အေမရိကန္က လြတ္ေျမာက္ေရး အဓြန္႔ရွည္ၾကာစစ္ဆင္ေရးလို နာမည္ေပးျပီးအာဖဂနန္စၥတန္ မွာ စိတ္မခ်မ္းေျမ႔ဖြယ္ရာ စစ္ပဲြဆင္ႏြဲေနခဲ႔တာ ၁၀ ႏွစ္ၾကာခဲ႔ျပီ။
စစ္ေရးဗ်ဴဟာအပိုင္းမွာ ေက်ာ္ၾကားသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ J.F.C Fuller က ဒီစစ္ပြဲ ဟာ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ရန္သူေတြကို မသတ္ျဖတ္ႏိုင္ပဲ ႏိုင္ငံေရးရလဒ္လိုလားခ်က္သာ ရရွိခဲ႔တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ဒါပင္မဲ႔ အေမရိကန္က အာဖဂန္နစၥတန္မွာ ဘာေတြလုပ္ေနခဲ႔တယ္ဆိုတာ ၾကည္႔ရင္ ၁၀ ႏွစ္ၾကာ စစ္ပြဲအျပီးမွာ အနည္းဆံုး အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၅၀ ဘီလီယန္ကုန္က်ခဲ႔မႈ၊ ေသဆံုးသူ ၁၆၀၀၊ ဒဏ္ရာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ရ စစ္သား ၁၅၀၀၀ နဲ႔ အေမရိကန္ဟာ သူ႔ရဲ. ေသနဂၤဗ်ဴဟာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ပန္းတိုင္ ဘာတစ္ခုမွ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ မရခဲ႔ပါဘူး။
အာဖဂန္မွာ အေမရိကန္ စစ္သည္တစ္ေယာက္အတြက္ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ ၁ သန္း ကုန္က်မႈ ရွိပါတယ္။ CIA (အေမရိကန္ဗဟိုေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔) က ခန္႔ထားတဲ႔ ေၾကးစားစစ္သည္ ၈၀၀၀၀ ရဲ. စရိတ္က ဘယ္ေလာက္ ရွိတယ္ဆိုတာ မသိရပါဘူး။ အေမရိကန္က အာဖဂန္နဲ႔ အီရတ္မွာရွိတဲ႔ စစ္တပ္ဖြဲ႔ေတြအတြက္သံုးတဲ႔ ေလေအးေပးစက္ကိစၥတင္ အံ႔ၾသဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေဒၚလာ ၂၀.၂ သန္း သံုးစြဲပါတယ္။
အေမရိကန္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးထားတဲ႔ အာဖဂန္ေခါင္းေဆာင္ ဟာမစ္ကာဇိုင္း ရဲ. အေကာင္းဆံုး ခ်င္႔ခ်ိန္အကဲျဖတ္ေပးထားခ်က္ကေတာ႔ ”အေမရိကန္စစ္ပြဲဟာ အရပ္သားေတြ ထိခိုက္ေသေၾကအနာတရ ျဖစ္တာကလြဲလို႔ ဘာမွ မထိေရာက္ပါဘူး” ဆိုတာပါပဲ။
ဝါရွင္တန္ ရဲ. ရည္မွန္းခ်က္က အေမရိကန္ရဲ. ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ အတြက္ လံုးဝ တာဝန္ယူေပးႏိုင္ေသာ အာဖဂန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနည္းစနစ္ ျဖစ္ေပၚလာေရးပါနဲ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ အရာရွိၾကီးမ်ား ဦးေဆာင္တဲ႔ ေဒသခံေၾကးစားစစ္တပ္ဖြဲ႔ကို အသံုးျပဳျပီး အီရန္ရဲ. ျခိမ္းေျခာက္ေနမႈ၊ တရုတ္ကို အစဥ္ေစာင္ၾကည္႔ေနရမႈ၊ (ကမ ၻာ႔အလယ္ပိုင္းေဒသ-ေရနံ၊ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔တြင္းမ်ား) စြမ္းအင္ၾကြယ္ဝမႈကို အပိုင္ထိန္း ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္မႈေတြက အေမရိကန္ရဲ. စိတ္ဝင္စားမႈေတြပါ။
