ဇူလိုင် ၁၃၊ ၂၀၂၁
M-Media

-လူနည်းစုတွေကို လူမျိုးတုန်းအောင်လုပ်နေတယ်၊ ဒီလိုလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အလားအလာရှိတယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတွေစာရင်းကို အမေရိကန်အစိုးရက တနင်္လာနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ရာမှာ တရုတ်နဲ့ မြန်မာတို့ ပါဝင်လာပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု၊ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို တားဆီးရေးအတွက် အမေရိကန်အစိုးရက တစ်နှစ်ကိုတစ်ကြိမ် လွှတ်တော်ကို အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းရတာပါ။

“ကျွန်တော်တို့အစိုးရဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်ပေးသွားမှာဖြစ်ပြီး၊ ဒီလို ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ကာကွယ်တားဆီးရေးဟာ အဓိက အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား၊ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ အဓိက၀တ္တရားအဖြစ် ခံယူပါတယ်” လို့ အခုနှစ် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ ဝီဂါနဲ့ အခြား အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် လူမျိုးစုတွေအပေါ် တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းမှုတွေဟာ ‘လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု’ မြောက်နေပြီလို့ အမေရိကန်က ယုံကြည်ကြောင်း အစီရင်ခံစာက ဆိုပါတယ်။

သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် လက်ထက်ကတည်းက ရှင်ကျန်းကိစ္စကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုမြောက်တယ်လို့ သတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေကိုလည်း မြန်မာစစ်တပ်က ‘လူမျိုးစုလိုက် ရှင်းလင်းသုတ်သင်မှု’ လုပ်နေတယ်လို့ ထရမ့်အစိုးရက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

‘အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်အများစုဖြစ်တဲ့ ဝီဂါတွေနဲ့ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က အခြား လူမျိုးစုတွေ၊ ဘာသာရေးလူနည်းစုတွေအပေါ် တရုတ်အစိုးရက လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု၊ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု လုပ်ဆောင်နေတယ်’ ဆိုတဲ့ အရင်အစိုးရရဲ့ ပြောကြားမှုကို လက်ရှိ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်က ထောက်ခံကြောင်း အကြိမ်ကြိမ်ပြောကြားထားမှုကိုလည်း အစီရင်ခံစာမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒီလိုကျူးလွန်မှုတွေမှာ လူသန်းချီ အကျဉ်းချတာ၊ ညှမ်းပမ်းနှိပ်စက်တာ၊ အဓမ္မ သားကြောဖြတ်တာတွေ ပါဝင်ပြီး ဒီရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေအတွက် ထရမ့်အစိုးရက လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေကို ဂျိုးဘိုင်ဒန်အစိုးရက ထပ်တိုးဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ​အစီရင်ခံစာက ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်နိုင်တဲ့အန္တရာယ် ရှိနေပြီး စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်သူတွေအပါအဝင် ပြည်သူလူထုအပေါ် ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်နေတာတွေ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်နေတာတွေ ရပ်တန့်ရေး မဟာမိတ်တွေ၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေနဲ့ပေါင်းပြီး စစ်အစိုးရကို ဖိအားပေးသွားမယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရက အစီရင်ခံစာထဲမှာ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

အီသီယိုးပီးယားအနောက်ပိုင်း တီဂရေးဒေသမှာ ဆန့်ကျင်ပုန်ကုန်သူတွေကို အီသီယိုးပီးယားနဲ့ အီရစ်ထရီယာတပ်တွေက ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း တုန့်ပြန်ကိုင်တွယ်နေတာ၊ တောင်ဆူဒန်မှာ အစိုးရတပ်တွေက အရပ်သားတွေကို သတ်ဖြတ်တာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုငရာ အကြမ်းဖက်တာ၊ စားနပ်ရိက္ခာကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုနေတာတွေ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့လည်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ထည့်သွင်းတင်ပြခဲ့ပါတယ်။

အီရတ်နဲ့ ဆီးရီးယားမှာ IS အကြမ်းဖက်အဖွဲ့က ဘာသာရေးလူနည်းစုတွေအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို အရေးယူနိုင်ရေး မိမိတို့အဖွဲ့က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်သလို၊ ဆီးရီးယားကအာဏာရှင် ဘာရှာ အလ်အာဆတ်ရဲ့ ကျူးလွန်မှုတွေကိုလည်း အရေးယူသွားမယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

