ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံသား၊ ျပဳ နိုင္ငံသား ၊ဧည့္ႏိုင္ငံသား စသည္ျဖင့္ ခဲြ့့ျခားခဲ႕တဲ႔ပုဂၢိဳလ္ျကီးမွွာ မဆလ တစ္ပါတီအာဏာရွင္ တရုတ္မ်ိဳးႏြယ္ဝင္ဗိုလ္ရွဳ႕ေမာင္ ေခၚ ဦးေနဝင္း ျဖစ္ပါတယ္။ဥပေဒပညာရွင္ျကီး ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ ကို မိမိအလိုက် ဥေဒေတြကို ေရးဆဲြျပဌာန္းေစခဲ႔ပါတယ္။၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္တပ္မွွ အာဏာမသိမ္းခင္ သမၼတ အျဖစ္ေတာင္ ေျမွာက္စားခဲ႕ပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ႕အဓိပါၸယ္ဟာ “၁၈၂၃ ခု အဂၤလိပ္- ျမန္မာ ပထမစစ္ပဲြ မတိုင္ခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေနရင္းေဒသအျဖစ္ အတည္တကၽေနထိုင္ခဲ႕သူေတြပါ”လို႕ အဓိပါၸယ္ ဖြင့္ဆိုေစခဲ႕တယ္။အဲဒိတိုင္းရင္းသားေတြထဲမွာ ပုဂံခတ္၊ အေလာင္းမင္းတရား တို႔ ေခတ္ ကတည္းက ရိွခဲ႕တဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြပါေနေတာ့ တိုင္းရင္းသားဆိုတာ လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးထဲ ပါဆိုျပီးေတာ့ အာဏာရွင္ပီပီ လုပ္ခ်ပစ္လိုက္ျပန္တယ္။ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ကမန္ တိုင္းရင္းသား အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြက သူဖယ္ရွားတဲ႕အထဲမွာ ပါမသြားခဲ႕ဖူး။ လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈ႕ အာဃာတရားေတြမ်ားေနလြန္းတာေျကာင့္ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာေတြပဲသိျပီး သမိုင္းကို မေက်တာေျကာင့္ ဗိုလ္မွဴးျကီးဘရွင္တို႔လို ေဒါက္တာသန္းထြန္းတို႕လိုဂုဏ္သေရရိွ သမိုင္းပညာရွင္ေတြ ေရးခဲ႕တဲ႕ ႏွစ္ေပါင္းေထာက္ခ်ီက ရိွခဲ႕တဲ႕ ျမန္မာမြတ္စလင္ (ပသီ)တိုင္းရင္းသားေတြကိုလည္း တိုင္းရင္းသားစာရင္းကေန ဖယ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ယခုလို ႏိုင္ငံေရးပြင့္လင္း ရာသီအခ်ိန္မ်ိဳးမွာေတာ့ ေခတ္ပညာတတ္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ လူမ်ိဳးစုေခါင္းေတြက အာဏာရွင္ျကီးႏွင့္အေပါင္းပါေတြ သတ္မွတ္ခဲ႕တဲ႔ လူမ်ိဴး ၁၃၅ မ်ိဳးကို ေဝဖန္ေထာက္ျပ ကန္႕ကြက္ ေျပာဆိုေနျကျပီျဖစ္သည္။သူတို႕ရဲ႕ေထာက္ျပခ်က္အရ
(၁)လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းထဲမွာ တကယ္ မရိွေတာ့တဲ႕ လူမ်ိဳးစာရင္းေတြပါေနတယ္။
(၂)နာမယ္တူတာေတြပါေနတယ္။နာမယ္ထပ္တာေတြပါေနတယ္။
(၃)လူမ်ိဳးစုအမည္စာရင္းေတြထဲမွာ မဆီမဆိုင္တဲ႕ လူမ်ိဳးစုစာရင္းေတြကို ထည့္ထားတယ္။
(၄) သမိုင္းေျကာင္းအရ ႏွစ္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ကတည္းက တကယ္ရိွေနျကတဲ့ တိုင္းရင္းသားစာရင္းဝင္ေနျကတဲ့ လူမ်ိဳးစ ုစာရင္းေတြကိုလည္း ကိုးကြယ္တဲ႕ဘာသာတရားကို အေျကာင္းျပဳ၍အတၱစိတ္ လႊမ္းမိုးကာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ခဲ႕တာေတြရိွခဲ႕ေျကာင္း ၂၀၁၄ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႕မွာ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ အဖဲြ႔အစည္းျကီးရဲ႕လက္ေအာက္ခံအဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ႔ UNFPA ရဲ႕ အကူအညီနဲ႕လုပ္ခဲ႕တဲ႕တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္း