အေမရိကန္ရဲ. အလ္ေကဒါနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈကို တိုက္ပြဲဆင္ေနျခင္းအေၾကာင္းျပခ်က္ ကေတာ႔ အာဖဂန္အမိ်ဳးသမီးမ်ားအတြက္ လြတ္လပ္ေသာအခြင္႔အေရး၊ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဆိုတာေတြပါ။ ဒါေတြက စစ္ပြဲမတိုင္မီ ၾကည္႔ေကာင္းေအာင္ ေအာ္ေျပာေနတဲ႔ အခ်က္ေတြေပါ႔။
CIA အၾကီးအကဲ Leon Panetta ကေတာ႔ အာဖဂန္မွာ အလ္ေကဒါ အေယာက္ ၂၅-၅၀ ထက္ ပိုမရွိပါဘူးလို႔ ဝန္ခံခဲ႔ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ဘာလို႔မ်ား အေမရိကန္နဲ႔ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ စစ္သား ၁ သိန္းခြဲေလာက္ရွိေနရပါလိမ္႔။
၂၀၀၇ မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမွဴး Richard Boucher ဝါရွင္တန္ရဲ. ရည္ရြယ္ခ်က္အစစ္အမွန္ကို ဖြင္႔ျပခဲ႔ပါတယ္။ ”အာဖဂန္ကို တည္ျငိမ္ေနပါေစ၊ ဒါမွ ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ အလယ္အာရွေဒသအတြင္း အခ်က္အခ်ာ စီးဆင္ရာ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုရျပီး စြမ္းအင္ေတြ ေတာင္ပိုင္းကို စီးလာႏိုင္မွာပါ” တဲ႔။
အေမရိကန္က ၁၉၉၈ မွာ ရွာေဖြေတြ႔ခဲ႔တဲ႔ တာက္မန္နစၥတန္၊ အာဖဂန္နဲ႔ ပါကစၥတန္တို႔ ဆက္သြယ္ရာ (ဓါတ္ေငြ႔) ပိုက္လမ္းေၾကာင္းဟာ တည္ေဆာက္မႈေနာက္ပိတ္ဆံုးအေျခအေနထိ ျပိးလုေနပါျပီ၊ ဒါပင္မဲ႔ အဖ်က္အေမွာက္လုပ္ငန္းေတြေၾကာင္႔ ဖြင္႔ႏိုင္မလားဆိုတာ ၾကည္႔ရဦးမွာပါ။
ဒီကာလအတြင္း ဝါရွင္တန္က ကဘူးလ္ မွာ တည္ျငိမ္တဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ဖန္တီးေပးဖို႔ မလုပ္ေပးႏိုင္ခဲ႔ပါဘူး။ မူလ အေၾကာင္းျပခ်က္က မ်ိဳးႏြယ္စုေတြရဲ. ႏိုင္ငံေရး (မေျဖရွင္းေပးႏိုင္ျပႆနာ) ပါ။ လူဦးေရနဲ႔ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ျဖစ္တဲ႔ ပါရွ္တြန္ မ်ိဳးႏြယ္မွ အဆင္႔အလိုက္ တာလီဘန္ေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ တာဂ်စ္၊ ဥဇဘတ္နဲ႔ ဟာဇဒါ လူနည္းစုေတြက ပါရွ္တြန္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ၾကပါတယ္။ ဒီလူနည္းစု ၃ မ်ိဳးက ၁၉၇၉-၈၉ ဆိုဗီယတ္ဝင္ေရာက္လာမႈကာလမွာ အတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ႔သလို ယေန႔ အေမရိကန္နဲ႔ ေနတိုး အဖြဲ႔ေတြ သိမ္းပို္က္ဝင္ေရာက္လာေတာ႔လည္း ပူးေပါင္းၾကပါတယ္။
