News @ M-Media

Tag: Myanmar Military

  • မြန်မာစစ်သားနှစ်ယောက်၏ ထွက်ဆိုချက်ကို အခြေခံကာ ကနေဒါနှင့် နယ်သာလန်တို့က ICC တွင် တရားစွဲမည်

    မြန်မာစစ်သားနှစ်ယောက်၏ ထွက်ဆိုချက်ကို အခြေခံကာ ကနေဒါနှင့် နယ်သာလန်တို့က ICC တွင် တရားစွဲမည်

    စက်တင်ဘာ ၈၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    ထွက်ဆိုချက်ပေးခဲ့သည့် မြန်မာစစ်သားနှစ်ဦး

    -ရိုဟင်ဂျာတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်လို့ ၀န်ခံခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်သားနှစ်ယောက်ရဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေကို အခြေခံပြီး နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံး (ICC) တရားစွဲဆိုနိုင်ရေး ကနေဒါနဲ့ နယ်သာလန်တို့က ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သွားဖို့ ရှိနေပါတယ်။

    ကနေဒါရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်ဟောင်းဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ကုလရဲ့ ကနေဒါသံအမတ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဘော့ရေးက စစ်သားနှစ်ယောက်ရဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေဟာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအ၀ိုင်းက စုံစမ်းစစ်ဆေးရာမှာ အကြီးအကျယ် သက်ရောက်မှု ရှိလိမ့်မယ်လို့ မနေ့က Global News သတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    စစ်သားနှစ်ယောက်ဟာ ဆိုးရွားတဲ့ နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေကို ရင်ဆိုင်ရကောင်း ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပေမယ့် အရေးအကြီးဆုံးအချက်က လုပ်ရပ်တွေ ရာဇ၀တ်မှုမကင်းဘူးဆိုတာနဲ့ ဘယ်သူတွေပါ၀င်လဲဆိုတာ ဒီစစ်သားနှစ်ယောက် သိရှိထားမှု ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကနေဒါသံအမတ်က ဆိုပါတယ်။

    “သက်သေအထောက်အထားဆိုတာက သူတို့နှစ်ယောက်ထက် သူတို့နှစ်ယောက် သိထားတာတွေပါ။ ဒီနှစ်ယောက်ဟာ သူတို့စိတ်နဲ့ သူတို့ကိုယ်နဲ့ လုပ်လိုက်တာမျိုး မဟုတ်သလို၊ တစ်လှေလုံးကိုပုပ်စေတဲ့ ငါးခုံမတွေလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့ရဲ့လုပ်ရပ်ဟာ ပိုပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စီစဥ်ထားတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ဗျူဟာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတာ သက်သေအထောက်အထားတွေက ပြဆိုနေပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကျန်တဲ့လူတွေကတော့ တရားရုံးမှာ အစမ်းသပ်ခံရမှာပါ”

    လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Fortify Rights က အဂ်ါနေ့မနက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ဒီထွက်ဆိုချက်တွေဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်တာ၊ အဓမ္မကျင့်တာ၊ အခြားရာဇ၀တ်မှုကျူးလွန်တာတွေလို့ စစ်တပ်ရဲ့ စီမံကိန်းမှာ ပါ၀င်တဲ့ စစ်သားတွေရဲ့ ပထမဆုံး လူသိရှင်ကြား ၀န်ခံမှုဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၁၇ ခုနှစ် သြဂုတ်လက စတင်တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ ၇ သိန်းကျော် ဘဂ်လားဒေ့ရှ်ဖက် ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို တန်ပြန်တိုက်ခိုက်တာလို့ပြောတဲ့ ဒီစစ်ဆင်ရေးမှာ စစ်သားတွေဟာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်တာ၊ အဓမ္မကျင့်တာ၊ နေအိမ် မီးရှို့တာတွေရှိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ထွက်ခဲ့ပြီး မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ အစိုးရကတော့ ဒီသတင်းတွေကို ငြင်းပါတယ်။

    အမျိုးသမီးတွေ ကလေးငယ်တွေ အပါအ၀င် ရိုဟင်ဂျာတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုမှာ ပါ၀င်ခဲ့တယ်လို့ ထွက်ဆိုခဲ့တဲ့ စစ်သားနှစ်ဦးဟာ အသက် ၃၃ နှစ်အရွယ် မျိုး၀င်းထွန်းနဲ့ အသက် ၃၀ အရွယ် ဇော်နိုင်ထွန်းတို့ ဖြစ်ပါတယ်။

    ရိုဟင်ဂျာတွေနေတဲ့ ရွာတွေမှာ မြင်မြင်သမျှ ပစ်သတ်ဖို့အတွက် တပ်မှူးတွေက အမိန့်ပေးခဲ့တယ်လို့ သူတို့က ထွက်ဆိုခဲ့ပြီး၊ အဆင့်မြင့်အရာရှိ ၆ ဦး အပါအ၀င် ရိုဟင်ဂျာတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ရာမှာ တိုက်ရိုက် ပါ၀င်ပတ်သက်ခဲ့တဲ့ အရာရှိ၊ အကြပ်၊ စစ်သည် ၁၉ ယောက်ရဲ့ အမည်တွေ၊ ရာထူးအဆင့်တွေကိုလည်း ပေးခဲ့တယ်လို့ Fortify Rights အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

