News @ M-Media

Tag: Rohingya

  • BBC: လူမ်ိုးေရး သုတ္သင္မႈ ေဒၚစု ျငင္းဆို

    ေအာက္တိုဘာ၊ ၂၄

    131024121854_dassk_uk_304x171_reuters

    ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြကို လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး အထိ ေရာက္လာေနတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ကို ျမန္မာ့ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျငင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

    ဘီဘီစီကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားရာမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလည္း အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရတာပဲ၊ နွစ္ဖက္စလံုးမွာ ေၾကာက္ရံြ႕ထိတ္လန္႔မႈေတြ ရိွေနပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တစ္သိန္းေလးေသာင္းေလာက္ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဒုကၡသည္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖဲြ႕ေတြက ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

    အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရတာ မြတ္ဆလင္ေတြက အမ်ားစု ဆိုတာကို အသိအမွတ္ျပဳလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တုန္႔ျပန္ ေျဖၾကားရာမွာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားအျပားလည္း နိုင္ငံကေန ထြက္ခြာ ေျပးခဲ့ရတာပါပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။

    နိုဗယ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္ ဆိုျပီး အရင္တုန္းက အကဲခတ္ေတြက စြပ္စဲြ ေျပာတာေတြ ရိွခဲ့ဖူးပါတယ္။

    Source: BBC Burmese
    http://www.bbc.co.uk/burmese/burma/2013/10/131024_dassk_bbc.shtml

  • ျမန္မာႏိုင္ငံက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့ေနရွာသည့္ အခိုင္းခံ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ား

    ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၉
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ- မင္းသိုက္

    9b92c008c3fa3c22400f6a706700eefd

    ေမာင္းေတာ၊ ျမန္မာ (AP)။    ။အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ကေလးငယ္သည္ ေတာင္ေပၚသို့ ေက်ာက္တုံးမ်ားအျပည့္ပါသည့္ပံုးမ်ားကို သယ္ေဆာင္ကာ ၾကိဳးစားပမ္းစားတက္ေနရသည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားအေရွ႕တြင္ေတာ့ အားခဲမာန္တင္းထားေသာ္လည္း သူ႔မ်က္၀န္းတြင္ေတာ့ မ်က္ရည္စမ်ား စြတ္စိုေနသည္။ သူ႔ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး၌ ယားယံမႈကိုခံစားေနရျပီး၊ သူ႔ထံအဖ်ား၀င္ေနေၾကာင္း ႏွင့္ အေလးအပင္မ်ားသယ္ထမ္းရသျဖင့္ မူးေ၀ေနေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

    “ ဒီအျဖစ္္ကို ကၽြန္ေတာ္ ရြံမုန္းပါတယ္ ” ဟု အဏၰ၀ါ စာဒတ္ (Anwar Sardad) က ဆိုသည္။ သူသည္ သူ႔မိသားစုအား ေထာက္ပံ့ရမည္ဆိုသည္ကို သိပါ၏။ သို႔ေပမင့္ အစိုးရ၏ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ထက္ အျခားနည္းလမ္းျဖင့္လုပ္ကိုင္မႈကိုသာ လိုလားလ်က္ရိွပါသည္။ “ ကြ်န္ေတာ္သာ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္ခဲ့ရင္ ဒီလိုမ်ိဳးဘ၀ကို ျဖတ္သန္းရမွာမဟုတ္ဘူး ” ဟု သူက ဆက္ေျပာျပသည္။

    ဗုဒၶဘာသာ ၾကီးစိုးသည့္ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရိွ ႏိုင္ငံအတြင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအား အဆံုးသတ္မႈအတြက္ ခ်ီးမႊမ္းခံခဲ့ရေသာ္လည္း အဏၰ၀ါကဲ့သို႔ ရာေထာင္ခ်ီသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားသည္ တိုင္းျပည္ထဲတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့လ်က္ရိွသည္။

    မြတ္စ္လင္မ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို ခံခဲ့ရျပီး၊ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက ကမာၻအတြင္ အဆိုး၀ါးဆံုးဟု ဆိုစမွတ္ျပဳထားၾကသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ႏိုင္ငံ၏ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁ သန္းတြင္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေနထိုင္ေနေသာေဒသျဖစ္သည္။ ယခုေသာ္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ပညာေရး၊ အစာေရစာ ႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈဆိုင္ရာလိုအပ္ခ်က္မ်ားသည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလထက္ပင္ ဆိုးရြားေသာအေျခအေနသို႔ ေရာက္ရိွေန၏။ တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္ေဒၚလာသာရရိွေရးအတြက္ အလုပ္ၾကမ္းလုပ္ကိုင္ရန္မွအပ သူတို႔ထံ မည္သည့္ေရြးခ်ယ္မႈမွ် မရိွေပ။

    ႏိုင္ငံျခားသားသတင္းေထာက္မ်ား လံုး၀မေရာက္ဖူးေသးေသာေနရာသို႔  The Associated Press (AP သတင္းဌာန) မွ ေရာက္ရိွခဲ့ပါသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းေသာ အခါ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ားသည္ သကၤာမကင္းစြာျဖင့္ တင္းတင္းမာမာ တံု႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ရဲမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုရန္ ေခၚယူခံရသည္။ သတင္းေထာက္မ်ားမွာ ထပ္ၾကပ္မကြာ ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္ျခင္းခံရသည္။ ၄င္းအျပင္ ကေလးငယ္မ်ား အပါအ၀င္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းၿပီးေသာသူမ်ားကိုလည္း ျခိမ္းေျခာက္အၾကပ္ကိုင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကေလသည္။

    လြန္ခဲ့ေသာ ၁၅ လကတည္းက လူမ်ိဳးေရးအၾကမ္းဖက္မႈျဖင့္ ဖရုိဖရဲျဖစ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံအတြင္း ဤေနရာသည္ မြတ္စ္လင္မ္ အၾကမ္းဖက္သူမ်ားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအား သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ေနရာဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေျပာင္းျပန္ေဖာ္က်ဴးထားသည့္ အဓိပၸာယ္ထြက္ေနေၾကာင္း ေလ့လာမႈမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။ ယခုေနရာသည္ ႏိုင္ငံအ၀ွန္းေသဆံုးသူ ၂၄၀ အတြင္းမွ ၁၀ ေယာက္သာ ေသဆံုးခဲ့ေသာေနရာျဖစ္ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးတစ္စုလံုးမွာ ခရီးသြားလာခြင့္ကို တင္းၾကပ္ျခင္းမ်ား၊ အျခားသီးသန္႔မူ၀ါဒမ်ားအားျဖင့္ အျပစ္ေပးခံေနရသည့္ တစ္ခုတည္းေသာေဒသျဖစ္သည္။

    27e42e4cc4043d22400f6a7067000894
    မဒ္ရဆာ (Madrassas) ဟုေခၚေသာ မြတ္စ္လမ္ေက်ာင္းမ်ားသည္ အပိတ္ခံထားရၿပီး ကေလးငယ္မ်ားသည္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားအတြင္းသို့ တြန္းပို႕ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ျပည္နယ္ လူဦးေရ၏  ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးရိွ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ မိမိနားမလည္သည့္ ဘာသာစကားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆရာမ်ားျဖင့္ သင္ၾကားေစျခင္းခံရသည္။

    ယမန္ႏွစ္အၾကမ္းဖက္မႈ၌ ဘုန္းေတာ္ၾကီးတစ္ဦးအသတ္ခံရသည့္ ဘဂုဏ္းနား ဆိုေသာ ရြာငယ္ေလးတြင္ ေသးငယ္ေသာ အစိုးရေက်ာင္း၌ လက္ခံထားေသာ ကေလးငယ္ဦးေရ ၁၂၅၀ နီးပါးရိွသည္။  မူႀကိဳေက်ာင္းသားအရြယ္ မွ ၈တန္းေက်ာင္းသားအရြယ္ထိ ထိုေက်ာင္းေလးအတြင္း၌ ေက်ာင္းသားမ်ားအၾကား လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔ပင္ မလြယ္ကူေလာက္ေအာင္  ျပည့္က်ပ္ေနခဲ့သည္။

    “ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆရာမ်ားက သင္ပုန္းေပၚမွာ စာေတြအမ်ားၾကီးေတာ့ေရးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို အဲဒါေတြ ဘယ္လိုဖတ္ရမလဲဆိုတာေတာ့ မသင္ေပးၾကဘူး။ ဒီလိုေက်ာင္းမ်ဳိးမွာ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ဖို႔ အရမ္းကိုခက္ခဲပါတယ္ ” ဟု အသက္ ၈ ႏွစ္ အရြယ္ အဏၰ၀ါ စဂ်ခ္ (Anwar Sjak) က ဆိုသည္။

    ေက်ာင္းထဲတြင္ အစိုးရခန္႔ဆရာ ၁၁ ေယာက္သာရိွျပီး၊ ဆရာတစ္ဦးလွ်င္ ကေလးငယ္ ၁၁၄ ေယာက္အား သင္ၾကားရသည္။ သတင္းေထာက္မ်ား ေက်ာင္းသို႔သြားေရာက္ေလ့လာေသာေန႔တြင္ ၄င္းတို႔သည္ ေက်ာင္း၏ ပံုမွန္အေျခအေနအား မျပသခဲ့ၾကေပ။

    ရိုဟင္ဂ်ာေစာင့္ေရွာက္ေရးေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ေက်ာင္းအတြင္း ျငိမ္သက္မွဳရိွေစရန္ ထိန္းသိမ္းေပးေနၾကျပီး၊ လူတစ္ဦးသည္ လက္ထဲတြင္ၾကိမ္လံုးကိုင္၍ အမိႈက္မ်ားျပည့္ေနသည့္ ကြန္ကရစ္ၾကမ္းျပင္အား ရိုက္ကာ ဆိတ္ၿငိမ္စြာေနၾကေစသည္။ ကေလးအနည္းငယ္မွ်သာ ခံု သို႔မဟုတ္ စားပြဲမ်ား ရိွၾက၏။ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း စကားေျပာေနၾကသလို၊ ဗလာက်င္းျဖစ္ေနေသာ မွတ္စုစာအုပ္မ်ားကို လွန္ေလ်ာေနၾကသည္။ ထို႔အတူ သူတို႔ေက်ာင္းထဲ ၀င္ေရာက္လာၾကေသာ သူစိမ္းမ်ားအား ေငးေမာလ်က္သာရိွေနၾကသည္။

    “ ျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ၾကီးလာတဲ့အခါ ဆရာ၀န္တစ္ဦးျဖစ္ခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔မိသားစုထဲမွာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ ေနမေကာင္း ျဖစ္လာတိုင္း ေဆးရံုကိုသြားရင္ ၀န္ထမ္းေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔အေပၚ ဂရုမစိုက္ၾကဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ အဲဒါကို အလြန္ခံျပင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရက ခြင့္ျပဳမွာမဟုတ္လို႔  ကြ်န္ေတာ့္ရည္မွန္းခ်က္ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္မလာႏိုင္ဘူးဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္သိပါတယ္  ” ဟု တတိယတန္းေက်ာင္းသား အဏၰ၀ါက ဆိုသည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ေဆးေက်ာင္းတက္ေရာက္ခြင့္ မေပးေခ်။ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တကၠသိုလ္မ်ား မရိွ။ ၄င္းျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ထုိေဒသျပင္ပ ဘယ္ကိုမွ ထြက္ခြာခြင့္ မေပးသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုမက ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ျခြင္းခ်က္အျဖစ္ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္ခ်ဳိ႕အား ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္စစ္ေတြ၌ စာသင္ၾကားခြင့္ ခြင့္ျပဳထားျခင္းသည္လည္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈ၏ေနာက္  နိ႒ိတံခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။

