News @ M-Media

Blog

  • လှိုင်သာယာအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုကို စစ်ကောင်စီက ကြိုတင်စီစဉ်ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်

    လှိုင်သာယာအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုကို စစ်ကောင်စီက ကြိုတင်စီစဉ်ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်

    ဒီဇင်ဘာ ၂၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့ ရန်ကုန်​မြို့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်က စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲမှာ လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် အသတ်ခံရမှုဟာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ကြိုတင်ကြံစည် ကျူးလွန်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ HRW က ဒီကနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    အဲဒီဆန္ဒပြပွဲမှာ စစ်သားတွေ၊ ရဲတွေရဲ့ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ဆန္ဒပြသူတွေ၊ ဒဏ်ရာရသူကို ကူညီတဲ့သူတွေ အနည်းဆုံး ၆၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

    HRW အဖွဲ့က စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ဆန္ဒပြသူတွေကို တစ်နေရာတည်းမှာစုလာအောင်လုပ်ကာ ပတ်လည်ပိတ်ဆို့ပြီး ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့တာကို လေ့လာဆန်းစစ်မှုမှာ တွေ့ရကြောင်း ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    “စစ်သားနဲ့ ရဲတွေဟာ ပိတ်မိနေတဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေ၊ ဒဏ်ရာရသူကို ကူညီတဲ့သူတွေကို ချေမှုန်းရေးရိုင်ဖယ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့အတွက် ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ ဘေးမှာရှိတဲ့သူ အနည်းဆုံး ၆၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်”

    မျက်မြင်သက်သေ ၆ ဦး၊ အကြမ်းဖက်မှု ဗီဒီယို ၁၃ ခုနဲ့ ဓာတ်ပုံ ၃၁ ပုံ၊ အခင်းဖြစ်ရာနေ့မှာ စစ်သားတွေ၊ ရဲတွေက ရိုက်ကူးပြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ လွှင့်တင်ထားတဲ့ ဗီဒီယိုတွေကို လေ့လာဆန်းစစ်ကာ HRW က အခုလို ကြေငြာချက် ထုတ်ပြန်တာပါ။

    “မျက်မြင်သက်သေတွေရဲ့ ပြောကြားမှု၊ ဒဏ်ဂျစ်တယ် သဲလွန်စတွေ၊ လုပ်ခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက တင်တဲ့ဗီဒီယိုတွေကို ဆန်းစစ်သုံးသပ်လိုက်ရင် ဒီကိစ္စကို ကြိုတင်ကြံစည် ကျူးလွန်တယ်ဆိုတဲ့ သက်သေဟာ ထင်ရှားပါတယ်” လို့ HRW က သုတေသနပညာရှင် မမန်နီ​မောင်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ဒီနှိမ်နှင်းမှုဟာ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုမြောက်နေပြီလို့လည်း သူမက ဆိုပါတယ်

    ဆန္ဒပြမှုကို နှိမ်နှင်းဖို့ တာဝန်ကျတဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ယောက် TikTok စာမျက်နှာမှာ လွှင့်တင်တဲ့ ဗီဒီယိုမှာဆိုရင် သူတို့အသုံးပြုမယ့် လက်နက်တွေအကြောင်း၊ နှိမ်နှင်းတဲ့အခါ ဘယ်သူ့ကိုမှ မညှာဘူးဆိုတဲ့ အကြောင်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

    တာဝန်ရှိသူ

    လှိုင်သာယာက အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တာဝန်ရှိသူတွေကို အရေးယူ အပြစ်ပေးဖို့ HRW က တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး အခုအချိန်အထိ စစ်ကောင်စီက ဒါမျိုးလုပ်ဆောင်တာ မတွေ့သေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

    “အမိန့်ပေးတဲ့အဆင့်ကလူတွေ တာဝန်အရှိဆုံးဆိုတာကတော့ သေချာပါတယ်။ နှိမ်နှင်းဖို့ အမိန့်ပေးတဲ့သူ၊ အကောင်အထည်ဖော်တဲ့ သူတိုင်းမှာ ဒီကိစ္စအတွက် တာဝန်ရှိပါတယ်” လို့ မမန်နီမောင်က ပြောပါတယ်။

    ရန်တိုင်းစစ်ဒေသရဲ့တပ်မှူးနဲ့ ရန်ကုန်ရဲတပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲတို့က တာဝန်အရှိဆုံးဖြစ်မယ်လို့လည်း သူမက မှတ်ချက်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    “နောက်ပိုင်းကျရင် တရားစွဲကာ အရေးယူအပြစ်ပေးခံရမယ်ဆိုတာ ဒီလူတွေသိအောင်လုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်”

    ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၁၃၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ထောင်နဲ့ချီ ဖမ်းဆီးနှိပ်စက် ခံခဲ့ရပါတယ်။

    မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ပိုမိုတိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခြင်းအားဖြင့် စစ်ကောင်စီက ကျူးလွန်နေတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ ရာဇဝတ်မှုတွေကို တားဆီးဖို့ HRW က နိုင်ငံကတာအသိုင်းအ၀ိုင်းကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Daily Mail

  • စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် မြန်မာ့လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်နီးပါး ဆင်းရဲမွဲတွေမှုသတ်မှတ်ချက်အောက် ရောက်တော့မည်

    စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် မြန်မာ့လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်နီးပါး ဆင်းရဲမွဲတွေမှုသတ်မှတ်ချက်အောက် ရောက်တော့မည်

    ဒီဇင်ဘာ ၁၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -လာမယ့်နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံက မြို့ပြဒေသတွေမှာ ဆင်းရဲမွဲတွေမှုနှုန်း သုံးဆအထိ မြင့်တက်လာမယ့် အနေအထားရှိနေတာကြောင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှု သတ်မှတ်ချက်အောက်မှာ နေထိုင်ရမယ့် ပမာဏဟာ စုစုပေါင်းလူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်နီးပါးအထိ ရှိလာမယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက ဒီကနေ့မှာ ထုန်ပြန်ပါတယ်။

    ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှုတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘက်စုံ နိမ့်ပါးလားပြီး၊ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းမှု ၁၀ နှစ်အတွင်း ရရှိခဲ့တဲ့ တိုးတက်မှုတွေကလည်း တစ်ဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဆုတ်ယုတ်လာခဲ့ပါတယ်။

    မကြာသေးခင်က လေ့လာဆန်းစစ်မှုအရ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၂၀၀၅ ခုနှစ် မတိုင်ခင်က မြင်တွေ့ခဲ့ရတဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှုလမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်ရှိနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ဖွံဖြိုးရေးအစီအစီစဉ် UNDP က ပြောပါတယ်။

    “ဆင်းရဲမွဲတေမှုနွံထဲ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လျှောဆင်းနေတာကြောင့် အလယ်အလတ်လူတန်းစား ပျောက်သွားမယ့်အနေအထားဖြစ်ပြီး လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာကနေ အလျင်အမြန် ပြန်လည်ဦးမော့လာရေးအတွက် မကောင်းတဲ့ နမိတ်လက္ခဏာပါပဲ” လို့ UNDP အာရှပစိဖိတ်ဆိုင်ရာအကြီးအကဲ ကန်နီ ဝစ်ဂ်နာရာဂျာက ပြောပါတယ်။

    အဆိုးဆုံးအနေအထားအထိ ရောက်သွားမယ်ဆိုရင် ဆင်းရဲမွဲတေမှုသတ်ချက်အောက် နေထိုင်ရသူအရေအတွက်ဟာ လက်ရှိ စုစုပေါင်း လူဦးရေရဲ့ ၂၄.၈ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေရာကနေ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ၄၆.၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိလာနိုင်ပြီး၊ မြို့ပြဆင်းရဲမွဲတေမှုနှုန်းကလည်း ၁၁.၃ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၃၇.၂ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်လာမယ်လို့ UNDP က တွက်ချက်ခဲ့ပါတယ်။

    စစ်တမ်းအရ မြို့​ပြလူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်လောက်ဟာ စုဆောင်းငွေ မရှိတော့ဘဲ၊ ၃ ပုံ ၁ ပုံလောက်က အိမ်မှာအသုံးပြုနေတဲ့ ယာဉ်တွေ ထုတ်ရောင်းရတာတွေ ဖြစ်နေတာကို တွေ့ရပြီး၊ အစားအသောက် လျှော့စားလာရတာ၊ ကျောင်းထွက်မှုနှုန်း မြင့်တက်လာတာတွေလည်း ဖြစ်လာပါတယ်။