    စစ်သားနှစ်ဦးဟာ ICC ရုံးရှိရာ နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟေ့ဂ်မြို့မှာ ရောက်ရှိနေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

    ဒီသတင်းကို နိုင်ငံတကာသတင်းဌာန တော်တော်များများက ပြန်လည်ဖော်ပြခဲ့ပေမယ့် သူတို့ရဲ့ထွက်ဆိုချက်တွေ ဘယ်လောက်မှန်ကန်လဲဆိုတာ သီးခြား အတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိပါဘူး။ မြန်မာအစိုးရနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့ကလည်း ဒီသတင်းအတွက် ထုတ်ပြန်တာမျိုး မရှိပါဘူး။

    Ref: Global News

  • လူမျိုခံရမှုကို တစ်ဆင့်ချင်းတွန်းလှန်လာတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများ

    လူမျိုခံရမှုကို တစ်ဆင့်ချင်းတွန်းလှန်လာတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများ

    ဇူလိုင် ၁၁၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    ကရင်အမျိုးသမီးများ၏ အကအလှ

    -မွန်၊ ကရင်နဲ့ ပအို့လူမျိုးတွေဟာ အစိုးရစာရွက်စာတမ်းတွေမှာ သူတို့ရဲ့ တိုင်းရင်းသား ‘ဝိသေသနာမ’ ထည့်ခွင့်ရသွားပြီး ဒါဟာ ဆယ်စုနှစ်ချီရှိခဲ့တဲ့ ‘ဗမာဇာတ်သွင်းမှု’ တိုက်ဖျက်ရေး သေးငယ်တဲ့ခြေလှမ်းတစ်ခု ဖြစ်တယ်လို့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေက ယူဆနေကြပါတယ်။

    လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးရုံးက “မြေမျို၍ လူမျိုးမပြုတ်၊ လူမျိုမှလူမျိုးပြုတ်မည်” ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ကို ရုံးသွားသူတိုင်း တွေ့မြင်ကြရမှာပါ။

    ‘တိုင်းရင်းသားလူမျိုး’ စာရင်းမှာ မပါဝင်တဲ့သူတွေကို နိုင်ငံသား စီစစ်ရာမှာ စေ့စပ်သေချာစေဖို့ လူဝင်ကြီးကြပ်ရေး ဝန်ထမ်းတွေကို သတိပေးတဲ့ ဆောင်ပုဒ်လို့ ယေဘူယျအားဖြင့် ရှုမြင်ကြပါတယ်။

    ဒါပေမယ့် အစိုးရရဲ့ ဗမာဗဟိုပြုပေါ်လစီတွေအောက် ဆယ်စုနှစ်များစွာ မိမိတို့ စာပေယဉ်ကျေးမှုတွေ ဝါးမျိုဖျက်ဆီးခံနေရတယ်လို့ ခံစားနေရတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေကတော့ ဒီဆောင်ပုဒ်ကရည်ရွယ်တဲ့ အခြားအဓိပ္ပါယ်တစ်ခုကို စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။

    ဇန်နဝါရီလအစောပိုင်းမှာ မွန်နဲ့ ကရင်ပြည်နယ်အစိုးရတွေက ဗမာမဟုတ်တဲ့လူမျိုးတွေရဲ့ အမှတ်သညာထုတ်ဖော်ခွင့်ကို အားပေးတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တစ်ခုကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်နယ်အတွင်း နေထိုင်ကြတဲ့ မွန်၊ ကရင်နဲ့ ပအို့လူမျိုးတွေဟာ ကလေးတွေကို ကျောင်းအပ်တဲ့အခါ၊ နိုင်ငံသားစီစစ်ရေးကဒ် လျှောက်တဲ့အခါ၊ သန်ခေါင်းစာရင်းမှာ လူထပ်တိုးတဲ့အခါ ဗမာ ဝိသေသနာမဖြစ်တဲ့ ‘ဦး’၊ ‘ဒေါ်’ ‘မောင်’ တွေအစား သူတို့ရဲ့ ရိုးရာ ဝိ​ေသသနာမတွေ ထည့်ခွင့်ရှိတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။

    “ဒါဟာ အခြေခံအခွင့်အရေးပဲ ရှိပါသေးတယ်။ နောက်ထပ်တိုက်ယူရမယ့် အခွင့်အရေးတွေ အများကြီး ရှိပါသေးတယ်” လို့ မွန်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအသင်းရဲ့ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အသက် ၅၈ နှစ်အရွယ် နိုင်မွန်ရာဇာက ပြောပါတယ်။

    ပြည်နယ်အစိုးရတွေရဲ့ ဒီကြေငြာချက်ကို တိုင်းရင်းသားအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ကြိုဆိုခဲ့ကြပြီး လူနည်းစုတွေရဲ့ ယဉ်​ကျေးမှုအခွင့်အရေးကို အလေးထားတဲ့ တွေ့ရခဲအရွေ့တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ကြပါတယ်။