    “ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို သူတို႔ စာသင္မေပးခ်င္ၾကဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ကို (မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေခၚဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္တဲ့) ကုလား လို႔ေခၚၾကတယ္။ မင္းတို႕ဟာ တန္းတူႏိုင္ငံသားေတြမဟုတ္ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ မင္းတို႔ ဘာပညာမွရိွစရာမလိုအပ္ဘူး လို႔ သူတို႔ကေျပာေလ့ရိွပါတယ္ ” ဟု ပင္လယ္ကမ္းေျခရြာေလးျဖစ္ေသာ ျမင္းလြတ္ရြာမွ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ကိုယ္ပိုင္စာသင္ခန္းေလးအား မိမိေနအိမ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားသူ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ စိုယဒ္ အလမ္ (Soyed Alum) က ေျပာျပသည္။

    ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေထာင္ခ်ီေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို စြန္႔လႊတ္ကာ၊ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၌ ခိုလံႈသူဒုကၡသည္အေနႏွင့္ ေနထိုင္ခြင့္ရေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ အႏၲရာယ္မ်ားေသာ ပင္လယ္ခရီးကို သြားၾကသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုပါ၀င္သည့္ လူေပါင္း  ၂၅၀,၀၀၀ ကို အဓမၼအိုးအိမ္စြန္႔ေစေသာ မၾကာေသးမီွက ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုသို႔ျပဳၾကျခင္းျဖစ္သည္။  ဤလ မုတ္သံုရာသီအကုန္ ပင္လယ္ျပင္ျငိမ္သက္ခ်ိန္စတင္သည္ႏွင့္ အႀကီးမားဆံုးစြန္႔စားခန္းတစ္ခု စတင္ၾကလိမ့္မည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားက တြက္ဆထားေၾကာင္း သိရသည္။

    ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ယင္းေနရာတြင္ ေနထိုင္ေနသူအခ်ဳိ႕မွာကား အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ လတ္တစ္ေလာ ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာၾကသူမ်ားဟု အခ်ဳိ႕ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။ သူတို႔အားလံုးမွာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မွ ျငင္းပယ္ခံရသျဖင့္ ႏို္င္ငံမဲ့လူသားမ်ားဘ၀သို႔ ေရာက္ေနရသည္။

    “ သူတို႔ဟာ တရားမ၀င္ ခိုး၀င္ေနထိုင္သူမ်ားျဖစ္တယ္ ” ဟု ျပည္နယ္အာဏာပိုင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လွသိန္းက တင္းမာစြာေျပာၾကားသည္။

    သူတို႔ကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ တားျမစ္ခံရသလို၊ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းအျဖစ္လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ မေပးေခ်။ မည္သည့္ ရိုဟင္ဂ်ာကိုမွ ေမြးစာရင္း မထုတ္ေပးခဲ့သည္မွာ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအလယ္ပိုုင္းကာလကတည္းကပင္ျဖစ္သည္။ မိဘ ႏွစ္ပါးသည္ တရား၀င္လက္ထပ္ထားျခင္းမရိွပါက သို႔တည္းမဟုတ္ ၄င္းတို႔လူမ်ဳိးတစ္စုတည္းေပၚတြင္သာ ျပ႒ာန္းထားေသာ တစ္မိသားစုတြင္ ကေလး ၂ ဦးသာယူေရးမူ၀ါဒထက္ ပိုယူပါက ယင္းရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးငယ္မ်ားသည္ “ ပယ္ဖ်က္စာရင္း (Blacklist) ” ၀င္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသျဖင့္ သူတို႔အတြက္ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေလးမ်ားပင္ မခံစားၾကရေပ။

    အာဏာပိုင္မ်ားသည္ လ်စ္လ်ဴရႈပစ္ပယ္မႈမွသည္ အမွန္းတရားအဆင့္သို႔ ေျပာင္းလဲလာၾကသည္။
    AP ၏ ခရီးစဥ္အား ကူညီေပးရန္အတြက္ ဗဟိုအစိုးရမွ လံုျခံဳေရးထည့္ေပးသူသည္ ဘာလို႔မ်ား ဒီလို “ ေခြးေတြ ” နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကရတာလဲ ဟူ၍ပင္ ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမိန္းကေလးငယ္မ်ားသည္ အဖြဲ႕သား၏ကားမွန္မ်ားအတြင္း ေစာင္းငဲ့ၾကည့္ရႈ့ၾကေသာအခါ ယင္းလံုၿခံဳေရးေပးရန္လိုက္ပါလာသူမွ ႏွမခ်င္းမစာနာ  ရုန္႔ရင္းရိုင္းစိုင္းေသာအသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ဆဲဆိုတံုျပန္ခဲ့သည္။

    အစိုးရမွ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားကို ေပးအပ္သည့္အရာမွာ အလုပ္ခိုင္းေစျခင္း တစ္ခုသာ ရိွေန၏။ သူတို႔သည္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္မွ်သာ ရိွေနေသာ္လည္း ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ၾကီးဌာနမွ တစ္ေန႔တြင္ ၁၀၀၀ က်ပ္ (တစ္ေဒၚလာ) ေပး၍
    ၈ နာရီၾကာအထိ ေနပူျပင္းျပင္းေအာက္တြင္ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို ေကာက္ယူသယ္ထမ္းခိုင္းေနၾကေပသည္။

    နံနက္ေစာေစာ ရြာမ်ားသို႔လာေရာက္ေသာာထရပ္ကားၾကီးမ်ားျဖင့္  အိပ္ခ်င္မေျပေသးသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေယာကၤ်ားကေလးမ်ားကို တင္ေဆာင္သြားကာ ျမစ္ကမ္းနံေဘးသို႔ ျဖန္႔က်က္ေနရာခ်ေပးၾကသည္။
    “ ေတြ႕လား၊ သူတို႔က အလုပ္လုပ္လိုခ်င္ၾကတာပါ ” ဟု ေလးမိုင္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးလွမိုးက ဆိုသည္။
    ထိုေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းေလာက္တြင္ သူသည္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္းခံရေသာ ကေလးငယ္မ်ားအား သူ၏ရံုးသို႔ေခၚယူခဲ့သည္။ AP ၏ လံုျခံဳေရးအတြက္ဟု သူကဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း မိမိတို႔အား ေမးျမန္းေျဖၾကားသည္မ်ားကို ျပန္လည္ေျပာျပရန္ ၄င္းက ၿခိမ္းေျခာက္ေတာင္းဆိုျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကေလးငယ္မ်ားက ဆိုသည္။

    ထိုကေလးငယ္မ်ားထဲတြင္ အဏၰ၀ါ စာဒတ္ ဆိုေသာ အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာက္သယ္သူလည္း ပါ၀င္သည္။ နံနက္ ၈ နာရီမွ ညေန ေန၀င္ခ်ိန္အထိ သူ၏ အမႊာအစ္ကို ႏွင့္ အျခားေသာ ေကာင္ေလး ၅၊ ၆ ေယာက္ ႏွင့္အတူ ျမစ္ထဲမွ ေက်ာက္တံုးမ်ားအား ေတာင္ကုန္းေပၚသို႔ သယ္ပို႔ရေသာ အလုပ္ၾကမ္းကို လုပ္ေဆာင္ရသည္။ သူတို႔မွာ ကေလးငယ္မ်ား ဆိုသည္ထက္ ၿမီးေကာင္ေပါက္မ်ားကဲ့သို႔ ထင္ျမင္စရာျဖစ္ေနၾကသည္။ သူတို႔ထံ ရယ္ေမာျခင္း မရိွ။ သူတို႔၏ ေျခလွမ္းတုိင္းသည္ ၾကမ္းတမ္းမာေၾကာျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပည့္ႏွက္ေနသည္။ သူတို႔၏ခြန္အားကိုလည္း တစ္ေရြးသားမွ အထိခိုက္မခံၾကေပ။

    အဏၰ၀ါသည္ ပင္ပန္းေနသည့္တိုင္ အလုပ္ကို ခပ္သြက္သြက္လုပ္ကိုင္သည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားကိုပင္ ပံုးမ်ား သယ္ကူလိုက္ေသး၏။ ကေလးငယ္မ်ားအဖို႔ ပင္ပန္းၾကမ္းတမ္းသည့္အလုပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ႏွင့္၄င္းတို႔မိသားစု၏ စားေသာက္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူရေစသည္။ ဥေရာပ လူမွႈကယ္ဆယ္ေရး ႏွင့္ အရပ္ဖက္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန (European Commission Humanitarian Aid and Civil Protection Department) မွထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ယမန္ႏွစ္စာရင္းအရ ႏိုင္ငံ၏အၾကီးမားဆံုး အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏႈန္းကို အမ်ားဆံုးေတြ႕ရသည္မွာ ထုိေဒသပင္ျဖစ္သည္။ ထိုခ်ဳိ႕တဲ့မႈသည္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုေရာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုပါ ျပင္းထန္သည့္ဆိုးက်ဳိး သက္ေရာက္ေစပါသည္။

    ရခုိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏လုပ္ပိုင္ခြင့္မွာ အႀကီးအက်ယ္ကန္႔သတ္ခံထားရသည္။ ပစ္ပယ္ခံေနရာမ်ားတြင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးမႈ မရိွေသာေၾကာင့္ ကေလးငယ္မ်ားသည္ မည္သသည့္ေရာဂါမဆို အလြယ္တကူ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေခ်ရိွေနသည္ ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ယင္းေဒသ၌ ၁၅ ႏွစ္ၾကာ တာ၀န္ယူလာသူ နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ (Doctors Without Borders) ၏ ဒုဦးစီးမွဴး ဗစ္ကီ ေဟာ့ကင္းစ္ (Vickie Hawkins) က ဆုိသည္။

    အကယ္၍ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားသည္ စိုးရိမ္ဖြယ္က်န္းမာေရးအေျခအေနျဖင့္ ႀကံဳေတြ႕ရပါက သူတို႔သည္ ေဆးရံုသို႔ တက္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း အလ်ဥ္းမရိွၾကေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူတို႔၏မိသားစုသည္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားမွေတာင္းဆိုေသာ လာဘ္ေငြမ်ားအား မေပးႏိုင္ၾကသလို၊ စစ္ေတြသို႔ကူးသန္းသြားလာခြင့္ကိုလည္း ပိတ္ပင္ခံထားရ၍ျဖစ္သည္။

    အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္  ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္ မုဟမၼဒ္ သြိဳင္ယုဗ္ (Mohamad Toyoob)သည္ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ကို ရရိွခဲ့ေသာ္လည္း ဆရာ၀န္မ်ားညႊန္ၾကားထားေသာ ခြဲစိပ္မႈကိုေတာ့ မျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ကေလးငယ္သည္ ရွပ္အကၤ်ီကို မ,တင္လိုက္ျပီး သူ႔၀မ္းဗိုက္ညာဘက္ျခမ္းကို ဖိႏိွပ္ျပကာ၊ လြန္ခဲ့ေသာ ၃ ႏွစ္ခန္႔ကပင္ ထိုေနရာ၌ စူးစူးရွရွ နာက်င္ေနေလ့ရိွေၾကာင္းကို “ ဘာျဖစ္မွန္း ကြ်န္ေတာ္ မသိဘူး။ အထဲမွာ တစ္ခုခုရိွေနသလို ခံစားေနရတာပဲ ” ဟု သူက ေျပာျပသည္။ သူမွသိမ္းဆည္းထားေသာ ေဆးစစ္တမ္းတစ္ခုတြင္ ၀မ္းဗိုက္တြင္းအစိုင္အခဲ ဟုသာေရးသားထားျပီး ေမးခြန္းသေကၤတမ်ားစြာ ျခစ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ မုဟမၼဒ္ျပသခဲ့ေသာ ဆရာ၀န္မ်ားသည္ ေဆးကိရိယာမျပည့္စံုသည့္ အစိုးရေဆးရံုမွျဖစ္ျပီး၊ အသက္ကယ္ ခြဲစိတ္ကုသမႈကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းမရိွၾကေပ။ ထိုခြဲစိတ္မႈအား ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ သူသည္ သြားလာေရးကန္႔သတ္ထားသည့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ သို႔မဟုတ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္္သို႔သြားေရာက္ရမည္ျဖစ္သည္။ သူ႔မိသားစုက လာဘ္ေငြ တနင့္တပိုးကို ေပးေဆာင္ႏိုင္ပါက သူသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ထြက္သြားႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဌာနီျပန္လာရန္မူ လြယ္ကူမည္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။