Ref: AP

ဇူလိုင် ၁၁၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ကိုစိုးဝင်းတစ်ယောက် ကိုဗစ်လက္ခဏာ ခံစားနေရတဲ့ အဖွားဖြစ်သူအတွက် အောက်ဆီဂျင်ရဖို့ အောက်ဆီဂျင်စက်ရုံမှာ တန်းစီနေရပါတယ်။

“မနက် ၅ နာရီကနေ တန်းစီစောင့်လာတာ အခု နေ့လည် ၁၂ နာရီ ရှိပါပြီ။ အခုအချိန်အထိ လိုင်းစီနေရတုန်းပါ။ အောက်ဆီဂျင်ဟာ ပိုက်ဆံထက်တောင် ပိုရှားနေပါပြီ” လို့ နိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံးမြို့ ရန်ကုန်မှာနေထိုင်တဲ့ သူက ပြောပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ခါးသီးကြမ်းတမ်းတဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို ကြုံတွေ့နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ မေလ အလယ်ပိုင်းကစပြီး ကိုဗစ်ပြန်လည်မြင့်တက်လာမှုကို မတွန်းလှန်နိုင်သေးပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် စစ်ဆေးရုံမှာ တက်မရသူတွေ၊ ပြည်သူမုန်းတဲ့ စစ်အစိုးရအပေါ် အယုံအကြည်မရှိတဲ့အတွက် သူတို့ပေးတဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကို မလိုလားသူတွေ တော်တော်များများကတော့ ကိုစိုးဝင်းရဲ့ အဖွားလို နေအိမ်တွေမှာပဲ ကပ်ရောဂါကို ကြံ့ကြံ့ခံ ကျော်ဖြတ်နေရပါတယ်။

စစ်တပ်က ဖြုတ်ချလိုက်တဲ့ အရပ်သားခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လက်ထက် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဩဂုတ်လမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဒုတိယလှိုင်းကို ကြုံရတဲ့အချိန် ခရီးသွားလာမှု တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ကန့်သတ်တာ၊ ရန်ကုန်မြို့ကို ပိတ်ပစ်တာ၊ ကူးစက်မှုများလို့ လော့ဒေါင်းချထားတဲ့ ဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်မှု ကန့်သတ်တာတွေ လုပ်ဆောင်ပြီး အောင်မြင်စွာ ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကလည်း အခြေအနေကို ဘယ်လို ထိန်းချုပ် ကိုင်တွယ်ရမလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံကနေ မကြာခဏ ပြည်သူတွေကို ဆော်ဩတိုက်တွန်း၊ မေတ္တာရပ်ခံတာတွေ လုပ်ဆောင်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကနေလည်း ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေ မှာယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကို ပထမအကြိမ် ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးပြီး တစ်ပတ်အကြာမှာ သူမ ဖြုတ်ချခံလိုက်ရတာပါ။

စစ်တပ်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖြုတ်ချလိုက်မှုကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဆန္ဒပြမှုတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ စစ်အစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုဖို့ ၀န်ထမ်းတွေကို တိုက်တွန်းတဲ့ နာမည်ကျော် CDM လှုပ်ရှားမှုကို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေက ဦးဆောင်ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ဆေးရုံတွေ ဆက်လက်လည်ပတ်နေပေမယ့် လူတော်တော်များများက ရှောင်ကြပြီး၊ စစ်အစိုးရကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ဆရာဝန်တွေ၊ သူနာပြုတွေ ယာယီဆေးခန်း ဖွင့်လှစ်ကုသပေးပေမယ့် စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖမ်းဆီးမှုကို ခံခဲ့ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးမှုလုပ်ငန်းကလည်း ရပ်တန့်လုနီးပါး ဖြစ်သွားပြီး ကူးစက်မှုက ပေါက်ကွဲထွက်လာပါတယ်။

“စိတ်စေတနာဖြူစင်တဲ့ ဘယ်ပညာရှင်ကမှ စစ်ကောင်စီလက်အောက်မှာအလုပ်မလုပ်ချင်ပါဘူး။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လက်ထက်တုန်းက ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးအတွက် အစိုးရရော စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေပါ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ အနာဂတ် ဘယ်လိုဖြစ်လာမလဲဆိုတာ ခန့်မှန်းရခက်ပါတယ်” လို့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ Clean Yangon ကို တည်ထောင်သူ ကို ဇေယျာထွန်းက ပြောပါတယ်။

