News @ M-Media

Blog

  • ေနာက္တစ္ဆင့္တက္မယ့္ ၄ သင္း ေပၚထြက္လာတဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔မနက္ ခ်န္ပီယံလိဂ္ပြဲမ်ား

    ေနာက္တစ္ဆင့္တက္မယ့္ ၄ သင္း ေပၚထြက္လာတဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔မနက္ ခ်န္ပီယံလိဂ္ပြဲမ်ား

    ႏုိ၀င္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    chm-1

    – ဒီေန႔မနက္ကစားခဲ့တဲ့ ခ်န္ပီယံလိဂ္ အုပ္စုပြဲစဥ္ ၄ အၿပီးမွာေတာ့ အာဆင္နယ္၊ ပီအက္စ္ဂ်ီ၊ အက္သလက္တီကုိနဲ႔ ဘုိင္ယန္တုိ႔ ေနာက္တစ္ဆင့္ကုိ တက္ေရာက္သြားႏုိင္ခဲ့ၿပီး မန္စီးတီးကလည္း အိမ္ကြင္းမွာ ဘာစီလုိနာကုိ ပထမအေက်ာ့႐ံႈးေႂကြး ျပန္ဆပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

    အုပ္စု A
    ———
    အာဆင္နယ္ ၃-၂ လူဒုိဂုိးရက္စ္
    ေဘဆယ္ ၁-၂ ပီအက္စ္ဂ်ီ

    အေ၀းကြင္းမွာရခဲ့တဲ့ ဒီအႏုိင္ဟာ အာဆင္နယ္တုိ႔အတြက္ ခက္ခဲတဲ့အႏုိင္ပါပဲ။ ပထမပုိင္း ၁၅ မိနစ္တြင္ ၃ မိနစ္အတြင္း ေပးလုိက္ရတဲ့ ၂ ဂုိးနဲ႔အတူ အေနာက္က အသည္းအသန္ ျပန္လုိက္ကစားခဲ့ရတာျဖစ္ၿပီး မိနစ္ ၂၀ မွာ ဇာကာက ပထမ ေခ်ပဂုိး ၄၂ မိနစ္မွာ ဂ်႐ူးက ဒုတိယ ေခ်ပဂုိးကုိ သြင္းယူေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အာဆင္နယ္အတြက္ အႏုိင္ဂုိးကုိေတာ့ ၈၈ မိနစ္မွာ အုိေဇးလ္က လူဒုိးရက္စ္ ဂုိးသမားနဲ႔ ေနာက္ခံလူ ၂ ဦး စုစုေပါင္း ၃ ဦးကို လွလွပပ လိမ္ေခါက္သြင္းယူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအႏုိင္ေၾကာင့္ အာဆင္နယ္ဟာ ၄ ပြဲကစား ၁၀ မွတ္နဲ႔ ေနာက္တစ္ဆင့္ကုိ တက္ေရာက္ဆင့္ကုိ တက္ေရာက္သြားပါၿပီ။

    ပီအက္စ္ဂ်ီကေတာ့ အသာရခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးမိနစ္မွာမွ အႏုိင္ ၃ မွတ္ေသခ်ာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၄၃ မိနစ္မွာ မာတူဒီရဲ႕ ဦးေဆာင္ဂုိးကုိ ၇၆ မိနစ္မွာ ေဘဆယ္က ဇူဖီက ေခ်ပခဲ့ပါတယ္။ ဧည့္သည္အသင္းအတြက္ အႏုိင္ဂုိးကုိေတာ့ မိနစ္ ၉၀ မွာ ေသာမက္စ္မူနီယာက သြင္းေပးခဲ့ၿပီး အာဆင္နယ္နဲ႔အတူ ေနာက္တစ္ဆင့္ တက္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

    အုပ္စု B
    ———
    ဘင္ဖီကာ ၁-၀ ဒုိင္နမုိကိဗ္
    ဘက္ခီတက္ ၁-၁ နာပုိလီ

    ဒုိင္နမုိကိဗ္တုိ႔ အနည္းဆံုး သေရရသင့္တဲ့ပြဲပါ။ ၄၅ မိနစ္မွာ ပင္နယ္တီကေန ဦးေဆာင္ဂုိး ေပးလုိက္ရၿပီး ၆၈ မိနစ္မွာ ပင္နယ္တီျပန္ရခဲ့ေမယ့္ ဂ်ဴနီယာ မုိေရးစ္က ၀င္ေအာင္ မကန္သြင္းႏုိင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ၁ မွတ္ရမယ့္အခြင့္အေရး ဆံုး႐ံႈးခဲ့ပါတယ္။

    နာပုိလီတုိ႔ ဂုိးသြင္းခြင့္ပုိရခဲ့ပမယ့္ ၈၂ မိနစ္မွာ အမ္ ဟမ္မစ္ရဲ႕ ေနာက္က်ဂုိးေၾကာင့္သာ ၁ မွတ္ရခဲ့တာပါ။ ဘက္ခီတက္အတြက္ ဦးေဆာင္ဂုိးကုိေတာ့ ၇၈ မိနစ္မွာ ရီကာဒုိ ကြာရက္စ္မာက သြင္းယူေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    chm-2

    အုပ္စု C
    ———
    မန္စီးတီး ၃-၁ ဘာစီလုိနာ
    မုိခ်န္ဂလာဘတ္ခ်္ ၁-၁ ဆဲလ္တစ္

    ပထမေက်ာ့က ၄ ဂုိးျပတ္႐ံႈးေႂကြးကုိ မန္စီးတီ ျပန္ဆပ္ႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ ဘာစီလုိနာကုိ အသာရခဲ့တာ မဟုတ္ဘဲ ၂၁ မိနစ္မွာ တန္ျပန္တုိက္စစ္ကေနတစ္ဆင့္ မက္ဆီရဲ႕ ဦးေဆာင္ဂုိးကုိေတာင္ ခြင့္ျပဳခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၃၉ မိနစ္မွာ ဂြန္ဒုိဂန္က ေခ်ပဂုိး ျပန္သြင္းႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယပုိင္းမွာ အရွိန္ျမႇင့္ကစားခဲ့တဲ့ အိမ္ရွင္တုိ႔ ေနာက္ထပ္ ၂ ဂုိး ထပ္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒီဂုိးေတြကုိေတာ့ ၅၁ မိနစ္မွာ ဒီ ဘ႐ူနီနဲ႔ ၇၄ မိနစ္မွာ ဂြန္ဒုိဂန္တုိ႔က သြင္းယူေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၇၆ မိနစ္ ဒမ္ဘီလီရဲ႕ ေခ်ပဂုိးနဲ႔ သေရတစ္မွတ္ရခဲ့တဲ့ ဆဲလ္တစ္ကေတာ့ ေနာက္တစ္ဆင့္တက္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရးေရးကုိ ဆက္လက္ဆုပ္ကုိင္ထားႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၃၂ မိနစ္မွာ ဦးေဆာင္ဂုိးရခဲ့တဲ့ အိမ္ရွင္တုိ႔ ေနာက္ပုိင္းမွာ အႏိုင္ရမယ့္ အခြင့္အေရးေတြ ရခဲ့ေပမယ့္ အသံုးမခ်ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။

    အုပ္စု D
    ———
    အက္သလက္တီကုိ ၂-၁ ႐ုိ႕စ္ေတာ့ဗ္
    ပီအက္စ္ဗီ ၁-၂ ဘုိင္ယန္ျမဴးနစ္

    ေျခအသာရခဲ့တဲ့ အက္သလက္တီကုိတုိ႔ ၃ မွတ္ကုိေတာ့ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ရခဲ့တာပါ။ ၂၉ ဂုိးနစ္မွာ ဦးေဆာင္ဂုိး သြင္းေပးခဲ့တဲ့ ဂရစ္ဇမန္းရဲ႕ မိနစ္ ၉၀ ဒုတိယ ဦးေဆာင္ဂုိးက လူကၽြံအေနအထားကေန သြင္းယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၁၄ မိနစ္မွာ ပီအက္စ္ဗီတုိ႔ ဦးေဆာင္ဂုိးရခဲ့ေပမယ့္ ဘုိင္ယန္ကုိ ေနာက္ပိုင္းမွာ လံုး၀ မယွဥ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ဘုိင္ယန္အတြက္ ေခ်ပဂုိးနဲ႔ အႏုိင္ဂုိးေတြကုိေတာ့ လီ၀န္ေဒါ့စကီးက ၃၄ မိနစ္မွာ ပင္နယ္တီနဲ႔တစ္ဂုိး၊ ၇၄ မိနစ္မွာ အနီးကပ္ပိတ္သြင္းမႈနဲ႔တစ္ဂုိး သြင္းယူေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္စု D ရဲ႕ ပြဲစဥ္ ၄ ပြဲ အၿပီးမွာေတာ့ အက္သလက္တီကုိနဲ႔ ဘုိင္ယန္ျမဴးနစ္တုိ႔က ေနာက္တစ္ဆင့္ကုိ တက္ေရာက္သြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

  • အစြန္းေရာက္အျမင္မ်ားကုိ တုိက္ဖ်က္မည့္ စင္ကာပူမွ လူငယ္ အစၥလာမ့္ဓမၼပညာရွင္မ်ား

    အစြန္းေရာက္အျမင္မ်ားကုိ တုိက္ဖ်က္မည့္ စင္ကာပူမွ လူငယ္ အစၥလာမ့္ဓမၼပညာရွင္မ်ား

    ႏုိ၀င္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    sing
    အလ္-အဇ္ဟာရ္မွ ဘြဲ႕ရ စင္ကာပူလူငယ္မာ်းႏွင့္ စင္ကာပူသမၼတ

    – ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အဖြဲ႕မ်ားက ဆုိရွယ္မီဒီယာမ်ားတြင္ လူငယ္မ်ားအား ၎တုိ႔ႏွင့္ လာေရာက္ပူးေပါင္းရန္ ေသြးေဆာင္ဖ်ားေယာင္းေနၾကသည့္အခ်ိန္တြင္ အီဂ်စ္ရွိ ထင္ရွားသည့္ အလ္-အဇ္ဟာရ္ အစၥလာမ့္တကၠသုိလ္မွ ဘြဲ႕ရ စင္ကာပူလူငယ္မ်ားကေတာ့ အဆုိပါအစြန္းေရာက္အေတြးအျမင္မ်ားကုိ ေျဖရွင္းရန္၊ မွားယြင္းေၾကာင္း သက္ေသျပန္ရန္အတြက္ မိမိတုိ႔မွာ အေရးပါသည့္ေနရာတြင္ ရွိေနသည္ဟု ႐ႈျမင္ေနၾကသည္။

    “အလ္-အဇ္ဟာရ္တကၠသုိလ္က ဘြဲ႕ရတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အစၥလာမ္ဟာ အစြန္းေရာက္အယူ၀ါဒ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ လူထုကုိ ပညာေပးဖုိ႔၊ သင္ၾကားေပးဖုိ႔ ကၽြန္မဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑က ပါ၀င္ေနတယ္လုိ႔ ခံစားရသလုိ၊ တကယ္လည္း ဒီလုိတာ၀န္ ရွိေနပါတယ္” ဟု အလ္-အဇ္ဟာရ္တကၠသုိလ္မွ ထူးခၽြန္စြာေအာင္ျမင္ခဲ့သူ စင္ကာပူမြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီး ႏူရ္ ဒီယာနာ ဇာအစ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    သူမက ေက်ာင္းၿပီးလွ်င္ ‘လူငယ္မ်ားကုိ အသိပညာေပးရန္၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကုိ စြမ္းအားျမႇင့္တင္ေပးရန္’ အတြက္ ပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုေပၚ၌ ေလွ်ာက္လွမ္းသြားရန္ စီစဥ္ေနသည္။

    “အစၥလာမ္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ သင္ၾကားမႈေတြ ျဖန္႔ေ၀ဖုိ႔၊ အစၥလာမ္ရဲ႕ အေကာင္းဆံုး အယူအဆကုိ ေပးအပ္ဖုိ႔နဲ႔ ဒီတကၠသုိလ္မွာ ကၽြန္ေတာ္ သင္ၾကားခဲ့သမွ်ကုိ ျပန္လည္မွ်ေ၀ဖုိ႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္” ဟု အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ အူဖာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    အူဖာမွာ အလ္-အဇ္ဟာရ္တြင္ ဒႆနိကေဗဒႏွင့္ အစၥလာမ့္ သီယိုလုိဂ်ီတုိ႔ကုိ သင္ယူခဲ့ၿပီး စင္ကာပူသုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိပါက ပညာသင္ၾကားေရးလုိင္းဖက္တြင္ က်င္လည္ရန္လည္း သူက စီစဥ္ထားသည္။

    မစၥတာအူဖာႏွင့္ မစ္ ဒီယာနာတုိ႔မွာ အဂၤါေန႔ညပုိင္းက အလ္-အဇ္ဟာရ္တကၠသုိလ္မွ ဘြဲ႕ရခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနားတြင္ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္တာ၀န္ျဖင့္ အလည္အပတ္ေရာက္ရွိေနသည့္ စင္ကာပူသမၼတ တုိနီ တန္ ကင္ယမ္လည္း အထူးဧည့္သည္ေတာ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။

    အစၥလာမ့္ဓမၼေရးရာသင္ၾကားမႈတြင္ ကမၻာ့အခ်က္အခ်ာေနရာတစ္ခုျဖစ္သည့္ အလ္-အဇ္ဟာရ္တကၠသုိလ္မွ ယခုႏွစ္တြင္ ဘြဲ႕ရခဲ့ေသာ စင္ကာပူေက်ာင္းသားအေရအတြက္မွာ ၄၅ ဦး ရွိခဲ့ၿပီး အစၥလာမ့္တရားဥပေဒ၊ အစၥလာမ့္သီယုိေလာ္ဂ်ီ၊ အာရဘီဘာသာစကားႏွင့္ စာေပတုိ႔ျဖင့္ ဘြဲ႕ရခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အလ္-အဇ္ဟာရ္မွာ ‘အစၥလာမ့္ေရးရာ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္’ ဟုလည္း အမည္တြင္သည္။

    “ခင္ဗ်ားတုိ႔အားလံုးဟာ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အတြက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြပါပဲ” ဟု သမၼတ ေဒါက္တာတန္က ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္အနားၿပီးေနာက္ အဆုိပါ စင္ကာပူ ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနားတြင္လည္း သမၼတက ၎တုိ႔၏ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈမ်ား ေအာင္ျမင္ပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းေပးခဲ့သည္။

    ထုိေက်ာင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ ‘စင္ကာပူတြင္ လူမ်ိဳးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး သဟဇာတျဖစ္မႈကုိ ဆက္လက္ျမႇင္တင့္ေပးမည္’ ဟု မိမိအေနျဖင့္ ယံုၾကည္ေၾကာင္း မစၥတာတန္က ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ယခင္ႏွင့္ လက္ရွိ မြဖ္သီမ်ားအပါအ၀င္ စင္ကာပူရွိ မြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုမွာ အလ္-အဇ္ဟာရ္တကၠသုိလ္မွ ဘြဲ႕ရထားၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ အဆုိပါတကၠသုိလ္က စင္ကာပူရွိ မဒ္ရာဆာ (အစၥလာမ့္ အေျခခံ ဘာသာေရးသင္တန္းေက်ာင္း) ၄ ခုကုိလည္း အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားသည္။

    sing-2

    ထုိ႔ျပင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း စင္ကာပူေက်ာင္းသားမ်ားကုိ ပညာေတာ္သင္ဆု ေပးသည္။ အလ္-အဇ္ဟာရ္မွ ဘြဲ႕ရခဲ့သူအမ်ားစုမွာ ႏုိင္ငံတြင္းရွိ မဒ္ရာဆာမ်ားတြင္ ဓမၼဆရာမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး အစုိးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္သူ၊ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသံ႐ံုးမ်ားတြင္ ဘာသာျပန္အျဖစ္ လုပ္ကုိင္သူမ်ားလည္း ရွိသည္။

    “သူတုိ႔ေတြ (ဘြဲ႕ရခဲ့သည့္ ေက်ာင္သားမ်ား) ဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑မွာ ရွိေနပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ စင္ကာပူမွာ က်င္လည္ၾကမွာျဖစ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေလးစားအားထားမႈအဆင့္တစ္ခုကုိ ရရွိမွာပါ” ဟု စင္ကာပူႏုိင္ငံ၏ မြတ္စလင္ေရးရာ၀န္ႀကီး ယာကြဘ္ အီဘရာဟင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “မတူညီတဲ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ အျပည့္အေ၀ ပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တည္ေရးဆုိတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိခ်င္တဲ့ ရလဒ္မ်ိဳး ရရွိဖုိ႔အတြက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ ကူညီေဖးမဖုိ႔ အဲဒီ ၾကည္ညိဳေလးစားမႈကုိ သူတုိ႔ ပါးပါးနပ္နပ္ အသံုးခ်ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

    Ref: Channelnewsasia

  • ငါးပိ၊ အာဆင္းနစ္၊ ယူရီးယားနဲ႔ က်န္းမာေရး အႏၱရာယ္

    ငါးပိ၊ အာဆင္းနစ္၊ ယူရီးယားနဲ႔ က်န္းမာေရး အႏၱရာယ္

    (Myanmar Now ) စိုးစံထိုက္ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ ေရးသားသည္။

    ကင္ဆာနဲ႔ ေရာဂါစံုျဖစ္ပြားေနျခင္းဟာ လူသံုးမ်ားတဲ့ ငါးပိထဲ ပိုးသတ္ေဆး၊ ဓာတုေဆးပါဝင္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနၿပီး ဒီျပႆနာကို ပူးေပါင္းေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္

     

    aa
    ရန္ကုန္ၿမဳိ႕က မွ်င္ငါးပိသိုေလွာင္ထားတဲ့ ငါးပိ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခု။ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာနက မွ်င္ငါးပိမွာ တားျမစ္ဆိုးေဆး အသံုးမျပဳေရး ပညာေပး ေဆြးေႏြးေနတာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ရွိပါၿပီ။ လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားအျပားကေတာ့ ငါးပိ ေရာင္းပန္းလွေရး လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ကုန္က်စရိတ္ သက္သာဖို႔ ေစ်းသက္သာတဲ့ တားျမစ္ဆိုးေဆးကို သံုးေနၾကပါတယ္။

    မၾကာေသးခင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ့  ေစ်းတစ္ခုအတြင္း သားငါး ေရာင္းတဲ့ေနရာကို ေရာက္သြားခ်ိန္မွာ အ့ံၾသစရာ အေျခအေန တစ္ခုကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။

    ဟင္းသီးဟင္းရြက္တန္းမွာေတာ့ ယင္ေကာင္ေတြ တဝီဝီ ပ်ံသန္းေနေပမယ့္ ငါးပိဆိုင္ေတြမွာေတာ့  ယင္ေကာင္ တစ္ေကာင္မွ မရွိသလို၊ ငါးပိပံုထဲမွာလည္း ေလာက္ေကာင္ေလးေတြကို မေတြ႔ရပါဘူး။  ငါးပိနဲ႔ေလာက္ ေရႊနဲ႔ေက်ာက္လို႔ ဆိုၾကေပမဲ့ ငါးပိဆိုင္ေတြရဲ႕ အေနအထားက အဲဒီဆိုရိုးစကားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