    အျခားအခက္အခဲတစ္ခုမွာ ေငြေၾကးပင္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူ႔မိသားစုထံ၌ သူ၏ က်န္းမာေရးစားရိတ္ေနေနသာသာ ခြဲစိတ္ကုသရန္အတြက္ပင္ ေငြေၾကး မလံုေလာက္။ သူသည္ အိတ္အတြင္းသို႔လက္ႏိႈက္ကာ အနီ၊ ပန္းေရာင္၊ အ၀ါ ႏွင့္ အျပာႏုေရာင္ ေဆးလံုးေလးမ်ားပါရိွေသာ ပလစ္စတစ္အိတ္ငယ္ေလး ႏွစ္ခုကို ထုတ္ယူလိုက္သည္။ ၄င္းသည္ တစ္ရက္စာျဖစ္၍ ေဆးဖိုး ၂၀၀ က်ပ္ (ဆင့္ ၂၀) စာမွ်သာ ရိွ၏။ ထိုပိုက္ဆံအားရရိွရန္ မုဟမၼဒ္သည္ ရြာမွ အျခားကေလးငယ္မ်ားႏွင့္အတူ ျမစ္ကမ္းနံေဘးတြင္ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို ခက္ခဲပင္ပန္းစြာ ထမ္းေနရရွာသည္။ ရံဖန္ရံခါ ထိုပင္ပန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ နာက်င္မႈပိုမို ဆိုးရြားလာသည္ဟု သူက ဆိုသည္။

    “ ကြ်န္ေတာ့္အေဖဟာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအျပီးမွာ အလုပ္ျပဳတ္သြားတယ္။ သူ အလုပ္လုပ္ေနတုန္းကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ဘာမွ မရိွေတာ့ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကရုစိုက္ဖို႔သာ ရိွပါေတာ့တယ္ခင္ဗ်ာ ” ။

    **  အယ္ဒီတာမွတ္ခ်က္  **
    ဤအေၾကာင္းသည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ေအာက္မွလြတ္ေျမာက္လာၿပီးေနာက္ ကာလရွည္ထီးတည္းရိွေနခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တံခါးဖြင့္မႈ ႏွင့္ ျဖစ္စဥ္ အေျပာင္းအလဲရိွမရိွကို AP သတင္းဌာနက တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး သံုးသပ္ေဖာ္ျပခ်က္ဇာတ္လမ္းရွည္ “ ေျပာင္းလဲမႈ၏ ပံုတူကားခ်ပ္ ” (Potraits of Change) မွ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

    AP သတင္းဌာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးရွင္ ROBIN McDOWELL၏ Rohingya kids in Myanmar: hard labor, bleak lives ေဆာင္းပါးကို ‘မင္းသိုက္’ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

  • ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႕တဒဂၤဆံုစည္းမႈ (ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါး)

    စက္တင္ဘာ ၁၆- ၂၀၁၃
    M-Media
    ျမင့္မိုရ္ ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

    1
    (ဓာတ္ပံု- ခရုိင္အားကစားကြင္းရိွ ျပည္တြင္းဒုကၡသည္ယာယီစခန္း IDP Camp ကို ေနအိမ္သဖြယ္သေဘာထားေနရေသာ ဒုကၡသည္မ်ား)

    ၿပီးခဲ့တဲ့လအတြင္း ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ကင္တားနားဟာ မိတၳီလာၿမိဳ႕ထဲက မြတ္စ္လင္မ္ဒုကၡသည္မ်ား စခန္းကိုသြားေရာက္ႏိုင္ဖို႕ႀကိဳးစားစဥ္က လူရမ္းကားတစ္စုရဲ႕၀ိုင္းရံမႈကို ခံခဲ့ရတယ္။
    “ လူ ၂၀၀ ေလာက္ ရိွတဲ့ လူအုပ္ႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္ ကားကို ၀ိုင္းၿပီး ရပ္တန္႕ေစခဲ့တယ္။ သူတုိ႕က ဆဲဆိုေအာ္ဟစ္ၿပီး ကားရဲ႕ျပဴတင္းနဲ႕တံခါးေတြကို ရိုက္ပုတ္ ကန္ေက်ာက္ခဲ့ၾကတယ္ ” လို႕ ကင္တားနားရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္မွာ ေတြ႕ရတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ဒါဟာ အေႏွာင့္အယွက္ေပးတာ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ သမၼတရဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဦးရဲထြဋ္က ကင္တားနားဟာ အဲ့ဒီအျဖစ္အေပၚ အျမင္မွားအထင္လြဲတာပါဆိုၿပီး မီဒီယာအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ေျပာၾကားခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီလူအုပ္ဟာ လူရမ္းကားေတြ လံုး၀ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပယင္း ႀကိဳဆိုေနၾကတဲ့ လူစုပါတဲ့။ သူတို႕က ကင္တားနားကို စာတစ္ေစာင္ေပးႏိုင္ဖို႕ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာပါတဲ့။ အဲ့ဒီျဖစ္ရပ္မတိုင္ခင္ ရက္ပိုင္းေလာက္မွာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥ အလ်ဥ္းမပါ၀င္ဘဲ ကၽြန္ေတာ္ နဲ႕ ဓာတ္ပံုဆရာ အင္ဒရူး စတင္းဘရစ္ဂ်္ တို႕က ကင္တားနားသြားခ်င္ခဲ့တဲ့ေနရာနဲ႕အနီးတစ္၀ိုက္ကလူေတြဆီ ေရာက္ရိွခဲ့တယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕နာမည္ႀကီးပုဂၢိဳလ္ေတြမဟုတ္ေတာ့ အဲ့ဒီလိုမ်ဳိး မႀကံဳဆံုခဲ့ရပါဘူး။ ကားကိုရပ္တန္႕ေစၿပီး ျပဴတင္းေပါက္ကတဆင့္ စာေတြကမ္းေပးဖို႕ ရာဂဏန္းရိွ လူတစ္စုရဲ႕ႏႈတ္ဆက္မႈမ်ဳိး မျဖစ္ခဲ့ၾကပါဘူး။

    ဒီႏွစ္အတြင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႕ခြာခဲ့ၾကတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ ၁၆၀၀ ေလာက္က IDP စခန္းမွာ ဇေ၀ဇ၀ါနဲ႕ ေနေနရစဲပါ။ ေရႊဆိုင္ ပိုင္ရွင္ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦး နဲ႕ ေရႊေရာင္းသူဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ဦး အျငင္းပြားျပႆနာျဖစ္ရာကေန လမ္းအျပင္ဖက္ေရာက္လာၿပီး မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႕က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အေျခအေန အလွည့္အေျပာင္း ျမန္ဆန္လွပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္စီးလာတဲ့ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးကို မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ဆြဲခ်ၿပီး မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္တယ္ဆိုၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ လက္စားေခ်ေသာအားျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕ ေနအိမ္၊ ဆိုင္ခန္းေတြကို မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကကုန္တယ္။ လူေတြကို လိုက္လံဖမ္းဆီးၿပီး မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္တဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္တယ္။ ရဲေတြကေတာ့ ကူညီခြင့္မရိွလို႕လား ကူညီခ်င္စိတ္မရိွလို႕လား မသိဘူး။ အနီးမွာ ရပ္ၾကည့္လ်က္သာ ရိွခဲ့ၾကတယ္။

    ေနရာအႏွံ႕က အိုးအိမ္စြန္႕ခြာထြက္ေျပးရတဲ့သူေတြဟာ ၁၀၀၀၀ ကေန ၁၈၀၀၀ ၾကားမွာရိွၿပီး အနည္းဆံုး ၄၃ ဦး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတယ္။ မိတၳီလာ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ႕အဆိုအရ လက္ရိွ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းေတြမွာ လူ ၄၀၀၀ ေလာက္ ရိွေနေၾကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအတြက္ စခန္း ၃ ခု နဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ စခန္း ၁ ခု စီစဥ္ထားေပးထားေၾကာင္း သိရပါတယ္။

    2(ဓာတ္ပံု  ဗုဒၶဘာသာ၀င္အၾကမ္းဖက္အုပ္စုမ်ား ဖ်က္ဆီးသြားခဲ့ေသာ မိတၳီလာရိွမြတ္စ္လင္မ္ေနအိမ္အပ်က္အစီးပံုအၾကား ထိုင္ေနေသာ လူတစ္ဦး)

    စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚ အံုၾကြေပါက္ကြဲခဲ့တဲ့ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႕လြတ္လပ္မႈဖက္ကို စတင္ကူးေျပာင္းလာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႕ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအၾကား ထိပ္တိုက္ေတြ႕ေစမႈက ျပႆနာတက္လာေစခဲ့တယ္။

    ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေနာက္ပိုင္းကမ္းေျမွာင္ေဒသတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၂ ႏွစ္လယ္ပိုင္းက ေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ျဖစ္ပြားတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက လူနည္းစု၀င္ တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာမ်ားက သူတုိ႕ကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ လက္မခံၾကပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ေတြ နဲ႕ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအၾကား ကာလအတန္ၾကာေအာင္ တင္းမာမႈရိွေနခဲ့ၾကတယ္။ မိတၳီလာက်ေတာ့ လံုး၀ကြဲျပားျခားနားေနၿပီး မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕ဆင္းသက္မႈ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ အျငင္းပြားမႈမရိွသလို သာမန္အေသးအဖြဲေလာက္နဲ႕ ပဋိပကၡျဖစ္ရတဲ့ရာဇ၀င္မ်ဳိးလည္း မရိွခဲ့တာ အမွန္ပါ။ အခုလို ရက္စက္မႈေတြ ပြင့္ထြက္လာလိမ့္မယ္လို႕ ဘယ္တုန္းကမွ် ထင္မထားဘဲ ဗုဒၵဘာသာ၀င္ေတြနဲ႕ သင့္တင့္မွ်တညီညြတ္စြာ အတူေနထိုင္လာခဲ့ေၾကာင္း ေဒသတြင္း မြတ္စ္လင္မ္မ်ားစြာတို႕က ဆိုပါတယ္။

    ဒီေျပာဆိုခ်က္ေတြအမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္နဲ႕ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္သိန္းက အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ကို မိတၳီလာၿမိဳ႕ဗလီေတြထဲက အဖ်က္ဆီးမခံရပဲက်န္ရစ္ေနတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကပါတယ္။ အလားတူ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ အျခား မြတ္စ္လင္မ္မ်ားစြာကလည္း ေျပာျပၾကပါတယ္။ တိုက္ခိုက္မႈမျဖစ္ပြားခင္က မြတ္စ္လင္မ္နဲ႕ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး သင့္ျမတ္ေျပလည္မႈရိွၾကတယ္၊ အတူ သြားလာစားေသာက္စီးပြားလုပ္ေနခဲ့ၾကတာပါတဲ့။ အာဃာတ ေတာက္ေလာင္လာေအာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕အမုန္းတရား သြတ္သြင္းေဟာေျပာေနခ်က္ေတြက ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်စရာပါဘဲ။ ဒီလို အစၥလာမ္ဆန္႕က်င္ေရး အမ်က္သိုမုန္းတီးေရး တရားပြဲမ်ားစြာကို ဖန္တီးေနခဲ့သူကေတာ့ အစြန္းေရာက္ဘုန္းႀကီး အရွင္၀ီရသူ နဲ႕ သူ႕ေနာက္လိုက္ ၉၆၉ အဖြဲ႕သားေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ၉၆၉ ဆိုတာ မ်ားမၾကာေသးတဲ့ကာလတစ္ခုကဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ုဳိးသားေရး၀ါဒီအုပ္စုပါ။