နိုင်ငံအနောက်မြောက်ပိုင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကလေးမြို့မှာ အောက်ဆီဂျင်ရဖို့ လူတွေ တန်းစီစောင့်နေကြတဲ့ ပုံတွေက ကမ္ဘာ့အနိမ့်ဆုံးတွေထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ပြိုလဲတော့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှု ပြည်သူတွေကြားထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်လာစေပါတယ်။

“မြေပြင်မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုအရေအတွက် လျင်လျင်မြန်မြန်မြင့်တက်လာမယ့်အန္တရာယ် ရှိနေတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ ကုလဝန်ထမ်းတွေက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကြီးကြီးမားမား ဖြစ်လာရင် ပြည်သူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကိုသာမက၊ စီးပွားရေးကိုပါ ဆိုးဆိုးရွားရွား ထိခိုက်လိမ့်မယ်ဆိုတာ ကုလသမဂ္ဂက သတိပေးထားပါတယ်။ အရေးကြီးတဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေ ပြန်ရအောင်လုပ်ပေးဖို့၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်နှံ့မှုတားဆီးရေး လုပ်ငန်းတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုကို အရှိန်မြှင့်ဖို့ ကုလတာဝန်ရှိသူတွေက အလေးထား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်” လို့ ကုလပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စတီဖင် ဒူဂျာရစ်က ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ် နှောင်းပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံက အကြီးဆုံးမြို့တွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးတို့မှာ အောက်ဆီဂျင်ပြတ်လပ်မှုကို ကြုံတွေ့လာရပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က အောက်ဆီဂျင်စက်ရုံတွေ အပြည့်အ၀လည်ပတ်ဖို့၊ စက်ရုံသုံးအောက်ဆီဂျင်တွေကို လူနာတွေသုံးလို့ရအောင် ပြောင်းလဲပေးဖို့ သောကြာနေ့က ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အစည်းအဝေးမှာ အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးအောင်နိုင်ဦးက ​အောက်ဆီဂျင်ထုတ်လုပ်တဲ့ ကိရိယာ oxygen concentrator တင်သွင်းခွင့်အတွက် လိုင်စင်လိုအပ်ချက်တွေ၊ အခွန်တွေအားလုံးကို ဖြုတ်ပေးလိုက်တယ်လို့ စနေနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ စာရင်းအရ စနေနေ့မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်သူ ၄၃၇၇ ဦး၊ သေဆုံးသူ ၇၁ ဦး ရှိပြီး ဒါဟာ စုစုပေါင်း ကူးစက်သူ ၁၈၈၇၅၂ ဦး၊ သေဆုံးသူ ၃၇၅၆ ဦး ရှိလာတာပါ။ စစ်ဆေးသူအကြား တွေ့ရှိမှုနှုန်းဟာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိနေပြီး ဘာ့ကြောင့် ဒီလောက်မြင့်တက်လာလဲဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုလည်း ပေါ်လာပါတယ်။

ကာကွယ်​ဆေးထိုးထားတဲ့ အချက်အလက်တွေကို တိတိကျကျမသိရပါဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့လနှောင်းပိုင်း စာရင်းတွေအရ ကာကွယ်ဆေးအလုံးရေ ၃.၅ သန်း ထိုးပေးထားတယ်လို့ဆိုပြီး ဒါဟာ ၅၅ သန်းရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ ၃.၂ ရာနှုန်းလောက်သာ ကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ် ထိုးထားပြီးဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပါ။

Johns Hopkins တက္ကသိုလ်ရဲ့ လေ့လာမှုတွေအရ ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့အထိ လူ တစ်သိန်းမှာ ပျမ်းမှာ ၁.၁၈ ဦး ကိုဗစ်ကူးစက်ရာကနေ၊ ဇူလိုင်လ ၉ ရက်နေ့မှာတော့ ၆.၀၈ ဦးအထိ ကူးစက်လာပြီး ဒီကာလအတွင်း သေဆုံးမှုနှုန်းကလည်း ၀.၀၁ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၀.၀၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တက်လာတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဒီအရေအတွက်ဟာ မြေပြင်ကပမာဏနဲ့ တော်တော်လေး လျော့နေနိုင်ပါသေးတယ်။

အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ Relief International ရဲ့ အဆိုအရ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အဓိကစိန်ခေါ်မှုက စစ်ဆေးနိုင်စွမ်းနဲ့ စစ်ဆေးမှု၊ ကာကွယ်ဆေးရရှိမှု မလုံလောက်တာတွေဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

စာသင်ကျောင်းတွေ ၂ ပတ်ပိတ်မယ်လို့ စစ်ကောင်စီ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြာသာပတေးနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ရန်ကုန်အပါအဝင် မြို့တော်တော်များများက ကူးစက်မှု ဆိုးဆိုးရွားရွားကြုံနေရတဲ့ ဒေသတွေမှာ အိမ်အပြင်မထွက်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ထားသလို၊ အရေးပေါ် ဆေးရုံတွေလည်း ဆောက်လုပ်နေပါတယ်။

Ref: AP

ဇူလိုင် ၁၀၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ကိုဗစ်ကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဟာ စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်မှာ လုံး၀ ပြိုလဲလုနီးပါး ဖြစ်နေပြီလို့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တုန်းက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နှစ်စဉ် နိုင်ငံခြားပို့ကုန်မှာ အထည်ချုပ်က ၃ ပုံ ၁ ပုံ (ဒေါ်လာ ၆.၅ ဘီလီယံ) ရှိခဲ့ပြီး ထပ်မံ တိုးတက်မယ့် အလားအလာတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဝင်ငွေနည်းအလုပ်သမားတွေအတွက် အလုပ်အကိုင် ၇ သိန်းလောက် ပေးထားနိုင်ပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ၂၀၂၀ မှာတော့ တရုတ်က ကုန်ကြမ်းတွေမဝင်တော့တာ၊ ဥရောပအမှာတွေ လျော့သွားတာ၊ ကိုဗစ်ထိန်းချုပ်ရေးစည်းမျဉ်း စတာတွေကြောင့် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းက အနည်းငယ် ကျဆင်းသွားပါတယ်။

တရုတ်က ကုန်ကြမ်းတွေဝင်လာပြီး၊ ဥရောပနဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေက အမှာတွေပြန်တက်လာတဲ့ ၂၀၂၀ နှောင်းပိုင်းမှာ လုပ်ငန်းပြန်လည်ဦးမော့လာမယ့် အလားလာ ရှိခဲ့ပေမယ့် ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ လုံး၀ ပြိုလဲလုနီးပါ ဖြစ်လာပါတယ်။

ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေ၊ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ သပိတ်မှောက်မှု၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ ထင်ရာဆိုင်းမှုကြောင့် ဘဏ်လုပ်ငန်း ရပ်တန့်သွားတာ၊ ငွေသားစီးဆင်းမှု၊ ပို့ဆောင်ရေး၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု ပြဿနာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ ပြည်သူအပေါ် အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့် နိုင်ငံတကာက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု ပြုလုပ်လာပြီး နိုင်ငံခြားက ထင်ရှားတဲ့ အဝတ်အထည်ကုမ္ပဏီတွေဖြစ်တဲ့ H&M၊ Primark နဲ့ Next and Benetton တို့ မြန်မာနိုင်ငံကနေ အထည်မမှာတော့ဘူးဆိုတဲ့ ကနဦး ထုတ်ပြန်ချက်ဟာလည်း အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းကို သိသိသာသာ ထိခိုက်စေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံက တစ်ချို့ အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေဟာ ၅ ပုံ ၁ ပုံသာ လည်ပတ်နိုင်တော့ပြီး အာဏာမသိမ်းခင်က ရထားတဲ့အမှာတွေကိုသာ ချုပ်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အထည်ချုပ်စက်ရုံတော်တော်များများ ပိတ်ထားလိုက်ရပါပြီ။

မြန်မာနိုင်ငံက ဥရောပကုန်သည်ကြီးမားအသင်းရဲ့ စစ်တမ်းအရ မေလအတွင်းမှာပဲ အထည်ချုပ်လုပ်သား ၄ ပုံ ၁ ပုံ အလုပ်အကိုင် ဆုံးရှုံးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