    ျမန္မာေတြရဲ႕ ရုိးရာအစားအစာ ငါးပိမွာ ဆိုးေဆး၊ ယင္မနားေဆး၊ ေလာက္ေသေဆး၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြ ပါဝင္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေနတာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ရိွခဲ့ေပမယ့္လည္း ငါးပိနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သုေတသနေတြ ထြက္ေပၚလာျခင္း မရိွေသးသလို စားသံုးသူ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးဆိုတာ ေလထဲ တိုက္အိမ္ေဆာက္သလို မႈန္ဝါးဝါး ျဖစ္ေနဆဲပါ။

    ကင္ဆာနဲ႔ ေရာဂါစံုျဖစ္ပြားေနျခင္းဟာ လူသံုးမ်ားတဲ့ ငါးပိထဲ ပိုးသတ္ေဆး၊ ဓာတုေဆးပါဝင္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနၿပီး ဒီျပႆနာကို ပူးေပါင္းေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ေနခ်ိန္မွာ အစားအစာေတြ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေအာင္ အစုိးရက ယခုထက္ပိုၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ဘူးလားလို႔   ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။

    bb
    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ငါးပိ အလုပ္ရံုတစ္ခုအတြင္း ေတြ႔ရတဲ့ အရည္က်ိဳ ငါးပိ သိုေလွာင္ကန္တစ္ခု။ လုပ္ငန္းရွင္တခ်ဳိ႕က ကာလတိုအတြင္း ကုန္ေခ်ာထုတ္လုပ္ၿပီးစီးခ်င္တဲ့ အတြက္ အရည္က်ိဳငါးပိထဲ ယူရီးယားေျမၾသဇာထည့္ၾကတယ္လို႔ အစားအစာ သုေတသီ ေဒါက္တာ ျပည့္ၿဖိဳးက ဆိုပါတယ္။

    ငါးပိထဲက  အာဆင္းနစ္
    ————————
    ရန္ကုန္မွာ အစားအစာသုေတသီတခ်ဳိ႕ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲက ငါးပိနမူနာတခ်ဳိ႕ယူၿပီး  အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳဓာတ္ခြဲခန္း ၁ဝ ခု ေလာက္ကို မၾကာေသးခင္က သြားေရာက္ ဆက္သြယ္ရာမွာ ဓာတ္ခြဲခန္း ၄ ခုကသာ ငါးပိကုိ လက္ခံ စစ္ေဆးနို္္င္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။  အဲဒီထဲမွာပဲ ဓာတ္ခြဲခန္း၂ခုက အာဟာရတန္ဖိုးေတြကိုသာ စစ္ေဆးေပးႏုိင္တာပါ။

    ဓာတ္ခြဲခန္း တစ္ခုရဲ႕ အေျဖကေတာ့ မွ်င္ငါးပိနမူနာမွာ အာဆင္းနစ္ ပါဝင္မႈ မရိွပါဘူး။  တျခား ဓာတ္ခဲြခန္း တစ္ခုရဲ႕ ေတြ႔ရိွခ်က္ကေတာ့  အာဆင္းနစ္ဓာတ္ ပါဝင္မႈက ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ထက္ ၅ ဆနီးပါး ပိုေနပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းမႉးကေတာ့ အာဆင္းနစ္ဓာတ္ပါဝင္မႈဟာ ဓာတုဆိုးေဆးေၾကာင့္လို႔ ပံုေသ ေျပာလို႔မရဘူး၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးကထြက္တဲ့ ငါးပိေတြမွာဆို ေရကတစ္ဆင့္ ပါဝင္ႏိုင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။

    အစားအေသာက္ ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ေဒါက္တာစိုးခိုင္ကလည္း  ေဒသတခ်ဳိ႕ရဲ႕ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ အင္းအိုင္မ်ားက ရရွိတဲ့ ငါးပုစြန္ေတြမွာ အာဆင္းနစ္က သဘာဝ အေလ်ာက္ ပါဝင္ႏုိင္သလို၊ ငါးပိထုတ္လုပ္ပံု အဆင့္ဆင့္မွာလည္း ပါဝင္လာႏုိင္ေျခရွိတယ္လို႔  ရွင္းျပပါတယ္။
    အာဆင္းနစ္ အဆိပ္သင့္ ေရာဂါလကၡဏာေတြထဲ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

    cc
    အရည္က်ိဳ ငါးပိကို စဥ့္အိုးထဲ သိုေလွာင္ထားပံု။ ငါးပိေစ်းကြက္ထဲမွာ အရည္က်ိဳ ငါးပိက ေရာင္းအား အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ၿပီး ၁ ပိႆာကို လက္ကားေစ်း က်ပ္ ၃၅ဝ ျဖစ္ပါတယ္။

    ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အသည္းကင္ဆာက ကင္ဆာေရာဂါအားလံုးရဲ႕ တတိယ အျဖစ္အမ်ားဆံုးအဆင့္မွာ ရွိေနေၾကာင္း ရန္ကုန္၊ လမ္းမေတာ္ ၿမိဳ႕နယ္  ခုတင္ ၅ဝဝ ဆံ့ ေဆးရံုႀကီးရဲ႕ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။

    အဲဒီ ေဆးရုံမွာ အသည္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးကုသမႈ ခံယူေနတဲ့ လူနာမ်ားစြာထဲမွာ တစ္ဦးက ၅၆ ႏွစ္ အရြယ္ ေဒၚခင္ခင္ေစာ ျဖစ္ပါတယ္။

    “ရုတ္တရက္ ေခါင္းမူးၿပီး ၾကြက္တက္လို႔ ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီး အေရးေပၚကိုေရာက္မွပဲကြ်န္မမွာ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုးသာမကဘဲ အသည္းကိုပါ ထိေနတယ္ဆိုတာ သိရတာ”  လို႔ ေဒၚခင္ေစာက ဆိုပါတယ္။

    “ေန႔တိုင္းစားေနတဲ့ ငါးပိမွာ ဆိုးေဆးေတြ၊ ယူရီးယားေတြ ထည့္တယ္လုိ႔ အျပင္မွာေျပာၾကတာပဲ။ ငါးပိရည္ မပါရင္ ထမင္းစားမၿမိန္လို႔ စားေနတာပဲ။ အခုေတာင္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိတယ္လ႔ို ဆရာဝန္ေျပာလို႔ ေလွ်ာ့စားေနရတယ္”

    dd
    – ငါးပိအလုပ္ရုံ တစ္ခုအတြင္း စဥ့္အိုးထဲ သိပ္ထားတဲ့ မွ်င္ငါးပိကို ေတြ႔ရပံု။ ေရာင္းပန္းလွ၊ တာရွည္ အထားခံဖို႔ ငါးပိကို ေဆးဆိုးၾကတယ္၊ မွ်င္ငါးပိမွာ အမ်ားဆံုးေတြရတဲ့ တားျမစ္ဆိုးေဆးက Rhodamine B ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီဆိုးေဆး အမ်ဳိးအစားကို သိုးေမြး၊ ပိုးထည္၊ သားေရတို႔ကို အေရာင္ဆိုးရာမွာ အသံုးျပဳဖို႔ ထုတ္လုပ္ထားတာျဖစ္ေၾကာင္း အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန ညြန္ၾကားေရးမႉး တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ ထြန္းေဇာ္က ေျပာပါတယ္။

    ေသြးတိုး၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း၊ ကင္ဆာ အပါအဝင္ မကူးစက္နိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈႏႈန္း က ျမင့္မားလာတယ္လို႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ မကူးစက္နိုင္သည့္ ေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရး ဌာနခြဲ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာျမင့္ေရႊက ေျပာပါတယ္။ တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ရွိေနတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    အာဆင္းနစ္အဆိပ္သင့္ အစားအစာေတြေၾကာင့္ အသည္း၊  ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေစတယ္၊   ေရာဂါလကၡဏာ ေပၚလာဖို႔လည္း ၅ ႏွစ္မွ ၁၅ ႏွစ္အတြင္း ၾကာတတ္တယ္လို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြက ဆိုပါတယ္။

    အာဆင္းနစ္ ပါဝင္တဲ့ေရကို ေသာက္သံုးရတဲ့ ေဒသက ေဒသခံေတြ အေနနဲ႔ ဆီးအိမ္၊ အဆုတ္၊ အေရျပား ကင္ဆာတို႔ ျဖစ္ေစနိုင္ၿပီး အေရျပား ျပႆနာ မ်ား၊ ေသြးလည္ပတ္မႈစနစ္၊ ပင္ကို ခုခံအားစနစ္ နဲ႔ အာရုံေၾကာ စနစ္ေတြကို ပ်က္စီး ထိခိုက္ေစနိုင္တယ္လ႔ိုကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ee
    အရည္က်ိဳငါးပိအတြက္ ႀကိတ္ထားတဲ့ ငါးေခါင္း၊ ငါးရိုးေတြကို ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ငါးပိစက္ရံုတစ္ခုအတြင္း ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ပံုၿပီး သိုေလွာင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမၾသဇာ၊ ဓာတုေဆး မသံုးဘဲ အရည္က်ိဳငါးပိ ျဖစ္လာဖို႔ဆိုရင္ အနည္းဆံုး ၃ လကေန ၆ လအထိ ၾကာေၾကာင္း သိရပါတယ္။

    ငါးပိ ေစ်းကြက္
    —————
    ျမန္မာျပည္သား အမ်ားအျပား ႏွစ္သက္ၾကတဲ့ ငါးပိကို ဧရာဝတီတို္င္း ေဒသႀကီးမွာ စီးပြားျဖစ္ ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ျဖန္႔ခ်ိေနပါတယ္။

    ေစ်းႏႈန္းအနည္းငယ္ ျမင့္မားတဲ့ ၿမိတ္၊ ထားဝယ္ေဒသနဲ႔ ရခို္င္ျပည္နယ္ထြက္ငါးပိက ေဒသတြင္း စားသံုးမႈမ်ားၿပီး တစ္ျခားေဒသကို တင္ပို႔မႈ နည္းပါတယ္။