    3

    ( ဓာတ္ပံု  –  မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ ၉၆၉ အဖြဲ႕ဌာနခ်ုဳပ္ျဖစ္ေသာ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္မွ ဦး၀ီရသူ )

    သူ႕ေက်ာင္းတိုက္ကို ေရာက္ခဲ့စဥ္က မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္းေတြကို စတင္ဖန္တီးသူေတြျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႕ေနာက္လိုက္ေတြကေတာ့ မိမိကိုယ္ကိုကာကြယ္သူေတြသာျဖစ္ေၾကာင္း “ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ားစုဟာ ေသြးၾကြသူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီလူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းရင္းဟာ သူတို႕ေတြပဲျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက သည္းညည္းမခံႏိုင္ေတာ့လို႕ သူတို႕ကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဥပေဒနဲ႕စီရင္လိုက္တာပါဘဲ ” ဆိုၿပီး ဦး၀ီရသူက ကၽြန္ေတာ့္ကိုေျပာပါတယ္။

    မြတ္စ္လင္မ္မ်ားက ျမန္မာျပည္ကို ဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္ေနတယ္လို႕ မၾကာခဏေဟာေျပာေနေပမယ့္ “ ဘာသာ အသီးသီးက လူေတြနဲ႕ ညီညြတ္မွ်တစြာေနထိုင္ဖို႕ အားလံုးကိုတိုက္တြန္းေနပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕သင့္ျမတ္ေရးထဲ ေနထိုင္ႏိုင္မယ့္အစီအစဥ္ကို စတင္ခ်မွတ္ေနပါၿပီ ” ဆိုၿပီး ျပႆနာ မွန္သမွ်ကေန ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႕ႀကိဳးစားေနတယ္လို႕ ဦး၀ီရသူက ဆိုပါတယ္။

    မိတၳီလာၿမိဳ႕ခံ တစ္ခ်ဳိ႕က ဦး၀ီရသူရဲ႕စကားကို ပယ္ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ ၉၆၉ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးရဲ႕တရားပြဲၿပီးတဲ့ေနာက္ မိတၳီလာတစ္ခြင္လံုးမွာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးအတြက္ မိႈင္းတိုက္၀ါဒျဖန္႕စာေစာင္ေတြ၊ ဒီဗီဒီေတြကို ပလူပ်ံေအာင္ ျဖန္႕ျဖဴးခဲ့တယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ “ ရခိုင္ျပည္နယ္အၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ပိုင္း ဒီဖက္မွာ အမုန္းမိႈင္းတိုက္ တရားပြဲေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕လုပ္လာၾကတယ္။ ေဒသတြင္း အာဏာပိုင္ေတြကလည္း ဒါကိုရပ္ဆိုင္းေစဖို႕ ဘာဆိုဘာမွ မလုပ္ခဲ့ၾကပါဘူး ”။

    ၿမိဳ႕ခံရဲတပ္ဖြဲ႕ကလည္း မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို စုရံုးခြင့္မျပဳပါဘူး။ “ တကယ္လို႕ သူတို႕အမိန္႕ကို မလိုက္နာယင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္မံျဖစ္ပြားဦးမယ္လို႕ အာဏာပိုင္ေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို အၿမဲတေစ ဖိအားေပးေနပါတယ္ ” လို႕ ေတြ႕ဆံုခဲ့သူတစ္ဦးက ဆက္လက္ရွင္းျပတယ္။ ေဒါသအံုၾကြမႈေတြ ဆံုးခန္းတိုင္သြားေပမယ့္ သူကေတာ့ လံုၿခံဳၿပီလို႕ မခံစားရေသးဘူး၊ ယာယီဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန မိမိေနအိမ္မ်ားကို ျပန္ခြင့္မျပဳဘဲ အာဏာပိုင္ေတြက အေၾကာင္းျပခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိးေပးေနပါတယ္ ဆိုၿပီး ဆိုပါတယ္။

    ၿမိဳ႕ထဲမွာ တင္းမာမႈေတြ ၾကြင္းက်န္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေနနဲ႕ အက်ဥ္းအၾကပ္ထဲရိွေနဆဲဆိုတာေတြ႕ရတယ္။ မိမိတို႕ရဲ႕မိတ္ေဆြေတြ၊ မိသားစု၀င္ေတြကို သတ္ျဖတ္တဲ့ထဲမွာ အိမ္နီးခ်င္းေတြလည္း ပါ၀င္တယ္လို႕ လူမ်ားစြာက ေျပာၾကားၾကတယ္။ “ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုထဲပါ၀င္တဲ့လူတစ္ခ်ဳိ႕ဟာ လွည့္ပတ္သြားလာေနဆဲပါဘဲ။ မိမိခင္ပြန္းကို သတ္ျဖတ္လိုက္သူကို သိခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက သက္ဆိုင္ရာကို တိုင္ၾကားေပမယ့္ အာဏာပိုင္ေတြက လံုး၀ အေရးတယူမလုပ္ၾကပါဘူး ”။

    ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ဆက္ဆံမႈေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႕ လူ႕အခြင့္အေရးသံုးသပ္ခ်က္အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ လေႏွာင္းပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အနာဂတ္ကာလမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ မ်ဳိးတုန္းရွင္းလင္းမႈအပါအ၀င္ အၾကမ္းဖက္မယ့္လကၡဏာအစြန္းအစေတြ ေတြ႕ေနရဆဲျဖစ္တယ္လို႕ ေဖာ္ျပထားတယ္။

    ဘက္လိုက္မ်က္ႏွာလႊဲထားမႈေတြ၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီး တရားရံုးမေရာက္သူေတြ၊ ႏွိပ္စက္မႈမွာ အားေပးအားေျမွာက္လုပ္တဲ့ ရဲ၀န္ထမ္းေတြရိွခဲ့ေၾကာင္း “ ရဲ၀န္ထမ္းေတြဟာ တိုက္ခိုက္မႈတစ္ခ်ဳိ႕အတြင္း တုိက္ရိုက္ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ ရိွခဲ့ၾကတယ္။ က႑ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း တားဆီးမႈမရိွဘဲ ရပ္ၾကည့္ေနခဲ့ၾကတယ္ ” လို႕လည္း အစီရင္ခံစာထဲ ပါရိွေနတယ္။

    ဒီအစီရင္ခံစာကို  Bangkok Foreign Correspondents Club မွာထုတ္ျပန္တဲ့အခါ ေရးသားသူ ဘီလ္ ေဒးဗစ္ (Bill Davis) က “ ခုခ်ိန္မွာ ျပႆနာ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ၿပီျဖစ္ေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္မႈကိုျဖစ္ပြားေစတဲ့ အေျခခံအခ်က္ကေတာ့ က်န္ရိွေနတုန္းပါဘဲ။ အဲ့ဒါက အမုန္းတရားအစဥ္အလာကိုဖန္တီးၿပီး ဆက္လက္ မီးစိမ္းျပဦးမယ့္ အမ်ဳိးအစားျဖစ္ေနပါတယ္ ” လို႕ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

    ေနာက္ဆံုးရ အခ်က္အလက္မ်ားက အဖမ္းခံရသူ ၈၇ ဦးမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၃၈ ဦးသာ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ျပသေနပါတယ္။ “ ဒီစီမံမႈထဲ အမွန္တကယ္ ပါ၀င္ေနသူ အမ်ားစုက လြတ္ေျမာက္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အဖမ္းခံထားရသူေတြက ေနာက္လိုက္ သက္သက္ပါ။ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး ” လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို IDP က မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦး ေျပာျပခဲ့တယ္။

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အံုၾကြလာေအာင္ မႈိင္းတိုက္မႈအတြက္ ကန္႕လန္႕ကာေနာက္ကြယ္က တာ၀န္အရိွဆံုးသူေတြဟာ ဦး၀ီရသူနဲ႕သူ႕ေနာက္လိုက္ေတြသာျဖစ္တယ္လို႕ လက္ခံသူေတြ မ်ားစြာရိွေနၾကတယ္။ တိုင္းျပည္ကို ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းကေနဖယ္ခြာၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဖက္ျပန္လည္တြန္းပို႕လိုတဲ့ အာဏာပိုင္အခ်ဳိ႕က ႀကံေဆာင္မႈျဖစ္တယ္ လို႕လည္း အျမင္ရိွသူေတြ မနည္းလွပါဘူး။ မိတၳီလာရဲ႕ေစ်းကြက္၀င္ဧရိယာထဲက မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ဖယ္ထုတ္ၿပီး ျပန္လည္ ဆုပ္ကိုင္ရယူအျမတ္ထုတ္တယ္လို႕ သံုးသပ္သူေတြလည္း ရိွေနၾကပါတယ္။

    အျမင္ႏွစ္ရပ္လံုးထဲမွာ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြရဲ႕လက္တြဲေဖာ္ ခရိုနီအုပ္စုေတြဆိုတဲ့ စကားလံုးက ၀ိုင္းရံေနပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုေဟာင္းေတြက မိမိတို႕ရဲ႕အာဏာ ဆက္လက္တည္ၿမဲဖို႕ (သို႕တည္းမဟုတ္) စီးပြားေရးတံခါးဖြင့္ခ်ိန္မွာ ပိုမိုၾကြယ္၀လာဖို႕ ခုတံုးလုပ္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ “ ဒီခရိုနီေတြနဲ႕အာဏာပိုင္ေတြဟာ တိုင္ျပည္ကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္ေစခ်င္ၾကတယ္။ ဒီမိတၳီလာအၾကမ္းဖက္မႈႀကီးကို သူတို႕က စံနစ္တက် ႀကိဳတင္ႀကံစည္ ဖန္တီးခဲ့ၾကတာပါ ” ဆိုၿပီး ကုန္သည္တစ္ဦးက ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို ဗလီထဲမွာ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    5

    ( ဓာတ္ပံု  – ဗုဒၶဘာသာ၀င္အၾကမ္းဖက္သမားတို႕မွ ဖ်က္ဆီးခဲ့ေသာ မိတၳီလာရိွ မြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ေနရာတစ္ခု)

    ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးပုည၀ံသ ကလည္း ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ကြယ္မွာ ခရိုနီေတြရိွေၾကာင္း လက္ခံခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေငြေၾကးေလာဘ ဆိုတာထက္ လက္လႊတ္သြားတဲ့စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျပန္လည္အသက္သြင္းလိုတာေၾကာင့္ ဒီလိုလုပ္တာလို႕ သူက အျမင္ရိွတယ္။ ျပည္တြင္း မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ဘယ္ပံုဘယ္နည္း ႏွိပ္စက္ခံရတယ္ဆိုတာကို မေျပာၾကားမီ သူက “ ေျမပိုင္ဆိုင္ေရး နဲ႕ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ျပႆနာေတြ ရိွေနၾကတယ္ ” လို႕ ဆိုပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက မွန္ကန္တဲ့ အေထာက္အထားမျပႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ခုထိ ေျမျပန္မေပးေသးတာကေတာ့ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕ေနရတယ္။ ေနရာေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားအတြက္ အေထာက္အထားဆိုတာ မက်န္ရိွခဲ့ပါဘူး။ (မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈထဲ ပါသြားၿပီေလ)။ ေျမေနရာျပန္ေပးဖို႕ျငင္းဆန္ျခင္းဟာ အကယ္၍ အဲ့ဒါေတြကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ယင္ ျမန္မာအစိုးရေဟာင္း အဖြဲ႕၀င္အမ်ားအျပားကို အႀကီးအက်ယ္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီျပႆနာနဲ႕စပ္လ်ဥ္းၿပီး ဘီလ္ေဒးဗစၥ က “ သူတို႕ကို အိမ္ျပန္ခြင့္မေပးဖို႕ အမိန္႕ေတြေပးထားၾကတယ္။ သူတို႕ဟာ ဒီေျမေတြကို တကယ္ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြျပရမယ္လို႕ ဒီလူေတြက ေျပာတယ္။ ဒီလိုေျပာဆိုတဲ့ ပထမအေၾကာင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမပိုင္ဆိုင္မႈစံနစ္ဆိုတာ မရိွပါဘူး (အားလံုးက ႏိုင္ငံပိုင္ေျမ ျဖစ္တယ္)။ ဒုတိယအခ်က္က အေထာက္အထားျပသႏိုင္ယင္ေတာင္မွ အိမ္ေတြဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရၿပီျဖစ္လို႕ ဘယ္လိုမွ ရယူျပသလို႕မရေတာ့တာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ ” လို႕ေျပာတယ္။ သက္ေသအခ်က္အလက္မရိွတဲ့အတြက္ ဒီသီအိုရီအတိုင္း အေသအခ်ာျဖစ္တယ္လို႕ အတည္ျပဳေျပာၾကားတာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ “ (အဖ်က္ဆီးခံ) ေျမေနရာအမ်ားစုဟာ စီးပြားေရး နဲ႕ ကုန္ကူးသန္းမႈမွာ အေရးပါတဲ့ လမ္းမႀကီး တစ္ေလွ်ာက္ေပၚ တည္ရိွေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရးလက္၀ါးႀကီးအုပ္လိုသူေတြအဖို႕ ဒီေျမေတြကို လိုခ်င္ေနတာအမွန္ပါဘဲ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ နဲ႕ ကရင္ျပည္နယ္လို ျမန္မာျပည္ အျခားေဒသမ်ားမွာလည္း အာဏာပိုင္ေတြက အဓမၼေျမသိမ္းတဲ့ အလားတူအေျခအေနမ်ဳိး ရိွေနပါတယ္ ” ဆိုၿပီး ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုသြားခဲ့တယ္။

    ဗလီထဲမွာ ေတြ႕ဆံုေျပာဆိုမႈၿပီးစီးတဲ့ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ အၾကမ္းဖက္အပ်က္အစီးျမင္ကြင္းေတြကို ၾကည့္ရႈဖို႕ လမ္းသလားခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕အခ်ဳိ႕အစိပ္အပိုင္းဟာ ေလေၾကာင္းစစ္ဆင္ေရးခံထားရသလိုမ်ဳိးနဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္ တူေနပါတယ္။ ေလလြင့္သူေတြကလည္း အပ်က္အစီးပံုထဲက ပစၥည္းေကာင္းေတြကို ရွာေဖြတူးဆြေနၾကတယ္။ မီးကၽြမ္းၿပိဳလဲေနတဲ့ အိမ္၀င္းတစ္ခုထဲမွာေတာ့ ဆိတ္ေက်ာင္းသားနဲ႕ဆိတ္အုပ္ေတြက သြားလာက်က္စားေနၾကတယ္။ အဲ့ဒီေနရာဟာ တစ္ခ်ိန္တုန္းက ေတာက္ေျပာင္ခမ္းနားတဲ့ စားေသာက္ခန္းတစ္ခု ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ခဲ့မွာပါဘဲ။ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ……….။

    6

    ( ဓာတ္ပံု  – အဖ်က္ဆီးခံမြတ္စ္လင္မ္အိမ္မ်ား၌ သြားလာက်က္စားေနသည့္ ဆိတ္မ်ား)

    ေန႕လည္စာစားၿပီးအခိုက္အတန္႕မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕အတြက္စီစဥ္သူက အရပ္သားအသြင္ေဆာင္ထားတဲ့ ရဲေထာက္လွမ္းေရးအရာရိွတစ္ေယာက္ကို ၫႊန္ျပပါတယ္။ အဲ့ဒီလူဟာ ၿမိဳ႕လယ္နဲ႕အတန္ငယ္ လွမ္းတဲ့ေနရာတစ္ခုမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းက လူတစ္ခ်ဳိ႕နဲ႕ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေမးျမန္းတာကို ေနာက္ေယာင္ခံ လိုက္ခဲ့တဲ့သူပါ။ အိမ္တစ္အိမ္မွာ IDP  ကလူတစ္ခ်ဳိ႕ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕နဲ႕ေတြ႕ဆံုစကားေျပာဖို႕ ေခၚထုတ္လာခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ၾကမယ့္အိမ္ထဲကို စီစဥ္သူက အဲ့ဒီသူကို ၀င္ေရာက္ေစခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အဲ့ဒီလူနဲ႕အေပးအယူ တစ္ခုလုပ္ခဲ့တယ္။ သူက လက္ႏွစ္ဖက္လံုးသံုးၿပီး အင္ဒရူးက လက္တစ္ဖက္ထဲနဲ႕ လက္ေမာင္းလွဲအားၿပိဳင္လို႕ သူႏိုင္ယင္ အထဲမွာေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႕ အင္ဒရူးကႏိုင္သြားခဲ့ယင္ သူက ထြက္ခြာသြားေပးရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ေပါ့။ ဆယ္မိနစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ၾကာလြန္ သြားတဲ့ေနာက္ အဲ့ဒီလူက မအီမလည္ေအာင့္သက္သက္နဲ႕ ထြက္ခြာသြားရတယ္ေလ။

    သူက အေနာက္တိုင္းဂ်ာနယ္လစ္ႏွစ္ဦးကို ကိုင္တြယ္ဖို႕၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈလုပ္ဖို႕အေနအထား မရိွခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕အင္တာဗ်ဴးအေၾကာင္းအရာ နဲ႕ စီစဥ္သူကိုေတာ့ ဒီလို သေဘာထားခ်င္မွ ထားပါလိမ့္မယ္။ “ျမန္မာ့ေႏြဦး” လုိ႕ဆိုရမယ့္အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေနေသာ္လည္း၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးကို လႊတ္ေပးမယ္လို႕ တစိုက္မတ္မတ္ဆိုေနေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မြတ္စ္လင္မ္ေတြ၊ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူအေပါင္းက အေနာက္တိုင္း ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားနဲ႕ေတြ႕ဆံုေျပာဆိုမႈအေပၚ ရဲေထာက္လွမ္းေရးနဲ႕သတင္းေပးေတြဖက္က ေရွ႕ဆက္ဒုကၡေပးလာမွာကို စိုးရိမ္မႈ ရိွေနတယ္လို႕ ေျပာျပၾကပါတယ္။

    ဇူလုိင္လတုန္းက အာဏာပိုင္ေတြကို ေထာက္ျပေျပာဆိုေလ့ရိွတဲ့ လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသားႀကီးတစ္ဦးကို အေရးယူၿပီးေထာင္ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ က်န္းမာေရးလည္း မေကာင္းသလို ေဆးကုသမႈခံယူခြင့္လည္း ေကာင္းေကာင္းမရခဲ့ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းက ယာယီတဲေတြကို ၿဖိဳလွဲေနတဲ့ ရဲ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ဓာတ္ပံုကို ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚတင္လိုက္တဲ့ လူမႈလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးဟာလည္း ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္အတြင္း အဖမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။

    7

    ( ဓာတ္ပံု  – ကၽြႏ္ုပ္တို႕အား ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္ခဲ့သည့္ ေထာက္လွမ္းေရးရဲအရာရွိ )

    ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ဆံုခဲ့တဲ့ IDP စခန္းထဲကလူအားလံုးဟာ အၾကမ္းဖက္မႈစတင္စဥ္ကတည္းႀကံဳေတြ႕ရမႈကို ေျပာျပခဲ့တာ ထပ္တူထပ္မွ်ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားနဲ႕ ကာလရွည္ၾကာစြာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အတူေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ တင္းမာမႈေတြ တျဖည္းျဖည္းျမွင့္တက္လာမႈကိုလည္း သတိထားမိခဲ့ၾကတယ္။ မိမိအိမ္ကို မီးတင္ရိႈ႕ခံလိုက္ရတဲ့ အၿငိမ္းစားရဲအရာရိွတစ္ဦးက “ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ဘာမွမက်ဴးလြန္ခဲ့ပဲနဲ႕ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္ပ်က္ရတယ္ဆိုတာ မသိရပါဘူး ” လို႕ ေျပာပါတယ္။ မိမိရပ္ကြက္ထဲက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို မိမိကိုယ္တိုင္ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေမြးေပးတဲ့အထိ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ခဲ့ၾကတာပါလို႕ ေနာက္တစ္ဦးကလည္း ဆိုျပန္တယ္။

    တိုက္ခိုက္မႈအတြက္ သူတို႕အားလံုး အျပစ္တင္တာကေတာ့ ဦး၀ီရသူ ပါဘဲ။ စစ္တပ္နဲ႕အာဏာပိုင္ေတြ ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈရိွတယ္လို႕လည္း ေျပာၾကတယ္။ “ တစ္ခ်ိန္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၿငိမ္းခ်မ္းသင့္ျမတ္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စံနစ္တက်ႀကံစည္ထားတဲ့ အမုန္းမီးေမႊးမႈ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ လူေတြၾကားထဲ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း စိမ့္၀င္သြားခဲ့တာပါဘဲ ” လို႕ တစ္ဦးေသာသူက ရွင္းျပခဲ့တယ္။

    လူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ အယံုအၾကည္ကင္းမဲ့သြားခဲ့ပါၿပီ။ မိမိတို႕လံုၿခံဳမႈကိုအာမခံေပးတဲ့ မူ၀ါဒတစ္ခုကို အစိုးရဖက္က ျပဳလုပ္ဖို႕လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ အခုလက္ရိွအခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႕အဖို႕ IDP စခန္းထဲကေန ထြက္ခြာႏိုင္ဖို႕က အေရးအႀကီးဆံုးျဖစ္ေနပါတယ္။

    8

    ( ဓာတ္ပံု  – ခရိုင္အားကစားကြင္းထဲရိွ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းအျဖစ္ျပဳလုပ္ထားေသာအားကစားရံု )

    ကၽြန္ေတာ္တို႕ ပထမဆံုးသြားေရာက္ခဲ့တဲ့စခန္းက ခရိုင္အားကစားကြင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေသးငယ္တဲ့အားကစားရံုထဲမွာ လူ ၆၀၀ ေက်ာ္ ျပြတ္သိပ္ၿပီးေနေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႕ကစၿပီး ဒီပံုစံနဲ႕ ေနထိုင္လာခဲ့တာ ငါးလ ရိွပါၿပီ။ သီးျခားအကန္႕မရိွဘဲ ၾကမ္းျပင္ေပၚျဖစ္သလို ဖ်ာေတြ၊ ေစာင္ေတြခင္းၿပီး အ၀တ္အိတ္နဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ နံေဘးမွာကိုယ္စီခ်ထားလို႕ ေနအိမ္သဖြယ္ ေနထိုင္ေနရတာပါ။ လူႏွစ္ေယာက္ ပခံုးခ်င္းယွဥ္ျဖတ္ေလွ်ာက္လို႕မရတဲ့အထိ ၾကမ္းျပင္တစ္ေၾကာ လူေတြျပည့္က်ပ္ေနပါတယ္။ မိမိရဲ႕ဖ်ာတစ္ခ်ပ္စာေနရာမွာ သူ႕မိသားစု ၇ ဦးေနထိုင္ေနရတယ္လို႕ လူတစ္ဦးက ေျပာျပတယ္။