အေမရိကန္က ေဒၚလာ ၆ ဘီလီယံ အသံုးစရိတ္ကုန္က်ခံေပးတဲ႔ အာဖဂန္စစ္တပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြမွာ အမ်ားဆံုးကေတာ႔ အာဖဂန္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေဟာင္းရဲ. အဖြဲ႔ဝင္ေတြျဖစ္တဲ႔ တာဂ်စ္နဲ႔ ဥဇဘတ္ ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါရွ္တြန္ေတြကေတာ႔ သူတို႔ရဲ. ခါးသီးလွတဲ႔ ရန္သူေတြေပါ႔။ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ အေမရိကန္က ႏိုင္ငံေရးအိမ္ကို ကၽြံနစ္ဝင္ေစတဲ႔ သဲဗြက္အိုင္ေတြအေပၚမွာ တည္ေဆာက္ခဲ႔တာပါ။
အဆိုးဆံုးကေတာ႔ အေမရိကန္က ဦးေဆာင္လည္ပတ္ေနတဲ႔ အာဖဂန္မွာ ကမ ၻာ႔ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး မူးယစ္ေဆးဝါး-ဘိန္းျဖဴ ထုတ္လုပ္ေနမႈရဲ. ၉၃ % ကို ထုတ္လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အဆိုအရ တာလီဘန္ လက္ထက္မွာ မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္မႈ အဆံုးသတ္လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။ ကေန႔ အာဖဂန္ရဲ. မူးယစ္ေဆးဝါး စီးပြားေရးက ေပါက္ကြဲလုနီးပါး ျမည္ဟည္းေနျပီ။ အေမရိကန္က တာလီဘန္ကို အျပစ္တင္ဖို႔ လုပ္ခဲ႔ေပမဲ႔ တကယ္႔လက္ေတြ႔ (ျပႆနာရဲ.တရားခံ) ကေတာ႔ ကဘူးလ္ျမိဳ.က အစိုးရအဆင္႔ျမင္႔ အရာရွိေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးထားခဲ႔တဲ႔ စစ္ေသြးၾကြ ေတြပါ။
ကုလသမဂၢရဲ. မူးယစ္ေဆးဝါးဆိုင္ရာ တရားဝင္အရာရွိက အခိုင္အမာ ထြက္ဆိုေျပာျပထားတာကေတာ႔ မႏွစ္က ေနတိုးအဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြမွာ အာဖဂန္ဘိန္းျဖဴေၾကာင္႔ လူ ၁၀၀၀၀ ေသခဲ႔တယ္။ ဒီစာရင္းမွာ အာဖဂန္ဘိန္းျဖဴရဲ. မူလ ဦးတည္ခ်က္ျဖစ္တဲ႔ ရရွား မပါေသးပါ။
ဒါေၾကာင္႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ အခုဆိုရင္ မူးယစ္ေဆးဝါးျပည္ေထာင္စုေတြထဲမွာ ထိပ္ဆံုးကပါလို႔ ပိုင္ရွင္လို ဂုဏ္ယူျပီးေတာ႔ အဲဒီမွာ အာဖဂန္တာဂ်စ္ မူးယစ္ေဆးလ်ိဴ.