အတာနဲ႕ေကာက္ယူခဲ႕တဲ႕ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူေရးစီမံခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက သမိုင္းအကိုးအကား အေထာက္အထားအျပည့္အစုံျဖင့္ လူဝင္မႈ႕ျကီးျကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူအင္အားဦးစီးဌာန တာဝန္ရိွ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ရွင္းျပခဲ႕ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္(မဆလ တစ္ပါတီေခတ္)မွာေတာ့ ဦးေနဝင္း ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္ေသာ ဥပေဒပညာရွင္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ရဲ႕အကူအညီႏွင့္ ေရးဆဲြခဲ႕တဲ႕ ၁၉၈၂ ခု ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို မဆလ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပုျပဌာန္းခဲ႕ပါတယ္။ အဲဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒ အသက္မဝင္ခင္ မွာပဲ ရွစ္ေလးလုံး ၈၈၈၈ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံျကီးေျကာင့္ တစ္ပါတီအာဏာရွစ္စနစ္ ပ်က္ခဲ႕ရပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခု စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႕မွာ မဆလ သမၼတေဟာင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ ထံမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးျကီးေစာေမာင္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၉ ဦးပါ (ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ႕တည္ေဆာက္ေရးအဖဲြ႔-နဝတ စစ္အစ္ုိးရအဖဲြ႕)က ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို လႊဲေျပာင္း ရယူခဲ႕ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းျကီးလည္းျဖစ္ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ျကီးလည္း့ျဖစ္ခဲ႕တဲ႕ ဦးေနဝင္းရဲ႔႕ မဆလတစ္ ပါတီေခတ္က မျပီးျပတ္ေသးတဲ႕ကိစၥမွန္သမ်ွကို နဝတ စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခဲ႔ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ၁၉၈၂ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒကို အသက္သြင္းခဲ႕ပါတယ္။ ဥပေဒအရႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူေတြကို လဝက ဝန္ျကီးဌာနဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ၁၉၅၈ ႏွစ္ခုက ထုတ္ေပးခဲ႕ေသာ ၃ ေခါက္ခ်ိဳးကတ္ေတြကို ျပန္အပ္ေစျပီး နိုင္ငံသားစိစစ္ေရး ကတ္ပန္းေရာင္ေတြကို လဲလွယ္ေပးခဲ႕ပါတယ္။ လဝက ဝန္ျကီးဌာနဟာ ျပည္ထဲေရးဝန္ျကီးဌာန လက္ေအာက္ကို ေရာက္ေနတဲ႔အတြက္ လဝက ဝန္ျကီးႏွင့္ ထိပ္တန္း လဝက တာဝန္ရိွသူေတြဟာလည္း စစ္အရာရိွျကီးေတြ ျဖစ္ေနျကပါတယ္။
မွတ္ပုံတင္ကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္က စစ္အရာရိွျကီးေတြရဲ႕အစည္းအေဝးညႊန္ျကားခ်က္ အမိန္႔ညႊန္ျကားခ်က္မ်ားအတိုင္း တိတိက်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာက္ရြက္ခ႔ဲရပါတယ္။ စစ္တပ္မွာ ယေန႕တိုင္ က်င့္သုံးေနတဲ႕ မူဝါဒ တစ္ရပ္ရိွပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္မွလဲြ၍ အစၥလာမ္ဘာသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ႏွင့္ဟိႏၵဴဘာသာ ကိုးကြယ္သူေတြဟာ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ျဖစ္ မျဖစ္ျဖစ္ သူတို႕ကို “ဘာသာျခား လူမ်ိဳးျခား”လို႕ ေခၚေဝါသတ္မွတ္ျပီး ထိုက္တန္တဲ႕ ရာထူးေနရာမေပးခဲ႕ပါဖူး။