    မိမိတို႕ရဲ႕အနာဂတ္ ဘာျဖစ္လာမလဲ၊ ဘာကိုေရြးခ်ယ္ရမလဲဆိုတာ ဘယ္သူမွ ေသေသခ်ာခ်ာ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ဒီမွာမလြတ္လပ္ဘူး၊ ကိုယ့္အိမ္ကိုယ္ျပန္မွျဖစ္မယ္၊ ေနာက္တစ္ေန႕ျပန္ခြင့္ရတာနဲ႕ထြက္ခြာမယ္ စသျဖင့္ ကိုယ္စီ ဆိုေနၾကပါတယ္။

    အခ်ဳိ႕က်ေတာ့ လမ္းျပင္ေရာက္ယင္ လံုၿခံဳမႈ မရိွဘူးလို႕ ဆိုၾကျပန္တယ္။ “ ကၽြန္မတို႕ဆီမွာ အနာဂတ္ မရိွေတာ့လို႕ အိမ္ကိုလည္း မျပန္ခ်င္ေတာ့ဘူး ” ဆိုၿပီး ေနအိမ္တစ္ခုလံုး မီးထဲပါသြားတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက ေျပာဆိုပါတယ္။

    ကၽြန္ေတာ္တို႕ေရာက္ဖူးတဲ့ ျမန္မာျပည္အျခားေဒသက IDP စခန္းေတြနဲ႕မတူပဲ မိတၳီလာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕သြားတဲ့ေနရာတိုင္း ရဲတစ္စုက လိုက္ေနခဲ့ၾကတယ္။ အခ်ဳိ႕က ယူနီေဖာင္းနဲ႕၊ တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ့ အရပ္၀တ္နဲ႕ျဖစ္တယ္။ ရဲအရာရိွတစ္ဦးေရွ႕မွာျဖစ္ေစ၊ စကား၀ိုင္းထဲ သူ၀င္ပါတဲ့အခါျဖစ္ေစ ေမးျမန္းေျပာဆိုမႈေတြကို ခက္ခဲသြားေစပါတယ္။ အဲ့လို၀င္စြက္လိုက္ယင္ ေရွ႕ဆက္တိုးဖို႕ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး။

    အားကစားရံုအျပင္ဖက္မွာ ၀ါးတဲထိုးၿပီး ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြလည္းရိွၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က ခ်က္ျပဳတ္ေနၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က ဆိုင္ငယ္ေလးေတြခင္းၿပီး သြားေရစာနဲ႕ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကို ေရာင္းခ်ေနၾကတယ္။ အဲ့ဒါက ေဘာလံုးကြင္းထဲမွာပါ။ တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ အမိုးမိုးဖို႕ ကြန္ကရစ္တိုင္သံုးမယ့္အထိ စိတ္ကူးေနၾကတယ္။

    9

    ( ဓာတ္ပံု  – ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းတစ္ခု၏ျပင္ပမွ ရဲအရာရိွမ်ား )

    ခရိုင္အားကစားကြင္းကေနထြက္ခြာလာၿပီးတဲ့ေနာက္ ၿမိဳ႕ထဲနဲ႕နီးတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုကို ၀င္ပါတယ္။ အဲ့ဒီကအေျခအေနေတြကလည္း သိပ္ၿပီးမထူးျခားပါဘူး။ ေမွာင္ပိန္းညစ္ပတ္တဲ့တဲေတြထဲမွာ လူေတြ ေနေနၾကရတယ္။ အဲ့ဒီမွာေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြ သိပ္မရိွၾကပါဘူး။

    ကင္တားနား သြားေရာက္ဖို႕ရည္ရြယ္ထားတဲ့ ေနာက္ထပ္စခန္းတစ္ခုကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ေရာက္ျပန္တယ္။ ဒုကၡသည္စခန္း လုပ္ထားတဲ့ ေရေပးေ၀ေရးစက္ရံုတစ္ခုပါ။ အျပင္ဖက္မွာ လူတစ္ခ်ဳိ႕ ၀ိုင္းဖြဲ႕ထိုင္ေနၾကတယ္။ ထင္းေခြသူေတြ ေခြၾက၊ ျခင္းလံုးခတ္သူေတြ ခတ္ၾကနဲ႕ေပါ့။ ၀ါးတဲမ်ားနဲ႕ တစ္ထပ္တိုက္အေဆာက္အဦထဲမွာ မိသားစုတစ္စုအတြက္ ၁၀ ေပ ပတ္လည္ကန္႕သတ္ေနရာခ်ထားေပးတယ္။ ဒီစခန္းက အေျခအေနေတာ္ေတာ္ေကာင္းပံုရပါတယ္။

    ဒီလုိစခန္းမ်ဳိးထဲမွာေတာင္ ရဲနဲ႕ေထာက္လွမ္းေရးအရာရိွေတြက အခ်င္းခ်င္းရယ္ေမာစကားဆိုယင္း ကၽြန္ေတာ္တို႕ေနာက္ကို ထပ္ၾကပ္မကြာ လိုက္ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ဖို႕ႀကိဳးပမ္းခ်က္အမ်ားစုက သဲထဲေရသြန္ျဖစ္သြားရတယ္ေလ။ ေျခာက္ေသြ႕ပူျပင္းတဲ့ဒဏ္၊ ဖရိုဖရဲ၀န္းက်င္အေျခအေနေတြ၊ စခန္းပတ္လည္က လံုၿခံဳေရးအေစာင့္ေတြေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ပ်ဳိ႕အန္ခ်င္သလို ခံစားလာခဲ့ရပါတယ္။ အက်ဥ္းသေဘာေလာက္သာ ေလွ်ာက္ၾကည့္ၿပီး ရဲအေစာင့္ေတြကို ေကာင္းမြန္စြာ ႏႈတ္ဆက္ထြက္ခြာလာၾကပါတယ္။

    10

    ( ဓာတ္ပံု – ေရေပးစက္ရံုစခန္းပတ္လည္မွ ကၽြႏ္ုပ္တို႕ေနာက္လိုက္ေနသည့္ လံုၿခံဳေရးအုပ္စု၀င္မ်ား )

    ဒုကၡသည္ေတြကို ဘယ္ေန႕ဘယ္ရက္မွာအိမ္ျပန္ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုတာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြက တပ္အပ္ေသခ်ာ မေျပာၾကပါဘူး။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား ရင္ၾကားေစ့ေရးအစီအစဥ္ျပဳလုပ္ေပးမယ့္လမ္းလည္း မျမင္ရဘူး။ ေနာက္ထပ္အၾကမ္းဖက္လာႏိုင္ေခ်ရိွတဲ့အရာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ မူ၀ါဒစံနစ္တစ္ရပ္ကိုပင္ မခ်မွတ္ထားတာလည္း ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။

    မိတၳီလာအၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈနဲ႕ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကင္တားနားက “ အနီးအနားမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရိွေနပါလ်က္ အကာအကြယ္မဲ့ေနရတဲ့ ဒီအျဖစ္ကိုႀကံဳေတြ႕လိုက္ရတဲ့အခါ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႕မႈကို ခံစားလိုက္ရတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့မတ္လ အၾကမ္းဖက္မႈႀကီးအတြင္း လူရမ္းကားအုပ္စုေတြက လူ ၄၃ ဦးကို ေသတဲ့အထိ ရိုက္ႏွက္၊ ထိုးခုတ္၊ မီးရိႈ႕ေနပါလ်က္ ရဲေတြက ေစာင့္ဆိုင္းရပ္ၾကည့္ေနခ်ိန္မွာ ၿမိဳ႕ခံလူေတြရဲ႕ေသာကေ၀ဒနာကို ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ဒီအျဖစ္က ကိုယ္ခ်င္းစာနားလည္မႈ ျဖစ္သြားေစပါတယ္ ” လို႕ ေဖာ္ထုတ္ေျပာၾကားခဲ့ပါၿပီ။

    ကုလသမဂၢသံတမန္တစ္ဦးကိုပင္လွ်င္ အာဏာပိုင္ေတြက မကာကြယ္ႏိုင္ဘူး ဒါမွမဟုတ္ ကာကြယ္ေပးလိုစိတ္မရိွဘူး ျဖစ္ေနတဲ့အခါ မိတၳီလာက မြတ္စ္လင္မ္ေတြအတြက္ အနာဂတ္အလားအလာေကာင္းဖို႕ မျမင္ေတာ့ပါဘူးဗ်ာ။

    ( International Centre For Journalists ထံသို႕ Danny Gold ၏  Spending time with the displace muslims of Myanmar ေခါင္းစဥ္ျဖင့္တင္ျပခ်က္ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္ )

    Photos Credit: Andrew Stanbridge

  • ရခုိင္အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ားတြင္ သတင္းသြားေရာက္ယူခဲ့သည့္ အေမရိကန္ဂ်ာနယ္လစ္ႏွစ္ဦးအား ျမန္မာအစိုးရ နာမည္ပ်က္စာရင္းသြင္း

    ရခုိင္အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ားတြင္ သတင္းသြားေရာက္ယူခဲ့သည့္ အေမရိကန္ဂ်ာနယ္လစ္ႏွစ္ဦးအား ျမန္မာအစိုးရ နာမည္ပ်က္စာရင္းသြင္း

    M-Media
    ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္၊ ၂၀၁၃
    www.dvb.no

    ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မွဳမွ ဗြီဒီယိုအပိုင္းအစတစ္ခု အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့ပါသည္။ ထိုဗီြဒီယို ကို ႏိုင္ငံျခား သား သတင္းေထာက္မ်ားက ခဲရာခက္ဆစ္ ရိုက္ကူးထားပံုေပၚေနၿပီး လူအုပ္ၾကီးက ၄င္းတို႔အား ရန္မူပံုမ်ားပါ ပါ၀င္ေနပါသည္။

    ႏုိင္ငံျခားသား သတင္းေထာက္မ်ားက ဗလီအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္ကို အဓမၼေမာင္းထုတ္ရံုမက အမ်ိဳးသားတစ္ဦးက ႏိုင္ငံျခားသူ အမ်ိဳးသမီးအား မဖြယ္မရာ ျပဳလုပ္ျပခဲ့ရံုမက (၀.၄၁ မိနစ္) ရဲ၀န္ထမ္းကလည္း ရိုက္သတ္ပစ္လိုက္မယ္ ဟု ျခိမ္းေျခာက္ေျပာေနခဲ့ပါသည္။ (၁.၃၂ မိနစ္)

    ထိုေနရာသည္ ဗလီအေဆာက္အဦျဖစ္ေသာ္လည္း ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္ကိုသာ ေတြ႔ရၿပီး ဗလီထဲသို႔ အ၀င္မခံသည့္အခ်က္မွာ မည္သည္ေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ကိုမူ ကြဲျပားစြာ မသိရွိရေသာ္လည္း အာဏာ ပိုင္မ်ားကမူ ကန္႔သတ္နယ္ေျမဟု ဆုိပါသည္။

    ယခုကဲ့သို႔ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို အရင္းတည္ကာ ႏုိင္ငံႏွင့္အ၀ွမ္း မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား တအံုေႏြးေႏြးရွိေနစဥ္ ျမန္မာအစိုးရက ထိုဗီြဒီယိုအား ကိုယ္တိုင္ရိုက္ကူးခဲ့သည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ဂ်ာနယ္လစ္ႏွစ္ဦးကို အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းလိုက္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

    ထိုအေၾကာင္းနွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေသးစိတ္ကို DVB အဂၤလိပ္ပိုင္းက “Burma blacklists two US-based reporters for covering Rohingya crisis” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ တင္ျပထားပါသည္။

