ႏိုဝင္ဘာ ၂၀- ၂၀၁၃
M-Media
ဘာသာျပန္ဆိုသူ- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္
ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးသည္ အိုအိုင္စီ အဖြဲ႕၀င္ႏို္င္ငံမ်ား အတူတကြေဖာ္ေဆာင္မည့္ ဘံုကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္လာၿပီ။
အစၥလာမ့္မစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အဖြဲ႕အစည္း Organization of Islamic Cooperation (OIC) ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး Ekmeleddin Ihsanoglu ဦးေဆာင္၍ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ၇ ဦးပါ၀င္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က ေရာက္လာၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ထြက္ခြာသည္။ ၾကာသပေတးေန႔မွ စတင္သည့္ ခရီးစဥ္အတြင္း၌ ရိုဟင္ဂ် ာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားေနထိုင္ရာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔သြားေရာက္ရန္၊ လူသားခ်င္း စာနာမႈအကူအညီေပး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဘာသာ၀င္ အုပ္စုႏွစ္ဖက္လံုးမွ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္၊ ဒုတိယသမၼတ ဦးဥာဏ္ထြန္း (*မူရငး္ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္အလက္အတိုင္းျဖစ္ပါသည္။) ၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ အပါအ၀င္ ေဒသခံႏွင့္ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ အာဏာပိုင္တို႔ႏွင့္ေဆြးေႏြးရန္ ရည္ရြယ္ထားၾကသည္။ ခရီးစဥ္၏ အဓိကရည္ရြယ္ရင္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔မွ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ ဖိႏွိပ္ညွင္းဆဲမႈအေပၚ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဆာင္ရြက္ၾကရန္ျဖစ္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ အျဖစ္ဆိုး
————————————–
ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ လ်စ္လ်ဴရႈျခင္း၊ ဖိႏွိပ္ျခင္းမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရသည္။ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အုပ္စုတစ္စု၏ လတ္တစ္ေလာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာဦးေရ တစ္ရာေက်ာ္ ေသဆံုးၿပီး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ အိုးအိမ္စြန္႔ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင ့္မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကားျဖစ္ပြားသည့္ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္ရပ္မ်ားမွ အလြတ္ရုန္းၿပီးေနာက္ပိုင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအတြင္း ေနထိုင္ေနရသည္မွာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ၿပီျဖစ္၏။ ေဒသတြင္း၌ တင္းမာမႈမွာ ျမင့္မားေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံမဲ့ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ေစာ္ကားမႈႏွင့္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ခံစားေနရဆဲျဖစ္သည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက ဆိုသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လႏွင့္ေအာက္တိုဘာလတြင္ ပြင့္အံခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၂ ဦးအသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ကာ တစ္သိန္းေလးေသာင္း၀န္းက်င္ အိုးအိမ္စြန္႔ခဲ့ၾကရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္ရိွ မြတ္စ္လင္မ္ရြာမ်ားသို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား လာေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာႏွင့္ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ေနာက္ဆံုးျဖစ္စဥ္မ်ား၌ လူ ၇ ဦး ေသဆံုး၍ အိမ္ေျခမ်ားစြာ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရ၏။ ျမန္မာအႏိုင္ငံအာဏာပိုင္မ်ားသည္ တအံုတက်င္းသတ္ပြဲမ်ားအေပၚ ထိထိေရာက္ေရာက္မကိုင္တြယ္ဘဲ လ်စ္လ်ဴရႈထားသည္သာမက မြတ္စ္လင္မ္လူနည္းစုအားကာကြယ္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းအေပၚ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔၏ ျပစ္တင္ရႈံ႕ခ်မႈကို ခံခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးမွ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ထံ ေပးပို႔သည့္ အကူအညီမ်ားမွာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္၏တားဆီးမႈကို ႀကံဳေနရ၏။
လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈဟု အျပင္းအထန္ေခါင္းစဥ္တပ္ထားၾကေသာ္လည္း အျဖစ္မွန္စင္စစ္မွာကား ႏိုင္ငံေတာ္မွ က်ားကန္ေပးထားသည့္ လူမ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရးသာ ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား စုၿပဳသတ္ျဖတ္မႈအေပၚ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားက မျမင္သလိုလုပ္ေနၾက၏။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်က္ႏွာစာ၌ ကမာၻ႕အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔က အဘယ္ေၾကာင့္ ႏႈတ္ပိတ္တိတ္ဆိတ္ေနၾကပါသနည္း ?