ဥပမာတစ္ရပ္ကို တင္ျပရလ်ွင္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ဖဆပလေခတ္ႏွင့္ မဆလ တစ္ပါတီေခတ္က စစ္တပ္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္တဲ႕ တ္ုင္းရင္းသားေတြ နိုင္ငံသားေတြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေတြ ဗိုလ္မွဴးျကီး ရာထူးေတြေပးျပီး ႏိုင္ငံ႕တာဝန္ေတြကို ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးအပ္ခဲ႕တာေတြရိွခဲ႕ပါတယ္။ နဝတ စစ္အစိုးရ ႏွင့္ နအဖ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ေတြမွာေတာ့ ယခင္အစိုးရမ်ား လက္ထက္က ခန္႕အပ္ခဲ႕တဲ႕ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြမဟုတ္တဲ႕ စစ္တပ္ကအရာရိွျကီးေတြကိုအဓိကရည္ရြယ္ျပီး အခ်ိဳ႕ကို အရပ္သားဖက္ေတြ ပို႕ခဲ႕သည္။အခ်ိဳ႕ကို ပင္စင္ေပးျပီး အနားယူေစခဲ႕ပါတယ္။ဥပမာ စာေရးသူရဲ႕တပည့္ေတြ ဗိုလ္သင္တန္းေလ်ာက္လႊာ တင္ျပီး စာေမးပဲြေျဖတဲ႕အခါ အခ်ိဳ႕က ေရးေျဖစာေမးပဲြေအာင္ခဲ႕တယ္။လူေတြ႔စာေမးပဲြမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မဟုတ္လို႔ အပယ္ခံခဲ႕ရတာေတြ ရိွတယ္။ အခ်ိဳ႕ကို ဗုဒၶဘာသာ ေျပာင္းရင္ လက္ခံေပးမယ္လို႕ေျပာတယ္။အခ်ိဳ႕က ဗုဒၶဘာသာ ေျပာင္းခဲ႔လို႕ အေရြးခံခဲ႔ရေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္မွန္း သိရိွသြားျပီး ့ ပင္စင္ေပးလိုက္တာေတြေတာင္ ရိွခဲ႕ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ထဲမွာ လုံျခုံေရး အေျကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာမွလြဲ၍ မည့္သည့္ဘာသာဝင္ကိုမ်ွ အရာရိွေတြအျဖစ္ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးတာေတြမရိွေတာ့သည္မွာ ယခုအစိုးရ လက္ထက္တိုင္ ျဖစ္သည္ဟု အမည္မေဖာ္လိုေသာ အျငိမ္းစား ဗိုလ္မွဴးျကီးတစ္ဦးက စာေရးသူအား ေျပာျပခဲ႕ဖူးပါသည္။ထိုအခ်က္သည္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားေထာက္ျပေနေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္လည္းျဖစ္ပါသည္။
၁၉၈၂ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒတြင္ ပုဒ္မေပါင္း ၇၆ ခု ပါရိွပါသည္။၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒတြင္ နည္းပေဒအခ်ိဳ႕သည္ အားနည္းခ်က္မ်ား ေပ်ာ့ကြက္ဟာကြက္ မ်ားရိွေနေျကာင္း သက္ေသျပရလ်ွင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ကျပဌာန္းခဲ႕ေသာ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ပင္ နည္းဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ေရးဆဲြ ခဲ႔ရသည္မ်ား ရိွခဲ႕ဖူးသည္။ယခုအခါတြင္ ကမာၻ႕ဥပေဒပညာရွင္မ်ားေရာ ျမန္မာ့ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကပါ ထို ၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ႕မရိွေျကာင္း ေထာက္ျပေနျကသည္ကို ကမာၻ႔မီဒီယာမ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေပသည္။လက္ေတြ႔နယ္ပယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မဟုတ္သူမ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးတြင္ မပါဝင္သူမ်ားကို “ေသြးေႏွာ” ဟု တံဆိပ္မဲခတ္ကာ ဥပေဒ နည္းဥအေဒ အရမဟုတ္ေသာ အမိန္႕ ညႊန္ျကားလႊာမ်ား ႏႈတ္မိန္႕မ်ားသုံးကာ ေမြးစာရင္း သန္းေခါင္စာရင္း မွတ္ပုံတင္ လာေလ်ွာက္တိုင္း “အထက္အမိန္႔ အထက္အမိန္႔”ဆိုေသာ စကားမ်ားကို အပ္ေျကာင္းထပ္ေအာင္ “သုံး၍ လည္းေကာင္း ေလ်ာက္ထားေသာ အမႈ႕တဲြဖိုင္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမိဳ႕နယ္ လဝက ရုံးတြင္ သြားစုံစမ္းတိုင္း “အထက္ကို တင္ထားတယ္ ျပန္မက်ေသးဖူး ေနာက္တစ္ပါတ္လာစုံစမ္းျကည့္ပါ ” ဟူေသာ တာဝန္ယူမႈ႕ တာဝန္ခံမႈ႕ ကင္းမဲ႕ေသာ အေျကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ တုန္႕ျပန္သံမ်ားကိုသာ ျကားေနရပါသည္။ ျမိဳ႕နယ္ လဝက ရုံးမ်ားသို႕ စာေရးသူ ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္ျဖင့္စုံစမ္းျကည့္ေသာအခါ ရုံးတိုင္း ရုံးတိုင္းတြင္ အမႈ႕တဲြဖိုင္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္ရိွေနသည္ကို သိရိွခဲ႕ရပါသည္။
ထို႕ေျကာင့္လည္း ရန္ကုန္တိုင္း ၄၅ ျမိဳ႕နယ္အသီးသီးမွ တက္လာေသာ အမႈ႕တဲြဖိုင္ေပါင္းသည္ ၃၀၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရန္ကုန္တိုင္းလဝက ရုံးထဲတြင္ ေမ်ွာ္ေလတိုင္းမိႈင္းရီ ျဖစ္ေနပါသည္။ ဥပေဒအတိုင္း မွတ္ပုံတင္ေပးသင့္ေပးထိုက္သူေတြကို မေပးဘဲ က်စ္လုံးမ်ားညစ္လုံးမ်ား ေနာက္ေျကာင္းျပန္ ေကာက္ေျကာင္းမ်ားလိုက္ကာ မေရာင္ရာ ဆီလူးခဲ႕ေသာေျကာင့္ မွတ္ပုံတင္ ရသင့္သူေတြေတာင္ သုံး၊ေလး၊ ငါးႏွစ္ ျကာသြားခဲ႔သည္။လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပဳႏိုင္သူေတြ ကေတာ့ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တစ္ခုအတြင္းမွာ အဆင္ေျပသြားခဲ႕ျကပါသည္။ ေရမေလာင္းႏိုင္သူေတြ(လာ္ေငြ)မေပးႏိုင္သူေတြ ႏွစ္ခ်ီ ျကာသြားခဲ႕ပါသည္။အခ်ိဳ႕စိတ္မရွည္ျကေတာ့ပဲ ရုံးသြားရမွာကို စိတ္ပ်က္ညည္းေငြ႔ကာ လက္ေလ်ာ့လိုက္ျကေတာ့သည္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေနာက္ေရးအတြက္ သိပ္မေတြးျကေတာ့ဘဲ သားေတြသမီးေတြရဲ႕ ပညာေရးကိစၥမ်ားျဖစ္တဲ႕ ဘဲြ႕လက္မွတ္မူယင္းရဖို႕အတြက္ အလုပ္အကိုင္အတြက္ လက္ေတြ႔နယ္ပယ္မွာ ဒုကၡပင္လယ္ေဝခဲ႔ျကေတာ့သည္။ ထိုသူမ်ားထဲတြင္ လဝက မွ မွတ္ပုံတင္ေလ်ာက္ထား ရာတြင္ ေတာင္းဆိုေသာ လိုအပ္ခ်က္ ပုံစံမ်ား အေထာက္အထားမ်ားကို ျပည့္ျပည့္စုံစုံ တင္ခဲ႕သူမ်ားလည္း ပါဝင္ျကပါသည္္။
ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ ဒီႏိုင္ငံမွာေမြး ဒီႏိုင္ငံမွာျကီးျပင္းခဲ႕ျကသည့္ နိုင္ငံသားမ်ားသည္ ေသြးကဲြေစသည့္ဥပေဒ မ်ား ခဲြ့ျခားဆက္ဆံခံရသည့္ ဥပေဒမ်ားကို လက္ေတြ႔ ခံစားရေသာအခါ အရည္အခ်င္းရိွသည့္ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္ အဖိႏိွပ္ခံႏိုင္ငံသားမ်ား ႏိုင္ငံ့တာဝန္ကို ထမ္းရြက္ခ်င္စိတ္ ကုန္ခန္းသြားပါေတာ့သည္။ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္လည္း တေျဖးေျဖး ေပ်ာက္ပ်က္သြားပါေတာ့သည္။ေနာက္ဆက္တဲြ ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ ျပည္ပ ႏိုင္ငံမ်ားသို႕ ထြက္ခါြကာ မိမိက်ြမ္းက်င္ရာ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားထဲသို႕ ဝင္ေရာက္သြားျကပါေတာ့တယ္။ အဓိကအေျကာင္းရင္းမွာ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း ခဲြျခားဆက္ဆံသည့္မူကို က်င့္သုံးခဲ႕ေသာေျကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၈၂ခု ျမန္မာႏိုင္္ငံသားဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားအမ်ိဳးအစားကို ၃ မ်ိဳး ခဲြျခားလိုက္ပါသည္။