    အမ္-မီဒီယာပရိသတ္ၾကီး ျမန္မာဘာသာျပန္အား ရွဳစားႏိုင္ပါၿပီ။
    ==================================================================

     

    Download လုပ္ျပီးၾကည့္လိုသူမ်ားအတြက္
    File Size= 17.6 MB
    Google Doc =>http://goo.gl/UiKEOO

    ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းဆဲခံေနရမွဳမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ ရခုိင္ကို သြားေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္ဂ်ာနယ္လစ္ႏွစ္ေယာက္ကို ျမန္မာအစိုးရက အမည္ပ်က္ စာရင္းသြင္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

    သူတို႔က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျပႆနာေတြျဖစ္ေနတုန္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ယခုလ၊ ၾသဂုတ္လဆန္းပိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္ထဲျပန္၀င္ဖို႔ ၾကိဳးစားရာ မွာေတာ့ ၀ါရွင္တန္ျမန္မာသံရံုးက သူတို႔ကို ဗီဇာထုတ္ေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးကေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ဓါတ္ပံုေထာက္ လွမ္းေရးေအဂ်င္စီ တစ္ခုရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြပါ။

    ျမန္မာသံရံုးတာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦးဟာ Lux Capio Photography Agency ျဖစ္ၿပီး မတ္ရိန္းနဲ႔ အာလီယာ မဟ္ဘူးဘ္တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳေျပာၾကားပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေပးရာမွာေတာ့ သူတို႔ေတြက ျပီးခဲ့တဲ့တေခါက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေရာက္ခဲ့စဥ္ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ထားတဲ့ မြတ္စလင္ဧရိယာကို ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးအေနနဲ႔ လာမယ့္ႏွစ္မွာ ဗီဇာရဖို႔ ထပ္ၾကိဳးစားႏိုင္ ပါတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

    ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း သူတို႔ႏွစ္ဦး ရခုိင္ကိုေရာက္ခဲ့ေတာ့ ေဒါသပုန္ထေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခုိင္ေတြက သူတို႔ကိုအုပ္စုလိုက္ ၀ိုင္း၀န္းရန္မူခဲ့ၾကတာပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က စစ္ေတြျမိဳ႕စြန္ ေအာင္မဂၤလာမွာရွိတဲ့ ဗလီထဲကို ၀င္ေရာက္ခဲ့လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ သူတို႔ကို လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြက ထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္ကို ျပန္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ သူတို႔ေနာက္က စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ တေကာက္ေကာက္ လိုက္ေနတယ္လို႔ သူတို႔က ဆိုပါတယ္။

    သူတို႔ႏွစ္ဦးက တိုးရစ္ဗီဇာကိုင္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားလာေရး၀န္ၾကီးဌာနက သူတို႔ကို စစ္ေတြျမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဘယ္ေနရာ ကိုမဆို သြားလာခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာင္မဂၤလာကို၀င္ေတာ့ ရဲေတြက သူတို႔ကို တားဆီးခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေနာက္သူ တို႔က အနီးအပါးမွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခုိင္ေတြ ေနရာယူထားတဲ့ ဗလီထဲကို ၀င္တဲ့အခါ ဆိုးသြမ္းလူအုပ္က သူတို႔နားကို ၀ိုင္း၀န္း ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့ပါတယ္။

    “ေနရာတိုင္းက လူေတြ ေရာက္လာတယ္။ အာလီယာကို အဲဒီထဲက လူတစ္ေယာက္က ခႏၶာကိုယ္ ေအာက္ပိုင္းကို ျပျပီး မဖြယ္မရာလုပ္ျပခဲ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေက်ာဘက္ကေန ဓါတ္ပံုမွတ္တမ္းေတြ ရိုက္ယူေနၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ကင္မရာကိုလည္း လုယူဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။” လို႔ ရိန္းက ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

    သူတို႔ႏွစ္ဦး ရိုက္ယူခဲ့တဲ့ဗီြဒီယိုဖိုင္ကေတာ့ အင္တာနက္မွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းမွာ ရဲေတြက သူတို႔ကို ေသနတ္တျပျပ လုပ္ျပီး ျခိမ္းေျခာက္ေန တာေတြလညး္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ရခုိင္ေတြကေတာ့ ကင္မရာကိုလုဖို႔ ၾကိဳးစားေနပါတယ္။ အရပ္၀တ္နဲ႔ လူတစ္ေယာက္ကေတာ့ သူ႔ကို္ယ္သူ ခ်ဲမင္း(Chairman) လို႔ဆိုျပီး ဗလီထဲကေန သူတို႔ကို ေမာင္းထုတ္ၿပီးေတာ့ ပတ္စ္ပို႔ေပးဖို႔လည္း ေအာ္ေငါက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

    အဲလိုျဖစ္ေနစဥ္ သူတို႔ႏွစ္ဦးက ရဲစခန္းကို သြားဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာေၾကာင့္ ရဲစခန္းကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ရဲေတြက သူတို႔ပတ္စ္ပို႔ကို နာရီေပါင္းမ်ားစြာ သိမ္းဆည္းထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေနာက္ေန႔မနက္အေစာဆံုးေလယာဥ္နဲ႔ ရန္ကုန္ကို ျပန္ပို႔ခဲ့တာပါ။ သူတို႔က ဘာေၾကာင့္ဒီလိုလုပ္ရတာလဲလို႔ အထပ္ထပ္အခါခါေမးတဲ့အခါ ကန္႔သတ္ဇုန္ထဲ ၀င္ေရာက္တာေၾကာင့္လို႔ ရဲေတြက အေျဖေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

    “ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ရန္ကုန္၀င္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေနာက္က လူ ၄ေယာက္ကေန ၆ ေယာက္ေလာက္ထိ ဘယ္ေနရာသြားသြား လိုက္ေနတယ္။ ကားႏွစ္စင္းကို ထရိတ္ဒါးေဟာ္တယ္ ေရွ႕မွာ ရပ္ထားတယ္၊ လူေတြက ေဟာ္တယ္ထဲက ဧည့္သည္ေဆာင္မွာထုိင္ေနျပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ကို ေစာင့္ေနၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေတြ႔ဆံုစကားေျပာမယ့္ ဘယ္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မဆိုမွာ အႏၱရာယ္ျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ ယူဆတာေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း ျပန္ဖုိ႔ ေလယာဥ္လက္မွတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။” လို႔ ရိန္းက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ထံုးစံအတုိင္း ဥပေဒေတြ ခ်ျပျပီး နုိင္ငံတကာက ျပစ္တင္ေ၀ဖန္တာေတြကို အကာအကြယ္ယူပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးက ဂ်ာနယ္လစ္ဗီဇာ မပါဘဲ ကန္႔သတ္နယ္ေျမထဲ၀င္ တယ္လို႔ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာေၾကာင္း ဒီဗီြဘီအဂၤလိပ္ပိုင္းက တင္ျပပါတယ္။

    ဒီဗီြဘီအဂၤလိပ္ပိုင္းကေတာ့ မီဒီယာပီပီ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကိုလည္း ဆက္သြယ္ေမးျမန္းသလို ရိုဟင္ဂ်ာ ဂ်ာနယ္လစ္ျဖစ္တဲ့ ကိုေအာင္၀င္း ကိုလည္း ေမးျမန္း ခဲ့ပါတယ္။ ကိုေအာင္၀င္းက ေအာင္မဂၤလာကိုသြားခ်င္တဲ့ အဲဒီအေမရိကန္ ဂ်ာနယ္လစ္ႏွစ္ဦးကို ရဲေတြက တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့ တယ္လုိ႔ အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေအာင္မဂၤလာမွာေတာ့ ႏို္င္ငံတကာ အေထာက္အပံ့ေတြနဲ႔ ကူညီေရးေတြ ၀င္ခြင့္မရွိတဲ့ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ စခန္းရွိပါတယ္။

    “ခင္ဗ်ားတို႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရဆီကေန ပါမစ္ယူရလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္ခင္ဗ်ားတို႔ (ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား) ကို အိုင္ဒီပီစခန္းပတ္လည္ေနရာေတြ ကို ေခၚ သြားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာင္မဂၤလာကိုေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြက သြားခြင့္မျပဳဘူး” လို႔ ကိုေအာင္၀င္းက ရွင္းျပပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို အဲဒီလိုေထာက္လွမ္းတဲ့လုပ္ရပ္ေတြဟာ အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္က လုပ္ရပ္ေတြျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ အဲဒီလုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အလူးအလဲခံခဲ့ရတာေတြံ လူမသိသူမသိျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း ဆုိပါတယ္။

    ရိန္းနဲ႔ မဟ္ဘူးဘ္ကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရတာကို မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ ၾကိဳးစားတာေၾကာင့္ ကာယိေျႏၵပ်က္ျပားေအာင္ အေႏွာင့္အယွက္ေပးခံခဲ့ရတာဟာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ သူတို႔မွာ အေတြ႕႔အၾကံဳရွိေနျပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာအစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို တရားမ၀င္ခုိး၀င္သူေတြလို႔ ဆိုျပီး အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြကိုေတာင္ ျငင္းပယ္ထားေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦးကို ရခုိင္ရဲေတြက ပိတ္ေႏွာင္ထားတာမ်ိဳး အၾကိမ္ၾကိမ္လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ရခုိင္ေဒသခံေတြက အာလီယာကို မီးရွိဳ႕သတ္ျပစ္မယ္လို႔ ျခိမ္းေျခာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အာလီယာကေတာ့ ပါကစၥတန္လူမ်ိဳး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဂ်ာနယ္လစ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။

    အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ရိန္းကေတာ့ စစ္ေတြအေရွ႕ေျမာက္ဘက္က ေျမာက္ဦးကိုေရာက္ေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦး ရုပ္ရွင္၀င္ၾကည့္တဲ့အေတြ႔အၾကံဳကို ေျပာျပပါတယ္။ သူက အဲဒီအေတြ႔အၾကံဳကို Third Reich ေခၚ နာဇီဂ်ာမနီလုပ္ရပ္နဲ႔ အလားတူျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦး ရုပ္ရွင္ရံုထဲ၀င္ေတာ့ ရုပ္ရွင္မစခင္ ေရွးေဟာင္း မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ထက္သန္ေရး ႏုိင္ငံေတာ္သီခ်င္း စလာပါတယ္၊ ဖန္သားျပင္မွာေတာ့ ရခုိင္စာသားေတြျပည့္လို႔ေနပါတယ္။

    ဒါနဲ႔ သူတို႔က ေဘးကလူကို ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့အခါ သူက – “အဲဒီစာသားေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အိမ္ေတြကို ဘယ္လိုမီးရွိဳ႕တယ္၊ လူေတြကို ဘယ္လိုသတ္ တယ္ဆိုတာ ေရးထားတာ” လို႔ ေျပာျပပါတယ္တဲ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရိန္းက သူ႔ရဲ႕ကင္မရာကို ထုတ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ပဲ ဖန္သားျပင္က ၁၉၈၀ ျပည့္ လြန္ႏွစ္ေတြ မွာ ရိုက္ကူး ခဲ့တဲ့ ရုပ္ျမင္သံၾကားဇတ္လမ္းတြဲေတြဆီ ခ်က္ခ်င္း ေျပာင္းသြားတယ္။ ျပီးေတာ့ မန္ေနဂ်ာက သူတို႔ကို ေမာင္းထုတ္ခဲ့တယ္။

    “ဒါမ်ိဳး ၀ါဒျဖန္႔တာက အရွိန္ျပင္းျပင္းနဲ႔ အဆိုးဆံုးအေျခအေနကို ေရာက္ေနျပီ” လို႔ ရိန္းကဆိုပါတယ္။

