နိုဝင်ဘာ ၁၃၊ ၂၀၂၁
M-Media
-အာဖရိကတိုက်မှာ တရုတ်က သူတို့ရဲ့ တိုင်းရင်းဆေးဝါးကို မိတ်ဆက်မြှင့်တင်မှု နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် တရားမဝင် သားရိုင်းတိရစ္ဆာန် ကုန်ကူးမှု မြင့်တက်လာပြီး ရှားပါးတိရစ္ဆာန်တွေ မျိုးတုန်းမယ့် အန္တရာယ်နဲ့ ရင်ဆိုင်လာရပါတယ်။
တရုတ်ဟာ ခါးပတ်တစ်ကွင်း လမ်းတစ်စင်း ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံကိန်း (Belt and Road) နဲ့အတူ အာဖရိကတိုက်မှာ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးကိုပါ မိတ်ဆက်တင်သွင်းလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး အများစုဟာ အပင်တွေကို အခြေခံပေမယ့် တစ်ချို့ဆေးတွေက သင်းခွေချပ်နဲ့ ကြံ့လို ရှားပါးတိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ ဖော်စပ်ရတာပါ။
လန်ဒန်အခြေစိုက် သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ သားရိုင်တိရစ္ဆာန် ရာဇဝတ်မှု စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ EIA ရဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အာဖရိကနိုင်ငံတွေအတွင်း တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး ကျယ်ပြန့်လာတာ၊ အဲဒီတိုင်းရင်းဆေးမှာ အသုံးပြုတဲ့ ပစ္စည်းတွေ ရနိုင်တဲ့ရင်းမြစ်အဖြစ် ရှုမြင်ခံလာရတာကြောင့် ကျားသစ်၊ သင်းခွေချပ်နဲ့ ကြံ့တို့လို ရှားပါး တိရစ္ဆာန်တွေအတွက် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်လာတာကို တွေ့ရတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
“တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး အထိန်းအကွပ်မရှိ ကျယ်ပြန့်လာတာဟာ အာဖရိကတိုင်းပြည် တော်တော်များများမှာ တွေ့ရတဲ့ ဇီ၀ညီညွတ်မှုအတွက် ဆိုးရွားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်စေတာကတော့ အသေအချာပါပဲ။ ရှားပါး တိရစ္ဆာန်တွေကို တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးမှာ အသုံးပြုမှုကြောင့် ဒီတိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ ဝယ်လိုအား တက်လာတာ၊ သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို တွန်းအားပေးတာကနေ အမြတ်ထုတ်တဲ့အထိ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်”
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ တွန်းလှန်ရေး တရုတ်က ဆောင်ရွက်မှုနဲ့အတူ အာဖရိကမှာ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး ကုမ္ပဏီတွေ၊ ဆေးခန်းတွေဟာ အရင်တုန်းက မရှိခဲ့ဘူးတဲ့ အနေအထားမျိုးအထိရောက်အောင် များပြားလာကြောင်း၊ တစ်ချို့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ ကုန်ကြမ်းရှာတာကနေ၊ ကုန်ချောထုတ်ရောင်းတဲ့အထိ လုပ်ငန်းအားလုံး တစ်ဦးတည်း လုပ်ဆောင်နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်လာကြကြောင်း အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးလုပ်ငန်းကို ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်စောင့်ကြည့်ဖို့ ဒီလုပ်ငန်းကြောင့် ရှားပါးတိရစ္ဆာန် မျိုးတုန်းတာတွေမဖြစ်အောင် ဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့ တားဆီးဖို့လည်း အာဖရိက နိုင်ငံတွေကို EIA က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
တိုင်းရင်းဆေးတွေမှာ ရှားပါးတိရစ္ဆာန်ထွက် ပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုတာကို တရုတ်အစိုးရက တားမြစ်ထားပေမယ့် ကာမအားတိုးဆေး၊ ကင်ဆာကုဆေးကနေ အရေပြားရောဂါ ပျောက်ဆေးအထိ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးတွေမှာ သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းတွေကို ဆက်လက် အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးဝါး ထွန်းကားရေး ဆောင်ရွက်ဖို့ တောင်အာဖရိက၊ ကင်မရွန်း၊ တန်ဇန်းနီးယားနဲ့ တိုဂိုတို့ အပါအဝင် အာဖရိကနိုင်ငံတစ်ချို့က တရုတ်နဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီး၊ တောင်အာဖရိကနဲ့ နမီးဘီးယားတို့က တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးကို အစိုးရ ကျန်းမာရေးစနစ်မှာ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနေပါတယ်။
တရုတ်ဟာ အမေရိကန်ကိုကျော်ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်ကတည်း အာဖရိကရဲ့ အကြီးဆုံး ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။
Ref: Aljazeera