(၁)ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ ပန္းေရာင္ႏွင့္ပန္းေရာင္ႏိုင္ငံသားစာအုပ္ရ ႏိုင္ငံသား
(၂)ျပဳႏိုင္ငံသားအစိမ္းေရာက္ကတ္ႏွင့္အစိမ္းေရာင္ႏိုင္ငံသားစာအုပ္ရ ႏိုင္ငံသား
(၃)ဧည့္ႏိုင္ငံသားအျပာေရာင္ကတ္ႏွင့္အျပာေရာင္စာအုပ္ရႏိုင္ငံသားဟူ၍ ခဲြ့ျခားလိုက္ပါတယ္။
ပန္းေရာင္ႏိုင္ကတ္ကိုင္ေဆာင္သူ ၁၃၅ မ်ိဳးႏြယ္ဝင္ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ေမြးရာပါႏိုင္ငံသားမ်ားဟု သတ္မွတ္ျပီး ၁၃၅ မ်ိဳးႏြယ္ထဲမပါေသာ ပန္းေရာင္ကတ္ရ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားမ်ားဟု ထပ္ဆင့္ခဲြျခားသတ္မွတ္လိုက္ပါသည္။
၁၉၅၈-၅၉ ခုႏွစ္ေလာက္က ၃ ေခါက္ခ်ိဳးကတ္ဟု လူသိမ်ားေသာ အမတ(အမ်ိဳးသားမွတ္ပုံတင္)ကတ္ျပားမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံသား အသိအမွတ္ျပု ကတ္ျပားမ်ားအေနျဖင့္ တရားဝင္ ထုတ္ေပးခဲ႕ပါသည္။ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဝန္ျကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ ဗဟန္းျမိဳ႕နယ္မွ ကိုင္ေဆာင္ခဲ႔ေသာ အမတ ၃ ေခါက္ခ်ိဳးမွတ္ပုံတင္ကတ္ အမွတ္စဥ္သည္ တစ္ (ဗဟန္းလဝက ကုပ္ပါ ၀၀၀၀၀၁)ျဖစ္သည္။ )ထိုအခ်ိန္ကအမ်ိဳးသားမ်ားအား ၃ ေခါက္ခ်ိဳး အစိမ္းေရာင္ကတ္ျပာမ်ားထုတ္ေပးခဲ႕ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား ၃ ေခါက္ခ်ိဳး ပန္းႏုေရာင္ကတ္ျပားမ်ားထုတ္ေပးခဲ႕ပါသည္။
ထို ၃ ေခါက္ခ်ိဳးမွတ္ပုံတင္ကတ္ျပားမ်ားကို သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရႏွင့္လက္ရိွ အစိုးရ လက္ထက္ထိ လဝက မွ အသိအမွတ္မျပုေျကာင္း ကို လက္ေတြ႔နယ္ပယ္ျဖစ္ရပ္အခ်ိဳ႕ကို စာေရးသူ သတိျပုမိ ပါသည္။လက္ေတြ႔ွအေတြ႔အျကုံတစိခုကို တင္ျပရလ်ွင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း စာေမးပဲြေအာင္ျမင္ျပီးသူတိုင္းကို တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္စာအုပ္ ထုတ္ေပးေလ႔ရိွပါသည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္လမ္းညႊန္စာအုပ္အရ ေဆးတကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္ သို႕မဟုတ္ အသက္ေမြးဝမ္းေျကာင္းတစ္ကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္တစ္ခုခုဝင္ခြင့္ေဖာင္ ေလ်ာက္ထားေသာအခါ ေလ်ာက္လႊာရွင္ကာယကံရွင္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူႏွင့္မိဘ ႏွစ္ဦးစလုံးသည္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒ(Myanmar Citizenship Law) အရ ထုတ္ေပးထားေသာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပား သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံသားျပဳကတ္ျပား သို႕မဟုတ္ ဧည္႔ႏိုင္ငံသားကတ္ျပား ၃ခုထဲက တစ္ခုခုကို လက္ဝယ္ရိွထားရပါမည္။အေျကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေျကာင့္ ႏိုင္ငံသားကတ္ျပားတစ္ခုမ်ွ လက္ဝယ္မရရိွသူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႕သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ရိွ လူဝင္မႈ႕ျကီးျကပ္ေရးနွင့္အလုပ္သမားဝန္ျကီးဌာန ဦးစီးအရာရိွ၏ ႏိုင္ငံသားကတ္ေလ်ာက္ထားေျကာင္း အသိအမွတ္ျပဳ အေထာက္အထားစာရြက္စာတမ္းတစ္ခုကို တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္ေလ်ွာက္လႊာတြင္ ပူးတဲြ တင္ျပရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ မတင္ျပႏိုင္ပါက မိမိေလ်ွာက္ထားေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေျကာင္း တကၠသိုလ္ကို လက္ျပႏႈတ္ဆက္ရေပလိမ့္မည္။တားဆီးပိတ္ပင္ျခင္း ခံရေပလိမ့္မည္။
ဤအခ်က္သည္ ေသြးေႏွာသတ္မွတ္ခံသူ ႏိုင္ငံသားအားလုံးအေပၚ ပညာေရးဝန္ျကီးဌာန ႏွင့္ လဝက ဌာနတို႕ သေဘာတူက်င့္သုံးေနေသာ လက္ရိွ မူဝါဒ တစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမူဝါဒေျကာင့္ အဆင့္ျမင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေျကာင္း တကၠသိုလ္တက္ခြင့္ဆုံးရႈံးခဲ႕ရသူေတြ ဘဲြ႔လက္မွတ္မရသူေတြ ျပည္နယ္တိုင္းအနွံရိွေနပါသည္။ထို႕အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လဝက ၏ ေသြးေႏွာ သတ္မွတ္ခံရသူ ႏိုင္ငံသားမ်ား လက္ရိွ ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ ၃ ေခါက္ခ်ိဳးမွတ္ပုံတင္ကတ္အေျကာင္းကို အလ်ဥ္းသင့္သလို တင္ျပခ်င္ပါသည္။ထိုအေျကာင္းကို မသိလ်ွင္ မိမိရင္ေသြး၏ပညာေရးအနာဂတ္ကို မ်ားစြာ ထိခိုက္နစ္နာေစမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က စာေရးသူသည္ ျမိဳ႕နယ္ လဝက ဦးစီးတစ္ဦးႏွင့္ ၃ ေခါက္ခ်ိဳး မွတ္ပုံတင္ကတ္အေျကာင္း စကားစျမည္ ေျပာဆိုျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
မိတ္ေဆြ”လဝက “ဦးစီးက “၁၉၅၈-၈၉ ေလာက္က ထုတ္ေပးခဲ႔ေသာ သုံးေခါင္ခ်ိဳး မွတ္ပုံတင္မ်ားကို ထိုအခ်ိန္က လူတိုင္းလိုလိုအား ေသေသခ်ာခ်ာ မစစ္ေဆးပဲ အေျခအေနအရ ထုတ္ေပးခဲ႔ျခင္းျဖစ္ေျကာင္း ယခုအခ်ိန္တြင္ တည္ဆဲဥပေဒ ၁၉၈၂ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒျဖင့္ စစ္ေဆးျပီး ေလ်ာက္ထားသည့္ ကာယကံရွင္၏ မိဘ ဘိုးဘြားအေထာက္အထားမ်ားကို စိစစ္ျပီး ႏိုင္ငံသားကတ္မ်ား(ႏိုင္-ျပဳ-ဧည့္ သုံးမ်ိဳး) ထုတ္ေပးေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္လို႕ “စာေရးသူအား ေျပာဆိုခဲ႕ဖူးသည္ကို အမွတ္ရေနမိပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးသာရိွသည္ သို႕မဟုတ္ ၁၄၃ မ်ိဳးသာရိွသည္ ဟူ၍ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒတြင္ တိတိက်က် ေဖာ္ျပထားျခင္းမရိွေပ။တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးဟူသည္ နဝတ စစ္အစိုးရလက္ထက္က ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာ ဗိုလ္တစ္ေထာင္တြင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ျမန္ျပည္သား ဆိုသူက “တို႕ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးဟူ၍”ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေရးသားခဲ႕ဖူးပါသည္”ထိုေဆာင္းပါးရွင္၏အာေဘာ္ ၁၃၅ လူမ်ိဳးကို ” အစဲြျပဳ၍ မီွျငမ္း၍ လဝက မွ အေသဆုပ္ကိုင္က အသုံးျပုေနဟန္ရိွေျကာင္း သုံးသပ္မိပါသည္။