ဝွက္ဂိုဏ္းေတြ အတြင္းက်က် ပါဝင္ ေနေတာ႔တာျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္က အာဖဂန္နစၥတန္မွာ ေဒၚလာ ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ယိုဖိတ္က်ေနပါတယ္။ ဝါရွင္တန္က သံုးေနတဲ႔ တစ္ေဒၚလာတိုင္းမွာ ၄၄ ဆင္႔ဟာ တရုတ္နဲ႔ ဂ်ပန္ေတြဆီက ေခ်းထားတဲ႔ ေငြေၾကးျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္က အၾကမ္းဖက္မႈစစ္ဆင္ေရးလို႔ ေခၚတဲ႔ စစ္ပြဲအေပၚမွာ ေဒၚလာ 1.283 trillion သံုးေနခ်ိန္မွာ တရုတ္က မိတ္ေဆြသစ္ျပဳလုပ္ဖို႔နဲ႔ ေစ်းကြက္အသစ္ေတြရရွိဖို႔ အရင္းအျမစ္ေတြ လိုက္ဝယ္ေနတာေပါ႔။ အိုဆာမာဘင္လာဒင္ ရဲ. ပံုရိပ္ကေတာ႔ ေကာင္းေကာင္းၾကီး (အေမရိကန္ကို) ျပံဳးၾကည္႔ေနေတာ႔ မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။
အာဖဂန္ကို တစျပင္-သုႆန္အင္ပါယာ လို႔ နာမည္ေပၚေစခ်င္တဲ႔ အေမရိကန္ဟာ ခက္ထန္တဲ႔ ပါရွ္တြန္လူေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ႔ မျပီးဆံုးႏိုင္ေသာ စစ္ကိုဆင္ႏြဲေနပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ ယခင္ဆိုဗီယတ္ေလေၾကာင္းအေျခစိုက္ခဲ႔တဲ႔ ဘဂရန္နဲ႔ ကန္ဒါဟာ (ျမိဳ.ေတြ) ကို သူတို႔ရဲ. လက္နက္အင္ပါယာဆိုင္ရာ တည္ေဆာက္မႈအတြက္ နည္းဗ်ဴဟာေျမာက္ အာဖဂန္အျဖစ္ ဝါရွင္တန္က ေျခကုတ္ယူ ထားခ်င္ခဲ႔ပါတယ္။
အေမရိကန္က ကဘူးလ္ျမိဳ.မွာ ကမ ၻာ႔အၾကီးဆံုး သံရံုးကို ေဒၚလာ သန္း ၈၀၀ တန္ဖိုးကုန္က်ခံ တည္ေဆာက္ေနတယ္။ အမႈထမ္း ၁၀၀၀ အတြက္ ေၾကးစားစစ္သားေတြနဲ႔ ဖြဲ႔ထားတဲ႔ စစ္တပ္အေသးေလးနဲ႔ အကာအကြယ္ယူထားႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ ဆုတ္ခြာရုပ္သိမ္းေပးမယ္ေျပာေပမဲ႔ အစီအစဥ္ေတြက မ်ားလွပါလားေနာ္။
အေမရိကန္ရဲ. အာဖဂန္စစ္ပြဲဟာ အခုအခါ ကမ ၻာ႔စစ္ၾကီး ၂ ခု ထက္ အခ်ိန္ပိုၾကာေနခဲ႔ျပီ။ အာဖဂန္မွာ ယခင္အေမရိကန္အုပ္ခ်ဳပ္သူအရာရွိအျဖစ္တာဝန္ထမ္းခဲ႔တဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ Stanley Mc Crystal က ေျပာခဲ႔တာရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ ”အာဖဂန္ႏိုင္ငံအတြက္ ဝါရွင္တန္ရဲ. ရႈ.ျမင္ခ်က္ဟာ ရိုးရိုးသားသား အေၾကာက္လြန္ျခင္းပါ” တဲ႔။ ဒီအခ်က္ကေတာ႔ မေဖာ္ျပခဲ႔တဲ႔ အခ်က္ပါ။
အာဖဂန္မွာ စစ္ရႈံးျခင္းကို ရင္ဆိုင္ျခင္းအတြက္ ဝါရွင္တန္က ဒီလို ပဍိပကၡ ေတြထဲကို အိႏၵိယ ကို တြန္းသြင္းဖို႔ ၾကိဳးစားလာခဲ႔ပါတယ္။ ရမ္းကားရက္စက္တဲ႔ ပရိယယ္နဲ႔ ေျမွာက္ထိုးပင္႔ေကာ္လုပ္ေပးမႈေတြနဲ႔ မ်ိဳးႏြယ္အရႈပ္အေထြးေတြက အာဖဂန္ကို ေနာက္ထပ္ ၁၀ စုႏွစ္ မႏွစ္ျမိဳ.ဖြယ္ ေသခ်ာျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကလိမ္႔ဦးမယ္။
အာဖဂန္နစၥတန္ရဲ. ၁၀ ႏွစ္ၾကာ စစ္ပြဲ