နောက်ပိုင်းမှာ H&M၊ Primark နဲ့ Bestseller တို့က စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ရှုတ်ချပေမယ့် အထည်ချုပ်လုပ်သားတွေကို ငဲ့ညှာတဲ့အတွက် အထည်တွေပြန်မှာမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဘဏ်လုပ်ငန်းပြဿနာ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှုတွေ၊ စစ်အာဏာရှင်တော်လှန်ရေး အားကောင်းလာတာတွေကြောင့် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း ပုံမှန်လည်ပတ်ဖို့အတွက် အဟန့်အတားတွေ ရှိနေဆဲပါ။

အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ SMART က မြန်မာ့အထည်ချုပ် တင်ပို့မှုရဲ့ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဥရောပက အဝတ်အထည်လုပ်ငန်းတွေကို သွားတာဖြစ်ပြီး စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့် ဒီလုပ်ငန်းတွေက ဆက်မမှာတော့ဘူးဆိုရင် လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ စုနှစ်အတွင်း တိုးတက်လာတဲ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း ပြိုလဲသွားမယ့် အနေအထား ရှိနေတယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာ အဝတ်အထည်လုပ်ငန်းတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံကထက် ပိုပြီးစိတ်ချရကာ ကုန်ကျစားရိတ်သက်သာတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားတို့ကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ အလားအလာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

Ref: CNA

ဇူလိုင် ၈၊ ၂၀၂၁
M-Media

-မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံခြားလုပ်ငန်းတွေ၊ အမှတ်တံဆိပ်တွေဟာ တစ်ဖြည်းဖြည်းချင်း ထွက်ခွာနေကြပြီး ဒါဟာ တိုင်းပြည်စီးပွားရေးအတွက် စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းမှာပဲ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီ Auntie Anne’s၊ တရုတ်က Little Sheep၊ ထိုင်ဝမ် bubble tea လက်ခွဲ KOI The တို့ ပိတ်သွားကြပြီး အခြား နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းတွေလည်း လုပ်ငန်းလျှော့ချတာ၊ ပိတ်ဖို့ ပြင်ဆင်တာတွေ ရှိနေပါတယ်။

နော်ဝေဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ တယ်လီနောကလည်း လက်ဘနွန်ကုမ္ပဏီ M1 Group ကို ကန်ဒေါ်လာ ၁၀၅ သန်းနဲ့ ရောင်းချလိုက်ကြောင်း ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

တယ်လီနောဥက္ကဌ ဆစ်ဗီ ဘရက်ကီက မိုဘိုင်းဆက်သွယ်ရေး လူတိုင်းသုံးစွဲလို့ရအောင် လုပ်ဆောင်ပေးတာဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အပံ့ပေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဝင်ရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာဖြစ်ပြီး၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်​ကောင်စီရဲ့ ကန့်သတ်မှုတွေ၊ လုပ်ရပ်တွေဟာ စိုးရိမ်စရာဖြစ်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံကထွက်ခွာဖို့ ဆုံးဖြတ်ရတာဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဒစ်ဂျစ်တယ်အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့ Free Expression Myanmar က အကြံပေး အိုလီဗာစပန်ဆာက တယ်လီနော မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ခွာမှုဟာ ပြည်သူတွေ ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်ခံရမှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေလိမ့်မယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

“တယ်လီနောထွက်သွားရင် သူတို့ အကန့်အသတ်နဲ့ရထားတဲ့ လွတ်လပ်မှုတွေလည်း ပါသွားမယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်သူတွေရဲ့ တစ်ကိုယ်ရေလွတ်လပ်ခွင့် ရှိပါတော့မလားဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်စရာပါ”

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ် ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုုပ်နှံမှုတွေ ဝင်ရောက်လာတာဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးစေပြီး နိုင်ငံတကာနဲ့ အဆက်အသွယ်ပြတ်တောက်နေမှုလည်း လျော့ပါသွားပါတယ်။

စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှုတွေ၊ ထင်ရာဆိုင်းမှုတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ သိသိသာသာကို ကျဆင်းလာပါတယ်။