မဆလ တစ္ပါတီအာဏာရွင္ေခတ္ နဝတ နအဖ စစ္အစိုးေခတ္ႏွင့္ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရေခတ္ေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္လူဦးေရ ပိုမ်ားေအာင္ဆိုျပီး စစ္အရာရိွေတြကုိ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသျကီးရိွတိုင္းရင္းသူေတြႏွင့္ လက္ထပ္ခိုင္းျပီး ေသြးေႏွာေစခဲ႕ပါတယ္။လဝက ထိပ္တန္း ဝန္ျကီးႏွင့္ညႊန္ျကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ဆိုသူမ်ားကလည္း စစ္တပ္မွာ တာဝန္ယူခဲ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ေန၍ တစ္ေသြးတစ္သံ တစ္မိန္႔ျဖင့္ ယဥ္ပါးေနသူမ်ားျဖစ္ျကသည္ကို သတိျပုမိသည္။လဝက တာဝန္ရိွေတြကို အထက္စစ္အရာရိွမ်ားက အစည္းအေဝးေတြမွာ ႏႈတ္မိန္႕အေထြေထြနဲ႕ညႊန္ျကားခဲ႔တာေတြေျကာင့္ သန္းေခါင္စာရင္းလုပ္တဲ႕အခါမွာ မွတ္ပုံတင္ေလ်ာက္တဲ႕အခါမွာ လူမ်ိဳးအမည္ေတြေနရာမွာ ကာယကံရွင္ လာေလ်ွာက္သူေတြ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ မေျပာႏိုင္ရင္ မေျပာသလို “ဗမာ လူမ်ိဳး”ဟူ၍ျဖည့္စြက္ပါတယ္။နတ္ကိုးကြယ္တဲ႔တိုင္းရင္းသားေတြကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာ လို႕ ျဖည့္လိုက္ပါတယ္။
စာေရးသူ၏ မိတ္ေဆြ ခ်င္းစစ္စစ္ တိုင္းရင္းသားအား ခ်င္းလဝက မွ ႏိုင္ကတ္ထုတ္ေပးရာတြက္ လူမ်ိဳးအမည္ေနရာတြင္ ခ်င္း– ဗမာဟူ၍ ထုတ္ေပးခဲ႕ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္သူေတြကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာလို႕ျဖည့္ေပးခဲ႕တာေတြ စာေရးသူရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ မႏၱေလးတိုင္း မိုးကုတ္ျမိဳ႕ကို ေရာက္ခဲ႕စဥ္ ေတြ႔ရိွခဲ႕ရပါသည္။ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာကို အေျကာင္းျပဳ၍ ဗမာလူမ်ိဳး တိုင္းရင္းသားမ်ားျပားေရးမူကို ျပဳလုပ္ဖန္တီးခဲ႕သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ဧကန္အမွန္ရိွေနပါသည္။ဥပမာျပရလ်ွင္ ဘဂၤလားေဒရွ႔္ႏိုင္ငံမွဝင္လာျကေသာ ဒိုင္းနက္လူမ်ိဳးႏွင့္တရုတ္ကိုးကန္႕ လူမ်ိဳးမ်ားကို ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေသာေျကာင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ နဝတ စစ္အစိုးေခတ္တြင္ တိုင္းရင္းသား၁၃၅ လူမ်ိဳးစုစာရင္းတြင္ ထည့္ေပးခဲ႔သည့္သမိုင္းသည္ အလြန္ထင္ရွားလွပါသည္။ ထို႔အျပင္ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က ရွမ္းျပည္နယ္ ကလူဦးေရငါးေသာင္းခန္႕ရိွ တရုတ္စကားေျပာ တရုတ္ယဥ္ေက်းမႈ႕က်င့္သုံးေသာ မုန္းဝန္းတရုတ္ လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ားကို ဗုဒၶဘာသာကို လက္ခံယုံျကည္ေသာေျကာင့္ မုန္းဝန္းဗမာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးႏြယ္အျဖစ္ သမၼတေဟာင္းဦးသိန္းစိန္ အမိန္႕ျဖင့္ တိုင္းရင္းသား အသစ္စာရင္းတြင္ထည့္ခဲ႕ပါသည္။ထို႕ေျကာင့္ရွမ္းလူမ်ိဳးႏြယ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက ဤလုပ္ရပ္ကို အျပင္းအထန္ ကန္႕ကြက္ခဲ႕ပါသည္။ သမၼတေဟာင္းဦးသိန္းစိန္အစိုးရ တာဝန္ရိွသူေတြအေနနဲ႕ ထိုလုပ္ရပ္မ်ိဳးကို “ေနာင္ခါလာ ေနာင္ခါေစ်း ေနာက္ျပသာနာ ေနာက္မွာရွင္းပါေစ” ဆိုသလို ရႈပ္ထားခဲ႕ဟန္ရိွသည္။ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္က ခန္႕အပ္ထားတဲ႕ လဝက ဝန္ထမ္းအမ်ားစုမွာ ရခိုင္ႏွင့္ ဗမာ လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ျကသည့္အတြက္ လူမ်ိဳးျကီးဝါဒ က်င့္သုံးလိုသူမ်ား၏ စိတ္ကူးမ်ား ေအာင္ျမင္ေပါက္ေျမာက္ခဲ႕သည္။ ထင္သေလာက္ခရီးေပါက္ခဲ႕ပါသည္၊ အျမတ္ထြက္ခဲ႕ပါသည္”ဟု ႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္းျကီး သခင္ခ်စ္ က ေျပာခဲ႕ဖူးပါသည္။