ျဖစ္ႏိုင္ေခ်အေျဖတစ္ရပ္က ေဒသတြင္းႏွင့္ကမာၻ႕အဓိကအင္အားစုမ်ား၏ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ စီးပြားေရးအက်ဳိးအျမတ္ တြက္ခ်က္မႈမ်ား၌ တည္မွီေနပါသည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ဒီမိုကေရစီအသြင္ေျပာင္းေရးစကားကို အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ ႏွင့္ ကေနဒါတို႔က လက္ခံလိုက္သျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အမွန္ပင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေရး ပန္းတုိင္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ လက္ေတြ႕အားျဖင့္လည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း စတင္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ၄င္းတို႔မွ အက်ယ္တ၀င့္ ရုပ္သိမ္းေပးခဲ့ၾကသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ တရုတ္၊ အိႏိၵယ၊ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ ထိုင္း၊ စကၤာပူ ႏွင့္ ျမန္မာမ်ားႏွင့္လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မည့္ ႏိုင္ငံတကာေရနံကုမၸဏီတို႔အတြက္ တံခါးမရိွ ဓားမရိွ လမ္းပြင့္သြားခဲ့၏။
OIC ႏွင့္ လူနည္းစု၀င္မြတ္စ္လင္မ္မ်ား
—————————————–
အိုအိုင္စီကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၏ ခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ က်ယ္ျပန္႔စြာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူမ်ဳိးေရး၀ါဒီမ်ားက အိုအိုင္စီသည္ ျမန္မာျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္သည္ဟု စြပ္စြဲၾကသည္။ ဤအဆိုမ်ားမွာ နည္လမ္းမက်ေပ။ အေၾကာင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္မ်ား အေပၚထားရိွေသာ အုိအိုင္စီ၏ သေဘာထားသည္ အလားတူ အေနအထားမ်ဳိးအေပၚ အျခား အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ားအတိုင္း ထပ္တူထပ္မွ်ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ အိုအိုင္စီသည္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢၿပီးလွ်င္ တိုင္းႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ားပါ၀င္သည့္ ဒုတိယေျမာက္ အႀကီးမားဆံုးအသင္ းအဖြဲ႕ႀကီး ျဖစ္၍ ကမာၻ႕တိုက္ႀကီးေလးခုမွ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၇ ႏိုင္ငံသည္ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ရိွေနသည္။ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားပံုမွာလည္း ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ်နီးပါးျဖစ္သည္။ မြတ္စ္လင္မ္လူနည္းစု၀င္မ်ား၏ အက်ဳိးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးေရးသည္ ဤအဖြဲ႕ႀကီး၏ ကမာၻသ ိရပ္တည္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္ၿပီး သံုးႏွစ္အၾကာတြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ား အရိွန္အဟုန္ႀကီးမားျမင့္တက္လာသည္။ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစု၀င္မ်ားအေပၚ တရား၀င္ အစီအစဥ္ရိွၿပီးျဖစ္ေသာ အိုအိုင္စီသည္ အၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ကတည္းက သာသနာေရးအရ ပါ၀င္လာရျခင္းျဖစ္သည္။