    ျမန္မာအစိုးရက ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးမွဳေတြ ခံေနရပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ မီဒီယာထိန္းခ်ဳပ္မွဳ ေလ်ာ့ခ်တာေတြ၊ အာဏာရွင္ အစိုးရလက္ထက္ အမည္ပ်က္စာရင္း သြင္းခံရသူေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ အမည္ပ်က္စာရင္းထဲ မွာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ လည္း ပါေနတာေၾကာင့္ အဲဒီဂ်ာနယ္လစ္ေတြအတြက္ေတာ့ အမည္ပ်က္စာရင္း ဆိုတာ ေထာင္ဘားတန္းေတြ လို ျမန္မာျပည္ထဲ၀င္ဖို႔ကာထားတဲ့ အကာအရံေတြပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း ေလ့လာသူေတြက အဲဒီအမည္ပ်က္စာရင္းထဲမွာ လူေပါင္း ၄၀၀၀ ေလာက္ က်န္ေနေသးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ၊ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးကလည္း အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္လုပ္ရွားမွဳေတြမွာ လိုက္လံသတင္းယူၾကသူမ်ားကို ေထာက္လွမ္းေစာင့္ၾကည့္ေနၾက ဆဲျဖစ္ပါတယ္။

  • ယေန႔ စစ္ေတြတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ ရဲမ်ား ပဋိပကၡျဖစ္၊ ရဲမ်ား ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး ရိုဟင္ဂ်ာ ငါးဦးေသဆံုး

    ယေန႔ စစ္ေတြတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ ရဲမ်ား ပဋိပကၡျဖစ္၊ ရဲမ်ား ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး ရိုဟင္ဂ်ာ ငါးဦးေသဆံုး

    ၾသဂုတ္လ-၉၊ ၂၀၁၃
    သတင္းအခ်က္အလက္ – ျမန္မာတိုင္းမ္စ္၊ ဧရာ၀တီ၊ RB News ႏွင့္ M-Media သတင္းဌာန

    သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ရဲလံုထိန္းမ်ားအၾကား အေျခအေနတင္းမားေနေၾကာင္း သိရသည္။ ရဲလံုထိန္းတို႔က ငါးဖမ္းသမားတစ္ေယာက္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ရိုက္ႏွက္ရာမွ စတင္ျပီး ေနာက္ဆက္တြဲ အခင္းမ်ားဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ အနည္းဆံုး လူငါးဦးေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

    အုန္းေတာၾကီးေက်းရြာမွ ငါးဖမ္းသမားႏွစ္ဦးကို ရဲမ်ားက ရိုက္နွက္ခဲ့ရာ တစ္ဦးမွာ နံပါတ္တုတ္ျဖင့္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး က်န္တစ္ဦးမွာ ဒဏ္ရာအျပင္းအထန္ ရရွိခဲ့သည္။ အုန္းေတာၾကီးရြာတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းတည္ရွိျပီး အခင္းျဖစ္ပြားခ်ိန္၌ စခန္းတြင္ မြတ္စလင္တို႔၏ ၀ါကြ်တ္အီးဒ္ပြဲေတာ္ ဆင္ႏႊဲေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။

    ငါးဖမ္းသမားမ်ားအား တိုက္ခိုက္ခံရမွဳသတင္း ဒုကၡသည္စခန္းသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာသျဖင့္ စခန္းမွ ေဒါသထြက္ေနေသာ လူအခ်ိဳ႕စုေ၀းျပီး နံနက္ ၁၁ နာရီေက်ာ္တြင္ ရဲစခန္းကို သြားေရာက္ မီးရွိဳ႕ခဲ့ၾကဟု သတင္းမ်ားတြင္ ထုတ္ျပခဲ့သည္။ သတင္းမ်အားအရ လ့ ရဲမ်ားက ျပန္လည္ပစ္ခတ္သျဖင့္ အနည္းဆံုး လူေလးဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။
    ရုိဟင္ဂ်ာ သတင္းမ်ားကို ဦးစားေပးေဖာ္ျပသည့္  RB News ၏ ေဖာ္ျပခ်က္တြင္  ပစ္ခတ္ရသည့္ အေၾကာင္းကုိ အကြက္ဆင္ ျပသရန္ အတြက္ လုံထိန္းစခန္းကုိ လုံထိန္းမ်ား ကုိယ္တုိင္ မီးရႈိ႕ခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံ တစ္ဦးမွ ေျပာၾကားေၾကာင္းနွင့္ အဆုိပါ လုံထိန္း စခန္းသည္ ယခင္က နစက စခန္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

    ျမန္မာတိုင္းမ္စ္သတင္းဌာနက ရိုဟင္ဂ်ာကိုယ္စားျပဳ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ကိုေအာင္၀င္းအား ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္။ ကိုေအာင္၀င္းက အခင္းျဖစ္ပြားပံုကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ေၾကာင္း၊ ရဲစခန္းႏွင့္ အိမ္အမ်ားအျပားကို ဒုကၡသည္စခန္းေန အခ်ိဳ႕ေသာ လူမ်ား သြားေရာက္မီးရွိဳ႕ခဲ့ေၾကာင္း၊ လံုထိန္းရဲမ်ားက အီးဒ္ပြဲေတာ္က်င္းပေနေသာ ဒုကၡသည္စခန္းေန ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ရန္စေစာ္ကားျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္မျဖစ္ႏိုင္ကိုမူ သူ႔အေနျဖင့္ မသိရွိပါေၾကာင္း ေျပာျပသည္။

    ရဲလံုထိန္းမ်ားက အီးဒ္ပြဲေတာ္က်င္းပေနသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို တမင္ရည္ရြယ္၍ ရန္စျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေကာလဟလမ်ားႏွင့္ မုဒိန္းမွဳပါ၀င္သည့္ ထိုထက္ဆိုးေသာ ေကာလဟလမ်ားလည္း ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနသည္။

    ကိုေအာင္၀င္းက သူ႕အေနျဖင့္ အေသအေပ်ာက္စာရင္းကို မခန္႔မွန္းႏိုင္ေၾကာင္း၊ သူ႔အေတြ႔အၾကံဳအရ ျပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ဇြန္လေနာက္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ားအျပီး အဆိုးဆံုး အဓိကရုဏ္းျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္သူက – “ရဲေတြက လူေသအေလာင္းေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ျပစ္ေနတယ္၊ ဒါေတြတင္မက ဒဏ္ရာရတဲ့သူအားလံုးကိုလည္း ေဆးရံုမပို႔ခဲ့ဘူး၊ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္စိုးရိမ္တယ္။ ရဲေတြက လူ ၁၅ ေယာက္၊ အေယာက္ ၂၀ ေလာက္ကို ထရပ္ကားတစ္စီးေပၚ ဖမ္းေခၚသြားတယ္၊ သူတို႔ကို အေၾကာင္းျပခ်က္မခိုင္လံုဘဲ ဆက္ျပီးဖမ္းထားမွာကိုလည္း က်ေနာ္ စိုးရိမ္ပါတယ္။” ဟု ျမန္မာတိုင္းမ္စ္သို႔ ေျပာျပသည္။

    အုန္းေတာၾကီးေက်းရြာေန အမ်ိဳးသမီးမ်ားက မိမိတို႔အား ပစ္မွတ္ထားတုိက္ခိုက္မွဳမ်ား ရွိလာမည္ကို စိုးရိမ္ၾကသျဖင့္ ရြာကိုစြန္႕ၿပီး ထြက္ေျပးရန္ ၾကိဳးစားခဲ့ေၾကာင္း ကိုေအာင္၀င္းက ေျပာျပသည္။

    “ညေန ၂ နာရီေလာက္ေရာက္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရြာကိုစြန္႔ျပီးထြက္ေျပးဖို႔ ၾကိဳးစားၾကတယ္။ လံုထိန္းရဲေတြ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔ကို ရိုက္ေတာ့တာပဲ”  ဟု ကိုေအာင္၀င္းက ဆိုသည္။

    ျမန္မာတိုင္းမ္စ္သတင္းဌာန၏ ေျမျပင္သတင္းေထာက္မွ တိုက္ရိုက္သတင္းေပးပို႔ခ်က္အရမူ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ေနရာတြင္ လံုျခံဳေရးအေျခအေန သိသိသာသာတိုးျမႇင့္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

    ျမန္မာတိုင္းမ္စ္သတင္းဌာနက အင္ဂ်ီအိုကားေမာင္းသမားတစ္ဦးအား ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါသည္။ ထိုကားေမာင္းသမားမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ ေန႔စဥ္၀င္ထြက္ေနသူလည္းျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ သူ၏ေျပာျပခ်က္အခ်က္ ၾကာသပေတးေန႔ညဘက္အထိ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ျငိမ္ျငိမ္သက္သက္ပင္ရွိေနေၾကာင္း၊ အီးဒ္ပြဲေတာ္လည္း စတင္ေတာ့မည္ျဖစ္၍ ထိုသို႔ ျငိမ္သက္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

    “(ဒုကၡသည္စခန္းက) လူတိုင္းၾကည့္ရတာ ေပ်ာ္ေနပံုပဲ၊ လံုလံုျခံဳျခံဳလည္းရွိေနတာကိုး။ မေန႔က က်ေနာ္ဒုကၡသည္စခန္းကိုမသြားခင္ စခန္းက က်ေနာ့္အဆက္အသြယ္ေတြကို လွမ္းျပီး အေျခအေနေမးၾကည့္ပါတယ္။ သူတို႔က အားလံုးအေကာင္းပကတိပဲလို႔ ေျပာျပတယ္။ ဒီေန႔မနက္ ဒီသတင္းၾကားေတာ့ က်ေနာ္ေတာ္ေတာ္အံ့အားသင့္သြားတယ္။” ဟု ေျပာျပသည္။

    ျမန္မာတိုင္းမ္စ္၏ တင္ျပခ်က္အရ အေျခအေနမွာ အရွင္းျငိမ္သက္မသြားဘဲ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားက တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူ ဦးေက်ာ္လွေအာင္အားဖမ္းဆီးထား၍ ၄င္းအားျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုေၾကာင့္ ရဲႏွင့္စစ္တပ္တို႔ကပါ လူအုပ္ထဲသို႔ တိုက္ရိုက္ပစ္ခတ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

    ေဗာဒူဖကဲ့သို႔ေသာ အျခားဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္လည္း ရဲအဖမ္းအဆီးမ်ား ရိွိခဲ့သည္။

    ယေန႔ မနက္ျဖစ္ပြားေသာ လုံထိန္းမ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ မြတ္စလင္ ၄ ဦးေသဆံုး၍ ၄ ဦးဒဏ္ရာ ရရွိသည္ဟု သတင္း ထြက္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းသတင္းမွာ မဟုတ္မွန္ဟု ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရဦး၀င္းၿမိဳင္ကလည္း ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာထားသည္။

    “လူေသတာမရွိပါဘူး။ ဒဏ္ရာရတာပဲ ရွိပါတယ္။ ဒဏ္ရာရတာ ၃ ေယာက္ေလာက္ရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သတင္း ထုတ္ျပန္ေပးပါ့မယ္” ဟု ဦး၀င္းၿမိဳင္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာျပခဲ့သည္။

    မၾကာေသးမီက လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မွဳအဖြဲ႔ (HRW) ၏ အာရွဆုိင္ရာအၾကီးအကဲ မစၥတာေရာဘတ္ဆင္က ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ၄င္းတို႔ေနထိုင္သည့္ေနအိမ္မ်ားကို ကိုယ့္ဖာသာ မီးရွိဳ႕ၾကျခင္းကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္းျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရဦး၀င္းၿမိဳင္အား foolish (သူရူးသူႏွမ္း) ဟု သမုတ္ခဲ့ဖူးသည္။