    ႏွစ္စဥ္ ငါးပိနဲ႔႔ ငန္ျပာရည္တန္ခ်ိန္ ၃,၁ဝဝ၊ ငါးေျခာက္တန္ခိ်န္ ၅၃,ဝဝဝ ေလာက္ကို အလုပ္သမားအင္အား ၆,ဝဝဝ ဝန္းက်င္နဲ႔ ထုတ္လုပ္ေနေၾကာင္း ငါလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနရဲ႕ ခန္႔မွန္းစာရင္းေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။

    ff
    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္က ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ စက္မူဇုန္ ျမင္ကြင္းတစ္ခု။ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန ညြန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာထြန္းေဇာ္က တားျမစ္ဆိုးေဆးသံုး အစားအစာေတြကို စားသံုးမိရင္ ေရရွည္မွာ ကင္ဆာမ်ိဳးစံု ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

    ရန္ကုန္၊ ဒဂံုဆိပ္ကမ္းၿမဳိ႕နယ္ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ဇုန္မွာ အလုပ္ရုံ ၄ဝဝ ဝန္းက်င္ဟာ ေျမေအာက္ေရကိုသာ သံုးစြဲၾကၿပီး  ေရသန္႔စက္ေတြ တပ္ဆင္သံုးစြဲဖ႔ို တြက္ေျခ မကိုက္ႏိုင္ဘူးလု႔ိ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဆီက သိရပါတယ္။

    ငါးပိလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူေတြက စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီ၊ ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနတို႔မွာ လုပ္ငန္းလိုင္စင္ ေလွ်ာက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္ ၂ဝဝ ေက်ာ္က ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနမွာ လိုင္စင္ တင္ထားတယ္၊ ဒါဟာ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း လုပ္ငန္းရွင္ အေရအတြက္ရဲ႕ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုသာကုိယ္စားျပဳတယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငန္ျပာရည္ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းဝယ္သူမ်ား အသင္း အတြင္းေရးမႉး ဦးထြန္းစိန္က ေျပာပါတယ္။

    မွ်င္ငါးပိနဲ႔ ဆိုးေဆး
    ——————–
    ငါးပိဆုိတာ မိသားစု အမ်ားစုရဲ႕ မီးဖိုခန္းထဲမွာ  သိ္မ္းဆည္း သိုေလွာင္ထားတဲ့ အစားအစာ ျဖစ္ပါတယ္။  ႏုိင္ငံရပ္ျခားကို ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာေတြ အၿမဲေတာင့္တမိတဲ့ အစားအစာ စာရင္းမွာလည္း ငါးပိရည္၊ ငါးပိေထာင္းက ထိပ္တန္းမွာ ေနရာယူထားပါတယ္။
    ရန္ကုန္၊ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ေန  ေဒၚခင္ေမျမင့္က  “ဇာတိေျမျဖစ္တဲ့ သံတြဲကပဲ မွ်င္ငါးပိကို မွာၿပီးေတာ့ သံုးတာ။ လတ္ဆတ္တဲ့ မွ်င္ေကာင္ေတြကို ေထာင္းထားတဲ့အတြက္ အနံ႔ ပိုေကာင္းတယ္။ အိမ္က ဟင္းခ်က္္တဲ့အခါ မပါမျဖစ္ဆိုေတာ့ ၁ ႏွစ္စာေလာက္ကို ဝယ္ေလွာင္္ထားရတယ္” လ႔ို ေျပာျပပါတယ္။

    gg
    ေစ်းကြက္ အတြင္း ေတြ႕ရတဲ့ မွ်င္ငါးပိ။ ျမန္မာျပည္တလႊား ပံုစံမ်ဳိးစံု စီမံၿပီး စားသံုးေနၾကတဲ့ ငါးပိမွာ ကယ္လဆီယမ္၊ ပရိုတိန္း၊ ဖက္တီးအက္ဆစ္၊ ဇင့္၊ ဆိုဒီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ေဖ႔ာ(စ္)ဖရတ္၊ ဗီတာမင္ ေအ၊ ကလိုရင္း၊ ဗီတာမင္ဒီေတြ အျပင္ တျခား အာဟာရဓာတ္ေတြ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေသာ အလုပ္ရံုေတြကေန ထြက္လာတဲ့ ငါးပိမွာေတာ့ ဓာတုေဆး အနည္းနဲ႔အမ်ား သံုးထားၾကပါတယ္။

    ငါးပိမွာ   အာဟာရဓာတ္ေတြ၊ ဗီတာမင္ေတြ အမ်ားႀကီးပါဝင္တဲ့အတြက္ အရိုးအဆစ္ သန္မာေစရံုမက က်န္းမာေရးအတြက္လည္္း မ်ားစြာ အက်ိဳးျပဳတယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြဆီက သိရပါတယ္။

    ကမ္းရိုးတန္းေဒသမွာ ငါးေျခာက္လုပ္ဖို႔ စံမမီတဲ့ငါးေတြကို ႀကိတ္ၿပီး ဆားလူး လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ပုစြန္ဖြဲခြံ ေရာထည့္ၿပီး ႀကိတ္ရပါတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ မႀကိတ္ခင္မွာ ဆိုးေဆးကို ေရေဖ်ာ္ၿပီး ျဖန္းတယ္၊  သံုးေခါက္ေလာက္ ႀကိတ္လိုက္ရင္ အေရာင္ညီညာတဲ့ မွ်င္ငါးပိကို ရႏိုင္တယ္လို႔  ေျပာပါတယ္။

    ေစ်းကြက္မွာ မွ်င္ငါးပိ ေရာင္းပန္းလွဖို႔ ဓာတုေဆး အသံုးျပဳလာတာ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ ဝန္းက်င္ ၾကာခဲ့ၿပီလို႔ သိရပါတယ္။

    အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန (FDA) က တားျမစ္တာေတြ ရွိေပမယ့္ ငါးပိ ထုတ္လုပ္သူတခ်ိဳ႕က တားျမစ္ဆိုးေဆးေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို သိပုံမရၾကပါဘူး။  စားသုံးသူတခ်ိဳ႕ကလည္း မွ်င္ငါးပိ ဆိုတာ အနီေရာင္လို႔ ထင္မွတ္ေနတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။
    မွ်င္ငါးပိ အေရာင္နီေနတိုင္းလည္း အေရာင္ပါတယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ပင္လယ္ ေလတုိက္တာေတြ ေျပာင္းလဲတဲ့အခါ  သဘာဝအေရာင္ပါတဲ့ မွ်င္ငါးပိကို ရရွိႏိုင္ပါေသးတယ္။

    အေရာင္ထည့္ရျခင္းရဲ႕ အားသာခ်က္ထဲမွာ အရသာ ခါးသက္မသြားျခင္း၊ တာရွည္အထားခံျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။

    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေရႊမန္းက  “လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေနနဲ႔ အၿမဲတမ္း ဓာတ္ခြဲခန္းကို သြားၿပီး စမ္းသပ္ေနဖို႔ မျဖစ္ႏုိ္င္ပါဘူး၊ ငါးပိထြက္တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ တစ္ရက္ကို ငါးပိကုန္သည္ အေယာက္ ၆ဝကေန ၈ဝ အထိ ဘုရင့္ေနာင္ ပြဲရံုကို တင္ပို႔ေနတာေတြ ရွိပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

    တားျမစ္ဆိုးေဆး နဲ႔ ကင္ဆာ
    ——————————
    စားေသာက္ကုန္ေတြ အေရာင္အဆင္း လွ၊ အရသာ ေကာင္း၊  တာရွည္ခံဖို႔အတြက္ ဓာတုေဆး သံုးစြဲတာ ပိုမို မ်ားျပားလာေၾကာင္း ေစ်းကြက္ထဲ စံုစမ္းမႈ အရ  သိရပါတယ္။

    အစားအစာထဲ အမ်ားဆံုးေတ႔ြရွိရတဲ့ ဓာတုဆိုးေဆးမွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းသံုး Rhodamine B ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္း ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္အာရုံေၾကာ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း တ႔ို လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေရရွည္မွာေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးထြားမႈ ထိခိုက္ေစျခင္း၊ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္တို႔ ပ်က္စီးျခင္းနဲ႔ ကင္ဆာ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ေၾကာင္း   FDA က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    hh
    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ယင္ေကာင္၊ ေလာက္ေတြ ကင္းစင္တဲ့ ငါးပိမ်ဳိးစံု အေရာင္းဆိုင္ႀကီးတစ္ခု။ ဆိုင္ပိတ္တဲ့အခါ ေရာင္းမကုန္တဲ့ ငါးပိေတြကို သတင္းစာစကၠဴနဲ႔ ကပ္ၿပီး ထားခဲ့တယ္၊ အရင္တုန္းကေတာ့ အရည္က်ိဳငါးပိကို သိမ္းဆည္းရာမွာ ေလာက္ေသရြက္ အသံုးျပဳၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

    စက္တင္ဘာလ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ခုမွာ ဒီဆိုးေဆးအပါအဝင္  Auramine O, Sudan Dyes, Orange II တို႔ဟာ  ျမန္မာျပည္ အစားအေသာက္လုပ္ငန္းအတြင္း အမ်ားဆုံး သံုးေနၾကတဲ့   အႏၱရာယ္ရွိ တားျမစ္ဆိုးေဆးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဓာတ္ခြဲခန္းမႉး တစ္ဦးကေတာ့ သူတို႔ဆီမွာ Rhodamine B မွတစ္ပါး တျခားတားျမစ္ဆိုးေဆးေတြကို   ရွာေဖြ စမ္းသပ္ႏုိင္တဲ့ နည္းပညာေတြ မရိွေသးဘူးလို႔ ေျပာျပပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ကင္ဆာေရာဂါေတြရဲ႕ ၉ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အစားအေသာက္က ျမစ္ဖ်ားခံတယ္လို႔ မီဒီယာတခ်ဳိ႕မွာ ေဖာ္ျပေနၾကတာ ၾကာပါၿပီ။

    ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ကက်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ေစ်းကြက္အတြင္း မွ်င္ငါးပိမွာ တားျမစ္ဆိုးေဆးပါရင္ သိမ္းယူၿပီး ဖ်က္ဆီးခဲဲ့ပါတယ္။

    အစားအေသာက္မွာ တားျမစ္ဓာတုေဆး လံုးဝ အသံုး မျပဳဖို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို သတိေပးထားၿပီး လိိုက္နာမႈမရိွပါက အမ်ိဳးသား အစားအေသာက္ ဥပေဒ အရ အေရးယူမယ္လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီးမွာ FDA ရံုးခြဲတစ္ခုကို တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ၿပီး ေစ်းကြက္ထဲ စစ္ေဆးရာမွာ မွ်င္ငါးပိ ၇ဝ ရာခို္င္ႏူန္းေလာက္မွာ တားျမစ္ဆိုးေဆး ပါဝင္တာ ေတြ႔ရွိခဲ့ရတယ္လို႔ တိုင္းေဒသႀကီး အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန ဒု ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာပါတယ္။

    ဧၿပီကေန စက္တင္ဘာအတြင္း ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီး ေက်းရြာၿမိဳ႕နယ္ေတြက ရရိွတဲ့ မွ်င္ငါးပိ နမူနာေတြကို ဓာတ္ခြဲခန္းပို႔ စစ္ေဆးထားတယ္၊ တားျမစ္ ဆိုးေဆး ေတြ႔ရွိရင္ မူလထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာအထိ ရွာေဖြ အေရးယူသြားမယ္လို႔လည္း သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
    “ငါးပိ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ဆိုးေဆးအသံုးျပဳထားတဲ့ လက္ရာေတြ ရွိေနတုန္းပါပဲ။ သူတို႔ ေျပာတာက အရင္တုန္းက လက္က်န္ေတြပါလို႔ေတာ့ ေျပာတယ္” လို႔ ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ဆိုပါတယ္။

    ဇူလိုင္လကလည္း မႏၱေလးတိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း ေစ်း ၁၃ ခုက ရရိွတဲ့  ငါးပိ နမူနာေတြရဲ႕ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ တားျမစ္ဆိုးေဆး ေတ႔ြရွိရေၾကာင္း FDAက ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါေသးတယ္။

    သဘာဝဆိုးေဆးေတြ ရိွေပမဲ့ ကုန္က်စရိတ္ ႀကီးမားျခင္း၊ တာရွည္မခံျခင္း၊ ေရာင္းပန္းမလွျခင္း၊ ဝယ္ယူရရိွဖို႔ ခက္ခဲျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အသံုးျပဳမႈ နည္းပါးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ii
    ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္တခ်ဳိ႕ သံုးတတ္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ဳိးကို ေတြ႔ရပံု။ ပုလင္းတံဆိပ္မွာေတာ့ အဆိပ္ပါဝင္သည္ လို႔ တရုတ္စာနဲ႔ ေရးသားထားပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးပါဝင္တဲ့ အစားအစာ စားမိရင္ မူးေဝ၊ ေခါင္းကိုက္၊ ခံတြင္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕အန္၊ ဝမ္းပ်က္တာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္၊ ပုိးသတ္ေဆး အျပင္းအထန္ အဆိပ္သင့္ရင္ေတာ့ အသက္ရွဴက်ပ္၊ အသိဉာဏ္ ခ်ဳိ႕ယြင္း၊ အျပင္းအထန္ ဗိုက္နာ၊ ေမ့ေမ်ာ၊ ေသဆံုးျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တယ္လို႔ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    ယင္မနားေဆးနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး
    —————————-
    ငါးပိ ေရာင္းတဲ့ေစ်းေတြမွာ ေရာင္းခ်သူေတြဟာ  မိရုိး ဖလာ နည္းေတြအရ ဆုိလ႔ိုရွိရင္ တစ္ေန႔စာကိုပဲ ပံုၿပီးေရာင္းတာပါ။ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးေရႊမန္းက “ဆားကို အသံုးျပဳၿပီး ထိန္းရင္လည္း ရပါတယ္။ နည္းပညာကိုေတာ့ လုပ္သက္ရင့္တဲ့ လူေတြဆီက သင္ယူ ရတာ ေတြလည္း ရွိပါတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ငါးပိ ငါးေျခာက္ေတြမွာ ယင္မနားေဆး အသုံးျပဳေနၾကတာလည္းကာလ အေတာ္ၾကာေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေလာေလာဆယ္မွာ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရတဲ့ အေနအထားကိုေတာ့ ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ေတြ႔ကြင္းဆင္းၿပီး ေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနကို ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာျပပါတယ္။

    ယင္မနားေဆး ထည့္သြင္းထားျခင္း ရိွမရိွကို ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဦးစီးဌာနမွာ ရွိတဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြမွာသာ စစ္ေဆးႏိုင္တာပါ။

    “ဓာတုေဗဒ ဆိုးေဆး၊ ယင္မနားေဆး၊ တာရွည္ခံေဆး မသံုးစြဲဖို႔ကြ်န္ေတာ္တို႔ အသင္းအဖြဲ႕က အသိပညာေပး ေဆြးေႏြးပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ လိုက္နာမႈ အားနည္းေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္၊ကြ်န္ေတာ္တို႔ အဖြဲ႕က အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္း လည္း မဟုတ္ေတာ့ တင္းက်ပ္စြာ လုပ္ေဆာင္လို႔ မရပါဘူး” လို႔ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငန္ျပာရည္ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းဝယ္သူမ်ား အသင္း အတြင္းေရးမႉး ဦးထြန္းစိန္က ေျပာပါတယ္။

    ရန္ကုန္ ေစ်းကြက္အတြင္း ေလ့လာတဲ့အခါ Tricholorofon (ထရိုင္ကလိုရုိေဖာင္း)လို႔ေခၚတဲ့ ပိုးသတ္ေဆး တမ်ိဳးကို ငါးပိ ထုတ္လုပ္သူေတြ ဝယ္ယူမႈ ရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

    အဲဒီ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းသံုး ဓာတု ေဆးဝါးကို အစားအစာေတြမွာ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳရင္  ေငြဒဏ္ကေန ေထာင္ ၅ ႏွစ္ အထိ ခ်မွတ္နိုင္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆး ဥပေဒ ပုဒ္မ(၃၃)အရ အေရးယူခံရနိုင္တယ္လို႔ ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီး စိုက္ပ်ိဳးေရး ဦးစီးဌာန တိုင္းသီးႏွံကာကြယ္ေရး တာဝန္ခံ ဦးဝင္းစိုးက ေျပာပါတယ္။

    “ပိုးသတ္ေဆး ေရာင္းမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ သံုးစြဲပံုသင္တန္း တက္ရပါတယ္။ သင္တန္း လက္မွတ္ရၿပီးမွပဲ ပိုးသတ္ေဆးေရာင္းခ်ခြင့္ လိုင္စင္ ေလွ်ာက္ရတာပါ။ ဒါေတြမရွိဘဲ ေရာင္းခ်ရင္ ပိုးသတ္ေဆး ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူပါမယ္” လို႔ ဦးဝင္းစိုးက ရွင္းျပပါတယ္။
    ထရိုင္ကလိုရုိေဖာင္းက အမႈန္႔၊ အရည္နဲ႔ အခဲ ဆိုၿပီး ပံုစံ ၃ မ်ိဳးနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ရွိတာပါ။ အဲဒီထဲမွာ တရုတ္ ႏုိင္ငံကေန တရားမဝင္ တင္သြင္းတဲ့ အစိမ္းေရာင္ပုလင္းကို သံုးစြဲမႈမ်ားတယ္လို႔ ေစ်းကြက္ထဲက သိရပါတယ္။

    နယ္ဘက္က မွာယူတာေတြကိုလည္းကားဂိတ္ကေနတဆင့္ ပို႔ေပးတယ္လို႔ ေရာင္းခ်သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ေရာင္းခ် သူ ေတြကလည္း ဓာတုေဆးဝါးေတြနဲ႔ ဒီဓာတုေဆးဝါးေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ကို နားမလည္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။   ေဆးအမည္ကိုေတာင္ မွန္ကန္ေအာင္ မေျပာႏိုင္ဘဲ ေလာက္ေသေဆး၊ ယင္မနားေဆး အစရွိတဲ့ အေခၚအေဝၚေတြနဲ႔ ေရာင္းခ် ေနၾကတာပါ။

    ပိုးသတ္ေဆး တာရွည္ အသံုးျပဳမိရင္  ဥာဏ္ရည္၊ မ်ိဳးပြားစြမ္းအင္၊  ေရာဂါဘယဒဏ္ခံႏိုင္ရည္ရွိမႈတို႔ က်ဆင္း လာျခင္း၊ ပံုမမွန္ေမြးဖြားမႈ၊ ကင္ဆာေရာဂါတို႔ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေစတယ္ လို႔ ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာျပပါတယ္။

    “ဘယ္ပိုးသတ္ေဆးကိုမွ အစားအေသာက္မွာ ပါဝင္ဖို႔္ FDAက ခြင့့္ျပဳထားတာ မရွိဘူး။ အခုမထည့္ဖို႔ ညိွႏႈိင္း ထားတယ္၊ နည္းပညာ ရွာေနတယ္။ ဒီၾကားထဲ က်ဳးလြန္ရင္ အေရးယူမယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