    NLD အစိုးရဟာ ထောက်ခံမှုအဓိကရတဲ့ လူများစုဗမာတွေရဲ့အကြိုက်ကို လိုက်နေတယ်လို့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေက ရှုမြင်ပြီး NLD ကို တစ်စိုက်မတ်မတ် ဝေဖန်တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။

    ဝေဖန်အခံအရဆုံးလို့ ဆိုရမယ့် ကိစ္စတစ်ခုကတော့ မွန်ပြည်နယ် မော်လမြိုင်မြို့နဲ့ ချောင်းဆုံမြို့တို့ကို ဆက်သွယ်ထားတဲ့ တံတားတစ်ခုကို လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင် ဗမာလူမျိုး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအမည်ပေးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ မွန်တိုင်းရင်းသားတွေက သူတို့ခေါင်းဆောင်အမည် ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အမှတ်သညာတစ်ခု ဂုဏ်ပြုမှည့်ခေါ်ဖို့ အလိုရှိကြပြီး ဒီအမည်ပေးမှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကြေးရုပ်တွေ စိုက်ထူမှုကြောင့် တိုင်းရင်းသားအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေဖက်က ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ ဗမာခေါင်းဆောင်ကို ဂုဏ်တင်လွန်းပြီး သူတို့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကို လစ်လျူရှုကြတယ်လို့ သူတို့က ထောက်ပြကြပါတယ်။

    တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ဝိသေသနာမကို အစိုးရက အသိအမှတ်ပြုမှုဟာ ဗမာကြီးစိုးမှု လျော့ချရေး ခြေလှမ်းငယ်တစ်ခုသာ ဖြစ်တယ်လို့ တိုင်းရင်းသားအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ပြောပါတယ်။ ဗမာကြီးစိုးရေးဟာ ဗမာမဟုတ်တဲ့ လူမျိုးတွေရဲ့ အမှတ်သညာ၊ ဘာသာစာပေကို ဖိနှိပ်ရေးအတွက် ပညာရေး၊ ဘာသာရေး၊ ဥပဒေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးကနေတစ်ဆင့် ဆယ်စုနှစ်ချီ တစ်ဖက်လှည့်နဲ့ တစ်စိုက်မတ်မတ် လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ဗမာဇာတ်သွင်းမှုလို့ သူတို့က ခေါ်ပါတယ်။

    အခုလို အသိအမှတ်ပြုခဲ့မှုကြောင့် မွန်အမျိုးသားတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အမည်ရှေ့မှာ ‘မင်း’၊ ‘မီ’ ထည့်ခွင့်၊ သက်ကြီးအမျိုးသားတွေရဲ့ အမည်ရှေ့မှာ ‘နိုင်’ ထည့်ခွင့်၊ ပိုးကရင်တွေနဲ့ ပအို့အမျိုးသမီးတွေမှာ ‘နန်း’ သုံးခွင့်၊ ပအို့အမျိုးသားတွေ ‘ခွန်’ သုံးခွင့်၊ စကော ကရင်အမျိုးသမီးတွေမှာ ‘နော်’၊ ကရင်အမျိုးသားအားလုံးမှာ ‘စော’ သုံးခွင့် ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

    ဝိသေသနာမ

    တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေဟာ အစိုးရစာရွက်စာတမ်းတွေမှာ များသောအားဖြင့် ဗမာ ဝိသေသနာမဖြစ်တဲ့ ‘မ’ တို့ ‘မောင်’ တို့သုံးဖို့ ဖိအားပေးခံရလေ့ရှိပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက် ဖမ်းဆီးထောင်ချမှာ ကြောက်တဲ့အတွက် မပြောရဲကြဘူးလို့ ကရင်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဌ စောအေးမြက ပြောပါတယ်။

    စစ်အာဏာရှင်တွေဟာ ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတွေရဲ့ အမည်ခံအရပ်သားအစိုးရကို၂၀၁၁ ခုမှာ အာဏာလွှဲပေးခဲ့သလို၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ကတိတဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ NLD အစိုးရ အာဏာရခဲ့ပေမယ့် ဒီအမွေဆိုးတွေက ဆက်လက်တည်ရှိနေတယ်လို့ စောအေးမြက ဆိုပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် မော်လမြိုင်မှာ ကားလိုင်စင်လျှောက်တဲ့အချိန် ကရင်ဝိသေသနာမ ထည့်တာကို အာဏာပိုင်တွေက ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး ဗမာဝိသေသနာမ ဖြစ်တဲ့ ‘မောင်’ အသုံးပြုမှ လိုင်စင်ထုတ်ပေးတဲ့အဖြစ်အပျက်ကို သူက ထောက်ပြပါတယ်။

    ဗမာဝိဝေသနာမသာထည့်ဖို့ ဘယ်သူက ညွှန်ကြားလဲလို့ ​မေးမြန်းစုံစမ်းရာမှာ တာဝန်ရှိဝန်ထမ်းတွေက နောက်ထပ်ဌာနတစ်ခုကို လက်ညှိုးထိုးပြီး အဲဒီကိုသွားမေးတဲ့အခါမှာလည်း ခေါင်းရှောင်တယ်လို့ စောအေးမြက ပြေ​ာပါတယ်။

    စင်ကာမှာအလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကရင်မိသားစုတစ်ခုကလည်း မြန်မာသံရုံးမှာ မွေးစာရင်းလုပ်တဲ့အခါ ဗမာဝိသေသနာမကိုသာ အသုံးပြုဖို့ ညွှန်ကြားခံရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    “ဒါကို ဗမာဇာတ်သွင်းတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ကျွန်တော်တို့ ရှုမြင်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်တွေကို ဝါးမျိုးဖို့ကြိုးစားတဲ့ အမြင်ကျဉ်းမြောင်းတဲ့ ပေါ်လစီတစ်ခုပါ။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေ ကြုံရတာကိုကြည့်ရင် ဗမာဝိသေသနာမနဲ့ အမည်တွေ မှည့်ခေါ်ရေး ကျွန်တော်တို့ကို ဖိအားပေးဖို့ ပေါ်လစီတစ်ခု ရှိနေတယ်ဆိုတာ မြင်ရပါတယ်။ ဒါဟာ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုတွေအပေါ် ဖိနှိပ်တဲ့ ပေါ်လစီတစ်ခုပါ” လို့ မွန်စာပေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအသင်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး နိုင်မွန်ရာဇာက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    တိုင်းရင်သားအမည်နဲ့ ဝိသေသနာမတွေကို အသုံးမပြုနိုင်ရေး နောက်ထပ်ဖိအားတစ်ခုက ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ဖြစ်တယ်လို့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေက ဆိုပါတယ်။

    ဗမာဝိသေသနာမမပါတဲ့ တိုင်းရင်းသားဘွဲ့ရတွေ အစိုးရအလုပ် လျှောက်တဲ့အခါ အပယ်ခံရပြီး ဗမာလူမျိုးကိုသာ ဦးစားပေးတာမျိုး၊ အလုပ်ခန့်ရင်လည်း ရာထူးတိုးဖို့ ခက်တာမျိုးတွေ ရှိနေတယ်လို့ နိုင်မွန်ရာဇာက ပြောပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် တိုင်းရင်းသားမိဘတွေဟာ သူတို့ကလေးငယ်တွေကို ဗမာအမည်ပေးပြီး ဗမာဝိသေသနာမသုံးရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    “တိုင်းရင်းသားတွေကို ရာထူးတိုးမပေးတာ အထူးသဖြင့် စစ်တပ်မှာ ဒါမျိုးတွေရှိတာကို ကျွန်တော်တို့ သတိပြုမိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လူမျိုးတင်မကဘဲ အခြားတိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အမှတ်သညာတွေပျောက်မှာ ကျွန်တော်တို့ စိုးရိမ်ပါတယ်”

    ကိုယ်စားပြုခွင့်ရရေး တိုက်ပွဲဝင်

    ၂၀၁၀ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်ဆောင်ရွက်လာခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကြောင့် လူးနည်းစု ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ယူဆထားတဲ့ ဗမာဇာတ်သွင်းရေးကို တွန်းလှန်ဖို့နဲ့ သူတို့လူမျိုးကို အသိအမှတ်ပြုမှု၊ အလေးထားမှုပိုရဖို့ ပိုမိုအားထုတ် လုပ်ဆောင်လာနိုင်ကြပါတယ်။

    လမ်းအမည်တွေကို မွန်စာနဲ့ရေးတာလို အရင်က ပိတ်ပင်ထားတဲ့ အမှတ်သညာထုတ်ဖော်ခွင့်မျိုး ပြန်တွေ့လာရတယ်။ အများပြည်သူတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့နေရာတွေမှာဆိုရင် မွန်လူမျိုးအမှတ်သညာ ဟင်္သာငှက်ကို ဗမာအမှတ်သညာလို့ ယူဆရတဲ့ နေရာတွေမှာ အစားထိုးလာပါတယ်။ မွန်ကလေးငယ်တွေကလည်း မွန်အမည်တွေ မှည့်လာကြပြီး၊ လူငယ်တွေကိုလည်း ကိုယ့်လူမျိုးအချင်းချင်းသာ လက်ထက်ဖို့ အားပေးလာကြပါတယ်။

    အချို့နယ်ပယ်တွေမှာတော့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ မျှော်လင့်ထားသလို အစိုးရပေါ်လစီအပြောင်းအလဲဟာ မြန်မြန်ဆန်ဆန်မရှိဘဲ နှေးကွေးပါတယ်။

    နိုင်မွန်ရာဇာဟာ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း အာဏာသိမ်းတဲ့ ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှာ မွေးဖွားပြီး စစ်အာဏာရှင်လက်ထက်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့သူပါ။ စစ်အာဏာရှင်တွေဟာ ကလေးတွေကို ဗမာဝိသေသနာမတွေ အသုံးပြုဖို့ ဖိအားပေးရုံသာမက၊ မွန်နဲ့ အခြားတိုင်းရင်းသား စာ​ပေ၊ ဘာသာစကားတွေကို စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ပြည်သူလူထုကြား အသုံးမပြုနိုင်အောင်လည်း ဖိနှိပ်ခဲ့ပါတယ်။

