတာ ေလ့လာဖုိ႔လုိအပ္တယ္လုိ႔ Stamenkovic က ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera

ေအာက္တုိဘာ ၉၊ ၂၀၁၅
M-Media

– လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာက အဂၤါၿဂိဳဟ္တြင္ ေရကန္မ်ားႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားရွိခဲ့သည္ဟု နာဆာ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး၊ သုေတသနပညာရွင္မ်ား ယခင္က ထင္ျမင္ယူဆထားသည္ထက္ အဂၤါၿဂိဳဟ္တြင္ တစ္ခ်ိန္က ပုိ၍ေကာင္းမြန္ေသာ သက္ရွိ၀န္းက်င္ရွိမည္ဆုိသည့္ သက္ေသျပခ်က္လည္း ျဖစ္ေလသည္။

နာဆာ၏ အဂၤါၿဂိဳဟ္သိပၸံစမ္းသပ္ခန္းႏွင့္ Curosity (အဂၤါၿဂိဳဟ္သုိ႔ လႊတ္တင္ထားသည့္ယာဥ္) အဖြဲ႕သားမ်ား၏ ေလ့လာမႈမ်ားအရ အဂၤါၿဂိဳဟ္တြင္ ေတြ႕ရၿပီး ၉၆ မုိင္ခန္႔ က်ယ္ရွိေသာ Gale Crater ခ်ိဳင့္ခြက္ႀကီးတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ သုိ႔မဟုတ္ ထုိထက္ပုိ၍ ၾကာျမင့္ေသာ အခ်ိန္က သန္႔ရွင္းလတ္ဆတ္သည့္ ေရကန္မ်ား တည္ရွိႏုိင္သည္ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိေလ့လာမႈအား Curiosity ယာဥ္မွ ရရွိေသာ အခ်က္အလက္အသစ္မ်ားကို အေျခခံကာ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။

“ဒီယာဥ္ငယ္ကေန ရရွိတဲ့ စူးစမ္းမႈအရ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃.၈ နဲ႔ ၃.၃ ဘီလီယံၾကားက တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အခ်ိန္ၾကာၾကာစီးဆင္းခဲ့တဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြ၊ ေရကန္ေတြရွိခဲ့တယ္ဆုိတာ ျပသေနပါတယ္။ အဲဒီ ေရကန္ေတြ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြကေန ရႊံ႕ေျမေတြဟာ Mount Sharp ရဲ႕ ေအာင္ပုိင္းအလႊာေတြမွာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း စုပံုခဲ့ပါတယ္” ဟု အဂၤါၿဂိဳဟ္ဆုိင္ရာ သိပၸံဓာတ္ခြဲခန္းမွ ပညာရွင္ျဖစ္သူ အက္ရွ္၀င္ ဗာဆာဗာဒါက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆုိပါ ရြံ႕ညြန္မ်ားမွာ Gale Crater ခ်ိဳင့္ခြက္ႀကီး၏ ေအာက္ေျခတြင္ ဖံုးလႊမ္းၿပီး ခ်ိဳင့္ခြက္ႀကီး၏ အလယ္တြင္ရွိေသာ Mount Sharp ေတာင္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

အဂၤါၿဂိဳဟ္သုိ႔ Curiosity ယာဥ္ငယ္မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ယခင္က သုေတသနပညာရွင္မ်ားမွာ ေလႏွင့္အတူ ပါလာသည့္ အမႈန္မ်ား၊ သဲမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ရြံ႕ညြန္မ်ားက Gale Crater ခ်ိဳင့္ခြက္ႀကီးအား ဖံုးလႊမ္းထားသည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။

Ref: RT