    ငါးပိထဲက ဓာတ္ေျမၾသဇာ
    —————————
    သဘာဝ အေလ်ာက္ရိွတဲ့ ယူရီးယားဆိုတာက ႏုိက္ထရုိဂ်င္ပါဝင္တဲ့ ဓာတုေပါင္းစပ္မႈ ျဖစ္ၿပီး ႏုိ႔တိုက္သတၱဝါ ေတြက စြန္႔လိုက္တဲ့ ဆီးမွာပါဝင္ပါတယ္။

    အစားအေသာက္ေရးရာ ပညာရွင္ ေဒါက္တာစိုးခိုင္က အသားဓာတ္ကတစ္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ယူရစ္အက္ဆစ္ဟာ အဆစ္ အျမစ္ ေရာင္ရမ္းတဲ့ေရာဂါကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

    “အသည္းေရာဂါနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ယူရီးယားဓာတ္ ပါဝင္မႈ ျမင့္တဲ့ ၾကက္သား၊ ငါး၊ ငါးပိ၊ ငါးပိရည္ စတာေတြကို မစားသုံးသင့္ဘူး” လို႔လည္း ေဒါက္တာစိုးခိုင္က ေျပာပါတယ္။

    ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးကလည္း ယူရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး  အလားတူ သံုးသပ္ပါတယ္။

    “အပူေပး ခ်က္ျပဳတ္္လိုက္တဲ့ ယူရီးယားက အေငြ႕ပ်ံသြားတဲ့အတြက္ အႏၱရာယ္ေတာ့ မရွိေလာက္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခ်လက္ခ် စားသံုးဖို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ တိက်တဲ့ သုေတသနရလဒ္ေတြလည္း မရွိေသးပါဘူး” လို႔ ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာပါတယ္။

    အရည္က်ိဳငါးပိမွာ ယူရီးယားဓာတ္ေျမၾသဇာကို ထည့္ျခင္းျဖင့္ ထုတ္လုပ္မႈၾကာခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္၊ ယူရီးယားကို မသံုးတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္လည္း ရွိတယ္လို႔  သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။

    ငါးပိလုပ္ငန္းကိုကာလၾကာရွည္ လုပ္ကိုင္ဖူးသူ ရန္ကုန္၊ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္က အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက  “တစ္လ အတြင္း ငါးပိျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ေျမဆီ(ဓာတ္ေျမၾသဇာ) အျဖဴတစ္မ်ိဳးကို ထည့္ၿပီး သိပ္ပါတယ္။ အဲဒီေျမဆီ အျဖဴမႈန္႔ကိုလည္း ဘုရင့္ေနာင္ပြဲရံုတန္းက စိုက္ပ်ိဳးေရးဆုိင္ေတြက ဝယ္ယူရပါတယ္”  လုိ႔ ေျပာျပပါတယ္။

    ဘုရင့္ေနာင္ ပြဲရုံတန္း စိုက္ပ်ိုးေရးပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ေတြကိုကြင္းဆင္းေလ့လာ စံုစမ္းတဲ့အခါ  ငါးပိကုန္သည္ေတြက ယူရီးယားကို အရည္က်ိဳငါးပိ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ဝယ္ယူတယ္လ႔ို ေျပာေပမယ့္ အခုလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ငါးကန္ထဲထည့္ဖို႔သာ ေျပာဆို ဝယ္ယူမႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔္ သိရပါတယ္။

    စိုက္ပ်ိဳးေရးသမားက ယူရီးယား အရည္အေသြးကို ေသခ်ာစစ္ၿပီးမွ ဝယ္ေပ မယ့္ ငါးကန္သမားေတြကေတာ့ ေစ်းေပါတာကိုသာ ဝယ္ယူေလ့ ရွိတယ္လ႔ို အေရာင္းဝန္ထမ္း တစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။

    ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီး အတြင္း ငါးပိထုတ္လုပ္မႈေတြကို သုေတသန လုပ္ေနသူ ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးကေတာ့ ထုတ္လုပ္ပံု လုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္မွာ သန္႔ရွင္းမႈ အားနည္းတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

    အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းနိုင္ငံမွာေတာ့ ငါးပိစက္ရုံေတြမွာဆိုရင္ ေခါင္းစြပ္၊ လက္အိတ္ေတြနဲ႔ အဝတ္အစား အကာ အကြယ္ ေတြကို ေသခ်ာသပ္ရပ္စြာ ဝတ္္ဆင္ၿပီးက်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္ေအာင္ ထုပ္လုပ္မႈ၊ သန္႔ရွင္းမႈတို႔ေၾကာင့္ သူတုိ႔ငါးပိကုိ ႏုိင္ငံတကာပို႔တဲ့ အဆင့္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။

    စားသံုးသူကာကြယ္ေရး
    ———————
    ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး စားသံုးသူေရးရာဦးစီးဌာန တိုင္းဦးစီးမႉး ဦးျမင့္ခ်ိဳက မမွန္မကန္ ထုတ္လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို  စားသံုးသူကာကြယ္ေရး ဥပေဒအတုိင္း အေရးယူတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

    “ငါးပိဆိုိတာက အမ်ိဳးသားေရး စားကုန္။  ငါးပိ ငါးေျခာက္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ပံုစံက က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီညြတ္ဘူး။ ငါးပိဆိုတာ စထုတ္ကတည္းက ေျခေထာက္နဲ႔နင္းၿပီး သိပ္တာ”  လို႔ ဦးျမင့္ခ်ိဳက ရွင္းျပပါတယ္။

    ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးကေတာ့ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး ဥပေဒမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေထာက္ျပပါတယ္။

    “အေဟာင္းက လိုအပ္ခ်က္ေတြ သိပ္မ်ားေနလို႔ စနစ္နဲ႔ အံမဝင္ေတာ့လို႔ အသစ္ ေရးဆြဲေနပါတယ္” လ႔ို ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ဆိုပါတယ္။

    စားေသာက္ကုန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မသမာမႈေတြ ေတြ႔ရင္ တိတိက်က် သတင္း ေပး တိုင္ၾကားပါက လာေရာက္ စစ္ေဆး အေရးယူပါမယ္လို႔လည္း သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။

    အခုခ်ိန္ထိေတာ့ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီ၊ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး အသင္းေတြကို တိုင္ၾကားခ်က္ေတြ ေရာက္လာတာနည္းပါးေနေသးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

    ဓာတုကင္းစင္တဲ့ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္နဲ႔ ငန္ျပာရည္လုပ္ငန္းေတြကို ေထာက္ခံစာ ထုတ္ေပးသြားမယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ငါးလုပ္ငန္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒု ဥကၠ႒ ဦးႏွင္းဦးက ေျပာပါတယ္။

    ငါးပိ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးေရႊမန္းက ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ထုတ္လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနသူဟာ နည္းပညာ၊ ေငြေၾကး အကန္႔အသတ္တို႔နဲ႔ ႀကဳံေနရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

    “ထိုင္းႏို္င္ငံအထိ နည္းပညာေတြကို သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ေပမယ့္ တစ္ခ်ဳိ႕စက္ရံုေတြက ဝင္ေရာက္ ေလ့လာခြင့္ေတာင္ မေပးပါဘူး။ ထုတ္လုပ္မႈ အဆင့္ဆင့္ေတြကို လက္နဲ႔လုပ္တာထက္ စက္နဲ႔လုပ္တဲ့ စနစ္ကို ေရာက္ေစခ်င္ေနၿပီ။ ႏုိင္ငံေတာ္ အဆင့္ကူညီပံ့ပုိးမႈေတြနဲ႔ အဆင့္မီနည္းပညာေတြ ပံ့ပုိးေပးေစခ်င္ပါတယ္” လို႔ ဦးေရႊမန္းက ေျပာပါတယ္။

    ငါးပိ၊ ငန္ျပာရည္ကို ႏိုင္ငံတကာ လက္ခံဖို႔အတြက္  ဆိုရင္ နည္းပညာမွန္ကန္စြာ၊ သန္႔ရွင္းစြာ ထုတ္လုပ္ရမွာပါ။

    အေကာင္းဆံုးကို ဘယ္လို ထုတ္လုပ္ၾကမလဲဆိုတာ အားလံုး ပူးေပါင္းပါဝင္ၿပီး အေျဖရွာၾကဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး မလုပ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာကိုလည္း မထုိးေဖာက္ႏုိင္တဲ့အျပင္ ျပည္တြင္းမွာလည္း အမ်ားျပည္သူအတြက္ က်န္းမာေရး အႏၱရာယ္ရွိၿပီး ဆုံးရႈံးနစ္နာမႈေတြ ဆက္လက္ ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။  ။

    (အလြတ္တန္းသတင္းေထာက္ စိုးစံထိုက္က ငါးပိလုပ္ငန္းႏွင့္ေစ်းကြက္အတြင္း ကုိယ္တိုင္ကြင္းဆင္းၿပီး  စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

  • သံကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ ရခုိင္အေျခအေန စူးစမ္းေရးခရီးထြက္

    သံကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ ရခုိင္အေျခအေန စူးစမ္းေရးခရီးထြက္

    VOA ျမန္မာပိုငး္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္ ကင္းစခန္းေတြ ေအာက္တုိဘာလ ၉ ရက္ေန႔က တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ အစုိးရ တပ္ဖြဲ႔ေတြက နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတဲ့ ကိစၥကုိ ေလ့လာဖုိ႔ အတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ သြားေရာက္ၾကမယ့္ ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္အဖြဲ႔မွာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel လည္း လုိက္ပါ သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာနက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္ အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။

    5s3b6989
    ေမာင္ေတာေဒသတြင္ လုံၿခဳံေရးယူေနသည့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား / ေသာ္ဟိန္းထက္ / ဧရာဝတီ