    ဒါ့ကြောင်ပဲ ‘မွန်ပြည်သစ်ပါတီ’ ရဲ့ အဓိကပေါ်လစီတွေထဲကတစ်ခုဟာ မွန်ဘာသာစကား သင်ကြားရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ထိန်းသိမ်းရေး ဖြစ်လာတာပါ။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီဟာ အစိုးရကို တော်လှန်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေကတည်းက မွန်စာသင်ကျောင်းတွေကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၁၄ ခုနှစ် ပညာရေးဥပဒေအရ တိုင်းရင်းသားဘာသာစကားတွေကို စာသင်ကျောင်းတွေမှာ တစ်ဖြည်းဖြည်း ထည့်သွင်းသင်ကြားလာနိုင်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကစတင်ပြီး တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကား သင်ကြားရေး အကူဆရာတွေကို ခန့်အပ်တာ၊ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးက သင်ရိုးညွှန်းတမ်းမှာ တိုင်းရင်းသား ဘာသာစာပေ သင်ကြားဖို့ ထည့်သွင်းတာတွေ လုပ်ဆောင်လာကြပါတယ်။

    ဒါပေမယ့် အစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ လူထုကြားက အချို့နယ်ပယ်တွေမှာတော့ ပညာရေးကဏ္ဍမှာလို သိသိသာသာတိုးတက်မှုမျိုး မရှိဘူးလို့ တိုင်းရင်းသားအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက စောဒကတက်ကြပါတယ်။

    တရားဝင်နိုင်ငံရေးမှာ ကိုယ်စားပြုခွင့်ကန့်သတ်ခံရမှုကိုလည်း တိုင်းရင်းသားတွေက ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။

    ၂၀၀၈ ခုနှစ် အခြေခံဥပဒေအရ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ်တွေမှာ တစ်နိုင်ငံလုံး လူဦးရေရဲ့ ၀.၁ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုတွေဟာ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး ခန့်အပ်ခွင့်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မွန်ပြည်နယ်လို လူမျိုးအမည်နဲ့ မှည့်ခေါ်တဲ့ ပြည်နယ်တွေ၊ ဓနုနဲ့ ပအို့လို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ နေရာတွေမှာ မှည့်ခေါ်ခြင်းခံရတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေက ဒီလိုဝန်ကြီးမျိုး ခန့်အပ်ခွင့် မရှိပါဘူး။

    ၂၀၁၄ ခုနှစ်သန်ခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၅၁၄၀၀ ရှိတဲ့ လူမျိုးစုတွေဟာ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးတစ်ဦး ခန့်အပ်ခွင့်ရမှာဖြစ်ပြီး မွန်ခေါင်းဆောင်တွေက ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ မွန်လူဦးရေဟာ ဒီပမာဏကို အလွယ်တကူ ကျော်လွန်နိုင်တယ်လို့ မှတ်ယူခဲ့ကြပါတယ်။

    ရန်ကုန်အခြေစိုက် ‘မွန်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအသင်း’ က လွန်ခဲ့တဲ့ ၆ နှစ် လူဦးရေစာရင်းကောက်တဲ့အချိန် ရန်ကုန်မှာ မွန်လူမျိုး ၁ သိန်းလောက် ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့ကြတာပါ။ ဒါပေမယ့် ၄၅၀၀၀ သာ တွေ့ခဲ့ပြီး အဲဒီအထဲက ၁၅၀၀ လောက်သာ နိုင်ငံသားစီစစ်ရေးကဒ်ပြားမှာ မွန်လို့ ရေးသားထားပါတယ်။ နိုင်ငံသားစီစစ်ရေးကဒ်ပြားမှာ ကိုင်ဆောင်သူရဲ့ လူမျိုး၊ ဘာသာ အမည်တွေကို ဖော်ပြထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ကျန်တဲ့မွန်လူမျိုးတွေကတော့ သူတို့ကဒ်ပြားမှာ ဗမာလို့အရေးခံထားရတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို လူဦးရေနည်းတာဟာ အစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားက ခွဲခြားဆက်ဆံမှုစနစ် တစ်ခုတည်းကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဗမာလို့အရေးခံတဲ့ မွန်တွေကိုယ်တိုင်က သူတို့ရဲ့ ဇာတိသမိုင်းကို သိရှိမှု အားနည်းလို့ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒီအနေအထားကြောင့်ပဲ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှာ ကရင်တွေ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး မရခဲ့ဘူးလို့ စောအေးမြက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်နိုင်ငံလုံး တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး ၂၉ ဦး ရှိရာမှာ ကရင်က ၅ ဦးပါဝင်ပြီး ရန်ကုန်၊ ဧရာ၀တီ၊ ပဲခူး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနဲ့ မွန်ပြည်နယ်တွေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး ရရှိအောင် ကြိုးစားရာမှာ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးတွေက ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လားလို့ မေးမြန်းရာမှာ မွန်ပြည်နယ် ကရင်တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးဟာ ပေါ်လစီပြောင်းလဲရေးမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်လို့ စောအေးမြက ပြောပါတယ်။

    “တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး ဆောင်ရွက်ရာမှာ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးတွေက ဘယ်လောက် အသုံးဝင်လဲဆိုတာ ဒီကိစ္စက ပြသနေပါတယ်”