    အရင်က အလယ်အလတ်လူတန်းစား တိုးပွားလာတဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တေလေးလို မြို့ကြီးတွေမှာ ဆောက်လုပ်ရေး၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၊ လက်လီအရောင်းလုပ်ငန်းနဲ့ အထည်လုပ်ငန်းတွေ ရပ်တည်ဖို့ ခက်ခဲလာပြီး အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှုံးတာ၊ လခလျော့ကျတာတွေ ဖြစ်လာတယ်လို့ UNDP က ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    UNDP ရဲ့ အာရှဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူ ကန်နီ ဝစ်ဂ်နာရာဂျာက ဒီလိုအခြေအနေဆိုး ဒီအတိုင်းလွှတ်ထားမယ်ဆိုရင် မျိုးဆက်တစ်ခုလုံးကို ရိုက်ခတ်လိမ့်မယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    “စစ်ပွဲကြောင့် မျိုးဆက်တစ်ခု ဆုံးရှုံးရသလို၊ စားနပ်ရိက္ခာရှားပါးတာ၊ အဟာရချို့တဲ့တာ၊ အလွန်အမင်း ဆင်းရဲမွဲတေတာတွေကနေ ချို့တဲ့နိမ့်ပါးပြီး မျိုးဆက်တစ်ခု ဆုံးရှုံးရတာမျိုးလည်း ရှိတတ်ပါတယ်”

    ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါရှိနေပေမယ့်လည်း မြန်မာ့စီးပွားရေး တိုးတက်ဖို့ရှိတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က စစ်အာဏာမသိမ်းခင်မှာ ခန့်မှန်းခဲ့ပေမယ့် လက်ရှိမှာတော့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ၁၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိလာမယ်လို့ သုံးသပ်ထားပါတယ်။ ဒါဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေထက် အလွန်အမင်း ဆိုးရွားနေတာ ဖြစ်ပါတယ် ။

    Ref: Reuters

  • ပုံပြောင်းကိုဗစ် အိုမီခရွန်အတွက် အစိုးရိမ်မလွန်ကြရန် Pfizer ကာကွယ်ဆေးဖန်တီးရှင် ပြော

    ပုံပြောင်းကိုဗစ် အိုမီခရွန်အတွက် အစိုးရိမ်မလွန်ကြရန် Pfizer ကာကွယ်ဆေးဖန်တီးရှင် ပြော

    ဒီဇင်ဘာ ၁၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    BioNTech ကုမ္ပဏီ စီအီးအို ယူဂါ ဆာဟင်

    -ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ လက်ရှိ ပြန့်နှံ့နေတဲ့ ကိုဗစ်မျိုးကွဲ Omicron နဲ့ပတ်သက်ပြီး အစိုးရိမ်မလွန်ကြဖို့ Pfizer ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သူ BioNTech ကုမ္ပဏီ စီအီးအို ယူဂါ ဆာဟင်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    ဆာဟင်ဟာ မနေ့က Wall Street ဂျာနယ်နဲ့ အင်တာဗျူးလုပ်ခဲ့ပြီး ကိုဗစ်မျိုးကွဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သူ့ရဲ့ ယူဆချက်တွေကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားပြီးသူတွေမှာ Omicron ကူးစက်တာကို ပိုတွေ့လာရနိုင်ပေမယ့် ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ခံစားရဖို့ မရှိဘူးလို့ သူက ဆိုပါတယ်။

    “‘သိပ်ပြီး အစိုးရိမ်မလွန်ကြပါနဲ့’ လို့ သတင်းစကားပေးချင်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့အစီအစဉ်ကတော့ အရင်အတိုင်းပါပဲ။ တတိယအကြိမ် Booster ထိုးမယ့်ကိစ္စကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဆောင်ရွက်သွားဖို့ပါ”

    ဆာဟင်ဦးစီးတဲ့ BioNTech ကုမ္ပဏီဟာ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလလောက်မှာပဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ အမေရိကန်ဆေးကုမ္ပဏီ Pfizer နဲ့ပေါင်းကာ အမြောက်အများ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    လက်ရှိအသုံးပြုနေတဲ့ ကာကွယ်ဆေးကနေ ထုတ်ပေးတဲ့ ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို Omicron က Delta ထက် ပိုမိုကျော်လွှားထိုးဖောက်နိုင်ဖွယ် ရှိပေမယ့် ဒုတိယအဆင့် ကိုယ်ခံစွမ်အားဖြစ်တဲ့ T-cell ကို ထိုးဖောက်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ယုံကြည်ရကြောင်း ဆာဟင်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    “ဒီယုံကြည်မှုဟာ သိပ္ပံဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေမှာ အခြေခံတာပါ။ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက ပဋိပစ္စည်း (antibody) ကို ဖောက်နိုင်ပြီဆိုရင် ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို ကျော်လွှားနိုင်ပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါပိုးကို ကာကွယ်တိုက်ဖျက်ပေးမယ့် T-cell ဆိုတဲ့ ဒုတိယအဆင့် ကိုယ်ခံစွမ်းအား ရှိနေပါသေးတယ်”

    ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Moderna ရဲ့ စီအီးအို စတီဖိန်း ဘန်ဆဲလ်က လက်ရှိကာကွယ်ဆေးတွေဟာ Omicron အပေါ်မှာ သက်ရောက်မှု သိပ်ရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက Financial Times သတင်းဌာနနဲ့ အင်တာဗျူးမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Omicron အတွက် ကာကွယ်ဆေးရဖို့ လချီကြာမယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

    Pfizer ကာကွယ်ဆေးဖန်တီးရှင် ဆာဟင်က Omicron အတွက် ကာကွယ်ဆေးဟာ ရက်ပေါင်း ၁၀၀ အတွင်း စျေးကွက်ထဲ ဝင်ရောက်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး၊ ထုတ်လုပ်ဖို့လည်း လိုအပ်ချင်မှ လိုအပ်လိမ့်မယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    “လူတွေကို တတိယအကြိမ်ထိုးပေးဖို့ ကျွန်တော်တို့ စီစဉ်ထားတယ်။ ဒီအစီအစဉ်အတိုင်း အရှိန်မြှင့်လုပ်သွားဖို့ လိုပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးကို အဆင့်မြှင့်ပြီး ကာကွယ်ပေးရမယ့် အခြေအနေမျိုး လိုလား၊ မလိုလားဆိုတာကတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်”

    Ref: Aljazeera

  • ဘာဘာဒို့စ်က ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကို နိုင်ငံ့ဦးသျှောင်အဖြစ်မှ ဖယ်ရှား

    ဘာဘာဒို့စ်က ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကို နိုင်ငံ့ဦးသျှောင်အဖြစ်မှ ဖယ်ရှား

    နိုဝင်ဘာ ၃၀၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    သမ္မတ ဒါမီ ဆန်ဒရာမာဆန်

    -ကာရစ်ဘီယံကျွန်းနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဘာဘာဒို့စ်ဟာ ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကို နိုင်ငံဦး​သျှောင်အဖြစ်ကနေ ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိကြောင်း မနေ့က ကြေငြာလိုက်ပါတယ်။

    ၂၀၁၈ ခုနှစ်ကတည်းက ကျွန်းရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ အသက် ၇၂ နှစ်အရွယ် ဒါမီ ဆန်ဒရာမာဆန်က နိုင်ငံ့ဦးသျှောင် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့ပါတယ်။ သူမကို သမ္မတအဖြစ် ဘာဘာဒို့စ်လွှတ်တော်က ပြီးခဲ့တဲ့လမှာ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    “ ‘ဘာဘာဒို့စ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ’ တည်းဟူသော ရေယာဥ်ကြီးသည် ပထမဆုံးခရီးကို စတင်ရွှက်လွှင့်လေပြီ။ မုန်တိုင်းကြီးငယ်အပေါင်းကို ကျော်လွှားလွန်မြောက်၍ တိုင်းပြည်နှင့် နိုင်ငံသားတို့ကို ခရီးအဆုံးတည်းဟူသော မိုးသောက်ထိန်တောက် ကုန်းမြေကမ္ပလာသို့ ဘေးမသီရန်မခ သယ်ယူဆောင်ကျဉ်းပေးနိုင်ပါစေသတည်း” လို့ ဆန်ဒရာမာဆန်က ကြေငြာမြွက်ဟခဲ့ပါတယ်။

    ဗြိတိသျှလောင်းရိပ်အောက်ကနေထွက်ပြီး. ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်မယ့် အစီအစဉ်ကို ဘာဘာဒို့စ်က ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက ကြေငြာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဓနသဟာယနိုင်ငံများအဖွဲ့မှာ ဆက်ရှိနေမှာဖြစ်ပါတယ်။

    ဘာဘာဒို့စ်က ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအဖြစ် ကူးပြောင်းကြောင်း ကြေငြာတဲ့အခမ်းအနားကို ဗြိတိသျှအိမ်ရှေ့စံ ချားလ်စ်မင်းသား တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

    ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကို နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ​အမြောက်ပစ်ဖောက်ဂုဏ်ပြုပြီး၊ ဘုရင်မကြီးကို ကိုယ်စားပြုတဲ့အလံ မချခင် ပြောကြားတဲ့မိန့်ခွန်းမှာ ဗြိတိသျှကိုလိုနီအစိုးရ အုပ်စိုးမှုအတွင်း ကျွန်တွေအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။