ျပီးခဲ႕တဲ႕အစိုးရ အဆက္ဆက္က ျမန္မာ လဝက တာဝန္ရိွသူမ်ားအေနျဖင့္ “လူကိုခင္ရင္ မူကို ျပင္သည္။လူကိုမုန္းရင္မူကို သုံးသည့္ “လုပ္ရပ္မ်ား အေျမာက္အမ်ားရိွခဲ႕ဖူးပါသည္။ျပီးခဲ႕တဲ႕ ၂၀၁၇ ခု မတ္လက စာေရးသူရဲ႕ မိတ္ေဆြ အစၥလမ္ဘာသာဝင္တစ္ဦးသည္ ပိုက္ဆံအိတ္တစ္ခု အငွားယာဥ္ တစ္စီးေပၚတြင္ ေမ႔က်န္ခဲ႕သည္။လူမႈ႕ေရးကြန္ရက္ Facebook ေပၚတြင္ ေဖာ္ျပပါလိပ္စာအတိုင္း ပို႕ေပးပါက ေက်းဇူးဆပ္ပါမည္”ဟု တင္ခဲ႕ေသာ္လည္း တစ္လျကာသည္အထိ မထူးျခားေသာအခါ ထုံးစံအတိုင္း ရဲစခန္းမွာ မွတ္ပုံတင္ေပ်ာက္ဆုံးေျကာင္း ေထာက္ခံစာယူခဲ႕သည္။ျမို႕နယ္ လဝက ရုံးသြားကာ မွတ္ပုံတင္ျပန္ေလ်ွာက္ခဲ႕သည္။ျကုံေတြ႔ခဲ႕ရေသာအခက္အခဲတစ္ခုမွာ ပထမဆုုံးအျကိမ္ ႏိုင္ကတ္ပန္းေရာင္ ေလ်ွာက္ထားစဥ္က ေတာင္းခံခဲ႕ေသာ မိဘႏွစ္ဦး၏ ႏိုင္ကတ္ ပန္းေရာင္မိတၴဴအျပင္ မိဘမ်ား၏ငယ္စာရင္းမ်ား(ပုံစံ ၁)ကို သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ လဝက ရုံးမ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ခံ ယူေပးခဲ႔ရရုံသာမက အလွမ္းေဝးေသာ ႏွစ္ဘက္အဖိုး အဖါြးမ်ား၏အေထာက္အထားပုံစံအခ်ိဳ႕ကိုပါ ယူေပးခဲ႕ရေလသည္။ ႏွစ္ဘက္ အဖိုး အဖြားမ်ားသည္ ၁၉၈၈ မတိုင္ခင္ ကြယ္လြန္ခဲ႕၍ ၃ ေခါက္ခ်ိဳးမွတ္ပုံတင္သာရိွခဲ႔ျကေပသည္။ ထိုေျကာင့္လည္း သူတို႕ရဲ႕ “၃ ေခါက္္ခ်ိဳးအမတ မွတ္ပုံတင္” မိတၴဴမ်ားကိုသာ ေပးခဲ႕ရေလသည္။ သို႕ေသာ္ ယခုအခ်ိန္အထိ စာေရးသူရ႕ဲမိတ္ေဆြခဗ်ာ မွတ္ပုံတင္မ႐ရိွေသး၍ ေထာက္ခံစာျဖင့္သာ ခရီးေဝးသြားေနရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေထာက္အထားအျပည့္အစုံတင္ျပႏိုင္သူမ်ားသည္ပင္လ်ွင္ မွတ္ပုံတင္ေလ်ာက္ထားရာတြင္ ႏွစ္ခ်ိဳ႕ေနျခင္းကို ကမာၻ႕ႏိုင္ငံအသီးသီးက သိရိွခဲ႕လ်ွင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပုံရိပ္သည္ က်ဆင္းသည္ထက္ က်ဆင္းေနမည္သာ ျဖစ္သည္။မိမိႏိုင္ငံသားတစ္ဦး ႏိုင္ငံသားကတ္မွတ္ပုံတင္ ႐ရိွဖို႕ရန္ ႏွစ္ခ်ီ ေစာင့္ရသည့္တိုင္းျပည္။ မွတ္ပုံတင္ေပ်ာက္ဆုံး ျပန္ေလ်ွာက္လ်ွင္ ႏွစ္ခ်ီ ေစာင့္ေနရေသာတိုင္းျပည္မ်ိဳးတြင္ ျပည္ပမွ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမႈပ္ႏွံသူမ်ား သည္ အလုံးအရင္းျဖင့္ ဝင္လာႏိုင္ဖြယ္ မရိွဟု စာေရးသူထင္ျမင္မိပါသည္။
အခ်ဳပ္ျဖင့္ဆိုရလ်ွင္ ဘာသာလူမ်ိဳး အသားမေရာင္ မခဲြျခားပဲ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းမြန္ျပီး အရည္အခ်င္း အရည္အေသြးရိွသူ လူစြမ္းအားအရင္းအျမစ္မ်ားကို ထိုက္တန္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ ေနရာေပးခ်ိန္တန္ျပီျဖစ္သည္။ က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ေျမျမႈပ္သျဂၤ ိဳလ္ခ်ိန္ တန္ျပီ ျဖစ္ပါေျကာင္း အျကံျပု တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။
ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း(ရန္ကုန္စက္မႈ႕တကၠသိုလ္R.I.T)