    NLD အစိုးရက ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးဌာန ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ထိထိရောက်ရောက် မဆောင်ရွက်နိုင်ဘူးလို့ ဝေဖန်ခံနေရပေမယ့် ဒီဖွဲ့စည်းမှုဟာ ခြေတစ်လှမ်းတိုးတာဖြစ်တယ်လို့ စောအေးမြက ပြောပါတယ်။

    အရင်က တိုင်းရင်းသားကိစ္စနဲ့ ကြုံလာတဲ့အခါ ​မြန်မာအာဏာပိုင်တွေဟာ ‘ဘော်လီဘော ပုတ်နေကြတယ်’ လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

    “အခုဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ သွားပြောစရာနေရာတစ်ခုရှိပြီပေါ့ဗျာ။ ဒါဟာ ပြောင်းလဲမှုလေးတစ်ခုပေါ့။ မြန်မာအစိုးရအောက်မှာ တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး တိုက်ပွဲဝင်ရတာ လွယ်တဲ့အလုပ် မဟုတ်ဘူးဗျ။ နိုင်ငံရေးဖိအားပေါ်မူတည်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကရင်တစ်ဦးတည်းက လုပ်လို့မရဘူး။ ။ တိုင်းရင်းသားအားလုံးပေါင်းပြီး အားကောင်းတဲ့လှုပ်ရှားမှုနဲ့ စုပေါင်းတောင်းဆိုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်”

    လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးရုံးမှာ ‘ကမ္ဘာတည်သ၍ မြန်မာပြည်တည်ရှိရမည်’ ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်တစ်ခုလည်း ရှိနေပါတယ်။

    တိုင်းပြည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး ခိုင်မာတဲ့သဘောထားကို ဖော်ပြထားတာမျိုး ဖြစ်ပေမယ့် တိုင်းရင်းသားတွေထက် ဗမာလူမျိုးကိုသာ ပိုပြီး ရည်ညွှန်းပုံ ရပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေအတွက်ကတော့ သူတို့ရဲ့ ရှင်သန်ရေးတိုက်ပွဲဟာ နိုင်ငံတကာစင်မြင့်မှာ တိုက်နေရတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ တိုင်းပြည်ရဲ့ နယ်နမိတ်အတွင်းမှာ တိုက်နေရတာမျိုးပါ။

    “မြန်မာနိုင်ငံတည်သ၍ ငါတို့ရဲ့ စာပေယဉ်ကျေးမှု တည်ရှိရမည်” ဆိုတဲ့ တိုက်ပွဲမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: Frontier Myanmar

    (Frontier Myanmar တွင် ဖော်ပြထားသည့် Call me Mi: Ethnic groups celebrate honorifics victory ဆောင်းပါးကို လေးမောင်က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်။ ဆောင်းပါးပါ အကြောင်းအရာများသည့် ဆောင်းပါးရှင်၏ အာဘော်သာဖြစ်ပြီး M-Media ၏ အာဘော်မဟုတ်ပါ။)

  • ပလက်၀တွင် တပ်မတော်၏ လေကြောင်းမှတိုက်ခိုက်မှု စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်နိုင်

    ပလက်၀တွင် တပ်မတော်၏ လေကြောင်းမှတိုက်ခိုက်မှု စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်နိုင်

    ဇူလိုင် ၈၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    တိုက်ခိုက်မှုပြီးနောက် ပလက်၀မှ မြင်ကွင်းတစ်ခု

    -မတ်လနဲ့ ဧပြီလက ချင်းပြည်နယ် ပလက်၀မြို့မှာ အစိုးရစစ်တပ်ရဲ့ အရပ်သား၊ သူပုန် မခွဲခြားဘဲ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးငယ်အပါအဝင် အရပ်သားတွေ ဒါဇင်နဲ့ချီ သေဆုံးတဲ့ ဖြစ်စဉ်ဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်နိုင်တဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Amnesty International က အစီရင်ခံစာသစ်မှာ ဖော်ပြထားပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ကုလ လုံခြုံရေးကောင်စီကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

    ပလက်၀မှာ မတ်လ ၁၄၊ ၁၅ ရက်တွေက ​ေလကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အသက် ၇ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်တစ်ဦးအပါအဝင် အနည်းဆုံး လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ဧပြီလ ၇ ရက်နေ့ တိုက်ခိုက်မှုမှာလည်း ၇ ဦးသေဆုံးကာ ၈ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ Amnesty International ရဲ့ ဒီကနေ့ အစီရင်ခံစာမှာ တိုက်ခိုက်ခံရသူတွေ၊ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှု၊ တစ်ခြားအထောက်အထားတွေကို ဖော်ပြထားပါတယ်။

    အရပ်သား၊ သူပုန် မခွဲခြားဘဲ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သားတွေ သေဆုံးရပြီး ဒါဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်တယ်လို့လည်း Amnesty International က ပြောပါတယ်။

    ပလက်၀မှာ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA နဲ့ အစိုးရပ်တပ်ဖွဲ့အကြား တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက စတင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး မတ်လမှာတော့ အခြေအနေ ပိုမိုပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။