၂၀၀၁ ေအာက္တိုဘာ ၇ ရက္။ ။ အေမရိကန္သမၼတ ေဂ်ာ႔ဒဘလ်ဴဘြတ္ရွ္က ၉/၁၁ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ ေနာက္ကြယ္ရွိ အဖ်က္သမားကြန္ယက္နဲ႔ အိုစာမာဘင္လာဒင္ကို ျမစ္ျဖတ္ သုတ္သင္ဖို႔ အာဖဂန္မွာ စစ္ျငာခဲ႔တယ္။
ႏုိဝင္ဘာ။ ။ ကဘူးလ္ျမိဳ.က တာလီဘန္ဆန႔္က်င္တဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ေတြ လက္ေအာက္ က်ေရာက္ခဲ႔တယ္။
ဒီဇင္ဘာ။ ။ပါရွ္တန္မ်ိဳးႏြယ္စု ေခါင္းေဆာင္ ဟာမစ္ကာဇိုင္းကို ၾကားျဖတ္အစိုးရအၾကီးအမွဴးလုပ္ဖို႔ အာဖဂန္အုပ္စုငယ္မ်ားက သေဘာတူၾကတယ္။ တာလီဘန္ရဲ. ေနာက္ဆံုးေျခကုတ္နယ္ေျမ ကန္တာဟာ ျမိဳ.က်ရႈံးတယ္။ တာလီဘန္ေခါင္းေဆာင္ မူလာအိုမာ အဖမ္းမခံရေအာင္ေရွာင္တိမ္းျပီး အိုစာမာဘင္လာဒင္ ကလည္း တိုရာဗိုရာ လႈိင္းဂူေတြဆီကို ဗံုးမိုးၾကဲ ဝရုန္းသုန္းကားအေျခအေနမွ လြတ္ေျမာက္သြားတယ္။
၂၀၀၂ ဇန္နဝါရီ။ ။ ပထမအၾကိမ္ ေနတိုးအဖြဲ႔ ဦးေဆာင္တဲ႔ ႏိုင္ငံတကာလံုျခံဳေရးအေထာက္အခံ အင္အားစုရဲ. စစ္သားေတြက တာလီဘန္ကို ေျခမႈန္းဖို႔ စတင္ပါတယ္။
၂၀၀၃ ေမ။ ။ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရဌာန အတြင္းေရးမွဴး ဒိုနယ္လ္ ရမ္းဖီးလ္ က အဓိက ေျပာက္က်ားစစ္ ျပီးဆံုးျပီ ေၾကျငာတယ္။
၂၀၀၄ ဇန္နဝါရီ။ ။ မိ်ဳးႏြယ္စုအားလံုး စည္းလံုးညီညြတ္ေရးအတြက္ ခိုင္မာအင္အားၾကီး သမၼတ စနစ္ တည္ေထာင္ဖို႔ အေျခခံဥပေဒ ထုတ္ျပန္တယ္။
ေအာက္တိုဘာ။ ။ ကာဇိုင္း ဟာ ဒီမိုကေရစီအရ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တဲ႔ ပထမဆံုး သမၼတ ျဖစ္လာတယ္။
၂၀၀၅ စက္တင္ဘာ။ ။ ႏွစ္ ၃၀ အတြင္း ပထမဆံုး ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ လူ ၆ သန္း မဲထည႔္တယ္။
၂၀၀၆ ေအာက္တိုဘာ။ ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး လံုျခံဳေရးကိစၥ ေနတိုး ကတာဝန္ယူလုပ္လာတယ္။
၂၀၀၇-၈။ ။ အရပ္သားနဲ႔ စစ္ဖက္ထိခိုက္ေသေၾကဒဏ္ရာရမႈ ျမင္႔တက္လာျခင္းက စစ္တပ္ဖြဲ႔ေတြ တပ္စြဲ ထားတာကို ဆန္႔က်င္လာေစတယ္။
၂၀၀၉ ေဖေဖာ္ဝါရီ။ ။ တပ္ဖြဲ.ဝင္ေပါင္း ၁၇၀၀၀ ထပ္ျဖည္႔ျပီး တခ်ိဳ.အုပ္စုေတြက္ (ကိုယ္႔တိုင္းျပည္ကိုယ္ျပန္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ေရး) ေတာ္လွန္ တာကို အထူးဂရုတစိုက္ တန္ျပန္ခုခံဖို႔လုပ္တယ္။
မတ္။ ။ အိုဘားမား က နည္းဗ်ဴဟာ အသစ္ဖြင္႔ခ်ျပတယ္။ ပါကစၥတန္ တည္ျငိမ္ဖို႔နဲ႔ အာဖဂန္စၥတန္မွာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ျခင္းေတြကို ဆက္စပ္ျပီး တာလီဘန္ေတြေတာ္လွန္မႈကို တိုက္ခိုက္လိုတယ္။