    ဗြိတိန်သျှလောင်းရိပ်အောက်ကနေ လွတ်မြောက်သွားပေမယ့် ဘာဘာဒို့စ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး ဆက်လက်ထားရှိသွားမယ်လို့လည်း မင်းသားက ဆိုပါတယ်။ ဘာဘာဒို့စ်သမ္မတက ချားလ်စ်မင်းသားကို Order of Freedom of Barbados ဘွဲ့ ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။

    ဘုရင်မကြီး အလိဇဘက် ၂ က ပျော်ရွှင်ငြိမ်းချမ်းပြီး သာယာ၀ပြောတဲ့ အနာဂတ်ကို ရရှိပါစေကြောင်း ဆုမွန်ကောင်းတောင်းပေးထားတဲ့ သဝဏ်လွှာ ပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။

    အမျိုးသားသူရဲကောင်း

    အမျိုးသားသူရဲကောင်းအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည့် ရီဟားနား

    ဘာဘာဒို့စ်ဝန်ကြီးချုပ် မီယာမိုတလေက သမ္မတဟာ ကမ္ဘာကျော်အဆိုတော် ရီဟားနားကို ‘အမျိုးသားသူရဲကောင်း’ အဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။

    အမည်အရင်း ရော်ဘင် ရီဟားနား ဖန်တီ​ဖြစ်တဲ့ ရီဟားနားကို ဘာဘာဒို့စ်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်း စိန့်မိုက်ကယ်မြို့မှာ မွေးဖွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး၊ မြို့တော် ဘရစ်ဂျ်တောင်းမှာ ကြီးပြင်းခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောက်မှာတော့ အမေရိကန်ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ရီဟားနားဟာ ဘာဘာဒို့စ်သံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရပြီး ပညာရေး၊ ခရီးသွားကဏ္ဍနဲ့ ပြည်ပရင်နှီးမြှုပ်နှံမှု တိုးတက်လာအောင် တာဝန်ယူလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ရီဟားနားကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ ဘာဘာဒို့စ်က လမ်းတစ်ခုကိုလည်း ‘ရီဟားနားလမ်း’ လို့ အမည်ပေးထားပါတယ်။

    ဗြိတိသျှကိုလိုနီ

    ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကို ကိုယ်စားပြုသည့်အလံကို ချနေစဉ်

    ဘာဘာဒို့စ်ဟာ ဗြိတိသျှက ကျွန်ရောင်းကျွန်ဝယ်လုပ်တဲ့ ပထမဆုံး ကိုလိုနီနိုင်ငံတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဘုရင်ဂျိမ်စ်းလက်ထက် ၁၆၂၅ ခုနှစ်မှာ အင်္ဂလိပ်ပြောင်းရွှေ့အခြေချသူတွေ ဘာဘာဒို့စ်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၆၂၇ ခုနှစ်မှာ သိမ်းပိုက်ခဲ့တာပါ။

    ဗြိတိသျှတွေခေါ်သွင်းလာတဲ့ အာဖရိကကျွန်တွေနဲ့ ဘာဘာဒို့စ်ဟာ ကြံစိုက်သကြားထုတ်ရာ အဓိကတိုင်းပြည်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ၁၈၃၄ ခုနှစ်က ဘာဘာဒို့စ်မှာ ကျွန်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး ၁၉၆၆ ခုနှစ်မှာတော့ လွတ်လပ်ရေးရခဲ့ပါတယ်။

    လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက နိုင်ငံဦးသျှောင်အဖြစ် ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကိုထားကာ ဗြိတိသျှဓနသဟာယ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘာဘာဒို့စ်မှာ လူဦးရေ ၃ သိန်းနီးပါးရှိပြီး လှပတဲ့ကမ်းခြေတွေကြောင့် ကျော်ကြားကာ ကာရစ်ဘီယံကျွန်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ အကြွယ်၀ဆုံးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘာဘာဒို့စ်မတိုင်ခင် ဗြိတိသျှဘုရင်မကြီးကို နိုင်ငံဦးသျှောင်အဖြစ်ကနေ ဖယ်ရှားခဲ့တဲ့ နိုင်ငံက အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထဲက ကျွန်းနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ မော်ရေးရှပ်စ်နိုင်ငံဖြစ်ကာ ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ ဖယ်ရှားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: BBC