    “Covid-19 ပြန့်နှံ့မှုကို ရပ်တန့်နိုင်ရေး ပြည်သူတွေ အိမ်တွင်းမှာသာနေထိုင်ကြဖို့ မြန်မာအာဏာပိုင်တွေက တိုက်တွန်းထားတဲ့အချိန် ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်တွေမှာ စစ်တပ်ဟာ အရပ်သား၊ သူပုန် မခွဲခြားဘဲ တိုက်ခိုက်တာ၊ နေအိမ်တွေ မီးရှို့တာ၊ အရပ်သားတွေကို သတ်​ဖြတ်တာ လုပ်နေပြီး ဒါဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်ပါတယ်” လို့ Amnesty International အဖွဲ့ရဲ့ အာရှ ပစိဖိတ်ဆိုင်ရာ ဒါရိုက်တာ နီကိုလက်စ် ဘီကွီလင်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    လေကြောင်းကနေ အဓိကထား တိုက်ခိုက်တာ၊ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်တာတွေကို အခုမှ တွေ့ရပေမယ့် အရပ်သားတွေရဲ့ အသက်အိုးအိမ်ကို အလေးမထားမှုဟာ စစ်တပ်ရဲဉာဉ်ဖြစ်နေကြောင်း၊ ဒီလိုချိုးဖောက်မှုဟာ နိုင်ငံတကာခုံသမာဓိရုံး ICJ နဲ့ဆိုင်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ICJ ရောက်အောင် ဆောင်ရွက်ရမှာဖြစ်ကြောင်း နီကိုလက်စ်က ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်အရင်က ရိုဟင်ဂျာ သိန်းချီး ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက စစ်တပ်ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံဟာ ICJ ရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ခံနေရတာပါ။ ဇန်နဝါရီလက ကြားနာမှုအတွင်း တရားရုံက ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ပြန်လည်ကုစားလို့မရ​တော့တဲ့ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုတွေကို ခံစားခဲ့ရပြီး လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုအဆင့်အထိ မရောက်အောင် တားဆီးရေး အလျင်အမြန်ဆောင်ရွက်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

    ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်က တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဒေသတွေမှာ စစ်တပ်က တရားလက်လွတ် ဖမ်းဆီးမှု၊ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှုအတွက် မျက်မြင်သက်သေတွေရဲ့ ထွက်ဆိုမှုတွေကို စု​ဆောင်းထားပြီး ဒီပြောကြားမှုတွေကို ဗီဒီယို အထောက်အထားတွေနဲ့လည်း အတည်ပြုနိုင်ခဲ့တယ်လို့ Amnesty International က အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဖမ်းဆီးထားတဲ့ အရပ်သားတွေကို စစ်သားတွေက လှေပေါ်မှာ နှိပ်စက်တဲ့ဗီဒီယိုတစ်ခု မေလမှာ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီး အစိုးရစစ်တပ်ကလည်း ဒီအဖြစ်အပျက်ကို ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ အရပ်သားတွေကိုအပေါ် နှိပ်စက်မှုတွေ စစ်တပ်က ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လုပ်ဆောင်နေတယ်ဆိုတာ ဒီဗီဒီယိုက အထောက်အထားဖြစ်ပြီး၊ ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံတွေအရ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့တဲ့ နည်းလမ်းကိုလည်း စစ်တပ်က အခုအချိန်အထိ အသုံးပြုနေတယ်ဆိုတာ တွေ့ရကြောင်းလည်း Amnesty International က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Amnesty International ရဲ့ ဒီအစီရင်ခံစာအသစ်အတွက် မြန်မာအစိုးရနဲ့ စစ်တပ်တို့ဖက်က တုန့်ပြန်ပြောကြားခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

    Covid-19 နောက်ဆက်တွဲ သွားလာမှု ကန့်သတ်ချက်ကြောင့် ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ၊ ကျူးလွန်မှုတွေကို မှတ်တမ်းမယူနိုင်ခဲ့ဘူးလို့ Amnesty International က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တိုက်ခိုက်မှုတွေအတွင်း အရပ်သားတွေကို ဓားစာခံပုံစံမျိုး ဖြစ်စေတာ၊ ဒေသခံလူအဖွဲ့အစည်းတွေကို ခြိမ်းခြောက်တာတွေ ပါအဝင် ကျူးလွန်မှုပုံစံအမျိုးမျိုးကို AA က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    Ref: Aljazeera

  • အမုန်းစကားမပြောရေး၊ ဘာသာသာသနာကို အလွဲသုံးစားမပြုရေး ကျင့်ဝတ်ကို နိုင်ငံရေးပါတီများ လက်မှတ်ထိုး

    အမုန်းစကားမပြောရေး၊ ဘာသာသာသနာကို အလွဲသုံးစားမပြုရေး ကျင့်ဝတ်ကို နိုင်ငံရေးပါတီများ လက်မှတ်ထိုး

    ဇွန် ၂၈၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    -မဲဆွယ်ရာမှာ အမုန်းစကားမပြောရေး၊ ဘာသာရေးကို အလွဲသုံးစားမပြုရေး၊ ငြိမ်းချမ်းပြီး မျှတဲ့ မဲဆွယ်မှုဖြစ်စေရေး စတဲ့ အချက်အလက်တွေပါဝင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်စည်ကမ်းတွေကို မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပါတီအားလုံးနီးပါးက ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။