    ရခုိင္ျပည္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက နယ္ေျမရွင္းလင္းရာမွာ အရပ္သားေတြအေပၚ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္တာ၊ ဖမ္းဆီးတာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈေတြ ရွိေၾကာင္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္း၀ုိင္း အဲဒီ ေဒသမွာ သြားေရာက္ေလ့လာခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ ဌာေန ညွိႏႈိင္းေရးမွဴး Ms. Renata Desssallien ဦးေဆာင္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အီးယူ၊ ၿဗိတိန္၊ တရုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔က ထိပ္တန္း ႏုိင္ငံတကာသံတမန္ ၁၀ ဦးကုိ ျမန္မာအစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြက ဒီကေန႔ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေခၚေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel လည္း လုိက္ပါသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးဌာနက ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိးသမီးက ဗီြအုိေအကုိ ေျပာပါတယ္။

    “ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာဖုိ႔ အခု သီတင္းပတ္ အတြင္း သြားၾကမယ့္ ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္အဖြဲ႔နဲ႔အတူ သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel လည္း လုိက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

    သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပုိင္းအတြင္းကပဲ ရွမ္းျပည္နယ္ကုိ သြားေရာက္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာအစုိးရဖက္က နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရဲေအာင္၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္နဲ႔ တျခား တာ၀န္ရွိသူေတြ လုိက္ပါ သြားၾကမယ္လုိ႔ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ညြန္ၾကားေရးမွဴး ဦးသက္ေဆြက ဗီြအုိေအကုိ တနလၤာေန႔က ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    Brad Adams ဟာ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး ျဖစ္ပါတယ္။ သူက အခု ရခုိင္ျပည္ကုိ သြားၾကမယ့္ ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္ေတြအေနနဲ႔ ဟုိေရာက္တဲ့အခါ ေဒသခံေတြနဲ႔ သီးျခား ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္း သင့္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳပါတယ္။

    “ပထမဆုံးအဆင့္ သူတုိ႔လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ေဒသခံေတြနဲ႔ ယုံၾကည္စိတ္ခ်စြာ စကားေျပာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အစုိးရနဲ႔ စစ္တပ္က အရာရွိေတြ ထံကေန သီးျခား ခြဲထြက္ေနသင့္ပါတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေဒသခံေတြကုိ အစုိးရ အရာရွိေတြေရွ႕မွာ ေတြ႔ဆုံမယ္ဆုိင္ရင္ ေဒသခံေတြက စကားေျပာဖုိ႔ အတြက္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာမဆုိ အဲဒီလုိ ျဖစ္ေလ့ ရွိတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆုိရင္လည္း အဲဒီလုိ ျဖစ္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ႔ကေတာ့ HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားသလုိ ရခုိင္ျပည္ ေျမာက္ပုိင္းက မီးရႈိ႕ခံရတယ္ဆုိတဲ့ ရြာေတြ ရွိတဲ့ေနရာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရတယ္ ဆုိတဲ့ ေဒသေတြကုိ သြားေရာက္ ေလ့လာသင့္ပါတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေအာက္တုိဘလာ ၉ ရက္ေန႔က ဒီျပႆနာ စျဖစ္တဲ့ ေနရာကုိလည္း သြားေလ့လာသင့္ပါတယ္။ ျပႆနာ စျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြကုိ သြားယုံနဲ႔တင္ မျပည့္စုံပါဘူး။”

    ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ – ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေလ့လာသူေတြ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း သြားေရာက္ ေလ့လာခြင့္ ျပဳသင့္ေၾကာင္း HRW လူ႔အခြင့္ေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔က ေအာက္တုိဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ေတာင္းဆုိခဲ့သလုိ – အဲဒီ ေတာင္းဆုိခ်က္ ထဲမွာပဲ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ၾကက္ရုိးျပင္၊ ေျပာင္ပစ္၊ ၀ါးပိတ္ စတဲ့ ရြာ ၃ ရြာမွာ ေအာက္တုိဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔က မီးေလာင္ေနတဲ့ ၿဂိဳလ္တုပုံေတြနဲ႔ တကြ ကုိးကားၿပီး ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီခရီးစဥ္အတြင္း ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ အကူအညီေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနတယ္ ဆုိတာကုိလည္း ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းက သိရွိခြင့္ရႏုိင္မယ္လုိ႔ Brad Adams က ေထာက္ျပပါတယ္။

    “ဒီခရီးစဥ္ကေန သိရွိႏုိင္မယ့္ အေရးႀကီးဆုံး ကိစၥတခုကေတာ့ – ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ လူသားခ်င္း စာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ လုိအပ္ေနသလဲ ဆုိတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကေန ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ သူေတြဟာ လယ္ကြင္းေတြထဲမွာ အိပ္ေနၾကရတယ္၊ ေဆး၀ါး၊ အစားအစာနဲ႔ တျခား အကူအညီေတြ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားေနရပါတယ္။ သူတုိ႔လုိေနတဲ့ အကူအညီေတြကုိ မဆုိင္းမတြ အျမန္ဆုံး ပုိ႔ေပးဖုိ႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ တရက္ေနာက္က်သြားတဲ့ အတြက္ လူေတြ အသက္ဆုံးရႈံးရတဲ့ အေျခအေနအထိ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။”

    အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ေမာင္ေတာေဒသ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္မႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး ဖမ္းဆီးထားသူ ၆၀ ေက်ာ္ ရွိသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဖမ္းဆီးထား သူေတြကို ေဒသ တြင္းက ရဲစခန္းေတြမွာ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ျပစ္မႈဆိုင္ရာ စြဲခ်က္ေတြနဲ႔အညီ အေရးယူ သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ရခုိင္အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူက ႏုိ၀င္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔က ဗီြအုိေအကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ မၾကာေသးခင္က သတင္းေတြ ထြက္ေပၚခဲ့တဲ့အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မိေၾကာင္း၊ ဒီကိစၥကုိ ကုိင္တြယ္တဲ့ေနရာမွာ အစုိးရအေနနဲ႔ ထင္သာ ျမင္သာရွိၿပီး တရားဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ John Kirby က တနလၤာေန႔မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ပုံမွန္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကားခ့ဲ့ပါတယ္။

    မူရင္း Link

  • ရခိုင္အေရး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ဖိအားမ်ားလာတာ ဘာေၾကာင့္လဲ?

    ရခိုင္အေရး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ဖိအားမ်ားလာတာ ဘာေၾကာင့္လဲ?

    ႏို၀င္ဘာ ၁၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    jp

    – ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိရာ ေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အၾကပ္အတည္းအား အစုိးရ၏ ကိုင္တြယ္ပံုႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမင့္တက္လာသည့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားကို ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရင္ဆုိင္ေနရသည္။ ထုိေဒသတြင္ စစ္သားမ်ားက အကူအညီးေပးေရးလုပ္သားမ်ား ၀င္ေရာက္ခြင့္ကုိ ပိတ္ဆုိ႔ထားၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားကုိ အဓၶမျပဳက်င့္ျခင္း၊ အရပ္သားမ်ားကုိ သတ္ျဖတ္ျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ေနသည္ဟုလည္း စြပ္စြဲခံထားရသည္။

    အဆုိပါစစ္ဆင္ေရးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ၆ လသက္တမ္းရွိ အစုိးရႏွင့္ တုိင္းျပည္ကုိ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အုပ္စုိးခဲ့ၿပီး လံုၿခံဳေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ တာ၀န္ယူရသည့္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားအပါအ၀င္ အေရးပါေသာ ေနရာမ်ားကို ယခုအခ်ိန္အထိ ရယူထားေသာ စစ္တပ္တုိ႔အၾကား ရွိေနသည္ တင္းမာမႈကုိလည္း ထင္ရွားေစခဲ့သည္။

    စစ္သားမ်ား ဥပေဒပျပဳလုပ္သည္ဆုိေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားအတြက္ အစုိးရ၏ သတင္းအခ်က္အလက္ ေတာင္းခံထားမႈကုိ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ၁၀ ရက္ေက်ာ္ၾကာ အေၾကာင္းမျပန္ဘဲ မသိက်ိဳးကၽြံျပဳေနမႈက အစုိးရအေနျဖင့္ လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကုိ ႀကီးက်ပ္၍ မရျခင္းကုိ ေဖာ္ျပေနသည္ဟု အရပ္သားအစုိးရ၏ အႀကီးတန္းအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေသြးႂကြမ်ားက နယ္ျခားေစာင့္စခန္းမ်ားကို တုိက္ခုိက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ကပ္ေနသည့္ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းသုိ႔ စစ္တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္သြားခဲ့သည္။

    ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ႏုိင္ငံမဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္အမ်ားစုပါ၀င္သည့္ လူ ၄၀၀ ၀န္းက်င္ရွိေသာ အဖြဲ႕တစ္ခုႏွင့္ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း စစ္သား ၅ ဦး ေသာင္းက်န္းသူ ၃၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု အစုိးရက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

    စစ္တပ္ကေရးဆြဲထားသည့္ အေျခခံဥပေဒတြင္ လံုၿခံဳေရးကိစၥမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စစ္တပ္ကုိ အျပည့္အ၀ ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ေပးထားေသာ္လည္း သံတမန္မ်ား၊ အကူအညီေပးေရး လုပ္သားမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ထုိျပႆနာအား ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရာတြင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ပါ၀င္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ စိတ္ပ်က္ရသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ရာထူးျဖင့္ အစုိးရအား ထိထိေရာက္ေရာက္ ဦးေဆာင္ေနၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္လည္း တာ၀န္ယူထားသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားခရီးစဥ္မ်ားႏွင့္ မအားမလပ္ျဖစ္ေနေလ၏။

    ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ တုိက္ခုိက္မႈျဖစ္ခ်ိန္တြင္ သူမမွာ အိႏၵိယသုိ႔ ၄ ရက္တာ အည္အပတ္ခရီး သြားေရာက္ခဲ့ရသည္။ အဂၤါေန႔တြင္လည္း ဂ်ပန္သုိ႔ ၅ ရက္ၾကာခရီး သြားရအံုးမည္။