အိုအိုင္စီအဖြဲ႕၀င္ မဟုတ္သည့္ႏိုင္ငံမ်ားမွ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစုတို႔အေပၚ ယခင္ ၅-၆ ႏွစ္မွစ၍ အိုအိုင္စီက ပထမဦးစားေပးအဆင့္ျဖင့္ စဥ္းစားေပးခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္မွာ အိုအိုင္စီ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားအနက္ အဓိကမ႑ိဳင္တစ္ခု ျဖစ္၏။ မြတ္စ္လင္မ္လူထုအားလံုး၏ ဂုဏ္သိကၡာ၊ လြတ္လပ္မႈ ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဒုကၡမ်ား၌ အိုအိုင္စီမွ ေျဖရွင္းေပးသည္။ ၄င္းအျပင္ အိုအုိင္စီ၏ စည္းမ်ဥ္းတစ္ရပ္၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုထိခိုက္ေစမည့္ ပဋိပကၡမွန္သမွ်ကို ညိွႏိႈင္းျခင္း၊ ရင္ၾကားေစ့ဖ်န္ေျဖေပးျခင္း၊ သင့္ျမတ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ အကူအညီေတာင္းခံမႈတြင္ၾကား၀င္ စီရင္ေပးျခင္း စသည့္ ျပႆနာေျဖရွင္းေရးလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္က ဖိလစ္ပိုင္၊ ထိုင္း စသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားစြာ၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အိုအိုင္စီမွ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ကူညီခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ဇာတိေဒသမ်ားမွ ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရေသာ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားျပႆနာ အေျဖရွာေရးအတြက္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာႀကိဳးပမ္းကူညီလ်က္ရိွ၏။ ဤရင္ၾကားေစ့ေပးေရး၌ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္မဟုတ္ေသာ အရပ္ဖက္ဆိုင္ရာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ပညာရွင္မ်ား၊ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား စီစဥ္၍ မြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ား ရင္ဆိုင္ေနရေသာ အခက္အခဲမ်ားကို သံုးသပ္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ လိုက္ေလ်ာညီေထြအျဖစ္ဆံုး နည္းလမ္းကို ရွာႀကံျခင္းတို႔မွာ ၄င္းတို႔အသံုးျပဳေသာ နည္းလမ္းမ်ားအနက္ တစ္ရပ္မွ်သာျဖစ္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဤတစ္ႀကိမ္မွာ အိုအိုင္စီအတြက္ ပထမဦးဆံုး မဟုတ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလကလည္း ႏိုင္ငံအသီးသီးရိွ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား၏ ထင္ရွားသူမ်ား၊ ကနဦးေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေခၚယူကာ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ Arakan Rohingya Union (ARU) ၏ လိုလားခ်က္ျဖစ္သည့္ ဌာနီမဲ့ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ေမြးရပ္ေျမျမန္မာႏိုင္ငံရခိုင္ျပည္သို႔ ျပည္ေတာ္ျပန္ႏိုင္ေရး လိုအပ္ခ်က္မ်ား ႏွင့္ ဒုကၡသည္တို႔၏ျပႆနာမ်ားအေပၚ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာခဲ့ၾကသည္။
အိုအိုင္စီ၏ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္စည္းမ်ဥ္းျပန္လည္ခ်မွတ္မႈ၌ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစု၀င္မ်ား အေရးၾကား၀င္ကူညီေပးျခင္းက အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ပါ၀င္လာသည္။ ၄င္း၏အလ်င္က အိုအိုင္စီသည္ ၄င္း၏ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ ေရွ႕ထြက္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရ၏။ အတိတ္ကာလတြင္ ေရွ႕ထြက္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား မရိွသေလာက္ျဖစ္ခဲ့ျခင္းမွာ အဖြဲ႕၀င္ ၅၇ ႏိုင္ငံ၏သေဘာထားေပၚမူတည္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အိုအိုင္စီအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကမာၻ႕ေရနံႏွင့္စြမ္းအင္ ေစ်းကြက္အမ်ားစု၏အခန္းက႑၌ ထင္ထင္ရွားရွား အဓိကျဖည့္ဆည္းေပးလ်က္ရိွေနသည္။ သို႔ရာတြင္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား အျငင္းပြားမႈမ်ားက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအေရးတြင္ပါ၀င္ျခင္း ႏွင့္ ေရွ႕ထြက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔အတြက္ အတားအဆီးျဖစ္သြားေစခဲ့သည္။ ဘံုအယူအဆ၊ အေတြးအျမင္ႏွင့္အက်ဳိးစီးပြား မရိွခဲ့သျဖင့္ ၄င္း၏စီးပြားေရးႏွင ့္ႏိုင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ႏွင့္ အလွမ္းေ၀းကာ ေရွ႕ထြက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းတြင္ အကန္႔အသတ္ျပႆနာမ်ားႀကံဳဆံု သြားေစေလသည္။
သို႔တေစ ပါလက္စတိုင္းျပႆနာ၊ အစၥလာမ္ေပၚ အျမင္မွားရြံေၾကာက္မႈ ႏွင့္ လူနည္းစု၀င္မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေရးတို႔သည္ အိုအိုင္စီအစည္းအေ၀းတိုင္းတြင္ ထိပ္ဆံုးမွ ပါ၀င္လ်က္သာ ရိွေနခဲ့၏။ ဤအခ်က္မ်ားက အဖြဲ႕၀င္ ၅၇ ႏိုင္ငံစလံုး၏ တစ္ခုတည္းေသာ အေျခခံရည္မွန္းခ်က္ေအာက္သို႔ မသိမသာ တစ္ေျပးညီျဖစ္ေအာင္ စုစည္းသြားေစခဲ့ေၾကာင္း သိႏိုင္ေပၿပီ။
သို႔ျဖစ္ရာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ျပႆနာသည္ အိုအိုင္စီမွ အတူတစ္ကြ ေဖာ္ေဆာင္ေျဖရွင္းရာ အေျခခံအေရးကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္လာရေပသည္။ ၄င္းအျပင္ ဤအေရးသည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပံ့ပိုးကူညီမႈ ႏွင့္ မီဒီယာပြင့္လင္းမွန္ကန္မႈ လံုေလာက္ျပည့္၀စြာ မခံစားၾကရ။ သို႔သာမက ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ အိုအိုင္စီႏွင့္တိုက္ရိုက္ ဆက္သြယ္ခြင့္ရရိွရန္၊ ျမန္မာျပည္တြင္ ေထာက္ပံ့ေရး ဌာနတစ္ရပ္ရိွရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း အိုအိုင္စီမွ နားလည္သိျမင္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူနည္းစု၀င္ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔အား လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေရး တံတားတစ္စင္းခင္းႏိုင္ဖို႔ အေျခစိုက္ရံုးတစ္ခု ဖြင့္လွစ္ေပးေရးအတြက္ အိုအိုင္စီမွ ျမန္မာအာဏာပိုင္တို႔ထံ တစိုက္မတ္မတ္ ဆိုေနျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အိုအိုင္စီသည္ မြတ္စ္လင္မ္ကမာၻႀကီးတစ္ခုလံုးႏွင ့္သက္ဆိုင္သည့္ ေသေရးရွင္ေရးျပႆနာမ်ားကို အေျခခံက်က်ေျဖရွင္းေပးရန္၊ မြတ္စ္လင္မ္ထုတစ္ရပ္လံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္စိန္ေခၚမႈမ်ားအေပၚ စြက္ဖက္ရန္ စြမ္းသာထိေရာက္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ခု မဟုတ္ေခ်။ သို႔ေသာ္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ဖိႏိွပ္ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ အေရးအရာမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ကား ေကာင္းစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္အေနအထားတြင္ရိွသည္။ ထို႔ျပင္ ၄င္းသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ေနထိုင္ရွင္သန္ေနေသာကမာၻ၏ အဆင့္အတန္းရိွ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ရပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ျပသႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးလည္း ရိွေနေပသည္။
World Bulletin တြင္ Aysenur Goksen ေရးသားေသာ The Rohingya and the OIC: A voice against the ethnic cleansing? ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။