    နိုင်ငံရေးပါတီတွေအကြား ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံရဲ့ ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးမှုကနေ ဒီလို လက်မှတ်ရေးထိုးမှု ပေါ်ပေါက်လာတာပါ။ ဒီကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းတွေ သတ်မှတ်နိုင်ရေး ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက တောင်းဆိုတာကြောင့် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၈ လ လုံးလုံး ဒီကိစ္စမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    အာဏာရ NLD ပါတီ၊ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးပါတီ ၉၇ ခုမှာ အများစုက ဒီကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းတွေကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တယ်လို့ ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သောကြာနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

    ငြိမ်းချမ်းပြီး လွတ်လပ်မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ပေါ်ပေါက်လာရေးကို ရည်ရွယ်တဲ့ ဒီကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းတွေမှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေအပေါ် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်မှုမလုပ်ရေး၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာအပါအဝင် မဲဆွယ်မှုအတွင်း အမုန်းစကားမပြောရေး၊ ၊ ဘာသာရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ သယံဇာတကို မဲဆွယ်မှုမှာ အလွဲသုံးစားမပြုရေး စတဲ့ အချက်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။

    ဒီကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းတွေကို လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်တာဟာ မျှတပြီး၊ အကြမ်းမဖက်တဲ့ မဲဆွယ်မှုမျိုး ပြုလုပ်မယ်လို့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက ထပ်မံကတိပြုလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    သောကြာနေ့က လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲမှာ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တာဝန်ရှိသူတွေ၊ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံက တာဝန်ရှိသူတွေ၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ပုဂ္ဂိုလ်တွေ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

    ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ စစ်အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်မှု အဆုံးသတ်သွားတဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကတည်းက တိုင်းရင်းသားအုပ်စု၊ စစ်တပ်နဲ့ အစိုးရတို့အကြား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု အမျိုးမျိုးကို မိမိတို့က ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့ကြောင်း၊ လာမယ့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲဟာ နိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ အယူအဆရေးရာ အဓိကစိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် အဓိကအဆင့်တစ်ခု ဖြစ်လာမှာဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ဒီလိုကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းတွေ ပေါ်ပေါက်လာရေးအတွက် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံဟာ နိုင်ငံရေးပါတီတွေအကြား ညှိနှိုင်းပေးခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ မှာလည်း ဒီကျင့်ဝတ်တွေ လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော်နို်ငရေး ပံ့ပိုးကူညီမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: Swiss Info

  • ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးနှင့် နယ်စပ်ကိစ္စ ဆွေးနွေး

    ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးနှင့် နယ်စပ်ကိစ္စ ဆွေးနွေး

    ဇွန် ၂၆၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    အိန္ဒိယသို့သွားရောက်စဉ် ဂုဏ်ပြုတပ်ဖွဲ့ကို စစ်ဆေးနေသည့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လိှုင်

    -ရုရှားရဲ့ ၇၅ နှစ်မြောက် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အောင်ပွဲနေ့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ အိန္ဒိယ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရဂျ်နသ်ဆင်းနဲ့ နယ်စပ်လုံခြုံရေးကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

    “မြန်မာ့တပ်မတော်ဟာ အိန္ဒိယတပ်မတော်နဲ့ ရင်းနှီးပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ (နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ) နယ်စပ်တည်ငြိမ်ရေး၊ နယ်စပ်ဒေသ စီမံခန့်ခွဲရေး၊ နယ်စပ်တစ်လျှောက် အကြမ်းဖက်သမားတွေခိုအောင်းမှု တားဆီးရေးကိစ္စတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်” လို့ ​မြန်မာ့တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ဧရာ၀တီသတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နယ်နမိတ်ကို ခြေကုပ်ယူပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံက အစိုးရကို တိုက်ခိုက်တဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအပေါ် လုံး၀သည်းမခံတဲ့ မူ၀ါဒကို မိမိတို့က ချမှတ်ထားပြီး၊ ဒီမူ၀ါဒကြောင့် အိန္ဒိယအစိုးရဆန့်ကျင်ရေး သူပုန်တွေအပေါ် ချေမှုန်းတဲ့ စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်လို့လည်း သူက ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့မေလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံဟာ အိန္ဒိယလက်နက်ကိုင် သူပုန် ၂၂ ဦးကို အိန္ဒိယထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါတယ်။

    ရုရှားလုပ် ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စီးကို အိန္ဒိယက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးအပ်ခဲ့ပြီး၊ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောအတွက် လိုအပ်တဲ့ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့တွေကိုလည်း ဆက်လက်ပေးအပ်နေပါတယ်။

    မြန်မာ့တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို အိန္ဒိယက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ဖိတ်ကြားခဲ့ပြီး အဲဒီခရီးစဉ်အတွင်း နယ်စပ်ဒေသ လုံခြုံရေး ပိုမိုတိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ဖို့၊ မီဖိုရမ်နယ်စပ်တစ်လျှောက် ကုလားတန်ဘက်စုံပို့ဆောင်ရေးစီမံကိန်းကို အောင်မြင်စွာအကောင်ဖော်နိုင်ဖို့ ကိစ္စတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

    Ref: Irrawadday