  • လက်ရှိကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများက Omicron ကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်း သိပ်မရှိဟု Moderna အကြီးအကဲ ယူဆ

    လက်ရှိကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများက Omicron ကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်း သိပ်မရှိဟု Moderna အကြီးအကဲ ယူဆ

    နိုဝင်ဘာ ၃၀၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -ကိုဗစ်မျိုးကွဲသစ် Omicron ကို ထိန်းချုပ်ဖို့မှာ လက်ရှိအသုံးပြုနေတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေက ထိရောက်မှု သိပ်ရှိမယ့်ပုံမပေါ်ဘဲ ကာကွယ်ဆေးသစ်ထွက်ဖို့အတွက် လနဲ့ချီ အချိန်ယူရဖွယ်ရှိတယ်လို့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကုမ္ပဏီ Moderna ရဲ့ စီအီးအို စတီဖိန်း ဘန်ဆဲလ်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    မျိုးကွဲသစ်မှာ ပုံပြောင်းမှုအများအပြားဖြစ်တာ၊ အလျင်အမြန် ပြန့်နှံ့ကူးစက်တာတွေက လက်ရှိကာကွယ်ဆေးတွေကို အဆင့်ထပ်မြှင့်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာကို ပြသနေကြောင်း ဘန်ဆဲလ်က Financial Times နဲ့ အင်တာဗျူးမှာ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    “Delta မျိုးကွဲမှာ ရရှိခဲ့တဲ့ ထိရောက်မှုမျိုး မရနိုင်လောက်ဘူးလို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။(ကာကွယ်ဆေး) ထိရောက်မှုက သိသိသာသာ လျော့သွားဖို့ရှိတယ်။ ဘယ်လောက်အတိအကျရှိမလဲဆိုတာကတော့ အချက်အလက်တွေ ထွက်လာမှ သိပါလိမ့်မယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တိုင်းက အခြေအနေ သိပ်ကောင်းမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောကြပါတယ်”

    Omicron ဟာ သတိပြုရမယ့် စိုးရိမ်စရာ ကိုဗစ်မျိုးကွဲတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    Moderna စီအီးအို စတီဖိန်း ဘန်ဆဲလ်က Omicron မှာတွေ့ရတဲ့ ပုံပြောင်းမှုမျိုးဟာ နောက်ထပ် ၁ နှစ် ဒါမှမဟုတ် ၂ နှစ်လောက်နေမှ တွေ့ရနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ခန့်မှန်းခဲ့ကြတဲ့ ပုံစံမျိုးဖြစ်တယ်လို့လည်း ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Pfizer ရဲ့ အကြီးအကဲ စကော့ ဂိုလစ်ဘ်က အနည်းဆုံး ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ်ထိုးထားသူတွေဟာ အခု မျိုးကွဲသစ်ကူးစက်မှုကို ကောင်းကောင်း ကာကွယ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း မနေ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Omicron တွေ့သည့်နိုင်ငံများ ထပ်တိုး

    နမီးဘီးယားနိုင်ငံက ရောက်လာတဲ့ ခရီးသွားတစ်ဦးမှာ Omicron တွေ့ရတယ်လို့ ဂျပန်က ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    ကိုဗစ်မျိုးကွဲသစ်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့အတွက် ဂျပန်ဟာ နိုင်ငံခြားခရီးသွားတွေ ဝင်ရောက်မှုကို ရက်ပေါင်း ၃၀ တိတိ ပိတ်ပင်ထားမယ်လို့လည်း ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။

    ကိုဗစ်မျိုးကွဲသစ် Omicron ကို တောင်အာဖရိကမှာ ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်က တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး လက်ရှိအချိန်အထိ ဗြိတိန်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ဘယ်ဂျီယံ၊ ဘော့စ်ဝါနာ၊ နယ်သာလန်၊ အစ္စရေးနဲ့ ဟောင်ကောင်တို့ အပါအဝင် အနည်းဆုံး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း တစ်ဒါဇင်လောက်မှာ ကူးစက်သူတွေကို တွေ့ရှိထားပါတယ်။

    ကိုဗစ်မျိုးကွဲသစ် Omicron ကူးစက်နေကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့မှာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက ကြေငြာခဲ့ပေမယ့် အဲဒီမတိုင်ခင် ၁၁ ရက်လောက်ကတည်းက မိမိတို့ဆီမှာ တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ နယ်သာလန်အာဏာပိုင်တွေက ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    Ref : Financial Times