Ref: Asian News

ဇူလိုင် ၈၊ ၂၀၂၁
M-Media

-မြန်မာနိုင်ငံက သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းကို လက်ဘနွန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ M1 Group ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၅ သန်းနဲ့ ရောင်းချလိုက်ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဆိုးရွားလာတဲ့ အခြေအနေကြောင့် ဒီလိုဆုံးဖြတ်ရတာ ဖြစ်တယ်လို့ နော်ဝေဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်း တယ်လီနောက ဒီကနေ့မှာ ကြေငြာချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

“အခြေအနေတွေ ပိုမိုဆိုးရွားလာတာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လတ်တလောဖြစ်နေတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နောက်ဆုတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ရဲ့ အခြေခံအကြောင်းအရင်း ဖြစ်ပါတယ်”

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်အရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ပြီးနောက်ပိုင်း ဝင်ရောက်လာတဲ့ အနောက်နိုင်ငံက အနည်းငယ်သော ကုမ္ပဏီတွေထဲမှာ တယ်လီနောလည်းပါဝင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက အကြီးမားဆုံး နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေထဲက တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီဟာ ပြည်သူတွေရဲ့ ဆက်သွယ်ရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်တာတွေ ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာတာကြောင့် ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ဖို့ ခက်ခဲလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ အင်တာနက်နဲ့ ဆက်သွယ်ရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ၊ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့် လုပ်ငန်းထိခိုက်မှု ရှိတဲ့အတွက် တယ်လီနောမြန်မာက မေလမှာ သူတို့ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတန်ဖိုးဟာ ကန်ဒေါ်လာ ၇၄၂ သန်းဖိုးလောက် လျော့ကျသွားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံအတွင်း ဆက်သွယ်ရးကုမ္ပဏီတွေက အကြီးအကဲတွေကို ပြည်ပထွက်ခွာခွင့် ပိတ်ထားပြီး၊ အသုံးပြုသူတွေကို ကြားဖြတ်စောင့်ကြည့် ခြေရာခံနိုင်မယ့် ကိရိယာတွေ၊ နည်းပညာတွေ တပ်ဆင်ဖို့ အဓမ္မ ဖိအားပေးမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။

အခုဝယ်ယူလိုက်တဲ့ M1 Group ကုမ္ပဏီဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လုပ်ငန်း ဆက်လက်လည်ပတ်လိမ့်မယ်လို့ တယ်လီနော အမှုဆောင်အရာရှိ ဆစ်ဂျ်ဗီ ဘရက်ကီက ပြောပါတယ်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေဟာ ပြည်သူတွေရဲ့ လုံခြုံရေး၊ ဥပဒေစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တယ်လီနောအတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေ ပိုဖြစ်စေပါတယ်”

တယ်လီနောဟာ ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ်၊ ပါကစ္စတန်၊ ထိုင်းနဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံတို့မှာလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားပြီး၊ လူဦးရေ ၅၄ သန်းရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သုံးပုံတစ်ပုံဖြစ်တဲ့ ၁၈ သန်းလောက်ကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

M1 Group ဆိုတာ ဘာလဲ

လက်ဘနွန်နိုင်ငံ ဘေရွတ်မြို့အခြေစိုက်တဲ့ M1 Group ကို ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်လောက်က တာဟာ မီကာတီနဲ့ နာဂျစ် မီကာတီ ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးက တည်ထောင်ခဲ့တာပါ။ နာဂျစ် မီကာတီဟာ ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ လက်ဘနွန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းနဲ့ စတင်ခဲ့တဲ့ ဒီလုပ်ငန်းဟာ နောက်ပိုင်း တယ်လီဖုန်းဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းမှာပါချဲ့ထွင်လုပ်ကိုင်လာခဲ့ပြီး Investcom ဆိုတဲ့အမည်နဲ့ ကုမ္ပဏီထူထောင်ခဲ့ပါတယ်။

Investcom ကို ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာ တောင်အာဖရိက စီးပွားရေးလုပ်ငန်း MTN က ဝယ်ယူခဲ့ပါတယ်။

မီကာတီညီအစ်ကိုတွေဟာ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ M1 Group ဆိုတဲ့အမည်နဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းစုကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး MTN ရဲ့ ရှယ်ယာ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ပိုင်ဆိုင်ထားသလို၊ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်း၊ ဖက်ရှင်လုပ်ငန်း၊ ငွေကြေးလုပ်ငန်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ အခြား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပေါင်းများစွာကို လုပ်ကိုင်နေပါတယ်။

Ref: Reuters