ေအာက္တုိဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၇
ဘူးသီးေတာင္ရွိ တင္ေမရြာတြင္ ဇူလုိင္လ ၁၄ ရက္ေန႔က ေတြ႕ရသည့္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ား – ရခုိင္ျပည္နယ္က လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ စစ္ဆင္ေရးအတြင္းမွာ ‘အင္အားကုိ မေလ်ာ္ကန္စြာ အသံုးျပဳခဲ့တယ္’ လုိ႔ သူတုိ႔ေခၚတဲ့ကိစၥကုိ တုန္႔ျပန္ဖုိ႔အတြက္ ဥေရာပသမၼဂဟာ တပ္မေတာ္ အႀကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ဖုိ႔အတြက္ စီစဥ္ေနတယ္ဆုိတဲ့သတင္းေတြ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္မွာ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ AFP က ရရွိခဲ့ၿပီး ေအာက္တုိဘာ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ရွိတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ဥေရာပသမဂၢ ကုိယ္စားလွယ္ေတြဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ အႀကီးတန္းစစ္ေခါင္းေတြကုိ ဖိတ္ၾကားမႈ ရပ္တန္႔ဖုိ႔၊ ျမန္မာနဲ႔ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ေျမျပင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ျပန္သံုးသပ္ဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။
ျပႆနာအေျခအေနဟာ တုိးတက္မႈမရွိဘူးဆုိရင္ ‘ထပ္တုိးအေရးယူမႈေတြကုိ စဥ္းစားႏုိင္တယ္’ လုိ႔ အဲဒီ အဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး ဒါဟာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို ရည္ညႊန္းပံု ရပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ျပႆနာကုိ ကုလရဲ႕ လံုၿခံေရးေကာင္စီနဲ႔ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းေတြမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေဆြးေႏြးမႈႏွစ္ခုစလံုးမွာ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစုိးရနဲ႔ တပ္မေတာ္တုိ႔ဟာ တုိင္းျပည္ကို စင္ၿပိဳင္အုပ္ခ်ဳပ္ေနၾကတယ္လုိ႔ လက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။
တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူဖုိ႔ အီးယူရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ျပႆနာေတြ ေျပလည္ဖုိ႔၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ မွန္ကန္တဲ့ဗ်ဴဟာ ျဖစ္ရဲ႕လား။
စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတကာက အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြရဲ႕ ႐ုိက္ခတ္မႈကို ပထမဆုံး စဥ္းစားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမစခင္ စစ္အစုိးရဟာ ကမၻာ့ လူ႕အခြင့္အေရး အခ်ိဳးေဖာက္ဆံုး အစုိးရေတြထဲက တစ္ခုအျဖစ္ နာမည္ဆုိးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ စစ္အင္အား၊ အေၾကာက္တရားေတြနဲ႔ အုပ္စုိးပါတယ္။ စစ္အစုိးရဟာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကုိ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္တာ၊ သေဘာထားကြဲသူေတြကုိ ႏွိပ္ကြပ္တာ၊ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအေပၚ ဗုိလ္က်အႏုိင္က်င့္တာ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ရာ ေဒသေတြမွာ ရြာသားေတြကုိ ေပၚတာဆြဲၿပီး မိုင္းကြင္းေတြကုိ ဦးေဆာင္ျဖတ္ခုိင္းတာ၊ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းတာ စတာေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြကတည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၃ နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေတြမွာ ျပန္႐ုပ္သိမ္းခဲ့တဲ့ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ အေမရိကန္တုိ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေတြဟာ တပ္မေတာ္အစုိးရအေပၚ သက္ေရာက္မႈနည္းနည္း သာ ရွိခဲ့တာ ဒါမွမဟုတ္ လံုး၀ မရွိခဲ့တာမ်ိဳးပါ။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ ခန္႔အပ္ခဲ့ၿပီး အဲဒီႏွစ္မွာပဲ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ တပ္မေတာ္ဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ ႀကိဳဆုိတဲ့ လကၡဏာေတြ ျပသခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလမွာ အစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ၈ ဖြဲ႕ လက္မွတ္ေ
ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပထမဆံုး အရပ္သားအစုိးရအျဖစ္ NLD ပါတီက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ အစုိးရေနရာ ရယူၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ုိင္းနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဟာ သိသိသာသာကုိ အားေကာင္းလာခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း ျပႆနာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြအၾကား ဆက္ဆံေရးကုိ ထိခုိက္ေစခဲ့ၿပီး တပ္မေတာ္ကုိ မ်က္လံုးေဒါက္ေထာက္ၾကည့္လာၾကပါတယ္။