ဇူလိုင္။ ။ အေမရိကန္ မရင္းတပ္ဖြဲ႔က အာဖဂန္ေတာင္ပိုင္း စစ္ဆင္ေရးလုပ္တယ္။
ေအာက္တိုဘာ။ ။ ကာဇိုင္း ထပ္အေရြးခံရျပီး တာလီဘန္ရဲ. က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တိုက္ခိုက္လာမႈေတြ တိုးလာတယ္။
ႏိုဝင္ဘာ။ ။ ေနတိုး က ၂၀၁၄ မွာ အာဖဂန္တပ္ဖြဲ႔ေတြကို လံုျခံဳေရးခ်ဳပ္ကိုင္မႈ လႊဲေျပာင္းေပးမယ္လို႔ အဆိုျပဳတယ္။
၂၀၁၀ ေမ။ ။ အေမရိကန္ အင္အားစုကေန ပါကစၥတန္မွာ အိုစာမာဘင္လာဒင္ကို အေသသတ္ႏိုင္ခဲ႔တယ္။
ဇြန္။ ။အိုဘားမားက ၂၀၁၂ ေႏြရာသီ မွာ စစ္သား ၃၃၀၀၀ ရုပ္သိမ္းေပးမယ္ ေၾကျငာတယ္။
စက္တင္ဘာ။ ။ ကဘူးလ္နဲ႔ တာလီဘန္ၾကား ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ ဘဟာဒြတ္ဒင္ ရဗၺါနီ အေသခံဗံုးခြဲ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။
ေအာက္တိုဘာ။ ။ ၁၀ ႏွစ္ျပည္႔ အာဖဂန္၊ ပါကစၥတန္၊ အေမရိကန္ နဲ႔ သူ႔မဟာမိတ္မ်ားရဲ. ဆက္သြယ္မႈ ပိုျပီး အာမခံခ်က္ မရွိျဖစ္လာကာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးက ေဝးကြာတဲ႔အလားအလာအျဖစ္ ဆက္ရွိေနပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။ ။၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၁ ရက္ေန႔၊ မေလးရွားႏိုင္ငံထုတ္၊ the Sun သတင္းစာ၏ စာမ်က္ႏွာ ၁၀ ပါ၊ “Unhappy anniversary, Afgahanistan’’ By Eric S.Margolis ကို ေဇယ်ာေမာင္မွ ဘာသာျပန္တယ္္၊ တည္းျဖတ္ေပးသူ ျမင္႔ျမတ္ခ်ိဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးရွင္ http://www.ericmargolis.com/biography.aspx Eric S.Margolis ဟာ အဓိကအားျဖင္႔ အေရွ.အလယ္ပိုင္းနဲ႔ ေတာင္အာရွ အေၾကာင္း အမ်ားဆံုး ေရးသားသူ၊ ႏိုင္ငံတကာၾကားဝင္ျဖန္ေျဖေရး ေဆာင္းပါးရွင္အေနနဲ႔ ဆုခ်ီးျမွင္႔ခံရသူျဖစ္ပါတယ္။
စစ္တမ္ေကာက္ေလ႔လာခ်က္မ်ားအရ ျဗိတိန္မြတ္စလင္မ်ားက အျခားေသာျဗိတိန္ႏိုင္ငံသားမ်ားထက္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ပိုမိုၾကသည္။ “ျဗိတိန္ႏိုင္ငံသားျဖစ္ ရျခင္းအတြက္ဂုဏ္ယူသည္ ” ဆိုေသာ အခ်က္အားျဗိတိန္ႏိုင္ငံသား၇၉% ကေဖၚျပေသာ္လည္း ျဗိတိန္မြတ္စလင္ ၈၃%က ေဖၚျပၾကသည္။ အတိတ္ကာလ ႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ကျဗိတိန္ သည္ ပိုမုိေကာင္းမြန္ သည္ ဟုေသာသေဘာထားတြင္ အျခားေသာ ျဗိတိန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ၏ ၄၅% ေဖၚျပၾကျပီးျဗိတိန္မြတ္စလင္မ်ားက ၃၁%သာရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