    “အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အေရးပါတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကုိ ခ်မွတ္သူက သူတစ္ေယာက္တည္းရွိပါတယ္။ သူ ႏုိင္ငံျခားသြားရင္ အလုပ္မၿပီးပါဘူး” ဟု ႏုိင္ငံတကာအေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎၏ ထုိေျပာၾကားမႈက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္၏ သက္ဦးဆံပုိင္စတုိင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္မႈအတြက္ ယခင္ေ၀ဖန္မႈမ်ားကုိ ပဲ့တင္ထပ္ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။

    စစ္တပ္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားရွိသည္ဆုိေသာ စြပ္စြဲခ်ပ္မ်ားအား စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္အတြက္ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕က အစုိးရကို တုိက္တြန္းထားၿပီး ကုလလက္ေအာက္ရွိ ေအဂ်င္စီမ်ားကလည္း ထုိေဒသအတြင္း အကူအညီမ်ားေပးအပ္ခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကသည္။

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား၏ ထုိတုိက္တြန္းမႈမ်ား၊ ေၾကျငာခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တုိက္႐ုိက္ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း မရွိေသာ္လည္း ဥပေဒႏွင့္အညီ ထိန္းသိန္းေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ စစ္တပ္အား တုိက္တြန္းခဲ့သည္။

    အေျဖမရေသာ ေမးခြန္းမ်ား

    စစ္သားေဟာင္းျဖစ္ၿပီး၊ စစ္တပ္က ရာထူးသတ္မွတ္ေပးခဲ့သည့္ ယခင္ အစုိးရလက္ထက္မွ သက္ဆုိးရွည္လာေသာ သမၼတ႐ံုး ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးထံမွ အမ်ားအားျဖင့္ ထြက္လာသည့္ အစုိးရ၏ လူသိရွင္ၾကား မွတ္ခ်က္မ်ားတြင္ ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္ေန႔တုိက္ခုိက္မႈအတြက္ အျပစ္တင္ခံရသည့္ အစၥလာမ့္မစ္စစ္ေသြးႂကြမ်ားအပၚ စစ္တပ္က ဂ႐ုတစ္စုိက္ ပစ္မွတ္ထား၍ ရွင္းလင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု စစ္တပ္၏ လုပ္ေဆာင္မႈကုိ ေထာက္ခံခဲ့သည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း ထုိေဒသတြင္ေနထုိင္သည့္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက စစ္သားမ်ားမွာ အရပ္သားမ်ားအေပၚ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လုယက္ျခင္းႏွင့္ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားျခင္း စသည့္ က်ဴးလြန္မႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ထုိကဲ့သုိ႔ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လုယက္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ေနအိမ္မ်ားဖ်က္ဆီးျခင္းတုိ႔ ရွိသည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အခ်က္အလက္ေတာင္းခံသည့္အေနျဖင့္ အရပ္သားအစုိးရမွ စစ္တပ္သုိ႔ ေမးျမန္းေသာ ေမးခြန္း ၁၃ ခုစာရင္းကုိလည္း Reuters သတင္းဌာနက ရရွိခဲ့ၿပီး ထုိအခ်င္းအရာက ျပႆနာေနာက္ကြယ္မွ တင္းမာမႈမ်ားကုိ မီးေမာင္းထုိးေျပေနျခင္းျဖစ္သည္။

    “ေအာက္တုိဘာ ၂၀ ရက္ေန႔ကတည္းက ဒီေမးခြန္းစာရင္းကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေပးထားတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုထက္ထိ ဘာအသံမွ မၾကားရေသးပါဘူး” ဟု မီဒီယာသုိ႔ ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိသည့္ အဆုိပါစာရင္းအတြက္ ေဆြးေႏြးခြင့္ မရွိေသာၾကာင့္ အမည္မေဖာ္လုိသူ အရပ္သားအစုိးရ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူမက ေခါင္းေခါက္ေရြးခ်ယ္ထားေသာ လူယံု သမၼတဦးထင္ေက်ာ္တုိ႔မွာ ေအာက္တုိဘာ ၁၄ ရက္ေန႔က စစ္ဖက္ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္တုိက္ုခုိက္မႈကုိ တုန္႔ျပန္ရာတြင္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။

    ဦးေဇာ္ေဌးကေတာ့ အရပ္ဖက္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားမွာ ‘ျပႆနာကုိ အနီးကပ္ စီမံခန္႔ခြဲေနသည္’ ဟု ေသာၾကာေန႔တြင္ Reuters သတင္းဌာနသုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ေပၚလစီပုိင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတုိ႔ေတြ သေဘာတူထားၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စစ္တပ္နဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနတုိ႔က ေျမျပင္တပ္ဖြဲ႕နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကုိ ရခုိင္မွာ ဥပေဒနဲ႔အညီေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အမိန္႔ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ဆုိသည္။

    ယခင္ကုလ တာ၀န္ရွိသူေဟာင္းျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္အေျခစုိက္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည္သူ ရစ္ခ်က္ ေဟာ္ေဆးကမူ အာဏာရယူ ၿပီးကတည္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရမွာ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းႏွင့္ ‘ယံုၾကည္မႈ၊ ကုိးစားမႈ’ တုိ႔ကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ စစ္တပ္၏ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ စုိးရိမ္မႈမ်ားကုိ ေျဖရွင္းရန္ လုိအပ္ေသာ ‘ထိေရာက္ၿပီး အလုပ္ျဖစ္မည့္ ဆက္ဆံေရး’ ရွိေနလားဆုိသည္ကုိေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးဟု ၎က ဆုိသည္။

    လုယက္မႈမ်ား ထပ္ေတြ႕ရ

    အရပ္သား အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ား က်ဴးလြန္မႈရွိသည္ဆုိသည္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    က်ဴးလြန္မႈသတင္းမ်ားကို အတည္ျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားအား ထိုေဒသမ်ားသုိ႔ ၀င္ခြင့္ျပဳေရး သံတမန္မ်ားႏွင့္ ကုလ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အလုိရွိေနသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ျငင္းပယ္ခံရၿပီး၊ လြတ္လပ္စြာသြားလာလႈပ္ရွားခြင့္ကုိ ကန္႔သတ္ခံထားရသည့္ အဆုိပါေဒသသုိ႔ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီမ်ား ေပးအပ္ႏုိင္ေရးအတြက္လည္း ၎တုိ႔က အစုိးရကုိ ဖိအားေပးေနသည္။

    ၿပီးခဲ့သည့္သီတင္းပတ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီး ၈ ဦးမွာ ၎တုိ႔အေနျဖင့္ စစ္သားမ်ား၏ အဓၶမျပဳက်င့္မႈ ခံခဲ့ရသည္ဟု ၎တုိ႔ရြာသုိ႔ ေရာက္လာခဲ့သည့္ Reuters သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဦးေဇာ္ေဌးကေတာ့ ထုိစြပ္စြဲခ်က္ကို ျငင္းဆုိခဲ့ေလသည္။

    ထုိသတင္းထြက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း စစ္သား ၄၀၀ ခန္႔မွာ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ထုိရြာသုိ႔ ထပ္မံလာေရာက္ ရွာေဖြခဲ့ၾကသည္ဟု ေဒသခံတစ္ဦးက ယမန္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေနာက္ထပ္ ထုိကဲ့သုိ႔က်ဴးလြန္မႈသတင္းမ်ား ထပ္မၾကားေတာ့ေသာ္လည္း စစ္သားမ်ားမွာ ေစ်းဆုိင္မ်ား၊ လယ္ယာသံုး ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ဆုိလာျပားမ်ားကုိ လုယက္ျခင္းတုိ႔ ရွိေနသည္ဟု ထုိေဒသတြင္ ေနထုိင္သူမ်ားႏွင့္ ထုိေဒသတြင္ သတင္းရင္းျမစ္ကြန္ယက္ရွိေနေသာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ Arakan Project မွ ခရစ္လီ၀ါက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    နယူးေယာက္အေျခစုိက္ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch ကလည္း ေအာက္တုိဘာ ၂၂ ရက္ေန႔က ႐ုိက္ကူးခဲ့သည့္ ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပံုမ်ားကုိ ေလ့လာစမ္းစစ္မႈအရ အနည္းဆံုး ရြာသံုးရြာတြင္ ‘အေဆာက္အဦးမ်ား ဖ်က္ဆီးခံထားရေသာ ေနရာအမ်ားအျပား’ ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိေဒသရွိ ရြာသားမ်ားက စစ္တပ္မွာ ၎တုိ႔ေနအိမ္မ်ားကုိ မီး႐ႈိ႕ခဲ့သည္ဟု ေစာေစာပုိင္းက ေျပာၾကားထားသည္။

    “အစုိးရအေနနဲ႔ ဘူးခံျငင္းေနတာ၊ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြကုိ ပိတ္ပင္ေနတာေတြ အဆံုးသတ္သင့္ၿပီး၊ အဲဒီေဒသမွာ ႏုိင္ငံတကာ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြ ဆက္ရွိေနျခင္းအတြက္ ဆင္ေျခဆင္လတ္ေတြ ေပးေနတာကုိလည္း ရပ္တန္းက ရပ္သင့္ပါၿပီ” ဟု Human Rights Watch အဖြဲ႕ အာရွဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ ဖီးလ္ေရာဘတ္ဆန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    Ref: Reuters

    (Reuters သတင္းဌာနမွ ေဖာ္ျပေသာ Myanmar’s Suu Kyi under pressure as Rohingya crisis deepens ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။ မူရင္းေဆာင္းပါးကုိ ျပန္ၾကာေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ၀ဘ္ဆုိက္တြင္ ထပ္ဆင့္ ေဖာ္ျပထားသည္။)