အဲဒီလုိၾကည့္လာတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြထဲမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ သတ္မွတ္တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္က မြတ္စလင္ေတြဟာ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ တစ္စုိက္မတ္မတ္ ရပ္တည္ခ်က္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ တုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းထဲမွာ မပါ၀င္တာေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ သူတုိ႔ေတြရဲ႕တည္ရွိမႈကုိ လက္ခံလုိက္တာဟာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ထိပါးတယ္လုိ႔ တပ္မေတာ္က ယံုၾကည္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္သံမတ္ စေကာ့မာစီယဲလ္နဲ႔ ေအာက္တုိဘာ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္က ဒီျပႆနာအတြက္ ၿဗိတိသွ် ကုိလုိနီေတြကုိ ျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။
“ဘဂၤါလီေတြကုိ တုိင္းျပည္ထဲ ျမန္မာေတြက ေခၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုိလုိနီေတြက ေခၚလာတာပါ။ သူတုိ႔ဟာ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြမဟုတ္ပါဘူး။ မွတ္တမ္းေတြအရ ကုိလုိနီေခတ္တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ သူတုိ႔ကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ေတာင္မေခၚဘဲ ဘဂၤါလီလုိ႔ ေခၚဆုိခဲ့တာပါ” လုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးက ေတြ႕ဆံုမႈမွာ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သူ႕ရဲ႕ တရား၀င္ Facebook စာမ်က္ႏွာမွာ လႊင့္တင္ထားပါတယ္။
ကုိလုိနီျဖစ္ခဲ့ဲတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ကလုိ အေျခအေနမ်ိဳးနဲ႔ တူညီတဲ့ ျပႆနာမ်ိဳးေတြကုိ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံေတြဟာ ဒီျပႆနာေတြကုိ နားလည္မႈ၊ အသိပညာ၊ ေရရွည္အျမင္ေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းခဲ့ၾကၿပီး ဒီလုိ အေတြ႕အႀကံဳေတြကေန သင္ယူဖုိ႔အတြက္ တပ္မေတာ္ကုိ တုိက္တြန္းရပါမယ္။
ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္ေန႔က ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈအေပၚ တပ္မေတာ္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈကုိ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ ျပန္လည္သံုးသပ္သင့္ၿပီး အမွားေတြကို ေထာက္ျပရပါမယ္။
ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအး၀င္းဦးေဆာင္တဲ့ ေကာ္မတီတစ္ခုကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိလည္း ႀကိဳဆုိသင့္ပါတယ္။ ေအာက္တုိဘာ ၁၃ ရက္ေန႔ ေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းေၾကာင္း ေၾကျငာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္ေန႔ တုိက္ခုိက္မႈေနာက္ပုိင္း ျပဳလုပ္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးမွာ တပ္ဖြဲ
လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရွိခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲမႈေတြကုိ ေျဖရွင္းေနတယ္ဆုိတာ ကမၻာႀကီးကို ျပသဖုိ႔အတြက္ တပ္မေတာ္အတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။
တပ္မေတာ္ကုိ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြျဖစ္လာရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ဆုိးက်ိဳးျဖစ္ေစတဲ့ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး နည္းလမ္းနဲ႔ တပ္မေတာ္ဖက္က တုန္႔ျပန္လာမလားဆုိတဲ့ အႏၱရာယ္လည္း ရွိေနပါတယ္။
အတိတ္က ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြဟာ ခါးသီးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳပါ။ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြလုပ္ဖုိ႔ စဥ္းစားမယ့္အစား အီးယူ၊ အျခားအေနာက္ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူမရဲ႕ အစုိးရကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ အရာမွန္သမွ်ကုိ လုပ္ေဆာင္သင့္ၿပီး၊ တပ္မေတာ္ကုိလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းသင့္ပါတယ္။
ဒါမ်ိဳးကသာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ေရရွည္ခံတဲ့ အေျဖတစ္ခုရရွိဖုိ႔၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးကုိ ျမႇင့္တင္ေပးဖုိ႔ ေရွ႕ဆက္သြားရမယ့္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: Frontier Myanmar
(Frontier Myanmar ၀ဘ္စာမ်က္ႏွာတြင္ စည္သူေအာင္ျမင့္ေရးသားသည့္ Sanctions against Tatmadaw leaders would be counterproductive ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။ ေဆာင္းပါပါ အျမင္မ်ားသည့္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ ေရးသားမႈမ်ားသာျဖစ္ၿပီး M-Media ၏ အာေဘာ္မဟုတ္ပါ။)
